Bestuursakkoord gemeente Haaren 2014 2018 Samen met onze inwoners voor toekomstbestendige dorpen Haaren, 8 mei 2014
Bestuursakkoord 2014-2018 2
Inleiding Hierbij bieden we u het bestuursakkoord 2014-2018 voor de gemeente Haaren aan. De uitdagingen, die de gemeente Haaren te wachten staan, zullen en moeten we raadsbreed oppakken. Het is immers de verantwoordelijkheid van de gehele gemeenteraad om onze dorpen toekomstbestendig te maken. Om Biezenmortel, Esch, Helvoirt en Haaren sociaal en leefbaar te houden, doen we steeds meer een beroep op onze inwoners, verenigingen, ondernemers en maatschappelijke instellingen. We zijn er van overtuigd, dat zij het beste aan kunnen geven wat nodig is om deze doelstellingen te bereiken. De gemeente zal daarbij een stimulerende, faciliterende en waar mogelijk ondersteunende rol vervullen. Er komen daarnaast flinke financiële uitdagingen op onze gemeente af. Enerzijds willen we er voor zorgen dat de gemeentefinanciën op orde blijven, maar daarnaast moet de uitvoering van gemeentelijke taken voor onze inwoners betaalbaar blijven. Samenwerking met andere gemeenten is mede daarom op veel terreinen onontkoombaar. Al op korte termijn dienen hierover belangrijke en mogelijk ingrijpende besluiten te worden genomen. Dit is een zaak voor de gehele gemeenteraad! Dit akkoord moet niet gezien worden als een statisch document. Ongetwijfeld zullen er ook in deze periode verwachte en onverwachte ontwikkelingen zijn, die wellicht een heroverweging vereisen, zowel voor de gemeenteraad als voor onze inwoners. Want we doen het samen. Samen met onze inwoners voor toekomstbestendige dorpen. Johan van den Brand Boy Scholtze Peter den Ouden Wil van Pinxteren Sam Schoones Marcel Nelissen Bart Velthuizen Thijs Reijnen Bestuursakkoord 2014-2018 3
Toekomst van de gemeente Haaren Al een aantal jaren wordt er intensief met andere gemeenten samengewerkt. Subregionaal, regionaal en op de schaal van Noord-Oost Brabant. Dat is hard nodig om de taken die op het bordje van onze gemeente Haaren komen te liggen naar tevredenheid van onze inwoners uit te kunnen voeren. Een behoorlijke omvang van de organisatie is daarbij noodzakelijk om efficiënter en kostenbesparend te kunnen werken. Om kwaliteit te garanderen en de kwetsbaarheid te minimaliseren, zullen we samen met andere gemeenten ambtelijk moeten samenwerken. Een ambtelijke fusie met Boxtel en St-Michielsgestel is in voorbereiding. De kwaliteit van een nieuwe organisatie staat voorop, maar alles in het teken van het behoud en het versterken van de eigenheid en toekomstbestendigheid van onze vier dorpen. De ambtelijke fusie, (mogelijk) gevolgd door een bestuurlijke fusie is een zaak voor de gehele gemeenteraad. Het gaat immers over de toekomst van onze gemeente en onze dorpen. Daarom moet hierover, in elk dorp, op korte termijn een door de gemeenteraad georganiseerde dialoog met onze inwoners plaatsvinden. De gemeenteraad zal dan in september/oktober 2014 een besluit nemen over de (ambtelijke) samenwerking. Financiën De gevolgen van de crisis raken iedereen. Daarom vinden wij het belangrijk om de lokale lastendruk (OZB, Afvalstoffenheffing en Rioolheffing) de komende jaren niet te laten stijgen (m.u.v. de prijscompensatie). De stijging van de OZB, zoals die in de begroting van 2014 is opgenomen zullen we voor de jaren 2015 en 2016 compenseren met incidentele verlaging van de overige lokale lasten. De jaren 2015 en 2016 zullen worden gebruikt om een structurele dekking voor de jaren daarna te vinden. Als compensatie niet mogelijk is, blijft het afgesproken meerjarenperspectief onverkort van kracht. De begrotingen dienen structureel sluitend te blijven. De 3 decentralisaties De invoering van de drie decentralisaties, Jeugdzorg, WMO en Participatiewet, vraagt om een andere rol en taakopvatting van de lokale overheid. In een netwerksamenleving zijn ook instellingen, organisaties, verenigingen en inwoners verantwoordelijk voor het vormgeven van leefbare dorpen. De sociale infrastructuur en netwerken in onze dorpen zijn nodig voor het welslagen van de decentralisaties. We willen investeren in de sociale samenhang binnen de dorpen. Samen met alle partners zal het beleid worden ontwikkeld en ingevoerd. Maatwerk is het uitgangspunt, waarbij de vraag (en niet het aanbod) bepalend is en we gaan uit van mogelijkheden van de inwoners en niet van beperkingen. De drie decentralisaties worden zo veel mogelijk in samenhang met elkaar vorm gegeven. Bestuursakkoord 2014-2018 4
Jeugd In 2017 zijn de brede scholen van nu omgevormd tot kindcentra voor 0- tot 13-jarigen, bij voorkeur binnen één organisatie. Hier kunnen ouders terecht voor opvoed- en opgroeivragen. De kindcentra vervullen een belangrijke verbindende rol in de driehoek: buurt onderwijs sport. We staan voor een betere en efficiëntere jeugdzorg, waarbij we vooral inzetten op preventie en vroegtijdige signalering. Het is belangrijk dat het gezin (en de omgeving) daarbij de regie voeren. Ons uitgangspunt is: één gezin, één plan, één regisseur. In onze gemeente leveren we een maximale inspanning om er voor te zorgen dat jongeren tot 27 jaar naar school gaan of werken. Hierbij onderkennen we het belang van het hebben van een startkwalificatie. Wij hechten aan goede voorlichting op het gebied van alcohol en drugs. Ouders zijn primair verantwoordelijk, de gemeente heeft hierin een afgeleide verantwoordelijkheid. Zorg en ondersteuning Vrijwilligers en mantelzorgers zijn van onschatbare waarde. Binnen het te vormen sociaal team krijgt de ondersteuning en aandacht voor vrijwilligers en mantelzorgers een belangrijke plek. We investeren in een digitaal platform voor mantelzorg. Zo vindt vragen, aanbieden en afstemmen van mantelzorg eenvoudig plaats. De middelen die wij van het rijk krijgen om de drie decentralisaties vorm te geven en de besparing die we als gevolg van innovatie realiseren, zetten wij deels in om de vrijwilligers en mantelzorgers in de dorpen te ondersteunen (onder andere in de vorm van respijtzorg). De inwoners van de dorpen van de gemeente Haaren geven vaak zelf aan welke hulp ze nodig hebben. Vereenzaming blijft een aandachtspunt voor ons in de toekomst. De gemeente stemt de hulpverlening af op de vraag van de inwoner. Professioneel als het professioneel moet, eenvoudig als het eenvoudig kan. Maatwerk wordt geboden, waarbij wordt uitgegaan van de mogelijkheden van de inwoner en niet van de beperking. Loket Wegwijs blijft het centrale punt voor WMO-voorzieningen, zoals huishoudelijke hulp, aanpassingen in de woning, vervoer in de regio, rolstoel, inkomen en minimabeleid. Onze inwoners weten het beste hoe we de zorg in onze dorpen kunnen verbeteren. Daarom komt er in elk dorp een zorgdenktank, en worden lokale initiatieven (zoals zorg coöperaties) gestimuleerd. De gemeente verleent maximale medewerking aan het mogelijk maken van mantelzorgwoningen, dit vanuit een pragmatische insteek. Bestuursakkoord 2014-2018 5
Verenigingen en voorzieningen Verenigingen kunnen rekenen op waardering en ondersteuning. Uitgangspunt voor de financiering van verenigingen is het meerjarenperspectief 2014 2017. We ontzien verenigingen van verdere bezuinigingsmaatregelen. Onze sportvoorzieningen moeten toekomstbestendig blijven. Waar nodig zal de gemeente door middel van financiële garantstelling haar faciliterende rol invullen. De gemeente is bereid in voorkomende gevallen mee te denken met verenigingen over noodzakelijke investeringen om de toekomstbestendigheid van verenigingen te garanderen, binnen de grenzen van de gemeentebegroting. Een (brede) school, gemeenschapsvoorziening en sportcomplex zijn basisvoorzieningen in alle dorpen. Wij kijken kritisch naar de gemeentelijke vastgoed-portefeuille. Maatschappelijk vastgoed dat niet strikt nodig is om onze gemeentelijke taken te vervullen, wordt afgestoten. Ondernemers en economische ontwikkeling Er is binnen de gemeente één aanspreekpunt om ondernemers te informeren en te adviseren. Ondernemers kunnen hier terecht met suggesties om lokaal beleid te verbeteren. (Agrarische) bedrijven moeten zich kunnen moderniseren en ontwikkelen binnen de wettelijke contouren. We blijven inzetten op (agro-) food, (agro-) toerisme en (agro-) recreatie. Waar mogelijk werken we mee aan grotere en kleinere evenementen, waarbij de gemeente een ja, tenzij houding inneemt. Werkgelegenheid Wij maken ons sterk voor het behoud van werkgelegenheid voor mensen met een beperking. Wij vinden het vanzelfsprekend dat inwoners die gebruik maken van het recht van uitkering, daarvoor een tegenprestatie leveren. Binnen de wettelijke mogelijkheden zullen wij bij deze tegenprestatie optimaal maatwerk mogelijk maken. Om de arbeidscapaciteit van personen met een uitkering op basis van de Participatiewet economisch in te zetten onderzoeken we nieuwe en bestaande structuren (bijv. WSD). De kosten die wij maken voor de buitenlandse werknemers willen wij niet ten laste brengen van alle inwoners van de gemeente Haaren. Daarom zullen wij onderzoeken op welke manier het best deze kosten kunnen worden gedekt (bijv. door het opleggen van toeristen- of forensenbelasting). Bestuursakkoord 2014-2018 6
Milieu en duurzaamheid De gemeente stimuleert (de opwekking van) duurzame energie. Hierin spelen agrarische ondernemingen een belangrijke rol. Schaliegasboringen: NEEN! Duurzame ondernemers, lokale initiatieven en organisaties als DEH en HEET blijven we faciliteren. Duurzaamheid is één van de afwegingskaders bij zowel grote als kleine plannen. Binnen de land- en tuinbouw en veehouderij gaat de gemeente voor een duurzame ontwikkeling. Onze aandacht richt zich op innovatieve ondernemers én hun omgeving. Als gemeente scoren we goed met afvalscheiding, onder andere door de aanwezigheid van een milieustraat, groeninzamelplaatsen en de afvalinzameling. In de komende periode blijven we ons inzetten om onze prestaties te verbeteren. Woningbouw Vrijkomende bouwlocaties in de dorpskernen zullen primair ingezet worden voor de bouw van huur- en koopwoningen voor onze doelgroepen. Betaalbaarheid is een speerpunt bij woningbouw. Wij zetten in op voldoende woningbouwplannen per dorp, met name in Biezenmortel zoeken we naar geschikte woningbouw-locaties. Stapsgewijze en continue uitvoering van woningbouwplannen in de dorpen. Het aandeel sociale huurwoningen moet stijgen binnen het totale woningaanbod. Kleinschalige particuliere initiatieven kunnen rekenen op een ja, tenzij houding van de zijde van de gemeente. Woonzorgcentra krijgen een belangrijke rol in het bevorderen van de leefbaarheid in de dorpen. Verkeer en veiligheid Het huidige beleid ten aanzien van de N65 wordt gecontinueerd, rekening houdend met ontwikkelingen op het gebied van geluidsoverlast en fijnstof. Speciale aandacht hebben wij voor de leefbaarheid en de oversteekbaarheid op en rond de spoorwegovergang in Esch. De veroorzaker van overlast moet de kosten dragen. Voor de periode 2014 / 2015 wordt een extra buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) ingezet voor 20 uur per week voor controle op met name ongewenste verkeersstromen in onze dorpen en in het bijzonder in Esch. Wij zullen ons maximaal inzetten om het openbaar vervoer in de dorpen op peil te houden. Bestuursakkoord 2014-2018 7