DOACs in 15 dia s - 2018 - Transmuraal Trombose Expertise Centrum Groningen
Wat zijn DOACs? DOACs zijn bloedverdunners: Directe Orale Anti Coagulantia Die worden gebruikt bij atriumfibrilleren (AF) en veneuze tromboembolie (VTE) In plaats van vitamine K antagonisten Ze worden ook wel NOACs genoemd De N is dan non-vka
Hoe werken DOACs? Ze remmen rechtstreeks de werking van één stollingsfactor, factor II (twee; heet ook trombine) of factor X (tien) Dat lijkt een beetje op hoe laagmoleculair gewichtsheparine (LMWH) werkt Je ziet het effect niet terug in INR, PT of aptt Metingen alleen in uitzonderingssituaties, dan met een specifieke antixa meting
Welke DOACs zijn er? Er zijn twee soorten DOACs: Factor II remmer: Dabigatran (merknaam Pradaxa) Factor X remmers: Apixaban (merknaam Eliquis) Edoxaban (merknaam Lixiana) Rivaroxaban (merknaam Xarelto)
Zijn DOACs beter dan VKA? Eigenlijk wel: Ze werken net zo goed Ze geven iets minder bloedingen, vooral minder hersenbloedingen Gemakkelijker in gebruik Richtlijnen adviseren DOACs boven VKA Wel nodig om kennis te verspreiden, en daarmee kans op fouten te verkleinen
Wie moet er géén DOACs? 1. Andere indicaties dan VTE en AF Hoewel: de meeste DOACs zijn ook geregistreerd voor tromboseprofylaxe na heup- of knievervanging, rivaroxaban ook na acuut coronair syndroom Zeker niet voor hartklepprothesen, voor veel andere indicaties zijn er nog geen studies 2. Nierfunctiestoornissen Enorme variatie tussen de middelen, alert zijn zodra klaring < 50
Wie moet er géén DOACs? a. Interacties Controleer, bv in Farmacother. Kompas b. Zwangeren, borstvoeding DOACs moeten gestopt bij zwangerschapswens c. Pas op voor therapie-ontrouw Anders dan bij VKA zie je dat niet!
Kan ik de standaard dosering Meestal wel gebruiken? Aanpassingen zijn nodig bij 1. gestoorde nierfunctie 2. sommige interacterende medicatie 3. sommige situaties van verhoogd bloedingsrisico Verschilt per middel: NIET uit het hoofd leren, maar CONTROLEREN
Hoe start ik DOAC voor AF? Had de patiënt eerder VKA? Stop acenocoumarol, dag overslaan, start DOAC Vraag trombosedienst overzet te regelen bij fenprocoumon Start DOAC in de aanbevolen dosering Kies middel op basis van lokale afspraken of patiënt-specifieke factoren; controleer nierfunctie; check comedicatie
Hoe start ik DOAC voor nieuwe VTE? Dabigatran en edoxaban Eerst tenminste 5 dagen therapeutisch LMWH Start dan met de aanbevolen dosering Apixaban 2dd 10 mg gedurende 3 weken Daarna 2dd 5 mg Rivaroxaban 2dd 15 mg gedurende 1 week Daarna 1dd 20 mg ALTIJD Kies middel op basis van lokale afspraken of patiënt-specifieke factoren; controleer nierfunctie; check comedicatie
Kan ik DOACs couperen? Dabigatran heeft een specifiek antidotum: idarucizumab, 5 gram iv bij bedreigende bloeding of spoedingreep Factor X remmers (apixaban, edoxaban en rivaroxaban) hebben geen specifiek antidotum. Bij bedreigende bloeding of spoedingreep wordt PCC (merknamen Cofact, Beriplex) gegeven, 25 of 50 E /kg.
Hoe moet ik DOACs overbruggen? Niet! De halfwaardetijd van DOACs is dezelfde als die van LMWH: het is dus niet zinvol om DOACs rondom ingreep te vervangen door LMWH Zie de lokale perioperatieve protocollen voor wanneer de DOAC gestopt en weer hervat moet worden
Klinkt niet ingewikkeld. Moet ik verder nog ergens om Informeer de patient denken? middel is bloedverdunner! wie kan worden gebeld bij vragen/problemen? Artsenverklaring nodig voor vergoeding Controleer tenminste jaarlijks de nierfunctie En voor VTE: heroverweeg de indicatie, check therapietrouw, bespreek problemen
Te verwachten nieuws in 2018 Vergelijking DOAC - LMWH kankergeassocieerde VTE Als dat net zo goed is: winst in kwaliteit van leven! Meer DOACs die voor langdurige behandeling VTE lager gedoseerd kunnen worden Nu al apixaban, begin 2018 mogelijk ook rivaroxaban
Vragen, suggesties & verbeteringen? Graag! m.piersma@certe.nl k.meijer@umcg.nl