Op zoek naar... OeK DOCENTENHANDLEIDING GROEP 3/4
Introductie Dit is Oek, een kind van de Hunebedbouwers. Hij is zes jaar oud en erg nieuwsgierig. Hij gaat graag op ontdekkingstocht in de wereld om hem heen. Dat komt mooi uit, want u brengt binnenkort samen met uw leerlingen een bezoek aan het Hunebedcentrum. Aan de hand van Oeks avonturen kunnen uw leerlingen kennis maken met de prehistorie. Alle zintuigen worden geprikkeld. Om ervoor te zorgen dat uw leerlingen het museumbezoek kunnen bevatten en ervan leren, is dit lespakket samengesteld. In deze handleiding vind u een voorbereidingsles, een beschrijving van het museumbezoek en een verwerkingsles. 1.
Doel De wereld van Oek kind van hunebedbouwers is een kinderboek (5 t/m 9 jaar) over de wereld van Oek. Er is van alles te beleven. Soms is het spannend, soms is het onroerend. Het is lezen en kijken tegelijk. Omdat er sprake is van vermenging van fictieve en non-fictieve elementen is het voor kinderen niet alleen leuk, maar ook leerzaam. De wereld van Oek is een voorlees- en zelfleesboek. Met Oek op school beschikt u over een aantal leuke en nuttige onderwijskaarten, waarmee u direct aan de slag kunt. De opdrachten spreken voor zich en zijn zo geschreven, dat taal geen barrière hoeft te vormen voor kennis en begrip van de prehistorie. U mag de opdrachten gewoon kopiëren en mag uiteraard zelf bepalen of u gebruik maakt van alle opdrachten, of een deel ervan. Ze bieden derhalve maximale flexibiliteit, passend in elk onderwijssysteem. 2.
Vakoverstijgende elementen Het ligt voor de hand de lessen over prehistorie en hunebedden in te delen bij maatschappijvakken zoals geschiedenis, biologie of aardrijkskunde. Er zijn echter mogelijkheden om vakoverstijgende leerwinst te behalen. Hierbij valt te denken aan: Het groepsbezoek Het gevoelige thema van de dood kan met behulp van bijvoorbeeld het voorlezen van het hoofdstuk het bed uit het eerste deel van de Wereld van Oek van worden aangesneden. Op pagina 8 staat hierover meer informatie. Nederlandse taal Leesbevordering en tekstbegrip, schrijfvaardigheid en het aanleren van nieuwe woorden. Handvaardigheid Het maken van een trechterbeker of geluksamulet. Tekenen Zelf tekeningen maken, een kleurplaat kleuren, enz. 3.
Voorbereidingsles De voorbereidingsles is, zoals de naam al doet vermoeden, een inleiding op het bezoek aan het Hunebedcentrum. In dit onderdeel zal de les worden omschreven. U staat vrij om de opdracht aan te passen naar eigen inzicht. Als u meer of op andere wijze aandacht in de klas wilt besteden aan het onderwerp prehistorie en Hunebedden dan kunt u contact opnemen met het Hunebedcentrum. U kunt terecht bij Nadine Lemmers van de afdeling Educatie. Deze voorbereidingsles zal 45 tot 50 minuten in beslag nemen. Introductie (10 minuten), Voorlezen van het Oekverhaal (10/15 minuten), Oeklied luisteren en oefenen (20 minuten), Afsluiting (5 minuten). 4.
Introductie We gaan ervan uit dat de leerlingen van groep 3/4 wel eens een museum bezocht hebben. Is dit in uw groep niet het geval dan kunt u in de docentenhandleiding van groep 1/2 kijken voor tips t.a.v. het introduceren van het museum. De definitie die wij hanteren is: Een museum is een gebouw met een verzameling van bijzondere spullen. Deze spullen worden in het museum bewaard, getoond en onderzocht. Als uw leerlingen wel naar een museum geweest zijn, kunt u naar de eigen ervaringen vragen. Wat werd er in het museum getoond? Hoe zag het museum eruit? Misschien hebben de kinderen foto s van het bezoek. TIP Om het begrip musea te introduceren kunt u gebruik maken van de volgende boeken: Muis in het museum en Nijntje in het museum of Nijntje wordt kunstenaar. 5.
Het verhaal Vervolgens kan Oek worden geïntroduceerd. Dit kan ook in een kringgesprek of naar aanleiding van het verhaal van Oek. Bij het Hunebedcentrum kunt u ook voorwerpen lenen uit de tijd van Oek. Zo kunt u het verhaal tastbaar maken door uw leerlingen het fluitje van Oek te laten proberen en mogen ze de trechterbekers die de moeder van Oek maakte, aanraken. TIP U kunt de verschillen tussen de tijd van Oek/vroeger en de eigen wereld/het heden verscherpen door er hedendaagse objecten naast te leggen. Op de volgende pagina is een overzicht van de boeken van Oek gegeven. Het eerste deel Kind van Hunebedbouwers leent zich het best om Oek en zijn familie voor te stellen. Dit deel is ook te verkrijgen in het Duits. De andere drie delen boeken vertellen meer over de wereld waarin Oek leeft. 6.
Er zijn momenteel vier prentenboeken verschenen in de serie de wereld van Oek: Kind van Hunebedbouwers Oek en het vuur Oek gaat op reis Oek en de vreemdeling TIP In de bibliotheek in het Kenniscentrum (tegenover het museum) vindt u naast andere boeken, de boeken en CD s van Oek. 7.
Oeklied Als aanvulling op het verhaal van Oek kunt u samen met uw leerlingen (een deel van) het lied van Oek leren. De tekst op de volgende bladzijde komt uit de Oek musical. Afhankelijk van het niveau van uw klas kunt u besluiten niet alle coupletten aan te leren. Alleen het refrein kan ook. In samenspraak met het Hunebedcentrum is het mogelijk om het lied te laten terugkomen tijdens het museumbezoek. 8.
Kijk, kijk daar is Oek! Vijfduizend jaar geleden woont in een dorp Een jongetje met de naam Oek Oek wil alles weten, wil overal naartoe en gaat naar avonturen op zoek Op het veld ziet ie vader met de anderen aan het werk En Oek denkt: Als ik later groot ben, word ik net zo sterk Refrein: Kijk, kijk, daar is Oek! Z n vader bouwt een hunebed Kijk, kijk, daar is Oek! En samen met zijn hond heeft ie dikke pret Oek is leuk, voor altijd en iedereen Want een kind is gewoon een kind door alle tijden heen Oek is altijd lief, maar soms een beetje stout Dan gaat ie in z n eentje op stap Oek zegt: O stoer, ik ga alleen naar het bos Voor Oek is alles een grap t Is maar goed dat Max, zijn hond, altijd bij hem is Anders ging zo n avontuur van Oek nog eens helemaal mis Refrein Oek heeft geen computer, geen boeken, geen fiets of trein Hij moet alles zelf bedenken en zoeken, dat is net zo fijn Refrein Want een kind is gewoon een kind door alle tijden heen Kijk daar is Oek! 9.
De wereld van Oek De wereld van Oek is de speciale Oekwebsite van het Hunebedcentrum. U kunt hier spelletjes, filmpjes en kleurplaten vinden die u als aanvulling op deze lesbladen kunt inzetten. Het gebruik van de site is geheel vrijblijvend en een optioneel onderdeel van deze lesbladen. De URL voor de website is www.dewereldvanoek.nl 10.
Museumbezoek Het museumbezoek bestaat uit een rondleiding naar aanleiding van het verhaal van Oek. U wordt ontvangen door een museumdocent. Oek is aanwezig in de vorm van een handpop. Op deze manier kunnen de leerlingen samen met hem op ontdekkingstocht door het museum. Ze komen in aanraking met allerlei aspecten van de steentijd. De rondleiding wordt uiteraard afgestemd op de leeftijd van de kinderen. TIP Voor onze museumdocenten is het handig om de kinderen bij hun naam te kunnen noemen. Wilt u vooraf de kinderen een naamsticker geven? Tijdens het programma ontvangen de kinderen ook een sticker van Oek zodat ze weten dat ze vriendjes en vriendinnetjes van Oek zijn. TIP Het is fijn om op tijd te kunnen beginnen. Een kwartier voor aanvang aanwezig zijn, blijkt vaak geen overbodige luxe. De kinderen kunnen dan nog jassen en tassen ophangen en eventueel naar het toilet. 11.
Extra activiteiten In overleg met het museum is het mogelijk om extra activiteiten te doen. Zo kunnen de kinderen met Oek op berenjacht! Een spel waarbij ze op zoek moeten naar de beer, want hij is verdwenen. De zoektocht brengt de kinderen langs het Hunebed, de prehistorische boerderij en de keientuin. Spelenderwijs maken ze kennis met het terrein rondom het museum en komen ze in aanraking met het concept museum. Er zijn ook knutselactiviteiten mogelijk. Bijvoorbeeld een eigen geluksamulet maken. Van klei en dan versieren met steentjes, zaadjes en andere oer-versierselen. In het restaurant worden echte platkoeken verkocht, net als Oeks moeder bakt! Een beetje jam erbij en klaar is de lekkere snack. Zo proeven de kinderen hoe Oeks lievelingseten smaakt. Bespreek de verschillende mogelijkheden altijd eerst met het Hunebedcentrum. 12.
Verwerkingsles In deze les gaan de kinderen hun eigen Oek maken in de vorm van een vingerpopje. Met de zelfgemaakte Oekvingerpop kunnen de kinderen het verhaal van Oek navertellen in de poppenkast, een nieuw verhaal bedenken of naspelen wat ze in het museum hebben beleeft. Als de kinderen een nieuw avontuur voor Oek willen bedenken en spelen, is het leuk om ook een vingerpopje te maken van de andere personages uit het verhaal van Oek. Als het verhaal over het museum gaat is het leuk om ook wat afbeeldingen van de tentoonstelling te hebben. Op onze website www.hunebedcentrum.org kunt u onder pers en dan beeldmateriaal een aantal afbeeldingen vinden. Benodigdheden Schaar of prikpen en priklap, lijm, kleurtjes, papier. Als u uw leerlingen de Oek verder wil laten versieren, kunt u hiervoor pailletjes, kraaltjes of gekleurd papier gebruiken. Stap 1: Knip of prik de tekening van Oek uit. Stap 2: Kleur Oek in. Stap 3: Versier Oek met pailletjes, kraaltjes of gekleurd papier. Stap 4: Maak een hoedje dat op je eigen vinger past. Stap 5: Plak Oek op de vingerhoed. Mocht het vingerhoedje te lastig zijn, of te klein dan kunt u de tekeningen groter uitprinten en aan een satéprikker vastmaken. 13.
Oek lespakket Voor de hierboven beschreven les heeft u tenminste nodig: - Deel 1 uit de serie de wereld van Oek, het kind van de Hunebedbouwers. - CD van Oek de musical. - De tijd en mogelijkheid om het Hunebedcentrum te bezoeken. Als u extra aandacht aan de Hunebedbouwers wilt besteden kunt u het lesmateriaal uitbreiden. - Deel 2, 3 en 4 uit de serie de wereld van Oek. - De film Oek (op DVD). - De gefilmde versie van de musical de wereld van Oek. Dit en nog andere boeken over dezelfde periode zijn verkrijgbaar in de museumwinkel van het Hunebedcentrum en u kunt ze online bestellen op de website van het Hunebedcentrum onder het kopje webshop. 14.
Praktische informatie Adres Bronnegerstraat 12 9531 TG in Borger Openingstijden Doordeweeks: 10:00-17:00 uur Weekend: 11.00-17.00 uur Openbaar vervoer Met het openbaar vervoer zijn wij te bereiken met buslijnen 24, 59, 300 en 305. U moet wel rekening houden met een wandeling vanaf de bushalte. Entree De kosten voor het programma zijn 3,40 p. p. Dit bedrag is inclusief entree van de kinderen en begeleiders. Aanmelden moet minimaal twee weken van te voren gebeuren via de Reserveringslijn 0599-236374 (op werkdagen tussen 10:00 17:00). Wij stellen het zeer op prijs als u met voldoende begeleiding naar het museum komt: minstens 1 begeleider per 10 leerlingen. Deze begeleiding lijkt misschien extra naast de begeleiding vanuit het Hunebedcentrum, maar u en uw begeleiders kennen de kinderen beter dan onze museumdocent. Meer informatie kunt u vinden op www.hunebedcentrum.nl 15.
Bijlage 1 - enquête Het Hunebedcentrum is erg geïnteresseerd in uw mening over het aanbod voor de kleuters in het Hunebedcentrum. Zou u dit onderstaand formulier in willen vullen en naar ons willen retourneren. Alvast bedankt. U kunt het formulier opsturen naar Hunebedcentrum t.a.v. Educatie, Bronnegerstraat 12, 9531 TG Borger. Of u kunt het forumulier online invullen op Oek enquête groep 1/2 Gegevens school Naam: Plaats: Bezoek Hunebedcentrum Bent u met uw groep naar het Hunebedcentrum gekomen? JA / NEE Datum van het bezoek was - - Met welke groepen bent u naar het museum geweest: groep 1 / groep 2 / beiden Aanbod Heeft u gebruik gemaakt van het aanbod van het Hunebedcentrum? Ja/Nee Zo ja, namelijk Wat vond u van het museum en het aanbod? Op de volgende pagina gaat de enquête verder. 13. 16.
Sloten de onderwijsbladen en de inhoud van het aanbod in het Hunebedcentrum op elkaar aan? Onderwijsbladen Wat vond u van de onderwijsbladen? Waren deze toepasbaar? Wat ontbrak? Kunt u iets vertellen over de gestelde leerdoelen? Wat waren de eventuele problemen? Was de inhoud geschikt voor de doelgroep? Voldoende niveau? Voldoende ambitie? Wilt u verder nog iets kwijt? 17.
Bijlage 2 - vingerpop 18.
19.