Samenvatting door M. 1285 woorden 10 juni 2013 5,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 13.1 Allemaal nodig? Wij maken deel uit van de voedselkringloop. Consumenten dieren en mensen Afvaleters eten het afval (bijv. wormen, kevers, etc.) Reducenten bacteriën en schimmels à zorgen voor het vrijkomen van mineralen in de grond Producenten planten à nemen de mineralen weer op. En produceren vervolgens voedsel: glucose. Ze zijn de makers van voedingsstoffen. Planten maken glucose tijdens de fotosynthese, dit kan alleen overdag plaatsvinden en het gebeurd in de bladeren van de planten (bladgroenkorrels). Planten leggen energie uit zonlicht vast in glucose. Daarbij verbruiken ze koolstofdioxide en water. Zuurstof komt daarbij vrij als afvalstof. Door verbranding van glucose in de cellen van planten, dieren en mensen komt de energie uit de glucose vrij. Daarbij verbruiken organismen zuurstof en ontstaat er water en koolstofdioxide. Verbranding is het tegenovergestelde van fotosynthese. Dus samen vormen zij een kringloop. Koolstofkringloop je kijkt dan alleen naar het element koolstof (C). Primaire levensbehoeften voedsel, water en zuurstof. àwat je nodig hebt om te overleven. Secundaire levensbehoeften auto, verwarmd huis met apparaten, etc. à om een prettig leven te lijden. 13.2 Voedsel produceren Monocultuur grote akker met maar één https://www.scholieren.com/verslag/78332 Pagina 1 van 7
soort voedingsgewas. voordelen: * gemakkelijk te beplanten en te oogsten * je hebt weinig verschillende machines nodig nadelen: * veel van dezelfde soort, dus ziekteverwekkers zijn makkelijk te verspreiden à plaag Gebruik van (kunst)mest toevoegen van mineralen aan de grond. Met kunstmest kunnen boeren de grond veel nauwkeuriger bemesten dan met gewone mest. voordelen: *er zitten meer mineralen in de grond, dus kunnen planten in een korte tijd veel groeien nadelen: * er kunnen te veel mineralen in de grond komen à overbemesting Veredeling het kruisen van plantenrassen, zodat een nieuwe plant ontstaat voordelen: * grote opbrengst * planten die tegen ziektes kunnen nadelen: * het is niet natuurlijk Om de schade van een plaag te beperken, gebruiken boeren bijvoorbeeld bestrijdingsmiddelen. Dat zijn giftige stoffen waarmee de https://www.scholieren.com/verslag/78332 Pagina 2 van 7
plaagorganismen worden gedood. Nadelen hiervan zijn: * het is niet selectief *het is niet biologisch afbreekbaar, gifstoffen blijven in de grond zitten. * ophoping van gifstoffen, de gifstoffen blijven in de voedselkringloop (hoe later je in de kringloop staat, hoe meer gifstoffen je binnenkrijgt). Je hebt ook natuurlijke bestrijdingsmiddelen, dat zijn van nature vijanden van de plaag, biologische bestrijding (sluipwespen bestrijden witte vliegen en lieveheersbeestjes bestrijden bladluizen). Ze doden alleen maar de plaagorganismen, ze werken dus selectief. De meeste zijn ook biologisch afbreekbaar en daardoor ontstaat er dus geen ophoping van gifstoffen. Onder biologische landbouw valt ook onkruid wieden, natuurlijk mest gebruik en geen genetische modificatie. Maar biologische landbouw is wel duur. Mensen gebruiken andere levende wezens (zoals gist) om producten te maken, dat heet biotechniek. Moderne biotechnologen veranderen erfelijke eigenschappen van levende wezend, dat heet genetische modificatie, is ook meteen het derde middel om een plaag te bestrijden. Voordelen hiervan zijn dat gewassen beter tegen ziektes kunnen en er hoeven minder bestrijdingsmiddelen gebruikt te worden. Maar het is niet natuurlijk, dat is een nadeel. Op een gemengd bedrijf helpen de akkerbouw en veeteelt elkaar. Want de mineralen uit de mest is voedsel voor de gewassen. Een deel van de voedingsgewassen gebruikten de boeren voor hun vee. Zo ontstond op een gemengd bedrijf een door de boer onderhouden voedselkringloop. Als er te veel mest is noemen we dat overbemesting / mestoverschot. Je het tegen gaan op verschillende manieren; De mest met een speciale machine in de grond spuiten De grond niet bemesten in de periode van september tot januari Bijhouden hoeveel mineralen er op het land zijn De mest opslaan in silo s Gevolgen van overbemesting zijn; Mineralen van mest kunnen in het grondwater komen, het water is dan geen drinkwater meer. In het dierlijke mest zit ook het schadelijke ammoniak. Daardoor ontstaat zure regen, hierdoor worden veel planten en dieren ziek en kunnen zij doodgaan. Mineralen oppervlakte water daardoor gaan algen in sloot groeien (waterbloei). De algen sterven en dode resten naar bodem. Bacteriën eten dode algen en daar wordt zuurstof bij gebruikt. Er komt een zuurstof te kort en planten en dieren gaan dood. https://www.scholieren.com/verslag/78332 Pagina 3 van 7
Bio-industrie zo goedkoop mogelijk zo veel mogelijk vlees, melk of eieren produceren. Dieren komen dan vaak in kleine hokken te zitten. 13.3 Vervuiling Soorten afval Biologisch afbreekbaar Manier van afvalverwerking. Groente-, fruit- en tuinafval (GFT) Ja Van het afval wordt compost gemaakt Glas en blik Nee Recyclen Kleding, meubels en apparaten Nee Hergebruiken Restafval Nee Verbranden Klein chemisch afval (KCA) Nee Gerecycled en verbrand Radio-actief afval Nee opgeslagen op speciale plaatsen Hergebruik spullen zoals flessen die opnieuw gebruikt kunnen worden. Recyclen afval dat weer als grondstof kan dienen voor nieuwe producten, zoals glas, plastic en papier. Fossiele brandstoffen zijn ontstaan uit resten van planten en dieren die zo n 300 miljoen jaar geleden leefden. Toen die doodgingen, kwamen ze in een laagje water terecht. In het water zat te weinig zuurstof voor de reducenten om de resten af te breken. Laag na laag natuurlijk afval kwam zo op elkaar te liggen. Na miljoenen jaren ontstond door de grote druk van al die lagen steenkool, aardolie en aardgas. Natuurlijke broeikaseffect het tegenhouden van warmte straling. De zon verwarmt overdag de aarde, waardoor de temperatuur stijgt. De aarde straalt die warmte s nachts weer uit, de ruimte in. CO 2 in de lucht houdt de uitstraling van warmte tegen. Dat moet ook, want anders zou de https://www.scholieren.com/verslag/78332 Pagina 4 van 7
temperatuur op aarde veel te laag zijn om te leven. Versterkt broeikaseffect door het verbranden van fossiele brandstoffen wordt het broeikaseffect sterker. De aarde straalt daardoor ook steeds minder warmte uit, waardoor de gemiddelde temperatuur stijgt. Dit versterkt broeikaseffect noemen we broeikasgevaar. Gevolgen Klimaat verandert op veel plaatsen Ijsmassa s zullen sneller gaan smelten Zeespiegel gaat stijgen Oorzaken Bevolkingsgroei Industriële revolutie Ontbossing Gevolgen luchtvervuiling: Verzuring: in uitlaatgassen en in de rook van fabrieken zitten twee vervuilende afvalgassen: zwaveldioxide en stikstofdioxide net als ammoniak veroorzaken zij zure regen. De bodem is wel beetje bestand tegen een beetje zuur. Maar als er te veel zure regen valt, verzuurt de bodem. Door de verzuring lossen voedingsstoffen op. Ze spoelen naar het grondwater waar ze https://www.scholieren.com/verslag/78332 Pagina 5 van 7
onbereikbaar zijn voor plantenwortels. Bovendien werken de wortels van planten dan ook minder goed. Daardoor hebben veel planten in een verzuurde bodem het moeilijk. Door verzuring kunnen plantensoorten in een bepaald gebied zelfs helemaal verdwijnen. Fijn stof: de kleine stofdeeltjes die in afvalgassen van fabrieken, auto s en elektriciteitscentrales zitten. Vlak langs autowegen of in de buurt van grote industriegebieden bevat de lucht veel van dit fijn stof. Sommige deeltjes zijn schadelijk voor de gezondheid. Vooral voor mensen met ziektes zoals bronchitis en astma. Smog: ontstaat vooral op warme, windstille dagen. De afvalgassen en fijn sto blijven dan hangen en er ontstaat een vieze nevel van vervuilende gassen en stofdeeltjes. Smog is erg ongezond voor de luchtwegen en kan leiden tot benauwdheid of hoofdpijn. We kunnen de hoeveelheid huishoudelijk afval verkleinen door meer aandacht te besteden aan hergebruik en recycling. Maar ook door minder brandstof te gebruiken. Fossiele brandstoffen raken ooit op, dus daarom moeten we daar zuinig mee om gaan. Inmiddels zijn er al auto s, https://www.scholieren.com/verslag/78332 Pagina 6 van 7
bussen en vrachtwagens die rijden op biobrandstoffen zoals bio-ethanol (soort alcohol, gemaakt van suikers uit tarwe, maïs en suikerbieten) en biodiesel (gemaakt uit plantaardige olie). Biobrandstoffen zorgen er ook voor dat er minder afvalstoffen in de lucht komen. Je moet wel de motor er op aanpassen. Je hebt ook nog andere schonere energie bronnen: windenergie en zonne-energie. Ze veroorzaken geen luchtvervuiling. Ook raken ze nooit op, dit noemen we duurzame energie. Het gebruik hiervan vermindert de uitstoot van koolstofdioxide en andere schadelijke afvalgassen. Andere maatregelen voor het verminderen van luchtvervuiling zijn: Fabrieken moeten hun rook zuiveren Auto s moeten een katalysator hebben, die voorkomt dat de gassen die zure regen veroorzaken in de uitlaatgassen komen Dieselmotoren worden steeds vaker uitgerust met een roetfilter om de uitstoot van fijn stof tegen te gaan. Ook het reizen met openbaar vervoer helpt om luchtvervuiling te verminderen. https://www.scholieren.com/verslag/78332 Pagina 7 van 7