Scenario en advies verslag Advanced Business Creation Klas P4D4 8 juni 2012-06- 08 Mirthe van Gulik Luud van den Broek Pim van Hout Koen Molthoff Maarten Storms Koen Voogd
Scenario Het kwadrant Aan de hand van scenarioplanning zijn we de toekomst gaan verkennen en kwamen we met de klas tot twee assen van het scenarioraamwerk. De horizontale as staat voor het oude werken aan de ene kant met daar tegenover volledige netwerkorganisaties. Op de verticale as bevinden zich maatschappelijke/economisch hectiek tegenover maatschappelijke/economische rust. Hieruit ontstaan vier kwadranten, deze vier zijn verdeeld en het volgende scenario is gebaseerd op maatschappelijke/economische hectiek en volledige netwerkorganisaties. In het kort gaat het scenario over maatschappelijke en economische onrust alsmede het ontstaan van netwerkorganisaties. De onrust heeft vooral betrekking op hoe de EU zich ontwikkeld. Er zal een NEU ontstaan. Daarnaast zal studeren voor de elite worden, ook dit heeft zijn weerslag op de huidige maatschappij. Het gevolg hiervan is het ontstaan van netwerkorganisaties. De situatie. Het jaar 2012 is een jaar met tegenslagen en een aanhoudende crisis, de huizenmarkt zit in een stugge positie en het aantal faillissementen op een jaar wordt steeds groter. Het kabinet loopt niet goed en is de maand mei officieel gevallen. In de jaren erop volgend ziet het er niet veel beter uit, gezinnen worden zwaar belast met belastingen en lagere vergoedingen voor onder andere levensmiddelen waardoor de verschillen arm en rijk ook een stuk groter worden. Hierdoor ontstaat er enige onrust in de maatschappij, gezinnen zijn het niet eens met de belastingen en komen in opstand tegen alle alsmaar stijgende kosten. Het kabinet begint ook nog te bezuinigen in het onderwijs waardoor studeren steeds duurder wordt, veel gezinnen kunnen het door de hoge kosten niet meer betalen om hun kinderen te laten studeren en hierdoor wordt dit vooral iets voor de kinderen van ouders met hogere inkomens. Een nieuw begrip, opleidingsloosheid, wordt geïntroduceerd en is een steeds vaker voorkomend probleem. Om toch een inkomen te kunnen krijgen en mee te kunnen gaan in de markt starten veel mensen het zichzelf aanleren van vaardigheden via lessen en cursussen online. Er ontstaat een grote groei in het aantal bedrijven dat online diploma s en certificaten aanbied. Hierdoor ontstaat er een sterke groei in het aantal freelancers maar daalt echter wel het aantal gouden karpers in de vijver van talent. Echte professionals worden dus steeds schaarser in de maatschappij, doordat de online studies er verkort zijn en het aantal echte studenten dus klein is. Door een overvloed aan individuen en bedrijven die hun niet - kern activiteiten afstoten begint de werkeloosheid steeds meer te stijgen en verliezen veel mensen tussen de 30 en 50 jaar hun baan doordat hun opdracht wordt uitbesteed aan jongere externe professionals. Voor deze mensen uit generatie X is studeren een stuk moeilijker dan toen ze jong waren en zij moeten dus leven van een uitkering en hebben verder weinig kansen.
De flexibilisering van de arbeidsmarkt Het aantal zzp ers is 6 jaar later al met 98% gegroeid. Dit betekent dat dit directe invloed zal hebben op de organisatiestructuur van bedrijven. Dit heeft onder meer te maken met het flexibiliseren van de huidige en toekomstige arbeidsmarkt. Het groeiend aantal zzp ers zal een grote impact hebben op de huidige organisatiestructuur en op de arbeidsmarkt zoals we die nu kennen. Hierdoor wordt de macht van arbeiders en zzp ers ontzettend groot ten opzichte van bedrijven. Hoe gaan bedrijven hier mee om en hoe ziet te toekomst van organisaties er uit? In de huidige arbeidsmarkt is te zien dat er steeds minder vaste werknemers in dienst genomen worden. Dit heeft te maken met de stijgende werkeloosheid en het tekort aan banen. Dit is weer een gevolg van de huidige crisis. Bedrijven kiezen voor goedkope arbeiders uit Oostbloklanden, buiten het voordeel dat dat oplevert voor het salaris dat uitgekeerd dient te worden is het ook relatief makkelijk en goedkoop deze weer te ontslaan. Steeds meer mensen nemen hierdoor het besluit om voor zichzelf te beginnen. Er is voorlopig geen zicht op een langdurig vast contract bij een stabiele werkgever. Het aantal zzp ers blijft hierdoor nog steeds groeien. Deze ontwikkeling blijft zich voortzetten en zal grote gevolgen hebben voor vrijwel alle sectoren, ook de zakelijke dienstverlening zal er anders uit gaan zien. Deze trend zal in 2025 gaan leiden tot het afstoten van kernactiviteiten bij bedrijven. Voor bepaalde specialistische vraagstukken worden steeds vaker zzp ers ingeschakeld, in plaats van voor interne medewerkers een kans te bieden zich over deze problemen te buigen. Door deze ontwikkeling stijgt het vertrouwen van en voor zzp ers en stijgt het wantrouwen onder vaste werknemers. Deze krijgen het gevoel niet goed genoeg te zijn voor belangrijke interne vraagstukken. Hierdoor zal voor de vaste werknemers de interesse groeien om als zzp ers verder te gaan. Ook willen mensen meer verantwoordelijkheid krijgen en nemen, iets dat natuurlijk voor zichzelf spreekt wanneer je een eigen bedrijf hebt. Bedrijven zullen zichzelf dus sowieso het flexwerken op moeten leggen, willen ze er niet sowieso voor zorgen dat de werknemers vertrekken. Voor de continuïteit van bedrijven is dit een gevaarlijke ontwikkeling. Zoals bij veel bedrijven het geval is, bestaan veel managers uit intern opgeleide mensen die de bedrijfscultuur en structuur door en door kennen. Vanwege de ontwikkeling dat er in de loop van de tijd geen interne specialisatie- afdelingen zijn, zijn er ook geen internen die op een bepaald moment de manager taak kunnen overnemen en zo voor eenzelfde continuïteit binnen het bedrijf zorgen. Door de grote hoeveelheid zzp ers zullen er bedrijven ontstaan waarin deze individuen samenkomen en georganiseerd te werk gaan. Het kan gezien worden als de werknemers bonden die er nu zijn. Dit worden echter bedrijven waarbij individuen samen gaan werken aan bepaalde projecten of vraagstukken, co- creatie zal hierin een belangrijke factor worden. Door deze ontwikkeling staan de zzp ers nog sterker tegenover de machtige bedrijven.
Netwerkorganisaties Op lange termijn (2025) zullen deze ontwikkelingen er voor zorgen dat de organisatiecultuur binnen zakelijke bedrijven zal bestaan uit een netwerkcultuur. Bedrijven zullen netwerkorganisaties worden. Om de structuur te bewaken zullen er nog vaste werknemers zijn, alsmede voor administratief en bijvoorbeeld logistiek werk. Echter, voor specialistische zaken zal er altijd extern worden gezocht naar capabele mensen. Denk hierbij aan het ontwikkelen van nieuwe producten, diensten, reclames en tal van andere diensten. De hierboven beschreven sterke beweging van het ontstaan van netwerkorganisaties heeft zoals veel dominante bewegingen een tegenbeweging. Deze tegenbeweging houdt in dat er Multi- service bedrijven gaan ontstaan om tegen de macht van grote bedrijven in te gaan. Hierdoor wordt de concurrentiepositie van de onderlinge bedrijven beter ten opzichte van concurrenten. Een goed voorbeeld van een Multi- service bedrijf zou zijn dat een beveiligingsbedrijf, een schoonmaakbedrijf en een cateraar gaan samenwerken om zichzelf sterker te maken. In deze constructie is het niet mogelijk één van de bedrijven apart in te huren, huur je er één in, dan huur je ze alle 3 in. Het moge duidelijk zijn dat het voor schoonmakers weinig zin heeft om als zzp er aan de slag te gaan. Immers, schoonmaken wordt niet als een bijzonder talent gezien. Hierdoor blijft het voor dit soort service bedrijven interessanter om door te gaan zoals het al decennia gaat. Politieke onrust De politiek kan de snel opeenvolgende gebeurtenissen niet bijhouden en weet niet wat ze aan moeten met de huidige situatie. Door de onzekerheid ontstaat er steeds meer onrust binnen politieke partijen zelf. Er is de afgelopen jaren veel te veel gelet op Europa en het begrotingstekort, terwijl er in het eigen land steeds meer dingen fout gingen. De politieke onrust versnippert sommige partijen en een politieke hectiek volgt. De hectiek heeft tot gevolg dat er steeds meer verschillende meningen ontstaan binnen één partij. Deze ontwikkeling is slecht nieuws. Er zijn steeds meer verschillende partijen waaruit gekozen kan worden. Er is een sterke opkomst van extreem linkse en rechtse partijen. Extreem rechtse partijen hebben een grote mond, echter geen grote stem. Vanwege de financiële onrust en de hoge werkloosheid ontstaat er een links kabinet. Dit houdt in dat mensen die meer verdienen, meer zullen inleveren, bepaalde bonussen afgeschaft worden en dat de kloof tussen arm en rijk kleiner wordt. Hierdoor blijft er toch onrust omdat nu juist de succesvolle mensen het er niet mee eens zijn dat ze in verhouding meer specialistisch werk moeten verrichten voor een salaris dat dit extra werk niet dekt. De verhoudingen met andere landen verbeterd echter door de makkelijkere doorstroming van buitenlanders ten opzichte van de vroegere regeling in de EU. De Nederlanders hebben hier weinig problemen mee, aangezien buitenlanders de mogelijkheden niet hebben voor zichzelf te beginnen of om bij bedrijven binnen te komen. Nederlanders realiseerden zich dat ze misschien maar genoegen moeten nemen met een mindere baan, in plaats van geen baan. Na de crisis zijn veel landen in gestaag tempo afgestapt van de Euro. De baten wogen niet meer op tegen de kosten die Noord- Europese landen maakten om Zuid- Europese landen financieel te steunen. Door de almaar stijgende verschillen gaat het in steeds meer Europese landen slecht en komen sommige in de problemen. Er ontstaat wantrouwen in Europa en de deelnemende landen beginnen er zelf steeds minder in te geloven, uiteindelijk valt Europa uit elkaar.
De val van de EU Door de val van Europa zijn inmiddels alle landen terug gestapt op hun eigen muntsoort en gaan meer binnen eigen land werken. Oude wetten worden hervat en samenwerken met andere landen wordt weer een stuk moeilijker en duurder. Om de economie draaiende te houden wordt er binnen Nederland weer steeds meer samengewerkt met elkaar en ontstaat er een sterke groei in het aantal netwerkorganisaties. De sterkere Noord Europese landen houden redelijk stand en om zichzelf in te dekken vormen ze samen een nieuwe Unie; de NEU. Het principe zal bestaan zoals het jaren geleden in de EU was, vrije handelswegen en open grenzen. Noord- Europese landen hebben namelijk geen last van elkaar wat betreft goedkope arbeidskrachten. Om ook de handel tussen de sterke Noord- Europese landen in stand te houden, te stimuleren en uit te bouwen komt er ook een Noord- Europese munteenheid. De Zuid- Europese landen zijn gemeenschappelijk terug gestapt op hun oude eigen valuta. Ze willen zich vooral richten op haar eigen financiële malaise, in plaats van zich ook druk te maken om andere Zuid- Europese landen. Met het terugvoeren van de oude valuta s wordt de handel binnen de landsgrenzen zelf ontzettend gestimuleerd, hierdoor zullen de landen financieel opkrabbelen. De economie versterkt, de munteenheid wordt sterker en de werkeloosheid daalt ontzettend vanwege de vraag naar binnenlandse producten. Wat zijn hiervoor de gevolgen voor Nederland? Zoals ook de economieën van Zuid- Europese landen zullen aansterken, gebeurt dit door middel van de Neuro ook bij Noord- Europese landen, vanwege dezelfde redenen als hierboven genoemd, die betrekking hebben op de Zuid- Europese landen. Hierdoor kan Nederland nog meer in zichzelf investeren, begrotingstekorten verkleinen en werkgelegenheid vergroten. Vanwege de daling in de werkeloosheid en de stijging in beschikbaarheid naar banen zal er snel omgeschakeld moeten worden. Er zal een sterke tweedeling ontstaan in het aantal zzp ers en de groei van mkb bedrijven. Kernpunten en effecten van het scenario - Verschil arm en rijk wordt steeds groter - Studeren wordt steeds duurder - Minder mensen geld voor goede opleiding - Professionals worden schaarser - Werkeloosheid stijgt - Politieke partijen versnipperen steeds meer door onrust binnen de partij zelf - Politieke onrust - Crisis blijft stijgen - Steeds meer Europese landen in problemen - Europese Unie valt - Landen vallen terug op eigen muntsoort - Samenwerking tussen landen wordt hierdoor moeilijker en duurder - Bedrijven gaan op zakelijk niveau weer meer samenwerken binnen het eigen land - Door samenwerking binnen eigen land zullen in Nederland meer netwerkorganisaties ontstaan - Noord Europese landen vormen samen een nieuwe unie De kans op het scenario is onzeker, dit scenario is geschreven in extremen en we hebben hierbij gebruik gemaakt van educated guesses. Echter, komen de kernpunten van het scenario wel voort uit de drijvende krachten die wij hebben gesignaleerd.
Advies - Voor een bedrijf als BMC is het belangrijk om mensen met goede kwaliteiten binnen het bedrijf te houden, omdat gekeken naar de toekomst, de mensen met echte kwaliteit steeds schaarser worden. Deze mensen worden hierdoor steeds duurder voor een bedrijf om in vaste dienst te nemen en gaan hierdoor externe professionals inschakelen. BMC is een bedrijf dat zulke professionals verhuurt en zal ze daarom moeten behouden. Er zullen voor dit soort mensen indrukwekkende secundaire arbeidsovereenkomsten opgesteld moeten worden, om deze te behouden. Hierbij kan men denken aan het aanbieden van een chique auto van de zaak inclusief tankpas, meer vakantiedagen, flex werken, flinke bonus premies en gratis naschoolse opvang voor kinderen. - Voor BMC als werkgever zal de ontwikkeling dat studeren alleen nog voor de elite zal zijn en er dus minder talent door stroomt dan vroeger, betekenen dat BMC zelf zeer specialistisch, internationaal erkende opleidingen aan moet gaan bieden in combinatie met haar vaste banen. BMC kan ook denken aan het sponsoren van bepaalde opleidingen die nuttig zijn binnen hun vakgebied. Door het mogelijk maken van bepaalde opleidingen zou BMC een bepaalde optie op kunnen laten stellen dat zij een eerste optie op talent van die opleiding hebben. - Het sterk in kaart brengen van de zzp markt. Vanwege de kleine verschillen tussen de zzp ers moet duidelijk in kaart gebracht worden wie waar goed in is. Zo kan er nog beter advies op maat gegeven worden voor elk individueel probleem. We adviseren hierbij om eerst een duidelijk overzicht te maken van de werkvelden waarin BMC haar diensten verleent en daarna in de werkvelden de zzp ers te selecteren. Op deze manier kunnen er op een eenvoudigere manier netwerken aan worden gesproken voor bepaalde probleem dan wel vraagstukken.