NIEUWSBRIEF ABANTE VZW JULI 2012 Geachte heer Geachte mevrouw De nieuwsbrief van Abante neemt geen vakantie, in tegendeel ze is rijkelijk gevuld met vier artikels. We openen deze maand met de verplichte melding van de eerste werkloosheidsdag, deze zal binnenkort gelden voor alle sectoren. Het tweede artikel bekijkt een thema dat recent in de aandacht is geplaatst, namelijk wat te doen bij ziekte tijdens een verlofperiode. Daarnaast bieden we u een ruime uitéénzetting aan over het betaald educatief verlof, u wordt mogelijk binnenkort weer geconfronteerd met die aanvragen. We vermelden in het laatste artikel ook het nieuwe bedrag voor beroepsverplaatsingen met het eigen voertuig dat geldt vanaf 1 juli 2012. VERPLICHTE MELDING EERSTE WERKLOOSHEIDSDAG VOOR ALLE SECTOREN Na de verplichting sinds oktober 2011 van de elektronische aanvraag van een periode economische werkloosheid voor alle sectoren, wordt de melding van de eerste dag tijdelijke werkloosheid ook verplicht. Een juiste datum van overschakeling moet nog bepaald worden. Voor de bouwsector geldt deze verplichte melding van de eerste dag werkloosheid omwille van economische redenen en slecht weer al geruime tijd. Dit wil zeggen dat voor onderstaande redenen de eerste werkloosheidsdag nu voor alle sectoren gemeld moet worden: - omwille van economische redenen, zowel voor arbeiders, bedienden als de werknemers in bouwsector. - omwille van slecht weer. - omwille van een technische stoornis. Natuurlijk moet ook nog steeds de periode van economische werkloosheid en de periode van werkloosheid wegens technische stoornis aangevraagd worden. De initiële kennisgeving blijft van tel met als uitzondering werkloosheid wegens slecht weer. Hoe en wanneer dient men nu de melding te doen? De melding van de eerste dag gebeurt, net zoals de aanvraag van de periodes, elektronisch via de website van de RSZ www.socialsecurity.be. Let wel, u dient een login te hebben vooraleer dat u de melding kan doen. Deze verkrijgt u na registratie maar het duurt enige tijd vooraleer u deze ontvangt. Enkel de eerste dag van effectieve tijdelijke werkloosheid van de maand dient gemeld te worden. Eén melding per maand is voldoende. Dat wil in de praktijk zeggen dat wanneer u reeds een dag werkloosheid slecht weer voor een werknemer hebt gemeld, u die maand de eerste dag werkloosheid wegens economische redenen of technische stoornis niet meer moet melden. - 1 -
MIJN WERKNEMER VALT ZIEK TIJDENS ZIJN VERLOFPERIODE, WAT NU? Huidige reglementering: Eerste schorsing primeert! 1. De werknemer wordt ziek vóór het begin van de vakantie Als een werknemer arbeidsongeschikt wordt vóór datum waarop de (individuele of collectieve) vakantie normaal zou zijn gestart, dan moet de toekenning van de vakantiedagen worden uitgesteld tot op het moment waarop de arbeidsongeschiktheid ten einde is. De werkgever moet bijgevolg het normale gewaarborgd loon betalen voor de dagen arbeidsongeschiktheid. Voor een arbeider die ziek wordt vóór een periode van collectieve sluiting wegens jaarlijkse vakantie, worden de dagen arbeidsongeschiktheid die samenvallen met de dagen van sluiting wegens jaarlijkse vakantie echter rechtstreeks door zijn ziekenfonds vergoed. 2. De werknemer wordt ziek tijdens zijn vakantie Als een werknemer ziek wordt tijdens zijn (collectieve of individuele) vakantie, zal hij de vakantiedagen die hij door zijn ziekte niet heeft kunnen genieten niet kunnen overdragen na zijn herstel. Die dagen worden verrekend in zijn vakantiedagen en blijven gedekt door het vakantiegeld. Indien de ongeschiktheidsperiode langer duurt dan de vakantieperiode, dan moet de werkgever het gewaarborgd loon betalen voor het eventuele saldo van de 30 kalenderdagen vanaf het begin van de ongeschiktheid. Wijziging wetgeving op komst? In juni 2012 deed het Europese Hof van Justitie een opmerkelijke uitspraak. Het Europees Hof zegt namelijk het volgende; "Wanneer een werknemer ziek wordt gedurende zijn vakantieperiode, dan heeft hij het recht die vakantiedagen op een ander tijdstip op te nemen." Een arrest over de interpretatie van Europese wetgeving bindt alle lidstaten van de EU. België zou ten gevolge van deze uitspraak van het Europese Hof ertoe verplicht worden de vakantiewetgeving aan te passen. Zolang de Belgische vakantiewetgeving echter niet gewijzigd is, verandert er voor de werknemers niets. Zij kunnen zich niet rechtstreeks op de Europese Arbeidstijdrichtlijn beroepen om vakantierechten af te dwingen. Het is pas wanneer de nationale wetgeving de werknemers het recht geeft om vakantiedagen te verplaatsen omwille van ziekte, dat dit nieuwe principe effectief toegepast moet worden. HET BETAALD EDUCATIEF VERLOF Het betaald educatief verlof De werknemers uit de privésector kunnen, onder bepaalde voorwaarden, betaald educatief verlof krijgen. Dit wil zeggen dat zij hun werk mogen verlaten met behoud van hun normale loon om cursussen te volgen die een algemene of beroepsopleiding beogen. Wie komt in aanmerking? Alle werknemers uit de privésector met een volledige dagtaak die een algemene of beroepsopleiding volgen, komen in aanmerking voor educatief verlof. De volledige dagtaak is de taak die overeenstemt met de arbeidsduur zoals die in de paritaire comités is bepaald. Ook bepaalde deeltijdse werknemers komen in aanmerking voor deze regeling, namelijk voor zij: - die 4/5 werken en een algemene of beroepsopleiding volgen; - die minstens 1/3 werken met een variabel werkrooster en een algemene of beroepsopleiding volgen tijdens of buiten het normale arbeidsrooster; - die met een vast werkrooster ten minste halftijds (en minder dan 4/5) werken en tijdens de arbeidsuren een beroepsopleiding volgen. Uitgezonderd: - statutaire en contractuele werknemers uit de openbare sector, uitgezonderd werknemers van overheidsbedrijven; - 2 -
- zelfstandige werknemers; - erkende middenstandsleerlingen en industriële leerlingen; - onderwijzend personeel. Opleidingen die recht geven op betaald educatief verlof Belgische opleidingsprogramma s die opgesomd zijn in de Wet en ten minste 32 lesuren per jaar omvatten, geven recht op betaald educatief verlof. Hier gaat het om algemene of beroepsvormingen die in verschillende onderwijsvormen savonds of tijdens het weekend gegeven worden. Er hoeft niet noodzakelijk een band te zijn tussen de gevolgde opleiding en de dagactiviteit van de werknemer. Beroepsopleidingen - cursussen in het kader van het onderwijs voor sociale promotie, die georganiseerd, gesubsidieerd of erkend zijn door de Gemeenschappen; - cursussen van de secundaire hogere cyclus en van de hogere cyclus van het onderwijs in de plastische kunsten, die georganiseerd, gesubsidieerd of erkend zijn door de Gemeenschappen en eveneens tot één van volgende opleidingsgroepen behoren (binnenhuiskunst en bouwkundig tekenen, industriële vormgeving of toegepaste grafiek); - cursussen op universitair niveau die s avonds of tijdens het weekend gegeven worden in hoger onderwijs inrichtingen (bv. Opleiding tot handelsingenieur); - cursussen die leiden tot de graad van bachelor en master en s avonds of in het weekend georganiseerd worden in hoger onderwijs instellingen; Noot: universitaire cursussen die leiden tot de graad van doctor komen voor deze regeling niet in aanmerking. - door de middenstand georganiseerde opleidingen (bv. Opleidingen tot ondernemingshoofd, vervolmakings-, bijscholings- en omscholingscursussen); - opleidingen van personen die in de landbouw werken; - voorbereiding en afleggen van examens voor de centrale examencommissie; - opleidingen per bedrijfstak georganiseerd bij beslissing van de paritaire comités; - cursussen die erkend worden door een Erkenningscommissie. Algemene opleidingen - cursussen georganiseerd door representatieve werknemersorganisaties; - cursussen georganiseerd door jeugd- en volwassenenorganisaties; - cursussen die erkend worden door een Erkenningscommissie. Men moet er zich wel steeds van bewust zijn dat de opleiding het recht opent op een educatief verlof. Duur van het betaalde educatief verlof VOLTIJDSE WERKNEMERS Het educatief verlof stemt overeen met het aantal uur werkelijke aanwezigheid in de les Het aantal uren van betaalde afwezigheid mag tijdens het jaar de jaargrenzen in onderstaande tabel niet overschrijden. - 3 -
Soorten opleiding Gevolgde opleidingen (vanaf 01 09 2007) Buiten het normale arbeidsrooster Samenvallend met het normale arbeidsrooster - Beroepsopleiding 100 u. (120 u.) 120 u. (180 u.) - Algemene opleiding 80 u. (80 u.) 80 u. (120 u.) - Beroepsopleiding en algemene opleiding 100 u. (120 u.) 120 u. (180 u.) - Taalopleiding 80 u. ( 80 u. - Taalopleiding en beroepsopleiding 100 u. (120 u.) 100 u. (120 u.) - Taalopleiding en algemene opleiding 80 u. 80 u. - Universitaire opleiding 120 u. (120 u.) 120 u. (180 u.) - Beroepsopleidingen met tekort aan arbeidskrachten - Voorbereiding en examen centrale examencommissie - Examen tot validering van vaardigheden 100 u. (180 u.) 100 u. (180 u.) 3 x de wekelijkse arbeidsduur van de werknemer Maximum 8 uur de dag van het examen Voorbeeld - Een werknemer volgt een cursus beroepsopleiding van 150 uur. Hij heeft de 150 uur cursus effectief gevolgd. 40 uren vielen samen met zijn normale arbeidsrooster. In dit geval kan de werknemer maximum aanspraak maken op 120 uur betaald educatief verlof: 40 uur die samenvallen met zijn normale arbeidsrooster en 80 uur genomen buiten het normale rooster. Belangrijke opmerkingen: - Een periode van 50 minuten cursus geeft recht op één uur verlof. - Het aantal vrijgestelde uren voor de cursus moet afgetrokken worden van het totale aantal uur van de opleidingscursus. - Wanneer de werknemer van werkgever verandert tijdens de opleiding, moet de eerste werkgever aan de werknemer die de onderneming verlaat een attest afgeven waarin het aantal uren verlof vermeld staat dat hij al gekregen heeft. - Wanneer de werknemer gelijktijdig bij meerdere werkgevers werkt, moet het recht op verlof niet noodzakelijk proportioneel verdeeld worden. De werkgevers moeten wel akkoord gaan met de verdeling. - Bij laattijdige inschrijving of laattijdige indiening van het inschrijvingsattest kan de duur van het verlof verminderd worden volgens volgende regel: (maximum aantal uren x aantal resterende maanden) / ( total aantal maanden van de opleiding). Voorbeeld - Een voltijdse bediende volgt een opleiding die recht geeft op maximum 100 uur en loopt van september tot juni (= 10 maanden). Hij maakt zijn inschrijvingsattest over in februari, na 5 maanden. De werkgever zou slechts 50 verlofuren kunnen toekennen (100 x 5)/10). DEELTIJDSE WERKNEMERS Voor deeltijdse werknemers wordt de duur van het educatief verlof op dezelfde manier vastgesteld als - 4 -
voor voltijdse werknemers. Dit afhankelijk van het aantal werkelijk gevolgde lesuren en rekeninghoudend met de bovengrenzen, in verhouding tot de wekelijkse arbeidsuur. Opnemen en plannen van educatief verlof Periode waarin educatief verlof opgenomen wordt Wanneer de opleiding per schooljaar georganiseerd wordt, moet het betaalde educatieve verlof genomen worden tussen het begin (of de eerste dag van effectieve aanwezigheid op de cursus in geval van laattijdige inschrijving) en het einde van het schooljaar. Wanneer de opleiding niet per schooljaar georganiseerd wordt, moet het betaalde educatieve verlof genomen worden tussen het begin en het einde van de opleiding. De verlofdata moeten vermeld worden op het getuigschrift van regelmatige inschrijving en/of nauwgezetheid. Betreffende de voorbereiding en het afleggen van examens voor de Middenjury moet het verlof verplicht genomen worden tussen de regelmatige inschrijving voor examensessie en het effectieve fleggen ervan. Planning van het verlof Ook voor het nemen van educatief verlof moet er een omkadering zijn waarbinnen de individuele aanvragen voor educatief verlof behandeld worden; Deze planning wordt in principe overgemaakt door de ondernemingsraad. Het verlof kan gebruikt worden: - ofwel volledig voor de eindexamens; - ofwel volledig als verlof dat verdeeld moet worden per maand en per week; - ofwel gedeeltelijk voor de examens en gedeeltelijk in verlof, dat gespreid kan worden in de loop van het jaar. Het betaalde educatieve verlof kan genomen worden in de vorm van volledige dagen of enkele uren. Bij de planning moet zowel rekening gehouden worden met de noodzaken van de organisatie als met de belangen en de situatie van elke individuele werknemer. Er moet zoveel mogelijk op gelet worden dat de cursustijd niet samenvalt met de arbeidstijd. Ook heeft de collectieve planning van afwezigheiden voorrang op de individuele planning, maar ze mag het recht van de werknemer om het volledige educatief verlof op te nemen niet belemmeren. Wanneer er zich een geschil voordoet, is de Inspectie van de sociale wetten bevoegd. Regels voor de planning Om de goede werking binnen de onderneming te garanderen bij gelijktijdige afwezigheden voorziet de wet in speciale planningsregels. Ook moeten alle voorziene afwezigheidsaanvragen door de werknemer uiterlijk op 31 oktober van elk schooljaar meegedeeld worden aan de werkgever. Wanneer de werknemer zich na 31 oktober inschrijft of verandert van werkgever tijdens het schooljaar, moet de aanvraag uiterlijk 14 dagen na inschrijving of na verandering van werkgever gebeuren. Voor opleidingen die niet in het schooljaar georganiseerd worden, moet de werknemer de data van zijn afwezigheid zo snel mogelijk meedelen aan zijn werkgever. Verplichtingen van de werkgever De werknemer die betaald educatief verlof wenst, moet bepaalde documenten aan zijn werkgever bezorgen. Getuigschrift van regelmatige inschrijving Voordat de werknemer recht kan hebben op betaald educatief verlof, moet hij aan zijn werkgever een getuigschrift geven waaruit blijkt dat hij regelmatig is ingeschreven. Dit getuigschrift wordt overhandigd door organisatieinstelling. Voor de opleidingen die per schooljaar georganiseerd worden, moet het getuigschrift ten laatste op 31 oktober van elk schooljaar overgemaakt worden. Anderzijds moet het binnen de 15 dagen overhandigd - 5 -
worden: - in geval van laattijdige inschrijving; - voor opleidingen die niet per schooljaar georganiseerd worden; - in geval van verandering van werkgever. Trimestrieel getuigschrift van nauwgezetheid De werknemer moet het bewijs leveren dat de cusussen nauwgezet gevolgd worden. Dit gebeurt door afgifte van een driemaandelijks getuigschrift van nauwgezetheid, dat uitgereikt wordt door de opleidingsinstelling. Hier wordt geen termijn voor voorzien, maar de werkgever heeft wel het recht om het verlof te weigeren zolang hij niet in het bezit is van dat document. In geval van afwezigheid om beroepsredenen (bv. ploegenarbeid, overwerk, zendingen in het buitenland enz.), moet de werkgever de onderwijsinstelling inlichten over het regelmatige karakter van de afwezigheid. Getuigschrift van tweede examenzittijd Een werknemer die geheel of gedeeltelijk educatief verlof wil nemen om zich op de tweede examenzittijd te concentreren en de examens af te leggen, moet een getuigschrift van deelname aan deze zittijd overhandigen aan de werkgever. Ook moet hij de specifieke data in deze periode meedelen. Getuigschrift voor het afleggen van examens voor een middenjury Een werknemer die educatief verlof wil nemen om zijn examens voor de middenjury voor te bereiden, moet een getuigschrift aan zijn werkgever overhandigen, waaruit blijfkt dat hij regelmatig is ingeschreven voor zo n specifieke examenzittijd. Dit getuigschrift moet binnen 30 dagen na inschrijving overhandigd worden aan de werkgever. Het loon voor het educatief verlof VOLTIJDSE WERKNEMERS Voor de uren en dagen afwezigheid in het kader van educatief verlof heeft de werknemer recht op zijn normale loon. Dit is wel beperkt tot een bepaalde grens (2 635 EUR bruto). De werknemer die dus een loon ontvangt dat hoger is dan die grens zal een gedeeltelijk loonverlies hebben, behalve wanneer de werknemer aanvaardt om het normale loonniveau te behouden. DEELTIJDSE WERKNEMERS Voor deeltijdse werknemers moet die loongrens aangepast worden in de volgende gevallen: - Het brutomaandloon ligt hoger dan de bovengrens die terugbetaald wordt aan de voltijdse werknemers; - He brutomaandloon ligt lager dan de bovengrens die terugbetaald wordt aan de voltijdse werknemers; - De werknemer ontvangt een uurloon. Verlies van het recht op educatief verlof (bv. opgave, veelvuldige afwezigheid, mislukking) In volgende gevallen kan de werknemer zijn recht op educatief verlof verliezen: - Wanneer de werknemer zijn opleiding opgeeft of onderbreekt. Het verlies van het recht zal ingaan vanaf de kennisgeving van het opgeven of onderbreken aan de werkgever; - Wanneer de werknemer zijn opleiding niet ernstig opvat, dus wanneer de werknemer meer dan 10% van de gegeven lesuren onwettig afwezig was. Hierbij verliest de werknemer zijn recht gedurende een periode van 6 maanden; - Wanneer de werknemer een winstgevende activiteit uitoefent als zelfstandige of loontrekkende gedurende zijn educatieve verlof. Hierbij verliest de werknemer zijn recht gedurende een periode van 12 maanden, die ingaat op de dag van de vaststelling van de feiten; Noot: Wanneer de werknemer bedrog heeft gepleegd, kan de werkgever de terugbetaling van zijn normaal loon eisen. - Wanneer de werknemer herhaaldelijk niet slaagt. Het recht blijft wel behouden wanneer de werknemer - 6 -
opnieuw een opleidingsplan vervolledigt. Ontslagbescherming Principe De werknemer die recht heeft op educatief verlof, geniet ook een speciale ontslagbescherming. Tijdens deze periode mag de werkgever dus niets doen, waardoor de overeenkomst van de werknemer beëindigd wordt. Duur van de bescherming De beschermingsperiode begint op het moment waarop de werkgever het getuigschrift van regelmatige inschrijving ontvangt en eindigt op de laatste dag van de opleiding. Het ontslagverbod is niet absoluut; de werknemer kan eveens ontslagen worden om redenen die niets te maken hebben met de aanvraag om betaald educatief verlof (bv. economische of technische redenen, dringende reden of redenen voortvloeiend uit foutief gedrag). Sanctie Wanneer de wekgever het ontslagverbod tijdens de beschermingsperiode niet naleeft, wordt de overeenkomst onwettig beëindigd. In dit geval moet de werkgever een aanvullende opzeggingsvergoeding betalen en kan de werknemer aanspraak maken op een forfaitaire beschermingsvergoeding ten bedrage van 3 maanden loon; Terugbetaling van loon De werkgevers kunnen bij de Dienst betaald educatief verlof van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg de terugbetaling van de lonen en sociale bijdragen bekomen. De aanvraag om terugbetaling moet jaarlijks voor alle betrokken werknemers ingediend worden door afgifte van twee documenten: - aangifte van schuldvordering - individuele steekkaart dat de verlofperioden voor elke werknemer weergeeft. Indieningstermijn aanvraag tot terugbetaling De aanvraag tot terugbetaling voor betaald educatief verlof tijdens een schooljaar mag pas worden ingediend wanneer het schooljaar volledig beëindigd is. Om de terugbetaling te bekomen van de lonen en sociale bijdragen beschikt de werkgever over een termijn van 1,5 jaar die begint op 1 januari. Terugbetaling van de schuldvordering De terugbetaling door de Staat van de schuldvordering kan gebeuren vanaf het begin van het kalenderjaar na het schooljaar waarin de opleiding plaatsvond. Financiering van betaald educatief verlof De gedeeltelijke terugbetaling gebeurt door de RVA. De terugbetaling gebeurt door de werkgevers via een bijzondere sociale bijdrage. BEROEPSVERPLAATSINGEN MET DE EIGEN WAGEN: NIEUW BEDRAG VANAF 1 JULI 2012 Werknemers die voor beroepsverplaatsingen in opdracht van de werkgever gebruik maken van hun privévoertuig (bromfiets, motor of auto) kunnen aanspraak maken op een terugbetaling door de werkgever van de gemaakte autokosten. Voor de periode 1 juli 2012 tot en met 30 juni 2013 bedraagt de vergoeding voor dienstverplaatsingen met een eigen motorvoertuig (een auto, motorfiets of bromfiets) 0,3456 EUR per afgelegde kilometer. De kilometervergoeding dekt alle kosten die gepaard gaan met het gebruik van het eigen motorvoertuig, met uitzondering van de parkeerkosten. Het bedrag is uniform voor alle graden en rangen en onafhankelijk van - 7 -
het belastbaar vermogen van het voertuig. De fiscus en de RSZ aanvaarden dat dit bedrag gebruikt wordt voor beroepsverplaatsingen van werknemers uit de privésector. Deze bedragen kunnen dan ook onbelast worden toegekend en zijn niet onderworpen zijn aan RSZ-bijdragen. De kilometervergoeding wordt jaarlijks in juli herzien. Indien u deze nieuwsbrief wenst te ontvangen op een ander mailadres, gelieve dit te melden via mail aan dries.luyts@abante.be In- en uitdiensttredingen Weet ook dat voor de nieuwe werknemers ten laatste de dag voor dat ze in dienst komen hun dimona-aangifte dient te gebeuren. Indien Abante dit voor u doet gelieve het inlichtingsblad, vergezeld met een kopie van de identiteitskaart, dan voor 12u aan ons te bezorgen. Let op, ook de werknemers die uit dienst gaan dienen ten laatste een dag na het ontslag aan ons bevestigd te worden. Laattijdige meldingen worden immers beboet door de R.S.Z. Abante zal gesloten zijn op maandag 23 juli. We wensen u een deugddoende vakantie. Met vriendelijke groeten, Abante VZW, erkend sociaal secretariaat 990 Parklaan 44 2300 Turnhout Tel: 014 42 00 71 Fax: 014 42 04 34 disclaimer De verstrekte informatie wordt u op vrijwillige basis verleend. We proberen steeds de juridische actualiteit met de grootste aandacht en zorgvuldigheid te behandelen. Gelet op onze middelenverbintenis als sociaal secretariaat, wijzen we elke aansprakelijkheid af voor schade van welke vorm dan ook die voortvloeit uit het gebruik van de aangeboden informatie. De aangeboden informatie is uitsluitend bestemd voor informatievergaring. Openbaarmaking, vermenigvuldiging, verspreiding en/of verstrekking van de op deze website verstrekte informatie aan derden buiten onze wil om, is niet toegestaan. - 8 -