FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG. Directie betaald educatief verlof

Transcriptie

1 FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG Directie betaald educatief verlof WETGEVING BETREFFENDE HET BETAALD EDUCATIEF VERLOF IN HET KADER VAN DE VOORTDURENDE VORMING VAN DE WERKNEMERS Eerste deel : Rechten en plichten van de werknemers en werkgevers (aangepast op 1 september 2005)

2 INHOUDSTAFEL Inleiding Toepassingsgebied De rechthebbende werknemers De werkgevers De Opleidingen waarvoor betaald educatief verlof kan toegekend worden Algemeenheden De beroepsopleidingen De algemene opleidingen Gevolgde opleiding en uitgeoefend beroep Duur en spreiding van het verlof De duur van het verlof De spreiding van het verlof Collectieve planning van het verlof Principes Regels betreffende de planning Individuele afwijkingen Geschillen Vergoeding van het verlof Principes Begrenzing Berekening van het loon Niet-betaling van ten onrechte toegekend verlof Verlies van het recht op verlof Het opgeven of onderbreken van de opleiding Onvoldoende aanwezigheid in de cursus Onrechtmatig gebruik van het verlof Opeenvolgende mislukkingen Bescherming tegen ontslag Door de werknemer te vervullen formaliteiten Toekenning van het verlof Behoud van het recht Verlenging in geval van tweede examenzittijd

3 9. Andere aspecten van de wetgeving De financiering van het stelsel van het betaald educatief verlof Controle op de werking van het stelsel van het betaald educatief verlof Toezicht, strafbepalingen en verjaring Aanvullende inlichtingen Wettelijke en reglementaire bepalingen

4 INLEIDING Betaald educatief verlof is het stelsel van individueel verlof, dat sinds 1 september 1985 het stelsel van de kredieturen vervangt. Educatief verlof kan omschreven worden als zijnde het recht toegekend aan een werknemer die voltijds(*) tewerkgesteld is in de privé-sector en aan de contractuele werknemer die tewerkgesteld is in een autonoom overheidsbedrijf en die bepaalde algemene of beroepsopleidingen volgt, om op het werk afwezig te zijn, gedurende een aantal uren afhankelijk van de aard van de opleiding met behoud van het normale loon dat op het gewone tijdstip moet worden uitbetaald. De werkgever die verzocht wordt om betaald educatief verlof toe te kennen, heeft dus de verplichting hieraan gevolg te geven, indien de belanghebbende werknemer en de gevolgde opleiding beantwoorden aan de voorwaarden gesteld in de wet. Hij kan echter de afwezigheden, zowel individuele als collectieve plannen, rekening houdend met de vereisten inzake arbeidsorganisatie in de onderneming en de noden van de individuele cursist - werknemer, vandaar dat deze planning in onderling overleg dient te gebeuren. Dit eerste deel heeft enkel betrekking op de beschrijving van de rechten en de plichten van de werknemers en de werkgevers betreffende de toekenning van het verlof. Een tweede deel, dat het voorwerp uitmaakt van een afzonderlijk document, is meer specifiek gewijd aan de beschrijving van de terugbetalingsprocedure van de lonen en sociale bijdragen, en, is eerder voor de werkgevers bedoeld. * Het koninklijk besluit van 10 november 2001 (B.S. van 23 november 2001) regelt met terugwerkende kracht vanaf 1 september 2001 de toekenning van betaald educatief verlof voor bepaalde deeltijdse werknemers. (De specifieke toekenningsmodaliteiten voor deze werknemers zijn vermeld op pag van deze brochure). 4

5 1. TOEPASSINGSGEBIED 1.1. De rechthebbende werknemers Kunnen aanspraak maken op het voordeel van betaald educatief verlof, de werknemers : * die regelmatig ingeschreven zijn en één of meer bij wet bepaalde opleidingen volgen; * die door één of verscheidene arbeidsovereenkomsten verbonden en voltijds of deeltijds(*) tewerkgesteld zijn of die, anders dan krachtens een arbeidsovereenkomst, voltijdse arbeid verrichten onder het gezag van één of meer personen. (*) Onder werknemers die tewerkgesteld zijn met een deeltijdse dagtaak wordt bedoeld : 1. - de werknemers die minstens 4/5-tijds tewerkgesteld zijn; 2. - de op basis van een variabele werktijdregeling deeltijds tewerkgestelde werknemers in de zin van artikel 11bis van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten; Onder variabele werktijdregeling dient te worden verstaan : de werktijdregeling die als variabel in het arbeidscontract wordt vermeld en die niet wekelijks of cyclisch weerkerend is. De werknemers bedoeld onder 1 en 2 hebben recht op betaald educatief verlof voor tijdens of buiten de normale arbeidsuren gevolgde algemene en/of beroepsopleidingen de werknemers die met een vast uurrooster, ten minste halftijds en minder van 4/5- tijds tewerkgesteld zijn; - en dit alleen voor tijdens de normale arbeidsuren gevolgde beroepsopleidingen. De arbeidsovereenkomst gesloten voor deeltijdse arbeid moet voor iedere werknemer afzonderlijk schriftelijk worden vastgesteld uiterlijk op het tijdstip waarop de werknemer de uitvoering van zijn overeenkomst aanvangt; De wekelijkse arbeidsduur van de deeltijds tewerkgestelde werknemer die in de overeenkomst is overeengekomen mag niet lager liggen dan een derde van de wekelijkse arbeidsduur van de voltijds tewerkgestelde werknemers die in de onderneming tot dezelfde categorie behoren. Bij ontstentenis van voltijds tewerkgestelde werknemers die in de onderneming tot dezelfde categorie behoren moet men zich houden aan de arbeidsduur die in dezelfde bedrijfssector van toepassing is. Een afwijking van de grens van een derde van de arbeidsduur kan toegestaan worden bij koninklijk besluit of bij een collectieve arbeidsovereenkomst goedgekeurd door de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. 5

6 Er kan geen betaald educatief verlof worden toegestaan aan de werknemers : *die tewerkgesteld zijn door de Staat, de gemeenschappen, de gewesten, de provincies, de verenigingen van provincies, de gemeenten, de verenigingen van gemeenten, de agglomeraties en federaties van gemeenten, de openbare instellingen die eronder ressorteren en de instellingen van openbaar nut; (Opgelet : vanaf 1 september 2002 kunnen de contractuele werknemers tewerkgesteld bij een autonoom overheidsbedrijf aanspraak maken op betaald educatief verlof). * die behoren tot het onderwijzend personeel; * die voor de gevolgde opleiding(en) een vergoeding voor sociale promotie vragen; Onder een voltijdse activiteit dient verstaan te worden de maximale wekelijkse arbeidsduur zoals die door de bevoegde paritaire comités voor de verschillende sectoren is vastgelegd. Een voltijdse prestatie kan verricht worden : - in uitvoering van één arbeidsovereenkomst; - in uitvoering van meerdere arbeidsovereenkomsten met deeltijdse arbeidsduur bij verschillende werkgevers of in het kader van verschillende contracten, waarbij alle gepresteerde uren opgeteld worden. In het tweede geval staat de duur van het door iedere werkgever toe te kennen verlof in verhouding tot de tewerkstellingsduur van de werknemer bij ieder van de werkgevers. voorbeeld: Indien een werknemer 18 uren per week bij een werkgever presteert (bij dewelke de wekelijkse arbeidsduur 36 uren bedraagt) en 20 uren bij een andere werkgever (bij dewelke de wekelijkse arbeidsduur 40 uren is), heeft deze werknemer recht op 18/38 van zijn totaal verlof bij de eerste werkgever en op 20/38 bij de tweede werkgever. De aard van de juridische band tussen de werknemer en zijn werkgever(s) heeft geen belang, vermits, om het recht op betaald educatief verlof te kunnen eisen, het volstaat dat de werknemer tewerkgesteld is onder het gezag van zijn werkgever(s). Wanneer echter de opname van het betaald educatief verlof zich opdringt uitsluitend tijdens de arbeidsuren van één van beide werkgevers, kan de totaliteit van het educatief verlof bij deze laatste opgenomen worden, op voorwaarde dat hij ermee instemt de totaliteit van de afwezigheden alleen te dragen. Het heeft geen belang of deze arbeidsprestaties verricht worden voor een bepaalde of onbepaalde duur, in uitvoering van : - een arbeidsovereenkomst (voor werklieden, bedienden, handelsvertegenwoordigers of dienstboden) ook als ze wordt gesloten in het raam van een startbaanovereenkomst (Rosetta-plan), als interimair bij een privé-onderneming en dit voor een representatieve periode van het schooljaar, of, wat betreft de verenigingen zonder winstoogmerk, in een project van het bijzonder tijdelijk kader of in het derde arbeidscircuit of van gesubsidieerde contractuele; 6

7 - een arbeidsovereenkomst wegens scheepsdienst of wegens dienst op binnenschepen; - een overeenkomst voor tewerkstelling van studenten; - een arbeidsovereenkomst voor betaalde sportbeoefenaars - een arbeidsovereenkomst bij een autonoom overheidsbedrijf (bvb. De Post, NMBS, Belgacom); Deze arbeidsprestaties kunnen ook verricht worden buiten elke mogelijke overeenkomst, in het bijzonder in het geval dat werklozen door verenigingen zonder winstoogmerk tewerkgesteld worden. De statutaire en contractuele werknemers uit de openbare sector zijn uitgesloten uit het toepassingsgebied van de wet welke ook de juridische band met hun werkgever is. Het feit dat de werkgever tot de openbare sector behoort, is doorslaggevend. Deze uitsluiting is echter niet van toepassing op de contractuele werknemers van de autonome overheidsbedrijven (zie hoger). De uitsluiting van het onderwijzend personeel beperkt zich tot de werknemers die een onderwijsfunctie uitoefenen. Het administratief, technisch en werkliedenpersoneel van de onderwijsinrichtingen, behorende tot de privé-sector, heeft dus wel degelijk recht op betaald educatief verlof. De toekenning van het betaald educatief verlof is niet onderworpen aan enige beperking inzake leeftijd of nationaliteit. Voor éénzelfde opleiding, kan de toekenning van betaald educatief verlof, niet gecumuleerd worden met de toekenning van een vergoeding voor sociale promotie, bedoeld bij artikel 1, 1 en 2 van de wet van 1 juli 1963 houdende toekenning van een vergoeding voor sociale promotie. De werknemer moet dus kiezen voor één van deze stelsels, in die gevallen waar de keuze mogelijk is De werkgevers De wetgeving op het betaald educatief verlof is van toepassing op de werkgevers en de andere personen onder wier gezag arbeid wordt gepresteerd, door de in vorig punt omschreven personen. De wet is van toepassing op alle werkgevers uit de privé-sector en op de autonome overheidsbedrijven voor wat de contractuele werknemers betreft. Hun verplichtingen bestaan erin verlof toe te kennen aan de werknemers die erom verzoeken, alsook een sociale bijdrage te storten bestemd voor de financiering van het betaald educatief verlof, en dit zelfs indien de door hen tewerkgestelde werknemers geen gebruik maken van het stelsel(zie punt 9). De werkgevers behorende tot de openbare sector vallen buiten de toepassing van de wet. Hierdoor moeten ze niet bijdragen tot de financiering van het stelsel. 7

8 2. OPLEIDINGEN WAARVOOR BETAALD EDUCATIEF VERLOF KAN TOEGEKEND WORDEN 2.1. Algemeenheden Het recht op betaald educatief verlof wordt slechts toegekend aan de werknemers die bij wet bepaalde opleidingen volgen die minimum 32 uren per jaar omvatten. Deze opleidingen zijn ofwel beroepsopleidingen ofwel algemene opleidingen. Er moet in principe geen verband bestaan tussen de gevolgde opleiding en het door de werknemer uitgeoefend beroep. De bij de wet bepaalde opleidingen vertonen een brede waaier. Dit betreft zowel de verschillende types en categorieën, de onderwezen materie, het studieniveau als de inrichters van de opleidingen. Het is echter zo dat niet alle opleidingen, zelfs deze die speciaal bestemd zijn voor personen die in het beroepsleven staan, in aanmerking komen voor betaald educatief verlof (zie bijgaande lijst van uitsluitingen). De werkgevers en de werknemers moeten dus nagaan of de gevolgde opleidingen wel degelijk recht geven op betaald educatief verlof, om moeilijkheden achteraf te vermijden. Anders bestaat de kans op een weigering door de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg van de terugbetaling van het educatief verlof. De belanghebbende werkgevers moeten er dus op letten dat de uitgereikte getuigschriften van regelmatige inschrijving en nauwgezetheid beantwoorden aan het model dat vastgesteld is bij ministerieel besluit en dat in principe slechts mag gebruikt worden voor de erkende opleidingen. De duur van de opleidingen per jaar is zeer uiteenlopend, van enkele uren tot meer dan zeshonderd. Sommige strekken zich uit over meerdere jaren. In ieder geval moeten ze een minimum van 32 uren per jaar omvatten De beroepsopleidingen Worden beschouwd als beroepsopleidingen: 1 De cursussen gegeven in het kader van het onderwijs voor sociale promotie en georganiseerd, gesubsidieerd of erkend door de Staat. De cursussen voor sociale promotie worden meestal 's avonds en/of gedurende het weekeinde gegeven. Ze behoren zowel tot het lager en hoger secundair niveau van het technisch- en beroepsonderwijs als tot het hoger niet-universitair onderwijs (technisch, economisch, landbouwkundig, paramedisch, sociaal, kunst- en pedagogisch onderwijs). De hierin onderwezen materie is zeer uiteenlopend. Voor meer inlichtingen: (permanente vorming)!! Sommige van deze opleidingen werden uit het toepassingsgebied van de wet gehaald door het K.B. van 27 augustus 1993 (zie bijgaande lijst uitsluitingen); 8

9 2 De cursussen gegeven in het kader van het onderwijs in de plastische kunsten met beperkt leerplan, behorende tot de hogere secundaire cyclus of de hogere cyclus, finaliteitscyclus genaamd, georganiseerd, gesubsidieerd of erkend door de Staat en behorende tot één van de volgende groepen opleidingen: a) bouwkundig tekenen en constructie; b) industriële vormgeving: industrieel tekenen, technisch tekenen, werktuigkundig tekenen; c) toegepaste grafiek: illustratie en striptekenen, reclamekunst, visuele communicatie, typografische verzorging, kalligrafie; 9

10 Alle andere opleidingen in deze onderwijscategorie zijn uitgesloten. Dit onderwijs, dat nu voor de Vlaamse Gemeenschap de naam heeft van "deeltijds kunstonderwijs" wordt 's avonds gegeven in de academies. 3 De cursussen van het korte type en met volledig leerplan, die 's avonds of tijdens het weekeinde worden gegeven, in inrichtingen voor hoger onderwijs. Dit onderwijs werd voor de Vlaamse gemeenschap hervormd door het decreet betreffende de hogescholen in Vlaanderen van 13 juli 1994, Belgisch Staatsblad van Het Hoger onderwijs van één cyclus stemt overeen met de vroegere benaming van het korte type en bestaat uit meerdere richtingen waaronder volgende studiegebieden het recht kunnen openen op B.E.V. : architectuur, biotechniek, gezondheidszorg, handelswetenschappen en bedrijfskunde, industriële wetenschappen en technologie, onderwijs, sociaal-agogisch werk. Er is geen verschil met het dagonderwijs, gegeven in dezelfde inrichtingen, zowel naar programma als naar het aantal lesuren. Het uurrooster is eenvoudigweg naar de avonduren verschoven om personen die gedurende de dag een beroep uitoefenen de mogelijkheid te bieden dit onderwijs te volgen. Het is wel noodzakelijk dat alle lesuren 's avonds of in het weekend doorgaan, het verschuiven van slechts enkele lesuren volstaat dus niet. 4 de cursussen op universitair niveau, van het lange type en met volledig leerplan, 's avonds of tijdens het weekeinde gegeven in inrichtingen voor hoger onderwijs; Het HOBU decreet van 13 juli 1994 behandelt deze opleidingen als hoger onderwijs van twee cycli bestaande uit een cyclus van twee jaar gevolgd door een tweede cyclus van twee of drie jaar. Voorbeeld : Handelswetenschappen (2 cyclussen). Deze cursussen zijn identiek, qua programma en aantal cursusuren, aan deze die in dezelfde afdelingen gedurende de dag worden gegeven. Het uurrooster werd enkel verschoven naar de avonduren, om aan de personen die gedurende de dag een beroep uitoefenen de gelegenheid te geven dit onderwijs te volgen. 5 de universitaire cursussen, van de eerste en tweede cyclus 's avonds of tijdens het weekeinde gedoceerd in de universiteiten of in de met de universiteiten gelijkgestelde inrichtingen, met het oog op het verkrijgen van een wettelijke of wetenschappelijke titel, bedoeld bij de wet van 11 september 1933 op de bescherming van de titels van hoger onderwijs [ evenals de cursussen die leiden tot de graad van bachelor of master die s avonds of tijdens het weekend worden georganiseerd in instellingen voor hoger onderwijs ]( vanaf 1 september 2004). Vanaf 1 september 1999 kunnen in afwijking hierop de cursussen die gewoonlijk s avonds of tijdens het weekend worden gegeven en waarvan de organisatie voorziet dat zij maximum éénmaal per week overdag zullen worden gegeven, door de werknemers gevolgd worden indien hun arbeidsregime nacht-of weekendprestaties inhoudt. 10

11 Sommige van deze cursussen zijn gelijkwaardig aan deze die in de dag worden gegeven, andere hebben geen equivalente dagcursus. In dit laatste geval worden er soms eisen gesteld inzake beroepservaring. De universitaire cursussen die in aanmerking komen voor betaald educatief verlof laten toe de beschermde diploma's van o.a. kandidaat en licentiaat te behalen (=basisopleidingen) (K.B. Art.5). De universitaire avond- en weekeindcursussen van de derde cyclus (voortgezette academische opleiding, postacademische opleiding, doctoraatsopleiding ) of die niet leiden tot een beschermd diploma geven geen recht op betaald educatief verlof tenzij dat ze daartoe voorafgaandelijk erkend worden (zie 10 ). De universitaire opleidingen gegeven in de Vlaamse Gemeenschap worden geregeld door het decreet van 12 juni 1991 (B.S. van 14 juli 1991). De universitaire opleidingen van de Franse Gemeenschap zijn geregeld door het decreet van 5 september 1994 (B.S. van 8 november 1994). 6 bepaalde opleidingen geregeld door de reglementen betreffende de voortdurende vorming in de middenstand, met name: * de opleiding tot ondernemingshoofd; * de vervolmaking; * de bijscholing; * de omscholing. Deze opleidingen zijn gericht op het verwerven van kennis en vaardigheden met het oog op de uitoefening van een zelfstandig beroep. Het kan gaan om het verwerven ofwel van specifieke kennis voor de uitoefening van een bepaald beroep, ofwel van algemene kennis (bedrijfsbeheer, fiscaliteit, boekhouding, sociale wetgeving,...).!! Sommige van deze opleidingen werden uit het toepassingsgebied gesloten van de wet door het K.B. van 27 augustus 1993 (zie bijgaande lijst van uitsluitingen). 7 de opleidingen van type A, van type B, en type C bedoeld bij de regelingen met betrekking tot de scholing van de personen die in de landbouw werkzaam zijn; Het gaat ofwel om bijscholingscursussen, ofwel om cursussen en stages die een specifieke opleiding verstrekken aan belanghebbenden die een bedrijf oprichten of overnemen, ofwel om grondige aanvullende cursussen betreffende een specifieke materie. 11

12 8 de voorbereiding en het afleggen van examens voor de examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap; Deze opleiding geeft recht op betaald educatief verlof vanaf 1 januari Speciale toepassingsregels werden definitief vastgesteld bij koninklijk besluit van 3 mei Deze regels vinden hun oorzaak in het feit dat de nauwgezetheid van de deelnemers, niet kan gemeten worden aan hun aanwezigheid in de cursussen. De opleidingen waarvoor krachtens artikel 52 1 van het Hogeschooldecreet een examencommissie wordt samengesteld en dit ter vervanging van het vroeger examen voor de centrale examencommissie, zijn natuurlijk gelijkgesteld voor de wetgeving van 1985 en geven recht op B.E.V. De werknemer heeft per jaar (1/9 30/8) recht op het equivalent van driemaal de wekelijkse arbeidsduur. Het educatief verlof moet opgenomen worden tussen de datum van regelmatige inschrijving voor de examenzittijd en de laatste examendag. De secretariaten van de scholen die deze examencommissies organiseren zijn ertoe gehouden een getuigschrift van regelmatige inschrijving voor de zittijd van de examencommissie uit te reiken en tevens een getuigschrift van effectieve deelname aan de zittijd met vermelding van de data waarop de zittijd werd afgelegd. 8 bis de voorbereiding en het afleggen van examens, georganiseerd door de gefedereerde overheden in het kader van een systeem van herkenning, erkenning of certificering van verworven competenties; Het principe van toekenning van educatief verlof werd vastgelegd in een wettekst (programmawet van 30/12/2001, art.67). De toekenningsmodaliteiten dienen nog geregeld te worden bij koninklijk besluit en zouden gebaseerd worden op de specifieke modaliteiten die bestaan voor de examencommissie. 9 de opleidingen per bedrijfstak georganiseerd bij een beslissing van het bevoegde paritair comité; evenals de beroepsopleidingen uitgesloten door de erkenningscommissie voor betaald educatief verlof, en die door het paritair comité nuttig werden bevonden voor de betrokken sector. Het gaat om technische opleidingen die meestal beantwoorden aan de noodzaak om nieuwe technologieën toe te passen en ook om opleidingen die door de erkenningscommissie uitgesloten werden als niet beroepsgericht in het kader van de algemene arbeidsmarkt. De praktische organisatie ervan kan worden toevertrouwd aan een paritair comité van een streek of aan speciale opleidingsinstellingen. NB. Op de getuigschriften uitgereikt door de instelling die zo n erkende opleiding organiseert moet het nummer vermeld zijn van het paritaire comité en de datum van de beslissing van het paritaire comité. 12

13 10 de beroepsopleidingen waarvan het programma erkend is door de bij de wet opgerichte erkenningscommissie. Deze laatste categorie omvat alle opleidingen die niet behoren tot de voorgaande categorieën en waarvan het belang werd erkend door de representatieve werknemers- en werkgeversorganisaties die in de erkenningscommissie zetelen De algemene opleidingen Worden beschouwd als algemene opleidingen : 1 de cursussen georganiseerd door de representatieve werknemersorganisaties, zoals bedoeld bij artikel 3 van de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités. Deze opleidingen zijn gewoonlijk van korte duur en richten zich meestal tot de werknemers die syndicaal actief zijn. Ze worden gewoonlijk gegeven gedurende de werkuren. 2 de cursussen georganiseerd door de jeugd- en volwassenenorganisaties en de instellingen voor de werknemersvorming opgericht binnen de representatieve werknemersorganisaties of door hen erkend. Deze cursussen richten zich tot een breder publiek dan de voorgaande. Hun duur is ook langer. Sommige zijn gespreid over verscheidene jaren. Ze worden, naargelang het ge val, gegeven gedurende de dag ofwel 's avonds en in het weekeinde. Enkel deze opleidingen onder 1 en 2 waarvoor de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg voorafgaandelijk een registratienummer (A.O./betreffende jaar/volgnummer) afleverde komen in aanmerking voor het B.E.V. Andere vakbondsopleidingen vallen dan eventueel onder de regeling van het syndicaal verlof. 3 de algemene opleidingen waarvan het programma erkend is door de bij de wet opgerichte erkenningscommissie. Deze categorie omvat alle opleidingen die niet behoren tot de twee voorgaande categorieën en waarvan het belang werd erkend door de representatieve werknemers- en werkgeversorganisaties die in de erkenningscommissie zetelen Gevolgde opleiding en uitgeoefend beroep Het is niet nodig dat er enig verband bestaat tussen de gepresteerde arbeid en de gevolgde opleiding: een lasser kan betaald educatief verlof bekomen voor het volgen van een taalcursus of een boekhouder om een cursus industrieel tekenen te volgen. Anderzijds hebben de algemene opleidingen niet als doel om een vorming te verschaffen van het technische of professionele type. Niettemin richten deze zich in het bijzonder tot militanten of syndicaal verkozenen. 13

14 De werkgever kan zich niet verzetten tegen de toekenning van betaald educatief verlof omwille van het ontbreken van een verband tussen de gevolgde vorming en de aard van de uitgeoefende functie of wegens het volgen van een opleiding die geen belang heeft voor de onderneming. De opleiding mag immers ook gevolgd worden vanuit de beroepsperspectieven van de werknemer. Voor de opleidingen die voorkomen op de lijst van uitgesloten opleidingen in bijlage moet de werkgever het educatief verlof wel weigeren. 3. PRINCIPES INZAKE DUUR EN SPREIDING VAN HET VERLOF 3.1. De duur van het verlof De werknemer heeft het recht om, met behoud van zijn normaal loon dat op het gewone tijdstip moet worden uitbetaald, op het werk afwezig te zijn gedurende een aantal uren dat overeenstemt met dat van de gevolgde cursussen (= effectief aanwezige lesuren!) en waarvan het maximum per jaar is vastgesteld op : 1 Voor de lesuren die niet samenvallen met de normale arbeidstijd (de algemene regel) kan er maximaal : verlofuren worden toegekend zo een beroepsopleiding gevolgd wordt, - 80 verlofuren bij een algemene opleiding, verlofuren zo er tijdens hetzelfde jaar een algemene en een beroepsopleiding wordt gevolgd. 2 Voor de lesuren die samenvallen met de normale arbeidstijd (de uitzondering) wordt het maximum aantal verlofuren gebracht op : uren bij een beroepsopleiding, uren bij een algemene opleiding, uren bij het volgen van een algemene en een beroepsopleiding. In dit geval dient de werkgever nauwkeurig het arbeidsregime (uurrooster) mede te delen. 3 Taalcursussen (samenvallende werk- en lesuren zonder belang) - 80 uren voor één of meerdere taalleergangen; uren voor een taalcursus samen met een andere beroepsopleiding (geen taal). Opmerking : - Het volgen van een taalcursus samen met een algemene opleiding geeft slechts recht op 80 uren. - De uitzondering vermeld in 2 is hier NIET van toepassing. Een taalcursus samen met een beroepsopleiding tijdens de normale werktijd geeft slechts recht op 120 uren. 14

15 4 Opleidingen die leiden tot een diploma afgeleverd door een Belgische universiteit of gelijkgestelde inrichting. Hiervoor kunnen maximaal 180 verlofuren worden toegekend. 5 De werknemers die examens voorbereiden voor de centrale examencommissie. Deze zijn gerechtigd per schooljaar (1/9-30/8) op een aantal verlofuren dat gelijk is aan driemaal de wekelijkse arbeidsduur. 6 op vraag van de sector (paritair comité) en na advies van de Erkenningscommissie kan de Minister, voor beroepsopleidingen waarvan vaststaat dat ze tegemoet komen aan tekorten op de arbeidsmarkt, beslissen dat deze recht geven op 180 verlofuren. Aangezien deze uitzondering gebaseerd is op een sectorale behoefte kan deze dan ook enkel gelden voor de werknemers van de sector. 7 Opleidingen inzake elementaire basisvaardigheden. Na gemotiveerd advies van de Erkenningscommissie kan de Minister voor deze opleidingen ook een uitbreiding tot 180 uren voorzien. Aantal uren verlof dat kan worden toegestaan aan deeltijds tewerkgestelde werknemers Zoals de voltijdse werknemers, kunnen de deeltijds tewerkgestelde werknemers het voordeel van het betaald educatief verlof genieten tijdens de uren waarop zij gewoonlijk zijn tewerkgesteld en dit in verhouding tot de bij collectieve arbeidsovereenkomst vastgestelde wekelijkse arbeidstijd Wanneer het aantal effectief gevolgde cursusuren niet de maxima overschrijden die zijn vastgesteld bij artikel 2 van het K.B. van 28 maart 1995, moet voor de vaststelling van het aantal toe te kennen uren betaald educatief verlof, het aantal effectief gevolgde cursusuren worden vermenigvuldigd met de breuk waarvan de teller overeenstemt met de wekelijkse deeltijdse tewerkstelling en de noemer met de voltijdse tewerkstelling in de onderneming of bij ontstentenis in de bedrijfssector. Voorbeeld : beroepsopleiding die recht geeft op 120 uren, voor een deeltijdse tewerkstelling van 32 uren en een voltijdse tewerkstelling vastgesteld op 40 uren : de werknemer die slechts 104 cursusuren effectief heeft gevolgd kan aanspraak maken op : 104 uren x 32 = 83,20 u betaald educatief verlof 40 15

16 2. - Wanneer het aantal effectief gevolgde cursusuren hoger ligt dan de wettelijk vastgelegde maxima, wordt het aantal toe te kennen uren betaald educatief verlof vastgesteld door die maxima te vermenigvuldigen met de breuk zoals hierboven beschreven in punt 1. Voorbeeld : beroepsopleiding die recht geeft op 120 uren, voor een deeltijdse tewerkstelling van 32 uren en een voltijdse tewerkstelling vastgesteld op 40 uren : de werknemer die 170 cursusuren effectief heeft gevolgd, kan in dit geval slechts aanspraak maken op een evenredig deel van het maximum van 120 uren, hetzij : 120 uren x 32 = 96u betaald educatief verlof Wanneer de werknemer tijdens het betrokken schooljaar afwisselend voltijds en deeltijds werkt, wordt het aantal uren betaald educatief verlof berekend in verhouding tot zijn effectieve voltijdse en deeltijdse tewerkstelling in de loop van die periode : Voorbeeld : de werknemer volgt een algemene opleiding van 40 uren gedurende een periode van deeltijdse tewerkstelling en twee maanden later een tweede algemene opleiding van 40 uren gedurende een periode van voltijdse tewerkstelling, het betaald educatief verlof wordt als volgt berekend : 40 uren x 32 = 32 uren en 40 uren x 40 = 40 uren hetzij in totaal 72 uren betaald educatief verlof. Andere gevallen, zeker wanneer de maxima overschreden worden, moeten voor elke situatie apart berekend worden. N.B. : In geval de deeltijds tewerkgestelde werknemer tijdens de normale werkuren een opleiding volgt waarvan de cursusuren de vastgestelde maxima van 120 uren voor beroepsopleidingen en 80 uren voor algemene opleidingen overschrijden, worden de samenvallende uren eveneens berekend op basis van de deeltijdse tewerkstelling. Voor een beroepsopleiding : Voorbeeld : 180 uren voor een 4/5 tewerkstelling geeft recht op 180 x 4/5 = 144 uren (maximum aantal uren waarop aanspraak kan gemaakt worden) Het aantal cursusuren dat dient samen te vallen met de arbeidstijd om 144 uren te kunnen toekennen wordt als volgt berekend : ( =) 60 x 4/5 = 48 uren 16

17 Let op! Voor alle gevolgde opleidingen, algemene of beroeps-, met samenvallende of niet samenvallende les- en werkuren, komen alleen de werkelijk aanwezige lesuren in aanmerking om het recht op educatief verlof te bepalen van een werknemer voor het betrokken schooljaar. Onder schooljaar wordt verstaan de periode van 1 september van een bepaald jaar tot 31 augustus van het jaar dat erop volgt. De theoretische lesuren, de gewettigde en ongewettigde afwezigheden komen niet in aanmerking voor bepalen van het maximaal aantal uren waarop de werknemer aanspraak kan maken rekening houdende met de maxima in voorgaande tabellen. Voorbeelden : - een werknemer volgt een beroepsopleiding die 120u omvat. Hij heeft slechts 112u effectief gevolgd (aanwezig). Hij zal slechts recht hebben op 112u educatief verlof. - een werknemer volgt een beroepsopleiding die 180u omvat of meer, maar hij heeft slechts 160u bijgewoond. Zelfs indien hij 60 lesuren kan bewijzen samenvallend met de werktijd, zal hij geen recht hebben op 120u + 60 u samenvallend= 180u educatief verlof. Hij zal slechts aanspraak kunnen maken op 160u educatief verlof. - een werknemer volgt een beroepsopleiding van 180u of meer. Hij heeft effectief 180u gevolgd maar kan slechts 20u bewijzen samenvallend met de werktijd. In dat geval zal de werknemer slechts recht hebben op 120u + 20u samenvallend = 140u. Opmerking inzake stages die dienen verricht te worden in het kader van de opleiding : De wet van 10 juni 1993 tot omzetting van sommige bepalingen van het interprofessioneel akkoord van 9 december afdeling 3 - betaald educatief verlof (B.S. van ) bepaalt in artikel 7 1, 2 de alinea dat voor de opleidingen die worden gevolgd vanaf 1 september 1993, enkel de uren effectieve aanwezigheid in de cursussen in aanmerking kunnen genomen worden voor de bepaling van het recht op educatief verlof. De directie betaald educatief verlof is wel van oordeel dat wanneer de stage in het verlengde ligt van een opleiding die een aantal cursusuren omvat, betaald educatief verlof kan opgenomen worden tot het einde van die stageperiode maar alleen op basis van het resterende saldo dat niet werd opgenomen voor de gevolgde opleiding. Voorbeeld : een werknemer volgt 120u opleiding en moet op het einde van het schooljaar een stage van 40u volbrengen : hij kan hiervoor educatief verlof opnemen op voorwaarde dat hij nog niet alle uren educatief verlof opgebruikt heeft in de loop van het schooljaar. Om hiervoor in aanmerking te kunnen komen, moeten de stages aan volgende voorwaarden voldoen : 1 noodzakelijk zijn voor het bekomen van het diploma; 2 niet vergoed zijn; 3 de onderwijsinstelling dient op het laatste getuigschrift van nauwgezetheid duidelijk de uiterste datum te vermelden waarop de stage verricht werd.(dit is de uiterste datum dat betaald educatief verlof zal toegestaan worden). 17

18 3.2. De spreiding van het verlof Het betaald educatief verlof met betrekking tot de opleidingen die bij wijze van schooljaar zijn georganiseerd moet opgenomen worden tussen de aanvang van de opleiding (of de eerste effectieve aanwezigheid bij laattijdige inschrijving) en het einde van de eerste examenzittijd van de opleiding. In geval van een tweede zittijd wordt voormelde periode verlengd tot het einde van deze zittijd op voorwaarde dat de werknemer effectief deelneemt aan de examens. Het betaald educatief verlof met betrekking tot de opleidingen die niet bij wijze van schooljaar zijn georganiseerd moet opgenomen worden tussen het begin en het einde van de opleiding. De data waartussen verlof mag genomen worden moeten vermeld zijn op het getuigschrift van regelmatige inschrijving. Het model ervan verschilt naargelang de opleiding al dan niet georganiseerd is bij wijze van schooljaar. Het zijn echter wel de data vermeld op het laatste aanwezigheidsattest die bepalend zijn bij de terugbetaling. Belangrijk is ook te letten op de datering van dit attest. Niemand kan namelijk attesteren voor de toekomst. Daarom wordt niet aanvaard dat de einddatum valt na de datum van ondertekening van het laatste attest. Te vermelden valt, dat een lesperiode van 50 minuten recht geeft op één uur (60 minuten) verlof. 4. COLLECTIEVE PLANNING VAN HET VERLOF 4.1. Principes Het betaald educatief verlof wordt op het vlak van de onderneming gepland door de ondernemingsraad of, bij ontstentenis hiervan, in gemeen overleg tussen de werkgever en de vakbondsafvaardiging van de onderneming, of bij ontstentenis hiervan, in gemeen overleg tussen de werkgever en de werknemers. De planning is het raam waarbinnen de verschillende individuele aanvragen om verlof worden beheerd. Ingeval van onvoorziene gebeurtenissen of van omstandigheden van dwingende aard kan, op gemotiveerd verzoek van de werkgever of van de werknemer van de planning worden afgeweken. Bijzondere regels inzake gebruik van het betaald educatief verlof kunnen dan worden vastgelegd in onderlinge overeenstemming tussen de werkgever en de betrokken werknemers die op hun verzoek kunnen worden bijgestaan door vakbondsafgevaardigden. 18

19 4.2. Regels betreffende de planning - In de ondernemingen die minder dan 20 werknemers tewerkstellen, kan de werkgever zich verzetten tegen de gelijktijdige afwezigheid wegens betaald educatief verlof van meer dan 10 pct. van het totaal aantal werknemers; ten minste één werknemer moet evenwel de toestemming krijgen om wegens die reden afwezig te zijn. - In de ondernemingen die 20 tot 50 werknemers tewerkstellen, kan de werkgever zich verzetten tegen de gelijktijdige afwezigheid wegens betaald educatief verlof van meer dan 10 pct. van de werknemers die dezelfde functie uitoefenen, ten minste één werknemer per functie moet evenwel de toestemming krijgen om wegens die reden afwezig te zijn. - In de onderneming die meer dan 50 werknemers tewerkstelt kan de werkgever zich verzetten tegen de gelijktijdige afwezigheid wegens betaald educatief verlof van meer dan 10 pct. van de werknemers die dezelfde functie uitoefenen, met dien verstande dat ten minste één werknemer per functie de toestemming moet krijgen om wegens die reden afwezig te zijn en op voorwaarde dat vooraf de ondernemingsraad of, bij ontstentenis van een akkoord in die raad, het bevoegde paritair comité, heeft vastgesteld wat onder "dezelfde functie" moet worden verstaan. - In de bedrijven waar er meer dan 100 werknemers tewerkgesteld worden, bestaat er de mogelijkheid om op bedrijfsniveau een collectieve overeenkomst af te sluiten in verband met de planning. Deze door alle in het bedrijf vertegenwoordigde vakbonden getekende overeenkomst heeft voorrang op alle individuele die met bepaalde werknemers zouden afgesloten zijn. - Het aantal tewerkgestelde werknemers is dat van de driemaandelijkse aangifte bij de sociale zekerheid, van het derde kwartaal van het beschouwde jaar Individuele afwijkingen Het collectief recht op educatief verlof primeert op het individueel recht van de werknemer. Bij de planning van het verlof dient zowel rekening gehouden te worden met de vereisten inzake arbeidsorganisatie als met de belangen en specifieke omstandigheden eigen aan elke werknemer. Er dient maximaal over gewaakt te worden dat de lesuren niet samenvallen met de arbeidstijd. De regels van de planning zijn ook van toepassing op de afwezigheden om zich naar de les te begeven, de les bij te wonen en deel te nemen aan de examens. Individuele afwijkingen kunnen enkel toegestaan worden door de werkgever, de werknemer kan terzake geen eisen stellen. 19

20 4.4. Geschillen In geval van blijvende onenigheid, worden de geschillen met betrekking tot de planning, aan de inspectie van de sociale wetten van de Administratie van de Arbeidsbetrekkingen en - reglementering van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg voorgelegd die wanneer haar verzoeningsopdracht mislukt, een beslissing zal nemen. 5. VERGOEDING VAN HET VERLOF 5.1. Principes De werknemer die verlof opneemt heeft het recht op de betaling van zijn normaal loon, op het gewone tijdstip. De verplichting om op het gewone tijdstip te betalen moet verhinderen dat de werkgever wacht op de terugbetaling door de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg om het loon aan de werknemer uit te betalen Begrenzing Het normale loon wordt begrensd tot een bepaald bedrag. Dit wordt jaarlijks aangepast aan het indexcijfer van de conventionele lonen voor bedienden (K.B. art.16, 1). Deze aanpassing wordt gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Op 1 september 2004 bedroeg het terugbetaalbaar brutoloon per maand. Op 1 september 2005 werd het terugbetaalbaar brutoloon vastgelegd op per maand. Door deze begrenzing wordt de werknemer die een loon heeft dat hoger is dan de begrenzing noch van het voordeel van het betaald educatief verlof uitgesloten, noch wordt aan de werkgever verboden een loon uit te betalen dat hoger ligt dan de begrenzing. Ze beoogt in feite enkel de beperking van het aan de werkgever terugbetaalbare loon door de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg waardoor onrechtstreeks het loon van de werknemer wordt begrensd. Vanaf 1 mei 2003 werd een verhoogde loongrens vastgelegd op voor de werknemers van ten minste 45 jaar oud op 1 januari van het jaar waarin de opleiding gegeven wordt (*) en voor alle werknemers die betrokken zijn bij de sluiting van een onderneming, ongeacht hun leeftijd, voor zover een collectieve arbeidsovereenkomst dat een sociaal plan omvat voorziet dat er een beroep wordt gedaan op educatief verlof. Deze verhoogde loongrens wordt uitsluitend toegekend voor het volgen van beroepsopleidingen die na 1 mei 2003 worden georganiseerd. 20

21 (*) Voorbeelden : - de heer A. volgt een beroepsopleiding van 40u van 1 maart 2004 tot 30 maart Om van de verhoogde loongrens te kunnen genieten moet hij op 1 januari 2004 ten minste 45 jaar oud zijn. - de heer B. wordt 45 jaar op 2 november Hij besluit een opleiding te volgen van 19 september 2003 tot 26 juni Gezien hij op 1 januari 2003 de leeftijd van 45 jaar nog niet heeft bereikt, kan hij geen aanspraak maken op de verhoogde loongrens gedurende het 1 ste schooltrimester (hetzij tussen 1 september en 31 december 2003). Hij zal moeten wachten tot 1 januari 2004 om recht te hebben op de verhoogde loongrens Berekening van het loon Het normale uurloon wordt berekend overeenkomstig de wetgeving op de betaalde feestdagen. Het normale weekloon wordt bekomen door het normale maandloon te vermenigvuldigen met 12 en het aldus bekomen product te delen door 52. Het normale uurloon wordt bekomen door het normale weekloon te delen door het aantal arbeidsuren zoals bepaald bij de wekelijkse arbeidsregeling van de werknemer. Het normale dagloon wordt bekomen door het normale uurloon te vermenigvuldigen met het normale aantal arbeidsuren die hadden moeten verricht worden in de loop van de betrokken dag. N.B. Het normale uurloon wordt berekend tot op 4 decimalen (vb. : 10,5831 euro), het maandloon wordt bepaald tot op 2 decimalen (vb. : 1.834,41 euro). Loonbegrenzing voor deeltijdsen Voor de deeltijds tewerkgestelde werknemers wordt het begrensde uurloon als volgt berekend: begrensd maandloon x 12 (maanden) = begrensd uurloon 52 (weken) x wekelijkse deeltijdse arbeidsduur Indien het deeltijdse uurloon hoger ligt dan het voltijdse begrensde uurloon in de onderneming, dan dienen de terugbetaalbare lonen inzake educatief verlof berekend te worden op basis van het begrensde voltijdse uurloon. 21

22 Voorbeeld : Uurloon voor een deeltijdse tewerkstelling van 32 u : x 12 = 12,1563 /u 52 x 32 Uurloon voor een voltijdse tewerkstelling van 40 u : (grens '05-'06) x 12 = 11,8269 /u 52 x 40 Het bedrag van 12,1563 euro ligt hoger dan het overeenkomstig begrensd uurloon voor een voltijdse werknemer in de onderneming (hetzij 40u). Bijgevolg zal het begrensde uurloon dat gebruikt moet worden datgene zijn dat geldt binnen de onderneming voor een voltijdse arbeidsduur, in bovenstaand geval : 11,8269. Bovenstaande berekeningswijze vereist dat de voltijdse wekelijkse arbeidsduur, vastgesteld bij collectieve overeenkomst, door de wet of in het arbeidsreglement altijd duidelijk vermeld is bij de aanvragen om terugbetaling. Gelijkschakeling De uren betaald educatief verlof worden gelijkgesteld met werkelijke arbeidsuren voor de toepassing van de sociale wetgeving. Dit betekent ook dat er geen educatief verlof kan teruggevorderd worden in periodes van ziekte van de werknemer, op wettelijke feestdagen of in een periode van werkloosheid 5.4. Niet betaling van loon van ten onrechte toegekend verlof De werknemer verliest zijn recht op loon ingeval hij zijn werkgever omtrent het recht op betaald educatief verlof bedrogen heeft. Wanneer het bedrog van de werknemer pas vastgesteld wordt nadat deze zijn normaal loon reeds ontvangen heeft, kan de werkgever er de terugbetaling van eisen. De bijdragen voor sociale zekerheid met betrekking tot het loon kunnen daarentegen niet worden teruggeëist van de werknemer, aangezien hij deze bijdragen niet heeft ontvangen. Bovendien bestaat er een procedure bij de R.S.Z. die de werkgever toelaat de terugbetaling te bekomen van de bijdragen waarvoor het loon dat als basis diende niet verschuldigd was. 22

23 6. VERLIES VAN HET RECHT OP VERLOF 6.1. Het opgeven of onderbreken van de opleiding De werknemer die een opleiding onderbreekt of opgeeft verliest het recht op betaald educatief verlof vanaf de datum van kennisgeving aan zijn werkgever van deze onderbreking of opgave. Het aantal rechtgevende verlofuren zal ook bepaald worden op basis van de werkelijk gevolgde lesuren vóór het opgeven of vóór of na het onderbreken van de lessen. Deze verwittiging moet gebeuren ten laatste binnen de vijf dagen die op de onderbreking of de opgave volgen. Het recht op verlof is vervallen tot wanneer de werknemer zich opnieuw inschrijft voor het volgen van een opleiding bedoeld in de wet Onvoldoende nauwgezetheid Het voordeel van betaald educatief verlof wordt gedurende een periode van zes maanden niet meer toegekend aan de werknemer die in de cursussen ongewettigd afwezig is voor meer dan één tiende van de werkelijk gegeven lesuren (niet van het theoretisch aantal lesuren!). Indien de opleiding gegeven wordt binnen een schooljaarsysteem, wordt de 10% per schooltrimester berekend op de werkelijk gegeven lesuren, in het andere geval wordt dezelfde berekening gedaan per periode van drie maanden. De schorsingsperiode vangt aan: - wanneer de cursussen minder dan drie maanden duren : op de einddatum van die cursussen; - wanneer de cursussen langer dan drie maanden duren, zonder echter bij wijze van schooljaar te zijn georganiseerd : op het einde van de periode van drie maanden tijdens dewelke de ongewettigde afwezigheid werd vastgesteld; - wanneer de cursussen bij wijze van schooljaar zijn georganiseerd, op het einde van het schoolkwartaal tijdens hetwelk de ongewettigde afwezigheid werd vastgesteld. De schoolinrichtingen en de opleidingsorganisaties lichten in omtrent de nauwgezetheid van de werknemers door de trimestriële getuigschriften van nauwgezetheid uit te reiken. Voor de wettiging van afwezigheden dienen de onderwijsinstellingen zich strikt te houden aan de gevallen die voorzien zijn, namelijk : - medisch attest voor ziekte van de betrokkene of een lid van zijn familie dat onder hetzelfde dak woont; - staking van het openbaar vervoer; - staking of ziekte van de leraar; - sluiting van de onderwijsinstelling voor een welbepaalde reden; - uitzonderlijke weersomstandigheden in de winter (overvloedige sneeuwval, algemene ijzelvorming). 23

24 Afwezigheden om beroepsredenen kunnen slechts gewettigd worden op basis van een verklaring van de werkgever en van het bewijs (door middel van werkstaten) dat effectief arbeidsprestaties werden geleverd tijden de opleidingsuren. Het aantal uren betaald educatief verlof dat in aanmerking komt voor terugbetaling bij teveel ongewettigde afwezigheid wordt berekend op basis van de effectief aanwezige lesuren buiten de schorsingsperiode. Indien de onvoldoende nauwgezetheid werd vastgesteld in de loop van het 3de schoolkwartaal, loopt de periode van schorsing noodgedwongen verder gedurende het nieuwe schooljaar. De werknemer die zich dan inschrijft zal niet van het betaald educatief verlof kunnen genieten tussen de eerste dag van de opleiding en de laatste dag van de schorsing. Bovendien zal hij voor het nieuwe schooljaar slechts recht hebben op een aantal uren berekend op basis van de aanwezige lesuren die gevolgd werden nadat de schorsing ten einde was Onrechtmatig gebruik van het verlof De werknemer die tijdens zijn betaald educatief verlof een winstgevende activiteit als zelfstandige of als werknemer uitoefent, verliest het recht op betaald educatief verlof gedurende een periode van twaalf maanden, ingaande vanaf de dag waarop de feiten worden vastgesteld Opeenvolgende mislukkingen De werknemer die, nadat hij reeds tweemaal dezelfde cursus of datzelfde cursusjaar heeft gevolgd, het beoordelingsgetuigschrift niet heeft behaald, zonder dat deze dubbele mislukking kan toegeschreven worden aan omstandigheden buiten zijn wil, verliest het recht op betaald educatief verlof voor deze cursus of dit cursusjaar. 7. BESCHERMING TEGEN ONTSLAG De werkgever mag de werknemer niet ontslaan vanaf het ogenblik waarop hij zijn aanvraag om van het betaald educatief verlof te genieten heeft ingediend overeenkomstig artikel 112, en dit tot op het einde van de opleiding, behalve om redenen die vreemd zijn aan die aanvraag. De werkgever dient te bewijzen dat zodanige redenen voorhanden zijn. De periode van bescherming vangt aan met de afgifte van het getuigschrift van regelmatige inschrijving aan de werkgever en eindigt op de laatste dag van de opleiding. De werknemer wordt beschermd voor de ganse duur van de studiecyclus, die zich over meerdere jaren kan uitstrekken, tenzij het normale verloop ervan onderbroken wordt (er is onderbreking wanneer het volgen van de cursussen niet wordt hernomen na de vakantie die twee studiejaren scheidt). 24

25 De bescherming wordt behouden ingeval de werknemer het recht op betaald educatief verlof verliest wegens een te hoog aantal ongewettigde afwezigheden in de cursussen. Ingeval de werknemer een winstgevende activiteit uitoefent gedurende het betaald educatief verlof verliest hij naast het recht op verlof, ook de bescherming tegen ontslag gedurende een periode van twaalf maanden, die ingaat op de dag van de vaststelling van de feiten. Wanneer de aangevoerde redenen niet vreemd zijn aan de aanvraag van de werknemer of wanneer er geen redenen zijn aangevoerd, betaalt de werkgever aan de werknemer een vergoeding gelijk aan drie maanden loon, onverminderd de vergoedingen die in geval van verbreking van de arbeidsovereenkomst aan de werknemer verschuldigd zijn. 8. DOOR DE WERKNEMER TE VERVULLEN FORMALITEITEN 8.1. Toekenning van het recht De werknemer die gebruik wenst te maken van het betaald educatief verlof, licht zijn werkgever hierover in door middel van een getuigschrift waarin wordt bevestigd dat hij regelmatig ingeschreven is om één of verschillende opleidingen te volgen. Hij deelt hem de voorziene afwezigheden mede. Ten einde de collectieve planning te verzekeren, dienen de aanvragen voor betaald educatief verlof die betrekking hebben op een normaal schooljaar, ingediend te worden ten laatste op 31 oktober van elk schooljaar. In geval van laattijdige inschrijving na 31 oktober of bij inschrijving voor een opleiding die aanvangt na 31 oktober, of in geval van verandering van werkgever tijdens een zelfde schooljaar, dient de aanvraag voor betaald educatief verlof te gebeuren ten laatste binnen de vijftien dagen vanaf de inschrijving of van de verandering van werkgever. Het overmaken gebeurt hetzij van hand tot hand, tegen ontvangstbewijs (handtekening op het duplicaat van het getuigschrift of eventueel een afzonderlijk ontvangstbewijs), hetzij bij een ter post aangetekende brief. Deze vormvoorschriften zijn er geen op straffe van nietigheid. Het bewijs van de overmaking kan dus nadien geleverd worden met alle rechtsmiddelen. Het getuigschrift van regelmatige inschrijving en het getuigschrift van nauwgezetheid zijn samengebracht op één enkel document voor dubbel gebruik. Hiervan bestaan twee types: één voor de opleidingen die bij wijze van schooljaar zijn georganiseerd (omvat 3 schooltrimesters) en een ander voor de opleidingen die niet bij wijze van schooljaar zijn georganiseerd (omvat 4 kalenderkwartalen). Dit inschrijvingsattest dient ook duidelijk het uurrooster van de gevolgde lessen te preciseren. De werkgever moet kunnen uitmaken of deze lessen al of niet tijdens de normale werkuren vallen. 25