Feitenrelaas: beanwoording aanvraag Midden-Delfland aan de criteria Bij de aanvraag van Midden-Delfland voor aanwijzing als Bijzonder Provinciaal Landshap is aanvullend aan de Gebiedsbeschrijving een Bidbook opgesteld om aan de actuele criteria voor aanwijzing te voldoen, zoals die zijn vastgelegd in de Beleidsregel uitvoering Wet natuurbescherming Zuid-Holland. Hieronder is per criterium beschreven wat de Gebiedsbeschrijving en het Bidbook hierover melden. Criterium 1 Initiatief: een aanvraag tot benoeming tot Bijzonder Provinciaal Landschap kan alleen plaatsvinden door partijen vanuit het betreffende gebied, waaronder ten minste alle inliggende gemeenten. Het Bidbook (pag. 5) meldt dat deze aanvraag wordt ingediend namens alle inliggende gemeenten en ook door andere partijen in en rond het gebied (in totaal 20): gemeente Rotterdam gemeente Den Haag gemeente Westland gemeente Delft gemeente Schiedam gemeente Vlaardingen gemeente Lansingerland gemeente Pijnacker-Nootdorp gemeente Maassluis gemeente Midden-Delfland Metropoolregio Rotterdam Den Haag Landschapstafel Hof van Delfland Hoogheemraadschap van Delfland LTO Noord afdeling Delflands Groen Staatsbosbeheer Natuurmonumenten Midden-Delfland Vereniging Agrarische Natuurvereniging Vockestaert Midden-Delfland is Mensenwerk Ondernemersfederatie Midden-Delfland Stichting RECER Criterium 2 Afbakening: het gebied waarvoor de aanvraag wordt ingediend is geografisch helder afgebakend. De geografische beperking tot de voormalige rijksbufferzones of de in de VRM opgenomen groene buffers komt te vervallen. 1
De Gebiedsbeschrijving (pag. 22) bevat reeds een kaart met een geografisch heldere afbakening van het gebied waarvoor de aanvraag geldt: Criterium 3 Bijzondere kwaliteit(en): de bijzondere kwaliteiten en het bijzondere belang van het gebied dienen in de aanvraag beschreven te zijn. Het gaat hierbij om landschappelijke, cultuurhistorische en/of natuurwaarden als ook de positionering daarvan in een bredere ruimtelijke context met zijn ontwikkelingen en opgaven voor de toekomst. Zowel in de Gebiedsbeschrijving als het Bidbook staat vermeld wat deze voormalige bufferzone Midden- Delfland bijzonder waardevol maakt. Het gaat om de volgende bijzondere of kernkwaliteiten, zoals die in de Gebiedsbeschrijving (in deel B van deze beschrijving worden deze kwaliteiten uitgebreid toegelicht: pag. 27-95) en het Bidbook (pag. 13-19) zijn beschreven: 1. open polderlandschap in de metropool 2. landschap met een historisch verhaal 3. buitenruimte voor twee miljoen mensen 4. verweving van veenweidelandbouw en veenweidenatuur 2
Ruimtelijke context: dit gebied is bijzonder waardevol vanwege zijn omvang, herkenbare landschappelijke karakter en belangrijke rol als stedelijk landschap in een sterk verstedelijkte en verstedelijkende omgeving, in het advies van de Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit Harm Veenenbos: Midden-Delfland: advies m.b.t. aanvraag status Provinciaal Landschap wordt Midden-Delfland daarom aangeduid als waardevol stedelijk landschap. Zie voor meer informatie de beschrijving bij kernkwaliteit 1 open polderlandschap in de metropool in de Gebiedsbeschrijving en het Bidbook. Landschappelijke en cultuurhistorische waarden: als bijzondere landschappelijke kwaliteiten staan in de Gebiedsbeschrijving o.a. vermeld de zichtbare en beleefbare, vaak lange, landschappelijke lijnen, waaronder de (vaak historische) wegen, paden, dijken, kades en waterlopen en de fraaie landschappelijke verankering van dorpen als Schipluiden en Maasland, maar ook t Woudt en Kethel in het landschap. Zie voor meer informatie de beschrijving bij kernkwaliteit 2 landschap met een historisch verhaal in de Gebiedsbeschrijving en het Bidbook. De natuurwaarden zijn in de Gebiedsbeschrijving en het Bidbook toegelicht onder kernkwaliteit 4: verweving van veenweidelandbouw en veenweidenatuur. Bij die natuurwaarden gaat het o.a. om waardevolle natte natuur, oevers en graslanden, met waardevolle fauna (o.a. weidevogels en watervogels (o.a. Ackerdijkse plassen) en flora. Criterium 4 Context: of een gebied bijzonder genoeg is om benoemd te worden tot Bijzonder Provinciaal Landschap hangt mede af van de context. Die context kan bijvoorbeeld zijn: dat het landschap van grote waarde is voor de bewoners van het gebied en van de stedelijke omgeving en mogelijk tegelijkertijd ook onder grote verstedelijkingsdruk staat vanuit het gebied en / of de omgeving. Een dergelijk gebied kan worden aangeduid als een stadslandschap. dat het in provinciaal en / of nationaal perspectief om een bijzonder, gewaardeerd en identiteitsrijk landschap gaat. Het kan hierbij zowel gaan om het voor Zuid-Holland zo kenmerkende kust-, rivieren- als veenweidelandschap. In het advies van de Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit Harm Veenenbos: Midden-Delfland: advies m.b.t. aanvraag status Provinciaal Landschap wordt Midden-Delfland aangeduid als waardevol stedelijk landschap (zie voor de motivering hiervan punt 3). Die waarde zit o.a. in de recreatieve betekenis en potentie van dit gebied voor de bewoners en omwonenden van dit groene gebied, dat omringd wordt door een drukke en dichtbevolkte stedelijke omgeving. De Gebiedsbeschrijving meldt (pag. 80) : Een verkenning van de bestaande routes in Midden-Delfland laat zien dat een verbindend recreatienetwerk in feite al voor het oprapen ligt omdat er al veel routes zijn die een lange landschappelijke lijn volgen of een doorgaand karakter hebben door een continue profiel. Er zijn nog enkele verbindingen nodig in de vorm van bruggen of ontbrekende aansluitingen om het netwerk compleet te maken. De aanwijzing van Midden- Delfland als Bijzonder Provinciaal Landschap levert bovendien mogelijk een belangrijke bijdrage aan het neerzetten van Midden-Delfland als sterk merk. Zowel de recreatie als de (verbrede) landbouw in dit gebied en de bewoners rond dit gebied kunnen hiervan profiteren. Zie voor meer informatie over de recreatieve betekenis de op kernkwaliteit 3 buitenruimte voor twee miljoen mensen in de Gebiedsbeschrijving en het Bidbook. 3
Criterium 5 Eigenaarschap: de aanvraag wordt gesteund door een brede coalitie aan partijen in en rond het gebied, bij voorkeur bestaande uit een coalitie van overheden, maatschappelijke organisaties en ondernemers in en rond het gebied. Zie criterium 1, de aanvraag wordt ingediend namens en gesteund door 20 partijen in en rond het gebied. Criterium 6 Visie: deze brede coalitie heeft een helder ontwikkelperspectief om de landschappelijke kwaliteit te beschermen, te versterken en verder te ontwikkelen. Hoofdstuk 4 van het Bidbook bevat de visie op zowel behoud en bescherming als op ontwikkeling van dit gebied. Naast behoud en bescherming van de bestaande landschappelijke kwaliteiten gaat deze visie ook in op de ontwikkeling van die kwaliteiten, gericht op het naar de toekomst toe versterken van de gebruiks-, belevings- en productiewaarde van dit metropolitane landschap. Dit vraagt volgens dit Bidbook (pag. 22) om een kwaliteitsslag waarbij de verschillende functies en waarden met elkaar in balans zijn. Een robuust landelijk gebied in de metropoolregio biedt woningen, werklocaties, voedselproductie en voorzieningen met bijzondere kwaliteiten die niet in het stedelijk gebied te realiseren zijn. Dit gebied biedt ruimte voor landbouw, groen, natuur en recreatie dichtbij het stedelijk gebied. Criterium 7 Energie voor actie en investeringen: in de aanvraag dient die energie zichtbaar gemaakt te worden in de vorm van activiteiten en investeringen van alle partijen die aan de realisatie van die visie bijdragen. De aanvraag gebeurt bij voorkeur in de vorm van een bidbook waarin dit wordt aangetoond. Het Bidbook laat zien wat de geplande acties en investeringen zijn van de diverse partijen. In het Bidbook is opgesomd wat dit bijzondere landschap alle ondersteunende publieke en private partijen letterlijk waard is. Het voorwoord meldt: Een indrukwekkend totaalbedrag van 440 miljoen euro aan investeringen. Volgens dit Bidbook Een niet te missen signaal van waardering voor en betrokkenheid bij het gebied. In hoofdstuk 5 Uitvoeringsprogramma van het Bidbook worden de acties en investeringen uitgewerkt in projecten, de kosten per project met kaarten van de projectlocaties, verdeeld over de volgende thema s: Vergezichten in het agrarische land (pag. 30-31) Lange lijnen van land, water en lintbebouwing (pag. 32-33) Bereikbaar, bruikbaar en beleefbaar buitengebied (pag. 34-37) De koe en de grutto, iconen van het agrarisch veenweidegebied (pag.38-39) Organisatie, marketing en communicatie (pag. 40) Het Bidbook meldt (pag. 27): De organisatie ontwikkelt zich steeds meer naar een situatie waarin geldstromen zijn gebundeld en geïntegreerd en waarin overheid, maatschappelijke organisaties en ondernemers intensief samenwerken aan de inrichting en het beheer van het landschap. 4
Criterium 8 Sturing en borging: de aanvraag legt een heldere bestuurlijke aansturing vast en een actieve borging van de ruimtelijke kwaliteit en het ontwikkelperspectief. Hoofdstuk 6 van het Bidbook Aansturing/organisatie gaat zowel in op ontwikkeling als beheer. De ontwikkeling van het gebied wordt vormgegeven in de Gebiedstafel Central Park, die onderdeel vormt van de Landschapstafel Hof van Delfland. De gemeenten, terreinbeheerders en maatschappelijke organisaties werken samen aan de ontwikkeling en kwaliteitsborging van het landschappelijk groen. Het beter beleefbaar maken van het landschap, het leggen van aantrekkelijke verbindingen tussen stad en land en het vergroten van de bekendheid zijn belangrijke ambities die binnen de gebiedstafel worden uitgewerkt. Het beheer van de groengebieden (natuur en recreatie) komt in handen van de Coöperatie Beheer Groengebieden Midden-Delfland (in oprichting). Daarbij is de langere termijn doelstelling om te komen tot een meer integraal beheer van alle groene gebieden in Midden-Delfland waarbij meer lokale partijen ingezet kunnen worden. Voor de instandhouding van het open agrarische cultuurlandschap worden agrariërs ondersteund door de Stichting Groenfonds Midden-Delfland. Het huidige werkingsgebied van dit fonds is het voormalige reconstructiegebied. Het streven is dit uit te breiden naar het gehele Midden- Delfland gebied. Daarnaast wordt in het gebied geïnvesteerd via het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb), waarvoor het. het Agrarisch Collectief Midden-Delfland beheerpakketten afsluit voor het weidevogelbeheer. Criterium 9 Duur: de benoeming tot Bijzonder Provinciaal Landschap is voor een periode van 8 jaar, met een halfwegevaluatie van 4 jaar. Dit zijn de termijnen die de provincie hanteert en waarop deze aanvraag derhalve niet getoetst hoeft te worden. In de documenten die door de aanvrager zijn ingediend zijn geen termijnen genoemd. In hoofdstuk 5 Uitvoeringsprogramma zijn er projecten opgenomen die maximaal doorlopen tot 2025. 5