In deze uitgave o.a.... Van de redactie 2 We gaan er weer tegenaan! Agenda 7-8 juli 2007 - Stoomtreindagen ZLSM - Simpelveld 20 aug. t/m 8 sept. 2007 - Werkweken Sectie NL Realp - Gletsch 1-2 september 2007 - Terug naar Toen VSM - Beekbergen 28 t/m 30 september 2007 - Beurs Rail 2007 s-hertogenbosch Kopij inleveren voor de komende Tandstaaf tot 29 september 2007 Foto op de voorpagina: Op station Gletsch is er altijd werk voor Fronarbeiter. Foto: GG 2006 Van de voorzitter 3 Een apart gebeuren Najaarsbijeenkomst 4 Zondag 21 oktober 2007 In memoriam 5 Wij denken aan Toni Stamm DVD-projectgroep 6 De laatste fase gaat in Verslag 9 Matig bezochte jaarvergadering Deelnemers 15 Werkweken 2007 Reisverslag 16 Museum en/of spoorwegkerkhof? De andere hobby van... 19 Het kan niet altijd op rails rijden Verslag 22 Delegiertenversammlung 2007 1
Van de redactie We gaan er weer tegenaan! Aardige titel boven dit stukje, toch? Het betekent gewoon dat er de komende maanden veel werk te doen is, zowel in Zwitserland als in Nederland. De meeste Froni s hebben zich al opgegeven voor een werkweek, maar er zijn nog enkele plaatsen vrij (zie de lijst op pag. 15). Daarnaast zijn er het komende seizoen weer een paar beurzen (stoomevenementen) waar wij met onze stand aanwezig zullen zijn. Ook daarvoor kunnen we nog hulp bij opbouw en bemanning gebruiken. Maar.... het belangrijkste wordt de verkoop van onze DVD. Deze zal gepresenteerd gaan worden in Realp op 23 en 24 juni a.s. tijdens de officiële opening van het station en de eerste (officële) rit met Lok 4. Van de thuisblijvers wordt verwacht dat men minimaal een exemplaar van deze (onze) DVD bestelt maar uiteraard liever nog wat meer die men kan doorverkopen of schenken bij een feestelijke gelegenheid. Het bestuur verwacht hierin uw medewerking. In deze overvolle Tandstaaf verslagen van de jaarvergadering en de perikelen rondom het dechargeren van het bestuur. Daarnaast een verslag van de Delegiertenversammlung door Gerard Geist, het vervolg op het verhaal van Hans Croes betreffende zijn Burton en een kort verslag van ondergetekende over zijn bezoek aan een museum (kerkhof?) in Hermeskeil (D). Op de binnenkant van het omslag staat een aantal foto s van JanWillem Oosterom, die op de laatste vergadering zijn foto-archief aanbod. Alles bij elkaar voldoende lees- (en beeld-) voer voor de komende tijd. Een fijne zomer gewenst en graag tot ziens op een beurs of in Realp (week 33). KEES De autotrein vertrekt uit Realp richting Oberwald foto s: KEES 2005 2
Van de voorzitter Een apart gebeuren Recent was de Delegiertenversammlung in Luzern. Zoals altijd blijft een Zwitserse vergadering een apart gebeuren. In de ochtend waren er presentaties van alle gelederen van de DFB, om iedereen weer volledig op de hoogte te brengen van de stand van zaken. Bijzonder is om enerzijds van de afdeling marketing te horen dat de herkenbaarheid van onze treinen (blauw) een sterk beeld naar buiten geeft terwijl anderzijds binnen de DFB het besluit genomen is om de kleurstelling van de locs te veranderen. De HG 3/4's worden allemaal volledig zwart (net als de nieuwe loc 4) De in de toekomst te verwachten HG 4/4's gaan ook volledig zwart worden. De Weisshorn zal voortaan in groen/zwart door het leven gaan, de gelijke kleurstelling als zusje Breithorn bij de MGB. Gelukkig was er geen discussie mogelijk over deze ontwikkelingen, anders hadden we nu waarschijnlijk nog in Luzern gezeten. Tijdens de DV werd ook meegedeeld dat er een professionele bouwleider aangesteld gaat worden in Zwitserland. De overdracht tussen der diverse bouwgroepen verliep niet altijd even soepel en hierdoor ging weer kostbare tijd verloren. Door nu structureel iemand aan te stellen moet de effectiviteit verhoogd worden en zal ook een stuk frustratie bij de Froni's weggenomen worden. Inmiddels is bekend geworden dat de aangestelde bouwleider Manfred Willi is. Aan het eind van de vergadering was nog de mogelijkheid geboden om een demo van onze DVD te vertonen. Helaas hadden al wel wat Delegierten de thuisreis aanvaard, maar de reacties van de aanwezigen waren positief in te schatten. Eind juni zal een delegatie uit Nederland naar Andermatt/Realp reizen om daar bij de officiële opening van station Realp en de eerste rit met loc 4 de DVD officiëel te presenteren en natuurlijk ook gelijk de verkoop te starten. We hopen op goed weer en een goed resultaat en natuurlijk dat al onze leden de DVD ook aanschaffen! Veel leesplezier met de rest van deze Tandstaaf. Hans Croes Vanuit de trein gezicht op Gletsch foto: HC 2005 3
Najaarsbijeenkomst Zondag 21 oktober 2007 Zoals op de voorjaarsvergadering reeds gemeld, gaan we met de najaarsvergadering weer naar een uiterste van het land. Afgelopen jaar was Limburg aan de beurt, dit jaar houden we de vergadering bij de STAR (Stadskanaal Rail) te Veendam. Oorspronkelijk hoorde een deel van dit traject bij de Noordoosterlocaalspoorweg- Maatschappij (NOLS). In 1938 is de NOLS ontboden en in de loop der jaren is veel van het oorspronkelijke spoor verloren gegaan. De STAR is een jong bedrijf met enthousiaste mensen, die binnen korte tijd erin zijn geslaagd een heel spoorwegbedrijf op te zetten op een deel van het oude NOLS-traject. Bij uitzondering houden we onze vergadering op zondag, anders hebben we geen kans een treinrit mee te maken, daar in het algemeen niet op zaterdag gereden wordt. Vooralsnog is de planning om met de trein Stadskanaal-Musselkanaal retour te rijden, over een deel van het oude traject Ter Apel- Stadskanaal van de Groningsch-Drentsche Spoorwegmaatschappij. De trein vertrekt stipt om 11.15 uur, dus iedereen moet vroeg op. We zijn om 12.45 weer terug in Stadskanaal en gaan per eigen vervoer naar het NOLS-station Veendam (we kunnen helaas niet per spoor vanwege werkzaamheden aan een spoorbrug), waar we ons "officiële" deel van de dag houden. Ook zullen we nog een rondleiding tegemoet kunnen zien. Voor diegenen die alvast wat meer willen weten van de STAR: www.stadskanaalrail.nl Vanwege de afstand zullen we zorgen dat we het niet te laat maken. Fototip Als u na het komende seizoen uw foto s terug wilt zien op de inmiddels traditionele foto-cd, en eventueel ook in de Tandstaaf, wordt u verzocht uw camera op de hoogst mogelijke instelling (300 dpi) te zetten en aan te leveren op CD. Ze kunnen dan gebruikt worden voor (digitaal) drukwerk en voor de werkweek-cd worden ze dan teruggezet naar 72 dpi (geschikt voor beeldscherm). Voor verdere info bel of mail: KEES P.S.: zorgt u er ook voor dat er geen datum in het beeld staat? 4
In memoriam Wij denken aan Toni Stamm Op woensdag 7 maart j.l. kregen wij het droevige bericht dat Toni Stamm s ochtends om 11.20 uur is gestorven. Hij is in het bijzijn van zijn vrouw Beatrix rustig ingeslapen. We wisten allemaal dat hij ernstig ziek was maar dat het zo snel zou gaan kon niemand bevroeden. Nadat hij er de afgelopen zomer niet bij was in de werkweken gaf ons dat al het gevoel dat het niet goed met hem ging. Toen hij en Beatrix in het najaar van 2006 de reis naar Limburg hadden gemaakt om bij onze najaarsbijeenkomst aanwezig te zijn gaf dat toch weer hoop. Hij voelde zich naar omstandigheden redelijk goed en een paar weken nadien schreef hij nog in een mailtje dat hij zich ondanks de chemo-therapie zo goed voelde als was er niets aan de hand. Het heeft niet zo mogen zijn. Wij hebben Toni leren kennen als een goede vakman en leider tijdens de werkweken van de Sectie Nederland van de Verein Furka-Bergstrecke en hebben genoten van de manier waarop hij naast het regelen, en zelf meewerken, eenieder kon animeren van het leven te genieten. Wij zullen hem dankbaar blijven gedenken. 5
DVD-projectgroep Tekst en foto s: KEES De laatste fase is in gegaan Op maandag 19 maart j.l. was er een vergadering van de DVD-projectgroep bij Kees en Adri van den Burg in Leiderdorp. We werden ontvangen met koffie en door Adri gebakken boterkoek en cake. Jammer dat Hans en Gerard elders verplichtingen hadden maar met het einddoel in zicht kon niet langer gewacht worden met de laatste puntjes op de i te zetten. Prijs Uitgebreid is gesproken over de verkoopprijs zowel in Euro s (19.90) als in Zwitserse Franken (29.90). Ook kwam ter sprake de distributie en verkoop door anderen dan de VFB-NL en de souvenirshops in Realp en Gletsch. Daarvoor komt een aantal bedrijven in aanmerking waar Kees zaken mee doet. Daarnaast zal ook geleverd gaan worden aan de andere secties in Zwitserland, Duitsland en België. De verzending wordt in alle gevallen door van den Burg beeldproducties gedaan. De poster op A3 formaat in full-colour die gebruikt gaat worden bij de presentatie. Er komt ook een financiële regeling tussen de Sectie NL en van den Burg beeldproducties zodat de uiteindelijke kosten en opbrengst op de juiste plaats terecht gaan komen. De vergadering met v.l.n.r. Adri, Marcel, Kees, Rob, Peter en achter deze foto KeeS. 6 Einddatum Verder is er gesproken over de dingen die nog gedaan/geregeld dienen te worden, zoals het vertalen van de tek-
sten, het inspreken daarvan, het monteren van de teksten onder de juiste beelden en natuurlijk de datum wanneer het klaar moet zijn. Het is de bedoeling om tijdens de Generallversammlung in Andermatt en tijdens de Einweihung van het station en Lok 4 in Realp op 23 en 24 juni a.s. onze DVD te presenteren. Kees van den Burg achter de computer bezig met het monteren van beeld en geluid. Als VFB-lid krijgt u op al het door van den Burg Beeldproducties vervaardigde Zwitserse beeldmateriaal: 10% korting >>Bij de bestelling wel even vermelden dat u lid bent.<< Kijk op onze internet-pagina s voor uw favoriete spoorweg-dvd s en andere Zwitserland -artikelen. www.mixmediastore.com www.swissstore.nl van den Burg beeldproducties Rietschans 72a, NL - 2352 BB Leiderdorp Tel. 071-5818181 - Fax 071-5818180 e-mail: info@mixmediastore.com 7
Stoomevenementen en beurzen Ook het komende seizoen zijn wij als Sectie Nederland van de VFB weer vertegenwoordigd op een aantal (stoom-)evenementen en beurzen. Voor de bezetting en de opbouw van onze stand hebben wij hulp nodig. Laat u niet afschrikken als u dit nog nooit gedaan heeft, maar ga de uitdaging aan. Het is tenslotte ons aller doel onze sectie groot te maken!! Hallo, wilt u lid worden van de VFB Sectie Nederland? De datums: 7-8 juli - Stoomtreindagen ZLSM Simpelveld 1-2 sept - Terug naar Toen VSM Loenen 28-30 sept - Rail 2007 Den Bosch Inlichtingen en opgaves bij: Huig van der Marel telefoon: 026-3119287 e-mail: huigvdmarel@kpnplanet.nl 8
Verslag Tekst en foto s: KEES Matig bezochte jaarvergadering Op zaterdag 24 maart j.l. was weer de jaarvergadering van Verein Furka- Bergstrecke Sectie Nederland. Ook deze keer weer, net als de laatste jaren gehouden in NS-onspanningsgebouw De Uithoek te Arnhem. De vergadering begon zoals gebruikelijk met de mededelingen van het bestuur. Het bestuur: (vlnr) René, Hans, Henk, Peter en Huig Voor de vergadering werd de financiële administratie gecontroleerd. Delegierten Daarna werd er uitgebreid gesproken over de komende Delegiertenversammlung die ditmaal in Luzern gehouden zal worden. Daar zal naast een aantal zakelijke dingen ook de DVD gepresenteerd gaan worden. Hiervoor is door Kees van den Burg een (heel erg) verkorte versie gemaakt waarop beelden te zien zijn die nog nergens op DVD en video voorkomen. Veiligheid Het onderwerp veiligheid langs het spoor was het volgende onderwerp van gesprek. Hierbij is gesproken over het dragen van veiligheidsvestjes/jassen en het dragen van speciale schoenen (S3). In Zwitserland wordt er nauwlettend op toegezien dat iedereen die werkzaam is bij de DFB of als Fronarbeiter van de VFB deze kleding draagt. Of het geel of oranje moet zijn wordt nog nagevraagd aan de veiligheidsfunctionaris. 9
tijdens de vergadering aan. Secretaris René van Vliet heeft deze dankend in ontvangst genomen en bood hem daarvoor een fles wijn aan. Doornroosje werd deze keer aangeboden aan Gerard Geist Doornroosje De vorige bezitter van Doornroosje (pentekening met lok HG 3/4 in Vietnam). Rob Janzen had hem een jaar aan de muur gehad en voor de vergadering weer afgeleverd. Het bestuur was van mening dat Gerard Geist voor het vele werk dat hij doet voor de VFB en de Sectie Nederland (bezoek Delegiertenversammlungen / vertaalwerk van de Infobladen / diverse commissies enz.) in het zonnetje gezet moest worden. In een mailtje een dag later schreef hij dat hij nog steeds helemaal beduusd was en het een prachtig gebaar vond om zo voor zijn geleverde inspanningen geeërd te worden. Daarbij gaf hij aan dat er over een eventuele teruggaaf nog maar eens onderhandeld moest worden(?). Foto s Bij de vergadering was ook aanwezig Jan-Willem Oosterom. Hij is een van de oprichters van de Sectie Nederland. Hij heeft in de beginjaren van de Strecke veel foto s gemaakt (224) en bood deze 10 Daarnaast had Jan-Willem nog wat boeken en een modeltrein (FO) waar de aanwezigen een bod op konden doen. Financiën Hierna volgde de bekende items als notulen, jaarverslag en financiëel verslag. Over de financiën onstond nog Het overhandigen van de foto s door Jan- Willem Oosterom een stevige discussie omdat de kascontrolecommissie het over bepaalde dingen in het verslag niet helemaal eens was en er dus (nog) geen decharge kon worden verleend. Dit wordt op een later tijdstip nog gedaan als e.e.a. door de Gift Van de opbrengst van de door Jan-Willem Oosterom te koop aangeboden spullen (boeken - foto s - modeltrein - enz.) was 90% bedoeld voor de kas van de VFB Sectie Nederland. Hij heeft inmiddels 67,50 overgemaakt op de verenigingsrekening waarvoor wij hem natuurlijk zeer dankbaar zijn. Het bedrag zal worden geboekt op de post Giften Sectie Nederland (o.a. ter dekking van de kosten van de Tandstaaf).
penning-meester en de commissie in het bijzijn van Joost Verspaget allemaal is geregeld. Bestuur Bij het punt bestuursverkiezing aangeland werd duidelijk dat Cor Leenders niet meer herkiesbaar is wegens te drukke werkzaamheden. Hij werd, hoewel niet aanwezig, van harte bedankt voor het vele werk dat hij al die jaren heeft verzet voor de Sectie Nederland. Peter Westmijze was wel herkiesbaar. In de ontstane vacature werd door het bestuur Jeroen Wolff benaderd. Deze voelde zich zeer vereerd en wil zich graag inzetten voor onze sectie. Zodoende was de bestuurverkiezing een hamerstuk en werd Jeroen van harte welkom geheten in het bestuur. Website Tot slot van de vergadering werd door Michael Croes de nieuwe opzet van de website van onze sectie gepresenteerd waarbij het belangrijkste punt was dat er nog een aantal anderen ook tekst kunnen gaan plaatsen om zodoende steeds up-to-date te zijn met de laatste berichten. Daarnaast komt er ook een inlog-mogelijkheid speciaal voor leden De webmasters Michael en Jeroen controleren voor de presentatie nog even of alles werkt. die dan het niet voor iedereen toegeankelijke verenigingsnieuws kunnen bekijken. Hierna werd er nog even nagepraat en vertrok iedereen daarna weer huiswaarts met de opmerking tot ziens bij de werkweken. Sectie Nederland zonder penningmeester Naar aanleiding van de discussie (het wel of niet dechargeren van het bestuur) op de laatste jaarvergadering (24-03-2007) te Arnhem heeft Henk Huisman gemeend te moeten stoppen als penningmeester van de Sectie Nederland. Hij heeft de op- en aanmerkingen van de kascontrolecommissie opgevat als een persoonlijke aanslag op zijn functioneren als penningmeester. Deze situatie was voor Henk aanleiding om zijn functie ter beschikking te stellen. Totdat er voor deze functie iemand gevonden is zal Henk in ieder geval het werk afmaken en zich daarna bezinnen of hij nog lid blijft van onze Sectie. Jammer dat het zo moest lopen maar Henk wordt toch bedankt voor het vele werk wat hij voor de Sectie heeft verzet. 11
Verslag jaarvergadering 24 maart 2007 Aanwezig: H. Aeberli,Janny Bonkenburg, Hans Croes (voorzitter), Michael Croes, Gerard Geist, Cees Huisman, Henk Huisman, Rob Janzen, Martijn van Kerkhof, Huig van der Marel, P. Migchielsen, Diederik van Nimwegen, Jaap Peeters, Kees Scholtes, Marcel Schuring, Joost Verspaget, Ger Vroemen, Herman Westmijze, Peter Westmijze, Peter Witkop, Jeroen Wolff Opening Hans opent de vergadering en heet een ieder welkom. Allereerst wordt er stilgestaan bij het overlijden van Toni Stamm op 7 maart jl. Beatrix heeft aangegeven bij de VFB / sectie Nederland betrokken te willen blijven. Het bestuur zal kijken hoe ze een zo goed mogelijke invulling aan deze wens kunnen geven. Er is een bericht van verhindering is gekomen van Sven Brouwer, Kees van den Burg, fam. van Doorn, fam. Grootenboer, Sander Huisman, Coenraad Keyzer, Arnold Koestal, Kees Kolff, Cor Leenders, Peter Muyres, Rob Louis, Paul Olijslagers, Tom Smink en Leo Verspaget. Mededelingen van het bestuur Allereerst dank aan: Kees en Neeltje Scholtes voor hun gastvrijheid bij de bestuursvergaderingen; de kascommissie bestaande uit Gerard Geist en Peter Witkop. Jeroen en Michael dank voor hun werk aan de internet site. Ook dank aan Jacob van der Woude voor zijn bijdragen aan de Tandstaaf, Kees van den Burg voor zijn bijdrage aan de DVD en verder iedereen die zich voor de sectie heeft ingezet tijdens beurzen enz. VFB site: Er is een nieuwe site gemaakt; bedoeling is dat er meer input is van de leden. Aan het einde van de vergadering is er een demonstratie geweest van de mogelijkheden met de nieuwe site. DVD: Peter Witkop doet verslag: Op het Bahnhoffest van 23, 24 juni zal de verkoop met enig feestvertoon starten. Peter zoekt nog mensen om hem daar te assisteren. De tekst moet nog in verschillende talen worden ingesproken. Bedoeling is dat de opbrengsten ten goede van de Stichting Furka Bergstrecke komen. Verkoopprijs wordt 24,95 (SFR 39) (is later bijgesteld naar 19,90 / Sfr. 29,90. red.). Mensen die op de bestellijst staan, worden nog benaderd. Het Utrechts Lid is gevonden; Peter Witkop gaat Erik de Zwart benaderen. Delegierten vergadering op 21 april in hotel Anker te Luzern. Er zijn een twee Anträge: Eén betreft de lidmaatschapbijdragen. In verhouding betalen de buitenlandse leden meer bijdrage dan de CH-leden. Voorstel is om de contributie in CH-Franken te verhogen. De ZV adviseert dit voorstel niet aan te nemen uit vrees voor te veel ledenverlies. De leden adviseren de Delegierten met het voorstel in te stemmen; eventueel om een geleidelijke verhoging over een aantal jaren voor te stellen. De tweede Antrag stelt voor om als nieuwe leden die zich niet rechtstreeks bij de sectie aanmelden, de sectie binnen twee weken hierover wordt geïnfor meerd. Volgens de ZV zou dit probleem inmiddels door introductie van een on-line raadpleegmogelijkheid niet meer bestaan. De leden stellen vast dat informeren binnen twee weken eigen- 12
lijk een normale procedure hoort te zijn en adviseren de Delegierten het voorstel te steunen. Beurzen 2007: ZLSM (7 en 8 juli), VSM (1 en 2 september) en RAIL 2007 (in Den Bosch) op 28, 29 en 30 september. Werkweken 2007: Week 34 (Hans) en week 35 (Peter) en week 36 (Paul). Voor de veiligheid worden scherpere eisen gesteld. Het bestuur zal één en ander op een rijtje stellen en hierover in de Tandstaaf berichten. Wisselschilderij Doornroosje afgelopen jaar Rob Janzen, dit jaar aangeboden aan Gerard Geist voor zijn bijdrage als Delegierte, de GPK en voor zijn vele vertaalwerk. Post in/uit Het bestuur heeft een aanbod van Jan-Willem Oosterom ontvangen om een 200-tal foto s uit de begintijd van de VFB te overhandigen. Jan-Willem is vervolgens uitgenodigd. Jan-Willem is één van de oprichters van de VFB sectie Nederland. Goedkeuring Notulen Jaarvergadering 2006 De notulen worden goedgekeurd met een tweetal wijzigingen: Jaap Peters moet zijn Jaap Peeters; op de presentielijst ontbreekt Ger Vroemen (sorry Ger!) Goedkeuring Jaarverslag 2006 Bestuur Het jaarverslag wordt door de vergadering goedgekeurd. Goedkeuring jaar resultaten over 2006 Er zijn wat meningsverschillen tussen de kascommissie en de penningmeester over de vraag of de jaarcijfers een correct beeld weergeven. Zie punt 7. De penningmeester geeft extra uitleg over de kwestie Buchmann/Janzen. Verslag Kascommissie over 2006 De Kascommissie voor 2006 bestaat uit Gerard Geist en Peter Witkop. Zij zijn van mening dat de jaarcijfers aangepast moeten worden en kunnen de leden dan ook niet adviseren het bestuur te déchargeren. Een van de leden (Joost Verspaget) stelt voor dat de leden de kascommissie machtigen om het bestuur alsnog te déchargeren. De kascommissie gaat hiermee akkoord, mits er een extra lid in de kascommissie plaatsneemt. Joost biedt zich daar vervolgens voor aan. Decharge bestuur over 2006 De kascommissie brengt verslag uit en deelt mee dat men geen decharge wil verlenen op grond van twee nog door te voeren correcties. De penningmeester stelt dat de twee opmerkingen van de kascommissie slechts transitorische posten betreffen en dat door deze wijzigingen nimmer het resultaat of de vermogenspositie verandert waardoor een decharge gewoon doorgang kan vinden. De kascommissie blijft echter bij het standpunt niet te dechargeren. De penningmeester stelt hierop zijn portefeuille beschikbaar. Rob Janzen spreekt de kascommissie aan op hun medeverantwoordelijkheid ten aanzien van het veroorzaken van de ontstane situatie, echter zonder resultaat. Rob Janzen en Joost Verspaget ontwikkelen hierop een model waarbij Joost Verspaget als gemachtigde namens de ledenvergadering per onmiddellijke ingang toetreedt tot de bestaande kascontrolecommissie met als taak binnen bijvoorbeeld twee weken een decharge tot stand te doen brengen. Zowel de aanwezige leden als de penningmeester gaan met dit voorstel akkoord. Tevens is op voordracht van Rob Janzen besloten in het vervolg de kascontrole voor 13
afgaand aan de bestuurlijke vaststelling en publicatie in de Tandstaaf te doen plaatsvinden. Goedkeuring budget 2007 Gezien de verhouding kosten/opbrengsten in 2006 voor de Tandstaaf beter is ten opzichte van vorig jaar is besloten geen maatregelen te nemen om de Tandstaaf beter kostendekkend te maken. Het budget voor 2007 wordt goedgekeurd. Verkiezing van het bestuur, delegierten en de kascommissie Cor Leenders is aftredend en niet herkiesbaar. Hij wordt namens het bestuur bedankt voor zijn grote inzet voor de vereniging; een presentje is onderweg. Peter Westmijze aftredend en herkiesbaar (wordt herkozen); als nieuw bestuurslid wordt Jeroen Wolff gekozen. De nieuwe kascommissie voor 2007 bestaat uit Gerard Geist, Paul Olijslagers en Joost Verspaget, waarbij één reserve lid is. Hans neemt nog contact op met Paul om te informeren of hij lid of reservelid wil zijn. Najaarsvergadering Bedoeling is deze te houden bij de STAR in Stadskanaal (Groningen). Het bestuur gaat nog een datum vaststellen. Rondvraag Het verzoek is met de planning van een datum voor de najaarsvergadering rekening te houden met andere evenementen zoals de beurs te Houten. Sluiting Niets meer aan de orde zijnde sloot de voorzitter de vergadering om 15:40. RvV 18-3-2007 Hier had uw advertentie kunnen staan!! Voor de instandhouding van ons verenigingsblad is het van belang dat er d.m.v. een paar advertenties wat extra geld binnenkomt om ons blad in deze uitvoering en frequentie te kunnen handhaven. Heeft u een bedrijf(je) en wilt u aan honderdentien (110) lezer(essen)(s) laten weten wat u doet of verkoopt, plaats dan een advertentie in de Tandstaaf. Vraag naar de mogelijkheden bij het bestuur of de redactie van dit blad. (adressen op de infopagina) 14
Deelnemers werkweken 2007 Hieronder ziet u de reeds aangemelde deelnemers aan de werkweken 2007. Meent u zich opgegeven te hebben en staat u niet genoteerd, of wilt u ook mee: Meldt u aan! week34@xs4all.nl (dit e- mailadres ook voor de weken 35 en 36!) Veiligheidsschoenen blijven natuurlijk zeer gewenst, veiligheidsvesten bij werken aan het spoor zijn dit jaar VERPLICHT. Komt dat ongebruikte vest uit uw auto ook eens van pas. Er zal dit jaar een professionele bouwleider zijn in Zwitserland, dit om de continuïteit van het werk te waarborgen; overdracht tussen verschillende werkgroepen gaf te vaak problemen. Week 34 Hans Croes Peter Witkop Paul Onckels Ger Vroemen Ber Steijns Diederik van Nimwegen Martijn van Kerkhof Joost Verspaget Week 35 Peter Westmijze Tom Smink Coenraad Keijzer Herman Westmijze Ute Hartl Jaap Peeters Arnold Koestal Kees Kolff Week 36 Paul Olijslagers Annemieke Olijslagers Erik Smeets Joost Notenboom Peter Deuss Bart Laval Sven Brouwers Marco Hamers & collega Leo Verspaget Aanleg afvoergoot Cor Leenders Huig van der Marel Janny Bonkenburg Gerard Geist Jack ten Bolscher Marcel Schuring René van Vliet foto:pwi 2006 15
Reisverslag Tekst en foto s: KEES Museum en/of spoorwegkerkhof? In de week van 5-12 mei j.l. hebben wij weer een "voorjaars-"reisje naar Luxemburg gemaakt. Al een aantal jaren logeren we op Fromburgerhof bij Osweiler. Een heel mooie heuvelachtige streek (klein-zwitserland) in de buurt van Echternach. Het is daar nog echt stil en 's nachts echt donker zonder het bij ons bekende kunstlicht. Van daruit maken we dan wat tripjes te voet en met de auto. We gaan dan b.v. met de auto naar Wasserbillig en vandaar met de trein naar Trier. We doen dit op deze manier omdat je je auto beter (veiliger) in Wasserbillig parkeert dan in Trier, 2e eeuw na Chr. Een enorm gebouw in het midden van de stad. Porta Nigra De trein naar Trier waar je eerst een half uur moet zoeken naar zo'n plaats. Bekendste punt in Trier is natuurlijk de Porta Nigra uit de Dampflokmuseum Op zondag hebben we een trip gemaakt naar Hermeskeil in Duitsland. Er is daar een museum (in particulier bezit) met meer dan 50 oude stoom-, dieselen E-loks. De eerste indruk die je krijgt 16
als je daar aankomt is dat het eerder een spoorweg-kerkhof is dan een museum. Er staan veel locs en wagons waar de afgelopen 20-30 jaar niets meer aan gedaan is. Onder andere uit de "Baureihe" 01-22 - 41-42 - 44-50 - 52-57 - 58 - E44 - E94 en b.v. ook nog een volledig functionerende "Ludmilla" diesellok. Kriegslok Baureihe 42 Rondleiding We hadden ons toegangskaartje al gekocht ( 3,- p.p.) en liepen reeds tussen de lange rijen loks en wagons toen we werden ingehaald door (wat later bleek) een van de twee onbetaalde vrijwillige medewerkers, die ons aansprak en allerlei wetenswaardigheden vertelde over het aanwezige materieel. Zo liet hij ons een zgn. "Kriegslok" BR42 zien en hebben ze ook een wagon uit de 2e wereldoorlog waarmee mensen vervoerd zijn naar Auschwitz en Dachau en ook een speciale officierswagon uit die tijd.,,je kunt het verleden toch niet vergeten en/of verzwijgen" aldus onze rondleider. Hij vertelde verder over de rails en de wissels die daar liggen. Hoe kan je b.v. zien hoe oud een biels is: in de metalen biels is de datum ingegoten en in de houten gebruikte men een zgn. "datumnagel". Ook liet hij zien dat er in een van de rails een projectiel terecht was geko- 17
De Oostenrijkse bruinkoollok men tijdens een luchtaanval wat later weer glad gevijld is om er weer normaal over te rijden. Restaureren Op dit moment staat er een loc uit de serie 50 onder dekzeilen. Daar wordt aan gewerkt. De voetplaat en bediening is het aanzien weer waard en binnenkort komt de ketel aan de beurt. Dit alles alleen voor het oog want echt rijden zal deze lok wel nooit meer. Ook staat er nog een kraan op onderstel waar aan gewerkt wordt. Deze wordt normaal door een lok getrokken maar kan ook d.m.v. een differentieel zelf (korte stukjes) rijden. Daarnaast nog enkele tweeen drie-assige locs en een bruinkoolloc uit Oostenrijk. Al met al een uurtje of anderhalf treinen en aanverwanten bekijken, wat zeker de moeite waard is. Overigens ligt het "Bahnbetriebswerk" langs het spoor van de Hochwaldbahn. Deze baan rijdt regelmatig op zon- en feestdagen met een Schienenbus en ander materieel. Op internet: www.falz.de/museum. Infobladen Op de website van de Verein (www.v-f-b.info) staan alle uitgekomen Infobladen in het Nederlands vertaald door Gerard Geist. Heeft u geen computer en wilt u het toch lezen bel dan even naar KEES (073-5184433) dan krijgt u een afdruk thuisgestuurd. 18
De andere hobby van.... Het kan niet altijd op rails rijden (II) In Tandstaaf 2006/1 was ik geëindigd bij het begin van de montage. Na het aanbrengen van rem- en benzineleidingen, veerpotten, schokdempers, assen en draagarmen was het zover dat de wielen onder het chassis konden en het geheel weer op eigen benen kon staan. Gelijk staat er dan iets wat enigszins aan een auto doet denken. Vervolgens kon de motor aan de versnellingsbak gemonteerd worden en het geheel op het chassis geplaatst. Voordeel van een 2CV is dat deze combinatie met de hand nog steeds te hanteren is en hier geen ingewikkelde hijsinstallaties voor nodig zijn. Body Eenmaal zover gevorderd werd het tijd om de body bij Burton te bestellen. Gekozen is voor een combinatie zwart/oranje, de bedrijfskleuren van Burton. Op 30 juni 2006 was het zover, de grootste boedelbak gehuurd en naar Zutphen gereden. De gehele body, achterdeksel, motordeksel en spatborden zitten in een grote krat, die precies in de grootste boedelbak past. Daar alles van polyester is, is het geheel met 2 personen te tillen. De volgende dag direct begonnen met de eerste werkzaamheden aan de body: het verwijderen van nog aanwezige naden uit de gietmal, daarna de eerste attributen op het schutbord gemonteerd, zoals de accubak en de hoofdremcilinder. De dag erna voor het eerst de body op het chassis gezet. Het geheel wordt met bouten aan elkaar bevestigd. Daar het maken van de body handwerk is, zijn er altijd wat verschillen aanwezig. Eigenlijk komt het erop neer dat alles precies niet past. Het dusdanig afstellen en bevestigen van de body op het chassis zodat er in de verdere bouw geen problemen ontstaan (de ruimte voor de dynamo onder de motordeksel is een zeer cruciaal punt, en er zijn verhalen bekend van mensen die de body tot 3 maal toe hebben moeten verzetten) heeft een hele dag gekost. Uniek dashboard Daarna volgde het ontwerp van het dashboard; dit is een geheel met de body en heeft bij aflevering slechts een gat voor de stuurkolom. Daar ieder zelf bepaalt wat hij aan meters en schakelaars wil, ziet elke Burton er op dat gebied geheel uniek uit. Door alle reeds gekochte meters en schakelaars via de scanner naar papier te kopiëren, kon de gehele lay-out met plakband op het dashboard gemonteerd worden en eens rustig beoordeeld worden alvorens het spannende moment van het plaatsen van een grote gatenzaag op een maagdelijk dashboard. Uiteindelijk wel het ontwerp nog iets aangepast en toen gaan zagen/boren. Na het monteren van meters en schakelaars volgde het trekken van de Burton-kabelboom door de hele body, hierbij wordt begonnen bij de achterlichten en van daaruit naar voor gewerkt. De nieuwe remleidingen aangesloten op de hoofdremcilinder en het gehele systeem Hans Croes Het dashboard naar eigen idee foto: HC 2007 gevuld met remolie en ontlucht. Op 18 augustus was het zover dat de Burton het eerst gestart kon worden, weliswaar via startkabels, daar de accu zo dood als een pier was. Toen de motor eenmaal toch liep was een illegaal rondje door de straat snel gemaakt. Een 19
stoel/bank was nog niet aanwezig, zodoende was mijn eerste zitplaats het opstapje van de caravan. Inmiddels waren de achterspatborden gemonteerd en kon met het front begonnen worden. Grille en luchtroosters werden bevestigd en eind oktober zaten front en motordeksel gemonteerd en was ook de voorruit op zijn plek gezet. In verband met montage van een hardtop moet een hoge voorruit gemonteer worden, gevolg hiervan is dat de auto wettelijk voorzien moet zijn van ontwaseming en ruitenwissers, hetgeen weer de nodige uren werk met Eerst eens even proberen foto: HC 2007 zich meebrengt. Nieuwe bekleding voor de oude (achter)bank van de 2CV werd bij Burton besteld, kleur oranje, met zwarte biezen. Ook de zijwandbekleding in de auto is oranje. Half november werkte alle verlichting en stond er echt een auto in de garage en begon het naturlijk toch te kriebelen om ook eens legaal de weg op te mogen. Inmiddels had ik ook de hardtop aangeschaft bij Burton en begin dit jaar kon voor het eerst het geheel gepast worden. De hardtop wordt in wit polyester geleverd en kan in kleur gespoten worden, ook hier is weer voor oranje/zwart gekozen. De deuren scharnieren midden in het dak naar boven, vleugeldeuren dus en worden door een paar gasveren opengehouden. Keuring Om echt de weg op te mogen moet de auto gekeurd worden bij de RDW. De voertuiginrichting op het kenteken moet gewijzigd worden, vervolgens moet natuurlijk de auto aan alle wettelijke eisen voldoen, de auto moet gewogen worden en ook APK-gekeurd. Tevens moest het chassisnummer opnieuw ingeslagen worden vanwege het gebruik van een nieuw chassis. De auto blijft wel op het oude kenteken staan en is inmiddels 25 jaar oud en dus wegenbelastingvrij. Daar ik geen zin had een dag praktijk op te offeren aan de RDW, heb ik de keuring via Burton plaats laten vinden, daar er natuurlijk nog niet op de openbare weg gereden mag worden moest een autoambulance gehuurd worden om de auto weg te brengen. Keuring via Burton heeft als extra voordeel dat zij een volledige voorkeuring doen en eventuele gebreken op Het eindresultaat mag er zijn! foto: HC 2007 kunnen lossen. Overigens is het verstandig het dak niet op de auto te hebben met de keuring. Daar dit met een aantal bouten bevestigd zit en verwijderbaar is, wil het volgens de visie van de RDW nog wel eens inhouden dat je geen dak HEBT, maar een dak vervoerd. Er werden een paar kleine gebreken geconstateerd en opgelost en op 8 februari 20
2007 kreeg ik het verlossende telefoontje dat mijn Burton goed was gekeurd. Op 17 februari ben ik de Burton op gaan halen. Het weer was niet super, maar het was een waar genoegen open naar huis te rijden, overigens met heel veel positieve reacties van medeweggebruikers. Op Koninginnedag was er een rit in Heerde met 30 Burtons, waar Michael en ik aan meegedaan hebben. Eerst werden de Burtons op een feestweide opgesteld en kon het publiek de auto's bewonderen, daarna volgde een oriëntatierit in de omgeving. Al met al een heel gezellige dag en voor herhaling vatbaar. Inrijden Vanwege het feit dat er een revisiemotor gebruikt is, moest deze eerst weer ingereden worden en de eerste 1500 km worden hogere snelheden/toerentallen afgeraden. Recent na een kleine 1000 km voor het eerst olie ververst, oliefilter vervangen en kleppen gesteld. Dat laatste houdt in dat het gehele front van de Burton verwijderd moet worden. Dit klinkt vrij heftig, maar binnen enkele uren was het front verwijderd, de kleppen gesteld (als je dit voor het eerst doet kost dit ook wat meer tijd) en het geheel weer bevestigd. Tijdens de meivakantie zijn we met de Burton en lichte vouwwagen naar Oisterwijk geweest. Met de 2CV motor worden natuurlijk geen snelheidsrecords gebroken, maar je komt behoorlijk mee in het verkeer en eigenlijk is het natuurlijk een auto om rustig mee te toeren op binnenwegen. Nooit af Het is prettig om nu de mogelijkheid te hebben daadwerkelijk te rijden, maar de auto is nog lang niet af, er zijn nog vele kleine en groter klussen en ik vermoed dat dit typisch zo'n project is wat nooit af is, er zal altijd wel wat te klussen blijven, maar dat is tevens de charme van het geheel. 21
Verslag Delegiertenversammlung VFB voorjaar 2007 Dit jaar is de Delegiertenversammlung van de VFB gehouden op zaterdag 21 april in hotel Anker in de mooie plaats Luzern aan de Vierwaldstättersee in Zwitserland. Er waren welgeteld 40 Delegierten. De vorig jaar ingezette wijze van informatieverstrekking is ook dit jaar voortgezet. 's Morgens is er uitgebreid informatie gegeven over de DFB en de stichting SFB. Vanuit de Sectie Nederland waren aanwezig Hans Croes en Gerard Geist. Claude Wenger (bestuurslid DFB) deed 's morgens de aftrap met de opmerking dat de DFB geen bestaansrecht heeft zonder de VFB. Dit zowel door het leveren van menskracht als financiële ondersteuning. Er wordt veel gedaan op diverse fronten door de vrijwilligers. Financieel gezien wordt er alles aan gedaan om inkomsten te genereren. Het aantal giften ziet er goed uit. Ook belangrijk is het contact met de Matterhorn Gotthard Bahn (MGB). Zij geloven eindelijk in het concept dat de DFB neerzet en dat we Oberwald zullen bereiken. Op het moment dat Oberwald wordt bereikt is er ook te praten over samenwerking. Tijdens de 's middags gehouden Delegiertenversammlung geeft Claude aan er mee te stoppen. Kapelbrücke Luzern foto: GG 2007 Doordat het bijna een volledige weektaak is geworden is het teveel van het goede. Peter Bernard (bedrijfsleider DFB) volgde met de melding dat de financiële man van de DFB was opgestapt en de financiën nu geregeld worden door een professioneel bedrijf. Afgelopen jaar zijn er gelukkig geen ongelukken geweest. Wel zijn de grenzen van wat haalbaar is met vrijwilligers bereikt. Het wordt allemaal teveel nu het traject Gletch- Oberwald er ook nog bij komt. Daarom is er een professionele projectleider in dienst genomen die alle werkzaamheden voorbereidt (opm. red. daar waar wij Fronis nu tegen aan lopen, de slechte voorbereiding, is hopelijk sterk verbeterd de komende werkweken). Uiteraard zijn er weer nieuwe wettelijke regels bij gekomen. Dit keer moeten de machinisten aantoonbaar beschikken over een goede gezondheid (uitstel wordt hiervoor gevraagd). Het aantal beschikbare machinisten blijft een punt van zorg door de lange opleidingstijd van enkele jaren. De dieselloks zijn klaar alsmede de HG3-4. Tijdens revisiewerkzaamheden aan de Weisshorn is, gelukkig vroegtijdig, schade aan de ketel ontdekt. Vervolgens kwam de huiskleur van de locs aan de orde. Dit is kobalt blauw voor het huis en zwart voor de ketel. Maar er zijn uitzonderingen waarbij we te maken hebben met de oude originele kleuren en eisen van sponsoren. Vooraf werd gemeld dat er geen discussie over de kleuren mogelijk was. Dan kunt u wel raden dat er direct een zeer interessante discussie ontstond met een kakofonie van geluiden en kleuren met als resultaat dat ik mij kostelijk heb geamuseerd en er niets is veranderd aan de kleurstelling en de heldere kleuren net zo wazig blijven als voor de discussie. Paul Güdel had dit keer een helder verhaal over de commerciële missie van de DFB. Er wordt structureel onderzoek (geen ad-hoc beleid meer) gedaan naar de mogelijkheden van het opvoeren van de inkomsten. Het aantal groepsreizen wil men zo laten en het aantal solo passagiers moet stijgen. Enkele cijfers: dagtoerisme zorgt voor 58% van de passagiers, de bezettingsgraad per trein is gestegen naar 109 passagiers, 50% van de passagiers komt alleen voor de trein. Er is een nieuwe panoramatekening gemaakt van het hele traject. Walter Willi (projectleider bouw) wist ook dit keer duidelijk te maken dat er nog veel werk te verzetten is. Naast het reguliere onderhoud aan bruggen, afwateringskanalen, tunnels, viaducten, draaischijven en de spoorbaan zelf wordt dit jaar de Rhônebrug gerenoveerd. Alles bij elkaar rond de 12.300 manuren aan onderhoud. Aan investeringen komen er nog 14.300 manuren bij. Voor de Scheiteltunnel, Station Realp, keertunnel Gletch, Oberwald - Gletch 3500 m. sanering en 500 m. nieuw. De locloods in Realp is in voorbereiding maar de ambtelijke molens van de overheid zijn structureel vertragend aan- 22
wezig. Alles bij elkaar zal de opening van Oberwald-Gletch 2010 worden door de vele werkzaamheden. Peter Schwaller (president SFB) geeft nog een keer een korte uitleg dat het doel van de stichting is het behouden van het cultuurgoed van de Dampfbahn Furka Bergstrecke. De DFB heeft hierin alleen de taak het operationeel houden van de spoorbaan. Door deze constructie is er geen belastingplicht in verband met het algemene nut en het niet hebben van een winstoogmerk. Totaal is er tot nu toe 4,16 miljoen Zwitserse franken binnengekomen als giften waarvan 1,3 miljoen weer is uitgegeven. Heinz Unterweger (president Sektion Aarau) houdt een korte presentatie over de nieuwe werkplaats in Aarau. De grote verhuizing is komende herfst. In het blad "Dampf an der Furka" zult u er binnenkort zeker meer over kunnen lezen. Na het kunnen aanhoren van al deze sprekers was het tijd voor een middagmaal om goed toegerust 's middags de Delegiertenversammlung bij te kunnen wonen. Onze president Robert Frech opende de vergadering op tijd en ging er vlot doorheen. Dit waren we enkele jaren geleden anders gewend. Het aantal leden is gestegen van 6840 in 2006 naar 7183 in 2007. Daarbij moeten we in ogenschouw nemen dat diverse leden afscheid hebben genomen door het beëindigen van het aardse bestaan. Dit in aanmerking genomen is de stijging een goed resultaat. Sinds maart dit jaar kunnen de Zwitserse secties het ledenbestand downloaden van de centrale server. Voor de uitstraling naar buiten is er een nieuwe Werbeposter gemaakt. Het vergaderpunt Geschäftsordnung van de GPK veroorzaakt een heftige discussie over het beperken van de rechten van de Delegierten maar uiteindelijk wordt het met zeer grote meerderheid aangenomen. Waar tot voor kort de goedkeuring van het verslag van de vorige Delegiertenversammlung altijd veel tijd vergde ging het nu eigenlijk zonder slag of stoot. Dit mede dankzij de taak hierin van de GPK. De jaarrekening zorgde voor een verzet in de vergadering. Het bleek dat de verstuurde stukken anders waren dan het stuk dat op de wand was geprojecteerd en dat was het juiste stuk volgens de deskundigen. Commotie alom en veel vragende blikken wat gaat er fout. Uiteindelijk ging de vergadering akkoord met het juiste stuk onder de voorwaarde dat de kascommissie de problematiek zou onderzoeken en schriftelijk haar goedkeuring opnieuw zou bevestigen. Uiteraard als het een maal fout gaat met het geld dan gaat het ook fout met de begroting. Ook hier was de foute, dus goede, versie geprojecteerd op de wand. Gezien het marginale verschil tussen de foute en juiste versie ging een ieder wel akkoord. Een ieder die weer kon worden herbenoemd of benoemd is ook herbenoemd of benoemd. De groep van drie GPK-leden is uitgebreid met een vierde man (François Martin). De jaardoelen van het centraal bestuur worden goedgekeurd. Dit zijn o.a. het stijgen van het aantal leden met 2%, reclameposter binnen twee maanden verzonden hebben, het hebben van een uniforme internetstructuur met de SFB en de DFB, standaard correspondentieformulieren en het maken van een power-point presentatie van de VFB voor de secties. Het voorstel om het lidmaatschapsbedrag te verhogen was door de sectie Zürich teruggenomen maar er ontstond toch een mooie discussie, waarbij de sectie Aarau opmerkte zelf het bedrag wel te moeten verhogen vanwege de kosten van de nieuwe werkplaats. Om een lang verhaal kort te maken is de conclusie dat het centraal bestuur de opdracht krijgt om voor de volgende Delegiertenversammlung te komen met diverse voorstellen ter zekerstelling van de inkomsten. Ook een extra bijdrage aan de sectie Aarau is hierbij bespreekbaar. Verschillende tarieven tussen de secties onderling wordt hierbij als ongewenst ervaren en de Delegierten zijn van mening dat een verhoging van het lidmaatschapsbedrag zeer bespreekbaar is (dit in tegenstelling tot voor enkele jaren). Voor 2008 blijft het lidmaatschapsbedrag gelijk. De wisselbeker voor de inzet ging dit jaar naar de Sectie Zürich. Kortom het was weer een aangename Delegiertenversammlung. Gerard Geist 23
Informatie over VFB Sectie Nederland Bestuur VFB Sectie Nederland Voorzitter: Hans Croes, Rietgors 21, 3271 XC Mijnsheerenland 0186 602819 jmw.croes@hccnet.nl Secretaris: René van Vliet, Veenendaalkade 594, 2547 BE Den Haag 070 3214627 rwvanvliet@hetnet.nl Penningmeester/ledenadm.: Henk Huisman, Munnikhofsestraat 29, 6653 AB Deest 06 46087040 henk@henkhuisman-boogieblues.nl Public Relations: Huig van der Marel, Utrechtsestraat 55-28, 6811 LV Arnhem 026 3119287 huigvdmarel@kpnplanet.nl Peter Westmijze, Keizershof 112, 6834 DK Arnhem 026 3215699 pwestmij@xs4all.nl Jeroen Wolff, Prinsenweg 18, 2242 EG Wassenaar 06 38315397 jeroen.wolff@planet.nl VFB / Internet www.furkabahn.nl www.furka-bergstrecke.ch www.v-f-b.info www.dieselcrew.ch Oprichting De vereniging is opgericht op 12 mei 1990, onder auspiciën van de Zwitserse Verein Furka-Bergstrecke VFB. Onze visie De Verein Furka Bergstrecke Sectie Nederland zet zich in voor de wederopbouw en het onderhoud van het stoomtreintraject Dampfbahn Furka-Bergstrecke in Zwitserland. De vereniging De VFB Sectie Nederland is onderdeel van de internationale vereniging VFB. De VFB biedt haar leden op allerlei manieren de gelegenheid om zich actief in te zetten binnen de vereniging en informeert hen via het Nederlandse blad De Tandstaaf, en het Zwitserse blad Dampf an der Furka en via het internet. Giften en FGW Giften voor de Sectie Nederland en voor het Fonds Grote Werken zijn altijd welkom op gironummer 6240212 ten name van Verein Furka- Bergstrecke Sectie Nederland. Fonds Grote Werken Het geld dat door u overgemaakt wordt voor het FGW, wordt jaarlijks aan de vereniging in Zwitserland afgedragen en bestemd voor het doel dat in de ledenvergadering bepaald wordt. De Tandstaaf wordt 4 x per jaar (febr./mei/okt./dec.) uitgegeven door de Verein Furka-Bergstrecke Sectie Nederland. Redactie Redactie, opmaak en verzending: KEES Kees Scholtes, Brederostraat 71, 5251 LL Vlijmen. Tel. 073 5184433 e-mail: mailks@planet.nl Eindredactie: het bestuur. 24