Profielschets van de gemeente Haren Het afdelingsbestuur heeft in de vergadering van 16-10-2012 deze profielschets vastgesteld. Analyse van de gemeente Uitvoering fractie De analyse van de gemeente betreft kenmerken en de ontwikkelagenda van de gemeente die niet per definitie PvdA gerelateerd te zijn. Inzicht hierin is belangrijk, zodat bepaald kan worden welke doelgroepen er op de kandidatenlijst dienen te komen en welke expertise er nodig is gezien de toekomstplannen en problematiek die er spelen binnen de gemeente. De volgende vragen zou u hierbij kunnen stellen: Omgeving -Profiel van de gemeente Haren is een prachtige gemeente en een zelfbewuste gemeenschap. Nadat Haren al in 2006 is uitgeroepen tot de groenste kleine gemeente van Neder land is Haren in 2011 door Elsevier uitgeroepen tot de beste woongemeente van Nederland. Een eer voor deze gemeente, ingepast in een fraai landschap, dicht bij een grote stad, met uitstekende verbindingen en een hoogwaardig voorzieningenniveau. -Bevolking Het op de Hondsrug liggende dorp Haren bestaat uit het hoofddorp Haren, waar het gemeentehuis staat, en de kernen Glimmen, Noordlaren en Onnen. Haren wordt gezien als een welvarende gemeente, ditoverigens in het besef dat het inkomensniveau van een deel van de burgers weinig zegt over de financiële mogelijkheden van een gemeente. Haren heeft uiteraard een diversiteit aan inwoners. Naar de indeling van het Rijk is sprake van een sociaal redelijk sterke gemeente (de laag onder de top). De sociale problematiek is van een te hanteren omvang. De bevolking is relatief hoog opgeleid, mondig en betrokken bij de eigen leefomgeving. Men is bereid zich in te zetten en om voor zijn belangen op te komen. Velen zijn actief als vrijwilliger. Er is een hoog voorzieningenniveau en een florerend verenigingsleven; met name veel sportclubs. Men is in het algemeen tamelijk individualistisch, gesteld op goede omgangsvormen en betrekkelijk behoudend. Overdone wordt niet op prijs gesteld. Haren is zuinig op zijn groene ruimte. Inzet is een goede balans tussen rood en groen. De bevolkingsomvang is al jaren stabiel. De gemeente telde op 1 april 2011 bijna 18.500 inwoners. Er is een beperkt bouwprogramma. -Welke problematiek kenmerkt de gemeente Er is een vergrijzing en ontgroening gaande, dit speelt in Haren sterker doordat er veel oudere inwoners wonen. Bouw van levensloopbestendige woningen, ouderenwerk, beroep op zorg zullen toenemen. Om Haren aantrekkelijk te houden voor gezinnen, zijn scholen, sportvoorzieningen, speelplaatsen ( met name jongerenontmoetingsplekken) van belang om te houden en aantrekkelijk te maken. -Waarin is de gemeente onderscheidend Kritische, zelfbewuste burgers die goed tegenwicht aan de politiek kunnen geven, mede door hun netwerken. Haren was één van de rijkere gemeenten in de provincie Groningen, door de crisis en de overheveling 1
van taken door het Rijk, moeten er over meerdere jaren ingrijpende politieke keuzen worden gemaakt om de financiën op peil te brengen en te houden. Mensen - Hoe is de bevolkingssamenstelling binnen de gemeente Een kenmerk van de bevolking is enerzijds de sterke vergrijzing en anderzijds het grote aantal jongeren tot 18 jaar (met als gevolg veel scholen, die overigens ook veel leerlingen van buiten trekken). Binnen de gemeente zijn vier verzorgingstehuizen en een verpleeghuis gevestigd. Een groot deel van de bevolking is van middelbare leeftijd en ouder, jongeren trekken voor een aantal jaren weg voor studie en werk, een deel keert weer terug om hier te gaan wonen. - Hoe kan men de inwoner van de gemeente karakteriseren? Blank gezin, twee-onder-een-kap of vrijstaand huis, twee auto s, twee kinderen, hbo/universitair niveau, beide partners hebben banen op hun niveau, bovenmodaal inkomen, op eigen huis/buurt gericht. Daarnaast zijn er echter ook bewoners die een modaal of lager inkomen hebben. - Zijn er specifieke doelgroepen te onderscheiden binnen de gemeente Haren huisvest statushouders; deze groep wordt groter en is nog matig betrokken bij de Harense samenleving. In de wijk Oosterhaar wonen veel gezinnen met een laag of modaal inkomen. Door de crisis en bezuinigingen is dit een doelgroep waarbij goed moet worden nagegaan of stapeling van bezuinigingsmaatregelen niet negatief voor hen uitpakt. Ontwikkeling - Welke ontwikkelingen staan gepland voor de korte, de middellange en de lange termijn Haren is een forensengemeente, maar heeft tegelijkertijd zelf een behoorlijk aantal arbeidsplaatsen in de zorg (verzorgingstehuizen, verpleeghuis, UMCG centrum voor revalidatie Beatrixoord), de dienstverlening (kantoren) en het onderwijs (twee volledige scholengemeenschappen en veel speciaal onderwijs). Er is een sterke infrastructuur voor zorg en onderwijs aan gehandicapten. Opvallend is het grote aantal zzp ers dat vanuit de gemeente opereert. In de gemeente is een lijnwerkplaats van NedTrain (verzelfstandigde dochter van de NS) gevestigd. In ontwikkeling is op dit moment het bedrijventerrein Nesciopark. Het winkelcentrum van Haren heeft allure. In de branches mode en persoonlijke verzorging heeft het centrum een regionale functie. Delen van het centrum worden heringericht, wat de nodige politieke aandacht vraagt. De verkeerskundige inrichting van de dorpskom van Haren op basis van het Shared Space concept staat al jaren (inter)nationaal in de belangstelling. Haren staat voor het probleem dat het voor het eerst echte keuzes moet maken door de bezuinigingen: voorzieningen open of sluiten of samenvoegen, samenwerken of fuseren met nabijgelegen gemeenten en samenwerken in diverse gemeenschappelijke regelingen. -Welke portefeuilles hebben de grootste prioriteit in de komende jaren Financiën/sociale zaken/welzijn en onderwijs. Op woningbouwgebied zijn projecten in gang gezet; wanneer die zijn afgerond, is er mondjesmaat behoefte aan nieuwbouw. Discussie over de hoeveelheid en mate van voorzieningen wordt de komende jaren belangrijk, evenals de gevolgen van de crisis voor de lagere inkomensgroepen. Dan is de portefeuille financiën een cruciaal stuurinstrument. Analyse van de PvdA in de gemeente - uitvoering fractie en bestuur 2
Het beeld van de omgeving is gemaakt. In deze stap geeft u aan hoe de PvdA functioneert in deze omgeving, waar de PvdA de prioriteiten legt, hoe u de contacten onderhoudt met de inwoners van de gemeente en hoe u ervoor zorgt dat de inwoners de inbreng van de PvdA waarderen. Onderstaande vragen kunt u hiervoor hanteren: Politiek: uitvoering: fractie - Op welke gebieden wil de PvdA zich de komende tijd in de gemeente profileren In de gemeenteraad van Haren hebben 7 partijen zitting: VVD (4); D66 (3); PVDA (3); GroenLinks (2), CDA (2); Gezond Verstand Haren (2) en ChristenUnie (1). VVD, PvdA, GroenLinks/ChristenUnie vormen het college per 18 september 2012. Daarvoor was er (vanaf de gemeenteraadsverkiezingen 2010) een college van VVD, D66 en PvdA. VVD en PvdA leveren een wethouder, alsmede de combinatie van GroenLinks/ChristenUnie. De wethouders werken 32 uur per week. Tevens is er op 10 mei 2012 een nieuwe burgemeester van Haren benoemd: dhr. Rob Bats (VVD). VVD, PvdA en GroenLinks/ChristenUnie hebben een coalitieakkoord opgesteld ("Vertrouwen in uitvoering"), waarin 10 kernbegrippen de leidraad vormen voor het beleid. Het kernbegrip "bestuurscultuur" is daarvan een belangrijk onderdeel. In de afgelopen periode (2010-2012) is de gemeente Haren door diverse gebeurtenissen in het nieuws gekomen. Deels betrof dit zaken die te maken hadden met het op een onzorgvuldige wijze omgaan van procedures en vergunningverlening door het college, deels het opzeggen van het vertrouwen in een D66 wethouder door de andere collegeleden en de daarop volgende breuk in de coalitie. Op basis van de uitkomsten van een raadsenquête en een Rekenkameronderzoek en de vorming van een nieuwe coalitie en een nieuw college wordt het werken aan dit kernbegrip als belangrijke voorwaarde gezien voor het verbeteren van de bestuurscultuur in Haren. Andere kernbegrippen zijn: zelfstandigheid van Haren, burgerparticipatie, grote projecten, sociale zaken/welzijn, duurzaamheid/groen/landschap, woningbouw, verkeer en parkeren, sport en cultuur, financiën. (dit document "Vertrouwen in Uitvoering"staat ook op de website van de gemeente Haren: www.haren.nl) Haren is een zelfstandige gemeente en zou dat willen blijven. Maar het is de vraag of de ambtelijke organisatie daarop blijvend kan worden toegerust en of daarmee samenhangend- zelfstandigheid uiteindelijk in het belang is van de inwoners. Als alles zelf blijven doen op termijn geen optie zou zijn, moeten we dat onder ogen zien. We hechten er als PvdA-fractie aan om een zorgvuldig traject met elkaar in te gaan. We zijn geen aanhanger van enig eindplaatje, maar zijn mede de begeleider en aanjager van een zorgvuldig proces waarin we de komende jaren verkennen tegen welke problemen we aanlopen, welke opties er zijn, welke voor- dan wel nadelen daaraan vastzitten, etc. Het gaat dus vooral om het stellen van de goede vragen, het open voeren van debat, het ontwikkelen van visie en het met elkaar afleggen van dat traject. Inwoners, bedrijven en instellingen zullen daarbij moeten worden betrokken. Ze moeten worden geïnformeerd en de mogelijkheid krijgen om mee te spreken. De fractie van de PvdA wil de verbinding benadrukken en bewerkstelligen tussen groepen in Haren Hier ligt een uitdaging. Het belang van goede communicatie kan niet worden overschat; keuzen moeten worden toegelicht, zodat inwoners kunnen oordelen op basis van feiten en niet op basis van 3
aannames. We willen bewerkstelligen dat de burgers bereid zijn de hand uit te steken om de overheid gebruik te laten maken van hun betrokkenheid, inzichten en expertise. Op die manier kunnen hun opvattingen worden meegewogen in te nemen besluiten en kan het contact tussen overheid en samenleving worden vormgegeven. Een ander punt is de herijking van voorzieningen ten tijde van de crisis: welke (zorg-, cultuur,- welzijns-, sport-) voorzieningen willen we behouden voor Haren en waar zouden we met andere gemeenten kunnen samenwerken? - Wat zijn van oudsher PvdA-thema s in de gemeente Onderwijs, sociale woningbouw, werkgelegenheid voor onderkant van de arbeidsmarkt, welzijn: jeugd en ouderen, sport en zorg. Participatie - uitvoering fractie en bestuur - Hoe zijn de banden tussen de PvdA en de samenleving/maatschappij De PvdA maakt reeds heel lang deel uit van het college van B&W en van de coalitie, dus de banden en de herkenbaarheid van de PvdA met de gemeente zijn sterk. De leden van de fractie zijn zichtbaar aanwezig in de pers en op straat bij activiteiten; zij gaan daarbij voor de inhoud en niet voor het plaatje en bezoeken op eigen initiatief buurtgroepen, sportverenigingen om te horen wat er speelt. - Welke activiteiten onderneemt de afdeling om in contact met de inwoners van de gemeente te blijven Thema-avonden, markt-activiteiten, ondernemersbuffet, discussies bij sportevenementen ( voetbalveld) en scholen bezoeken, meedoen aan discussie vanuit de gemeente over thema s. Het in 2011 opgerichte ombudsteam staat burgers bij in situaties waar zij zelf niet goed mee uit de voeten kunnen en heeft reeds bij verschillende kwesties nuttig werk kunnen verrichten. Imago uitvoering bestuur - Welke acties onderneemt de afdeling om een aantrekkelijke partij te zijn Intern wordt door de activiteitencommissie een aantrekkelijk programma verzorgd om de contacten tussen de leden en de sociale cohesie binnen de afdeling te versterken. Naar buiten toe zorgt het bestuur voor thema-avonden die voor een breed publiek toegankelijk zijn en waarbij wordt aangesloten bij actuele kwesties. - Welk beeld hebben de inwoners van de gemeente van (de prestaties van) de PvdA Over de hele linie is dit moeilijk in te schatten, maar wij merken dat thema-avonden (zoals bv. een avond voor de Harense ondernemers om over hun positie in tijden van crisis te praten) en het werk van het ombudsteam duidelijk gewaardeerd worden. Ook kregen wij tijdens de laatste verkiezingscampagne vooral in Oosterhaar veel positieve reacties. Leden - uitvoering bestuur - In welke mate heeft het bestuur zicht op de ambities, kennis en deskundigheid van de leden Redelijk. In de praktijk hebben wij vooral zicht op de actieve leden, maar minder op het potentieel van de niet-actieve leden. 4
Individuele kwaliteiten, de fractie als geheel, diversiteit en eisen aan een evenwichtige kandidatenlijst Zie hiervoor het fractieprofiel. 5