Soorten... 1 De kleine lettertjes... 3 1. De Annuleringsverzekering... 4 1.1. Ernstig beletsel... 4 1.2. Voorafbestaande ziekte... 4 1.3. Meldingsplicht... 5 1.4. En wat bij Overmacht... 5 2. De Bagageverzekering... 7 2.1. Diefstal (soms verlies)... 7 2.2. Vordering tegen de aansprakelijke luchtvaartmaatschappij of hotelier... 7 2.3. Inroepen van de brandverzekering... 7 2.4. Uitgesloten: waardevolle voorwerpen... 8 2.5. Originele bewijsstukken?... 8 3. Reisbijstandsverzekering... 9 3.1. Wat is gedekt?... 9 3.2. Verplichte bijstand van het ziekenfonds... 9 3.3. Aanvullende bijstand van het ziekenfonds...10 3.4. Kleine en grote bedragen...10 3.5. Wat meenemen naar het buitenland?...11 Tot slot... 11 Een familiale verzekering: een must op de latten...11 Bij betwisting: rechtsbijstand & ombudsdienst...12 Soorten Reizen heeft iets avontuurlijks. U stapt fluitend het huis uit, trekt bepakt en bezakt de deur dicht en met een grote zucht brengt het vliegtuig u naar uw droombestemming. Er kan natuurlijk een en ander mislopen. Maar voor elk malheur, kan u zich op voorhand verzekeren. Weg dus die angsten en zorgen... en in de plunjezak nog slechts een reisapotheek met een pak goeie polissen. Welke zijn nu die goeie reisverzekeringen? 18/03/2009 Knops Publishing www.advocatennet.be 1
Nog vóór uw vertrek kan het al fout lopen. De annuleringsverzekering zal u dan misschien bijspringen en u behoeden voor een financiële kater. Voorts kan u tijdens het transport en het gehannes ter plaatse vanalles kwijtraken, hiervoor zal de reisagent de reiziger ongetwijfeld een bagageverzekering voorschrijven en dan hebben we nog de 'assistance', of beter gezegd de bijstandsverzekering, voor als u ergens aan een zijden draadje tussen hemel en aarde zou blijven hangen. Breekt dit draadje af dan kan tenslotte de reisongevallenverzekering u of uw erfgenamen- mogelijks nog enig soelaas brengen. In een schema kunnen we die vier traditionele reisverzekeringen als volgt weergeven Soorten reisverzekeringen (hoofd)risico (hoofd)dekking Annuleringsverzekering Annulering van de reis om een ernstige reden (zoals opgesomd in de polis) Annuleringskosten (zoals vermeld in reisbrochure) Bagageverzekering Diefstal van bagage (met gekenmerkte braak) of verlies na afgifte aan luchtvaartmaatschappij Terugbetaling van de gestolen (ev. verloren of beschadigde) bagage Reisbijstandsverzekering Ziekte en/of ongeval op reis Terugbetaling van de medische kosten (inclusief repatriëring) Reisongevallenverzekering Dood of blijvende invaliditeit door ongeval tijdens de reis Forfaitaire vergoeding (zoals vermeld in polis) Deze polissen worden in allerlei maten en gewichten aangeboden. Veel reisverzekeringsmaatschappijen bieden zogenaamde combinatiepolissen aan (bv. annulering en bijstand ) waardoor een vergelijking bemoeilijkt wordt. Soms worden polissen samen met een reispakket of met een kredietkaart aangeboden en er zijn jaarpolissen en polissen voor een eenmalige reis. Tussen deze veelheid aan mogelijkheden moet de consument keuzes maken. Bij het maken van een keuze kunnen de volgende vuistregels helpen: - Een jaarpolis is al snel voordeliger dan een eenmalige reispolis - De verzekering die verplicht inbegrepen is in het reispakket is steeds van mindere kwaliteit omdat er met hoge vrijstellingen en lage plafonds gewerkt wordt - Vermijd dubbele verzekeringen: als u een nieuwe verzekering afsluit, ga dan steeds na of u niet reeds gedekt bent, anders betaalt u tweemaal voor dezelfde dekking 18/03/2009 Knops Publishing www.advocatennet.be 2
De kleine lettertjes Het evangelie van elke verzekering laat zich lezen in de zogenaamde algemene voorwaarden die opgenomen zijn in de polisboekjes. Een verzekeringsmaatschappij is volledig vrij om zaken te verzekeren en andere risico's dan weer uit te sluiten van verzekering. Men hoort wel eens een verontwaardigde uitroep in de zin van; 'wat, is dit niet gedekt. Maar dat is toch onmogelijk!?' Het antwoord is echter dat dit best mogelijk is. Verzekeraars hebben immers alle vrijheid bij het opstellen van hun polissen zoals consumenten de vrijheid hebben om al dan niet dergelijke contracten te sluiten. Sommige verzekeringen, zoals de verzekeringen voor gezin, auto en woning zijn gereglementeerd in afzonderlijke Koninklijke besluiten. Voor reisverzekeringen is dit niet het geval. Wat gedekt is in de ene verzekering kan gerust uitgesloten zijn in de andere. Het komt zelfs vaak voor dat polissen van dezelfde verzekeringsmaatschappij grondig verschillen. In het recht behoort men dus die kleine lettertjes te respecteren, wat evenwel niet betekent dat de verzekeraar zich er zonder de minste rechterlijke controle steeds botweg kan op beroepen. Zo behoort het recht, of de rechter die hieromtrent wordt gevat, de bepalingen van de polis op een zinvolle wijze uit te leggen, desnoods tegen de bedinger, d.i. de verzekeringsmaatschappij. In de reiswereld werden een aantal gerechtszaken in die zin uitgevochten. Steeds beriep een (reis)verzekeraar zich op één of andere obscure bepaling in de polis om dekking te weigeren. De rechter schoof deze bepalingen echter terzijde of interpreteerde ze op een zinvolle wijze in het voordeel van de zwakkere partij. Zo oordeelde het vredegerecht van Sint Kwintens- Lennik eens als volgt: Een koppel had voor 950 een reis geboekt naar Turkije. De reis werd geannuleerd omdat de man door een rechtbank opgeroepen werden om 'persoonlijk' te verschijnen. Blijkbaar was hij in één of ander proces verwikkeld en vond die rechtbank het niet enkel nodig om te luisteren naar het verhaal van zijn advocaat maar achtte de rechtbank het tevens nuttig om hem persoonlijk te spreken. De touroperator rekende 400 annuleringskosten aan en de reizigers wendden zich tot hun annuleringsverzekeraar om deze kosten terugbetaald te krijgen. Zij meenden hierop aanspraak te kunnen maken op basis van een artikel in de polis dat dekking voorzag ingeval één van de verzekerden opgeroepen werd als getuige in een rechtszaak'. De verzekeraar weigerde tussenkomst. Immers, zo oordeelde ze, is een 'persoonlijke verschijning' letterlijk niet hetzelfde als een oproep om als getuige te verschijnen. De vrederechter veegde dit argument van tafel en beval de verzekeraar om toch dekking te verlenen. De rechter maakte hierbij gebruik van een zogenaamde a fortiori- redenering; wanneer iets geldt voor 'het mindere' dan moet het immers zeker ook gelden voor 'het meerdere', zo oordeelde de vrederechter. Hierna analyseren we de drie belangrijkste reisverzekeringen: de annuleringsverzekering, de bagageverzekering en de reisbijstand. 18/03/2009 Knops Publishing www.advocatennet.be 3
1. De Annuleringsverzekering 1.1. Ernstig beletsel De meeste annuleringsverzekeringen bevatten een waslijst met redenen die dekking met zich meebrengen. Denk dus niet dat een annuleringsverzekering een verzekering is die steeds zal tussenkomen van zodra u annuleert. Dit is zeker niet het geval. In dit opzicht is de benaming annuleringsverzekering enigszins misleidend. De hoofdreden die altijd weer keert en steeds gedekt is, is de annulering wegens een ziekteof sterfgeval van een familielid tot in de tweede graad (eenheid van verwantschap uit het erfrecht). Naast een lijst met dekkingen wordt meestal ook een lijst met uitsluitingen weergegeven. Zo zullen personen die lijden aan geestesziekten, verlamming, zware gebrekkigheid, vallende ziekte of die voorafgaandelijk getroffen werden door een herseninfarct of door aids, vaak niet gedekt zijn, indien er natuurlijk om die reden wordt geannuleerd. Dergelijke verzekeringen die werken met lijstjes worden Multi risk- polissen genoemd. All risk- polissen zijn verzekeringen waarbij dit principe wordt omgedraaid. Bij een All risk is alles verzekerd wat niet uitdrukkelijk wordt uitgesloten. Sommige reisverzekeraars ontwikkelen nu ook All risk annuleringsverzekeringen. Zo zal u dan gedekt zijn als u gewoon geen zin meer hebt om op reis te gaan, bijvoorbeeld omwille van relationele moeilijkheden. Let wel: dergelijke verzekeringen ogen bijzonder mooi, maar er wordt wel een hoge vrijstelling aangerekend waardoor de consument toch nog een groot gedeelte van zijn reisgeld gewoon kwijt is. 1.2. Voorafbestaande ziekte Bij de annuleringsverzekering stelt zich vaak het probleem van de voorafbestaande ziekte. Het is immers zo dat men zich enkel kan laten verzekeren voor een toekomstig risico. Wanneer men op het moment van de boeking aan een bepaalde ziekte lijdt, is men hiervoor in principe niet verzekerd. Toch zullen de meeste verzekeringsmaatschappijen in hun polis dit enigszins nuanceren. Voorafbestaande ziektes zullen toch gedekt worden als ze voldoen aan een drietal criteria: (1) De opstoot of de complicatie mag niet te voorzien zijn geweest; (2) De ziekte moet geruime tijd vóór de boeking stabiel zijn en (3) er mag evenmin in deze periode een therapie zijn ingesteld of aangepast. Neem bijvoorbeeld een ziekte als diabetes; iedereen is het er wellicht over eens dat deze ziekte beheersbaar blijft door een stipt dieet en aangehouden medicatie zodat de patiënt er ongehinderd mee kan leven en op reis kan gaan; de ziekte is met andere woorden stabiel en een eventuele opstoot van die ziekte die de afreis verhindert, zal toch gedekt zijn. 18/03/2009 Knops Publishing www.advocatennet.be 4
1.3. Meldingsplicht Wanneer moet een verzekerde die zich ziek voelt, afzien van het reiscontract om aanspraak te kunnen maken op de volledige terugbetaling van zijn annuleringskosten? De zieke staat in een dergelijk geval voor een probleem: er is een kans dat zijn 'griep' voorbijtrekt en dat hij toch op reis kan gaan, maar evenzogoed is de kans reëel dat hij aan zijn bed gekluisterd blijft. Wanneer hij na de eerste doktersdiagnose zijn reis en die van zijn meereizende familieleden opzegt, zal de verzekeringsmaatschappij wellicht maar een weinig aan annuleringskosten aan de touroperator moeten betalen, omdat de afgezegde reis nog ver in het verschiet ligt. Wanneer hij dit niet doet en hij toch gezond en wel op reis gaat, is dit nog beter voor de verzekeringsmaatschappij, want dan moet ze helemaal niet tussenkomen. Wanneer zijn griep echter aanhoudt en hij zijn reis te elfder ure moet afzeggen, dan zal de maatschappij wellicht weigeren om de volle pot aan annuleringskosten te betalen omdat de reiziger dit immers al veel eerder had moeten doen. De kernvraag in een dergelijke situatie is dus te weten wanneer een reiziger zijn ziektetoestand zal moeten melden; of nog, wanneer zal de reiziger moeten melden dat zijn oma (verwante in de tweede graad) opgenomen is in het ziekenhuis en het mogelijks van kwaad naar erger kan gaan? In de praktijk zijn dat geen gemakkelijke vragen en zal steeds het polisboekje erbij moeten gehaald worden. Meestal wordt de meldingsplicht er in als volgt omschreven: 'Vanaf het ogenblik dat verzekerde kennis heeft van een gebeurtenis die de annulering van de reis kan veroorzaken, moet hij het reisbureau of de touroperator hiervan onmiddellijk op de hoogte brengen'. Toegepast op onze koortsige reiziger moet hij dus na de eerste doktersvisite de verzekeraar op de hoogte brengen van zijn ziektetoestand, zonder daarom al meteen te annuleren. Wanneer de ziekte aanhoudt én de dokter de patiënt bij een navolgende consultatie ontraadt van op reis te gaan, moet er natuurlijk geannuleerd worden. In elk geval mag de consument niet aarzelen om duidelijk te communiceren. 1.4. En wat bij Overmacht Alle reisverzekeringen sluiten overmacht uit van dekking. Het betreft hier veelal een algemene uitsluiting die geldt voor eender welke reisverzekering. Hier staan we enkel even stil bij het annuleringsrisico. De klassieke Multi risk-verzekering zal meestal niet tussen komen in de annuleringskosten, indien de annulering het gevolg is van overmacht. Betekent dit nu dat een reiziger in een dergelijk geval zijn reissom kwijt is, of dan toch het gedeelte van de reissom dat overeenstemt met de annuleringskosten in rook moet zien opgaan? Wij denken van niet. De reiziger kan immers terugvallen op een wettelijke garantie bij overmacht. En deze garantie bestaat erin dat men in het geval van overmacht geen annuleringskosten mag aanrekenen aan de reiziger. Annuleringskosten mogen immers enkel aangerekend worden wanneer de reiziger het contract verbreekt 'wegens een aan hem 18/03/2009 Knops Publishing www.advocatennet.be 5
toe te rekenen omstandigheid' (art. 16 reiscontractenwet). De overmachtsituatie kan uiteraard niet aan de reiziger worden toegerekend en derhalve kan de reisorganisator geen annuleringskosten aanrekenen. In geval van overmacht heeft de reiziger wel geen bijkomend recht op schadevergoeding. Natuurlijk kan er wel nog over worden gediscussieerd of er al dan niet sprake is van 'overmacht'. In elk geval moet het gaan over een situatie die door de touroperator met alle mogelijke middelen niet kon worden vermeden én waardoor de overeenkomst niet langer naar behoren kan worden uitgevoerd (onvermijdbaar en onuitvoerbaar). Oorlogen, orkanen, wilde stakingen zijn bijna steeds te beschouwen als fenomenen waartegenover de touroperator machteloos staat en zijn derhalve 'overmachtig'. Om de situatie op de vakantiebestemming te evalueren lijkt het mij raadzaam om zich vooreerst te beroepen op een objectieve standaard, zijnde het negatief reisadvies van buitenlandse zaken. Wanneer een dergelijk advies voorligt kan o.i. noch de reiziger noch de touroperator gedwongen worden om vooralsnog de reis uit te voeren. Beiden beschikken in een dergelijk geval over een kostenloze verbrekingsmogelijkheid. Wanneer nu het contract verbroken wordt doordat er een negatief reisadvies werd geformuleerd, moet de volledige reissom aan de reizigers worden terugbetaald, tenzij de reiziger uiteraard een alternatieve reis zou aanvaarden. Deze bescherming wordt aan de reiziger geboden door de reiscontractenwet die primeert op elke hiermee strijdige bepaling in de bijzondere voorwaarden van de touroperators. De grote touroperatoren doen hier niet moeilijk over. De woordvoerder van een grote touroperator verwoordde het onlangs zo in de krant: 'Zolang er geen negatief reisadvies is, beschouwen wij de toestand als veilig. Pas als een land negatief beoordeeld wordt, krijgen klanten die daar een bestemming reserveerden hun geld terug of mogen ze zonder kosten omboeken. Klanten die al ter plekke zijn, kunnen dan ook vervroegd terugkeren'. Kleinere reisorganisatoren stellen de situatie vaak anders voor en gunnen de reiziger niet spontaan een gratis annuleringsrecht in een dergelijke situatie. Deze regeling geldt echter enkel voor het boeken van een pakketreis. De reiscontractenwet biedt immers enkel bescherming bij het boeken van een dergelijke brochurevakantie. Een reiziger die zelf te hooi en te gras zijn pakket samenstelt, zal bij overmacht wellicht om zijn reisgelden mogen fluiten. In Nederland heeft men voor deze situatie een alternatieve regeling uitgewerkt door de oprichting van een speciaal fonds, het Calamiteitenfonds Reizen. De reiziger betaalt bij de boeking een premie aan dit calamiteitenfonds (niet te verwarren met het Garantiefonds Reizen dat enkel dekking biedt in geval de touroperator of het reisbureau failliet gaat en dat ook in België verplicht is) en zo de reis door overmacht niet kan doorgaan, wordt de reissom terugbetaald door dit fonds. Het reisadvies van de Belgische overheid is te vinden op de website van de FOD Economische Zaken http://www.diplomatie.be > Op reis > Reisadvies per land. 18/03/2009 Knops Publishing www.advocatennet.be 6
2. De Bagageverzekering De bagageverzekering werd door alle reisverzekeraars op een caloriearm dieet geplaatst. Het resultaat is teleurstellend; zo omvangrijk de bagage soms kan zijn, zo mager is vaak de bagageverzekering. 2.1. Diefstal (soms verlies) Zeggen dat een bagageverzekering dekking verleent bij 'verlies of diefstal van bagage' is de werkelijkheid geweld aandoen. Vooreerst is 'verlies' bijna nooit gedekt, tenzij wanneer het verlies plaats vindt tijdens het luchtvervoer waardoor de valies niet van de transportband rolt; in al de andere gevallen waarbij de bagage van de reiziger gewoon zoek raakt, is er gewoon geen dekking. Evenmin is een loutere diefstal sowieso gedekt. In feite zou je zelfs kunnen stellen dat een diefstal vaak niet gedekt is, tenzij het bewezen is dat er geweld werd gebruikt en het dus een al dan niet gewapende overval betreft. Immers, slechts wanneer er bewezen sporen zijn van inbraak in de hotelkamer, of van fysiek geweld op de persoon van de reiziger zal de verzekeringsmaatschappij uitbetalen. 2.2. Vordering tegen de aansprakelijke luchtvaartmaatschappij of hotelier De verzekeringsmaatschappij zal bij verlies van de verzekerde bagage maximaal ongeveer een 1000 per passagier terugkrijgen van de luchtvaartmaatschappij (Verdrag van Montreal) en bij een hoteldiefstal tot honderdmaal de logiesprijs van de hotelier (Verdrag van Parijs). Reizigers hebben dit recht op grond van deze genoemde verdragen. Wanneer ze evenwel verzekerd zijn, zal de verzekeraar dit recht in hun plaats uitoefenen. Een dergelijk terugvorderingsrecht zorgt ervoor dat reisverzekeraars de vergoeding die ze enerzijds uitbetalen aan de consument, voor een beperkt gedeelte kunnen terugkrijgen van de aansprakelijke luchtvaartmaatschappij of hotelier. Het voordeel voor de consument bestaat er dan wel in dat hij zich zelf niet moeten richten tot de luchtvaartmaatschappij of tot de buitenlandse hotelier en dat hij bovendien volgens de polis wellicht recht heeft op een hogere vergoeding. 2.3. Inroepen van de brandverzekering Wanneer een reiziger geen bagageverzekering heeft genomen en hij toch het slachtoffer is van een schadegeval dan kan hij best ook eens kijken in zijn brandverzekering. Soms zit er in de woningbrandverzekering een diefstaldekking. In een dergelijke polis wordt dan, onder bepaalde voorwaarden, ook de diefstal van spullen op reis gedekt waardoor een extra bagageverzekering voor deze reizigers wellicht zelfs minder wenselijk is. 18/03/2009 Knops Publishing www.advocatennet.be 7
2.4. Uitgesloten: waardevolle voorwerpen De bagageverzekering is geen lege doos, maar veel zit er toch niet in: uitsluitingen alom. Zo worden allerhande waardevolle voorwerpen uitdrukkelijk uitgesloten of wordt de dekking danig beperkt. Volgende voorwerpen worden vaak als waardevol aanzien: alle juwelen, uurwerken, verrekijkers, foto-, film- en videotoestellen, radio- en televisietoestellen, computers en toebehoren, bont en lederen kledingstukken, schoonheidsproducten, fietsen, sportmateriaal, brillen en zonnebrillen, muziekinstrumenten, tapijten, meubels en kunstvoorwerpen. T-shirts en zwembroeken worden niet aanzien als 'waardevolle voorwerpen'... Waarom de bagageverzekeringen in de praktijk zo'n magere beestjes zijn, is omwille van de extreme fraudegevoeligheid. Het oplichten van de bagageverzekeraar komt vaak voor. Hiermee moet men wel opletten: bij een vermoeden van fraude kan de verzekeringsmaatschappij, naast haar eigen inspecteurs, de politie en het gerecht inschakelen. Verzekeringsfraude is oplichting en staat niet fraai op een strafblad. 2.5. Originele bewijsstukken? Wat er ook van zij: de reisverzekeraars zijn bijzonder op hun hoede voor alles wat maar eventjes ruikt naar fraude. Soms gaan ze hierin wellicht ietsje te ver. Zo bevat een polis wel eens een bepaling in de aard van 'schade mag enkel maar bewezen worden aan de hand van originele aankoopbewijzen'. Dit betekent letterlijk dat u maar een vergoeding zou kunnen krijgen voor die spullen waarvan u nog over een origineel aankoopbewijs beschikt. Denk maar eens aan uw laatste reisvalies, wat zat er daar in waarvan u nog een aankoopbewijsje hebt? Misschien een scheerapparaat waarop nog een garantie loopt? Veel meer zal dit wellicht niet zijn. Gelukkig is een dergelijk beding expliciet verboden, want in strijd met de handelspraktijkenwet die zegt dat de bewijsmiddelen van een consument niet mogen worden beperkt. Een consument mag dus een dergelijk beding gewoon als niet-bestaand beschouwen en de inhoud van zijn valies proberen te bewijzen met vermoedens, getuigenissen, verklaringen op eer en foto's; desnoods is het dan aan de rechter om uit te maken of het hier gaat om gewichtige en afdoende bewijzen. 18/03/2009 Knops Publishing www.advocatennet.be 8
3. Reisbijstandsverzekering 3.1. Wat is gedekt? Het hoofddoel van de private reisbijstandsverzekering is, zoals de naam het aangeeft, u bijstand bieden bij ziekte of ongeval op reis. We spreken in dit geval over een reisbijstand personen. U kan dit uitbreiden met een bijstandsdekking voor uw voertuig. Dan krijgt u ook bijstand bij een ongeval of een panne met uw wagen. Als u met auto, mobilhome of caravan op vakantie gaat, is een dergelijke private bijstandsdekking voertuigen zeker aangewezen. Let wel: De basisverzekering assistance voertuigen, bij de klassieke pechverhelpers als VAB en Touring dekken meestal niet pech op de weg in het buitenland. Hiervoor moet u bij hen een uitbreiding nemen. Voor wat het eerste deel personen betreft, bent u al voor een belangrijk deel verplicht verzekerd bij uw mutualiteit. Afhankelijk van de reisbestemming kan u bovenop de verplichte verzekering bij uw mutualiteit nog een aanvullende verzekering afsluiten. Indien gewenst kan u ook een extra- bijstandsverzekering personen afsluiten bij een private verzekeringsmaatschappij. 3.2. Verplichte bijstand van het ziekenfonds Alle reizigers zijn voor ziekte en ongeval gedurende een bepaalde periode (en soms tot een bepaald bedrag) verzekerd via hun mutualiteit. De verplichte ziekteverzekering (RIZIV) betaalt (als eerste) een deel van de kosten bij ziekte en ongeval in het buitenland terug. De voorwaarden en bedragen van deze terugbetaling zijn niet afhankelijk van het ziekenfonds waarbij u aangesloten bent. U bent vrij in de keuze van uw ziekenfonds en alle ziekenfondsen zijn voor deze terugbetaling aan dezelfde regels onderworpen. Er moet een onderscheid worden gemaakt tussen de landen waarmee België een overeenkomst heeft voor deze terugbetalingen en de landen waarmee geen akkoord bestaat. In de landen met een akkoord, wordt u via de verplichte verzekering terugbetaald volgens het ter plaatse geldende tarief. U krijgt er m.a.w. dezelfde terugbetaling als de plaatselijke bevolking. De landen waarmee een overeenkomst bestaat, zijn: de 27 EU- landen, Algerije, Bosnië, IJsland, Kroatië, Liechtenstein, Macedonië, Marokko, Noorwegen, Servië, Tunesië, Turkije en Zweden. 18/03/2009 Knops Publishing www.advocatennet.be 9
Bijvoorbeeld: Als het behandelende ziekenhuis erkend is door de plaatselijke verzekering (meestal gaat het om openbare of staatsziekenhuizen), betaalt u alleen het remgeld. (Het remgeld kan later eventueel terugbetaald worden door uw mutualiteit, als u in aanmerking komt voor de aanvullende verzekering). De voorwaarden verschillen per land. Zo worden de medische kosten in Franse staatsziekenhuizen maar voor 80 % terugbetaald via de wettelijk verplichte verzekering. In de landen zonder akkoord, wordt u terugbetaald aan het Belgische tarief. U schiet de kosten voor, houdt alle facturen bij en wordt bij terugkomst door uw ziekenfonds terugbetaald. Voor goedkope landen wordt een groot deel van de kosten terugbetaald. Voor dure landen (VS, Canada, Zwitserland, Zuid-Afrika, ) dekt de terugbetaling maar een deel van de kosten. 3.3. Aanvullende bijstand van het ziekenfonds Goed verzekerd zijn voor dringende medische hulp bij ziekte en ongeval in het buitenland, is essentieel. Een kwestie van veel geld, soms zelfs van leven of dood. Daarom bieden alle ziekenfondsen een aanvullende (bijstands)verzekering aan. Ze werken daarvoor samen met de bijstandscentrale Eurocross (www.eurocross.be). De dekking in deze aanvullende verzekering is wereldwijd en geldt ook voor privéziekenhuizen. Toch zijn er verschillen tussen ziekenfondsen. Daarom is het aangeraden om vooraf inlichtingen in te winnen bij het ziekenfonds zelf of anders op haar website. De dekking bij die aanvullende verzekeringen van de mutualiteit gaat toch meestal iets minder ver dan deze bij de private reisbijstandsverzekeringen. Zo worden bijvoorbeeld de kosten voor zoekacties niet vergoed. Ook zijn de gedekte bedragen beperkter dan in de betere private reisbijstandscontracten. Tot slot zijn er mogelijks nog andere diensten die een stuk reisbijstand verzekeren: - Een hospitalisatieverzekering. Zo is het aangeraden om de gegevens van uw eventuele hospitalisatieverzekering mee te nemen naar het buitenland. In vele gevallen komt die tussen voor het bedrag dat niet door de mutualiteit wordt betaald. - Bij overmachtsituaties kan het gebeuren dat de FOD Buitenlandse zaken, de touroperator, of zelfs het Rampenfonds hulp zal aanbieden. 3.4. Kleine en grote bedragen Vergeet bij pech vooral niet alle bewijzen bij te houden en duidelijk te communiceren. Dit zowel naar uw mutualiteit (of Eurocross) als naar de privé- bijstandsverzekeraar. Bij kleine medische kosten geldt er een bewijsplicht. Een doktersbezoek, een tandartsraadpleging of gewone geneesmiddelen betaalt u ter plaatse. Zorg ervoor dat de rekeningen 18/03/2009 Knops Publishing www.advocatennet.be 10
en facturen zo gedetailleerd mogelijk zijn en vraag een betalingsbewijs. Van geneesmiddelen houdt u het originele betalingsbewijs bij en een kopie van het voorschrift. Voor grote bedragen geldt een meldingsplicht. Bij opname in een ziekenhuis of wanneer repatriëring nodig is, neemt u zo spoedig mogelijk, en het liefst vooraf, contact op met EuroCross en/of uw privé- bijstandsverzekeraar. 3.5. Wat meenemen naar het buitenland? De SIS-kaart is enkel voor het binnenland en mag u gerust thuis laten. De EU-kaart (of Europese ziekteverzekeringskaart, European Health Insurance Card, vervangt het formulier E- 111) vraagt u voor uw vertrek aan bij uw mutualiteit en hebt u nodig bij ziekte of ongeval in één van de 27 EU-landen (met inbegrip Zwitserland, Noorwegen, IJsland en Lichtenstein). Buiten Europa hebt u vaak specifieke formulieren nodig die u voor uw afreis en afhankelijk van uw vakantiebestemming kan bekomen bij uw mutualiteit. Hebt u bij uw mutualiteit een aanvullende verzekering afgesloten dan hebt u ook een World Assistance Card van EuroCross (of Pluspas) op zak. Indien u ook een private reisbijstandsverzekering hebt afgesloten, vergeet dan niet een kaartje met uw polisnummer en het telefoonnummer van de betreffende alarmcentrale mee te nemen (hetzelfde geldt voor het kaartje van uw hospitalisatieverzekering). Tot slot Een familiale verzekering: een must op de latten Een reisverzekering is een soortnaam waaronder men alle producten kan begrijpen die een bescherming bieden voor het reisgebeuren. Toch is een belangrijk risico meestal niet gedekt in de klassieke reisverzekeringen, maar gelukkig valt het wel onder de dekking van de familiale verzekering. Het zal u maar overkomen dat u als volleerd brokkenmaker iemand omver skiet: wanneer uzelf hierbij 'niets hebt', maar het onfortuinlijke slachtoffer opgenomen moet worden in het ziekenhuis en blijvende letsels overhoudt aan uw onzachte aanraking, Tja, wat dan? Het slachtoffer zal ongetwijfeld met de beschuldigende vinger uw kant op wijzen en net zoals bij een verkeersongeval zal deze zaak voor een rechtbank worden gebracht op de plaats van het gebeuren. U zal zich moeten laten verdedigen voor die rechtbank, met buitenlandse 18/03/2009 Knops Publishing www.advocatennet.be 11
advocatenkosten tot gevolg. De ervaring leert ons dat buitenlandse advocaten vaak duurder zijn dan het inlandse heir en dus U zal op strafrechtelijk gebied veroordeeld worden tot een geldboete omdat u onopzettelijk slagen en verwondingen hebt toegebracht, en tot de gerechtskosten, en last but not least zal u het slachtoffer moeten vergoeden want u bent niet enkel strafrechtelijk maar eveneens burgerrechtelijk aansprakelijk voor het ongeval. U ziet het dus, een hele avalanche aan juridisch gedonder en de klassieke reisverzekeringen gaan u hierbij amper helpen (in de reisbijstandsverzekering zit er soms een te veronachtzamen stukje rechtsbijstand). Een dergelijk schadegeval zal normaal gezien onder de dekking vallen van de gezinsaansprakelijkheidsverzekering (de zogenaamde familiale ) maar dan moet de reiziger (of zijn ouders) wel over een dergelijke verzekering beschikken. Een familiale is immers niet verplicht. Het is dan ook meer dan aangewezen dat eenieder die op skivakantie vertrekt, eerst informeert of hij wel onder de dekking van een familiale valt. Wanneer dit niet het geval is, kiest u best voor een dergelijke verzekering of voor een combinatiepolis die ook in een dergelijke dekking voorziet. Bij betwisting: rechtsbijstand & ombudsdienst En wat als de verzekeringsmaatschappij njet zegt en dekking weigert? Natuurlijk is de drempel om met een dergelijke zaak naar de rechter te stappen bijzonder groot, in dit opzicht valt het te betreuren dat geen enkele reisverzekeraar tot op heden het gezag van de Geschillencommissie Reizen heeft willen aanvaarden. De Geschillencommissie Reizen zou een uitstekend forum zijn voor de behandeling van dergelijke verzekeringsgeschillen. De reisverzekeringssector schijnt evenwel deze boot af te houden. Soms kan de rechtsbijstandsverzekering u bij betwisting enig soelaas bieden in uw geschil tegen de reisverzekeringsmaatschappij. Dit zal enkel het geval zijn als de dekking ook contractuele geschillen behelst. In dit geval worden ook bij reis(verzekerings)geschillen de advocaat- en gerechtskosten gedragen door de verzekeraar. Tot slot is er een Ombudsman van de verzekeringen (www.ombudsman.as) waarbij u steeds terecht kan indien u vindt dat de verzekeraar onterecht dekking weigert. Volgens haar Jaarverslag zijn het meestal annuleringsverzekeringen die een bron van ergernis vormen. U goed op voorhand bevragen kan veel ongenoegen voorkomen. Een onafhankelijke verzekeringstussenpersoon kan u hierbij een helpende hand reiken. Coördinator Kenniscentrum Reisrecht KHBO Voorzitter arbitraal College Geschillencommissie Reizen 18/03/2009 Knops Publishing www.advocatennet.be 12