Groninger expressionisme Nummer: 23 kijk op www.gratisaanbiedingen.nl voor meer gratis downloads
Groninger expressionisme Colofon Dit is een uitgave van: Absolute Figures Margrietstraat 4, 6921 ZD Duiven Telefoon: 0316 280 698 Eindredactie: Ruud van Capelleveen Bezoek onze website: www.gratisaanbiedingen.nl Copyright Het is niet toegestaan om de inhoud en werking van onze download te wijzigen. Ook mag u de inhoud van deze download niet op een andere manier verspreiden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Inleiding In de zomer van 2007 toonde het Stedelijk Museum Alkmaar van 29 april tot en met 15 oktober de hoogtepunten van het Groninger expressionisme. De tentoonstelling in Alkmaar is samengesteld door Han Steenbruggen, conservator van het Groninger Museum. Het Groninger Museum en vele particuliere bruikleengevers verleenden hun medewerking om deze hoogtepunten van het Groninger expressionisme opnieuw te verenigen. 2007-2013 www.gratisaanbiedingen.nl Kastelen Extra 23 2
Jan Altink, Na het bezoek, 1925 Was/olieverf op doek, Collectie Groninger Museum Groninger expressionisme De felgekleurde schilderijen zijn afkomstig van de kernleden van de kunstenaarsvereniging De Ploeg: Jan Altink, Johan Dijkstra, Jan Jordens, George Martens, Hendrik Werkman en Jan Wiegers. Hun gloeiende landschappen en indringende portretten zijn onverminderd krachtige gevoelsuitingen van kunstenaars die in hun tijd veel beroering veroorzaakten. Zij verbeelden het Groninger land met z'n wegen, kanalen en boerenbevolking op een manier die nieuw is in de Nederlandse schilderkunst. In hun doorleefde schilderijen, herkenbaar aan een hoge horizon en grote kleurvlakken, is steeds de relatie tussen mens en aarde voelbaar. Ken- www.gratisaanbiedingen.nl 23 3
Jan Altink, Landschap met paarden, circa 1925 Was/olieverf op doek, Particuliere collectie merkend zijn de uitgestrekte velden met in de verte de contouren van een dorp of het silhouet van een stad en het gebruik van nietrealistische kleuren. Met hun interpretaties van het Groninger landschap leveren ze een geheel eigen bijdrage aan de ontwikkeling van de moderne kunst aan het begin van de twintigste eeuw. Het zijn jonge kunstenaars die in 1918 De Ploeg oprichten op zoek naar nieuwe uitdrukkingsvormen aansluitend bij hun expressionistisch getinte levensgevoel. De drang naar vernieuwing en hartstocht wordt mede ingegeven door het werk van hun beroemde voorgangers Paul Cézanne en Vincent van Gogh. Toch zullen niet Franse, maar uiteindelijk vooral Duitse invloeden het Groninger expressionisme wezenlijk gaan bepalen. Als Jan Wiegers in de jaren 1920-1921 in Zwitserland verblijft om te herstellen van een longaandoening, ontmoet hij daar de www.gratisaanbiedingen.nl 23 4
Johan Dijkstra, Portret van Jan Wiegers, 1926 Was/olieverf op doek, Collectie Groninger Museum schilder Ernst Ludwig Kirchner, de voorman van het Duits expressionisme. Kirchner vindt zijn inspiratie in de bergdorpen en bij de boerenbevolking. Zijn stijl en techniek worden door Wiegers in Groningen geïntroduceerd en door andere kunstenaars omarmd als een nieuwe wijze om emoties te verbeelden. De aan Kirchner ontleende op kleur en vlak gerichte stijl ervaren zij als mogelijkheid om het Groninger landschap op oorspronkelijke wijze vorm te geven. Zijn techniek waarbij olieverf wordt gemengd met een mengsel van bijenwas en wasbenzine, waardoor de verf snel droogt, biedt grote voordelen voor het werken in het open veld. In deze was/olieverf kunnen de meeste landelijke taferelen ter plekke worden vastgelegd waarbij de kleurwerking optimaal blijft. De expressionistische levenshouding en mentaliteit spreken ook uit de portretten die de schilders van elkaar maken. Het zijn geen realistische weergaven, maar kleurrijke en expressieve uitin- www.gratisaanbiedingen.nl 23 5
Johan Dijkstra, Studentenpad, 1925 Was/olieverf op doek, Particuliere collectie www.gratisaanbiedingen.nl 23 6
Jan Wiegers, Schaakspelers, 1920 Houtdruk, inkt op papier, Particuliere collectie www.gratisaanbiedingen.nl 23 7
Johan Dijkstra, Duivelsrad, kermis, 1928 Ets, inkt op karton, Particuliere collectie gen van het contact tussen vrienden. De vrijheid die de kunstenaars hierbij voelen levert sterk uiteenlopende typeringen op. Ze behoren tot de hoogtepunten van het Groninger expressionisme. Behalve schilderijen zijn in de tentoonstelling tekeningen, robuuste houtdrukken en etsen opgenomen. De grafiek van de Groninger expressionisten behoort tot het beste wat er in Nederland in die tijd wordt gemaakt. Vanuit hun behoefte aan elementaire ambachtelijkheid experimenteren de kunstenaars met allerlei nieuwe technieken. Naast de schilderijen geven deze grafische uitingen een beeld van de bloeiperiode van het Groninger expressionisme. Het bijzondere drukwerk dat Hendrik Werkman voor De Ploeg maakte, komt ook in deze periode tot stand. www.gratisaanbiedingen.nl 23 8
Vuurrode dorpen Hendrik Werkman, Voerman, 1923 Olieverf op doek, Particuliere collectie Vuurrode dorpen! Wind wuivend de kruinen der bomen, helle dorpen, rood, groen en wit. Giftiggele koolzaadvelden met miljoenen bijen, triljoenen insecten. Goud het broze riet in 't voorjaar, als de noordewind blauw vuur slaat uit de watertochten. Geel het koren in de zomer, zweterige zwarte knechten en bloeiende meiden, sterk en weelderig als de grond die vruchtbaarheid braakt. (Johan Dijkstra) www.gratisaanbiedingen.nl 23 9
Jan Wiegers, Twee mannen in de sneeuw komend uit een café aan het Boterdiep, 1924 Was/olieverf op doek, Collectie Groninger Museum, verworven met steun van Stichting Beringer Hazewinkel www.gratisaanbiedingen.nl 23 10
Jan Jordens, Landschap met berken, 1920 Olieverf op doek, Particuliere collectie www.gratisaanbiedingen.nl 23 11
Openingstijden Dinsdag t/m vrijdag: 10.00-17.00 uur Zaterdag, zon- en feestdagen: 13.00-17.00 uur Gesloten op maandag Toegangsprijzen Volwassenen: 4,50 euro CJP: 2,25 euro 65+: 3,00 euro Groepen(vanaf 10 personen): 2,25 euro pp. Jongeren t/m 18 jaar: gratis Museumkaart: gratis Vrienden van het museum: gratis Het museum is goed toegankelijk voor rolstoelgebruikers en heeft een museumcafé Rondleidingen Op aanvraag worden er rondleidingen door de tentoonstelling gegeven. Kosten: 5,00 p.p. exclusief entree museum (minimaal 10 personen, maximaal 20 personen) Rondleidingen met koffie en Groninger-lekkernij Kosten: 7,50 p.p. exclusief entree museum (minimaal 10 personen, maximaal 20 personen) Deelnemers aan beide rondleidingen krijgen in de museumwinkel 10% korting op het boek. Jan Wiegers, Portret Johan Dijkstra, 1927 Was/olieverf op doek, Collectie Groninger Museum Informatie en reserveringen Stedelijk Museum Alkmaar 072 548 97 89 Aanmelden ten minste één week van tevoren. Adres Stedelijk Museum Alkmaar Canadaplein 1 1811 KE Alkmaar Telefoon 072-548 97 89 Fax 072-515 14 76 E-mail: museum@alkmaar.nl Website: www.stedelijkmuseumalkmaar.nl www.gratisaanbiedingen.nl 23 12
bekijk onze digitale boeken op http://www.absolutefigures.nl www.gratisaanbiedingen.nl 23 13
Gratis Nieuwsbrieven Neem nu een gratis abonnement op één of meerdere nieuwsbrieven van Absolute Figures. Met onze nieuwsbrieven informeren wij u op het gebied van uw interesse. Net als op onze websites, gratis downloads en cd-roms streven wij met onze nieuwsbrieven naar een hoge kwaliteit. Bezoek: www.absolutefigures.nl AbsoluteFacts.nl De website AbsoluteFacts.nl schenkt aandacht aan geschiedenis. Op deze site raakt u niet uitgekeken, want regelmatig worden nieuwe interessante onderwerpen toegevoegd, met name over de Nederlandse geschiedenis. Rubrieken: geschiedenis, kastelen, Koninklijk Huis, Tweede Wereldoorlog, biografieën, beroemde vrouwen en wetenschap. Bezoek: www.absolutefacts.nl CultuurArchief.nl Informatieve Nederlandse site met het laatste nieuws over tentoonstellingen en evenementen. Ook wordt aandacht geschonken aan boekbesprekingen en nieuwsflitsen op het gebied van kunst en cultuur in Nederland. CultuurArchief.nl is een uitgebreide website voor iedereen die van kunst houdt. Bezoek: www.cultuurarchief.nl Filahome.nl Filahome is een onafhankelijk filatelistisch tijdschrift op het internet met elke week nieuwe publicaties. De nadruk ligt op postzegels, maar er wordt ook aandacht geschonken aan algemene filatelistische onderwerpen. De redactie van Filahome steunt niet alleen op haar website. Met een informatieve nieuwsbrief worden de Nederlandse verzamelaars echt verder geholpen. Bezoek: www.filahome.nl HierBestellen.nl Uw startpunt om te winkelen op het internet, met links naar betrouwbare winkels en voordelige aanbiedingen. Bezoek: www.hierbestellen.nl KennisQuiz.nl Test uw kennis op het internet. Speel een quiz op Kennisquiz.nl en verrijk uw kennis al spelenderwijs. Elke maand zijn op onze website nieuwe interessante quizzen te vinden. Wat is het geheim om een prijsvraag te winnen? Lees onze tips en win ook een leuke prijs met een prijsvraag op het internet. Bezoek: www.kennisquiz.nl GratisAanbiedingen.nl Op GratisAanbiedingen.nl treft u een groot aantal links naar gratis producten en diensten aan, zoals onze gratis downloads. Daarnaast kunt u gebruik maken van tijdelijke kortingen en aantrekkelijke aanbiedingen. Bezoek: www.gratisaanbiedingen.nl www.gratisaanbiedingen.nl 23 14