Milieu en klimaat en Eindhoven Airport. Presentatie dd 28 januari in Son en Breugel

Vergelijkbare documenten
Milieu en klimaat en Eindhoven Airport. Presentatie dd 11 december in Vessem

Presentatie dd 31 oktober in Riethoven

Geluid, milieu en klimaat en Eindhoven Airport. Presentatie dd 31 oktober in Riethoven

Beeldvormende avond 17 januari 2019

Luchtkwaliteit Klimaataspecten en daarmee gerelateerde kosten rond vliegveld Eindhoven. Presentatie BVM2 Oerle 27 nov 2017

Presentatie regionale PvdA over Eindhoven Airport dd 22 februari 2018

Vliegveld Eindhoven en milieu en klimaat in Meerhoven

Presentatie regionale PvdA over Eindhoven Airport dd 22 februari 2018

Presentatie Kennisdag LBBL 06 okt 2018 Klimaat, brandstoffen en techniek. Het hangt ervan af welke vraag je stelt!

Informatieavond Luchtkwaliteit Meerhoven. Woensdag 18 mei 2016

Luchtkwaliteit rond het vliegveld. Informatiebijeenkomst Knegsel 18 april 2015

Agendapunt 8. Beraad Vlieghinder moet minder (BVM2) Landelijk Bewonersberaad Luchtvaart (LBBL) BVM2

Programma Knegsel Toekomst Eindhoven Airport na Aankondiging Proefcasus dmv brief Minister aan 2 e kamer

Luchtkwaliteit in de regio. Lezing Duurzame Week Boxtel 06 oktober 2016

Informatiebijeenkomst CDA Eersel. Manifest BVM2 over Eindhoven Airport. 06 sept 2017

Bijlage 2 - Voorstellen van BVM2 voor hinderbeperkende maatregelen bij vliegveld Eindhoven

Knegsel 19 november Presentatie Hans Buurma (WTL)

Informatiebijeenkomst Ontwikkeling Eindhoven Airport. Oerle. 27 november 2017

Gesjoemel op de weg? Eric Feringa Igor van der Wal

Wat of wie is BVM2? Ondersteund door ca. 30 wijk-, buurt-, actie, belangengroepen en politieke fracties, en nu al ruim 2000 inwoners van Brabant

Wat of wie is BVM2? Ondersteund door ca. 30 wijk-, buurt-, actie, belangengroepen en politieke fracties, en nu al ruim 2000 inwoners van Brabant

Geschiedenis Eindhoven Airport

Schiphol, 12 september 2019 Arie Bleijenberg Koios strategy Hoe verder? Hoe duurzaam?

Presentatie bij stadsgesprek Fijn stof tot nadenken (initiatiefvoorstel Groen links) 04 oktober 2016

Seminar Schone Voertuigtechnieken

Informatiebijeenkomst Ontwikkeling Eindhoven Airport. Veldhoven. 22 Februari 2018

Wat of wie is BVM2? Ondersteund door ca. 30 wijk-, buurt-, actie, belangengroepen en politieke fracties, en nu al ruim 2000 inwoners van Brabant

Bijdrage van schepen en dieseltreinen aan lokale concentraties roet en ultrafijn stof

Bijdrage van schepen en dieseltreinen aan lokale concentraties roet en ultrafijn stof

Schiphol, 12 september 2019 Arie Bleijenberg Koios strategy Hoe verder? Hoe duurzaam?

Vliegverkeer slecht voor de gezondheid. Sara Botschuijver Leonard Beijdewellen Informatieavond Laagvliegroutes van Lelystad Airport: Berkum

Informatiebijeenkomst Ontwikkeling Eindhoven Airport. Knegsel mei 2017

Informatiebijeenkomst Ontwikkeling Eindhoven Airport. Meerhoven. 5 juli 2017

Klimaatverandering & Eindhoven Airport. Cas van Kleef Campagneleider Luchtvaart

Luchtverontreiniging en gezondheid

De Groningen weg van Broem naar Zoem

Hoe kan innovatie helpen?

Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest

Buurt Initiatief Eindhoven-Noord

Wettelijke normen en het WHO-advies - 1

Gezondheid & Voeding

Eerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling

Duurzaamheid. Openbare wijkraad vergadering 15 nov 2018

Uitlaatgassennabehandeling Industriële Verbrandingsmotoren

Wie zijn wij? Esso brandstoffen. Eigen tankstations. Brandstoffen. Strategische voorraad tot 23 miljoen liter. Levering binnen uur

Presentatie 3 nov NVRD Noord. Innoveren met afval. Wat speelt er zich af bij:

Duurzame logistiek en efficiëntie gaan meestal hand in hand

Onderzoek gezondheidsrisico s. stof rond Schiphol. Module 1 Resultaten meetcampagne. Subtitle. April 2018

Nov 2018 verkiezingen ORS Vertegenwoordiger kan Peter /of vervanger zijn (specialist DR 2.0) Waar sturen we onze vertegenwoordiger mee op pad?

Hinderbeperkende. maatregelen Eindhoven Airport. Donderdag 28 februari 2019

Yerseke Engine Services BV (YES) Yerseke Engine Services is een service provider voor Caterpillar en John Deere in Nederland.

Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest. Koen Toté - VMM

Zienswijze Ontwerpbesluit tot wijziging van het Luchthavenbesluit Lelystad en de geactualiseerde MER 2108

CO 2 -emissies Eindhoven Airport

Vliegverkeer. Toenemende overlast Eindhoven Airport. Overleg Bewonersplatform Woensel-Noord 1 December 2016 Voorbereid door: Willem van den Brink

LRN Lunchsessie. Duurzame Luchtvaart. 12 september 2018

Proefcasus Eindhoven Airport (I)

Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen. Jan Van Houwenhove 3 December 2015

Waterstof: de energiedrager van de toekomst. Frank de Bruijn. Waterstof. Een Gas Kleurloos;Geurloos;Niet Giftig; Brandbaar

Fijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP. onderzoeksprogramma

De economie van de luchtvaart; waarde voor Eindhoven? Presentatie BVM 2 25 augustus 2018, Knegsel Dr Walter J.J. Manshanden

Ieder kind heeft recht op een school in een gezonde omgeving. Horta avond, Ademloos 22 mei 2013 Prof. Dr. Dirk Avonts Universiteit Gent.

Luchtkwaliteit in de provincie Utrecht

Onderzoek kosten actualisatie BEES B Pieter Kroon/Wouter Wetzels; ECN Beleidsstudies

Gemeente Ridderkerk. Rapportage. Berekenen en meten: de Luchtkwaliteit in Ridderkerk 2010

Nederland beter af met een stop op de groei van de luchtvaart en zonder Lelystad Airport!

Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering Klimaatverandering

Een mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken

Minder en duurzamer vliegen?

2: vermindering van koolmonoxide, kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofoxide en dat is erg goed om het broeikaseffect tegen te houden.

Luchtvervuilende en klimaat- emissies van personenauto s Een vergelijking van norm- en praktijkemissies per brandstofsoort

NO, NO2 en NOx in de buitenlucht. Michiel Roemer

Impact analyse: ambitie elektrisch transport

MEMO. Onderwerp/Subject: Analyse rapport RIVM Luchtkwaliteit 2012

klimaatverandering en zeespiegelstijging Klimaatverandering en klimaatscenario s Achtergronden Prof Dr Bart van den Hurk

Verkeer en Longen: een lastig huwelijk

Vlaams beleid luchtverontreiniging en. milieuvergunningsaanvragen

Niet-verkeer emissies van logistiek en transport: ontwikkelingen en lokale opties. Rinkje Molenaar 29 oktober 2012

Kansen voor gezondheid!

Hoe groot is onze CO 2 afdruk?

Luchtkwaliteit in de provincie Utrecht

Onderwerp: Verbrandingsgassen van huishoudelijke toestellen

Slappe normen voor luchtkwaliteit zijn gevaar voor de gezondheid

Luchtkwaliteit en verkeer. Huib van Essen CE Delft 8 februari 2014

EFRO project. Factsheets rondvaart. Kennisnetwerk bijeenkomst 3 december 2012, AmsterdamRuud Verbeek

Schone aandrijving voor de Amsterdamse rondvaart

1. Inleiding. Notitie Amsterdam, 8 december 2016

milieu impact mobiele werktuigen Factsheet voor een duurzame keuze

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

15/11/2012. Groen en gezondheid; ook topsport! PPO Bloembollen, Boomkwekerij en Fruit. Functies/baten van (stedelijk) groen.

Duurzaamheids- en milieueffecten van spoorvervoer. Huib van Essen

Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen

Een ei wordt tijdens het bakken verhit. Er moet constant warmte toegevoegd worden, deze reactie is daarom endotherm.

DUURZAME MOBILITEIT IN TERMEN VAN CO2

Kwantitatieve verkenning van het potentieel voor LNG in de binnenvaart. Martin Quispel, DCMR Schiedam 28 maart 2017

Samenvatting ... Het gebruik van de trein nam sinds 1985 eveneens fors toe met meer dan een verdubbeling van het aantal treinkilometers.

Duurzaam transport voor nu en de toekomst

Gemeente Ridderkerk. Rapportage. Berekenen en meten: de Luchtkwaliteit in Ridderkerk 2009

Effectiviteit van mechanische ventilatie met filtertoepassing in scholen langs drukke wegen. Dr. Maciek Strak GGD Amsterdam Afd. Milieu en Gezondheid

Wat ging vooraf? Dit is gedaan aan de hand van het beoordelingskader uit de NRD (zie hiernaast).

Transcriptie:

Milieu en klimaat en Eindhoven Airport Presentatie dd 28 januari in Son en Breugel Bernard Gerard bjmgerard@gmail.com www.bjmgerard.nl en www.bvm2.nl Beraad Vlieghinder Moet Minder (BVM2)

Vier milieuproblemen - Geluid en openingstijden - Toxische emissies (luchtvervuiling) - Klimaat - Programma Aanpak Stikstof (PAS)

Luchtvervuiling en gezondheid (Gezondheidsraad 2018) - Ca 12000 mensen overlijden per jaar vroegtijdig door luchtvervuiling waarvan ongeveer 9200 door fijn stof en - Gemiddeld leeft een Nederlander 13 maand korter door luchtvervuiling - De Gezondheidsraad noemt de luchtvaart als bron van ultrafijn stof, maar zegt daar bij gebrek aan wetenschappelijke gegevens nog niet veel over. Daarom zijn er nog geen aparte normen voor ultrafijn stof en roet.

Soorten luchtvervuiling en brandstofkeuze Bij Blauw is er een link met vliegtuigen. Bij Bruin vliegveld relatief grote speler. Beïnvloedbaar met andere brandstofkeuze - NO en NO2 (samen NOx) - Ozon (in smog-omstandigheden aan de grond) - Fijn stof, geordend op grootte (PMgetal is diameter<getal) PM10; PM2.5?; PM0.1 (=Ultra Fijn Stof, UFS) - Roet = fijn stof, geordend naar samenstelling (koolstof met aanhangend materiaal) - Half- of onverbrande koolwaterstoffen (waaronder benzeen) - CO Nee of zwak Soms indirect Ja. PM0.1 kan drastisch worden gereduceerd met zwavelvrije brandstof Ja. Roet en onverbrande benzeen kunnen sterk worden gereduceerd met brandstof zonder benzeen. Beperkt

NO2 en PM10 en PM2.5 aan de grond Voor sommige soorten vervuiling maakt de aanwezigheid van het vliegveld niet veel uit. Het signaal verzuipt in de achtergrond. De NO2-concentraties worden gedomineerd door het autoverkeer op de A2/N2. De PM10- en PM2.5-concentraties worden gedomineerd door een veelheid aan achtergrondbronnen. Dit zijn de categorieën die in het MER van het Luchthavenbesluit (2014) wettelijk golden (nu nog).

Ultrafijn stof-meting in Riethoven rond sluiting startbaan UF-stofmetingen Riethoven tijdens en na baanonderhoud (Anteagroep) Dezelfde UFS-meting, nu als plot van aantal/cm3 versus de deeltjesgrootte.

Mondiale roetverdeling en vliegroutes (MIT)

Geschatte ultrafijnstofkaart rond Eindhoven Airport - gemeente Eindhoven (2016). - geen officiele status - Imitatie van modelberekeningen rond Schiphol - Inclusief de snelwegen. - Jaar = 2020, alleen civiel. - Aannames onbekend, bijv. mbt vliegroutes - Groen betekent dat de concentratie het dubbele van de (ongenoemde) achtergrond is.

Milieu en klimaat en Ehv Airport kerosine Links conventionele diesel, rechts Gas to Liquid - diesel Roetfilterexperiment bij verschillende GTL-bijmengingen

Synthetische kerosine Synthetische brandstof kan gemaakt worden uit aardgas (Gas To Liquid) of uit biomassa (biokerosine) of uit CO2 uit de lucht (Power to Liquid of electrofuels). Hij kan meestal tot 50% bijgemengd worden met gewone kerosine. De eerste is te koop, maar er is niet genoeg van; de tweede had al te koop kunnen zijn, en de derde zit nog in het ontwikkelstadium. Dat het nog geen rol speelt, is vooral een kwestie van geld (kerosineprijs). Synthetische kerosine is nagenoeg zwavelvrij en meestal benzeenvrij. In de uitwerking van het BVM2-Manifest wordt geëist dat in 2030 de helft van de op Eindhoven Airport getankte brandstof synthetisch is.

Luchtvaart en klimaat - 1 Luyksgestel heeft op 23 juni 2016 zijn klimaatles gehad. Een half jaar later was de schade in ZO Brabant door de ijs-storm opgelopen tot 675 miljoen. Vliegen is goed voor 2 a 2,5% van de CO2 en voor ca 5% van het door mensen veroorzaakte broeikaseffect. Toch wil de luchtvaart blijven doorgroeien. De plannen van de mondiale luchtvaartsector zijn te veel te slap. Geen enkele maatregel is opgewassen tegen de effecten van onbeperkte groei.

Luchtvaart en klimaat - 2 Links het geheel aan mondiale CO2 emissies en die van het vliegen (David Lee ea, 2009) - Rechts de CO2 emissiescenario s bij verschillende temperatuurstijgingen op aarde (IPCC). - Klimaatconferentie van Parijs: stijging moet < 2 C moet blijven (liefst < 1,5 C). De aarde moet op of onder de groene band moet blijven. - De stip is de luchtvaart-co2 in 2017.

BVM2, Eindhoven Airport en klimaat - De sector (IATA): het mondiale vliegen zal zijn efficiency jaarlijks met 1,5% verbeteren. Van 2018 tot 2030 dus met bijna 20%. - BVM2: 50% van die technische winst moet ten goede komt aan het klimaat. - Dus moet de CO2, verbonden aan de op Eindhoven Airport getankte kerosine (dus voor de hele reis van alle vertrekkende vliegtuigen) in 2030 10% minder zijn dan in 2018 (zijnde Well to Wing ongeveer 370 kton). - Dat kan grotendeels al bereikt worden door alle A320 door A320NEO te vervangen, en alle B737 door B737MAX (wat ook voor het geluid goed zou zijn). Verder zit er wat ruimte door biokerosine te gaan tanken, en door een begin te maken met hybride-elektrisch vliegen op korte en middellange afstanden naar plaatsen die niet of moeilijk per trein bereikbaar zijn. - De landelijk opkomende discussie (Luchtvaartnota) is of deze eisen ver genoeg gaan.

Stikstofdepositie en Natura 2000 gebieden en het PAS

Soms nul ontwikkelruimte in het PAS BVM2 orienteert zich nog op de gevolgen van het PAS. De tweede helft loopt van 1 juli 2018 1 juli 2021. 2030-L is groei tot 55000 vlbew in 2030. 43000 is referentie.

16