De Streek, partiële herziening Gemeenteweg 236
Inhoudsopgave Toelichting 3 Hoofdstuk 1 Inleiding 4 1.1 Aanleiding 4 1.2 Leeswijzer 4 Hoofdstuk 2 Planbeschrijving 5 2.1 Voorgeschiedenis 5 2.2 Beroep en uitspraak Raad van State 5 2.3 Belangenafweging 6 Hoofdstuk 3 Verantwoording 7 3.1 Planologische verantwoording 7 3.2 Economische verantwoording 8 3.3 Maatschappelijke verantwoording 8 Hoofdstuk 4 Juridische toelichting 9 2 NL.IMRO.0180.2102015001-VS01
Toelichting NL.IMRO.0180.2102015001-VS01 3
Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Het bestemmingsplan De Streek is op 11 juni 2013 vastgesteld door de gemeenteraad van Staphorst. Betreffend plan heeft betrekking op de actualisatie van het planologisch-juridisch kader voor het 12 km lange, langgerekte lint, genaamd De Streek tussen Halfweg en Lichtmis. Tegen het vaststellingsbesluit is beroep ingesteld. In haar uitspraak van 14 mei 2014 heeft de Raad van State het vaststellingsbesluit vernietigd voor zover het betreft de bestemming "Agrarisch met waarden", die is toegekend aan het perceel Gemeenteweg 236. Ter reparatie van het deel van het bestemmingsplan De Streek, waarvoor de Raad van State het vaststellingsbesluit heeft vernietigd, is onderhavig bestemmingsplan opgesteld. Aanwijzing beschermd dorpsgezicht In het kader van de Monumentenwet is De Streek als beschermd dorpsgezicht aangewezen in de zin van artikel 1, onder g van de Monumentenwet 1988. Doel van de aanwijzing is de karakteristieke met de historische ontwikkeling samenhangende structuur en ruimtelijke kwaliteit van het gebied te onderkennen als zwaarwegend belang bij de verdere ontwikkelingen binnen het gebied. Het onderhavige plangebied ligt binnen het beschermd dorpsgezicht. 1.2 Leesw ijzer Het volgende hoofdstuk gaat in op het ingestelde beroep en de uitspraak van de Raad van State en de wijze waarop de raad een nieuw besluit heeft genomen. Hoofdstuk 3 gaat vervolgens in op de juridische vormgeving van het bestemmingsplan. In hoofdstuk 4 komen tenslotte de planologische, economische en maatschappelijke verantwoording aan de orde. 4 NL.IMRO.0180.2102015001-VS01
Hoofdstuk 2 Planbeschrijving 2.1 Voorgeschiedenis Zoals reeds hiervoor is vermeld, heeft de raad op 11 juni 2013 het bestemmingsplan De Streek vastgesteld. Het betrof een gewijzigde vaststelling; in de raadsvergadering is met algemene stemmen een amendement aangenomen dat voorziet in het toekennen van de bestemming "Agrarisch met waarden" aan het perceel Gemeenteweg 236. In het ontwerpbestemmingsplan De Streek had het onderhavige perceel een woonbestemming. Hiertegen is een zienswijze ingediend door de eigenaar. Reden hiervoor was het voornemen van de eigenaar om op zijn perceel een rundveehouderij (enkel houden van jongvee) te starten. DE hiervoor noodzakelijke melding in het kader van het Activiteitenbesluit milieubeheer is (kort voor de vaststelling van het bestemmingsplan De Streek) op 23 mei 2013 ingediend. De zienswijze is in eerste instantie niet overgenomen. Door het aannemen van het amendement is de zienswijze alsnog overgenomen. De raad was de mening aangedaan dat op het perceel Gemeenteweg 236 een milieuvergunning of melding niet was uit te sluiten en dat vanwege het conserverende karakter van het bestemmingsplan De Streek extra rekening diende te worden gehouden met bestaande bestemmingen en rechten. 2.2 Beroep en uitspraak Raad van State Tegen het toekennen van de bestemming "Agrarisch met Waarden" en de aanduidingen "bouwvlak" en "specifieke vorm van agrarisch - kleinschalig" voor het perceel Gemeenteweg 236 is beroep ingesteld en tevens verzocht een voorlopige voorziening te treffen. Door de reclamanten is aangevoerd dat de raad de belangen niet zorgvuldig heeft afgewogen. De te starten rundveehouderij (enkel huden van jongvee) zou volgens reclamanten leiden tot nadelige gevolgen voor het woon- en leefklimaat in de omgeving en de mogelijkheden om op het naastgelegen perceel woningbouw te realiseren. Op 8 november 2013 is het verzoek om een voorlopige voorziening te treffen behandeld door de Voorzieningenrechter. Deze heeft geoordeeld dat het bestreden besluit in strijd met artikel 3:2 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) is genomen en heeft derhalve de aanduidingen "bouwvlak" en "specifieke vorm van agrarisch - kleinschalig" geschorst. Daarmee trad het bestemmingsplan voor het plangebied in werking zonder bouwmogelijkheden en zonder dat teruggevallen wordt op de agrarische bestemmingsregeling van het vorige bestemmingsplan (het bestemmingsplan Oude Rijksweg - Gemeenteweg). Op 14 mei 2014 is het beroep inhoudelijk beoordeeld door de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. De Afdeling ziet geen aanleiding anders te oordelen dan de Voorzieningenrechter heeft gedaan in de uitspraak van 18 november 2013. De Afdeling zag aanleiding om te onderzoeken of met toepassing van artikel 8:72, derde lid, aanhef en onder a, van de Awb de rechtsgevolgen van het vaststellingsbesluit in stand konden blijven. De reden hiervoor was dat ter zitting door de raad is gemotiveerd dat de agrarische bestemming aanvaardbaar is. Aangezien de voorgenomen rundveehouderij (enkel houden van jongvee) op minder dan 50 m afstand van een geurgevoelig object zou worden gerealiseerd, oordeelt de Afdeling dat de rechtsgevolgen niet in stand kunnen blijven. NL.IMRO.0180.2102015001-VS01 5
De Afdeling oordeelt dat het ingestelde beroep gegrond is, zodat het bestreden besluit in zoverre dient te worden vernietigd. De Afdeling draagt de raad op om voor het vernietigde plandeel met in achtneming van haar uitspraak een nieuw plan vast te stellen. De uitspraken van de Voorzieningenrechter en de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State zijn als bijlage toegevoegd aan dit bestemmingsplan. 2.3 Belangenafw eging Het bestaande gebruik van het perceel Gemeenteweg 236 is wonen. Vanwege de nabije ligging (<50 m) van meerdere geurgevoelige objecten is het beoogde gebruik ten behoeve van een rundveehouderij (enkel houden van jongvee) niet uitvoerbaar. Het plangebied heeft dan ook een bestemming gekregen die recht doet aan het bestaande gebruik: Wonen - 1. Hobbymatig houden van dieren is overigens op basis van de bestemming Wonen - 1 toegestaan. 6 NL.IMRO.0180.2102015001-VS01
Hoofdstuk 3 Verantw oording 3.1 Planologische verantw oording De reparatie van het bestemmingsplan De Streek voor het perceel Gemeenteweg 236 betreft geen nieuwe ontwikkeling. De bestaande planologische situatie wordt bestemd. Het voorliggende bestemmingsplan is derhalve conserverend van aard. Voor de milieutechnische uitvoerbaarheid van het plan wordt verwezen naar hoofdstuk 5 van het bestemmingsplan De Streek. Enige uitzondering hierop is het aspect Milieuzonering. Milieuzonering De Gemeenteweg kent verschillende functies zoals, garagebedrijf, agrarische bedrijvigheid, aannemersbedrijf, horeca, detailhandel, et cetera. In het kader van de VNG-uitgave Bedrijven en Milieuzonering is dan ook sprake van een zogenaamd 'gemengd gebied', zodat de hierin genoemde richtafstanden naar beneden toe kunnen worden bijgesteld en gehanteerd. Omdat sprake is van een gemengd gebied wordt binnen de woonbestemming ruimte geboden voor beperkte bedrijvigheid. Dit past binnen het credo voor De Streek: behoud door ontwikkeling. Op het perceel Gemeenteweg 234 is gevestigd een bakkerij. Het perceel heeft de passende bestemming "Detailhandel". Detailhandel is op grond van voornoemde VNG-uitgave te kenschetsen als een bedrijf uit categorie 1. In een gemengd gebied is deze functie aanvaardbaar naast woningen. Op het perceel Gemeenteweg 226-228 is gevestigd een mechanisatiebedrijf. Het perceel heeft de passende bestemming "Bedrijf". Ter plaatse zijn het bestaande bedrijf toegestaan en bedrijven uit categorie 1 en 2. In een gemengd gebied zijn deze categorieën aanvaardbaar naast woningen. De activiteiten zijn in hoofdzaak service en onderhoud van landbouwmachines. Daarnaast is er een showroom. Er zijn concrete plannen om dit perceel te herontwikkelen ten behoeve van woningbouw. De bedrijfsactiviteiten zullen op afzienbare termijn eindigen. Om deze ontwikkeling mogelijk te maken zal het bestemmingsplan De Streek moeten worden herzien. Op het perceel Gemeenteweg 242 is gevestigd een aannemingsbedrijf met werkplaats. Het perceel heeft de passende bestemming "Bedrijf". Ter plaatse zijn het bestaande bedrijf toegestaan en bedrijven uit categorie 1 en 2. Een aannemingsbedrijf met werkplaats (< 1.000 m2) is op grond van voornoemde VNG-uitgave te kenschetsen als een bedrijf uit categorie 2. In een gemengd gebied is deze functie aanvaardbaar naast woningen. Het perceel Gemeenteweg 238-238a heeft de bestemming "Agrarisch met waarden" met de aanduiding "middelgroot". Er zijn concrete plannen om op dit perceel te herontwikkelen ten behoeve van woningbouw. De bedrijfsactiviteiten zullen op afzienbare termijn worden beëindigd. Om deze ontwikkeling mogelijk te maken zal het bestemmingsplan De Streek moeten worden herzien. De bestaande bedrijfsactiviteiten nabij het plangebied zijn qua milieuvergunning en/of melding afgestemd op de aanwezige (bedrijfs)woningen. Hierdoor is sprake van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat. Daarnaast zullen de bedrijfsactiviteiten op de percelen Gemeenteweg 226-228 en 238-238a op korte termijn worden beëindigd. Milieutechnisch zijn er geen belemmeringen voor het toekennen van een woonbestemming. NL.IMRO.0180.2102015001-VS01 7
3.2 Economische verantwoording De kosten voor het opstellen van het bestemmingsplan en het in procedure brengen van het bestemmingsplan zijn voor de gemeente. Gelet op de aard en omvang van het planvoornemen kan een exploitatieplan achterwege blijven. 3.3 Maatschappelijke verantw oording De Afdeling heeft de raad op gedragen de gebreken in het bestreden besluit te herstellen, zonder dat daarbij toepassing behoeft te worden gegeven aan afdeling 3.4 van de Awb. 8 NL.IMRO.0180.2102015001-VS01
Hoofdstuk 4 Juridische toelichting In dit onderdeel van de toelichting wordt nader ingegaan op de vormgeving van de verbeelding en de regels. Bij de opzet van de regels is nauw aangesloten op de systematiek van het bestemmingsplan De Streek. Het plan is opgesteld conform de landelijke Standaard Vergelijkbare BestemmingsPlannen 2012. In dit bestemmingsplan wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende bestemmingen: Wonen - 1; Waarde - Beschermd dorpsgezicht; Waarde - Steeg De inhoud van beide bestemmingen is overeenkomstig het bestemmingsplan De Streek. Een aantal bijzonderheden en ontwikkelingsmogelijken binnen de bestemming Wonen - 1 zijn hieronder kort weergegeven. Inwoning/mantelzorg Inwoning en mantelzorg is mogelijk in de bestemming via het verlenen van een omgevingsvergunning voor het afwijken van de gebruiksregels. Hierbij wordt opgemerkt dat inwoning ruim moet worden opgevat, hieronder wordt ook mantelzorg begrepen. De reden dat er een specifieke afwijkingsbevoegdheid is opgenomen voor mantelzorg is dat mantelzorg, anders dan inwoning, ook in bijgebouwen kan worden toegestaan. Bijgebouwen Voor bijgebouwen in de woonbestemming op grond van het bestemmingsplan gelden de volgende regels: ten minste 1 m achter de voorgevel van het hoofdgebouw ; maximaal 15 m vanaf het hoofdgebouw; goothoogte maximaal de bestaande hoogte; bouwhoogte maximaal de bestaande hoogte; dakhelling ten minste 30 ; gezamenlijke oppervlakte maximaal 75/100/150 of 200 m 2 (afhankelijk van inhoud hoofdgebouw); kookhuisje eventueel voor de voorgevel. Voorgevel In het bestemmingsplan zijn regels opgenomen ten aanzien van het bouwen op en gebruiken van gronden achter de voorgevel van het hoofdgebouw. In de begrippen is voorgevel gedefinieerd als: de naar de openbare weg gekeerde gevel van een gebouw of, indien een gebouw met meerdere zijden aan een openbare weg grenst, de als zodanig door burgemeester en wethouders aan te wijzen gevel. De voorgevel is dan ook de gevel die gelegen is aan, dan wel georiënteerd is op de Gemeenteweg, ook in het geval meerdere boerderijen achter elkaar aan de steeg zijn gesitueerd. Uitzondering hierop vormen de openbare zijwegen. NL.IMRO.0180.2102015001-VS01 9
Monumentale bijgebouwen Overeenkomstig het gemeentelijke beleid is een regeling opgenomen voor karakteristieke/monumentale gebouwen waarvan de functie binnen de bestemming kan worden uitgebreid met eventuele bedrijvigheid en/of sociale, culturele, maatschappelijke en educatieve functies. Bescherming dorpsgezicht/monument Het plan biedt bovendien de mogelijkheid om nadere eisen te stellen ten aanzien van bebouwing in de omgeving van monumenten. Het is maar beperkt toegestaan verharding aan te brengen voor de voorgevel van een hoofdgebouw. Verder is een omgevingsvergunningstelsel voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden opgenomen voor het kappen en/of rooien van singel- of laanbeplanting. In de regels zijn criteria opgenomen waaraan moet worden getoetst. Bedrijvigheid De gemeente heeft in haar beleid uitgesproken dat kleinschalige bedrijvigheid moet worden gestimuleerd in het lint. Dit heeft onder andere vertaling gekregen in de woonbestemming waarin een bevoegdheid is opgenomen voor het bij omgevingsvergunning afwijken van het plan voor uitgebreidere bedrijvigheid dan het aan huis verbonden beroep (dat bij recht mogelijk is). De criteria waaraan die bedrijven dienen te voldoen, zijn in de bestemmingsomschrijvingen opgenomen. Boerderijsplitsing In de woonbestemming is woningsplitsing mogelijk via een wijzigingsplan. Er zijn toetsingscriteria opgenomen in de wijzigingsbevoegdheid, er dient onder meer rekening te worden gehouden met de externe veiligheid, met de geluidsbelasting op de woning en met de Verordening geurhinder en veehouderij. Recreatie Het houden van een bed and breakfast is toegestaan in de woonbestemming. 10 NL.IMRO.0180.2102015001-VS01