De consumptie van de gezinnen met een bescheiden inkomen

De consumptie van de gezinnen met een bescheiden inkomen De consumptie van de gezinnen met een bescheiden inkomen s t u d i e April 2008

Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie De voedingsconsumptie en de voedingsaankopen De consumptie van non-foodproducten en van diensten De duurzame consumptie De winkels en het koopgedrag De gezondheid Conclusies 2

Doelstellingen Het consumentengedrag in de gezinnen met een bescheiden inkomen meten met betrekking tot : De voedingsconsumptie en de voedingsaankopen De consumptie van non-foodproducten en van diensten De duurzame consumptie De winkels en het koopgedrag De gezondheid 3

Methodologie Analyse van de houdingen en van het consumentengedrag in de lage sociale groepen, opgetekend tijdens kwantitatieve studies die door het OIVO werden uitgevoerd in de voorbije 3 jaar, met behulp van 180 indicators in verband met houdingen en gedragspatronen. Deze sociale groepen omvatten niet de consumenten die uit de consumptiewereld uitgesloten zijn, noch de arme gezinnen, noch de rijken, maar omvatten wel de consumenten met een bescheiden inkomen (al dan niet werkend) die behoren tot de lage sociale groepen (25% van de consumenten 1 ste statistische kwartiel). De methode van de sociale groepen, die ontwikkeld werd door ESOMAR (www.esomar.org socio-economic groups) en gebruikt wordt door het CIM (www.cim.be) maakt het mogelijk om de populatie in klassen in te delen zonder subjectieve gegevens te gebruiken en daarbij lacunes te vermijden die te wijten zijn aan onbeantwoorde vragen over de inkomens. Berekeningswijze: er wordt een evenredige verhouding (= ratio) berekend op basis van het beroep en van het opleidingsniveau van de grootste verdiener in het gezin. Dankzij de gebruikte bakens kunnen acht sociale groepen van quasi gelijke effectieven worden samengesteld. De groepen 1 en 2 met de hoogste waarden komen overeen met de hoge sociale groepen (HSG), de groepen 3 tot 6 (gemiddelde waarden) komen overeen met de gemiddelde sociale groepen (GSG) en de groepen 7 en 8 (lage waarden) komen overeen met de lage sociale groepen (LSG). 4

De voedingsconsumptie en de voedingsaankopen Een voedingsproduct kiezen Producten van gedifferentieerde kwaliteit kopen Aankoop en consumptie van vlees Aankoop en consumptie van groenten Broodconsumptie De bereiding van de maaltijden en de consumptie van bereide gerechten Babyvoeding kopen Perceptie van de prijs van het leidingwater 5

Een voedingsproduct kiezen Merk; 10% Prijs; 6% Verschil < 0 gemiddeld profiel Versheid; -4% Verschil > 0 gemiddeld profiel Smaak; -11% Veiligheid; -12% Geen additieven; - 14% Samenstelling; - 16%Verpakking; -16% Geen GGO; -22% Keuzecriteria voor een voedingsproduct De consumenten met een bescheiden inkomen kiezen een voedingsproduct op basis van het merk en de prijs, maar niet voor de intrinsieke kwaliteiten van het product zoals de versheid, de smaak, de veiligheid, de afwezigheid van additieven, de samenstelling van het product, de informatie op de verpakking en de afwezigheid van GGO s. De beperkte beschikbare financiële middelen rechtvaardigen die keuzes. Basis: populatie en vergelijking met de LSG.(n=803) 6

Producten van gedifferentieerde kwaliteit kopen > Populatie Al een kwaliteitsproduct gekocht? Streekproduct; -5% Boerderijproduct; -10% GTS; -15% BGA; -17% Bioproduct; -17% BOB; -20% Fair trade; -24% De gekochte voedingsproducten bij de consumenten met een bescheiden inkomen blijven basisvoedingsproducten, zonder specifieke kwalitatieve troeven en trouwens ook niet als dusdanig erkend. De producten van gedifferentieerde kwaliteit worden veel minder vaak gekocht door de lage sociale groepen, en dat geldt zowel voor producten van specifieke oorsprong of met beschermde of erkende oorsprongsbenaming, voor biologische producten als voor fairtradeproducten. < Populatie Basis: populatie en vergelijking met de LSG.(n=795) 7

Vlees kopen Hebt u in de voorbije week... gekocht? 47% 56% 59% De consumenten met een bescheiden inkomen kopen minder vaak dan de andere consumenten rundvlees, bereide gerechten op basis van rundvlees of kip. Het is een feit dat ze dit vlees duur vinden. 31% 40% 38% De duurdere producten zijn duidelijk niet in trek bij deze consumenten. 2% 9% 11% Rundvlees Bereide gerechten op basis van rundvlees Kip Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=598) 8

De vleesconsumptie Hoe vaak hebt u... gegeten in de voorbije week? 1,6 1,3 1,7 1,7 1,2 1,0 1,0 1,9 1,2 2,2 1,5 2,6 De consumenten met een bescheiden inkomen verbruiken minder vaak gekookte ham, kip of eieren en vaker gehakt en worsten. Opnieuw hebben de duurdere producten zoals ham minder succes. Gevogelte interesseert deze consumenten weinig. Gehakt, worsten Gekookte ham Kip Eieren Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen (n=600) 9

Groenten kopen Hebt u in de voorbije week... gekocht? Koopt u biologische wortelen? 43% 50% 39% 22% 45% 39% 26% 52% De consumenten met een bescheiden inkomen kopen vaker wortelen dan de consumenten in de andere sociale groepen. Omgekeerd geldt: hoe hoger de sociale groep, hoe meer de consument biologische wortelen koopt. Er worden veel aardappelen gekocht, ongeacht welke sociale groep men bekijkt. 5% Wortelen Biologische wortelen Aardappelen Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen (n=600) 10

De groenteconsumptie 6,8 Hoe vaak hebt u in de voorbije week... gegeten? 4,8 4,8 4,6 4,1 5,1 De consumenten met een bescheiden inkomen eten vaker tomaten en diepvriesfrieten en minder vaak aardappelen of wortelen. De seizoensschommelingen van de prijzen van die laatste twee producten verklaren de kleinere interesse ervoor. 1,7 1,5 1,1 1,8 1,8 1,4 Tomaten Aardappelen Diepvriesfrieten Wortelen Basis: vergelijking tussen de verschillende social groepen(n=600) 11

De broodconsumptie Hebt u in de voorbije week... gekocht? De consumenten met een bescheiden inkomen kopen evenveel wit brood als de andere sociale groepen. 67% Ze kopen anderzijds wel minder talrijk biologisch brood, bruin brood of eigen-gebakken brood. 48% 48% 47% 49% 32% Nochtans bieden die broden een betere prijs/ kwaliteitverhouding (eigengebakken brood) of zijn ze van betere kwaliteit. 14% 15% 15% 9% 7% 1% Wit brood Biobrood Bruin brood Eigengebakken brood Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=600) 12

De maaltijden bereiden Over het algemeen geldt voor u dat u... 11% 53% 19% 58% 30% 1 op de 3 consumenten met een bescheiden inkomen kookt nooit. Dit percentage is veel lager bij de gemiddelde en de hoge sociale groepen. Laatstgenoemde groepen zullen ook talrijker geregeld of af en toe koken. 59% 36% 23% 11% Nooit kookt Geregeld kookt Af en toe kookt (n=667) 13

De consumptie van bereide gerechten Hebt u in de voorbije week... gekocht? Hebt u... gegeten? 80% 76% De consumenten met een bescheiden inkomen kopen vaker bereide gerechten dan de andere sociale groepen. 63% In het weekend worden er meer bereide gerechten geconsumeerd in de lage sociale groepen, vooral voor het avondmaal. Het gaat in 4 op de 5 gevallen om een thuisgeleverde pizza of pizza gekocht in een warenhuis. 24% 37% 21% 20% 19% 24% Op weekdagen worden bereide gerechten s middags gegeten en dan bestaan ze het vaakst uit een belegd broodje of pizza s. De andere sociale groepen zijn daarentegen meer te vinden voor volledige maaltijden. Aankoop Consumptie in WE Consumptie op weekdagen Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=667) 14

Babyvoeding (0-3 jaar) kopen Jus de fruits pour bébé; 66% Bonbons ; 60% < Populatie Biscuits ; 60% Poisson; 27% Graanproducten; 26% Bioproducten; - 22% Plats préparés; -22% Kant-en-klare desserts; -25% > Populatie Petits pots; -27% Compote; -41% Babyvoeding kopen Bij de consumenten met een bescheiden inkomen zijn de gekochte voedingsproducten met uitzondering van vis en graanproducten vaker pleziervoeding. Anderzijds worden de bereide gerechten en biologische producten, die duurder zijn, veel minder gekocht. Voor de jonge ouders met een bescheiden inkomen mogen hun beschikbare middelen geen rem zijn op de kwaliteit van de aangeboden producten noch een gebrek aan beschikbaarheid rechtvaardigen. Om de baby tevreden te stellen, besteden ze er tijd aan (voor de maaltijd) en geven ze hem/haar producten die beschouwd worden als van goede kwaliteit of ook lekkernijen. Ze wijzen de bereide gerechten af, die ze beschouwen als een symbool voor ouders die niet beschikbaar zijn voor hun kind. Basis: jonge ouders en vergelijking met de lage SG(n=431) 15

De prijs van leidingwater Volgens u is leidingwater... 22% 12% 66% 57% 11% 32% 71% 12% 18% minder duur dan flessenwater even duur als flessenwater duurder dan flessenwater Van de consumenten met een bescheiden inkomen denken er 2 op de 3 verkeerd dat leidingwater duurder is dan flessenwater. In hun ogen is leidingwater serveren op een receptie onaanvaardbaar. Ze vinden trouwens ook dat een filter nodig is om het leidingwater drinkbaar te maken en dat de kalk in het leidingwater het gevaarlijk maakt voor de gezondheid. Het gebrek aan informatie en de argumenten die de reclame gebruikt leiden ertoe dat die consumenten flessenwater kopen, dat tot 250 maal meer kost dan leidingwater. Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=597) 16

De consumptie van non-foodproducten en van diensten De uitrusting van het huis De huur en de afbetaling van de hypothecaire lening De financiële situatie van de 50+ ers De gerechtsdeurwaarders De hygiënische zorg en de onderhoudsproducten De kinderopvang Non-foodproducten voor baby s kopen De start van het nieuwe schooljaar Zakgeld De aankopen voor de feesten Een helderziende raadplegen 17

De uitrusting van het huis TV; 0% hogedrukreiniger; -1% elektrisch fornuis; -5% wasmachine, -6% spaarlampen; - 7% broodoven, -8% aparte diepvriezer, -9% droogkast; > Populatie -26% Hebt u... (gehalte uitrusting vergeleken) In het algemeen hebben de consumenten met een bescheiden inkomen minder comfort dan de andere consumenten. microgolfoven; -15% < Populatie computer; -25% vaatwasser; -26% Basis: populatie en vergelijking met de lage SG qua hoeveelheid uitrusting(n=1234) 18

De uitrusting van het huis van de 50+ ers Wasmachine, -15% Diepvriezer, DVD-recorder; -15% Fototoestel, camera, microgolfoven; -17% > Populatie Bezit van apparaten bij de 50+ ers (gehalte uitrusting vergeleken) Broodoven; -10% In het algemeen hebben de senioren met een bescheiden inkomen veel minder huishoudelijk comfort dan de andere senioren. Ze hebben veel minder uitrusting op het vlak van elektrische huishoudtoestellen en hifi-materiaal, computer en auto. Hogedrukreiniger, elektrisch fornuis; - 16% Droogkast; -19% Vaatwasser; -23% Computer; -26% < Populatie Auto; -33% Basis: populatie en vergelijking met de lage SG(n=1234) 19

Centrale verwarming 1% 1% 5% Welk type energie gebruikt uw centrale verwarming? 57% 35% 34% De meeste consumenten met een bescheiden inkomen heeft een centrale verwarming op stookolie, in tegenstelling tot de andere consumenten die in 2 op de 3 gevallen een centrale verwarming op gas hebben. 42% 63% 61% Gas Stookolie Elektriciteit Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen die een centrale verwarming hebben(n=1234) 20

De maandelijkse huur 249,2 427,6 654,6 Hoeveel huur betaalt u per maand (andere kosten niet inbegrepen)? Voor de huurders is de huur die ze betalen anders naargelang de sociale groep waartoe ze behoren. Zo ligt de huur 71% hoger tussen de consumenten met een gemiddeld en die met een bescheiden inkomen en 53% hoger tussen de consumenten met een hoog en die met een gemiddeld inkomen. Hoewel de huur voor gezinnen met een bescheiden inkomen in absolute waarde lager is, maakt hij in verhouding toch een groter deel uit van de gezinsuitgaven, vooral in Brussel. Maandelijkse huur, exclusief kosten (n=1234) 21

De hypothecaire lening afbetalen Hoeveel moet u per maand terugbetalen voor uw hypothecaire lening? 771,0 418,2 398,6 Voor de eigenaars is de maandelijkse terugbetaling voor hun hypothecaire lening anders naargelang de sociale groep waartoe ze behoren. Het bedrag valt iets lager uit tussen de consumenten met een bescheiden inkomen en de gemiddelde sociale groepen, maar het stijgt sterk (met 94%) tussen de gemiddelde en de hoge inkomens. De verhouding tussen de terugbetaalde maandelijkse som bij een hypothecaire lening en de maandelijkse huur bedraagt 1,68 in het geval van de lage sociale groepen, maar slechts 0,93 en 1,18 in het geval van de gemiddelde en de hoge inkomens. Dit is een bewijs van de moeilijkheid voor de consumenten met een bescheiden inkomen om (ooit) een eigendom te kunnen kopen. Maandelijkse terugbetaling (n=803) 22

50+ ers huurder of eigenaar? U bent...? 59% 73% 87% 41% 27% 13% De consumenten met een bescheiden inkomen zijn minder vaak eigenaar van hun woning dan de andere consumenten. Het is dus niet verbazend dat ze zich als huurders zonder enige financiële «reserves» ook meer zorgen maken over hun toekomst. Door de bescheiden inkomens en de belangrijke verhouding tussen maandelijkse huur en maandelijkse terugbetaling van een hypothecaire lening, zijn de senioren met een bescheiden inkomen driemaal minder vaak eigenaar van hun woning dan de senioren met een hoog inkomen. Huurder Eigenaar Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=1017) 23

De financiële situatie van de 50+ ers Wat uw financiële situatie betreft zou u zeggen dat u... 45% 73% 85% De consumenten met een bescheiden inkomen hebben vaker financiële moeilijkheden. Een meerderheid vinden dat ze niet genoeg geld hebben om te leven, in tegenstelling tot de gemiddelde en hoge sociale groepen voor wie de financiële middelen toereikend zijn. 55% 27% 15% Niet genoeg geld hebt om te leven Genoeg geld hebt om te leven Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=1017) 24

De financiële situatie van de 50+ ers Hebt u of had u geld opzij gezet voor uw pensioen? 58% 73% 84% De consumenten met een bescheiden inkomen hebben vaker financiële problemen want ze hebben niet altijd geld opzij gezet (of kunnen zetten) voor hun pensioen. Het tegenovergestelde geldt voor de gemiddel-de en hoge sociale groepen, die in meer dan 7 op de 10 gevallen vinden dat ze geld opzij hebben kunnen zetten voor hun pensioen. 42% 27% 16% Nee Ja Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=1017) 25

De financiële situatie van de 50+ ers 4% 4% 5% 28% 39% 41% Over het pensioen dat u binnen 0 à 5 jaar zult ontvangen, bent u... De consumenten met een bescheiden inkomen uiten meer bezorgdheid over hun pensioen dan de senioren van de andere groepen, al heerst er algemeen een gevoel van angst. 40% 46% 45% 28% 11% 9% Zeer bezorgd Eerder ongerust Eerder gerust Vol vertrouwen Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=1017) 26

De gerechtsdeurwaarders Hebt u als consument al met een gerechtsdeurwaarder te maken gehad? 84% 90% 91% De consumenten met een bescheiden inkomen hebben al bijna dubbel zo vaak met een gerechtsdeurwaarder te maken gehad, in de meeste gevallen in de vorm van een brief met de vraag om een betaling te storten op een rekening, zonder een gerechtelijke procedure. 16% 10% 9% Vandaag de dag hebben de meeste wan-betalingen te maken met verbruikskrediet, renouvellerend krediet, telefoonfacturen, energie- of gezondheidszorgrekeningen. Ja Nee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=700) 27

De gerechtsdeurwaarders 36% 18% 45% 21% 36% 43% 17% 66% 17% hebt u gereageerd bent u blijven weigeren om te betalen hebt u toch betaald Indien het daarbij ging om een vordering waarmee u niet akkoord ging,... Meer dan 4 op de 10 consumenten in de lage en gemiddelde sociale groepen aanvaarden om een betwiste vordering te betalen na ontvangst van een brief van een gerechtsdeurwaarder. Wanneer ze tot de bescheiden sociale groepen behoren, durven ze zich nauwelijks verzetten en zijn ze het minst talrijk die blijven weigeren om te betalen, dit in tegenstelling tot de gemiddelde en hoge sociale groepen. De consumenten met een bescheiden inkomen worden dus eigenlijk op die manier gestraft door een gebrek aan informatie. (n=700) 28

Hygiënische zorg en onderhoudsproducten Voor een huis zonder microben moet er geregeld worden schoongemaakt met desinfecterende producten; 11% < Populatie Wanneer ik een detergent gebruik, doseer ik het op basis van mijn ervaring; 11% Om een proper huis te verkrijgen, moet er elke dag schoongemaakt worden; 7% Voor ik een onderhoudsprodu ct koop, lees ik systematisch het etiket; -6% > Populatie Wanneer ik een detergent gebruik, doseer ik het volgens de instructies van de leverancier; -12% Houdingen in verband met het gebruik van onderhoudsproducten De consumenten die behoren tot de lage sociale groepen, zijn niet alleen meer vatbaar voor («gemanipuleerd door») de stereotype beweringen in de reclameboodschappen die oproepen tot een genadeloze strijd tegen de gevaarlijke microorganismen, maar letten ook minder goed op met betrekking tot het correcte gebruik van de producten. Basis: populatie en vergelijking met de lage SG(n=486) 29

De kinderopvang 12% 88% 29% 27% 44% 37% 25% 38% een crèche (school) of een onthaalmoeder een nauwe verwant uzelf of uw partner(in) Uw kind(eren) van 0 tot 3 jaar wordt (worden) opgevangen door: Binnen de lage sociale groepen wordt de opvang van het kind (de kinderen) in 9 op de 10 gevallen toevertrouwd aan de partner(in). Dat percentage neemt af tot de helft binnen de andere sociale groepen, waar een andere nauwe verwant voor de opvang mag instaan. Wanneer ze tot de gemiddelde of hoge sociale groepen behoren, gaan ze op identieke leeftijd al veel talrijker naar de crèche of naar school. Zouden de consumenten met een bescheiden inkomen gestraft worden waar het om de kinderopvang gaat? (n=431) 30

Babyproducten (0-3 jaar) kopen > Populatie Non-foodproducten voor de baby kopen Massageoliën; 66% Zeep; 60% Doekjes; 60% De non-foodproducten voor kinderen van 0 tot 3 jaar, zoals massageoliën, zepen, doekjes, speelgoed en specifieke (anti-allergene) melk, worden vaker gekocht door de bescheiden inkomens. Speciale melk; Speelgoed; 27% 26% Het is waar dat de gevoelsinvestering bij de geboorte van een kind heel groot is en dat de jonge ouders vaak op zoek gaan naar het allerbeste om hun kind zeker niets tekort te doen. Hydraterende crèmes; -22% Kindershampoos; -22% Anderzijds worden hydraterende crèmes en shampoos veel minder gebruikt. < Populatie Basis: jonge ouders en vergelijking met de lage SG(n=431) 31

De start van het nieuwe schooljaar 8% Gaat u speciaal winkelen voor het begin van het nieuwe schooljaar? De start van het nieuwe schooljaar is een groot consumptiemoment voor de bescheiden inkomens. 70% 65% Ze verklaren in zeer groten getale dat ze specifieke aankopen doen in die periode. 92% 30% 35% Ze zijn met driemaal meer dan in de andere sociale groepen. Ze zeggen allemaal dat ze gebruikmaken van en zich beperken tot de lijst van schoolbenodigdheden die de school aan de leerlingen voorlegt. Ja Nee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=204) 32

Zakgeld Hoeveel zakgeld krijg je? De jongeren uit de verschillende sociale groepen krijgen op een euro na dezelfde gemiddelde sommen zakgeld. 36,5 35,2 36,9 Dat identieke gemiddelde mag ons echter niet uit het oog doen verliezen dat het deel van de inkomens dat aan deze uitgave besteed wordt, groter is bij de consumenten met een bescheiden inkomen, met de lagere inkomens, dan in de gemiddelde en hoge sociale groepen. Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=2200) 33

Aankopen voor de eindejaarsfeesten Hoeveel geef je gemiddeld per persoon uit voor dit feest? 40,7 42,7 47,3 60,4 42,2 De consumenten met een bescheiden inkomen beperken de uitgaven tijdens de eindejaarsperiode meer dan de andere consumenten. Die beperking haalt echter niet dezelfde proporties als voor de andere consumenten. 28,1 Kerstmis Nieuwjaar (n=681) 34

Huisdieren Hebt u een huisdier? 58% 53% 44% De consumenten met een bescheiden inkomen zeggen minder vaak dat ze een huisdier hebben dan de andere sociale groepen: slechts 4 op de 10 hebben een huisdier. Hoe hoger de sociale groep, hoe groter het percentage huisdierbezitters wordt. 42% 47% 56% Ja Nee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=1260) 35

Een helderziende raadplegen Hebt u al ooit een helderziende geraadpleegd? 91% 93% 94% De consumenten met een bescheiden inkomen raadplegen gemakkelijker een helderziende. Die raadpleging kan het teken zijn van een grotere ontreddering. 9% 7% 6% Ja Nee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=601) 36

De duurzame consumptie De energiebesparingen De centrale verwarming (reglementering, veranderingen, premie) Insecticiden kopen Onkruidverdelgers kopen 37

De duurzame ontwikkeling 6% 7% 94% 93% 25% 75% Hebt u er persoonlijk enig idee van wat «duurzame ontwikkeling» betekent? Net als de consumenten met een bescheiden inkomen verklaren de consumenten met een gemiddeld inkomen dat ze geen precies idee hebben van wat het begrip «duurzame ontwikkeling» betekent. De afwezigheid van kennis van het concept beïnvloedt algemeen hun globale perceptie betreffende milieubescherming als hun persoonlijke houdingen en gedragspatronen op het gebied van energie, verwarming, aankopen van gevaarlijke producten voor de gezondheid en voor het milieu. GS inf GS moyens GS sup behoorlijk of heel precies idee geen of weinig precies idee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen (n=600) 38

De energiebesparingen Ik laat mijn computer vaak in waakstand staan; Om de TV af te 18% zetten, gebruik ik enkel de afstandsbediening; 11% Energieverbruik is moeilijk in de hand te houden; 7% < Populatie Wanneer ik wegga (> 4 uren), zet ik de thermostaat in huis lager; -8% > Populatie Als het fris wordt, trek ik liever een extra pull aan dan De temperatuur in de verwarming hoger mijn woning wordt 's te zetten; -14% nachts verlaagd; - 17% Gedragspatronen op het gebied van energiebesparingen In het algemeen hebben de consumenten in de lage sociale groepen minder aandacht voor de energiebesparingen dan de andere consumenten. Ze vinden het moeilijk om hun verbruik onder controle te houden, maar laten vaak hun computer in waakstand staan, gebruiken enkel de afstandsbediening van de TV en gaan minder snel een extra pull aantrekken wanneer het kouder wordt in huis of de thermostaat in hun huis s nachts of bij afwezigheid lager zetten. Het gebrek aan informatie kan deze consumenten ertoe leiden dat ze meer energie verbruiken. Basis: populatie en vergelijking met de lage SG(n=1234) 39

De centrale verwarming 61% 50% 52% 70% 55% 81% Met welke regelsystemen is uw centrale verwarming uitgerust? De meeste consumenten met een bescheiden inkomen zijn qua regelsystemen voor hun centrale verwarmingsinstallatie minder goed uitgerust dan de andere consumenten. Het ontbreken van een thermostaat is een flagrant probleem. Zonder een thermostaat kun je immers de centrale verwarmingsinstallatie niet correct regelen en dat leidt tot hogere energiefacturen. 3% 3% 5% Thermostatische kranen op de radiators Thermostaat Buitensonde Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen die een centrale verwarming hebben(n=1234) 40

De centrale verwarming Hebt u veranderingen doorgevoerd aan...? 77% 78% 28% 28% 10% 12% 4% 4% 0% 0% 86% 51% 26% 19% 7% De consumenten in de lage en gemiddelde sociale groepen doen minder vaak veranderingen aan hun verwarmingsinstallatie. Vaak omdat ze geen eigenaar zijn of omdat ze vinden, als ze eigenaar zijn, dat hun installatie voldoende goed presteert. de verwarmingsketel de radiators de thermostatische kranen de thermostaat de buitensonde Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=1234) 41

De centrale verwarming Hebt u voor die verandering een premie gevraagd? 7% 20% 26% Voor een verandering aan de centrale verwarmingsinstallatie vragen de consumenten met een bescheiden inkomen driemaal minder vaak een premie dan de andere consumenten. 93% 80% 74% Belangrijkste aangehaalde reden daarvoor: slechte kennis van het bestaan van de premies en/of van de instantie tot wie men zich moet richten. Nee Ja Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen die veranderingen aan hun installatie doorgevoerd hebben(n=1234) 42

Insecticiden kopen Hebt u vorig jaar insecticiden gekocht? 53% 63% 77% 47% 37% 23% Ja Nee De consumenten met een bescheiden inkomen zeggen dat ze vaker insecticiden kopen dan de andere sociale groepen. Ze kopen er gemiddeld 4,5 maal tegenover respectievelijk 2,9 en 2 maal voor de gemiddelde en de hoge sociale groepen. In tegenstelling tot de andere consumenten kopen ze het product zodra het seizoen begint, preventief, om het product vooraf in bezit te hebben, nog voordat het ongedierte verschijnt. Slechte kennis van de producten door gebrekkige informatie kan die consumenten ertoe leiden dat ze de producten in de handel verkeerd gebruiken. Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=600) 43

Onkruidverdelgers kopen Leest u het etiket op die producten? 31% 69% 5% 95% 6% 94% Nauwelijks 2 op de 3 consumenten met een bescheiden inkomen zeggen dat ze de etiketten op die scheikundige producten lezen. Anderzijds zeggen 9 op de 10 van de andere consumenten dat ze die etiketten lezen. Het is waar dat de zeer technische informatie, in moeilijk leesbare lettertjes of in onbegrijpelijke taal, het lezen van de tekst niet aanmoedigt, zeker niet voor consumenten die maar zelden op de hoogte zijn van de problematiek rond de vervuilende stoffen, de onkruidverdelgers en de pesticiden. Ja Nee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=600) 44

De winkels en het koopgedrag Het koopgedrag wijzigen Een voedingswinkel kiezen Het winkelbezoek Perceptie van de prijzen van de goedkoopste keten Winkelen en voedingsintoleranties Extra naar de winkel De solden 45

Het koopgedrag Het koopgedrag veranderen 46% 57% 17% 18% 19% 13% 18% 52% 28% 12% 12% 8% De consumenten met een bescheiden inkomen consumeren vaker dan de andere sociale groepen de goedkoopste producten (eerste prijzen) en de distributeurmerken. De gemiddelde en hoge sociale groepen (vooral) kopen producten van een nationaal merk, en meer zelden van een distributeurmerk en eerste prijzen. Hun koopgedrag is standvastiger dan dat van de consumenten met bescheiden inkomens, die zoeken naar de goedkoopste producten. De hoge sociale groepen consumeren het talrijkst (duurdere) nationale merken. Eerste prijs Distributeurmerk Nationaal merk Gedrag onverand (n=803) 46

Een voedingswinkel kiezen Keuzecriteria voor een voedingswinkel Kenmerken Beslissingselementen (eindbeslissing winkel kiezen) Populatie Nabijheid Prijs Versheid Parking Lage sociale groepen Nabijheid Prijs Parking Een voedingswinkel kiezen gebeurt in de eerste plaats op basis van elementen die te maken hebben met de kosten (lage prijzen, korte verplaatsingen gelet op beperkt volume dat gekocht wordt). De consumenten met een bescheiden inkomen kiezen een voedingswinkel op basis van de ligging (moet dichtbij zijn), de aangerekende prijzen en de aanwezigheid van een parking. Ze evalueren de winkel op basis van de versheid, de veiligheid en de kwaliteit van de aangeboden voedingswaren. Waarderingselementen (evaluatie en appreciatie van de winkel) Veiligheid Kwaliteit Beschikbaarheid Smaak Versheid Veiligheid Kwaliteit In tegenstelling tot de andere sociale groepen is de versheid geen beslissingselement (beslissings-bepalend kenmerk), evenmin als de beschikbaarheid of de smaak, die (keuzebepalende) waarderings-elementen zijn. Basis: populatie en vergelijking met de lage SG(n=803) 47

Winkelbezoek Aldi; 9% Verschil > 0 gemiddeld profiel De meest bezochte keten voor voedingswaren AD Delhaize; 5% GB contact; 3% GB Partner; 1%Lidl; 1% Carrefour; -7% Delhaize City; -1% Colruyt; -2% Bij de bescheiden inkomens zijn de prijs en de nabijheid de criteria die zorgen voor de keuze van de keten voor de aankopen van voedingswaren. Er zijn vijf ketens die veel bezocht worden door de consumenten met een bescheiden inkomen: Aldi, AD Delhaize, GB contact, GB Partner en Lidl. Carrefour, Delhaize (De Leeuw) en in mindere mate Colruyt en Delhaize City genieten minder belangstelling. Qua grootste waardering noemt de helft van hen Aldi. Verschil < 0 gemiddeld profiel Delhaize; -7% Basis: populatie en vergelijking met de lage SG(n=803) 48

Prijs: de goedkoopste keten Aldi 52% Welke is over het algemeen de goedkoopste winkel? Colruyt Lidl Carrefour 2% 8% 35% Qua prijsperceptie steken twee ketens met kop en schouders boven de andere uit: Aldi en Colruyt. 1 op de 2 consumenten vindt dat Aldi de goedkoopste winkel is en 1 op de 3 vindt dat Colruyt dat is. Bij de consumenten met een bescheiden inkomen worden de hard-discounters Aldi en Lidl nog het vaakst beschouwd als de goedkoopste ketens (met respectievelijk 67% en 19%). Delhaize De Leeuw 1% Makro 1% Basis: populatie(n=803) 49

Boodschappen doen en voedingsintoleranties Vindt u het moeilijk om rekening te houden met voedingsintoleranties wanneer u boodschappen doet? 62% 93% 84% De consumenten met een bescheiden inkomen hebben vaker dan de andere sociale groepen moeilijkheden om rekening te houden met voedingsintoleranties en allergieën wanneer ze boodschappen doen. De etiketten lezen lijkt echt een probleem te zijn. 38% 7% 16% Ja Nee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=600) 50

Boodschappen doen en voedingsintoleranties 0% 100% 71% 50% Het is moeilijk om aangepaste producten voor mensen met een voedingsallergie of intolerantie te vinden, te herkennen in de winkel De consumenten met een bescheiden inkomen ondervinden vaker dan de andere sociale groepen moeilijkheden om aangepaste producten voor mensen met een voedingsallergie of intolerantie te vinden of te herkennen in de winkel. De identificatie van die producten in de winkelrekken is duidelijk niet vanzelfsprekend. 50% 29% Ja Nee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=600) 51