Groen-Blauwe Infrastructuur Inleiding Studiedag Groen Speelweefsel Moorsele - 25 oktober 2017 Dr. Sander Jacobs Onderzoeksgroep Natuur & Maatschappij Instituut voor Natuur en Bosonderzoek INBO Sander.jacobs@inbo.be Spelen Elkaar ontmoeten Schoonheid Wandel- en fietsverbinding Frisse lucht Klimaatadaptatie (water) Geluidsbuffer Fijn stof Gezondheid Ontwikkeling 1
NOT EVEN A BLOOMING PLACE FOR THE KIDS TO PLAY 2
Winst door maatregel - kosten van maatregel = netto winst Klassieke rioleringswerken 1.346.000-1.383.000 = - 37.000 Groen-blauwe infrastructuur 1.835.000-83.573 = + 1.000.000 Stagewerk Merlijn De Rijcke Arteveldehogeschool Gent Beeld: City of CopenHagen 3
4
Functies/ecosysteemdiensten Omschrijving - work in progress Beekwater voor landbouwgebruik oppompen van beekwater voor direct landbouwgebruik Brede natuurlijke oevers tegen oevererosie natuurlijke oevers op plaatsen waar er ruimte voor is waardoor er minder slibtoevoer, minder oeverafkalving is De beek als afvoerder van afval de beek als 'verwerker' van lozingen van huishoudelijk afvalwater, overstorten, (tuin)afval, ( verdunningsfunctie) Gezonde natuur goed functionerend ecosysteem dat verschillende gebruiksfuncties ondersteunt Historische en erfgoedwaarde van het landschap historische waarde van de beek, inclusief watermolens, voor de erlangs gelegen dorpen, Houtproductie aanplant of uit beheer van bossen en houtkanten Koolstofopslag voor het klimaat vastleggen koolstof tegen klimaatverandering Landschappelijke schoonheid appreciatie voor beekvallei door landschap, uitzichten, hoogteverschillen, uitkijkpunten Leefbare landbouwpraktijk en voedselproductie leefbare en productieve landbouw in de beekvallei Natuurlijk vasthouden van water water ter plaatse vasthouden en laten infiltreren ( snelle afvoer naar de beek vermijden) Ruimte voor bedrijvigheid industrie, landbouwbedrijven, in de beekvallei Ruimte voor wonen wonen in de beekvallei Rust, ontspanning en spel beek/water als ontspannende plek of oase van rust Sociaal contact en samenhorigheid de beek als sociale verbinding tussen bewoners Sportinfrastructuur voor de buurt plaats voor sport langs de beek, mountainbikesport, aanwezigheid voetbalvelden, sportvelden, Toerisme logement, eten en drinken, fiets- en wandeltoerisme Tuinieren en paarden houden tuinieren of paarden houden als hobby in de beekvallei Veilige fiets- en wandelverbindingen een veilige verbinding voor trage weggebruikers (kan zowel recreatief als functioneel zijn) Veiligheidsgevoel (m.b.t. overstromingen) gevoel van veiligheid bij het wonen in de beekvallei, lage kans op schade of ernstige gevolgen door overstromingen Water afvoeren vermijden van opstuwen van water, vlot afvoeren in risicozones Water bergen tijdelijk bergen van overstromingswater vanuit de beek in de vallei ecologische waarde van natuur, natuurgebieden, Zeldzame habitats, dieren en planten hellingbossen, bronbossen, als leefgebied voor zeldzame en typische soorten (kwabaal, rivierdonderpad, serpeling, stekelbaars, amfibieën, vissen) Zuiver water beperkte instroom van vuil water en zelfzuiverend vermogen (chemische kwaliteit van het water) 5
invloed op => Leefbare landbouwpraktijk en voedselproductie Gezonde natuur Water afvoeren Historische en erfgoedwaarde van het landschap Ruimte voor bedrijvigheid Landschappelijke schoonheid Ruimte voor wonen Water bergen Toerisme Brede natuurlijke oevers tegen oevererosie Natuurlijk vasthouden van water Zuiver water Zeldzame habitats, dieren en planten Tuinieren en paarden houden Rust, ontspanning en spel Veilige fiets- en wandelverbindingen Sociaal contact en samenhorigheid Sportinfrastructuur voor de buurt De beek als afvoerder van afval Veiligheidsgevoel (m.b.t. overstromingen) Koolstofopslag voor het klimaat Beekwater voor landbouwgebruik Houtproductie Prioriteit voor visievorming 4 essentieel 3 zeer belangrijk 2 belangrijk Water bergen 4 4 4 1 4 2 4 nvt 2 1 2 3 3 2 1 2 1 3 1 3 0 1 0 Leefbare landbouwpraktijk en nvt 4 3 2 2 3 2 3 2 3 3 2 3 0 0 0 2 0 2 0 2 2 1 voedselproductie Toerisme 3 3 2 4 2 4 2 2 nvt 0 0 1 1 2 2 4 3 2 0 2 0 0 1 1 minder belangrijk 0 niet vermeld/niet van toepassing Tuinieren en paarden houden 3 1 2 3 2 3 0 1 2 2 2 2 0 nvt 2 2 1 2 3 0 0 2 0 Historische en erfgoedwaarde van het landschap 3 2 2 nvt 2 3 2 2 4 1 1 0 2 1 3 2 0 0 0 1 0 0 2 Ruimte voor wonen 3 3 3 3 1 3 nvt 3 1 3 3 1 1 0 0 0 2 1 2 0 0 0 0 Ruimte voor bedrijvigheid 2 2 3 3 nvt 3 3 3 2 2 3 1 2 2 0 0 0 0 0 0 0 1 0 Water afvoeren 3 2 nvt 0 3 0 3 3 1 0 3 3 0 3 1 0 1 1 2 3 0 0 0 Gezonde natuur 4 nvt 1 2 2 2 2 2 2 1 1 2 3 2 1 0 1 0 0 0 1 0 1 Brede natuurlijke oevers tegen oevererosie 4 3 2 0 2 0 2 2 0 nvt 1 2 3 1 0 0 0 0 0 2 0 1 0 Sportinfrastructuur voor de buurt 1 1 2 2 1 2 1 0 2 2 2 0 0 0 2 3 2 nvt 0 0 0 0 0 Houtproductie 2 2 1 3 1 2 1 1 0 2 1 0 2 0 0 0 0 0 0 0 3 0 nvt Landschappelijke schoonheid 2 2 0 4 2 nvt 2 0 4 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 Veiligheidsgevoel (m.b.t. overstromingen) 2 0 2 0 2 0 2 2 1 2 1 0 0 1 0 1 0 1 0 nvt 0 0 0 Zeldzame habitats, dieren en planten 3 3 0 2 2 0 2 0 0 3 0 0 nvt 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Sociaal contact en samenhorigheid 2 0 0 1 2 0 0 0 2 0 0 0 0 2 2 1 nvt 2 2 0 0 0 0 Veilige fiets- en wandelverbindingen 1 1 1 1 0 2 0 1 2 1 0 1 1 0 2 nvt 0 2 0 0 0 0 0 Natuurlijk vasthouden van water 2 0 2 0 0 0 0 2 0 2 nvt 2 0 0 0 1 0 0 0 0 3 1 0 Beekwater voor landbouwgebruik 2 1 2 0 0 0 0 0 0 1 2 2 2 0 0 0 1 0 1 0 0 nvt 0 De beek als afvoerder van afval 2 2 1 0 0 0 0 1 0 0 0 3 0 0 0 0 1 0 nvt 0 0 0 0 Rust, ontspanning en spel 0 0 0 0 0 2 0 0 2 0 0 0 0 0 nvt 2 2 2 0 0 0 0 0 Zuiver water 3 3 1 0 0 0 0 1 0 0 1 nvt 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Koolstofopslag voor het klimaat 1 0 1 0 0 0 0 1 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 nvt 0 2 6
NOW HOW SHALL WE PLAN? MOST IMPORTANT OF ALL IS THE CHILD! Groen Speelweefsel - netwerk groene (speel)plekken - informele en formele plekken - routes die deze plekken verbinden Doel concept speelweefsel : - kwaliteitsvolle groene speelruimte - kindgerichte publieke groene ruimte Hoe? - Perspectief van kinderen 'ruimtelijk vertalen' - bestaande versus gewenste speelweefsel uittekenen - Voordelen zichtbaar maken - Samenwerking realiseren - 7
Groen Speelweefsel? Maatschappelijke voordelen! Verschillende betrokken niveaus en domeinen: jeugd, milieu, klimaat, gezondheid, water, ruimtelijke ordening, Elk hun visies, ervaringen, voorbeelden, beleid en cultuur HOE kunnen we met groen speelweefsel win-wins realiseren? 8
Verloop van de dag 9u00 Onthaal 9u30 Welkomstwoord (Wikzaal) 9u50 Inleiding en praktische info Schepenen Wevelgem Sander Jacobs, Natuur en Maatschappij (INBO) 10u20 Themasessies reeks 1 Zet je speelweefsel op kaart Raf Verbruggen, De Ambrassade Theaterzaal Traject speelzones 2018 Karine Abeels, Inverde/Barbara Geschier,ANB Vergaderzaal 2 Ecosysteemdiensten Sander Jacobs, INBO Vergaderzaal 1 11u20 Pauze 11u40 Themasessies reeks 2 Kindvriendelijke publieke ruimte Peter Dekeyser, Kind en Samenleving Vergaderzaal 2 Groen speelweefsel in het meerjarenplan Katrijn Gijsel, Springzaad.be vzw Theaterzaal Wild spelen stimuleren Simon Verschelde en Jolle Desloover, Wildebras Vergaderzaal 1 12u40 Broodjeslunch - Cafetaria 13u20 Namiddagprogramma - 13u20 Vertrek Fietstocht (groep 1) - 13u30 Vertrek Fietstocht (groep 2) 16u30 Einde fietstocht 9
Zet je speelweefsel op kaart Raf Verbruggen, stafmedewerker van De Ambrassade Traject speelzones 2018: Karine Abeels, Inverde Ilke Werbrouck, Natuur en Bos (ANB) 10
Ecosysteemdiensten Sander Jacobs (INBO) Kindvriendelijke publieke ruimte Peter Dekeyser, Kind en Samenleving 11
Groen speelweefsel in het meerjarenplan: Katrijn Gijsel, Springzaad.be vzw en ontwerpbureau Fris in het Landschap Wild spelen stimuleren Simon Verschelde en Jolle Desloover, Wildebras 12