Facebook bouwt zeer energiezuinig datacenter

energie-efficiëntie Facebook bouwt zeer energiezuinig datacenter Het debacle van Amazon dcw juni 2011 in samenwerking met: advancing information transport systems

DataCenter Infrastructure Solutions First Class****** Power IT Rack IT Cool IT Connect IT Monitor IT Different situations and different conditions require the right club on the golf course. So success is always that bit closer when you have the right club at hand. And it s pretty much the same situation when we re talking about data center infrastructure analysis. Emerson Network Power has the right solution available for all situations and the respective given complexity up-to-date, as required and highly efficient in reducing operating costs (TCO/ROI). We give you future-proof solutions from one single source. More information at www.knuerr.com www.avocent.com www.aperture.com www.emerson.com Maintain IT Emerson Network Power and the Emerson Network Power logo are trademarks and service marks of Emerson Electric Co. 2010 Emerson Network Power Ideas, Graphics, Editorial Team: Gropp/Huber EMERSON. CONSIDER IT SOLVED. TM

dcw colofon datacenterworks is hét vakblad over de technische infrastruc tuur van datacenters. jaargang 4, juni 2011, nummer 5 datacenterworks verschijnt tienmaal per jaar. toezending geschiedt op abonnement basis en controlled circulation. uitgever arnoud van gemeren arnoud@fenceworks.nl Hoofdredactie ferry waterkamp ferry@datacenterworks.nl eindredacteur Marjan van Hoorn postadres redactie maredijk 17, 2316 vr leiden telefoon 071-521 49 98 e-mail administratie@fenceworks.nl advertentie-exploitatie hans potharst telefoon 06 17 44 38 16 email hans@fenceworks.nl in dit nummer bijdragen van michiel van blommestein, brian garvey, peter gloudemans, wouter hoeffnagel, paul matthijsse, teus molenaar, oene-wim stallinga, hans vandam, ferry waterkamp, harm wijsman vormgeving laura willemsen graf isch ontwerp druk 3l drukkerij bv, rotterdam kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. geplaatste artikelen vertegenwoordigen niet noodzakelijk de mening van de redactie. de redactie noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van artikelen van derden, ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van genoemde data en prijzen. fotokopie en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk op welke wijze dan ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder vermelding van: overgenomen uit datacenterworks, vakblad over de technische infrastructuur van datacenters, met vermelding van de jaargang en het nummer. datacenterworks is een uitgave van fenceworks bv Macht In het openingsartikel werpen we deze maand een blik op het nieuwe datacenter van Facebook in Prineville in de Amerikaanse staat Oregon. Een datacenter dat de gemoederen in Prineville gelet op het inwonersaantal in omvang vergelijkbaar met bijvoorbeeld Vinkeveen overigens behoorlijk bezighoudt. Volgens diverse nieuwsberichten wil nu iedereen de buurman worden van Facebook en dreigt het gemoedelijke plaatsje uit te groeien tot het mekka van datacenters in de Verenigde Staten. Volgens woordvoerders van Prineville zouden twee grote datacenterpartijen al met de gemeente in gesprek zijn voor de vestiging van hun nieuwe datacenters. Maar dit terzijde, terug naar het paradepaardje van Facebook. Zoals een partij als Facebook betaamt, heeft het enkele opmerkelijke ontwerpkeuzen gemaakt om de zin en onzin van zijn ruim 500 miljoen actieve gebruikers te kunnen herbergen. Zo heeft Facebook servers ontworpen waarin de franje, zoals videokaarten, achterwege is gelaten. Ook het Bios en de moederborden zijn zo ver mogelijk gestript door de onnodige features te verwijderen. Voor de koeling heeft het gekozen voor een systeem op basis van verdamping. Een team van Facebook is een jaar bezig geweest om de specificaties van het nieuwe datacenter op te stellen en die specificaties zijn nu openbaar gemaakt binnen het Open Compute Project. Deze stap wordt door sommigen gezien als iets revolutionairs, zo merkt Paul Matthijsse in zijn artikel op. Dat gaat mij iets te ver. Is het delen van kennis door bijvoorbeeld het uitwisselen van best practices niet de centrale gedachte achter bijvoorbeeld de Code of Conduct of op nationaal niveau de MJA voor ict? En welk strategisch voordeel levert het op om de specificaties van bijvoorbeeld je koeling angstvallig geheim te houden? Maak je daar een geheim van? In het geval van Facebook zullen er bovendien maar weinig partijen zijn die de specificaties een-op-een kunnen gebruiken. Of mis ik hier iets? Dat Facebook zijn hardwarespecificaties netjes gedocumenteerd beschikbaar stelt aan eenieder die deze wil zien, is absoluut prijzenswaardig. Maar de ware revolutie schuilt toch echt in een ander aspect van deze openbaring: Facebook maakt hiermee duidelijk dat het als gebruiker de hardwarespecificaties opstelt en niet de hardwarefabrikanten. De gebruiker dicteert. Ferry Waterkamp ferry@datacenterworks.nl dcw juni redactioneel 3

10 06 16 dcw juni inhoud 4 dcw praktijk 06 facebook bouwt energiezuinig datacenter In april dit jaar heeft Facebook een nieuw datacentrum in gebruik genomen. De hardwarespecificaties zijn openbaar gemaakt en ondergebracht in het Open Compute Project. 14 colt bouwt datacenters in de fabriek Colt DataCentre Services (DCS) introduceerde vorig jaar met het Modular DataCentre een nieuw concept om snel datacenters te produceren. We kunnen een datacenter van 500 m² binnen vier maanden na het tekenen van het contract volledig functionerend en getest opleveren. 16 interxion groeit door video, games en gokken Op Schiphol-Rijk is een extra datacenter in aanbouw, op het Mediapark in Hilversum staat er een, evenals een trio in Amsterdam, die alle via een glasvezelring aan elkaar zijn gekoppeld. Interxion groeit gestaag. Vooral dankzij digitaal beeld, games en online gokken. dcw cloud computing 10 het debacle van amazon Analisten, vakmedia en zelfs zwaargewichten als het Britse opinieblad The Economist hebben na de recente storing bij Amazon grote vraagtekens gezet bij de toekomst van cloud computing. Maar volgens specialisten maakt de crash vooral duidelijk dat klanten zelf verantwoordelijk zijn voor het robuust inrichten van hun ict-omgeving. Ook als ze voor cloud computing kiezen. 30 overstap mag geen tornado zijn Na de afsplitsing van Rio Tinto stond 3A Composites voor de opgave om in twaalf maanden tijd en zonder onderbreking van de IT- en bedrijfprocessen een nieuwe IT-omgeving op te zetten. Deze uitdaging werd getackeld met een interne enterprise cloud.

30 22 25 44 dcw bekabeling 21 goed voorbereid op de bandbreedteexplosie Veel experts voorspellen een versnelling in de benodigde bandbreedte in datacenters. Welke ontwikkelingen zijn er nu gaande en wat is het effect daarvan op de bekabeling in datacenters? dcw energie-efficiëntie 25 innoveren met subsidie in de praktijk Het is een opmerkelijk positief effect van de economische crisis: de overheid die toenadering zoekt tot lokale ondernemers en met milieusubsidies een gerichte impuls geeft aan het economische herstel. Ondernemers worden zo over de streep getrokken om te investeren in duurzame ontwikkeling. Het Twents Datacentrum in Enschede is daar een praktijkvoorbeeld van. dcw koeling 28 free cooling zonder bij te koelen DatacenterDynamics was half april voor de tweede keer neergestreken in Brussel. In dit verslag zoomen we in op de presentaties over datacenterkoeling. dcw netwerken 32 cloudgeoptimaliseerde netwerken Brocade greep begin mei de tiende editie van zijn Techno logy Day Summit aan voor de introductie van een reeks oplossingen om netwerken geschikt te maken voor de cloud. dcw en verder 35 it room infra 37 nieuws 43 bicsi 44 bouw nap of amsterdam 46 column dcw juni inhoud 5

PUE van 1,07: 38 % zuiniger, 24 % goedkoper Facebook bouwt zeer energiezuinig datacenter in april dit jaar heeft facebook een nieuw datacentrum in gebruik genomen, dat met een pue van 1,07 waarschijnlijk het efficiëntste datacentrum ter wereld is. het bedrijf heeft alle componenten, van bios en moederborden tot aan de voeding, geoptimaliseerd om zo min mogelijk energie te gebruiken. daarnaast heeft het deze specificaties openbaar gemaakt en ondergebracht in het open compute project, opdat anderen deze kennis niet alleen kunnen gebruiken, maar ook aanvullen en verbeteren. Paul Matthijsse is freelancejournalist dcw juni praktijk 6 De sociale netwerksite Facebook groeit hard, heel hard. Ondertussen is het de meest bezochte site in de Verenigde Staten en heeft het Google naar de tweede plaats verdrongen. Facebook zelf geeft de volgende reeks data: meer dan 500 miljoen actieve gebruikers, 50 % van hen logt elke dag in, maandelijks brengen mensen 700 miljard minuten op Facebook door, er worden elke maand 30 miljard stukjes content (of objecten), zoals weblinks, foto's, Toename van het aantal servers bij Facebook blogs en nieuwsberichten, gedeeld met andere gebruikers, de gemiddelde gebruiker creëert negentig objecten per maand, 70 % van de gebruikers resideert buiten de Verenigde Staten, sinds de lancering van de social plugins in april 2010 integreren elke maand gemiddeld 10.000 websites met Facebook, tot een totaal van 2,5 miljoen sites nu. 250 miljoen gebruikers benaderen Facebook met een mobiel apparaat en deze groep is twee keer zo actief als de nietmobiele gebruiker. IT-gezien zijn dit cijfers die bepaald niet misselijk zijn. Voor zover bekend, wordt het hele Facebookapparaat in de lucht gehouden vanuit negen datacentra, die zich allemaal in de Verenigde Staten bevinden. Opmerkelijk, gezien het feit dat bijna driekwart van de Facebook-gebruikers van buiten de Verenigde Staten afkomstig is. Toen CEO Mark Zuckerberg zijn speeltje in 2004 lanceerde, draaide deze service op een enkele server. De echte groei van Facebook, afgemeten aan de aantallen servers, begon pas in 2008. Volgens de site datacenterknowledge.com had Facebook in april dat jaar 10.000 servers in bedrijf, in 2009 waren dat er 30.000 en in juni 2010 waren er al 60.000 servers nodig om alle zin en onzin van onze medemens te verwerken. Dat Facebook nu een nieuw datacentrum heeft gebouwd, wijst erop dat deze onstuimige groei onverminderd aanhoudt. Tijdens de opening van de nieuwe locatie zei Zuckerberg dat alleen dit datacentrum al over voldoende capaciteit beschikt om alle half miljard Facebookgebruikers te kunnen bedienen. eigen ontwerp Een team van Facebook is een jaar bezig geweest om de specificaties van het nieuwe datacenter op te stellen. De doelstelling was een zo energiezuinig mogelijk systeem te bedenken, dat tegen de laagst mogelijke aanschaf- en operationele kosten kon worden gebouwd en

Foto: Chuck Goolsbee van Facebook. onderhouden. Het datacenter is neergezet in de plaats Prineville in de staat Oregon. Oregon ligt aan de westkust van de Verenigde Staten, tussen de staten Washington in het noorden en Californië in het zuiden. Het is niet voor niets dat Facebook deze locatie heeft uitgekozen: het droge en niet te warme klimaat leent zich er namelijk prima voor het datacenter zoveel mogelijk passief te koelen. De doelstellingen zijn inderdaad gehaald: de al eerder genoemde PUE van 1,07 (wat betekent dat 93 % van de energie die het complex binnenkomt daadwerkelijk naar de IT-installaties gaat) betekent dat de Prineville-locatie 38 % zuiniger met energie omgaat dan de andere locaties van Facebook, gemeten met productieworkloads. Ook niet onbelangrijk is dat de kosten van het nieuwe rekencentrum maar liefst een kwart lager zijn uitgevallen. Dit laatste is deels bereikt door alleen die onderdelen in servers te monteren, die daadwerkelijk nodig zijn om het bedrijfsproces te ondersteunen. Alle andere franje, zoals Facebook het uitdrukt, is weggelaten. Dit betekent bijvoorbeeld servers zonder videokaart erin. Die dingen worden standaard meegeleverd, maar nooit gebruikt, terwijl ze wel stroom gebruiken. Een ander voorbeeld is een aangepast Bios met alleen de functies erin die Facebook nodig heeft. Dit Bios is eveneens toegespitst om de servers zo min mogelijk energie te laten gebruiken. Hetzelfde verhaal geldt voor de moederborden; deze zijn zo ver mogelijk gestript, alleen het noodzakelijke is boord. Maandelijks brengen mensen 700 miljard minuten op Facebook door. dcw juni praktijk 7

dcw juni praktijk 8 Werking van de koeling bij Facebook. revolutie? Sommigen noemen het feit dat een groot bedrijf als Facebook al deze specificaties openbaart, zelfs revolutionair. Vanaf nu zijn het de gebruikers en niet de hardwarefabrikanten die de specificaties opstellen en dat moet dus wel goedkoper uitvallen, zo is de gedachte. Maar in de praktijk zal dit wel meevallen. Ten eerste zijn de vrijgegeven specificaties ontworpen zonder bouwtekening; en de energiezuinige servers zijn niet als zodanig te koop. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor het gemodificeerde Bios, dat is op de site van het Open Compute Project nergens te vinden of te downloaden. Een ander punt van kritiek is dat deze specificaties voor een site als Facebook geoptimalisamenwerking Voor de realisatie van wat Facebook de eerste generatie open-hardware-initiatieven noemt, heeft het bedrijf samengewerkt met Alfa Tech, AMD, Delta, Intel, Power-One, Quanta (een Taiwanese pc-bouwer) en Synnex. Voor de tweede generatie wordt nu al samengewerkt met Dell, HP, Rackspace, Skype (Microsoft ondertussen), Zynga en andere bedrijven. open compute project Facebook is vanaf het begin gemaakt met open-sourcesoftware. De website zelf is in PHP geschreven, de webservers draaien op Apache. Daaromheen draait een hele softwarestack die eveneens open source is. Het is wellicht vanuit deze achtergrond dat Facebook besloot ook de hardwarespecificaties van het datacenter openbaar te maken. Daartoe is het Open Compute Project in het leven geroepen, waar de specificaties voor een ieder zijn in te zien. Facebook hoopt dat dit net zo zal gaan werken als in de open-sourcesoftwarewereld gebruikelijk is: door de source te delen kunnen andere datacenterontwerpers het concept verder aanscherpen. Maar ook het feit dat Jonathan Heiliger, VP van technical operations bij Facebook en nauw betrokken bij dit project, zich in het verleden meermalen heeft beklaagd over het feit dat de hardwarefabrikanten niet de spullen leveren waar een site als Facebook op zit te wachten, heeft hier mogelijk een rol gespeeld. Zijn grootste klacht is dat moderne servers allemaal zijn toegespitst op complexe, zakelijke omgevingen en features bevatten die helemaal niet vereist zijn voor de specifieke webscale workloads van een bedrijf als Facebook. Dergelijke belastingen kunnen veel goedkoper worden verwerkt met geoptimaliseerde bareboneservers. In eerste instantie heeft Facebook de specificaties en mechanische ontwerpen van de belangrijkste componenten van een datacenter gepubliceerd. Behalve de hardware, zoals moederborden (AMD Opteron en Intel Xeon), serverchassis en de racks, zijn ook het koelsysteem en de voeding beschreven. Het Open Compute Project wil in de toekomst ook de PUE publiceren van andere datacenters die volgens deze specificaties zijn gebouwd. Dat zou interessant zijn als dat zou gebeuren, want een datacentrum in een ander klimaat zal vermoedelijk heel andere waarden opleveren. koeling Als we een kijkje nemen bij het hoofdstuk datacenterkoeling, zien we dat er geen airconditioning wordt gebruikt. In plaats daarvan is een koelruimte boven het datacentrum geplaatst, die de luchttemperatuur reguleert. Volgens data van Ashrae, de club van klimaatbeheersers, was de hoogste temperatuur die in dit gebied in de afgelopen vijftig jaar is gemeten, 40,5 ºC. 's Winters daalde het kwik in dezelfde periode niet verder dan -35 ºC. Facebook heeft het koelsysteem dan ook ontworpen voor temperaturen tussen de -35 en +43 ºC. Het gebruikt daarvoor een koeling op basis van verdamping, die als volgt werkt. In de koelruimte stroomt verse buitenlucht naar binnen, die afhankelijk van de temperatuur wordt gemengd met de warme lucht die het datacentrum juist heeft verlaten. Vervolgens gaat deze mengeling van warme en koude lucht door een nieuwe ruimte, waar de lucht wordt bevochtigd of juist wordt verdampt. Deze mix passeert nu een opstelling met ventilatoren, waarna het de koudegang in het datacentrum wordt ingeblazen. Nadat het door de servers is opgewarmd, gaat een deel van de warme lucht direct de buitenlucht in, terwijl een ander deel weer wordt teruggevoerd om te worden gemengd met de koele buitenlucht die de koelruimte binnenstroomt. Doordat de koelruimte boven het datacentrum is geplaatst, kan optimaal worden gebruikgemaakt van het verschijnsel dat koude lucht zakt en warme lucht stijgt. Op deze manier is Facebook in staat de temperaturen in het datacentrum tussen de 18 en 29,4 ºC te houden. Dat is meer dan de TC9.9- richtlijnen (2008) die Ashrae voor dit gebied heeft uitgevaardigd, maar dat is volgens de ontwerpers geen probleem. We gaan verder dan de Ashrae-richtlijnen, omdat we onze eigen servers bouwen en na uitgebreide testen tot de conclusie zijn gekomen dat ze gedurende hun levenscyclus moeiteloos zullen blijven functioneren."

seerd zijn; gewone datacenters die geen half miljard gebruikers bedienen en die niet alles zelf in elkaar schroeven, zullen waarschijnlijk ook over de kennis van een systeemintegrator willen beschikken. En die verkopen nu eenmaal de hardware van de grote fabrikanten. Dan is er nog de vraag hoe ver Facebook de deur naar zijn eigen specificaties heeft opengezet. Informatie over brandwerende maatregelen of de fysieke beveiliging van de site zijn bijvoorbeeld niet vrijgegeven. Dat laatste mag logisch klinken, maar maakt wel degelijk een belangrijk onderdeel uit van een datacenterontwerp. de centrale in Oregon waar Facebook zijn elektriciteit van betrekt, een relatief groot deel opwekt met steenkolen. Eerder al had Greenpeace het bedrijf erop gewezen dat veel van de stroom die het bedrijf afneemt, niet echt groen is te noemen. Dergelijke kritiek draagt niet bij aan een modern en verantwoord bedrijfsimago, dus Facebook haastte zich dan ook om te melden dat de stroomleverancier in Oregon, Pacific Power, agressieve plannen heeft het aandeel van duurzame stroom in zijn aanbod flink op te voeren. Waarmee het toch al zuinige datacenter vanzelf nog groener wordt! groen Bouw je een van de efficiëntste datacenters ter wereld, krijg je weer het verwijt naar je kop geslingerd dat de stroom die het verbruikt deels wordt opgewekt door kolencentrales en dus groen gezien flink fout is! Het is waar dat Het koelsysteem is dan ook ontworpen voor temperaturen tussen de -35 en +43 C. advertentie All IT Rooms is een computerruimte System Integrator. Wij ontwerpen en bouwen nieuwe computerruimtes maar ook de herinrichting, verbouwing of verhuizing van uw huidige computerruimte is bij ons in goede handen. Onze dienstverlening op een rij: Consultancy Ontwerp Project management Realisatie Service www.allitrooms.com Lange Kleiweg 50B 2288 GK Rijswijk Tel 070 31 98 999 info@allitrooms.com A5 adv def.indd 1 29-09-2008 12:05:47

Vooral klanten hebben veel te leren Het debacle van Amazon analisten, vakmedia en zelfs zwaargewichten als het britse opinieblad the economist hebben na de recente storing bij amazon grote vraagtekens gezet bij de toekomst van cloud computing. maar volgens specialisten maakt de crash vooral duidelijk dat klanten zelf verantwoordelijk zijn voor het robuust inrichten van hun ict-omgeving. ook als ze voor cloud computing kiezen. Michiel van Blommestein is freelance journalist dcw juni cloudcomputing 10 De storing in de Amazon-webservices (AWS) heeft een storm van kritiek losgemaakt op de leverancier. Doemdenkers voorspellen zelfs dat het vertrouwen in cloud computing een flinke deuk heeft opgelopen, omdat een dergelijke storing laat zien dat leveranciers hun zaakjes niet op orde zouden hebben. Maar de reacties van zowel gebruikers als gespecialiseerde consultants zijn een stuk milder. Sterker nog, het zijn de klanten die uiteindelijk lessen moeten trekken uit de gebeurtenis, nog veel meer dan de leveranciers. Om het maar in woorden te zeggen die je waarschijnlijk niet in het artikel kunt gebruiken: shit happens, lacht Stefano Zatti, infosecurity officer bij de European Space Agency (ESA) en lid van de cloudwerkgroep binnen die organisatie. Hij is dan ook niet verbaasd over de omvang. Bij een complex systeem als dat van Amazon is het niet een kwestie van of het fout gaat, maar wanneer. De leverancier heeft zelf al gewaarschuwd dat storingen kunnen en zullen voorkomen. uitgebreide pilot ESA draait AWS als intern experiment om te kijken of het model geschikt is voor gebruik. Ons doel als organisatie is het beschikbaar maken van informatie, en daarvoor kan de cloud uiterst geschikt zijn. Het kan de cost of ownership flink doen afnemen, zegt Zatti. Toch heeft ESA gekozen voor een uiterst conservatieve aanpak. Als we louter zouden zijn afgegaan op de beloften van Amazon en andere cloudleveranciers, zouden we cloud computing onmiddellijk hebben uitgerold, stelt Zatti. Maar ook aan kostenreducties kan een prijskaartje hangen! Voorzichtigheid is dus het sleutelwoord. Om te beginnen hebben wij ervoor gekozen in dit stadium slechts een subset van onze diensten via de cloud af te nemen, legt Zatti uit. Geen van de afgenomen diensten is bedrijfskritisch, en we draaien een duplicaat in onze eigen omgeving waarop we altijd terug kunnen grijpen. Pas later kan een organisatie erover gaan denken om de gegevens geheel naar de provider te schuiven. In het geval van ESA is het moeilijk om in te schatten, wanneer dat zal zijn. Maar als we onze diensten verder zouden uitrollen naar de cloud, dan zou dat in tandem gebeuren met de evolutie van onze ict-systemen. Die heeft plaats in stappen van drie tot vijf jaar, dus pas daarna zouden we eventueel overwegen om een stap verder te zetten. verantwoordelijkheid Jorge Noa, CTO bij het Amerikaanse cloudconsultancybureau Hyperstratus, beaamt dat

gebruikers hoe dan ook voorzichtig moeten zijn bij het plannen van een afgenomen cloudomgeving. Daarbij wijst Noa erop dat Amazon IaaS (infrastructure as a service) biedt: een raamwerk dat de klant zelf moet invullen. Dat betekent niet dat ze alleen de 'leuke' diensten in dat raamwerk mogen hangen, maar ook aan de minder leuke dingen moeten denken. Cloud biedt de mogelijkheden om dat op een kosteneffectieve manier te doen, zegt Noa. Maar het is niet zo dat het ook automatisch voor je wordt gedaan. Daar hebben veel klanten van Amazon volgens Noa de belangrijkste fout gemaakt: ze hebben niet genoeg aandacht besteed aan de beschikbaarheid van hun eigen omgeving. De ictwereld kent al sinds de jaren tachtig best practices op het gebied van beschikbaarheid, verzucht hij. Die best practices zijn van fundamenteel belang voor de informatieverwerking. Ict-bedrijven in bijvoorbeeld Californië weten dat ze hun omgeving niet in datacenters in die staat moeten concentreren. De mogelijkheid bestaat daar namelijk dat het gebouw bij de volgende aardbeving letterlijk in een krater verdwijnt. Voor cloud computing gelden volgens Noa exact dezelfde regels als voor andere ict-vormen. Dat lijken de klanten domweg vergeten te zijn. Ze hebben een risico genomen door de kans dat een dergelijke storing gebeurt af te doen als miniem. hoe het zou moeten Als voorbeeld van hoe het wél moet, noemt Noa Netflix. Deze Amerikaanse online-videotheek hangt geheel in de Amazon-cloud, maar ondervond geen grote problemen van de storing. Netflix maakt optimaal gebruik van de beschikbaarheidsregionen die Amazon hanteert in de Verenigde Staten, namelijk US East Region en US West Region. Bij de storing lag de gehele East Region, gecentreerd rond een datacenter in de staat Virginia, eruit. De storing trof alle availability-zones in de regio, waardoor klanten die hun beschikbaarheid geheel in de East Region hadden gebaseerd zelfs zonder failover kwamen te zitten. Maar Netflix is zo verstandig om zijn AWSdiensten niet in dezelfde regio te concentreren, maar te spreiden over de twee afzonderlijke regio s. Toen East Region eruit lag, namen de Netflix-diensten in West Region het over, legt Noa uit. Dat moet een technische uitdaging voor hen zijn geweest, maar het is gelukt. dcw juni cloudcomputing 11

Organisaties die dergelijke maatregelen willen inbouwen, moeten dat nauwkeurig plannen. Het overzetten van de ene regio naar de andere kan tijd in beslag nemen, en ook dat is downtime, zegt Noa. Het kan bijvoorbeeld zijn dat de dienst in de tussentijd twee uur eruit ligt, terwijl de disaster recovery bezig is. Als klant moet je de vraag stellen: kan ik me twee uur downtime permitteren? Zo niet, hoe zorg je er dan voor dat die tijd wordt teruggebracht? juridisch Ook andere factoren kunnen ervoor zorgen dat het plannen niet altijd even makkelijk is, zegt ervaringsdeskundige Zatti. Zo kon ESA een dergelijke spreiding niet toepassen vanwege juridische obstakels. Wij zijn een internationale organisatie, gebaseerd op een verdrag tussen de lidstaten, legt hij uit. De ESA-lidstaten vallen ruwweg samen met de leden van de Europese Unie plus Noorwegen en Zwitserland. Onze gegevens moeten volgens die verdragen op het ESA-grondgebied blijven. Dat betekende in het geval van Amazon dat ESA geen gebruik kon maken van verschillende beschikbaarheidsregio s, omdat alleen het Amazon-datacenter in Ierland zich op ESA grondgebied bevindt. Ook aan kostenreducties kan een prijskaartje hangen! Maar ook in zulke gevallen zijn er oplossingen. Voorlopig draaien wij onze diensten, ook intern, synchroon met de diensten die we uit de cloud afnemen. Maar bij een uitbreiding kiezen wij hoe dan ook voor een aanpak waarbij de afhankelijkheid niet bij één leverancier ligt, maar nemen we een tweede leverancier in de arm. Noa beaamt deze oplossing. Als je twee verschillende cloudproviders die technische overeenkomsten vertonen in de arm neemt, kun je jezelf heel veel beheerhoofdpijn besparen. amper malus in sla Een van de pijnlijke dingen van de Amazonstoring was dat klantgegevens definitief verloren zijn gegaan. Veel klanten gingen ervan uit dat Amazon eventuele problemen voor hun oplost, terwijl het bedrijf daarin contractueel slechts heel weinig verantwoordelijkheid neemt. Het is volgens Zatti dan ook zaak dat een klant zelf mastercopies maakt van zijn gegevens. Ook als we in de toekomst meer diensten zouden afnemen uit de cloud, zouden we er nog steeds voor moeten zorgen dat die gegevens beschikbaar blijven, via de provider of met kopieën die we zelf aanhouden. De Amazon-SLA is opgesteld met in het achterhoofd dat de klant zelf heeft gedacht aan multi-zonebeschikbaarheid. De eerste stap voor een klant is dan ook om daarvoor te zorgen als dat nog niet is gedaan. Klanten konden volgens Noa ook niet anders verwachten. Hoewel de kans op een dergelijk storing gering is, is die kans zeker niet nul. Een risico is er altijd, en dat moet je als klant incalculeren. advertentie Amazon belooft 99,95 % uptime. Dat komt neer op vier uur en twintig minuten downtime per jaar. Dat is niet slecht, maar geeft wel aan dat de kans op downtime per jaar reëel is, geeft Noa aan. In de ict is het streven 99,999 % uptime, en dat Amazon daar relatief flink onder zit, zegt wel iets over het voorbehoud dat ze nemen. Bovendien zijn de malusclausules in de SLA dusdanig dat klanten zelf moeten opmerken dat Amazon weinig verantwoordelijkheid neemt bij een storing. De malusclausule is 10 % korting op de prijs. In veel gevallen zal dat niet opwegen tegen de schade die een klant bij downtime kan oplopen. cloud blijft ict Zowel Zatti als Noa geven aan dat cloud computing niet dusdanig nieuw is dat alle ict-lessen van voorheen het raam uit kunnen. Voordat cloud computing begon, had je bijvoorbeeld de grid. In de kern zijn die twee heel erg vergelijkbaar, zegt Zatti. Cloud of niet, de beheerverantwoordelijk blijft altijd gelijk, weet Noa. Je kunt allerlei diensten afnemen waarmee het je makkelijker wordt gemaakt. Zo heb je CloudWatch, waarmee AWS-omgevingen in de gaten kunnen worden gehouden en dynamisch load balancing kunt volgen. Maar je is te er ook voor kiezen het zelf te doen. Het punt is dat je hoe dan ook een load balancer nodig hebt. Amazon maakt dit soort dingen redelijk duidelijk, maar de gebruikers hebben nog niet goed door dat een kleine kans op downtime nog steeds een kans op downtime is. Nooit meer blindvliegen en een minimale PUE Ons Datacenter Monitoring & Control Systeem (DMCS) is gebaseerd op open industriële standaarden. Ons pakket wordt wereldwijd gebruikt voor meer dan 1.000.000 bedrijfskritische applicaties. Perf-IT richt zich op betrouwbare real-time monitoring & control toepassingen voor datacenters. Met meer dan 25 industriële-iters zijn wij goed uitgerust voor het monitoren en optimaliseren van uw datacenter. Het DMCS van Perf-IT is een real-time integratie-, toezicht- en besturingsplatform voor computerruimtes en datacenters voor alle apparatuur ongeacht merk of type. U kunt hiermee de performance van uw datacenter benchmarken en omzetten in bruikbare KPI's (van Green Grid of anderen) en gebaseerd hierop uw operatie automatisch optimaliseren. Perf-IT wordt ook ingezet voor de besturing van uw klimaatbeheersing. Het gewenste koelvermogen wordt dan automatisch aangepast aan de buitentemperatuur, luchtvochtigheid, de bezettingsgraad en het drukverschil tussen de koude en warme gang. Perf-IT B.V.: Wij zijn er trots op dat verschillende toonaangevende datacenters in Nederland Perf-IT gebruiken voor hun dagelijkse operatie. Het is vooral de combinatie tussen efficiënt powermanagement en intelligente klimaatbeheersing die tot meer energie-efficiënte informatietechnologie leidt. T +31 (0)184 43 54 30 E info@perf-it.eu I www.perf-it.eu

Enabling Fast Deployment... The AMP NETCONNECT Sigma-Link Copper Cabling System from TE Connectivity is pre-terminated, 100% factory-tested and easy to install. KEY PRODUCT FEATURES: Plug&Go copper cabling system utilizing: Cat. 7 A ; Cat. 7; Cat. 6 A ; Cat. 6; Cat. 5e Integrated detection via POF for easy identification/traceability after installation Cables in standard lengths or customized to minimize unwanted cable Patch panels in either flat or angled high density configuration Pre-terminated and 100% tested at factory Three termination options available: cassette-to-cassette, cassette-to-jack, cassette-to-open-end-assembly 25 year system performance warranty from TE Connectivity Tyco Electronics Nederland B.V., Rietveldenweg 32, 5222 AR `s-hertogenbosch Tel.: +31-[0]73-6246246, Fax: +31-[0]73-6246958 E-mail: bnl.netconnect@te.com, Web: www.ampnetconnect.nl AMP, AMP NETCONNECT, SIGMA-LINK, NETCONNECT, TE Logo and TE Connectivity are trademarks.