Nieuwsblad zomer 2008 Hoe zit dat nou? In dit nieuwsblad staat het antwoord op deze vraag.
januari 2008 jaargang 58 nummer www.nvmbr.nl Een nieuwe stap in de ontwikkeling van ons beroep In de afgelopen jaren hebben zich samenhangende ontwikkelingen voorgedaan in de zorg die ook uitermate belangrijk zijn voor de toekomst van ons beroep. De NVMBR heeft vanaf begin 2000 ingespeeld op deze ontwikkelingen. Na een lang proces is in 2007 het Visiedocument beroepenstructuur medische beeldvorming en bestraling en het beroepsprofiel Medische Beeldvormings- en Bestralingsdeskundige () vastgesteld. De laatste jaren zijn hierover diverse artikelen in het tijdschrift Gamma en Gamma Nieuws gepubliceerd. In dit nieuwsblad wordt op basis van de al eerder verschenen artikelen duidelijkheid over de aanleiding, het proces en het resultaat gegeven. Tevens worden de meest voorkomende vragen beantwoord. Een blik terug in de tijd op het gebied van erkenning van het beroep In 1950, bij de oprichting van de beroepsvereniging Nederlandse Vereniging van Röntgen Laboranten (huidige NVMBR), is samen met de Nederlandse Vereniging voor Röntgenologie en Electrologie (huidige NVvR) gestart met de wettelijke erkenning van het beroep. Gelukkig waren beide verenigingen zeer volhardend. Ondanks dat de voorbereiding van de Wet op de paramedische beroepen in 1954 is gestart, is de uiteindelijke wettelijke erkenning van het beroep pas in 1976 afgegeven. Bij de voorbereiding van de Wet BIG als vervanging van de Wet Uitoefening Geneeskunst en de Wet op de paramedische beroepen begon alles weer van voren af aan en was de kunst van de volharding opnieuw een voorwaarde voor succes. Een artikel 34 regeling Wet BIG bleek het hoogst haalbare te zijn, omdat de zelfstandigheid van de radiodiagnostisch- en radiotherapeutisch laboranten binnen de afdelingen destijds te weinig werd erkend. De Vereniging Assistenten Nucleaire Geneeskunde (VANG) is vanaf de oprichting in 1977 met de wettelijke erkenning van het beroep medisch nucleair werker gestart. De verschillende besturen hebben getracht om binnen de Wet op de paramedische beroepen een wettelijke erkenning te krijgen. In 1980 werd tijdens de algemene ledenvergadering van de VANG de beroepsnaam medisch nucleair werker gekozen. Voor die tijd werden verschillende benamingen gehanteerd en werd meestal de term werkers of assistenten in de nucleaire geneeskunde gebruikt. Bij de voorbereiding van de Wet BIG is samen met de NVRL een wettelijke erkenning van het beroep medisch nucleair werker binnen de Wet BIG voorbereid en aangevraagd, met als resultaat een brief van de toenmalige minister Borst met de toezegging dat de medisch nucleair werkers, net zoals de radiodiagnostischen radiotherapeutisch laboranten, in artikel 34 van de Wet BIG geregeld moeten worden. In de jaren na ontvangst van deze schriftelijke toezegging is in ieder overleg met de verschillende betrokken ministeries en de Inspectie van de Gezondheidszorg de art. 34 regeling voor medisch nucleair werkers besproken en is de nadruk gelegd op de onwenselijke situatie dat dit nog steeds niet werd geïmplementeerd. Een concept Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) was al gemaakt. Als je de stukken leest over de gehele periode kan je niet anders dan respect hebben voor de ongelooflijke inzet van de opeenvolgende besturen van de betrokken verenigingen. Onderstaande spreuk moet bij de leden van de besturen boven het bed hebben gehangen: Volharding is geconcentreerd geluk (Thomas Carlyle) De samenwerking tussen NVRL en VANG op het gebied van de wettelijke erkenning van de medisch nucleair werkers heeft ertoe geleid dat de beide verenigingen met ingang van 1 januari 2003 hebben besloten te fuseren in één beroepsvereniging, de Nederlandse Vereniging Medische Beeldvorming en Radiotherapie (NVMBR). Felicitatiekaart voor NVRL-leden in 1976
www.nvmbr.nl Overgangsbepalingen bij de stappen in wettelijke erkenningen Direct na de oprichting van de NVRL (1950) werden de exameneisen voor de beroepsgroep vastgesteld. Ook werden de beroepstitel Röntgenlaborant(e) der Nederlandse Vereniging voor Electrologie en Röntgenologie en een overgangsbepaling vastgesteld. Personeel dat op 15 november 1950 10 jaar of langer fulltime als röntgenassistent werkzaam was, hoefde alleen een bewijs in te leveren dat zij als zodanig werkzaam waren geweest en kregen dan de beroepstitel. De röntgenassistenten die niet aan deze voorwaarden konden voldoen, moesten examen doen. Ook bij de wettelijke erkenning van het beroep radiologisch laborant in 1976 werd opnieuw een overgangsbepaling vastgesteld. R ö ntg e n l a b o ra nt ( e ) d e r Ne d e rl a n d s e Ve re n i g i n g v. N u c l e a i re n A s s i s te nt N u c l e a i re G e n e e s ku d e G e n e e s ku n d e R ö ntg e n a s s i s te nt ( e ), E l e c t ro l o g i e e n R ö ntg e n o l o g i e l a b o ra nt d e R a d i o l o g i s c h M e d i s c h R a d i o d i a g n o s t i s c h - l a b o ra nt, e n ra d i o t h e ra p e u t i s c h we rke r i n we rke r, n u c l e a i r Algemene informatie taakherschikking Sinds het jaar 2000 zijn binnen de gezondheidszorg discussies, initiatieven en projecten op het gebied van taakverschuivingen gestart. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is verantwoordelijk voor de toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit van zorg. Het ministerie richt zich daarom op: het beter organiseren van de inzet van personeel (toepassen innovaties, minder administratieve lasten, meer autonomie voor personeel, en taakherschikking tussen zorgverleners); het behouden van personeel (meer scholing en carrièreperspectieven, goede secundaire voorwaarden, leeftijdsbewust personeelsbeleid); het vergroten van de instroom van personeel (meer geld voor zorgopleidingen, voldoende goede stageplaatsen, voorlichting aan jongeren). Taakherschikking in de zorg draagt onder meer bij aan een betere bereikbaarheid en toegankelijkheid van de zorg, maakt nieuwe organisaties in de zorg mogelijk, reduceert wachttijden, zorgt voor een betere informatievoorziening aan patiënten en draagt bij aan het oplossen van problemen op de arbeidsmarkt. Dit stelt de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) in zijn advies Taakherschikking in de gezondheidszorg. Op grond van dit advies heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport beleid ingezet om de beroepen en opleidingen in de zorg binnen vijf jaar grondig te herzien. Foto: André Ruigrok Fotostudio bv De stuurgroep Modernisering van de Opleidingen en Beroepsuitoefening in de Gezondheidszorg (MOBG) heeft de regie in het totale vernieuwingsproces gekregen. De toenemende zorgvraag en de moderne medische, technologische en maatschappelijke ontwikkelingen vragen om een krachtige vernieuwing van de werkprocessen in de zorg. Vernieuwing is noodzakelijk om de doelmatigheid te bevorderen en de toegankelijke zorg van goede kwaliteit ook in de toekomst voor iedereen te realiseren, tegen redelijke kosten. Het stelsel van beroepen en opleidingen in de zorg is sterk versnipperd, met een onduidelijke verantwoordelijkheidsverdeling en weinig flexibiliteit. Met het College voor de Beroepen en Opleidingen in de Gezondheidszorg (CBOG) is één centraal orgaan gecreëerd voor alle beroepen en opleidingen in de zorg. Doel hiervan is meer samenhang tussen beroepen en opleidingen in de zorg te verkrijgen, waardoor een betere bezetting, zowel kwantitatief als kwalitatief, gerealiseerd wordt.
januari 2008 jaargang 58 nummer www.nvmbr.nl Wat heeft de NVMBR gedaan binnen deze ontwikkelingen? In opdracht van de NVMBR (destijds NVRL) is in het voorjaar van 2001 door het NIVEL onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van taakdifferentiatie voor radiodiagnostisch en radiotherapeutisch laboranten Differentiatie in taken van radiologisch laboranten: Een optie? (NIVEL, januari 2001). Dit onderzoek is begeleid door een commissie, die is samengesteld uit vertegenwoordigers van de financiers: Nederlandse Vereniging Medische Beeldvorming en Radiotherapie (NVMBR) Nederlandse Vereniging voor Radiologie (NVvR) Nederlandse Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie (NVRO) de opleidingen Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken (MBRT) vertegenwoordigers van de Vereniging van Opleidingsinstituten van Radiologisch Laboranten (VORL). Naar aanleiding van dit rapport zijn een aantal aanbevelingen van de begeleidingscommissie verschenen. Om de meningen over de aanbevelingen en de daaruit voortvloeiende plannen te peilen heeft de NVMBR overleg gevoerd met diverse instanties en groeperingen, leidinggevenden van de afdelingen radiologie en radiotherapie, leden van de NVMBR, medewerkers van VWS, NVZ en VAZ, thans NFU. De geleverde inbreng werd verwerkt in een model voor een beroepsstructuur met drie normfuncties met een samenhangend opleidingsstelsel. Opleiders wezen op het belang om ook doorstroommogelijkheid naar en aansluiting met het Medisch Opleidingscontinuüm in het samenhangend opleidingsstelsel op te nemen. Medio 2004 heeft de NVMBR mede op advies van het ministerie van VWS, de NVZ en de NFU een verzoek ingediend bij de stuurgroep MOBG voor ondersteuning van het NVMBR-project Taakherschikking in de medische beeldvorming en radiotherapie: vernieuwing beroepenstructuur, competentieprofielen en opleidingstelsel. De stuurgroep MOBG heeft echter de prioriteit in de eerste werkjaren gelegd bij de eerste lijnszorg. Hoe is het visiedocument beroepenstructuur tot stand gekomen? De discussienota is opgesteld op basis van het model dat in een eerdere fase was ontwikkeld door de begeleidingscommissie van het Nivel rapport. Door een begeleidingscommissie beroepenstructuur is deze discussienota opgesteld. De begeleidingscommissie bestond uit vertegenwoordigers van de aanpalende wetenschappelijke- c.q. beroepsverenigingen: NVNG, NVRO, NVvR, NVKF, NVKFM en NVMBR. Tijdens een Invitational Conference op 21 mei 2007 is de discussienota voorgelegd aan vertegenwoordigers van alle betrokken partijen, zowel voorstanders als tegenstanders. De uitkomsten van deze discussie en de opmerkingen door de leden op de discussienota die tijdens de Algemene Vergadering d.d. 19 april 2007 zijn verwerkt door de begeleidingscommissie in het visiedocument Beroepenstructuur Medische Beeldvorming en Bestraling. Binnen de begeleidingscommissie was men van mening dat eerst de discussie tussen de beroepsbeoefenaren op basis van de inhoud werd gevoerd en dat een duidelijk standpunt in het visiedocument zou worden verwoord, voordat belanghebbende partijen op de hoogte gesteld werden van het resultaat. In de discussies die hebben plaatsgevonden, binnen het project Taakherschikking van de NVMBR, met medisch specialisten en vertegenwoordigers van het werkveld komt duidelijk naar voren dat het overnemen van taken van medisch specialisten, de ontwikkelingen in de zorg (ketenzorg, marktwerking), een andere organisatie van zorg ( bijv. zorgpaden), de technologische ontwikkelingen, de complexere zorgvraag en de vergrijzing gevolgen hebben voor de beroepsuitoefening. Ook de uitkomsten van de twee Delphirondes, uitgevoerd door het CZO, laten deze ontwikkelingen zien. Om snel op de zorgvraag in te kunnen spelen is door de NVMBR samen met de aanpalende wetenschappelijke verenigingen en het werkveld een beroepenstructuur ontwikkeld waarbij de doeltreffendheid van de beroepsuitoefening en de kwaliteit van de zorgverlening is gewaarborgd. Tijdens de algemene ledenvergadering van juni 2006 is door de leden goedkeuring gegeven voor het project taakherschikking. Het project bestaat uit twee delen, de ontwikkeling van een visiedocument voor de beroepenstructuur op de afdelingen radiologie, nucleaire geneeskunde en radiotherapie en de ontwikkeling van één competentie beroepsprofiel zoals al eerder is besloten in de algemene ledenvergadering april 2005. Foto: André Ruigrok Fotostudio bv
www.nvmbr.nl De ontwikkeling van het samenhangend opleidingstelsel wordt de komende maanden samen met de inserve opleidingsinstituten en de hogescholen voortgezet. Foto: André Ruigrok Fotostudio bv Hoe is het beroepsprofiel MBB er ontwikkeld? Het beroepsprofiel is door een ontwikkelgroep opgesteld op basis van de bestaande beroepsprofielen medisch nucleair werker, echografist, radiodiagnostisch- en radiotherapeutisch laborant. De ontwikkelgroep bestond uit vertegenwoordigers van de secties echografie, radiologie, nucleaire geneeskunde, radiotherapie van de NVMBR en beroepsbeoefenaren uit het werkveld. Tussendoor zijn verschillende beroepsgenoten gevraagd concepten van commentaar te voorzien. De opmerkingen die zijn gegeven tijdens de Algemene Vergadering d.d. 19 april 2007 zijn door de ontwikkelgroep besproken en verwerkt in de definitieve versie. Het beroepsprofiel is ter legitimering aangeboden aan de aanpalende wetenschappelijke c.q. beroepsverenigingen NVRO, NVNG, NVvR, NVKF en NVKFM. De beroepsgroep heeft het beroepsprofiel vastgesteld en daarmee is het valideringsproces afgerond. Na de legitimeringsronde is het beroepsprofiel ter bespreking gestuurd aan het ministerie van VWS, de werkgeversorganisatie (NFU en NVZ) en de opleidingen. Invloed van het beroepsprofiel op de opleiding Omdat het beroepsprofiel consequenties heeft voor de opleiding is door de NVMBR in het jaarlijks overleg mei 2007 met alle opleiders gesproken over het nieuwe beroepsprofiel en de consequenties voor het opleidingscompetentieprofiel. Op basis van dit overleg zijn een aantal scenario s voor een samenhangend opleidingstelsel beschreven. In de afgelopen twee maanden is met alle inservice opleiders individueel gesproken om een inventarisatie te houden van de mogelijkheden en wensen met betrekking tot het samenhangend opleidingstelsel. Waarom één beroep? Het beroepsprofiel op basis van competenties Reeds in 1994 adviseerde de Raad BIG om te komen tot integratie van de beroepen radiodiagnostisch laborant, radiotherapeutisch laborant en medisch nucleair werker. De visie van de Raad BIG komt overeen met die van de NVMBR. Een steeds verdergaande integratie van de radiologie, de radiotherapie en de nucleaire geneeskunde, zowel organisatorisch als vakinhoudelijk wordt gezien. Op het moment van verschijnen van het advies van de Raad BIG was nog duidelijk sprake van gescheiden beroepen. Momenteel is de voortschrijdende integratie van de verschillende vakken vrijwel overal in het land te zien. Vasthouden aan de huidige beroepenstructuur zou hier geen recht aan doen. Met de totstandkoming van het beroepsprofiel beschikt de evenals de overige paramedische beroepen over een beroepsprofiel dat is opgesteld op basis van competenties. Om recht te doen aan de verschillende beroepscontexten van de radiologie, radiotherapie en nucleaire geneeskunde, zijn in het beroepsprofiel contextspecifieke typerende beroepssituaties opgenomen. Het beroepsprofiel geeft tevens twee niveaus aan, namelijk die van beginnend beroepsbeoefenaar en van de practitioner, de volledig gekwalificeerde en ervaren beroepsbeoefenaar. De beschrijving van beginnend beroepsbeoefenaar biedt duidelijkheid aan de opleider. De beschrijving van het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar vormt immers de basis voor de opleidingscompetenties. De beschrijving van het niveau van practitioner geeft de beroepsbeoefenaar houvast en richting bij de eigen ontwikkeling. Met het geïntegreerde beroepsprofiel verwacht de NVMBR een toekomstbestendig profiel te hebben neergezet. Foto: André Ruigrok Fotostudio bv
januari 2008 jaargang 58 nummer www.nvmbr.nl Meest gestelde vragen Naar aanleiding van het beroepsprofiel komen regelmatig vragen binnen bij de NVMBR. De vragen met het antwoord zijn in dit hoofdstuk beschreven. Hoe zijn de beroepsbeoefenaren bij de ontwikkeling en besluitvorming betrokken? In het ontwikkelproces is, in de afgelopen jaren, een grote groep medisch nucleair werkers, echografisten, radiodiagnostischen radiotherapeutisch laboranten betrokken. Door de NVMBR worden bewust zoveel mogelijk beroepsbeoefenaren uit het werkveld betrokken, zeker bij grote veranderingen. In een traject van ongeveer totaal zes jaar is dit makkelijker dan bij kortlopende trajecten. Vooral het netwerk contactpersonen van de NVMBR wordt ingezet als middel om de inbreng van veel beroepsbeoefenaren te krijgen. Tussentijdse concepten zijn besproken tijdens contactpersonen bijeenkomsten. Regelmatig hebben de contactpersonen tijdens de contactpersonenbijeenkomst input gegeven voor de ontwikkelgroep. De NVMBR heeft een groot contactpersonennetwerk. Contactpersonen op de afdelingen radiologie, nucleaire geneeskunde en radiotherapie komen twee keer per jaar bij elkaar om input te geven op alle beleidsontwikkelingen of CAOonderhandelingen. Via de contactpersonen wordt de mening van alle beroepsbeoefenaren, wel of geen lid van de NVMBR ingebracht. De dekkingsgraad van het contactpersonennetwerk is hieronder opgenomen: Afdelingen wel contactpersoon geen contactpersoon totaal aantal afdelingen Nucleaire Geneeskunde 56 76% 18 24% 74 Radiologie 114 77% 35 23% 149 Radiotherapie 20 91% 2 9% 22 BOB 8 89% 1 11% 9 Totaal 198 78% 56 22% 254 Tijdens symposia en het jaarcongres zijn diverse presentaties gegeven en was er gelegenheid om tijdens de pauzes met medewerkers in de NVMBR-stand van gedachten te wisselen. Tijdens de ledenvergaderingen zijn diverse concepten besproken en bediscussieerd. In de regionale bijeenkomsten in het najaar van 2007 is er gelegenheid geweest voor leden om van gedachten te wisselen over nieuwe ontwikkelingen en over de consequenties van de implementatie van de beroepenstructuur en het beroepsprofiel. Tijdens de algemene ledenvergaderingen hebben het onderwerp taakherschikking en het beroepsprofiel de afgelopen vijf jaar op de agenda gestaan. De besluitvorming vond uiteindelijk plaats door de leden tijdens de Algemene Vergadering van de NVMBR in het voorjaar 2007. Dat is gebruikelijk. Immers... alleen leden van de vakbond kunnen besluiten of een cao-akkoord geaccepteerd wordt. Alleen leden van de Vereniging Eigen Huis kunnen stemmen over voorgenomen beleid. Consequenties voor artikel 34 regeling Wet BIG De resultaten van het visiedocument en het nieuwe beroepsprofiel hebben gevolg voor Besluit 551. In overleg met het ministerie van VWS zal het Besluit 551 moeten worden aangepast en zal voor de huidige beroepsbeoefenaren een overgangsregeling worden gemaakt. Met de wijziging van het Besluit 551 en de overgangsregeling zal tevens de medisch nucleair werker worden meegenomen, zodat ook voor die groep een artikel 34 regeling Wet BIG na 10 jaar discussie met de overheid gerealiseerd is. Is er overleg gevoerd met de werkgeversorganisaties? Er is voor de start van het project Taakherschikking overleg gevoerd met de NVZ en NFU. Hierin is over de methodiek om eerst vanuit de inhoud met de medisch specialisten te discussiëren uitgebreid gesproken. Tevens is gesproken over mogelijke financiële ondersteuning vanuit de werkgeversorganisaties voor het project. Tijdens het gehele project is tijdens de jaarlijkse Studiedag Leidinggevenden en Opleiders met paramedische hoofden van gedachte gewisseld over de beroepenstructuur en het beroepsprofiel. Na de reacties vanuit de beroepsgroep en vanuit de medisch specialisten op het visiedocument en het beroepsprofiel is vanzelfsprekend ook contact gezocht en gesproken met vertegenwoordigers van de werkgeversorganisaties NVZ en NFU. Naar aanleiding van de eerste reacties van de werkgevers is aan de competentie onderzoeken de zinsnede binnen het eigen beroepsterrein toegevoegd. Tevens is in de inleiding het uitgangspunt van de NVMBR dat de praktijk leidend moet zijn voor de opleiding tot toegevoegd.
www.nvmbr.nl Hoe wordt de opgeleid? Samen met de inservice opleidingsinstituten en de MBRTopleidingen wordt een samenhangend opleidingstelsel ontwikkeld. De NVMBR heeft één duidelijk uitgangspunt voor de opleiding tot namelijk dat het beroepsprofiel en de praktijk leidend zijn voor de opleiding. De NVMBR wil de opleidingseisen voor de verankeren in de AMvB, ex. Art. 34 Wet BIG. Dit betekent dat Besluit 551 moet worden aangepast. Het overleg met het ministerie van VWS hierover is in volle gang. Over de vorm van de opleiding, inservice opleiding, voltijds hbo-opleiding, duale hbo-opleiding wordt door de NVMBR geen uitspraak gedaan. In principe is alles mogelijk als de eindtermen van de opleiding tot aansluiten bij het beroepsprofiel. Ik heb de inservice opleiding radiodiagnostiek afgerond. Word ik nu in de nieuwe beroepenstructuur assistent medische beeldvorming? Nee, de NVMBR is van mening dat alle inservice opgeleide beroepsbeoefenaren echografisten, medisch nucleair werkers, radiodiagnostisch- en radiotherapeutisch laborant op grond van ervaring en gevolgde bij- en nascholingen moeten kunnen worden. Informatie is opgevraagd bij collega paramedische beroepsverenigingen op welke manier dit is aangepakt een paar jaar geleden. Alle paramedische beroepsgroepen met een drie jarige hbo-opleiding hebben destijds de opdracht gekregen om de opleiding om te zetten naar een vierjarige hbo-opleiding en voor de zittende groep beroepsbeoefenaren een overgangsregeling in overleg met het ministerie van VWS te treffen. Uit de informatie is naar voren gekomen dat de betreffende paramedische beroepsgroepen ervoor gekozen hebben een kwaliteitslag te maken. Binnen de overgangsregeling hebben de paramedici die geen enkele bij- en nascholing hebben gevolgd, een aanvullende scholing moeten volgen. In navolging heeft de NVMBR bij de ontwikkeling van het voorstel voor de overgangsregeling gezocht naar minimale kwaliteitseisen die noodzakelijk zijn voor de beroepsuitoefening. Wat is het verschil tussen een PA (Physician Assistent) en de senior (advanced practitioner)? De PA is een apart beroep, de rol van de PA is die van behandelaar in het medisch domein. Over het beroep PA zijn landelijke afspraken. De PA neemt taken van medisch specialisten over en valt onder de medische formatie. De senior neemt taken van medisch specialisten over en blijft voor een deel ook taken uitoefenen als MBB er en behoort tot de formatie van s. Een vergelijking is de Nurse Practitioner. De Nurse Practitioner neemt taken over van medisch specialisten maar blijft verpleegkundige. Binnen de beroepenstructuur is gekozen voor de senior om meer carrièreperspectief te creëren. Daarnaast functioneren een aantal collega s al op dat niveau en komt er binnen de beroepenstructuur ruimte voor erkenning. Hoe kan de assistent Medische Beeldvorming of assistent Radiotherapie onder supervisie van de werken als de in opdracht werkt van een medisch specialist? Dit probleem is besproken met het ministerie van VWS. Door de medisch specialisten is tijdens de discussie over het visiedocument aangegeven dat het noodzakelijk is dat de beroepsgroep een steeds zelfstandiger rol krijgt door de taken die verschuiven van medisch specialisten naar de beroepsgroep. Meer zelfstandigheid houdt in meer verantwoordelijkheid. Dit past goed binnen het beleid van het ministerie van VWS. Daarom is er gesproken om net zoals bij de andere paramedische beroepsbeoefenaren op verwijzing van op te nemen in het deskundigheidsgebied in plaats van in opdracht van. Bij de aanpassing van Besluit 551 wordt dit meegenomen. Met deze aanpassing kan de assistent MB en assistent RT de assisteren binnen de kaders van de Wet BIG. Natuurlijk heeft de assistent MB en assistent RT ook binnen de kaders van de functie een eigen verantwoordelijkheid en zelfstandigheid. Waarom wordt er een toetsingskader ontwikkeld voor de Advanced Practitioner (senior )? Het werken als senior zoals is afgesproken met de medisch specialisten binnen het visiedocument is meer dan als specialist op een bepaald gebied werkzaam zijn. Om te voorkomen dat er verschillend mee wordt omgegaan in de ziekenhuizen wordt een toetsingskader ontwikkeld waarin beschreven wordt wat verstaan wordt onder Advanced Practitioner en kan een aanvraag worden ingediend als een ziekenhuis een bepaald terrein als Advanced Practice wil laten toetsen. Het voordeel daarbij is dat als een als senior, voor een bepaald gebied, is opgeleid in een ziekenhuis en wil werken als senior, voor dat zelfde gebied, in een ander ziekenhuis duidelijk is wat van elkaar verwacht kan worden. Een goed voorbeeld is echografie. In het ene ziekenhuis is de rol van de echografist een andere rol dan in een ander ziekenhuis. Foto: André Ruigrok Fotostudio bv
januari 2008 jaargang 58 nummer www.nvmbr.nl De NVMBR is van mening dat echografie als Advanced Practice moet worden beschouwd. Het zelfstandig uitvoeren van echografisch onderzoek met de daarbij behorende verslaglegging zijn taken van medisch specialisten die zijn verschoven naar speciaal opgeleide s. Dit vereist een bepaald niveau van zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, kennis en vaardigheden die beschreven moeten worden om een landelijk kader te hebben voor de functieoefening en de opleiding. De sectie Echografie van de NVMBR is gestart met het beschrijven van het profiel senior in de echografie. Het streven is om ook kwaliteitseisen te beschrijven zodat er een koppeling gemaakt kan worden met het Kwaliteitsregister Paramedici waarin de beroepsbeoefenaar ook kan worden ingeschreven naast de gewone registratie als in het Advanced Practitioner Echografie register als voldaan is aan de beschreven kwaliteitseisen. Zo wordt het ook voor patiënten, cliënten, zorgverzekeraars en werkgevers duidelijk welke kwaliteiten en deskundigheid de betreffende in huis heeft. Wordt op elke afdeling radiologie, radiotherapie en nucleaire geneeskunde de beroepenstructuur geïmplementeerd? Dat wordt door de afdeling bepaald. De beroepenstructuur is een landelijk kader voor taakherschikking ontwikkeld door de NVMBR in samenwerking met de medisch specialisten (radiologen, radiotherapeuten, nucleair geneeskundige), klinisch fysici en klinisch fysisch medewerkers. De afdelingen kunnen het landelijk kader gebruiken voor de invoering van taakherschikking. Het is en blijft de keuze van de afdeling of en op welke manier taakherschikking wordt ingevoerd. Er zijn veel andere factoren die het beleid van de afdeling bepalen. Waarom kan ik als radiodiagnostisch laborant toch de opleidingstitel krijgen? ik heb toch geen ervaring in radiotherapie of nucleaire geneeskunde? Als radiodiagnostisch laborant heb je de competenties die beschreven zijn in het beroepsprofiel verworven tijdens de opleiding en tijdens het werken als professional. De competenties heb je verworven binnen de beroepsspecifieke context van de radiologie. Omdat de beroepsspecifieke context binnen het beroep constant wisselen, is bewezen dat medisch nucleair werkers, radiodiagnostisch- en radiotherapeutisch laboranten de competentie transfer maken en de competentie leren leren bezitten. Aan de ene kant vereisen de ontwikkelingen binnen de gezondheidszorg en de steeds verder gaande integratie van de werkvelden een brede basis in de competenties van het beroep. Aan de andere kant is er vraag vanuit het werkveld naar verregaande specialisatie. Sterker, na de opleiding zal de zich nog specifiek ontwikkelen op een bepaald gebied, bijvoorbeeld binnen de radiologie in MRI, digitalisering, echografie e.d. Bij de opleiding tot zal de competentie transfer maken en de competentie leren leren tijdens de opleiding worden verworven. Krijgen alle medisch nucleair werkers, radiodiagnostisch- en radiotherapeutisch laboranten de opleidingstitel? Op verzoek van het ministerie van VWS heeft de NVMBR een concept overgangsregeling opgesteld voor de zittende beroepsgroep. De overgangsregeling is besproken met vertegenwoordigers van het werkveld, met de contactpersonen op de afdelingen en is door een aantal leidinggevenden getoetst op haalbaarheid binnen de afdeling. Het uitgangspunt bij de overgangsregeling is, dat als je als professional je vak hebt bijgehouden, je de opleidingstitel krijgt. Ook in 1976 bij de erkenning van het beroep radiologisch laborant zijn, in een overgangsregeling, eisen gesteld. Het ministerie van VWS stelt de definitieve overgangsregeling vast. De NVMBR zal voor de collega s die niet kunnen voldoen aan de eisen, die uiteindelijk gesteld worden door het ministerie, een laagdrempelig en kort opleidingstraject aanbieden om er voor te zorgen dat in principe alle collega s de opleidingstitel krijgen. Op pagina 9 volgt het volledige voorstel. Het voorstel is door de Algemene Vergadering in april 2008 door de leden goedgekeurd en inmiddels door de NVMBR ingediend bij het ministerie van VWS.
www.nvmbr.nl Voorstel overgangsregeling Door het samengaan van de verschillende beroepen tot het beroep zal er bij een wijziging van de AMvB (Algemene Maatregel van Bestuur ) inzake art. 34 Wet BIG: Besluit 551 een overgangsregeling moeten worden vastgesteld voor de beroepsbeoefenaren die onder de huidige regelgeving zijn opgeleid. Het uitgangspunt bij deze regeling is dat iedere huidige beroepsbeoefenaar redelijkerwijs in aanmerking kan komen voor de opleidingstitel MBB er. Deze regeling is drie jaar geldig. Huidige groepen Na inventarisatie zijn de volgende groepen op basis van de verschillende opleidingstrajecten te onderscheiden. 1. Radiodiagnostisch laboranten of radiotherapeutisch laboranten met een inservice opleiding start na 1992 2. MBRT afgestudeerden 3. Radiodiagnostisch laboranten en radiotherapeutisch laboranten met een inservice opleiding start voor 1992 4. MNW ers met een inservice opleiding 5. MNW ers met laboratorium opleiding 6. Echografisten met een inservice opleiding Voldoen direct aan het beroepsprofiel. De volgende beroepsbeoefenaren hebben de competenties beschreven in het beroepsprofiel behaald. Waarbij opgemerkt wordt, dat de context waarin de competenties zijn behaald en ontwikkeld, niet gelijk zijn. Dit heeft voor de verdere beroepsuitoefening geen consequenties. 1. Alle beroepsbeoefenaren die een opleiding hebben gevolgd waarin stralingsdeskundigheid niveau 4 is geëxamineerd (groep 1 en 2) voldoen op basis van de behaalde competenties gedurende de opleiding aan het beroepsprofiel. 2. Alle beroepsbeoefenaren die meer dan één opleiding uit de bovengenoemde groepen 1, 3, 4, 6 met goed gevolg hebben afgerond (radiodiagnostisch én radiotherapeutisch laborant c.q. radiodiagnostisch laborant en MNW er c.q. radiodiagnostisch én radiotherapeutisch laborant én MNW er c.q. radiodiagnostisch laborant én echografist). 3. Alle beroepsbeoefenaren uit groep 3 tot en met 6 die een aanvullende cursus stralingsdeskundigheid niveau 4 (A, B, M) of hoger niveau met goed gevolg hebben afgesloten voldoen op basis van de behaalde competenties gedurende de opleiding, aanvullende cursus en praktijkervaring aan het beroepsprofiel. 4. Alle beroepsbeoefenaren uit groep 3 tot en met 5 die kwaliteitsgeregistreerd (laatste periodieke registratiedatum is < vijf jaar) zijn in het Kwaliteitsregister Paramedici of het Kwaliteitsregister MNW, voldoen op basis van de behaalde competenties gedurende de opleiding en op basis van het voldoen aan de kwaliteitseisen van de beroepsgroep aan het beroepsprofiel. Overzicht 1 van de beroepsbeoefenaren die direct voldoen aan het beroepsprofiel Diploma Radiodiagnostisch laborant, opleiding gestart in of na 1992 Diploma Radiotherapeutisch laborant, opleiding gestart in of na 1992 Diploma hbo-mbrt Meer dan één diploma behaald uit huidige groepen 1, 3, 4, 5, 6 Diploma radiodiagnostisch laborant, gestart met de opleiding vóór 1992 Diploma radiotherapeutisch laborant, gestart met de opleiding vóór 1992 Diploma echografist, behaald met de inservice opleiding van de LOI Diploma MNW, behaald met de inservice opleiding + Diploma MNW, behaald met laboratorium opleiding + + + + Stralingsdeskundigheid niveau 4A of 4M Stralingsdeskundigheid niveau 4B of 4M Diploma radiodiagnostisch laborant, gestart met de opleiding vóór 1992 Diploma radiotherapeutisch laborant, gestart met de opleiding vóór 1992 + + Kwaliteitsgeregistreerd in het Kwaliteitsregister Paramedici (periodieke registratie < vijf jaar) Diploma MNW, behaald met de inservice opleiding + Diploma MNW, behaald met laboratorium opleiding + Kwaliteitsgeregistreerd in het Kwaliteitsregister Medisch Nucleair Werkers (periodieke registratie < vijf jaar) 1 In het overzicht wordt gesproken van diploma hiermee wordt ook bedoeld een Bewijs van Bevoegdheid of Getuigschrift
januari 2008 jaargang 58 nummer www.nvmbr.nl Overgangsregeling Voor de beroepsbeoefenaren die niet voldoen aan de beschrijvingen wordt een overgangsregeling ingesteld waarbij het mogelijk is op grond van eerder verworven competenties (EVC) of met aanvullende trajecten alsnog te kunnen voldoen aan het beroepsprofiel. 1. Alle beroepsbeoefenaren uit groep 3 tot en met 5 die binnen een periode van drie jaar kwaliteitsgeregistreerd (laatste periodieke registratiedatum is < vijf jaar) zijn in het Kwaliteitsregister Paramedici of het Kwaliteitsregister MNW, voldoen op basis van de behaalde competenties gedurende de opleiding en op basis van het voldoen aan de kwaliteitseisen van de beroepsgroep aan het beroepsprofiel. 2. Alle beroepsbeoefenaren uit groep 3 tot en met 6 die binnen een periode van drie jaar een cursus stralingsdeskundigheid niveau 4 (A, B, M) met goed gevolg heeft afgesloten. Deze beroepsbeoefenaren kunnen zich inschrijven in het initiële register van het Kwaliteitsregister Paramedici op grond van de vooropleiding en de gevolgde cursus stralingsdeskundigheid. 3. Alle beroepsbeoefenaren uit groep 3 tot en 6 die zich niet kunnen registreren in het Kwaliteitsregister Paramedici op basis van het uitoefenen van een bepaalde functie (leidinggevenden etc.) en op grond van gevolgde scholingen en werkervaring voldoen aan het beroepsprofiel kunnen een verzoek indienen op basis van eerder verworven competenties. Door een toetsingscommissie wordt beoordeeld of de beroepsbeoefenaar voldoet aan het beroepsprofiel. 4. Alle beroepsbeoefenaren uit groep 3 tot en met 6 die binnen een periode van drie jaar een speciale cursus met goed gevolg hebben afgesloten. De cursus wordt ontwikkeld en aangeboden door de NVMBR. Onderdelen van het programma zijn onder andere: stralingsveiligheid, kwaliteit en een beroepsverbreding. Deze beroepsbeoefenaren voldoen na afronding van de cursus aan het beroepsprofiel. Na de overgangsregeling Beroepsbeoefenaren die geen gebruik hebben gemaakt van de overgangsregeling, en die zich na drie jaar melden, vallen onder de herintrederregeling van het Kwaliteitsregister Paramedici. Deze regeling wordt volgend jaar ontwikkeld door een werkgroep herintreders en zal ter goedkeuring worden voorgelegd aan de beroepsverenigingen. Bijzondere regeling Gepensioneerden kunnen zich melden en krijgen op verzoek de opleidingstitel (minimum leeftijd is 62 jaar op de ingangsdatum). Voorbeeld Aan de hand van het stroomdiagram wordt op pagina 11 een voorbeeld gegeven voor een beroepsbeoefenaar met een Bewijs van Bevoegdheid radiodiagnostisch laborant, gestart met de opleiding vóór 1992. Dit voorbeeld is ook van toepassing voor een beroepsbeoefenaar met een Bewijs van Bevoegdheid radiotherapeutisch laborant of een diploma Medisch Nucleair Werker of een Diploma echografist. Voorbeelden van post-hbo opleidingen Een paar voorbeelden van post-hbo cursussen die een relatie hebben met de competenties uit het beroepsprofiel: Opleiding tot screeningslaborant van het LRCB CT-cursus met meer dan 80 uur studiebelasting (dit zijn contacturen en zelfstudie) MRI-cursus met meer dan 80 uur studiebelasting (dit zijn contacturen en zelfstudie) Praktijkbegeleiderscursus met meer dan 80 uur studiebelasting (dit zijn contacturen en zelfstudie) Management cursus met meer dan 80 uur studiebelasting (dit zijn contacturen en zelfstudie) Combinatie van cursussen met een totaal van 80 uur studiebelasting (dit zijn contacturen en zelfstudie). Let op deze lijst is niet volledig. Contact opnemen! Mocht je op basis van de overgangsregeling hebben geconstateerd dat je niet kunt voldoen aan de voorwaarden die in de overgangsregeling zijn beschreven en je vindt dat je recht hebt op de opleidingstitel neem dan vóór 1 september 2008 contact op met de NVMBR. De juridische consequenties van de overgangsregeling worden op dit moment geanalyseerd door het ministerie van VWS. De NVMBR zal een inventarisatie maken van alle problemen die binnenkomen en dit voorleggen aan het ministerie om naar een oplossing te zoeken. Mail naar: info@nvmbr.nl 10
www.nvmbr.nl Stroomdiagram overgangsregeling 11
januari 2008 jaargang 58 nummer www.nvmbr.nl Hoe nu verder? Het project Taakherschikking van de NVMBR is nog niet afgerond. Per onderwerp is beschreven welke activiteiten in de komende maanden worden uitgevoerd. Met het ministerie van VWS is afgesproken dat er een vervolggesprek plaatsvindt in september 2008. De NVMBR heeft de opdracht gekregen om na te gaan of het beroepsprofiel consequenties heeft voor de erkenning van in het buitenland behaalde diploma s. Het ministerie van VWS onderzoekt de juridische consequenties van de door de NVMBR voorgestelde overgangsregeling. De ontwikkeling van het samenhangend opleidingsstelsel wordt voortgezet met de opleiders, zowel met de inservice opleidingsinstituten en de Vereniging van Brancheopleidingen Gezondheidszorg (VBG), als de MBRT-opleidingen. Na een inventarisatieronde bij de huidige inservice opleidingsinstituten naar de mogelijkheden op te leiden tot is een uitnodiging voor een overleg verstuurd naar het bestuur van de VBG. Met het werkveld zijn de uitgangspunten voor de opleidingen assistent medische Beeldvorming (MB) en assistent Radiotherapie (RT) ontwikkeld. Een werkgroep, bestaande uit opleidingsinstituten die ervaring hebben met het opleiden van asistenten probeert voor de ontwikkeling van het landelijk opleidings- en toetsingskader financiële ondersteuning te vinden bij verschillende organisaties. De vertegenwoordigers van het werkveld zullen als klankbordgroep bij de ontwikkeling van het opleidings- en toetsingskader betrokken blijven. In september 2008 wordt gestart met de ontwikkeling van het toetsingskader voor Advanced Practitioners. De sectie Echografie van de NVMBR neemt het voortouw hierin door voor de senior in de echografie een profiel en kwaliteitseisen te ontwikkelen. Binnen het bevolkingsonderzoek borstkanker is door de toenemende tekorten op de arbeidsmarkt binnen de Werkgroep Capaciteit het initiatief genomen om een pilot uit te werken, om de beroepenstructuur ook binnen de het bevolkingsonderzoek borstkanker te implementeren. De nieuwe beroepenstructuur wordt door de werkgroep Capaciteit, bestaande uit vertegenwoordigers van het RIVM, Programmacommissie Bevolkingsonderzoek Borstkanker, patiëntenvereniging (BVN), managers screeningsorganisaties, LRCB en NVMBR, gezien als een mogelijkheid om een oplossing te vinden voor de arbeidsmarktkrapte. Een eerste uitwerking van taken op de verschillende niveaus is uitgewerkt. In augustus wordt de pilot verder uitgewerkt. Referenties Differentiatie in taken van radiologisch laboranten: Een optie?, (NIVEL, januari 2001). Het rapport De arts van straks, een nieuw medisch opleidingscontinuüm (KNMG, oktober 2002). Evaluatie van de Wet op Beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) van Zorg Onderzoek Nederland (ZonMW, december 2002). Taakherschikking in de gezondheidszorg van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ, 2003). De zorg van morgen, flexibiliteit en samenhang van de commissie LeGrand (juli 2003). Eenheid in verscheidenheid, ontwerp van het College voor beroepen en opleidingen in de gezondheidszorg (MOBG, 2005). Visiedocument Beroepenstructuur Medische Beeldvorming en Bestraling (LSJ Medisch projectbureau 2007). Beroepsprofiel Medisch Beeldvormings- en Bestralingsdeskundige (NVMBR 2007). 12 Nieuwsblad zomer 2008 Zijn er nog vragen onbeantwoord, of wil je na het lezen extra uitleg over dit onderwerp tijdens een bijeenkomst op je afdeling? Neem dan contact op met de NVMBR: info@nvmbr.nl. Sija Geers - van Gemeren, verenigingsmanager Hoe zit dat nou?