VOORONTWERP FLORIS VERSTERSTRAAT 10 25 april 2012 5
Floris Versterstraat 10 Bestaande situatie 1:200 BEGANE GROND EERSTE VERDIEPING 6 TWEEDE VERDIEPING DERDE VERDIEPING
ACHTERGEVEL VOORGEVEL 7
Floris Versterstraat 10 ALGEMEEN De architectuur van de school aan de Floris Versterstraat 10 (Calvijnschool) is anders dan de meeste scholen in deze periode niet ondubbelzinnig in de stijl van de Amsterdamse School. De school dateert uit 1931 en is ontworpen door de architect Op t Land. Het is een gemeentelijk monument (orde 1). Voor een uitgebreide beschrijving van het gebouw verwijzen wij naar de cultuurhistorische verkenning. STEDENBOUWKUNDIG De twee scholen aan weerszijde van de Floris Versterstraat vormen een kenmerkend ensemble. De school aan de Versterstraat 10 heeft zijn lokalen aan de straatzijde (zuid). Deze gevel is voorzien van grote ramen. De school aan de Floris Versterstraat 11 heeft zijn nevenfuncties, zoals toiletten en bergruimtes, aan de straatzijde (noordgevel). Hier is de straatgevel juist zeer gesloten. Mede bepalend voor de ruimtelijke werking van het ensemble binnen de straat is de terugwijkende rooilijn van de school op nummer 10, waardoor een grotere weidsheid wordt verkregen. De rooilijn zelf loopt optisch door in het hekwerk van de stoepzone. Aan de achterzijde ligt de school aan een ruim bouwblok met in het midden, verscholen vanaf de straat, een kerkgebouw. HOOFDOPZET Het gebouw heeft een klassieke indeling bestaande uit lokalen aan de zuidzijde(straatzijde) en een gang-zone aan de noordzijde (binnengebied). Een monumentaal trappenhuis ontsluit aan de ene zijde één lokaal per verdieping en aan de andere zijde telkens twee lokalen per verdieping. (1) Op de begane grond is links van de entree de extra hoge gymzaal gelegen. 1 (hoofdopzet) LIFTPOSITIE Om de appartementen bereikbaar te maken met een lift is er naar een positie gezocht die het monumentale trappenhuis ruimtelijk onaangetast laat. (3) Met een liftpositie in de gang-zone van het kleine appartement blijft dit appartement toegankelijk middels de entree van de extra kamer, tegenover de trap (4) De entreehal op de begane grond blijft vrij, met doorzicht naar het achterliggende binnengebied. Het trappenhuis blijft in zijn oorspronkelijke vorm behouden. ACHTERGEVEL Uitgangspunt voor de achtergevel is om als eerste een reconstructie van de oorspronkelijke situatie te maken. Hierbij worden de puien op de begane grond weer in eren hersteld. Voor de woningen op de tweede verdieping en in de kapverdieping worden er balkons toegevoegd. Verder zullen in de gevel nieuwe openingen worden gemaakt t.b.v. toegang tot het balkon en daglicht. (5) INTERIEUR Zowel trappenhuis, gangen en lokalen zijn nog rijk aan originele details. Juist deze specifieke details kunnen ook in de appartementen bijdragen aan het bijzondere karakter van de woningen. Om deze authentieke elementen zoveel mogelijk te kunnen behouden is bij de voorbeeldplattegronden de structuur zoveel mogelijk intact gelaten. Verkeersruimtes en sanitair zijn in een heldere zonering opgenomen (6). 3 (begane grond) 4 (liftpositie) doorzicht Met het wijzigen van school naar woningen krijgt het gebouw een nieuwe bestemming. Uitgangspunten voor deze transformatie is om zo dicht mogelijk bij de bestaande structuur van het schoolgebouw te blijven. De lokalen op de begane grond en 1e verdieping zijn samengevoegd tot 3 royale maisonnettes, direct grenzend aan hun tuin. Twee van deze maisonnettes zijn direct toegankelijk vanuit de centrale hal. Één maisonnette krijgt een eigen entree aan de straat. (2) Voorafgaand aan het VoorOntwerp zijn er studies gedaan naar verschillende ontsluitingsvarianten. Deze zijn verzameld in een separaat Werkboek. 8 2 (gevelschema) 5 (benodigde ingrepen achtergevel) gangzone gangzone middenzone voor intern transport en sanitair 6 (zonering)
Floris Versterstraat 10 Principe uitgangspunten constructie/lift Door de lift naast de zone van het trappenhuis te plaatsen blijft het monumentale trappenhuis zelf intact en blijft het doorzicht op de begane grond behouden. De meest voordehand liggende positie voor de lift is rechts van het trappenhuis. Hierbij kan op de verdiepingen de positie van de wanden tegenover de trap behouden blijven. De bestaande deuren in deze wanden worden dan de nieuwe voordeur van de kleine appartementen. 9
BEGANE GROND Om woning 1 te ontsluiten wordt er een nieuwe voordeur gemaakt in de voorgevel. De gymzaal ligt ongeveer 0.8 meter onder straatpeil. Dit hoogte verschil kan zowel binnen als buiten opgelost worden. In deze voorbeelduitwerking hebben alle drie de woningen hun keuken en woonkamer op de begane grond, grenzend aan de tuin. De kelder onder woning 3 kan bereikt worden via de huidige entree onder de hoofdtrap. Dit kan ook intern, zie inzet. 1 2 3 10 BG
1ste VERDIEPING Alle drie de maisonnettes krijgen een interne trap naar de 1ste verdieping. De meest logische plek voor deze trap is naast de scheidingswand tussen gang en lokaal, aan de zijde van het lokaal. De bestaande structuur kan zoveel mogelijk worden behouden. tevens zitten hier houten balklagen i.p.v. beton zoals in de gang-zone. Bouwfysisch; Onderzoek naar geluid, thermisch en brandwerendheid met mogelijk behoud van bestaande structuur en details zal volgen. 1 2 3 Hier is de nieuwe indeling over de bestaande plattegrond gelegd. Hierbij wordt zichtbaar hoe de nieuwe structuur aansluit op het originele interieur. 1ste 11
2de VERDIEPING In deze uitwerking is gekozen om de bestaande structuur zo veel mogelijk te handhaven. Uiteraard zijn er meerdere indelingen mogelijk. Dit kan tot bijzondere interieur oplossingen leiden. Bijzondere toevoeging zijn de twee buitenruimtes. Deze zullen ook consequenties hebben voor de achtergevel. 2.8 m GANGZONE 4 5 12 2de
ZOLDER De zolder is een bijzonder lichte ruimte. Ook in deze uitwerking wordt zoveel mogelijk van het oorspronkelijke interieur behouden. Daar waar mogelijk (monument) wordt het verlaagde plafond verwijderd zodat er plaatselijk een entresol gemaakt kan worden door de toekomstige bewoners. 1.8 m wonen HAL 6 7 wonen zolder 13
VOORGEVEL bestaand De school telt drie bouwlagen onder een hoge kap, waarbij de vensterlokalen zijn verdeeld over drie vensterassen, twee links en één rechts van de travee met de ontsluiting. Op de begane grond is over de breedte van de twee linker traveeën de gymzaal (verdiept) gesitueerd, met hoge staande, smalle vensters (twee keer vier). Het zevende lokaal is op de begane grond rechts en heeft een samengesteld venster (driedelig) net als de lokalen op de verdiepingen. De travee met de ontsluiting wordt gekenmerkt door een rondboogportiek met daarboven een uitgebouwd venster en daarboven twee kleine smalle vensters van een berging. In de kap is over een groot deel echter niet aan de uiteinden - een lage plat gedekte dakkapel met vensters van de handwerklokalen. Naast deze grote dakkapel ligt er nog een kleine dakkapel. De asymmetrische kap heeft het steile dakschild (lichtinval handarbeidlokalen) aan de straatkant (zuiden), hetgeen bijdraagt aan de monumentale uitstraling van het bouwwerk. (bron; cultuurhistorische verkenning) 14
VOORGEVEL nieuw Om de woning aan de linker kant te ontsluiten wordt er een nieuwe voordeur toegevoegd in de voorgevel. Hierdoor is de formele entree niet meer de enige entree en wordt de woonfunctie zichtbaar in de gevel. Er is nadrukkelijk gekozen voor het vervangen van slechts één kozijn. Uitgangspunt hierbij is dat het ritme van de gevelopeningen blijft gehandhaafd en de ingreep is zo minimaal mogelijk is. 15
DETAIL Om de basaltplint van het gebouw in tact te kunnen laten is de entree letterlijk in één van de bestaande kozijnopeningen gemaakt. Hierdoor zal er aan de straatzijde eerst drie treden worden gestegen (je stapt dus over de basaltplint heen). In de woning kan afgedaald worden naar het niveau van de gymzaal of direct naar een insteekverdieping worden gestegen. Zo is het mogelijk alleen het kozijn te vervangen op een manier die altijd weer terug gedraaid zou kunnen worden. stalen U-profiel stalen kader bestaand houten kozijn bestaand stalen kozijn stalen kader stalen U-profiel stalen dorpel stalen kozijn MHB type SL 30 stalen kozijn stalen kozijn MHB type SL 30 glazen voordeur stalen dorpel baksteen stalen kozijn MHB type SL 30 bestaande Basalt dorpel nieuwe Basalt tredes Basalt plint 16 nieuwe Basalt tredes
Positie van het te vervangen kozijn: Hier zit het kozijn precies in het midden tussen twee basalt paaltjes. Door het demonteren van 1 gietijzeren buis kan er eenvoudig een nieuwe toegang gemaakt worden. 17
ACHTERGEVEL reconstructie Reconstructie van de bestaande situatie laat zien dat er op de begane grond aan de Gymzaalzijde twee openslaande puien en een raam zaten. Aan de linkerkant van het trappenhuis zaten kleine gevelopeningen boven een koekoek. 18
ACHTERGEVEL bestaande situatie In de bestaande situatie zit er achter de gymzaal een uitbouw van een latere periode. De fietsenstalling (met schuin dak) is in contour wel origineel maar in de uitvoering niet meer. In het nieuwe ontwerp halen wij deze gehele aanbouw weg, zodat er een achtergevel met een heldere hoofdopzet ontstaat. 19
ACHTERGEVEL nieuwe situatie In de achtergevel worden grotere openingen gemaakt in het ritme van de bestaande ramen. Deze komen uit in kleine serres. Hier breekt de woning letterlijk door de gesloten achtergevel en kun je, vanuit je woning, het binnengebied beleven. Tevens brengen deze opening zicht en licht in de woningen en vormen ze de entrees naar de buitenruimtes. Deze serres gaan samen met de balkons een nieuwe laag, over de achtergevel, vormen. Doordat de balkons en de serres ten opzichten van elkaar verspringen wordt er geen nieuwe structuur toegevoegd die gaat concurreren met het monumentale trappenhuis. Door het verspringen van de balkons hebben de onderste balkons ook meer licht. Het bovenste balkon steekt voorbij de dakkapel waardoor het in de zomer zelfs ook middagzon heeft. 20
ACHTERGEVEL doorsnede De balkons hebben niet overal dezelfde diepte. De bovenste rij, aan de zolderverdieping, is 1.8 meter diep en de rij daaronder, aan de tweede verdieping, is 2.8 meter diep. Zo krijgt het onderliggende balkon meer licht en zijn de balkons vanuit de tuin gezien ook minder nadrukkelijk aanwezig. 21
22