Brede school "In de Breedte" Visieplan Welkom Ontmoet Veilig - Samen juni 2011
Inhoudsopgave Inleiding 3 Aanleiding 4 Procesbeschrijving 4 1. Brede school "In de Breedte" 1.1 Situering van de brede school 5 1.2 De kernpartners van brede school "In de Breedte" 5 1.3 Onderwijs 5 1.3.1 De Brandaris 5 1.3.2 Klavertje vier 6 1.4 Kinderopvang 7 1.4.1 Kindercentrum Mirakels 7 1.5 Welzijn 8 1.5.1 Wijkcentrum Floriande 8 1.6 De rollen binnen het samenwerkingsverband 10 1.6.1 Kernpartners 10 1.6.2 Samenwerkingspartners 10 1.6.3 Rol van de gemeente 10 2. De naamgeving 11 3. De context 3.1 Bewoners in Floriande 11 3.2 Sociale cohesie en leefbaarheid 11 3.3 Gezinssamenstelling 12 3.4 Basisonderwijs 12 3.5 Resultaten in het onderwijs 13 3.6 Buitenschoolse opvang 13 3.7 Concluderend 13 4. Wat kenmerkt ons? 13 5. Visie 15 6. Wat willen we bereiken? 16 7. Missie van brede school "In de Breedte" 16 2
Inleiding De visie en missie van de partners van de brede School "In de Breedte" zijn vastgelegd in dit document. Samen hebben we geformuleerd wat de meerwaarde is van onze samenwerking, wat ons kenmerkt als brede school organisatie en wat we willen bereiken. Dit visiedocument is de basis voor ons handelen in de komende vier jaar en de basis voor ons meerjarenplan en jaarplan waarin we de activiteiten beschrijven waarmee wij onze doelstellingen willen bereiken en waaraan we ons willen committeren. Binnen onze netwerkorganisatie gelden de volgende uitgangspunten: Het kind staat centraal. Er wordt aangesloten op mogelijkheden en behoeften van kinderen. Onze kernwaarden zijn: Welkom, Ontmoet, Veilig en Samen. We werken samen aan een vreedzame brede school in een vreedzame wijk. Afgelopen jaren is al een mooie samenwerkingstraditie opgebouwd. Dat neemt niet weg dat samenwerken een proces is en voortdurend aandacht verdient. Elke partner is zich bewust van de kansen die er liggen voor de brede school in een relatief nieuwe wijk en gebouw. Elke partner levert een actieve bijdrage aan het totale complex van "In de Breedte". Deze samenwerking levert meerwaarde op. Elke partner voert zijn eigen kerntaak uit in de brede school. We zijn samen verantwoordelijk. Joke de Korte Jacco Middendorp Fried de Vries Lida van Wickeren leidinggevende kindercentrum Mirakels gebiedsteamleider West Meerwaarde netwerkregisseur/ directeur basisschool de Brandaris directeur basisschool Klavertje vier 3
Aanleiding Brede school "In de Breedte" bestaat sinds 2002. Eerst in tijdelijke voorzieningen aan de Waddenweg in Floriande-Zuid. Met ingang van schooljaar 2006-2007 zijn beide scholen, het kindercentrum en het wijkcentrum naar de multifunctionele accommodatie in het centrum van Floriande verhuisd. Er is toen gekozen voor de naam brede School "In de Breedte". "In de Breedte" wordt ondersteund door de Stichting Brede Scholen Haarlemmermeer (SBSH). Deze stichting, opgericht in 2006, heeft in de afgelopen jaren vijf brede scholen in de Haarlemmermeer inhoudelijk en beheersmatig ondersteund middels de inzet van brede schoolcoördinatoren en een beheerafdeling. De SBSH wordt gefinancierd door de gemeente Haarlemmermeer. De kernpartners van brede school "In de Breedte" hebben de afgelopen jaren een intensieve samenwerking opgezet en een stevige samenwerkingstraditie opgebouwd. Door deze inspanningen voldoet brede school "In de Breedte" op dit moment al in belangrijke mate aan de eisen die aan een brede school mogen worden gesteld. Met ingang van oktober 2010 hebben er In verband met de doorontwikkeling van de brede scholen en SBSH ingrijpende wijzigingen binnen brede school "In de Breedte" plaatsgevonden. Zo zijn de rol en taken van de coördinator brede school "In de Breedte" per 1 oktober 2010 gewijzigd, en is per 1 januari een netwerkregisseur aangesteld. Verder is in verband met de doorontwikkeling van de brede scholen door de gemeente de opdracht gegeven aan bestaande en nieuwe brede scholen om een visieplan aan te leveren. Op basis van dit plan beslist de gemeente of brede scholen voor middelen voor inhoudelijke ondersteuning (brede school coördinator) en middelen voor activiteiten in aanmerking komen. Procesbeschrijving Op interactieve wijze is vanaf oktober 2010 door de netwerkpartners een start gemaakt met het formuleren van de inhoudelijke meerwaarde van de brede school. In een vijftal gezamenlijke bijeenkomsten hebben de netwerkpartners tezamen met de coördinator brede school samen nagedacht over de context waarin de kinderen leven en welke activiteiten meerwaarde kunnen bieden aan de ontwikkeling van de kinderen. Onze doelen hebben we geformuleerd in relatie tot drie kapstokken : het brede leren, welbevinden en verbondenheid. Deze benadering 1 maakt het mogelijk om te concretiseren en te formuleren op kindniveau. Op deze manier hebben we willen operationaliseren wat het betekent als er wordt gezegd: "de brede school vergroot de ontwikkelingskansen van kinderen". De bouwstenen uit de bijeenkomsten en de documenten van de afgelopen jaren met daarin de gezamenlijke doelen en werkplannen zijn door de brede school coördinator uitgewerkt tot een visiedocument, meerjarenplan en jaarplan. 1 Bron: De brede school; wat worden kinderen daar beter van? Zelfevaluatie door brede scholen. M. Koekoek, APS, 2010 4
1. Brede school "In de Breedte" 1.1 Situering van de brede school Brede school "In de Breedte" is opgericht in 2002 en sinds 2006 gehuisvest in het hart van de wijk Floriande-Zuid. In dit deel van de wijk is ook het winkelcentrum gevestigd. Enerzijds grenzen aan dit deel van de wijk de Eilanden, de Pleinen en Archipel en aan de andere zijde liggen Sportdorp en de Hoven. Het betreft een relatief nieuw gebouw dat alle kansen biedt voor een brede school. Het gebouw beschikt over diverse soorten ruimten zoals: lokalen, aula s, speellokalen, spreekkamers, personeelsruimtes, directiekamers, een ruimte voor de intern begeleider, een zorglokaal, gymzaal, professionele keuken en wordt gedeeld door 2 basisscholen, een kinderdagverblijf, peuterspeelzaal en de voor- en naschoolse opvang, een wijkcentrum en een servicepunt van de gemeente. 1.2 De kernpartners van brede school "In de Breedte" In deze paragraaf worden kenmerken van de partnerorganisaties beschreven en de doelgroepen waar deze partijen mee te maken hebben. Brede school "In de Breedte" bestaat uit een aantal partners op het gebied van onderwijs, kinderopvang en welzijn. Partners van brede school "In de Breedte" zijn basisschool de Brandaris, basisschool Klavertje vier, Kindercentrum Mirakels (Stichting Kinderopvang Haarlemmermeer) en wijkcentrum Floriande (MeerWaarde). In het gebouw is ook een servicepunt van de gemeente Haarlemmermeer gevestigd. Hiermee wordt inhoudelijk op specifieke punten samengewerkt en overleg gevoerd. Het servicepunt van de gemeente maakt geen deel uit van het netwerk en is dus geen kernpartner. We sluiten dit hoofdstuk af met een beschrijving van de rollen binnen het samenwerkingsverband van brede school "In de Breedte". 1.3 Onderwijs 1.3.1. Basisschool de Brandaris De school Christelijke Basisschool De Brandaris maakt deel uit van de onderwijsvereniging voor Christelijk Onderwijs Quercus en is gevestigd aan de Dussenstraat 34, 2134 DL in Hoofddorp. De school is relatief jong (2002) en groeit nog steeds. Basisschool de Brandaris heeft een continurooster met vier dagen van 08.30-14.30 uur en een dag tot 12.15 uur. De school werkt volgens het programma van de Vreedzame School. De leerlingen De Brandaris heeft 374 leerlingen (teldatum 1.10.2010). Drie procent van de leerlingen heeft een gewicht (landelijk 13%). 1% van de leerlingen is anderstalig. De 5
meergetalenteerde leerlingen worden apart begeleid (3%) daarnaast zijn er leerlingen met gedragsstoornissen (3%). Zij zijn over alle groepen verdeeld en dragen bij aan een werkdruk problematiek. CBS de Brandaris staat in een nog steeds groeiende wijk waar men kan spreken van een afspiegeling van de Nederlandse samenleving. De huizen die in Sportdorp, de Eilanden, de Hoven, de Pleinen en Archipel zijn gebouwd zijn geschikt voor verschillende inkomensniveaus en kinderen van verschillende culturen. Er gaan 100 kinderen naar de buitenschoolse opvang. Deze groep wordt elk jaar groter. Aanbieders van buitenschoolse opvang (BSO) zijn: Stichting Kinderopvang Haarlemmermeer (o.a. Mirakels),Happy Kids en Borus. De ouders Ouders hebben zitting in de ouderraad en de medezeggenschapsraad. Daarnaast werkt een grote groep ouders elke ochtend in de mediatheek, Er zijn vier ouders betrokken bij de verkeerscommissie en is er een vaste kern van ouders die de groepen onderzoeken op luizen. Elke groep heeft een of twee klassenouders die de communicatielijnen verzorgen bij activiteiten e.d. Er is een hoge ouderbetrokkenheid wanneer het activiteiten betreft waarbij kinderen en ouders samen betrokken worden. Themabijeenkomsten worden door een harde kern van zo n 50 ouders bezocht. Ouders van de kinderen hebben diverse achtergronden, zowel qua identiteit, nationaliteit, afkomst en niveau. 1.3.2. Basisschool Klavertje vier De school De Rooms-katholieke basisschool Klavertje vier maakt deel uit van de Stichting Katholiek Onderwijs Hoofddorp SKOH en is gevestigd aan de Dussenstraat 38 2134 DL Hoofddorp Klavertje vier heeft een continurooster en vijf gelijke schooldagen voor iedereen van 09.00-14.00 uur. Er zijn 60 medewerkers verbonden aan Klavertje vier. Basisschool Klavertje vier werkt volgens het programma van de Vreedzame School. De leerlingen Klavertje vier heeft 831 leerlingen (teldatum 1.10.2010). Twee procent van de leerlingen heeft een gewicht (landelijk 13%), 5% van de leerlingen is dyslectisch (= landelijke gemiddelde), er zijn 8 rugzakkinderen (1%), 4% getalenteerde kinderen en 0,75 % leerlingen met emotionele problemen. De school is relatief jong (2002) en het leerlingenaantal is zeker de afgelopen vijf jaar hard gegroeid: van 20 leerlingen in 2002 naar 831 leerlingen in 2010. De groepen zijn verdeeld over twee locaties in het gebouw: het hoofdgebouw van Klavertje vier en in de schoolwoningen van de Brandaris en in een locatie buiten het gebouw: de schoolwoningen boven de openbare basisschool De Optimist aan de Deltaweg. 6
RKBS Klavertje vier staat in wijk met bewoners van verschillende inkomensniveaus en kinderen van verschillende culturen Er gaan 600 kinderen naar de buitenschoolse opvang. Aanbieders van BSO zijn: Stichting Kinderopvang Haarlemmermeer (o.a. Mirakels), Happy Kids en Borus. De ouders Klavertje vier, heeft vrijwel meteen vanaf de start in augustus 2002 een ouderraad: 14 leden en een medezeggenschapsraad : 4 ouders. Verder een verkeerscommissie: 3 ouders, 10 Biebouders, 2 klassenouders per groep, schoolcatechese werkgroep, 1 parochieouder. (teldatum febr. 2011) De 10-minuten gesprekken worden redelijk bezocht. De kijk- en ouderavonden worden minder goed bezocht. 1.4 Kinderopvang 1.4.1 Kindercentrum Mirakels Kindercentrum Mirakels maakt deel uit van Stichting Kinderopvang Haarlemmermeer (SKH) en is gevestigd aan de Dussenstraat 42, 2134 DL in Hoofddorp. Kindercentrum Mirakels bestaat uit peuterspeelzalen (2 groepen van 16 kinderen), een kinderdagverblijf (7 groepen: 2x babygroepen van 9 kinderen, 2 verticaalgroepen van 12 kinderen en 2 peutergroepen van 14 kinderen een peuter+ groep met 10 kinderen), de naschoolse opvang (5 groepen van 20 kinderen). De SKH verzorgt op deze locatie ook voorschoolse opvang (3 groepen van ca.17 kinderen).(teldatum febr. 2011) De Stichting Kinderopvang Haarlemmermeer is een professionele organisatie die pedagogisch verantwoorde en kwalitatief goede opvang biedt. Dit doet de stichting al sinds 1971 vanuit een sterk ontwikkelde sociale en maatschappelijke betrokkenheid en zonder winstoogmerk. Het aanbod sluit aan bij de behoefte van de klant. De stichting hangt geen specifieke levensbeschouwing aan. Mirakels heeft 43 medewerkers. Kinderen De Peuterspeelzaal heeft 65 kinderen per week, waarvan 8 VVE kinderen (12%), het kinderdagverblijf heeft 145 kinderen, waarvan 3 VVE kinderen (2%), de naschoolse opvang heeft 200 kinderen en de voorschoolse opvang 120. (teldatum febr. 2011) In 2010 waren er 8 kinderen tussen de nul en vier jaar (3 kinderdagverblijfkinderen en 5 peuterspeelzaalkinderen) waar extra zorg en aandacht aan besteed is, meestal met externe instanties, hierbij gaat het niet om VVE kinderen. Het percentage kinderen dat extra zorg en aandacht nodig heeft komt hiermee voor de peuterspeelzaal op 20% en voor het kinderdagverblijf op 3,5%. De kinderen van de naschoolse opvang gaan incidenteel naar activiteiten van brede school of MeerWaarde tijdens de opvangtijd. 7
Op het kinderdagverblijf doen we met medewerkers een enkele keer mee aan activiteiten zoals peuteryoga of peuterdans, binnen de opvangtijd. Ouders Ouders in het kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang zijn tweeverdieners, waarvan de meesten met een middeninkomen, gemiddeld tot goed opgeleid. Ouders in de peuterspeelzaal zijn te verdelen in 2 groepen, ook tweeverdieners en veelal opa/ oma die oppassen of moeder/vader werkt niet. Van de laatste groep zijn ouders meestal laag opgeleid en is er weinig inkomen. Alle ouders, op een uitzondering na, wonen in Floriande-Zuid. Ouders binnen het kindercentrum zijn betrokken als het om hun eigen kind gaat. Ouderavonden met een thema worden mondjesmaat bezocht. Een ouder-kind activiteit wordt wel goed bezocht, vooral wordt de gezelligheid dan gewaardeerd.( b.v. stamppottenavond, opvoering kindermusical met buffet e.d.) Mirakels heeft 3 oudercommissies. 1.5 Welzijn 1.5.1 Wijkcentrum Floriande Wijkcentrum Floriande maakt deel uit van MeerWaarde en is gevestigd aan de Dussenstraat 32, 2134 DL in Hoofddorp. MeerWaarde MeerWaarde is een maatschappelijke organisatie voor alle Haarlemmermeerders. Met 180 medewerkers en ruim 600 vrijwilligers zijn zij actief in Haarlemmermeer op het gebied van maatschappelijke dienstverlening, samenlevingsopbouw en sociaal cultureel werk. Visie Meerwaarde MeerWaarde ziet maatschappelijke dienstverlening en welzijnswerk als veelomvattend en heel divers. Er zijn veel projecten, veel initiatieven, veel ideeën, maar ook veel vragen. Zij werken zowel probleem gestuurd als oplossingsgericht. Als eigentijdse organisatie wil MeerWaarde dit alles bundelen. MeerWaarde wil gericht werken aan leefbaarheid en sociale samenhang in buurten, wijken en kernen in Haarlemmermeer. En indien gewenst, ook buiten de Haarlemmermeer. MeerWaarde ziet het als haar taak om samen met degenen die het betreffen te zoeken naar oplossingen voor knelpunten en problemen die zij ervaren. Zij doen dat door te begeleiden en te ondersteunen. Daarnaast willen zij nieuwe ontwikkelingen in gang zetten, organiseren, stimuleren en activeren. Voor MeerWaarde staat de mens centraal. De mens in zijn omgeving: zijn woonomgeving, zijn leefomgeving, zijn werkomgeving. Soms is het niet vanzelfsprekend 8
dat mensen deel nemen aan de samenleving. Dan hebben zij een steuntje in de rug nodig. MeerWaarde helpt hun daarbij een handje. MeerWaarde wil door samen te werken met relevante partnerorganisaties, die ook staan voor sociale samenhang, maar er net vanuit een andere invalshoek aan werken, werken aan ontplooiingkansen voor iedereen en tolerantie. Door krachten te bundelen wil MeerWaarde problemen efficiënt en effectief aan pakken. Wijkcentrum Floriande Wijkcentrum Floriande heeft tot doel de wijk te dienen als ontmoetingsplek, zet zich in voor talentontwikkeling, voor hulpvragen uit de wijk, voor het vergroten van participatie van buurtbewoners en het verbeteren van de leefbaarheid van de wijk. In wijkcentrum Floriande werken 14 medewerkers in diverse disciplines: kinder-, tiener-, ouderen- en jongerenwerk, ouderenadviseurs, algemeen maatschappelijk werk, Ambulante-Jeugd-Hulp-Verlening, beheer, opbouwwerk en het mobiel-team. (verantwoordelijk voor de hotspots in de gemeente Haarlemmermeer). Kinderen en ouders Het kinder- en tienerwerk organiseren naschoolse activiteiten zoals een tiener inloop en workshops,dit in afstemming met de SBSH, verder werken we samen met de SBSH met coladisco s en Bakkie on tour. Per jaar zijn er ongeveer 30 eenmalige workshops (cursussen) een gemiddelde opkomst van 7 kinderen eventueel met ouders. Wekelijks is er een tienerinloop waar gemiddeld 10 tieners komen waaronder ook tieners uit de naschoolse opvang. Eens in de drie maanden een disco voor groep 7 en 8. Verder organiseren we filmavonden en buitenactiviteiten. Er is gebleken dat het betrekken van ouders bij activiteiten moeizaam gaat, er zijn bijna geen ouders die als vrijwilliger mee willen helpen, dit geeft het idee dat ouders zich niet erg betrokken voelen. 1.6 De rollen binnen het samenwerkingsverband 1.6.1 Kernpartners De kernpartners van de brede school dragen zorg voor: opstellen van visieplan, meerjaren en jaarplan. het voordragen van een netwerkregisseur. een aansluitend programma gebaseerd op vragen van kinderen, ouders en professionals. een doorgaande pedagogische lijn en daarop gebaseerde wijze van omgaan met alle kinderen in onze brede school. dat binnen hun organisatie visie, doelstellingen, afspraken en regels van de brede school bekend zijn en alle medewerkers/vakkrachten hier naar handelen. het leveren van een vertegenwoordiger voor die werkgroepen waaraan men geacht wordt deel te nemen. 9
het nemen van verantwoordelijkheid voor de eigen kerntaak en van daaruit levert men een bijdrage aan het realiseren van die doelstellingen waar men daadwerkelijk ook een bijdrage aan kan leveren. 1.6.2 Samenwerkingspartners De rol van samenwerkingspartners: een bijdrage leveren aan het verwezenlijken van de visie van brede school "In de Breedte" op verzoek van de kernpartners. op de hoogte zijn van de doorgaande pedagogische lijn / aanpak. dat binnen hun organisatie visie, doelstellingen, afspraken en regels van de brede school bekend zijn en professionals en/of vakkrachten hier naar handelen. vakkrachten hier naar handelen. 1.6.3 Rol van de gemeente binnen de gemeente is er één beleidsadviseur die fungeert als aanspreekpunt voor brede school "In de Breedte". gemeente beoordeelt het visieplan op hoofdlijnen. De inhoudelijke uitwerking en invulling hiervan is een verantwoordelijkheid van de kernpartners. gemeente regisseert; maakt afspraken met en ziet toe op inzet van gesubsidieerde instellingen in de brede school. gemeente is zich bewust van het belang van de brede school in de wijk. Er wordt samengewerkt op het gebied van inrichting en uitstraling van het gebouw, evenals over de samenwerking met partners uit de wijk (zoals o.a beschreven in de visie); Er is hierover tweemaandelijks overleg tussen de gebiedsmanager en de netwerkregisseur. gemeenteambtenaren die betrokken zijn bij de ontwikkeling van de wijk en de instellingen, die invulling geven aan deze brede school, zijn op de hoogte van het bestaan, het belang en de visie van brede school "In de Breedte". 2. De naamgeving De werknaam van brede school "In de Breedte" was Floriande-Centrum. Voorafgaand aan de bouw van de multifunctionele accommodatie in 2006 is door de participanten uit 30 ingezonden namen een naam gekozen. De naam werd gezamenlijk op het gemeentehuis gepresenteerd en op de locatie onthuld. De naam brede school "In de Breedte" past bij het gebouw waarin de brede school gehuisvest is (een breed pand) en refereert aan het willen bieden van brede zorg, dat hoog in het vaandel staat bij alle netwerkpartners. 3. De context 10
3.1 Bewoners in Floriande In Floriande wonen in totaal 17.737 mensen (1 januari 2010). Daarvan zijn 1.954 kinderen tussen de 0 en 4 jaar en 797 kinderen tussen de 2 of 3 jaar. Er zijn 2.728 kinderen in de basisschoolleeftijd en 1.239 kinderen in de leeftijd voor het voortgezet onderwijs. Er zijn 5.921 kinderen jonger dan 18 jaar (dat is ruim 33% van de inwoners).dit ligt ruim boven het landelijke gemiddelde. Er zijn 1.700 inwoners ouder dan 55 jaar (dat is ruim 9% van de inwoners). Het aantal inwoners zal de komende jaren licht stijgen met een piek in 2015 met 18.637 inwoners. De verwachting is dat het aantal 0 14 jarigen in percentage licht zal dalen van 16% in 2009 naar 14% in 2020. Men verwacht in 2025 1.795 0 4 jarigen in de wijk te hebben ten opzicht van 2.797 in 2010. Het aantal oudere inwoners van 65 jaar en ouder zal stijgen van 3,3% in 2009 naar 6,3 in 2020. De bevolkingssamenstelling is vrij homogeen. Er wonen relatief veel gezinnen met jonge kinderen. Er wonen ook veel anderhalf verdieners, mensen zijn drukbezet. De bewoners van Floriande voelen zich niet sterk verbonden met de woonplaats en de gemeente. Hun leefstijl is dan ook vooral extern georiënteerd: voor recreatieve en sociale doeleinden wordt vaak naar de grote omliggende steden en de vorige woonplaats getrokken. Toch is de sociale buurtcohesie de laatste toegenomen tot aan het niveau van veel andere wijken. 3.2 Sociale cohesie en leefbaarheid De wijk is een jonge wijk met daardoor bewoners met een korte woonduur die zich nog aan de wijk moeten hechten. Algemene kenmerken zijn een mooie en bijzondere bebouwing. De woonomgeving heeft de kenmerken grootschalig, compact, stenig en minder dorps. De bewoners zijn multicultureel. De sociale cohesie gemeten in 2010 was 5,8. Dit is hoger dan in 2007 (5,4). Het lage cijfer voor sociale cohesie hangt vooral samen met de korte woonduur in deze jonge wijk. De afgelopen drie jaar zijn er veel nieuwe bewoners in de wijk komen wonen. De leefbaarheid in de buurt is ten opzichte van 2004 (7,1) gestegen naar 7,4 in 2007. Dit cijfer is gelijk aan het gemiddelde van alle Vinex-wijken. Het oordeel over de woonomgeving is iets verbeterd maar over de speelvoorzieningen zijn de bewoners nog steeds minder tevreden. Bewoners beschouwen Floriande als een veilige wijk en verwachten dat de wijk er in de komende jaren verder op vooruit zal gaan. Bewoners besteden veel tijd aan werk. Het aantal huishoudens waar niet gewerkt wordt is klein. Het aantal tweeverdieners en huishoudens met kinderen is groot. De vrije tijd besteedt men aan huishoudelijke taken en soms aan sport. Er is een geringe deelname aan vrijwilligerswerk en beperkte ondersteuning van zieken of andere hulpbehoevenden. Ondanks het gebrek aan tijd verleent een deel van de bewoners wel zorg en ondersteuning aan gezinsleden, buren en vrienden. Schoolkinderen worden voornamelijk door de ouders zelf opgevangen. Ook grootouders, oppas en naschoolse opvang zijn vaak betrokken bij de opvang van kinderen. 3.3 Gezinssamenstelling 11
Met 48% is het twee-oudergezin de dominante vorm qua gezinssamenstelling. Daarna volgen tweepersoonshuishoudens (24%), alleenstaanden (20%), en eenoudergezinnen (6%). 64% van de wijkbewoners behoren tot de groep van tweeverdieners, 33% tot de eenverdieners en 3% heeft geen inkomen uit arbeid. Het gemiddelde inkomen is 37.850,- per jaar. Dit ligt boven het gemiddelde besteedbaar inkomen in Haarlemmermeer (rond 36.000,- per jaar). 3.4 Basisonderwijs In de wijk Floriande zijn vijf basisscholen. Het Braambos in Floriande Noord, De Optimist en de Eerste Montessori in Floriande Midden, en De Brandaris en Klavertje vier die uitmaken van de Brede School "In de Breedte". De vijf scholen zijn van vier verschillende denominaties. De vijf scholen verzorgen gezamenlijk voor 2.639 kinderen onderwijs (op basis van 1 oktobertelling 2009). Op basis van dat gegeven zou geconcludeerd kunnen worden dat de meeste kinderen uit de wijk ook in de wijk op school gaan. De scholen zijn qua omvang van de leerling-populatie redelijk stabiel en allemaal gestegen in de afgelopen jaren. Qua omvang is de Klavertje vier met 831 leerlingen de grootste en de Optimist en Brandaris het kleinst met respectievelijk 366 en 399 leerlingen. De instroom van 4-jarigen is stabiel te noemen. In termen van groei en krimp zijn alle scholen ten opzichte van het voorgaande schooljaar minimaal 4% gestegen. Qua leerling-gewicht ca. 3% zitten de scholen laag in vergelijking met het landelijk gemiddelde (13%). Alleen de Optimist komt hier in de buurt met 10% leerling-gewicht. De andere vier scholen hebben 0% of 3% leerling-gewicht. In absolute gevallen gaat het om 88 leerlingen met het grootste aantal van 36 kinderen op de Optimist, 17 kinderen op het Klavertje vier,19 op de Braambos, 10 op de Brandaris en 0 op de Eerste Montessori. 2 Op alle scholen in de Haarlemmermeer vindt meerdere malen per jaar zorgoverleg plaats tussen de intern begeleiders, de schoolmaatschappelijk werkster van ALTRA en de sociaal verpleegkundige van de GGD. Het doel van dit overleg is vroegtijdig signalering en aanpak van problemen bij leerlingen. Alle vijf de scholen hebben een basis toezichtarrangement van de onderwijsinspectie en voor de kinderopvangpartners treedt de wet oke in werking. 3.5 Resultaten in het onderwijs Leerlingen van groep 8 zijn het afgelopen jaar uitgestroomd naar: Klavertje vier uitstroom naar voortgezet onderwijs: VMBO-b:9 / VMBO-k:1 / VMBO-t :14 / VMBO-t-HAVO:2 / HAVO:17 / HAVO-VWO:1 / VWO: 13 De Brandaris uitstroom naar voortgezet onderwijs: VMBO-k : 9 /VMBO-b : 5 / VMBO-t : 3 / HAVO : 7 / VWO : 8 3.6 Buitenschoolse opvang 2 de cijfermatige gegevens zijn afhankelijk van de teldata. 12
Aanbieders van BSO zijn Stichting Kinderopvang Haarlemmermeer (o.a. Mirakels), Happy Kids en Borus. 3.7 Concluderend Er is een aanzienlijk aantal kinderen met leerproblemen, emotionele problemen, sociale achterstanden en sleutelkinderen. Het percentage VVE kinderen is hoog. Op basisschool de Brandaris heeft 16 % van de kinderen te maken met uiteenlopende zorgvragen en diverse problematiek; op basisschool Klavertje vier is dat 16 % en op de peuterspeelzalen en kinderdagverblijf van kindercentrum Mirakels is dat 23,5%.(dit is inclusief VVE-kinderen). Het aantal kinderen met emotionele problemen is weliswaar niet verontrustend hoog (0,75%) maar de aanpak van deze kinderen vergt een onevenredig grote tijdsinvestering en specifieke kennis en vaardigheden. Gecombineerd met het feit dat de kinderen verdeeld zijn over alle groepen draagt dit bij aan de werkdrukproblematiek. Preventieve zorg is van belang als bijdrage aan een optimale ontwikkeling van kinderen met lichte zorgproblematiek en om later meer intensieve zorg te voorkomen. We trachten kinderen optimaal te begeleiden en ouders te ondersteunen. Hiervoor is een preventie-infrastructuur nodig. Het aanbod van preventieve zorg zoals opvoedingsondersteuning en sociale vaardigheidstraining is op dit moment nog niet toereikend, niet altijd in de buurt en onvoldoende laagdrempelig. De vraag naar zorg is groot. De reguliere extra financiële middelen blijven achter bij de vraag. Voor brede school "In de Breedte" is het daarom van belang om de eigen zorg voor de kinderen gezamenlijk goed op poten te zetten en te genereren uit eigen middelen. 4. Wat kenmerkt ons? Brede school "In de Breedte" bestaat sinds 2002 en heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot een professionele brede school. Er is een intensieve samenwerking tussen de kernpartners opgezet en er is een stevige samenwerkingstraditie opgebouwd. Door deze inspanningen voldoet brede school "In de Breedte" op dit moment al in belangrijke mate aan de eisen die aan een brede school mogen worden gesteld en bevinden we ons in de voorhoede van de landelijke brede scholen: het is de enige brede school in de Haarlemmermeer waar kernpartners van drie verschillende disciplines in één pand gehuisvest zijn en samenwerken. Voor brede school "In de Breedte" is het operationaliseren van haar doelen in concrete acties al jaren een jaarlijks terugkerend proces en dus bekend terrein. Ieder jaar wordt door de coördinator brede school in samenwerking met het netwerk een werkplan met voorgenomen acties opgesteld en wordt door de netwerkpartners bijgedragen aan de realisatie van de doelen. De acties worden vervolgens gemonitord en geëvalueerd. De resultaten worden ieder jaar in een evaluatiewerkplan beschreven. 13
Er wordt ieder jaar een aansluitend programma gebaseerd op vragen van kinderen, ouders en professionals gerealiseerd. Professionalisering in samenwerking, ook hierin heeft in brede school "In de Breedte" al een flinke slag gemaakt. Samenwerking is een proces is dat voordurend aandacht verdient en altijd verbeterpunten kent en efficiënter kan verlopen. Bredeschoolwerk is mensenwerk en is een proces dat valt of staat met een effectieve samenwerking, vaak in een complexe context. Werken in de brede school stelt hoge eisen aan de kwaliteiten van de medewerkers. In de publicatie 'professionaliseren in bredeschoolwerk' van het Nederlands Jeugdinstituut (2011) staan 5 kwaliteiten van medewerkers in een professionele brede school genoemd. Wat professionals moeten kunnen, weten en delen zijn respectievelijk: een gedeelde pedagogische visie ontwikkelen, gezamenlijke begripsvorming ontwikkelen, samen ontwikkeltrajecten voor kinderen opzetten, gezamenlijke instrumenten gebruiken en meedenken en meewerken in de bredeschoolorganisatie. Op al deze door NJI onderkende essentiële punten is binnen brede school "In de Breedte" al een aantal jaren actief gewerkt aan kwaliteitsbevordering. Acties die we hebben ondernomen zijn bijvoorbeeld: 1. Er is een gedeelde pedagogische visie ontwikkeld en een pedagogisch klimaat (vreedzame school) geïmplementeerd. Er is hierdoor eenduidigheid in de benadering van kinderen en verwachtingen aan kinderen én aan elkaar als professionals. Kinderen weten waar ze aan toe zijn in de brede school. Dat draagt bij aan het gevoel van welzijn en welbevinden. 2. In de Breedte is een gecertificeerde verkeersveilige brede school. Het certificaat toont aan dat er een veilige verkeersomgeving voor kinderen op en om de school is gerealiseerd. 3. Er is een wordt gezamenlijk begripsvorming ontwikkeld in interdisciplinaire bijeenkomsten zoals: de netwerkbijeenkomsten,werkgroep-zorgoverleg bijeenkomsten en gezamenlijke deskundigheidsbijeenkomsten. Vanuit de verschillende invalshoeken belichten we begrippen als veiligheid, zorgkinderen, spelen, of het brede leren, en proberen we elkaars taal te begrijpen. Onze multidisciplinaire aanpak leidt tot vergroting van kennis en informatie. 4. Er zijn gezamenlijk ontwikkeltrajecten voor kinderen en ouders opgezet zoals een doorgaande pedagogische lijn, informatieavonden voor ouders, een pestprotocol, een doorgaande lijn tussen voorschool en de onderbouw (o.a. peuterestafette), een doorgaande lijn van de school tussen groep 8 en de middelbare school, een doorgaande leerlijn binnen- en buitenschools leren (o.a. naschools activiteitenaanbod) en gezamenlijke deskundigheidsbevordering voor medewerkers. Hiermee realiseren we een plek waar kinderen zich veilig en geborgen voelen want pas dan kan een kind tot maximale ontplooiing komen. 5. We ontwikkelen en maken gebruik van gezamenlijke instrumenten zoals het pestprotocol, formulieren voor peuterestafette, de visualisering van het pedagogisch beleid, een huisstijl en een gezamenlijk programmaboekje voor naschoolse activiteiten. Er is hierdoor eenduidigheid wat bij zal dragen tot een gevoel van veiligheid. We willen zorgproblematiek signaleren en voorkomen. 14
6. We werken samen met de ambulante begeleiders in het traject SOM om kennis te delen en dezelfde begeleiding te organiseren in de gehele brede school. We bevorderen hiermee korte lijnen en werken kostenbesparend. 7. Medewerkers en ouders denken en werken mee in de brede school organisatie. De partners zijn hiervoor samen verantwoordelijk en dragen zorg voor overleg en acties op verschillende niveaus. Op intern niveau vinden het zorgoverleg, het overleg over pedagogische visie en de keuze voor een gedragsmethodiek plaats. Op ouderniveau de ouderraad, medezeggenschapsraad en de verkeerscommissie. Op omgevingsniveau vindt overleg met de wijkraad en wijkagent plaats. Voor brede school "In de Breedte" blijft het een uitdaging om de kwaliteiten van de brede schoolprofessionals in de praktijk nog verder door te ontwikkelen om hiermee tot een verdere professionalisering te komen en een optimale kwaliteit van de zorg- en dienstverlening aan onze kinderen en opvoeders. 5. Visie brede school "In de Breedte" "In de Breedte" is de plek in Floriande-Centrum waar kinderen, tieners en ouders/verzorgers willen zijn! Waar zij elkaar ontmoeten en samenwerken. "In de Breedte" realiseert in de eerste plaats een plek waar de kinderen zich geborgen en veilig voelen. Pas dan kan een kind tot maximale ontplooiing komen en kan een kind zijn of haar mogelijkheden ontdekken. Onder een veilige omgeving verstaan wij dat kinderen, ouders en medewerkers zich gehoord en gezien voelen en zich positief tegenover elkaar gedragen. We mogen zijn wie we zijn en worden geaccepteerd. We houden rekening met elkaars achtergrond en hebben respect en waardering voor verschillen. Ook is er ruimte om nieuwe dingen te proberen en te ontdekken. Samen slaan we de handen ineen en leggen we verbindingen tussen de verschillende opvoedingsmilieus (school, opvang, vrije tijd in de wijk en thuis).hiermee willen we zorgproblematiek voorkomen en signaleren. Zorgvragen worden bij brede school "In de Breedte" snel en effectief beantwoord. Het aanbod is gericht op kinderen van 0-13 jaar en ouders, de nadruk ligt op zorg, opvoeding en ontwikkeling. Samen werken wij aan een vreedzame brede school en een vreedzame wijk. Onze kernwaarden die uit onze visie voortvloeien zijn: samen veilig ontmoet welkom 6. Wat willen we bereiken? 15
Op basis van de context, datgene wat ons kenmerkt en onze visie willen we bijdragen aan het brede leren van kinderen, het welbevinden van kinderen en aan verbondenheid. De doelstellingen op het gebied van; het brede leren 3 : - Er is sprake van een doorgaande lijn tussen voorschool en de onderbouw van de school en tussen groep 8 en de middelbare school. - Er is sprake van een doorgaande leerlijn binnen- en buitenschools leren, waardoor de mogelijkheden van kinderen toenemen. - Kinderen krijgen een breder zicht op hun mogelijkheden. welbevinden 4 : - Kinderen, ouders en medewerkers voelen zich welkom, veilig en vertrouwd binnen brede school "In de Breedte". - Kinderen ontwikkelen brede persoonskenmerken, zoals veerkracht, zelfvertrouwen en flexibiliteit. - Kinderen en ouders worden snel en effectief geholpen wanneer zij behoefte hebben aan extra zorg. - Zorgproblematiek willen we voorkomen en signaleren. verbondenheid 5 : - De brede school is de ontmoetingsplek voor kinderen, hun ouders en overige wijkbewoners, waardoor men zich meer verbonden voelt met elkaar. - Kinderen en ouders participeren actief in de brede school. - Vergroten van sociale vaardigheden, zoals zich kunnen verplaatsen in een ander, kunnen samenwerken, anderen helpen en conflicten oplossen. - Samen werken aan een vreedzame school in een vreedzame wijk. 7. Missie van brede school "In de Breedte" Brede school "In de Breedte" bundelt alle krachten en biedt een veilige en uitdagende omgeving voor alle kinderen, tieners, ouders, verzorgers en medewerkers in Floriande- Centrum. Het is een plek waar iedereen graag komt en welkom is. Door verbindingen te maken tussen school, thuis, opvang en vrije tijd in de wijk werken wij samen aan een optimale opvoeding en ontwikkeling van kinderen. 3 Onder brede leren wordt verstaan extra mogelijkheden om te leren en talenten te ontwikkelen, bijvoorbeeld op het gebied van sport, cultuur, wetenschap & techniek. Ook doorgaande leerlijn en de verbinding binnen- en buitenschools leren hebben het brede leren en talentontwikkeling als doel'. : Bron:De brede school; wat worden kinderen daar beter van? Zelfevaluatie door brede scholen. M. Koekoek, APS, 2010 4 'Onder welbevinden wordt verstaan dat kinderen zich goed voelen. Dit hang samen met een sterk zelfbewustzijn, een gevoel van veiligheid en een zorgzame omgeving'. Bron: De brede school; wat worden kinderen daar beter van? Zelfevaluatie door brede scholen. M. Koekoek, APS, 2010 5 'Hiermee wordt bedoeld dat kinderen relaties met anderen, leeftijdgenoten en volwassenen kunnen aangaan. Verbondenheid houdt in dat het kind zich onderdeel voelt van de maatschappij. Zich thuis voelt in de omgeving waar hij opgroeit. Ook gaat het om integratie tussen verschillende culturen en groepen'. Bron: De brede school; wat worden kinderen daar beter van? Zelfevaluatie door brede scholen. M. Koekoek, APS, 2010 16
We zetten hiervoor de kwaliteiten, pluspunten en deskundigheid van onze afzonderlijke werkvelden in. Samen zijn we sterker! 17