Duurzaam hoeft niet duur te zijn
Duurzaam Inhoud hoeft 3 Duurzaam hoeft niet duur te zijn 5 PlusWonen volgens het niet duur ClimateReady-concept. Integratie van duurzaam bouwen en conceptueel bouwen 7 De toegevoegde waarde van ClimateReady te zijn 9 De energieconsulent: goed voor klimaat, portemonnee en wooncomfort 10 Kiezen voor een door en door beproefd bouwconcept 12 PlusWonen: stapsgewijs naar woningen met een eigen gezicht 23 Een belangrijk signaal van VolkerWessels Dat het klimaat onze volle aandacht nodig heeft, daar zijn we het allemaal wel over eens. De hoeveelheid CO 2 in de atmosfeer neemt toe, de reserves aan fossiele brandstoffen blijken niet onuitputtelijk en de energieprijzen stijgen gestaag. Inmiddels worden er overal stappen genomen die hierin verandering moeten brengen. Zo hebben we afgesproken dat de uitstoot van CO 2 in 2020 met 20% teruggebracht is. Én dat in 2015 alle nieuwbouwwoningen een energieprestatiecoëfficiënt of EPC hebben van 0,4. Als maatschappelijk verantwoorde onderneming neemt ook VolkerWessels de roep om duurzaamheid serieus. We zien het als onze opdracht bouwconcepten te ontwikkelen die gemaakt zijn voor de toekomst. Hét voorbeeld daarvan is PlusWonen volgens het ClimateReady-concept. Daarmee geeft VolkerWessels een belangrijk statement af: duurzaam bouwen hoeft niet duur hoeft te zijn. Duurzaam hoeft niet duur te zijn 2 Duurzaam hoeft niet duur te zijn 3
Bouwsnelheid 40 woningen in 115 dagen door gebruik van geprefabriceerde materialen Architectonische vrijheid Grote diversiteit in verschijningsvormen. PlusWonen volgens het ClimateReady-concept. Integratie van duurzaam bouwen en conceptueel bouwen Hoe kan VolkerWessels dat waarmaken, betaalbaar duurzaam bouwen? In feite is het antwoord eenvoudig. Integreer hét middel om de bouwkosten laag te houden met een visionair maar praktisch duurzaamheidsconcept en je hebt het ideale recept. PlusWonen: lage bouwkosten dankzij conceptueel bouwen Dat budgetvriendelijke middel is conceptueel bouwen: bouwen binnen een vooraf ontwikkeld concept met enkele basis-ontwerp- regels. Met PlusWonen beschikte VolkerWessels al over het ultieme voorbeeld van conceptueel bouwen. Inmiddels is dit concept zó ver doorontwikkeld, dat het aangeboden kan worden tegen een zeer concurrerende bouwprijs, in veel gevallen de laagste in de markt. ClimateReady: gereed voor de toekomst VolkerWessels is van mening dat duurzaamheid ook in de bouw, en zeker in de woningbouw, een vanzelfsprekendheid moet zijn. Zo ontstond ClimateReady. Een uniek duurzaamheidsconcept dat voortdurend in ontwikkeling is. De gedachte achter ClimateReady is, dat kopers de mogelijkheid moeten hebben nu of in de toekomst energieneutraal te wonen. Dat kan door gebruik te maken van duurzame materialen, de woning extra te isoleren en door in de woningen duurzame installaties aan te brengen. Maar nog beter is het ontwikkelaars, opdrachtgevers en consumenten bewust te maken van de vele manieren waarop zij CO 2 -uitstoot kunnen reduceren, energielasten duurzaam kunnen verlagen (en dus geld besparen!) en tegelijk het wooncomfort kunnen verhogen. Speciaal voor dit bewust maken is de energieconsulent in het leven geroepen. Een beter woon- en leefklimaat VolkerWessels neemt als maatschappelijk verantwoorde onderneming duurzaamheid serieus. Daarom worden alle PlusWoningen ClimateReady ontwikkeld. Dat wil zeggen: duurzaam, gereed voor de toekomst en ge richt op het naar beneden brengen van energiegebruik en woonlasten en verminderen van de CO 2 -uitstoot. 4 Duurzaam hoeft niet duur te zijn 5
De toegevoegde waarde van ClimateReady De ClimateReady-visie van VolkerWessels heeft grote toegevoegde waarde voor alle nieuwbouwwoningen van het concern, dus ook voor PlusWonen. Alle woningen binnen het PlusWonen-concept worden ClimateReady ontwikkeld. Duurzaam én betaalbaar. Maar ook: heerlijk comfortabel. Standaard ver onder de wettelijke EPC-norm Het ClimateReady-concept levert aanzienlijke milieuvoordelen. Standaard worden de woningen voorzien van duurzame materialen en duurzaamheid bevorderende installaties die bijdragen aan een beter milieu. Het gevolg is dat zij in hun basisuitvoering al tussen de 10 en 20 % beter presteren dan de meest recente, wettelijk voorgeschreven EPC-norm van 0,8 voor nieuwbouwwoningen. ClimateReady draagt bij aan de duurzaamheid van de woning, maar ook aan een verhoogd wooncomfort. Opties: een EPC van 0 binnen bereik Die prestaties kunnen nog verbeterd worden met behulp van optionele installaties. Iedere woning is standaard voorbereid op deze opties. Zij kunnen direct bij op levering óf later geïnstalleerd worden. De VolkerWessels energieconsulent helpt opdrachtgevers (corporaties, ontwikkelaars en toekomstige bewoners) bij de beslissing over de aanschaf van deze installaties. Met deze opties kunnen energieverbruik en CO 2 -uitstoot nog verder verlaagd worden, zodat een EPC van 0 binnen bereik komt. Lage energielasten, optimaal wooncomfort Opdrachtgevers kunnen zelf beslissen welke optionele voorzieningen in de woning geïnstalleerd moeten worden. Keuzevrijheid staat voorop en de instapprijs blijft op deze manier laag. Gaan de bewoners bewust om met energie, dan vallen dankzij alle voorzieningen de woonlasten bovendien structureel lager uit. Terwijl de woningen door de toegepaste materialen en installaties flink aan wooncomfort winnen. PlusWonen met het ClimateReady-concept levert dus dubbel voordeel op. 6 Duurzaam hoeft niet duur te zijn 7
De energieconsulent: goed voor klimaat, portemonnee en wooncomfort Het duurzaamheidsdenken staat nog in de kinderschoenen. Pas sinds enkele jaren is het besef dat we allemaal een verantwoordelijkheid dragen voor de kwaliteit van ons leefklimaat algemeen doorgedrongen. De stroom innovaties die kunnen helpen om energie te besparen en de CO 2 -uitstoot te verlagen zal voorlopig ook nog niet opgedroogd zijn. VolkerWessels volgt deze ontwikkelingen op de voet en neemt innovaties die passen binnen het ClimateReady-concept waar mogelijk over. Feit blijft echter dat ons gedrag de basis vormt voor betere prestaties op het gebied van energieverbruik en uitstoot. Een beter milieu begint écht bij onszelf. De speciaal in het leven geroepen energieconsulent maakt mensen bewust van de mogelijkheden die zij zelf hebben om het milieu minder te belasten. Tegelijk laat hij hen zien welke financiële besparingen zij kunnen realiseren door zich anders te gedragen of hun huis te voorzien van duurzaamheid bevorderende installaties. Iedere koper van een woning binnen het Plus- Wonen-concept kan gebruik maken van de energieconsulent, die op die manier een integraal onderdeel uitmaakt van het ClimateReady-concept. Samen met de klant doorloopt de energieconsulent een proces, waarin nadrukkelijk gekeken wordt naar wooneisen en -wensen, en naar installaties die direct bij oplevering of op termijn aangebracht kunnen worden. Daarbij komen de consequenties voor het klimaat aan bod, maar ook financiële besparingen op energie én het wooncomfort van de nieuwe woning. De energieconsulent is er echter ook voor opdrachtgevers. Die worden zo geholpen woningen te ontwikkelen die ook op de lange termijn aantrekkelijk blijven voor kopers en huurders. ARD LAMMERTINK De VolkerWessels-energieconsulent maakt opdrachtgevers en toekomstige bewoners bewust van de duurzaamheidsmogelijkheden van PlusWonen. 8 Duurzaam hoeft niet duur te zijn 9
PlusWonen. Kiezen voor een door en door beproefd bouwconcept Betaalbaarheid. Dat is misschien wel een van SNEL BETROUWBAAR DUURZAAM de belangrijkste voordelen van PlusWonen. PlusWonen is een door en doorontwikkeld en PlusWonen is een concept van VolkerWessels. Het PlusWonen-concept garandeert een opti- In combinatie met de eigenschappen van ClimateReady leidt dat tot een uniek aanbod in de markt voor nieuwbouwwoningen. Maar PlusWonen biedt nog veel meer voordelen. Voordelen die in veel gevallen direct bijdragen aan de aantrekkelijke kostenstructuur van PlusWonen. geoptimaliseerd concept. De ontwerpregels, de ervaring van de co-makers, het gebruik van prefab materialen en een optimale logistiek leiden tot een korte voorbereidingstijd, zowel stedenbouwkundig als in de uitvoering. Dit zorgt voor een hoge bouwsnelheid. Al na 85 werkbare werkdagen kan de eerste woning worden opgeleverd. De eerste 40 woningen kunnen gereed De veelal regionaal opererende VolkerWesselsondernemingen kunnen de woningen aanbieden met de tailor-made service van een kleine organisatie en profiteren tegelijk van de knowhow van het grote concern en de ervaring van hun collega s. Jaarlijks worden er met goed gevolg circa 600 woningen volgens het PlusWonen-concept gerealiseerd. maal bouwproces en een minimum aan materiaalgebruik. Daardoor ontstaat er minder afval en overlast op de bouwlocatie. Door hun Climate- Ready-uitvoering zijn de woningen standaard 10-20% energiezuiniger dan wettelijk voorgeschreven. Tevens zijn ze in de basis voorbereid op voorzieningen die nu en in de toekomst tot extra energiebesparing leiden. De energieconsulent zijn binnen 115 werkbare werkdagen. maakt bewoners bovendien bewust van de invloed van gedrag op het milieu en de woonlasten. beheersbaar KWALITeit FLEXIBEL BETAALBAAR PlusWonen is een beproefd bouwconcept. De doordachte detailleringen van PlusWonen De ontwerpregels van PlusWonen betreffen PlusWonen onderscheidt zich door zijn uit- Er wordt gewerkt met vaste co-makers die hun hebben zich in de loop der jaren bewezen als slechts het casco, het trappenhuis en de natte stekende kwaliteit-prijsverhouding. Het door- ervaringen omzetten in verbeteringen. optimale oplossing voor moeilijke knooppunten. groepen. Daarbuiten bestaat aanzienlijke dachte bouwproces leidt tot een kwalitatief Daardoor worden de faalkosten steeds verder Samen met de ontwerpregels voorkomt dit architectonische vrijheid, zowel in ruw- als hoogwaardig eindresultaat, tegen zeer aantrek- teruggebracht. Het gebruik van veel prefab problemen tijdens de gebruiksperiode. Er wordt afbouw en opties. Tevens kan er gevarieerd kelijke bouwkosten. De korte doorlooptijd bouwdelen vermindert de weersafhankelijkheid gebruik gemaakt van hoogwaardige, beproefde worden in de indeling van de woning op alle maakt niet alleen de woningen betaalbaar, maar en maakt planning eenvoudiger. en duurzame materialen en installaties. Door verdiepingen. Hierdoor is een grote verscheiden- houdt ook de financierings- en rentelasten van Zowel op de bouwplaats als in de fabriek. de korte bouwperiode zijn de woningen boven- heid mogelijk, met woningen die passen in de opdrachtgever beperkt. Op de Nederlandse Door de standaardisering kan het bouwproces dien snel wind- en waterdicht. De woningen vrijwel ieder stedenbouwkundig plan en markt behoort PlusWonen tot de concepten met volgens vaste afspraken verlopen, ongeacht kunnen onder GIW-garantie of met WoonKeur aansluiten op de behoeften van de consument. de laagste bouwprijs, zeker met het oog op de aantallen en fasering. aangeboden worden. duurzaamheidsvoorzieningen van ClimateReady. 10 Duurzaam hoeft niet duur te zijn 11
1) stedenbouwkundig plan 2) casco 3) dakvorm/ dakgoot 4) opties 5) gevelafwerking 6) ClimateReady PlusWonen: stapsgewijs naar woningen met een eigen gezicht 1) stedenbouwkundig plan Het stedenbouwkundig plan is bepalend voor de gevraagde woningen. Vrijstaande woningen, twee-onderéén- kap-woningen, rijwoningen: alles kan. Bouwen met het PlusWonen-concept gaat snel en betaalbaar volgens een overzichtelijk stappenplan. De ontwerpregels van het bouwconcept beperken zich nog slechts tot de kern van trappenhuis en natte groepen en het casco. Verder zijn de variatiemogelijkheden bijna onbeperkt. PlusWonen leidt daardoor niet alleen tot betaalbare en duurzame woningen, maar ook tot woningen met een geheel eigen gezicht. Rijwoningen, twee-onder-één- kap-woningen en vrijstaande woningen 12 Duurzaam hoeft niet duur te zijn 13
1) stedenbouw kundig plan 2) casco 3) dakvorm/ dakgoot 4) opties 5) gevelafwerking 6) ClimateReady 2) casco Enkele variatiemogelijkheden in de plattegronden De basis beukmaat is 5,40 meter, maar in stappen van 7 7 7 grond begane 7 7 7 8 8 1e 8 8 8 8 verdieping 9 9 9 9 9 9 verdieping 2e 30 centimeter kan de beukmaat aangepast worden van 4,80 meter tot 6,30 meter. Ook is het mogelijk te kiezen voor tuingericht of straatgericht wonen of de woning te spiegelen. Hierbij verandert de plaats van de entree. De ontwerpregels voor natte groepen, trappenhuis 4,80 m en casco bieden voldoende ruimte voor variatie in 6,30 m de plattegronden van zowel de begane grond als de verdiepingen. Daardoor kan bijvoorbeeld gekozen worden voor een open, semi-open of gesloten keuken; basis 5,40 m 10 twee of drie slaapkamers op de eerste verdieping; en 10 10 10 10 10 begane grond 11 11 11 11 11 11 1e verdieping 12 12 12 12 122e12verdieping een extra hobbykamer op de tweede verdieping. 1 begane grond 1 5 1e verdieping 5 5 2e verdieping 6 6 6 Spiegelen 1 1 14 Duurzaam hoeft niet duur te zijn 1 2 2 2 straatgericht 3 3 3 straatgericht 4 4 4tuingericht 15
1) stedenbouwkundig plan 2) casco 3) dakvorm/ dakgoot 4) opties 5) gevelafwerking 6) ClimateReady 1) stedenbouwkundig plan 2) casco 3) dakvorm/ dakgoot 4) opties 5) gevelafwerking 6) ClimateReady 3) dakvormen 4) opties PlusWonen biedt een breed scala aan dakvormen, uiteenlopend van een plat dak en een tweeëneenhalf-laags dak tot zadeldaken, stolpdaken, schilddaken en lessenaarsdaken die ook bínnen een rij afgewisseld kunnen worden. Daarnaast bestaat er een diversiteit aan gootvormen. De woningen kunnen verbijzonderd worden met opties, zoals dakkapellen, Franse balkons en aan- en uitbouwen, bijvoorbeeld in de vorm van carports, garages en erkers. Hieronder vind u een aantal voorbeelden hiervan. dakvormen zadeldak zadeldak dwars stolpkap schilddak uitbouw achter erker voorgevel erker zijgevel Frans balkon lessenaarsdak 3 lagen plat dak 2,5 lagen plat dak 2 lagen plat dak garage aangebouwd carport luifel carport i.c.m. luifel De verschillende dakvormen kunnen naast elkaar gecombineerd worden. dakkapel dubbele dakkapel dakraam gootvormen bakgoot mastgoot met overstek getimmerde goot klassieke goot voordeur in zijgevel schuifpui achterzijde tuindeuren achterzijde 16 Duurzaam hoeft niet duur te zijn 17
1) stedenbouwkundig plan 2) casco 3) dakvorm/ dakgoot 4) opties 5) gevelafwerking 6) ClimateReady PlusWonen heeft een onuitputtelijke diversiteit in verschijningsvormen. 5) gevelafwerking Kozijnindeling en materialisering (gekeimd metselwerk, stucwerk, een dakbedekking van pannen of leien) in verschillende kleuren geven de woningen een geheel eigen uitstraling. Vrijheid in kozijnindelingen Vrijheid in materialisering Vrijheid in gevelvormen 18 Duurzaam hoeft niet duur te zijn 19
1) stedenbouwkundig plan 2) casco 3) dakvorm/ dakgoot 4) opties 5) gevelafwerking 6) ClimateReady 6) ClimateReady Al tijdens het ontwerpproces wordt de woning ClimateReady gemaakt. Dat gebeurt met duurzame en duurzaamheid bevorderende materialen, zoals FSC-hout, hoogwaardige isolatie en HR++glas; en met voorzieningen als zelfregulerende gevelroosters, een zuinige HR-ketel en vloerverwarming. Klimaatvriendelijke standaardvoorzieningen en -materialen De duurzame materialen en duurzaamheid bevorderende installaties in de basisuitvoering zorgen dat de woningen al tussen de 10 en 20 % beter presteren dan de meest recente, wettelijk voorgeschreven EPC-norm van 0,8 voor nieuwbouwwoningen. Optionele (leef)klimaat verbeterende installaties Samen met de VolkerWessels energieconsulent kunnen opdrachtgevers en toekomstige bewoners beslissen over de aanschaf van optionele installaties. Iedere woning is standaard voorbereid voor deze opties, waarmee een EPC van 0 binnen bereik gebracht wordt. 2 HR-ketel met luchtwarmtepomp 4) Zonneboiler 3) PV-cellen 6 CO2-gestuurde ventilatie 5) Zuinige HR-ketel 1) Hoogwaardige isolatie 6) FSC-houten kozijnen 2) HR++ glas 5) Douchewarmtewisselaar 1) Warmtepomp met bodemwisselaars 1) warmtepomp met bodemwisselaars 4) zonneboiler verwarmen bij koude, koelen bij warmte duurzame verwarming van water 3) zelfregulerende gevelroosters geen gasverbruik, lagere energiekosten EPC-reductie: 0,22 lagere energiekosten EPC-reductie: 0,14 CO2-reductie: 9% CO2-reductie: 14% 4) Vloerverwarming 2) HR-ketel met luchtwarmtepomp 5) douchewarmtewisselaar gebruik van warmte uit de (binnen- en buiten)lucht hergebruik van energie uit afvalwater lager gasverbruik, lagere energiekosten lagere energiekosten 1) hoogwaardige isolatie 5) zuinige HR-ke tel EPC-reductie: 0,15 EPC-reductie: 0,13 minimaal warmteverlies hoger rendement, en een schonere verbranding, minder CO2-reductie: 7% CO2-reductie: 13% 2) HR++ glas energieverbruik 3) PV-cellen 6) CO2-gestuurde ventilatie betere warmte- en geluidsisolatie 6) FSC-hout gebruik maken van de meest duurzame energiebron: de zon regelt luchtkwaliteit op basis van ruimtetemperatuur en 3) zelfregulerende gevelroosters gebruik van hout uit verantwoord beheerde minimaliseren energiekosten hoeveelheid CO2 constante en geleidelijke ventilatie bossen subsidie bij terugleveren aan het stroomnet verhoogt comfort en gezond binnenklimaat 4) vloerverwarming EPC-reductie: 0,19 energiebesparend hoger rendement, minder energie-verbruik minder lucht- en CO2-reductie: 25% EPC-reductie: 0,10 stofcirculatie, dus gezonder geen radiatoren, dus meer CO2-reductie: 8% woonoppervlak Alle genoemde EPC- en CO2-reductiewaarden zijn indicatief / de waardes kunnen niet cumulatief bij elkaar worden opgeteld. 20 Duurzaam hoeft niet duur te zijn 21
Veelgestelde vragen Waaraan dankt PlusWonen zijn Die ontwerpregels, leiden die niet efficiëntie? tot standaard rijtjeswoningen? PlusWonen maakt gebruik van De ontwerpregels bieden volop architectonische vrijheid. Daardoor is enkele eenvoudige ontwerpregels, een soort spelregels voor de in vrijwel ieder stedenbouwkundig ontwerpers. Dit is nodig om te plan ruimte om PlusWonen toe te kunnen bouwen met een grote passen. PlusWonen wordt bovendien doorloopsnelheid. De efficiëntie continu doorontwikkeld, zodat er wordt ook bevorderd door het steeds beter op de eisen en wensen gebruik van veel prefab materialen van opdrachtgevers, lokale omstandigheden én eisen van overheden en doordat projectoverstijgende afspraken gemaakt zijn met ervaren, ingespeeld kan worden. landelijk opererende co-makers. Wat doet de energieconsulent? Wil de consument betalen voor Consumenten weten over het algemeen nog maar heel weinig over duurzaamheid? Consumenten zijn bereid een meerprijs te betalen als dat geen conse- een deskundige vindt VolkerWessels duurzame energie. Voorlichting door quenties heeft voor hun woonlasten. daarom erg belangrijk. De energieconsulent adviseert kopers over Woningen binnen het PlusWonenconcept zijn ClimateReady. Bewoners merken dat onder andere aan de woning, maar ook over energie- duurzame energievoorzieningen in een lagere energierekening, zodat besparend gedrag in het dagelijks de maandlasten in de gebruiksfase leven. Bovendien geeft hij financieringsadviezen. van de woning meteen minder zijn. De duurzaamheidsvoorzieningen van ClimateReady dragen bij aan het Een duurzaamheidsconcept is toch wooncomfort, waardoor de woning niet meer onderscheidend? ook al direct een meerwaarde heeft Er zijn inderdaad steeds meer ontwikkelaars en bouwers met ten opzichte van reguliere bouw. duurzaamheidsconcepten. Maar er moet nog een grote stap gezet worden. PlusWonen volgens het ClimateReady-concept is niet alleen een manier om betaalbaar duurzaam te bouwen, het biedt bewoners ook de mogelijkheid zelf te bepalen hoe duurzaam zij willen wónen. De energieconsulent vervult daarin een belangrijke rol. Is PlusWonen overal toepasbaar, dus ook voor binnenstedelijke herontwikkeling? PlusWonen is als concept zeer flexibel en overal toepasbaar, ook voor bijvoorbeeld relatief kleine woningaantallen. Er is slechts een geringe bouwplaats nodig en de bouwmethodiek zorgt voor een zeer korte doorlooptijd. Omdat er veel gebruik gemaakt wordt van prefab materialen en er veel in de fabriek geproduceerd wordt, heeft de buurt veel minder overlast van geluid en afval dan gebruikelijk. Gefaseerd bouwen is zeer goed mogelijk, ideaal voor projecten in het kader van binnenstedelijke herontwikkeling. Duurzaam hoeft niet duur te zijn Een belangrijk signaal van VolkerWessels PlusWonen met het ClimateReady-concept bewijst dat duurzaamheid betaalbaar kan zijn en tegelijk bij kan dragen aan het leefcomfort. Prijs hoeft dus geen belemmerende factor meer te zijn in de woningbouw; niets hoeft opdrachtgevers nog in de weg te staan om toekomstbestendig te gaan bouwen. Een belangrijk signaal in de markt van VolkerWessels, dat zich als maatschappelijk verantwoorde onderneming van oudsher toelegt op de ontwikkeling van technieken en producten die de samenleving verrijken. PlusWonen met het ClimateReady-concept loopt als concept ver vooruit op de ontwikkelingen in de sector. Het komt voort uit VolkerWessels overtuiging dat duurzaamheid ons allemaal aangaat. VolkerWessels neemt zijn eigen verantwoordelijkheid door te zoeken naar oorspronkelijke en exclusieve oplossingen met een duurzame en visionaire waarde. ClimateReady is dé exponent van dit streven: een vooruitstrevend duurzaamheidsconcept dat voortdurend verder ontwikkeld wordt en in combinatie met PlusWonen duurzaam waarde toevoegt voor opdrachtgevers, bewoners en de hele maatschappij. 22 Duurzaam hoeft niet duur te zijn 23
ontwerp 2009 www.beeldenfabriek.nl PlusWonen: een door en door beproefd concept. Kijk voor meer informatie op www.pluswonen.nl VolkerWessels is een handelsnaam van Koninklijke Volker Wessels Stevin nv. ClimateReady en PlusWonen zijn gedeponeerd handelsmerken van VolkerWessels.