magazine van de Coöperatieve Nederlandse Champignonkwekersvereniging hampign werk ons 2 Nieuwe voorzitters aan het woord 4 Omzet C4C Holding stijgt met 9% naar 220 miljoen euro 5 Fair produce oogst navolging op de afzetmarkt 8 Han van Hemert: Beter rendement begint bij promotie 11 Smartpack: winst in duurzaamheid, gemak en presentatie 12 Alpe d HuZes-team C4C fietst 50.000 euro bij elkaar voor KWF 15 Marja van de Vorle: Een foto moet een gevoel overbrengen Achtste jaargang - nummer 2 - juli 2012
actueel Nieuwe voorzitters aan het woord Tijdens de algemene ledenvergadering is Cor Beerepoot verkozen tot bestuursvoorzitter van coöperatie CNC en Rian Verwoert gepresenteerd als voorzitter van de Raad van Commissarissen van C4C Holding. Beerepoot en Verwoert volgen Frans Brienen op, die na twaalf jaar gecombineerd voorzitterschap bij coöperatie CNC en C4C Holding, afscheid heeft genomen. Hoe hebben jullie de taken onderling verdeeld? Beerepoot: Als voorzitter van het coöperatiebestuur houd ik me bezig met de ledenfinanciering, ledencommunicatie en het voorzitten van de kringvergaderingen, centrale kringcommissiebijeenkomsten en de algemene ledenvergaderingen. Verwoert: Samen met de Raad van Commissarissen ben ik verantwoordelijk voor het houden van toezicht op de strategie en activiteiten van de bedrijven van C4C. Dit doe ik door middel van gevraagd en ongevraagd advies aan de directie, het voorbereiden en leiden van de vergaderingen van de Raad van Commissarissen, overleg met de directie, accountants en financiers en regie in benoeming, ontslag en beoordeling van de directie. Die taken lijken ver uit elkaar te liggen. Is dat in de praktijk ook zo? Beerepoot: Onze taken zijn heel verschillend, maar wel met elkaar verbonden. Aangezien ik ook commissaris ben bij C4C Holding is toezicht houden op de bedrijvengroep ook onderdeel van mijn takenpakket. Wel is het zo dat Rian als voorzitter van de Raad van Commissarissen een zwaardere toezichthoudende en strategische rol heeft. Verwoert: Tegelijkertijd is er vanuit mijn functie een directe verbinding met de leden van CNC. De wensen van de aandeelhouders, in dit geval de leden van CNC, zijn namelijk bepalend voor de koers van de bedrijvengroep C4C. Wat hoopt u bij te dragen aan CNC/C4C? Verwoert: Ik wil zorgen dat C4C staat als een huis en dat er gepresteerd wordt. Dat er invulling wordt gegeven aan de verwachtingen van de aandeelhouders, de leden. Beerepoot: Voor mij staat communicatie met de leden centraal. Ik wil me ervoor inzetten dat besluitvormingsprocessen goed verlopen en dat de leden op basis van de juiste informatie beslissingen kunnen nemen. Wat zijn jullie actiepunten voor de komende tijd? Verwoert: We gaan verder met de dingen waar we al mee bezig waren. De strategie is ongewijzigd, namelijk werken aan de versterking van de marktpositie van de C4C-bedrijven en de leden van CNC. Innovaties en interne kostenbesparingen spelen daarbij een belangrijke rol. Kostenbesparingen binnen de C4C-bedrijven versterken de internationale concurrentiepositie en dragen bij aan verbetering van het resultaat. Tegelijkertijd is investeren in onderscheidend vermogen hard nodig om het bestaansrecht van C4C en van Nederlandse champignontelers in de toekomst zeker te stellen. Gezien de marktsituatie is dat geen luxe maar bittere noodzaak. Beerepoot: In verband met de uitvoering van de strategie zullen de leden de komende periode diverse belangrijke beslissingen moeten nemen. Het is zaak dat de leden tijdig worden betrokken in de besluitvorming en goed op de hoogte worden gehouden. Daar ga ik mee aan de slag. Rian Verwoert is sinds 2008 lid van de Raad van Commissarissen van C4C Holding. Hij is herbenoemd in 2011. Verwoert was twaalf jaar algemeen directeur van Koninklijke Fruitmasters in Geldermalsen. Sinds 2011 is hij wethouder in de gemeente Neerijnen en tevens werkzaam als zelfstandig adviseur en ondernemer. Verwoert (43) woont in Varik, is getrouwd met Monique en heeft drie kinderen: Ricardo (15), Sherilyn (11) en Audrey (10). Voorzittershamer in externe handen Cor Beerepoot had tot 2009 een snijbedrijf met een teeltoppervlak van 24.000 m 2 in het Brabantse Someren-Heide. Sinds 2008 is hij lid van de Raad van Commissarissen van C4C Holding en bestuurslid van coöperatie CNC. Beerepoot (58) is getrouwd met Anneke en heeft vier kinderen: Marit (30), Hilde (28), Marcel (25) en Ferdi (23). Een niet-lid van CNC is nu voorzitter van de Raad van Commissarissen (RvC) van C4C Holding. Voorheen was de voorzitter van het CNC-bestuur ook voorzitter van de RvC van C4C Holding. Dat is nu losgelaten. Afwegingen die een rol hebben gespeeld bij deze keuze zijn een steeds kleiner actief ledenbestand bij CNC, het tijdsbeslag en de deskundigheid die een zware, gecombineerde voorzittersrol bij CNC en C4C vragen. Formeel verandert er weinig. Binnen de RvC blijven de bestuursleden van CNC in de meerderheid. De zeggenschap over C4C blijft dus bij de leden van de coöperatie CNC. 2 3
actueel actueel Omzet C4C Holding stijgt met 9% naar 220 miljoen euro Fair Produce oogst navolging op de afzetmarkt Half juni presenteerde de directie van C4C Holding de jaarcijfers over 2011 tijdens de algemene ledenvergadering van coöperatie CNC. De omzet van C4C Holding steeg ten opzichte van 2010 met 9%naar 220 miljoen euro. Bij de champignonverwerkende bedrijven steeg de omzet met 11%, met name door export buiten Europa. Hierdoor liet het resultaat een sterke stijging zien. Bij de grondstoffenbedrijven werd 2011 gedomineerd door een verminderde beschikbaarheid van paardenmest en significant hogere prijzen voor stro. De fors gestegen kosten konden vanwege termijncontracten met klanten slechts beperkt worden doorberekend in de verkoopprijzen van de doorgroeide compost, waardoor het resultaat daalde. Het totale bedrijfsresultaat van C4C daalde van 5,9 miljoen euro naar 5,6 miljoen euro (-5%), doordat de daling van de grondstoffenbedrijven niet volledig gecompenseerd werd door de stijging van de champignonverwerkende bedrijven. Het volledige jaarverslag is te lezen op: www.c4cholding.com/nieuws Kees Vrolijk (56) is tijdens de algemene ledenvergadering verkozen tot commissaris van C4C Holding. Vrolijk is meer dan 30 jaar actief geweest bij Deloitte, onder andere als regiodirecteur, marktdirecteur en lid van de raad van bestuur. Per 1 juni 2012 is hij uitgetreden. Momenteel is hij werkzaam als zelfstandig adviseur en commissaris. Vrolijk heeft ruime ervaring op het gebied van accountancy, belastingadvies, consulting, risk management en financiële advisering voor bedrijven en non-profit instellingen. Ook heeft hij ervaring met controleopdrachten bij beursfondsen en multinationale ondernemingen. Maurice Koppen (35) is tijdens de algemene ledenvergadering verkozen tot bestuurslid van coöperatie CNC en commissaris van C4C Holding. Koppen werkt sinds 1999 bij Oakfield Champignons en sinds enkele jaren in de functie van general manager. In deze functie is hij verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur van het bedrijf, de verkoop en marketing. Oakfield Champignons is een productie- en handelsbedrijf van champignons en andere paddenstoelen met vestigingen in Nederland en Engeland. Koppen woont in Weert. C1000 en DeliXL stappen over op Fair Produce, het keurmerk voor de eerlijke oogst van champignons. Dat betekent een doorbraak voor Fair Produce, dat tot voor kort nog op weinig navolging onder retailers en foodservicebedrijven kon rekenen. C1000 gaat stapsgewijs over van buitenlandse champignons naar champignons uit Nederland met het Fair Produce keurmerk. Deze keuze past in het duurzaamheidsbeleid van de supermarktorganisatie en vindt geleidelijk plaats vanaf april 2012. DeliXL maakte 12 juni bekend voortaan ook bewust te kiezen voor champignons voorzien van het Fair Produce keurmerk. En wellicht volgen nog meer afzetpartijen. Eind juni zat minister Kamp met Albert Heijn en het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel om tafel om te praten over de arbeidsvoorziening in de champignonsector. Kamp heeft tijdens het gesprek een dringend beroep op de retail gedaan om oneerlijke Gecertificeerde telers mogen hun champignons per direct ook aan niet-gecertificeerde handelaren afzetten. concurrentie op basis van arbeidsvoorwaarden uit te bannen. In het gesprek is afgesproken dat partijen bekijken welke rol de retail op zich kan nemen. Versoepeling Verder heeft het bestuur van Fair Produce eind juni besloten dat gecertificeerde telers hun champignons per direct ook aan niet-gecertificeerde handelaren mogen afzetten. Bart Jan Krouwel van Fair Produce: Champignontelers krijgen nu meer afzetruimte binnen het keurmerk. Hiermee willen we deelname voor telers aantrekkelijker maken, terwijl de inhoud van het keurmerk rond goed werkgeverschap ongewijzigd overeind blijft. Wel is het zo dat het keurmerk vervalt voor Fair Produce champignons die worden geleverd aan een nietgecertificeerde handelaar. Krouwel: Een niet-gecertificeerde handelaar mag Fair Produce champignons dus niet onder keurmerk doorverkopen. Standpunt C4C C4C is blij met de verruiming van het keurmerk voor telers en ondersteunt de verdere ontwikkeling van Fair Produce. Godert Tegelberg, directievoorzitter van C4C Holding: Laat ik voorop stellen dat ik begrijp dat telers vanwege hevige concurrentie en lage champignonprijzen op allerlei manieren de kosten proberen te drukken. Alleen, op deze weg verder gaan is niet de oplossing. Als Nederlandse champignonsector zullen we ons positief moeten onderscheiden in de markt om zo meer geld voor onze producten te kunnen vragen. Een keurmerk waarmee je laat zien dat champignons maatschappelijk verantwoord geoogst zijn, is daar geschikt voor. Zeker als je naast de oogstwijze in de toekomst een koppeling kunt maken met andere kenmerken die consumenten waarderen. Denk bijvoorbeeld aan minimaal of geen gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, smaak en gezondheid van de Nederlandse champignon. 4 5
promotie coöperatiezaken column Nieuwe campagnebeelden voor champignonpromotie Dankwoord De Mushroom Promotion Foundation (MPF) is gestart met nieuwe campagnebeelden in consumentenbladen en op internet. Smaakvolle foto s verleiden de lezer/kijker en nodigen uit om het afgebeelde recept te proberen. De nieuwe advertentiecampagne loopt van april 2012 tot in ieder geval oktober 2012. Naar aanleiding van een evaluatie van de Europese campagne die jaarlijks verplicht plaatsvindt, is ervoor gekozen om de campagne in consumentenbladen meer sfeer en smaakbeleving te geven. Annemieke Bouwmeester van de MPF: Consumenten willen graag foto s zien van recepten en gerechten omdat dit inspiratie biedt en hen aanzet tot het kopen van champignons. Er zijn twee verschillende campagnebeelden te vinden in de bladen. Ook is er een internetcampagne bestaande uit informatiebanners op diverse websites en een speciale campagne voor gebruikers van Facebook. De doelgroep van de campagne blijft ongewijzigd, namelijk vrouwen van 25 tot 40 jaar. Dit omdat zij nog steeds degenen zijn die de meeste boodschappen doen, vertelt Bouwmeester. Consumentenbladen De selectie van consumentenbladen waarin de nieuwe advertenties worden geplaatst, is iets gewijzigd. We hebben nu specifieker voor culinaire consumentenbladen gekozen, zoals Elle Eten en Delicious. Verder net als voorheen ook voor bladen zoals Libelle en Veronica Magazine, omdat deze veel consumenten bereiken en door onze doelgroep gelezen worden. Internetbanner Advertentie in consumentenbladen Ook in Duitsland is gekozen voor plaatsing van de advertenties in culinaire en andere aan voeding gerelateerde consumentenbladen, evenals weekbladen die door veel consumenten gelezen worden. Bouwmeester: Om er een aantal te noemen: Essen & Trinken, Women s Health, Für Jeden Tag en Brigitti. De laatstgenoemde is vergelijkbaar met de Nederlandse Libelle. Online Op Facebook heeft Champignonidee inmiddels duizenden volgers die Champignonidee met name volgen voor receptideeën. Door middel van een speciale advertentiecampagne voor Facebook-gebruikers hopen we het aantal vrienden verder uit te breiden. Facebook toont onze informatiebanners specifiek aan degenen die we willen bereiken. We hebben gemerkt dat dit een zeer positief effect heeft op het aantal mensen dat ons volgt. Bouwmeester nodigt alle lezers van Champignonswerk met een Facebook-account uit om ook vriend te worden van Champignonidee. Je vindt er filmpjes, honderden heerlijke champignonrecepten en interessante posts over champignons en paddenstoelen. We zijn te vinden op www.facebook.com/ champignonidee, vertelt ze. Met het uitkomen van deze editie van Champignonswerk is het inmiddels alweer meer dan twee maanden geleden dat er een geweldig symposium en een geweldige afscheidsreceptie zijn georganiseerd op de Floriade. Een dag voor mij en mijn familie om nooit meer te vergeten. Zeker de grote waardering in de vorm van de Koninklijke onderscheiding als Ridder in de Orde van Oranje-Nassau was voor ons zeer bijzonder. Graag wil ik langs deze weg iedereen bedanken die aan die dag een steentje heeft bijgedragen. Ook de giften voor de goede doelen waren erg gul en met een totaalbedrag van ruim 6.500 euro zijn mooie donaties gedaan aan de goede doelen KiKa en Alpe d HuZes. Niet iedereen met wie ik in al die jaren contact heb gehad, is in de gelegenheid geweest om naar de afscheidsreceptie te komen. Daarom wil ik ook hen via deze weg van harte bedanken voor het vertrouwen en de steun die ik in al die jaren heb mogen krijgen. Ik kijk met groot genoegen terug op de 20 jaar waarin ik voor CNC heb mogen werken. Een periode waarin de organisatie grote veranderingen heeft doorgemaakt en met de plannen die er liggen een goede toekomst tegemoet gaat. Met vertrouwen geef ik het stokje over aan mijn opvolgers Rian Verwoert en Cor Beerepoot. CNC, succes en bedankt. Frans Brienen Foto: Hans van der Beele Verandering Is de Nederlandse champignonsector klaar voor de toekomst? Een vraag die mij en wellicht ook u bezighoudt. Naar mijn mening is het antwoord tegelijkertijd ja én nee. Aan de ene kant hebben we sterke troeven in handen. Als Nederlandse champignonsector zitten we dichtbij grote consumentenmarkten, de infrastructuur is hier goed, we telen jaarrond, hebben hoge opbrengsten per vierkante meter en de champignons worden bovendien bijzonder milieuvriendelijk geproduceerd. Tegelijkertijd is glashelder dat de gouden naoorlogse jaren voorbij zijn en dat we grote uitdagingen voor de boeg hebben. Er is sprake van zware prijsconcurrentie op de (vers)markt, de consumptie van champignonconserven in Noordwest Europa daalt schrikbarend snel, er is helaas de nodige maatschappelijke ophef ontstaan over arbeidsconstructies in de champignonteelt en onze innovatieve voorsprong op andere landen is niet meer wat het was. Om de vraag aan het begin van mijn column met een uitgesproken ja te kunnen beantwoorden, is verandering nodig. De komende periode zullen de leden van CNC diverse belangrijke beslissingen moeten nemen. Ik nodig de leden dan ook uit om actief deel te nemen aan de discussies en te kiezen voor verandering. Hoe onwennig het soms ook voelt om het oude, vertrouwde los te laten. Maurice Willems Bestuurslid CNC 6 7
bedrijfsreportage Beter rendement begint bij promotie Han van Hemert en CNC Welke producten neemt u af van CNC Grondstoffen? Compost geënt met het ras A15 en dekaarde. Ook laat ik de champignoncellen vullen door CNC. Sinds wanneer bent u lid van de coöperatie CNC? Sinds 1987, toen ik in enkele gehuurde cellen startte met het telen van champignons. Wat doet CNC goed? Er wordt steeds opener en eerlijker gecommuniceerd door de coöperatie, dat is een goede zaak. Dat merkte ik vooral toen de overname van Walkro speelde. Daarnaast wordt er echt naar de leden geluisterd, onze mening telt. Dat is de juiste koers voor de toekomst! Han en Marjo van Hemert gaan Hoppie s Dooltuinen - de neventak van hun bedrijf - verder uitbreiden en zich toeleggen op educatie. Op de achtergrond de champignonkwekerij van het echtpaar. Wat kostenverlaging betreft is de limiet op de meeste plukbedrijven bereikt; er moet nu winst worden geboekt aan de opbrengstenkant. Vanuit die overtuiging is promotie van cruciaal belang, zo vindt Han van Hemert. En daar probeert de ondernemer uit Ammerzoden ook zelf een steentje aan bij te dragen: hij wil de recreatieve neventak van zijn bedrijf uitbreiden met een educatieve component en op deze manier de champignon(sector) verder op de kaart zetten. Han van Hemert (51) heeft een heftige periode achter de rug. In maart kreeg de teler uit Ammerzoden de diagnose prostaatkanker (zie pagina 13). Vervolgens kwam hij in de medische mallemolen terecht. Op 3 april is mijn prostaat verwijderd. De operatie is gelukkig goed verlopen, alle kankercellen zijn nu weg, vertelt Van Hemert. Desondanks vergde het herstel meer tijd dan verwacht; ik ben acht weken uit de running geweest. In die periode draaide het bedrijf van de teler - dat 21 cellen met een totaaloppervlak van 5800 m 2 telt - gewoon door. Sinds tien jaar run ik de kwekerij samen met een compagnon, Bert van Geffen. Samen met mijn zoon Hannes heeft hij de afgelopen tijd alles in goede banen geleid. Dat alles op het bedrijf gewoon doorging, gaf mij rust. Hierdoor kon ik mij volledig focussen op mijn herstel. Uitbreiding in de pijplijn Van Hemert komt niet uit een champignonnest. Sterker nog: zijn ouders hadden een gemengd bedrijf. Eind jaren tachtig zette Van Hemert de melkveehouderijtak voort. Daarnaast sprong hij in de vrije uurtjes bij op champignonkwekerijen in de omgeving. Dat beviel zo goed dat hij na verloop van tijd zelf champignons ging telen; aanvankelijk huurde Van Hemert enkele cellen en in 1990 verrezen naast de koeienstal vier gloednieuwe champignoncellen. In 1997 ben ik me volledig gaan toeleggen op de paddenstoelen. In de loop der tijd breidde Van Hemert, die produceert voor de versmarkt, zijn bedrijf verder uit. En als het aan de teler ligt, wordt het teeltoppervlak volgend jaar opnieuw fors vergroot. Hannes heeft namelijk interesse om de kwekerij over te nemen. Om hem voldoende toekomstperspectief te kunnen bieden en de kostprijs zo laag mogelijk te houden, is verdere groei een must. Ik heb al twee keer uitgebreid in een slechte tijd en ben daar uiteindelijk sterker uitgekomen. Omdat we grotere hoeveelheden kunnen leveren en flexibeler zijn, vormen we een interessantere partij voor de handelaren die we beleveren. Koppeling van recreatie en educatie Als alles volgens plan verloopt, wordt volgend jaar niet alleen de kwekerij uitgebreid. Ook de neventak van het bedrijf - Hoppie s dooltuinen - wordt verder uitgebouwd. Hoppie s dooltuinen is een soort plattelandsspeeltuin, die op het perceel naast de kwekerij ligt, vertelt Van Hemert. Zo zijn er enkele maïsdoolhoven, een tractor- en skelterbaan, een uitkijktoren met glijbanen en diverse andere attracties. We zijn hier acht jaar geleden mee begonnen omdat mijn vrouw Margo een nieuwe uitdaging zocht. Zij heeft ook de dagelijkse leiding over Hoppie s dooltuinen, ik verleen hand- en spandiensten en bedenk en realiseer de meeste attracties. Het concept is een groot succes: we ontvangen jaarlijks vijf- tot zevenduizend bezoekers en dit aantal zit nog steeds in de lift. Volgens Van Hemert zijn veel speeltuinbezoekers ook geïnteresseerd in de champignonkwekerij. Foto s: Bart van Hattem Waar liggen verbeterpunten voor CNC? De coöperatie is goed op weg. Maar let erop dat de lijnen met de telers kort blijven, dat niet te ambtelijk wordt gewerkt. De meeste burgers hebben geen idee hoe een champignon groeit. Vaak nodig ik speeltuinbezoekers dan ook uit voor een rondje over de kwekerij. Op dit vlak zie ik veel meer kansen. Daarom willen we ons ook gaan toeleggen op educatie en de rondleidingen professioneler gaan oppakken. Het plan is om bij de kwekerij een educatief centrum te realiseren, als startpunt voor de rondleidingen. Hierbij willen we ons speciaal gaan richten op kinderen, bijvoorbeeld door schoolreisjes te gaan aanbieden. Schone en faire sector Van Hemert zet dus in op een combinatie van leren en spelen. Hij hoopt dat ook de champignonsector hier de vruchten van kan plukken. Wat kosten betreft is er weinig meer te winnen; de meeste plukbedrijven draaien al zo efficiënt mogelijk. Maar toch komen we gemiddeld een dubbeltje per kilo tekort. Dat moeten we aan de opbrengstenkant zien te halen. En rendementsverbetering begint bij promotie - daarom draag ik bijvoorbeeld de MPF een warm hart toe. Je weet nooit precies wat het opbrengt, maar als je niets doet bereik je sowieso niets. Met de rondleidingen en het educatief centrum wil Van Hemert een steentje bijdragen aan een hoger rendement en een beter imago voor de sector. Ik wil laten zien dat we een schone en faire sector zijn, waar volgens de regels wordt gewerkt en het leveren van een topproduct centraal staat. Daarbij vind ik het ook gewoon leuk om te vertellen over mijn vak, om andere mensen enthousiast te maken voor champignons. 8 9
promotie productinnovatie Topkoks tussen de paddenstoelen Smartpack: winst in duurzaamheid, gemak en presentatie Jonnie en Thérèse Boer van sterrenrestaurant De Librije in Zwolle organiseerden begin juni een internationaal culinair congres met de naam Chefs (R)Evolution. Tijdens het congres konden internationale topkoks - mede dankzij de Mushroom Promotion Foundation (MPF) - de teelt van paddenstoelen van dichtbij meemaken. Een beetje frustratie en een beetje uitdaging vormden de drijfveer voor het organiseren van de eerste editie van Chefs (R) Evolution in Zwolle. Jonnie en Thérèse Boer van het befaamde restaurant De Librije waren de initiatiefnemers van het culinaire congres dat plaats vond op 3 en 4 juni. Ze wilden laten zien dat Nederland zeker niet onderdoet voor de culinaire top van Europa. Het congres was gevuld met kookdemonstraties door verschillende internationale topkoks. Daarnaast was er een boerenmarkt die voor iedereen toegankelijk was. Hier konden streekproducten geproefd, gekeurd en gekocht worden. Excursie De MPF sponsorde het evenement met pakketten houtsubstraat waarop exotische paddenstoelen groeiden en een demo-stelling met champignonbedden. De exotische paddenstoelen werden getoond tijdens de boerenmarkt. De crème de la crème van de culinaire wereld struinde hier rond om nieuwe contacten op te doen met de boeren en leveranciers die hun product vertegenwoordigden vanachter een stand. Wie op de boerenmarkt liep, kwam de ene na de andere bekende chef tegen. Een passie voor eten was alom aanwezig. De demo-stelling met champignonbedden werd getoond tijdens een excursie van de deelnemende topkoks en de (internationale) pers naar de groentekwekerij en boerderijwinkel van Eef en Jennie Stel in Dalfsen. De aanwezige topchefs waren onder de indruk van de kwaliteit van de Nederlandse paddenstoelen. Red de boeren Boeren en telers namen een belangrijke plaats in tijdens het festival. Ten eerste waren ze natuurlijk vertegenwoordigd op de boerenmarkt, maar daarnaast werd ook de nadruk gelegd op het belang van de verbetering van hun positie. Culinair trendwatcher Hans Steenbergen pleitte zelfs voor het redden van onze Nederlandse boeren. Volgens hem moet er een tegenbeweging komen tegen massaproductie, overschotten en het probleem dat boeren en telers hun producten voor een absurd lage prijs moeten verkopen. Steenbergen kent hierbij de chefs als cultuurdragers van het culinaire domein een belangrijke rol toe. Smart food from Holland in a smartpack. Met deze slogan introduceert Lutèce champignons in een nieuwe, flexibele verpakking. Hiermee wordt tegemoetgekomen aan de vraag van klanten in de foodservicewereld. Er liggen voordelen op het gebied van duurzaamheid, gemak en presentatie. Flexibele verpakkingen, zoals bijvoorbeeld stazakken, zijn wereldwijd in opmars. Dit heeft alles te maken met de vele pluspunten van een flexibele verpakking, geeft productmanager Frans Verhagen van Lutèce aan. Een flexibele verpakking, die meestal gemaakt is van kunststof en aluminium, is bijvoorbeeld eenvoudig te openen. Daarnaast heb je bij een flexibele verpakking niet het risico op breuk, zoals bij glas het geval is. Ook dat is een voordeel, vooral met de huidige HACCPnormen. Flexibele verpakkingen zijn daarnaast, als ze eenmaal leeg zijn, makkelijk te vouwen en leveren dus minder afvalvolume op. De CO 2 -footprint is lager dan bij glas en blik. Ook omdat minder transportbewegingen nodig zijn. Volgens Verhagen groeit de waardering voor flexibele verpakkingen en is de perceptie de afgelopen jaren duidelijk beter geworden. Mensen associëren een dergelijke verpakking vandaag de dag met vers. Easy to open, less waste Lutèce startte vorig jaar met de ontwikkeling van een flexibele verpakking, om precies te zijn een standup retort pouch (een steriliseerbare stazak) gemaakt van aluminium en kunststof. Dit naar aanleiding van een gerichte vraag van klanten in de systeemcatering, waar ketens als Kentucky Fried Chicken en Burger King toe behoren. Zij zien duidelijk de meerwaarde van een flexibele verpakking. Omdat de vraag van de klant leidend is voor Lutèce, zijn we daarop een ontwikkeltraject gestart. Dat heeft geresulteerd in de lancering van onze smartpacks. Deze zetten we in de markt onder de noemer Easy to open, less waste. Legio mogelijkheden De komende weken worden de smartpacks - die 1200 gram champignonschijfjes middelgroot bevatten - geleverd aan horeca- en foodserviceklanten van Lutèce in onder meer Duitsland, Griekenland, Frankrijk, Italië en Mexico. Er is veel belangstelling voor deze verpakking, ook vanuit nieuwe markten als Mexico en Brazilië, vertelt Verhagen. Wat dat betreft bieden de smartpacks kansen om de wereldwijde marktpositie van Lutèce verder te versterken. Daarnaast hopen we op termijn nieuwe doelgroepen aan te spreken met deze verpakking. Het feit dat een smartpack een betere schappresentatie en een groter communicatieoppervlak heeft, is hierbij ook een belangrijke pre. Je hebt meer ruimte om de boodschap over te brengen. Dit biedt bijvoorbeeld kansen om extra productinformatie, onder meer met betrekking tot voedingswaarde, te vermelden. Kortom: de smartpack biedt legio mogelijkheden! 10 11
social responsibility Alpe d HuZes-team C4C fietst 50.000 euro bij elkaar voor KWF Ruim 50.000 euro. Dat indrukwekkende bedrag heeft het wielerteam van C4C Holding ingezameld voor de strijd tegen kanker - en doneren kan nog steeds! De zeven teamleden beklommen op woensdag 6 juni in totaal 24 keer de Alpe d HuZes. Allemaal met hun eigen motivatie, maar met één gezamenlijke overtuiging: opgeven is geen optie. Champignonteler Han van Hemert: Met de neus op de feiten gedrukt Hoe belangrijk het is om geld in te zamelen voor de strijd tegen kanker, ondervond het C4C-wielerteam aan den lijve in het aanlooptraject naar de Alpe d HuZes-krachtmeting. Teamlid en champignonteler Han van Hemert uit Ammerzoden moest afhaken omdat hij de diagnose prostaatkanker kreeg. Ik was volop aan het trainen; mijn doel was om de berg drie of vier keer te bedwingen, vertelt Van Hemert. Omdat bij een vriend prostaatkanker was geconstateerd en mijn vader deze ziekte ook heeft gehad, besloot ik voor de zekerheid mijn bloedwaarden te laten onderzoeken. Toen bleek het mis. Met dit bericht kwam er abrupt een einde aan de wielertrainingen van Van Hemert. Een operatie volgde en de teler had al zijn tijd en energie nodig om te herstellen. Ik heb mijn sponsors per mail geïnformeerd - ik had op dat moment vijf- à zesduizend euro ingezameld. Geen enkele sponsor heeft zich teruggetrokken; financieel heb ik dus toch mijn steentje kunnen bijdragen. Van Hemert - met wie het nu weer goed gaat - reisde niet naar Frankrijk om het C4C-team aan te moedigen. Daar zijn terwijl ik niet zelf kon fietsen, dat vond ik niets. Maar ik heb de C4C-renners wel op de voet gevolgd, onder meer via internet. Ze hebben een fantastische prestatie neergezet! Ik ben met de neus op de feiten gedrukt en besef des te meer hoe belangrijk onderzoek naar de behandeling van kanker is. En de bedragen die met de Alpe d HuZes-actie zijn binnengehaald, kunnen echt een verschil maken! Sponsors bedankt! Tal van bedrijven, zakelijke relaties, collega s, familieleden, vrienden en kennissen hebben het Alpe d HuZesteam van C4C financieel ondersteund. C4C Holding, CNC Grondstoffen en Lutèce danken via deze weg alle sponsoren en donateurs van harte. Daarnaast ook een woord van dank aan Ellen Jeurissen en Peter van de Venn van Lutèce, die veel tijd en energie hebben gestoken in de organisatie. U kunt het C4C-team nog steeds sponsoren en geld doneren voor de strijd tegen kanker. Maak daarvoor uw sponsorbedrag over op rekeningnummer 1638.10.656 t.n.v. C4C Holding onder vermelding van Alpe d HuZes 2012. De actie sluit op 1 september. Harold Lennackers, monteur bij Lutèce: Alpe d HuZes is meer dan een gewone fietswedstrijd Van tevoren zag ik dit avontuur vooral als een sportieve uitdaging, met een link naar het goede doel. Nu weet ik dat Alpe d HuZes veel meer is dan een gewoon fietsevenement. Hoewel ik geen persoonlijke motivatie had om te fietsen, gingen de meeste mensen de berg op voor hun (overleden) dierbaren. Dat gaf een emotionele lading aan het geheel. Dit werd versterkt door de kaarsen en foto s die langs de route stonden. Ik zag zelfs een vrouw in een bed langs de kant staan. Veel deelnemers kwamen puur op wilskracht over de eindstreep; het gezamenlijk optrekken in de strijd tegen kanker brengt enorm veel kracht naar boven. Dat heeft me aangegrepen; het deed me meer dan ik had kunnen vermoeden. Erwin Noij, planner bij AMCO: Hier denk ik over tien jaar nog aan terug Voor mij was deelname aan het Alpe d HuZes-fietsevenement vooral een motivatie om de wielersport weer op te pakken. Het afgelopen half jaar heb ik keihard getraind - op het laatst drie keer in de week, drie uur per keer! - en ik had gelukkig weinig moeite om de berg drie keer op te komen. Ook vanwege het vele publiek, dat motiveerde enorm. Het feit dat bijna elke renner een verhaal had, gaf het evenement een extra dimensie. De emotie, maar ook de positieve energie was voelbaar. Wat me het meest is bijgebleven, is een vrouw die haar man aanmoedigde met een foto van hun overleden dochter in de hand. Dan krijg je wel een brok in je keel. Ik heb absoluut geen spijt dat ik heb meegedaan; hier denk ik over tien jaar nog aan terug. Tonnie Grutters, allround medewerker tunnelbedrijf CNC Grondstoffen Milsbeek: Vooral saamhorigheid maakte indruk Mijn oudste zoon is nu zes jaar; de leeftijd waarop mijn zus kanker kreeg. Dat zet me steeds vaker aan het denken. Helaas waren de behandelmethoden in die tijd nog niet zo goed als tegenwoordig, waardoor de artsen mijn zus niet konden helpen. Inmiddels kunnen mensen met kanker beter behandeld worden, maar er is nog altijd veel te winnen. Daarvoor is geld nodig. Dat was voor mij de trigger om mee te fietsen. Ik ben vier keer de berg op geweest en door de goede voorbereiding ging dat vrij makkelijk. Vooral de saamhorigheid tijdens het evenement maakte veel indruk op me. Drieduizend vrijwilligers zetten zich met hart en ziel in om alles in goede banen te leiden. In elke bocht stonden kaarsen ter nagedachtenis aan overleden familieleden, vrienden en bekenden. En deelnemers die het zwaar hadden, werden letterlijk omhoog geduwd. Het was echt samen vechten tegen kanker! Boven (v.l.n.r.): Erwin Noij (AMCO), Harold Lennackers (Lutèce), Tonnie Grutters (CNC Grondstoffen), Funs Peters (Lutèce) en Frank van Hooydonk (champignonteler). Onder (v.l.n.r.):, Jean-Paul van der Aa (champignonteler) en Aad Albers (C4C). > 12 13
kort nieuws thuis bij... Duitsland: opnieuw groei versmarkt en daling conserven De Duitse markt voor verse champignons is in 2011 opnieuw licht gegroeid, nadat deze in 2010 een grote sprong heeft gemaakt. Daar staat tegenover dat de aankoop van conservenchampignons ook vorig jaar weer is afgenomen. Dit bevestigen zowel de gegevens van GfK Household Panel als die van productie en handel. Afhankelijk van de bron is de volumedaling van conserven in vergelijking met 2010 tussen de 5% en 6%. In de afgelopen acht jaar is een vermindering van het aankoopbedrag van champignonconserven gemeten van 22%. Het aandeel van de huishoudens dat conserven koopt, is in deze periode met 8% gedaald tot 59%. Terwijl de aankoopfrequentie daalde, is het volume per aankoop nauwelijks gewijzigd. De consumentenprijzen van champignonconserven bleven in 2011 stabiel. In vergelijking met 2003 zijn de consumentenprijzen van conserven met iets meer dan een kwart gestegen. Bron: BDC-Brancheninformationsdienst, uitgave 02.2012 Aankoop verse champignons in Duitsland 1 000 t 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 4,0 34,2 4,6 34,7 5,3 34,9 Bruin 5,7 32,5 6,0 30,4 Wit 7,3 30,6 8,0 33,2 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Bron: AMI-Analyse op basis van GfK Household Panel 8,9 37,1 10,0 36,3 2011 Marja van de Vorle van Champignonkwekerij Van de Vorle: Een foto moet een gevoel overbrengen Stijging loonkosten in Nederland gelijk aan EU-gemiddelde In het Nederlandse bedrijfsleven zijn de loonkosten de laatste tien jaar net zo sterk gestegen als gemiddeld in de gehele Europese Unie (EU). Tussen 2001 en 2011 stegen de loonkosten per gewerkt uur in de nijverheid en de commerciële dienstverlening met 36%. De hoogte van de loonkosten is van belang voor de internationale concurrentiepositie van Nederland. De afgelopen tien jaar was de loonkostenstijging het laagst in het Duitse bedrijfsleven. Door loonmatiging bleef de loonkostenstijging per gewerkt uur beperkt tot 19%. Hiermee neemt de grootste economie van Europa een uitzonderlijke positie in. Zo groeiden de loonkosten in Frankrijk met 39% en in Spanje met 47%. Gemiddeld waren de loonkosten in de EU 23,1 euro per gewerkt uur. In Midden- en Oost-Europa lagen ze onder de 10 euro per gewerkt uur. In Bulgarije was het zelfs 3,5 euro per gewerkt uur. Deze landen hadden de laagste loonkosten, maar wel de grootste stijging tussen 2001 en 2011. Daardoor zijn de verschillen binnen de EU de laatste tien jaar kleiner geworden. Bron: AGF.nl, 27-4-2012 Marja van de Vorle uit Berghem runt samen met haar man René een kwekerij waar kastanjechampignons en portobello s worden geteeld. Hoewel het bedrijf een van Marja s grootste hobby s is, heeft zij ook nog een andere passie: fotograferen. Op een vrije middag of avond, trekt Marja er graag op uit met de camera. Fotograferen verandert je blik op de wereld. Sinds we in 1995 startten met de teelt van champignons, werk ik fulltime mee op de kwekerij. Dat doe ik met veel plezier. René is verantwoordelijk voor de teelt, maar de rest doen we samen. Ik vind het vooral ook leuk om met mensen om te gaan: we ontvangen regelmatig gasten op ons bedrijf en dat is met name mijn pakkie aan. Ik wil onze liefde voor de paddenstoel overbrengen, hier een stukje beleving omheen creëren. Naast de kwekerij, en natuurlijk ons gezin, heb ik nog een andere passie: fotograferen. Daar ben ik een jaar of twee, drie geleden actief mee aan de slag gegaan. Ik heb toen een uitgebreide cursus fotografie gevolgd. Waarom? Ik kon altijd al genieten van een mooie foto. Op een bepaald moment dacht ik: dat wil ik zelf ook kunnen. Naast een cursus en diverse workshops heb ik geïnvesteerd in een spiegelreflexcamera. Camera op de achterbank Ongeveer één keer per maand trek ik er een middag of avond op uit om foto s te maken, samen met een groepje dat ik op de cursus heb leren kennen. We gaan dan bijvoorbeeld naar de Maas of bezoeken een boerderij in de omgeving. Ik heb niet echt een specialisme; ik fotografeer zowel landschappen als dieren en mensen. Dat een foto technisch in orde is, is niet mijn hoofddoel: ik vind het vooral belangrijk dat een foto spreekt, een gevoel overbrengt. Dat je bijvoorbeeld de lente bijna kunt ruiken of de blijdschap van iemand voelt als je naar een foto kijkt. Op welke foto ik het meest trots ben? Dat kan ik niet zeggen, dat verandert continu. Ik ben trouwens geen supertalent, ik vind fotograferen vooral heel leuk om te doen. En als een foto ook daadwerkelijk het gevoel uitstraalt dat ik wil vastleggen, kan ik daar echt van genieten. Fotograferen verandert ook je blik op de wereld: overal waar ik ben, zie ik mooie plaatjes en momenten om vast te leggen. Om die niet te missen, zorg ik dat de camera altijd op de achterbank ligt. Voorbeelden van het werk van Marja zijn te zien op de website van Champignonkwekerij Van de Vorle: www.vande-vorle.nl. Foto: Steef Croonen 14 15
product in beeld Diepgevroren champignonblokjes Freezitt - onderdeel van FLM Foodingredients Holding en gespecialiseerd in het diepvriezen van champignons - levert op jaarbasis vele miljoenen kilo s diepgevroren champignonblokjes. Hierbij gaat het om dobbelsteentjes van 1 bij 1 centimeter. Voor de productie van deze champignonblokjes worden zowel witte champignons als kastanjechampignons gebruikt, die worden geleverd door Nederlandse telers. De grotere sorteringen - bij voorkeur 2-3-80 - zijn het meest geschikt. Na binnenkomst in de fabriek van Freezitt in Ittervoort worden de champignons gewassen, machinaal in blokjes gesneden en ingevroren. In de productielijn is speciale aandacht voor het uitfilteren van vreemde voorwerpen en zandvoetjes. Dit kan namelijk leiden tot forse claims, met name in de Verenigde Staten. Uiteindelijk worden de blokjes verpakt in octabins (een achthoekige verpakking van karton) met een gewicht van ongeveer 454 kilo. Champignonsoep De champignonblokjes worden geleverd aan grote voedingsconcerns in de Verenigde Staten en Europa. Zij verwerken de blokjes in met name champignonsoep. Diepgevroren champignons hebben hier de voorkeur, omdat de verpakking makkelijker en sneller te openen is dan blik en het product eenvoudiger te verwerken is. Colofon Champignonswerk is een uitgave van de Coöperatieve Nederlandse Champignonkwekersvereniging U.A. en verschijnt vier keer per jaar. Redactie Aad Albers (C4C), Anne Rottink (C4C), Frans Brienen (CNC) Manon Meijers (Lutèce), Ank van Lier (freelance redacteur) Productie Ontwerpbureau SIS, Nijmegen Drukwerk SHD Grafimedia, Swalmen Overname van artikelen is toegestaan na goedkeuring van CNC U.A. en met bronvermelding. CNC U.A. Postbus 13 6590 AA Gennep T 0485 516541 F 0485 517823 E info@cnc.nl CNC U.A. is 100% aandeelhouder van C4C Holding. De volgende bedrijven zijn onderdeel van C4C Holding: CNC Grondstoffen CNC Exotic Mushrooms CNC Agricompost CNC Quality Products Sp.z o.o. AMCO Bromyc Lutèce Holding Lutèce FLM Foodingredients Holding