Rapportage Infra Rood-scan



Vergelijkbare documenten
Rapportage Infra Rood-scan Marktstraat 14, 4381 EV Vlissingen, Dhr. Meerwaldt

Rapportage Infra Rood-scan Pouckedijk 1, 4543 RL Terneuzen, familie van Gijs

Rapportage Infra Rood-scan

Thermografisch onderzoek aan de gebouwschil van de woning aan de Thorbeckelaan nr. 24 te Eindhoven

vak: Milieutechniek klas: B5 opdracht: Infrarood camera studiejaar: 2006/2007 beoordelend docent: VCT datum:

OPNAME FORMULIER ENERGIELABEL. Adres: Dorpsstraat 1.

Infra Rood-scan. Kerkring 10, Grijpskerke

Rapportage Infra Rood-scan Van Sassenstraat 4, 4561 ZZ LK Hulst

OPNAME FORMULIER ENERGIELABEL. Adres: Dorpsstraat 1.

Quick Energie Scan. Betreft: Maasstraat 33, 1972 ZA IJmuiden. Opdrachtgever: BEPROMA. Uitgevoerd door: B.G.P. Wouda. Uitvoeringsdatum: 1 juni 2013

Stichtse Vecht Isoleert 1.0 Nut & Noodzaak

Tjerk Hiddesstraat 50 - Leeuwarden Vraagprijs ,-- kosten koper

Infra Rood-scan. Achter het Hofplein 1, 4331 CL Middelburg, De heer Maljers 10 december 2007 groep 4

Rapportage Infra Rood-scan

Dakkapellen Door H. Koelemij (TNO Bouw)

Thermografisch onderzoek aan de gebouwschil van de panden aan de Insulindelaan nr. 111 en nr. 113 te Eindhoven

Rapportage Infra Rood-scan

Rapport Thermografie bijlage bij het rapport over energiebesparing in woningen

Kleuren conform standaard kleur- en materialenlijst.

Te koop Hoekwoning met stenen berging en zuid gerichte achtertuin

Basiskeuzelijst meer- en minderwerk

Rapportage Infrarood scan

Aanmelding voor thermografisch onderzoek

Rapportage Infra Rood-scan Louis Armstrongstraat 44 te Middelburg Dhr. / Mvr. Wiegeraad

In het kader van de opmeting van de situatie vóór renovatie zijn op 19 januari 2016 infrarood-foto s genomen van de rijwoning.

Te koop Tussenwoning met schuur en zuid gerichte achtertuin

KEUZELIJST RUWBOUW WONINGTYPE C3 / C3sp / C3A / C3Asp. Vroondaal aan het Park, fase 8

Basiskeuzelijst meer- en minderwerk

Koperskeuze. 1. Bouwkundig. Project: Groene Hart fase II Datum:

Koperskeuzes. 15 Buitendeuren. Project: Engelenweide Datum: Fase: Ruwbouw Woningtype: Engelenburg

Basiskeuzelijst meer- en minderwerk

Bouwkundig Inspectierapport

Thermografisch onderzoek Fam Hokke

Rapportage Energiebus

Pierre Belde Makelaardij K.K. Noordhil LW Bergen op Zoom

- B vak: Milieutechniek klas: B5 opdracht: Opdracht 2. studiejaar: 3 NMP: Ketenbeheer en Kwaliteitsbevordering

Breedstraat 7, Zierikzee

Basiskeuzelijst meer- en minderwerk

Optielijst Woonwensen ruwbouw

GROOTE JONKVROUW RUITER. 2 e FASE RUITER RIJWONING 14. dé ideale gezinswoning

Keuzelijst meer- minderwerk opties

Rapportage warmtescan

Bedrag Puntnr Omschrijving Meer Minder

Benchmark rekentools ruimtewarmtevraag Januari 2016

Leeuwarden Kwartelstraat 54

Isolatie. Technische achtergrond 5 november Wouter van den Acker PKW

INFORMATIE VAN HET PAND ZUNDERTSEWEG 9 RUCPHEN

Voorbeeldexamen Energie-Index Woningen Meerkeuzevragen Casus. Alle tekeningen en foto s zijn ter plekke gecontroleerd in de betreffende woningen.

GROOTE JONKVROUW RUITER. 2 e FASE RUITER 2-ONDER-1-KAPWONING. dé ideale gezinswoning met méér

Te koop. Vrij gelegen ruime eengezinswoning met aan de voorzijde een stenen berging. Zoomwijcklaan 204, 3263 RH Oud-Beijerland

1. Inleiding. Notitie

Cipresberg 24, 4707 DG Roosendaal

Nij Toerenburg 1 - St.-Annaparochie

De woningen PVO heeft een 0-meting laten uitvoeren door ARCADIS. De hoofdconclusies zijn per onderdeel zijn hieronder weergegeven.

Brochure. Dubbelstraat 44 Bergen op Zoom. Vraagprijs: ,- Tel

printformaat A3 Bureau voor Architectuur Interieur en Vormgevingsvraagstukken adres : Meidoornkade AE HOUTEN

Sandakker 21, Duizel

Leeuwerikstraat 93 - Leeuwarden

Concepten EPC 0.4. Bouwkundige uitgangspunten

Basiskeuzelijst meer- en minderwerk

Wijchen, Kraaijenberg 8006.

Melding slecht energiegebruik.

Rapportage Energiebus

Nij Toerenburg 1 - St.-Annaparochie

Groningerstraatweg 84 - Leeuwarden

Inhoudsopgave werkboek:

Koperskeuzes. 20 Uitbouwen. Project: Engelenweide Datum: Fase: Ruwbouw Woningtype: Leyenburg

Thermografische analyse. Langbroek & Cothen

RAPPORT. Nieuw te bouwen woning Kortland 47 Alblasserdam. Geluidwering gevels. Nieuw te bouwen woning. Betreft

Bedrag Puntnr Omschrijving Meer Minder

Basiskeuzelijst meer- en minderwerk

Edwin Waelput Tempas Bouwmanagement bv Breda DuurSaam cooperatie ua

OPTIEPRIJZEN (RUWBOUW)

Ruwbouw Keuzelijst Achter de Kockerse 16 Woningen De Vaert fase 2

GROOTE JONKVROUW BARONES. 2 e FASE BARONES. dé riante 2-onder-1-kapwoning met veel ruimte en mogelijkheden

Startadvies Energiebesparing

Geuzenhof 37 Lepelstraat vraagprijs euro k.k.

PRODUCED BY AN AUTODESK EDUCATIONAL PRODUCT PRODUCED BY AN AUTODESK EDUCATIONAL PRODUCT

Koperskeuzelijst. Werknummer : Projectomschrijving : Woningtype. : Woningtype Koetsier

Bouwkundig Inspectierapport

Keuzelijst meer- minderwerk opties

Bespaar op energie én uw woonlasten samen met Woonpartners

Eckelrade...buiten! Heerlijk buiten wonen in Eckelrade! Heerlijk buiten wonen in Eckelrade! Woonwensen Worden Waar. Technische gegevens

Wolkaarderstraat 18 Schiedam. Vraagprijs k.k.

Bedrag Puntnr Omschrijving Meer Minder

Passief Bouwen in de praktijk

Koperskeuzelijst. Werknummer : D0808. Woningtype : 5400

Te koop. Eengezinswoning met vrij uitzicht en houten berging in de zuidelijk gelegen achtertuin. Hortensiastraat 12, 3261 BH Oud-Beijerland

Schoonoord 84 - VOORHOUT ,- k.k.

Koperskeuzelijst. Werknummer : Projectomschrijving : Woningtype. : Woningtype Lombardier

Swannedrift 34 - Mantgum Vraagprijs ,-- kosten koper

Werkomschrijving verbouwingswerkzaamheden Bergse Linker Rottekade 148 te Rotterdam. Fam. Noorman Bergse Linker Rottekade 148 Rotterdam

Bedrag Puntnr Omschrijving Meer Minder

TE KOOP. Elisabethplaats LC Gemert Vraagprijs: k.k.

Brochure. Ganzenhof 11 te Made Te koop

In 3 stappen naar een energievriendelijk huis. Samen kunnen we dit realiseren.

Energie Index berekening (EI)

Zeeduinse poort (deelplan IV) te Oostkapelle Bouwnummer : 6 t/m 15 & 18 t/m 23 Koper : Datum :

Kenmerken Overdracht Indeling Tuin

MEER- EN MINDERWERKOPTIES FASE: RUWBOUW

Transcriptie:

Rapportage Infra Rood-scan Rood scan Walraven van Hallstraat 22 Middelburg, fam. de Buck meting uitgevoerd op 12 12-2008 door groep 1 bestaand uit Joline van der Maas, Jaap Smits en Simon Tomić ondersteund door student-assis assistent tent Tim Alewijnse en docent Bernard Vercouteren van den Berge www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 0118

www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 2

Inhoud Inleiding 5 Waarom 5 Wie 5 Planning 5 Leeswijzer 5 Dank 6 Infra Rood 7 Achtergronden 7 Het Gebouw 16 Geschiedenis 16 Locatie en Oriëntatie 16 Schilconstructies 17 Verwarmingsinstallatie 17 Verbruiksgegevens 17 Gebruikers gebouw 18 De IR-scan 19 Meetomstandigheden 19 Verrichte metingen 20 Bijzonderheden 28 De Isolerende Schil 31 Opbouw Schil 31 Temperatuurlijnen 32 Oppervlakken 33 Bijzonderheden 35 IR-meting vs. Berekening 36 Vergelijking 36 Bijzonderheden 36 Conclusie Warmteverlies 38 Schil vs. Verbruik 39 Verbruik 39 Bijzonderheden 39 Conclusie Verbruik 39 Conclusies en Aanbevelingen 41 Schil 41 Verbruik 41 Eindconclusie 42 Geraadpleegde bronnen 43 bijlage 1 45 bijlage 2 46 bijlage 3 47 bijlage 4 48 Trenz Pruca email: no_reply@apple.com Elementary School 3

www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 4

Inleiding van dit Infra-Rood-onderzoek Waarom In het vijfde semester van de opleiding Bouwkunde wordt het vak Klimaatbeersing II gegeven. Bij dit vak worden verschillende onderwerpen behandeld. Voor het onderdeel installaties moesten we opdrachten maken over de gas- en de elektrische installatie. Voor het onderdeel bouwfysica hebben we de onderwerpen geluid en licht behandeld en bij het onderdeel milieutechniek behoort onder andere deze opdracht. Bij dit Infra-Rood-onderzoek bepalen we met behulp van een Infra-Rood-camera de oppervlaktetemperaturen van de gevels en het dak. Op basis hiervan kunnen we de weerstand van de gevel bepalen. Ook wordt op de foto s goed duidelijk waar zich koudebruggen bevinden. Wie Wij zijn Joline van der Maas, Jaap Smits en Simon Tomić. We zitten in het derde jaar van de opleiding Bouwkunde aan de Hogeschool Zeeland in Vlissingen. Bij het meten kregen we assistentie van Tim Alewijnse. Hij is vierdejaars student van dezelfde opleiding. Tim kreeg assistentie van Dennis, ook een vierdejaars bouwkunde student, bij het maken van de foto s. dhr. Vercouteren van den Berge is voor dit vak onze docent. Planning De meting vond 12 december 2008 plaats tussen 11:00 en 12:00. Het rapport leveren we uiterlijk 31 januari 2009 in bij docent Vercouteren van den Berge. Deze zal het rapport beoordelen, waarna we eventuele aanpassingen doen. 16 februari zal de uiteindelijke versie klaar zijn. Leeswijzer In dit rapport tonen we de gemaakte IR-foto s van de woning. Aan de hand hiervan trekken we conclusies over eventuele warmtelekken. Verder kunnen we aan de hand van deze foto s temperatuurlijnen tekenen. Als de m2-pakketten bekend zijn kunnen we ook zonder de foto s met behulp van de gemeten binnen- en buitentemperatuur deze lijnen tekenen. Deze zijn in dit verslag opgenomen. Omdat www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 5

we echter niet precies weten hoe de gevel opgebouwd is, kunnen we ook geen precieze temperatuurlijn tekenen. Wij hebben ook geen verdere ervaring met IRmetingen, dus de gegeven conclusie is waarschijnlijk niet volledig betrouwbaar en valide. Op de IR-foto s zijn de temperatuursverschillen wel zeer duidelijk te zien. Wáár de warmtelekken zijn is dus wel een betrouwbare conclusie. Dank Een woord van dank gaat uit naar fam. de Buck voor het beschikbaar stellen van hun woning voor het Infra-Rood onderzoek. Het was toch best even hectisch met vijf studenten in huis. In het bijzonder willen we mevr. de Buck bedanken voor de tijd die ze voor ons nam. www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 6

Infra Rood een kleine introductie over de mogelijkheden en onmogelijkheden van IR Achtergronden Over Infra Rood zijn de laatste tijd enkele artikelen verschenen die het fenomeen goed illustreren. U treft de bewuste artikelen uit HZ-Discovery 1 en de Volkskrant 2 in dit hoofdstuk aan. 1 nummer 5, november 2008 2 zaterdageditie 15 november 2008 www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 7

www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 8

www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 9

www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 10

www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 11

www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 12

www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 13

www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 14

www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 15

Het Gebouw een beknopte omschrijving van het onderzochte object Geschiedenis Het huis is in 1978 gebouwd door aannemersbedrijf Jobse uit Oostkapelle. Het huis is een tussenwoning, maar heeft een markante driehoekvormige uitbouw naar de voorzijde toe. De gevel is opgebouwd uit een spouwmuur met een totale breedte van ongeveer 275 mm. Aan de achterzijde is een grote schuifpui en ook aan de voorzijde zijn veel ramen. De bouwstijl van het modernisme is het meest in het huis terug te vinden. Locatie en Oriëntatie Het huis is gelegen aan de Walraven van Hallstraat 22, te Middelburg. De voorgevel van het huis staat richting het Zuid-Zuidwesten gericht. Hieronder is een luchtfoto van het huis en een deel van de wijk te zien. www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 16

Schilconstructies Het woonhuis is op traditionele wijze gebouwd. Dat wil zeggen dat de dichte geveldelen bestaan uit een spouwmuur met in dit geval aan de ene zijde metselstenen en aan de andere zijde kalkzandstenen. Tussen de twee stenenmuren zit een isolatiepakket van 50mm, wij gaanuit van minerale wol en een spouw van zo n 2 à 3 cm. De kozijnen in de woning zijn van hout met dubbele beglazing. Enkel de schuifpui in de woonkamer is van aluminium. De dakconstructie is verkregen door houten balken in de breedterichting van het huis te plaatsen, hierdoor ontstaat een zogenaamde gordingenkap. Hierop ligt 18 mm dik underlayment als dakbeschot. Op het dak liggen keramische dakpannen waaronder zich een luchtspouw bevindt van ongeveer 60 mm. Tussen de panlatten en rachels bevindt zich ook nog een luchtspouw van ongeveer 45 mm. De binnenzijde van het dakbeschot is afgewerkt met gipsplaat en tussen de gipsplaat en het dakbeschot is een laag isolatie aangebracht van zo n 50mm dik, ook hierbij gaan we uit van minerale wol als isolatiemateriaal. Verwarmingsinstallatie Voor de verwarming en het warme tapwater wordt in dit gebouw de HR-Combi ketel 32H van het merk Nefit gebruikt. Dit is een model uit 1994. Enkele specificaties: Gesloten verbrandingssysteem ja Nominale maximaal vermogen 32 kw Rendement >90 % Op de begane grondvloer wordt t.p.v. de aluminium schuifpui voor de verwarming gebruik gemaakt van een convectorput. Door de rest van het huis is gebruik gemaakt van radiatoren. In de keuken wordt gebruik gemaakt van een elektrisch kooktoestel. Verbruiksgegevens De verbruiksgegevens van deze woning zijn door de bewoners verstrekt en komen uit de facturen van Delta Nuts. www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 17

Jaar: 2007 Elektriciteit gem.: 4876 kwh Gas: 2472 m 3 Water: 171 m 3 Gebruikers gebouw De bewoners van het huis zijn het grootste gedeelte van de week overdag niet thuis. Tijdens deze periode wordt er ook niet of laag gestookt. Wanneer de bewoners wel in het huis verblijven worden normaalgesproken de keuken, woon- en badkamer gestookt. www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 18

De IR-scan een beschrijving van de uitgevoerde metingen Meetomstandigheden Woonkamer/keuken Kamer boven Buiten Temperatuur ( C) 19 15-1 Omstandigheden Mistig, windstil www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 19

Verrichte metingen 1.Hoek detail, rechts voor in de woonkamer 2. Hoek detail rechts voor in de erker 3.Boven detail in de erker www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 20

4. hoekdetail, links voor in de erker 5. hoekdetail, links achter in de woonkamer 6. raamkozijn in de keuken www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 21

7. bovendetail, pui aan de achterzijde van de woonkamer 8. onderdetail, pui aan de achterzijde van de woonkamer 9. dakdetail aan de achterzijde van de woning www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 22

10. dakkapeldetail aan de achterzijde van de woning 11. dakdetail aan de linker achterzijde van de woning 12. dakdoorvoer aan de achterzijde van de woning www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 23

13. dakkapeldetail achterzijde van de woning 14. raam en geveldetail achterzijde van de woning 15. aansluitdetail woning met naastliggende woning www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 24

16. uitbouw aan de voorzijde van de woning, met openstaande deur 17. overzicht dak aan de voorzijde van de woning 18. zijkozijn in de erker aan de voorzijde van de woning www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 25

19. aansluiting gevel met bestrating aan de voorzijde van de woning 20. garagedeurdetail 21. dakdetail vanuit de binnenkant onderaan de vide www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 26

22. aansluiting vanuit de binnenkant dakkapel fitnesruimte 23. dakoverzicht fitnesruimte 24. verwarmingsbuizen onder het kozijn in de fitnesruimte www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 27

Bijzonderheden We bespreken hier kort een aantal foto s waarop opvallende dingen te zien zijn. Op de afbeelding hierboven(woonkamer achterzijde) is duidelijk te zien dat er veel warmte verloren gaat door de aansluitingen wand-dak en wand-wand. Opvallend is verder dat je de stenen van het binnenspouwblad gewoon kunt zien zitten. Rondom de schuifpui gaat ook veel warmte verloren op de aansluitingen. Bovendien is de latei erboven goed zichtbaar. De koof en het gordijn lijken warm te zijn, maar www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 28

waarschijnlijk komt dit doordat dit een ander materiaal is, waarvoor de instellingen van de camera niet goed stonden. Het dak rondom de schoorsteen ziet er erg warm uit. Ook de afvoerpijp die uit de schoorsteen komt is warm. De buitenmuur van de woning ernaast is van onderen ook wat warmer. Dakdoorbrekingen zorgen voor veel warmteverlies. Ook hierboven is dat goed te zien. We zien warmteverlies rondom het dakraam, de aansluiting dak-dakkapel, de bovenzijde van het raam van de dakkapel, en vooral de afvoerpijp van ventilatielucht. Deze is nog juist linksboven in beeld. Verder is er een regelmatig patroon zichtbaar op de zijkanten van de dakkapel. www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 29

Deze foto is vanuit de achtertuin genomen. Hierop is erg goed te zien dat er veel warmteverlies is op hoeken van 90 graden. Ook bij het maaiveld treedt warmteverlies op. Deze foto is genomen op het kamertje boven aan de achterzijde. Hierop zijn heel duidelijk de bevestigingsnagels te zien waarmee de isolatie, of de tengels zijn vastgezet. www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 30

De Isolerende Schil de temperatuurlijnen en samenstelling van de schilconstructies Opbouw Schil De opbouw van de gevelelementen in de woning is grotendeels te zien aan de woning. Echter in enkele gevallen worden materialen en materiaaldiktes aangenomen die het meest waarschijnlijk lijken, kijkend naar bijvoorbeeld de bouwperiode en de dikte van de wand. De opbouw van dichte geveldelen is als volgt: Wit geschilderd metselwerk, 100 mm Luchtspouw, 25 mm Isolatiepakket, minerale wol, 50 mm Kalkzandsteenblokken, 100 mm Gipspleisterwerk, 5 mm De opbouw van het dak is als volgt: Keramische dakpannen, 20 mm Luchtspouw onder de dakpannen, 60 mm Luchtspouw tussen de rachels, 45 mm Underlayment, 18 mm Isolatiepakket, minerale wol, 50 mm Gipsplaat, 9 mm www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 31

De opbouw van het glas is als volgt: Glas, 3 mm Spouw, 6 mm Glas, 3 mm Temperatuurlijnen Aan de hand van gegevens over de materialen kan berekend worden hoe het temperatuurverloop is in de constructie. Op 12 december 2008 was het op de locatie -1 C buiten. Binnen werd het tot 19 C gestookt op de begane grond. Op de verdieping ter plaatse van de slaapkamers en de badkamer werd tot 15 C gestookt. Hieronder is in tekeningen te zien hoe het temperatuurverloop in de constructie is. Voor de berekeningen hiervan zie bijlage 2. Oppervlaktetemperaturen: Gevel: buiten 2 C, binnen 18 C. Dak: buiten 1 C, binnen 12 C. Glas: buiten 1 C, binnen 10 C. www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 32

Oppervlakken Vormfactor De vormfactor is de verhouding tussen het volume en het verliesoppervlak van een huis. Om de vormfactor te bepalen moeten we een aantal dingen weten. Vormfactor is V/S. V = Volume van de woning in m³ S = Verliesoppervlakte in m² Volume Het huis heeft een breedte zo n 10 meter, met een diepte van zo n 8 meter. Dit geeft een vloeroppervlak van 80m², verder is er een uitbouw aan de voorkant van 2,5 x 2 meter = 5m². Dit geeft een vloeroppervlak van 85m² voor de eerste verdieping. De tweede verdieping heeft een oppervlak van 45m², hier zijn de vide en trap niet in meegerekend. In totaal hebben we dus 130m² aan vloeroppervlak. De inhoud van de woning: De begane grond heeft een oppervlak van 85m². De plafondhoogte is 2,4m. Dit geeft een volume van 85 x 2,6 = 221m³ voor de begane grond. www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 33

Het huis heeft een hoogte van 6 meter. De bovenverdieping heeft een hoogte van 6-2,6 = 3,4 meter inclusief vloer. l x b x ½ h = 10 x 8 x ½ x 3,4 = 136m³ De vide is hierin niet meegerekend. Hieruit krijgen we voor de totale woning een inhoud van 136 + 221 = 357m³ Verliesoppervlak: Glas In totaal heeft de woning 24 glazen delen in de buitenschil. In totaal is dit een oppervlak van 31,4 m² Dak 6 2,6 = 3,4 ½ x b = ½ x 8 = 4 4² + 3,4² = 16 + 11,6 = 27,6 = 5,3 Het schuine dak heeft dus een lengte van 5,3 en een breedte van 10 m. 5,3 x 10 = 53 x 2 kanten + overdekking vide = 106m² + 14m² - 13m² dakkapel en ramen = 107m² Dus 107 m² Dakoppervlak Wanden Voorkant + achterkant = l x h x 2 = 10 x 2,6 = 26 x 2 = 52m² Uitbouw zijkanten 2 x 2,6 = 5,2m² x 2 = 10,4 m² Woningscheidende wand b x h = 8 x 2,6m = 20,8m² + ½ x b x h(-bg) = ½ x 8 x 3,4 = 13,6m² x 2 wanden = 27,2m² Wanden totaal: 52 + 10,4 + 20,8 + 27,2 = 110,4m² 110,5 21m² glasoppervlak = 89.5m² Dus in totaal 89,5m² wandoppervlak. Vormfactor is V/S, dus 357/228 = 1,57 www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 34

Bijzonderheden Er zijn enkele bijzondere doorbrekingen van de schil die negatieve gevolgen hebben voor het warmtebehoud in de woning. Hierbij kunnen we denken aan de brieven bus, de latei boven het houten kozijn in woonkamer, en de houten garagedeur zonder tochtprofiel/band. Dit kunnen we goed zien op de infrarood foto s hieronder. Scan Latei Scan garagedeur www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 35

IR-meting vs. Berekening vergelijking van de uitkomsten van de metingen en de berekeningen Vergelijking Zoals te zien is op de temperatuurlijnen moet het dak aan de buitenkant zo n 0 (- 0,1) graden zijn. Als we kijken bij de infrarood meting zien we aan de kleuren dat dit op enkele plaatsen ook zo is, maar we zien bij het grootste gedeelte van het dak een hogere temperatuur. Zo rond de 2 à 3 graden. Vooral aan de voorzijde van de woning is een groot ondoorbroken dakoppervlak. We zien hier de temperatuur ook rond de 0 graden. Uit de temperatuurlijnberkening kunnen we opmaken dat het metselwerk aan de buitenkant -0,6 graden behoort te zijn. Dit is vrijwel nergens de temperatuur in werkelijkheid. Dit is waarschijnlijk door de grote glasoppervlakken in de woning en de slechte aansluiting van de wand naar het dak waardoor veel warmte wordt verloren. Bijzonderheden Er zijn enkele bijzondere doorbrekingen van de schil die negatieve gevolgen hebben voor het warmtebehoud in de woning. Hierbij kunnen we denken aan de brieven bus, de latei boven het houten kozijn in woonkamer, en de houten garagedeur www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 36

zonder tochtprofiel/band. Dit kunnen we goed zien op de infrarood foto s hieronder. Scan Latei Scan garagedeur Aan de voorzijde van de woning is iets opmerkelijks te zien op de infrarood foto. Er zijn koude plekken op het dak te zien. Deze plekken worden veroorzaakt door mosgroei en vervuiling op het dak. Dit wil zeggen dat op deze plekken het dak beter is geisoleerd dan op de naastgelegen plaatsen. www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 37

Conclusie Warmteverlies De infrarood foto s laten duidelijk zien waar de warmtelekken zich bevinden. Vooral bij aansluitingen van constructieve delen is de isolatieschil niet optimaal. Dit is vaak enkel op te lossen door de muur plaatselijk open te breken en te zorgen dat de delen goed op elkaat aansluiten en voldoende zijn geisoleerd. Als men aan dit soort werkzaamheden wil beginnen, is het verstandig om direct de overige isolatie in de gevel te verbeteren. Over het algemeen komen de berekeningen goed overeen met de werkelijkheid. www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 38

Schil vs. Verbruik onderzoek naar de samenhang tussen schil, bewoners en het verbruik Verbruik Het gasgebruik voor de centrale verwarming van de bewoners is onnodig hoog. Dit komt omdat er toch een aantal kritische punten zitten in de isolatieschil van de woning. Een van de belangrijkste punten is het niet voldoende isoleren van dakdoorvoeren. Er is ook weinig aandacht geschonken in het ontwerpen/bouwen van de woning t.a.v. de dakaansluiting. Dit komt hoogstwaarschijnlijk doordat de toenmalige isolatieeisen voor woningen lager lagen dan vandaag de dag. Ook kunnen we bij de berekening van de vormfactor concluderen dat de woning niet de ideale vorm heeft om energiezuinig te leven. Dit komt omdat het buitenoppervlak groot is t.o.v. het gebruiksoppervlak. Verder is ons opgevallen dat wanneer men de woning binnegaat via de voorkant, men geen hal tegenkomt. In de ruimte na de entree bevindt zich ook direct een open trap met vide. Dit is zeer nadelig voor het warmteverbruik. Wanneer men binnenkomt kan de koude lucht zich direct door de woning verspreiden. Het waterverbruik en elektriciteitsverbruik is niet zozeer hoog. Bijzonderheden Doordat we niet met zekerheid kunnen aantonen welke materialen zich in de spouw bevinden zijn wij van de meest logische materiaalkeuzes uitgegaan. Conclusie Verbruik Om conclusies over het verbruik te kunnen doen, is het belangrijk om te weten dat het om een tussenwoning gaat en dat deze is gebouwd in 1978. verder is het aantal bewoners van belang, in dit geval 2 volwassen personen. Bij deze situatie behoren de volgende gemiddelde waardes*: - Gasverbruik: 1100-1200 m 3 - Elektriciteit: 3400 kwh (afhankelijk van aantal bewoners) www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 39

Als we het gasverbruik vergelijken met de gemiddelde waarde van een huis uit dezelfde periode, blijkt dat het gasverbruik voor dit huis erg hoog ligt, wel twee keer zoveel als een gemiddeld vergelijkbaar huis namelijk 2472m 3. Ook het elektriciteitsverbruik ligt met 4867 kwh hoger dan de gemiddelde waarde van 3400 kwh. Dit is ook een stuk hoger, maar dit valt te verklaren doordat er maar twee personen in het huis wonen. Hoe meer personen er in een huis wonen, hoe minder het gemiddelde energieverbruik per persoon. Toch zal er ook naar het elektriciteitsverbruik kritisch gekeken moeten worden. * bron: zie bronvermelding www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 40

Conclusies en Aanbevelingen samenvatting conclusies en aanbevelingen voor de bewoners Schil Aluminium is een goede warmtegeleider. Omdat de pui aan de achterkant hiervan is gemaakt zal een groot deel van de warmte hierdoor kunnen ontsnappen. Een kunststof pui is hier een betere oplossing voor omdat kunststof in tegenstelling tot aluminium zeer slecht warmte geleidt. De grote glasoppervlakken zowel achter als voren, laten ook heel veel warmte door. Doordat de woning vooral op hoekpunten en aansluitingen slecht is geïsoleerd zou dit een verbeterpunt kunnen zijn. Echter is dit een zeer ingrijpende en dure ingreep waardoor de vraag is of dit voordeel oplevert in de kosten. Uiteraard zal het milieu hierbij wel worden gespaard. De doorvoeren door het dak kunnen eenvoudig beter geïsoleerd worden. Vaak is het alleen al voldoende om een andere doorvoer op het dak te plaatsen. Deze doorvoeren isoleren zichzelf waarbij gelijk de dakdoorvoer ook geïsoleerd is. De allerbelangrijkste maatregel zal het isoleren van het dak zijn. De meeste warmte gaat namelijk verloren door het dak. Hierbij dient heel goed rekening te worden gehouden met de bevestiging van de isolatie. Bij de huidige situatie zijn de bevestigingsnagels heel duidelijk te zien als koude punten. Isolatie van het dak is ook vrij gemakkelijk uit te voeren, door de isolatie aan de binnenzijde, tussen de gordingen aan te brengen. Verbruik De ketel die nu wordt gebruikt is een HR-ketel. Dit wil zeggen dat het een Hoog Rendements ketel is. Echter is dit een model uit 1994, waardoor het rendement niet meer te vergelijken is met de huidige HR ketels. Belangrijk punt is ook de plaatsing van de ketel. Als deze op een centraal punt staat opgesteld, worden de warmteverliezen als gevolg van lange leidingen, beperkt. Er zijn geen grote gebreken uit het onderzoek gebleken. Wel kan het verbruik flink worden beperkt door een klein halletje voor de hal te maken na de voordeur. Dit zorgt ervoor dat er bij de opening van de deur niet veel warmte ontsnapt. Verder zou de hal kunnen worden voorzien van een plafond, waardoor de warmte niet www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 41

direct tot aan de nok opstijgt, zoals in de huidige situatie. De vraag is alleen of dit wenselijk is, aangezien deze situatie erg mooi is. Eindconclusie Het onderzoek dat wij op uw woning mochten verrichten was voor ons zeer leerzaam. Wij hopen dat u tevreden bent met het resultaat en dat u voldoende bent geïnformeerd wat betreft dit onderwerp. Wij zijn er van overtuigd dat bij het aanpassen van de aangegeven punten, u ongeveer de helft aan stookkosten kunt besparen. www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 42

GERAADPLEEGDE BRONNEN - http://www.lageenergierekening.nl/pagina?onderwerp=gemiddeld%20energi everbruik - www.milieucentraal.nl - www.wikipedia.nl - Bouwfysica; Auteur: ir. A.C. van der Linden; 2000 www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 43

www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 44

BIJLAGE 1 BEREKENINGEN TEMPERATUURLIJN www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 45

BIJLAGE 2 BEREKENING TEMPERATUURLIJN www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 46

BIJLAGE 3 DE VERBRUIKSGEGEVENS www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 47

BIJLAGE 4 VERBRUIKSGEGEVENS www.hz.nl Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen 0118-489193 pagina 48