vzw COPRO asbl Dit pdf bestand bevat alle beschikbare talen van het opgevraagde document

vzw COPRO asbl Dit pdf bestand bevat alle beschikbare talen van het opgevraagde document Ce fichier pdf reprend toutes langues disponibles du document demandé This pdf file contains all available languages of the requested document Dieses PDF-Dokument enthält alle vorhandenen Sprachen des angefragten Dokumentes

COPRO vzw Onpartijdige Instelling voor de Controle van Bouwproducten Z.1 Researchpark - Kranenberg 190-1731 Zellik 02 468 00 95 info@copro.eu BTW BE 0424.377.275 02 469 10 19 www.copro.eu KBC 426-4079801-56 TOEPASSINGSREGLEMENT TRA 56 COPRO Versie 1.0 18-04-2007 TOEPASSINGSREGLEMENT VOOR BITUMENEMULSIES EN VLOEIBITUMEN GEBRUIKT IN DE WEGENBOUW Goedgekeurd door de Adviesraad emulsies en vloeibitumen op 07-02-2007. Bekrachtigd door de Raad van Bestuur op 31-05-2007. COPRO 2007

INHOUD Voorafgaande noten 4 Definities, referenties, en afkortingen 4 Art. 1 TOEPASSINGSGEBIED 5 Art. 3 KEURINGSINSTELLINGEN 6 Art. 4 CONTROLELABORATORIA 6 Art. 5 ZELFCONTROLE 6 Art. 5.2 Productie-installaties 6 Art. 5.3 Laboratorium voor zelfcontrole 6 Art. 5.4 Kalibraties en ijkingen 7 Art. 5.6 Technisch dossier 7 Art. 5.7 Controleschema's 8 Art. 5.8 Werkboeken 10 Art. 5.9 Controleregisters 10 Art. 5.10 Klachtenregisters 11 Art. 6 PRODUCTIDENTIFICATIE EN GEBRUIK VAN HET CERTIFICATIELOGO 11 Art. 8 EXTERNE CONTROLE 11 Art. 8.2 Controlebezoeken 11 Art. 8.3 Controleproeven 12 Art. 10 INLEIDEND BEZOEK EN TOELATINGSPERIODE 14 Art. 10.2 Toelatingsperiode 14 Art. 10.3 Zelfcontrole tijdens de toelatingsperiode 14 Art. 10.5 Externe controle tijdens de toelatingsperiode 14 Art. 11 VERGUNNINGSVERLENING EN CERTIFICAAT 14 Art. 11.2 Draagwijdte van de vergunning. 14 Art. 11.5 Wijziging van de vergunning 14 Art. 13 FINANCIEEL STELSEL 15 Art. 13.1 Financieel reglement 15 BIJLAGE A: Modellen van technische fiche: voorbeeld kationische bitumenemulsie 16 BIJLAGE B: Model van aangifteformulier 17 COPRO-document: TRA 56 Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen Blz. 2/20 Versie 1.0 dd. 18-04-2007

BIJLAGE C: Overzichtslijst voorlopige proeffrequenties 18 BIJLAGE D: Controleproeven 20 Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen COPRO-document: TRA 56 Versie 1.0 dd. 18/04/2007 Blz. 3/20

Voorafgaande noten Dit toepassingsreglement vult de bepalingen aan van het reglement voor productcertificatie in de bouwsector CRC 01. Behalve wat betreft de in dit document vermelde aanvullingen zijn de artikels van het reglement voor productcertificatie CRC 01 van toepassing. Onderhavige artikels verwijzen naar de nummers van de artikels van het reglement voor productcertificatie. Definities, referenties, en afkortingen Definities Lot Referenties CRC 01 LOGO 01 TAR 01 TAR 02 TRA 54 TRA 55 NBN EN 13808 NBN EN 14733 De hoeveelheid emulsie/vloeibitumen geproduceerd en gestockeerd in een tank wanneer productietoevoer beëindigd is. Het lot wordt beschouwd als hetzelfde, zolang er geen nieuwe productie wordt toegevoegd. De hoeveelheid in één enkele handeling geproduceerde emulsie/vloeibitumen Reglement voor productcertificatie in de bouwsector Reglement voor het gebruik van het COPRO-logo en de verwijzing naar het COPRO-merk COPRO-Partijkeuringstarief Financieel stelsel in het kader van het merk van overeenkomstigheid COPRO Toepassingsreglement voor het gebruik van het BENOR-merk in de sector van wegenbitumen Toepassingsreglement voor gemodificeerde bitumen voor de wegenbouw Bitumen en bitumineuze bindmiddelen - Raamwerk voor de specificatie van kationische bitumenemulsies Bitumen en bitumineuze bindmiddelen Productiecontrole door de producent van bitumenemulsies, vloeibitumen en cutback bitumen Afkortingen BIN TRA Belgisch instituut voor normalisatie Toepassingsreglement voor het gebruik en de controle van het COPRO- of BENOR-merk voor een specifiek product COPRO-document: TRA 56 Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen Blz. 4/20 Versie 1.0 dd. 18-04-2007

Art. 1 TOEPASSINGSGEBIED Art. 1.1.1 Dit toepassingsreglement is van toepassing op de verlening van de vergunning voor het gebruik van het COPRO-certificaat van overeenkomstigheid en het COPROcertificatielogo van overeenkomstigheid aan bitumenemulsies, gebruikt in de wegenbouw. De certificatie van kationische bitumenemulsies kan gebeuren voor elk product dat het voorwerp uitmaakt van de norm NBN EN 13808 en van minstens een van de volgende documenten: - het SB 250, - het CCT RW 99, - het TB 2000 hoofdstuk 8.2.3., - een bijzonder bestek, - een Ministeriële Omzendbrief, - een door COPRO gewaarmerkte technische fiche (interne specificaties van de fabrikant). De certificatie van anionische bitumenemulsies en vloeibitumen is mogelijk voor elk product dat het voorwerp uitmaakt van minstens één van de bovenvermelde documenten: De fabrikant specificeert zijn productengamma aan de hand van een door de certificatie-instelling gewaarmerkte technische fiche voor ieder gecertificeerd product. Deze technische fiche maakt integrerend deel uit van het certificaat. Elke technische fiche bevat minstens de gegevens die vermeld zijn in het model van de technische fiche die opgenomen is in bijlage A. De technische fiche vermeldt minstens: - de productie-eenheid en identificatienummer, - de commerciële benaming van het product, - de benaming van het product overeenkomstig de documenten vermeld in artikel 1.1.1 van dit reglement, - de toepasselijke normen en/of bestekken, - de versie van technische fiche, - de specificaties van het product volgens de toepasselijke keuringsdocumenten, alsook de proefmethoden en voor de frequente proeven de jaarlijkse gemiddelden, - informatieve gegevens: omstandigheden waarin het product moet worden opgeslagen, bewaring van monsters (voor de emulsies). Een model van technische fiche is opgenomen in bijlage A aan dit reglement. Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen COPRO-document: TRA 56 Versie 1.0 dd. 18/04/2007 Blz. 5/20

Art. 3 KEURINGSINSTELLINGEN Art. 3.1.2 De lijst met aangeduide keuringsinstellingen is beschikbaar op de website van COPRO (website:.www.copro.info) Art. 4 Art.4.1.2 Art. 5 Art. 5.2 CONTROLELABORATORIA De lijst met aangeduide laboratoria is beschikbaar op de website van COPRO (website:.www.copro.info). ZELFCONTROLE Productie-installaties Art. 5.2.1 Art. 5.3 Art. 5.3.1 Voor elk product legt de fabrikant de productiemiddelen, de te respecteren productieparameters en de grondstoffen vast om te komen tot een conform product De productie-installaties moeten overeenkomen met de eisen die hij stelt in deze beschrijving. Laboratorium voor zelfcontrole Het intern laboratorium voor zelfcontrole beschikt minstens over de volgende meet- en beproevingsuitrusting voor (volgens de toepasselijke proefmethodes): Voor de fabrikant van emulsies: - monsternemingen volgens EN 58, - bindmiddelgehalte van emulsies (via het watergehalte) (NBN EN 1428), - breekindex (NBN EN 13075-1 voor kationische emulsies), - ph van emulsies (NBN EN 12850), - uitstroomtijd van bitumenemulsies met een uitstroomviscometer (NBN EN 12846), - zeefrest van bitumenemulsies op de zeef van 0,5 mm voor kationische emulsies en op de zeef van 0,160 mm voor anionische emulsies (NBN EN 1429). Voor de fabrikant van vloeibitumen: - Bepaling van de uitstroomtijd van vloeibitumen (S.T.V.-viscositeit)bij 60 C en 10 mm (NBN EN 13357), - Kinematische viscositeit bij 60 C. Art. 5.3.2 Voor de volgende proeven kan de fabrikant eventueel beroep doen op de controleapparatuur van een extern laboratorium (volgens de toepasselijke proefmethodes): Voor de fabrikant van emulsies: - terugwinning van het bindmiddel uit bitumenemulsies door verdamping (NBN EN 13074), - indringing op het teruggewonnen bindmiddel (NBN EN 1426), - verwekingspunt ring en kogel op het teruggewonnen bindmiddel (NBN EN 1427). COPRO-document: TRA 56 Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen Blz. 6/20 Versie 1.0 dd. 18-04-2007

In voorkomend geval: - elastisch herstel bij 25 C (NBN EN 13398), - polariteit (NBN EN 1430), - relatieve volumemassa van het teruggewonnen bindmiddel (NBN EN ISO 3838), - oplosbaarheid van het teruggewonnen bindmiddel (NBN EN 12592). Voor de fabrikant van vloeibitumen: - Destillatie, gehalte aan residuaal bindmiddel, terugwinning van het bindmiddel (NBN EN 13358), - Vlampunt C.O.C. (NBN EN ISO 2592). Desgevallend: - Elastisch herstel bij 25 C (NBN EN 13398), - Rekbaarheid bij 5 C (C.M.E. 08.36), - Indringing (NBN EN 1426), - Verwekingspunt ring en kogel (NBN EN 1427), - Breekpunt Fraass (NBN EN 12593). Art. 5.4 Art. 5.4.1 Kalibraties en ijkingen In het geval dat de fabrikant een ISO 9000 systeemcertificaat heeft, kan het geïmplementeerde systeem in aanmerking genomen worden voor de COPRO certificatie van emulsies en vloeibitumen. De procedures worden ter goedkeuring aan de certificatie-instelling voorgelegd en de kalibratie- en ijkingsregisters zijn ter beschikking van de keuringsinstelling. Voor de fabrikanten die (nog) geen ISO 9000 systeem geïmplementeerd hebben zijn de methodes en minimale frequenties van de kalibraties en ijkingen opgenomen in RNR 03. De fabrikant legt ter goedkeuring een controleschema voor aan de certificatie-instelling waarin de te controleren toestellen, de methodes en de frequenties beschreven zijn. Elk laboratorium is permanent verantwoordelijk voor de goede werking en de kalibraties en ijkingen van zijn materieel. Art. 5.6 Art. 5.6.3 Technisch dossier In aanvulling op de bepalingen van CRC 01 bevat het technisch dossier de volgende gegevens: - een technische fiche voor elk product dat onder de COPRO-certificatie valt, - productiefiche van de producten (zie punt 5.2), - het schema voor de controle van de grondstoffen, van de productie en van de eindproducten, - beschrijving van de flux van de grondstoffen tot de eindproducten, - het schema met de corrigerende maatregelen, - iedere toegestane afwijking op het reglement, - elk aanvullend gegeven volgens de bepalingen van dit reglement (zoals bijvoorbeeld de plaats waar het klachtenregister consulteerbaar is). Elke wijziging of aanpassing van het technisch dossier moet worden goedgekeurd door de certificatie-instelling. Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen COPRO-document: TRA 56 Versie 1.0 dd. 18/04/2007 Blz. 7/20

Art. 5.7 Art. 5.7.1 Controleschema's Controle van de grondstoffen: De controle op het bitumen is volgens de frequenties van TRA 54. De controle van gemodificeerde bitumen is volgens TRA 55. Voor andere producten stelt de fabrikant de uit te voeren analyses vast. De BENOR- of COPRO-gecertificeerde grondstoffen worden vrijgesteld van controle van de gecertificeerde kenmerken, voor zover een leveringsbon met vermelding van de BENOR- of COPRO-certificatie de levering vergezelt. In dit geval beperkt de controle zich tot een visueel nazicht van de grondstoffen en tot het nazicht van hun identificatie en de overeenkomstigheid van de in deze documenten vermelde gegevens met de geleverde hoeveelheden. Voor grondstoffen waarvoor geen BENOR- of COPRO-certificatie mogelijk is, kan dezelfde vrijstelling als voor BENOR- of COPRO-gecertificeerde grondstoffen worden bekomen, op voorwaarde dat ze worden geleverd met een ander keuringscertificaat of met een partijkeuringsattest en mits schriftelijke toelating door de certificatie-instelling. Anders worden deze geanalyseerd volgens de eisen van de emulsiefabrikant. Controle van de productie: De productie wordt door de fabrikant gecontroleerd volgens een door hem voorgesteld en door de certificatie-instelling aanvaard controleplan met criteria en aard en frequenties van de controles, de kalibratie in de fabriek is conform aan tabel 2 van NBN EN 14733. Het controleplan omvat minstens het volgende: - de gebruikte grondstoffen, - de mengverhoudingen, - de berekening van de uitgevoerde correctie, - de proeven/metingen die tijdens de productie uitgevoerd worden met de toegepaste frequenties. Controle van het eindproduct: De minimale frequenties zijn weergegeven in bijlage C en zijn van toepassing voor alle gecertificeerde producten. Controle van de opslag van producten: Temperatuur en duur van de opslag van elk half- of eindproduct wordt doorlopend gecontroleerd zodat aantasting van de producten vermeden wordt. In geval van verlengde opslag (> 2 weken) dienen de breekindex of watergehalte (emulsie) of de viscositeit (vloeibitumen) beproefd te worden. Controle van het transport van producten: Conform met tabel 4 van de NBN EN 14733 (punt 4) evalueert de fabrikant de netheid en de algemene toestand van elk voertuig door middel van een visueel onderzoek. COPRO-document: TRA 56 Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen Blz. 8/20 Versie 1.0 dd. 18-04-2007

Art. 5.7.2 Maatregelen bij niet-conforme controleresultaten: Grondstoffen, fabricage en eindproducten: Geldt een vereiste voor een individuele, respectievelijk een gemiddelde waarde, dan dient elk individueel, respectievelijk gemiddeld beproevingsresultaat tussen de opgelegde grenswaarden te liggen. Wanneer een beproevingsresultaat buiten die grenzen valt, treft de fabrikant de nodige maatregelen om aan de tekortkomingen te verhelpen en voert een nieuwe proef uit. Wanneer de resultaten van twee opeenvolgende proeven buiten de opgelegde grenswaarden vallen, treft de fabrikant de nodige maatregelen, opgenomen in het technisch dossier, en verwittigt onmiddellijk de keuringsinstelling, dat oordeelt over de noodzaak van een uitzonderlijk controlebezoek. Fabricage-uitrusting: De fabrikant gaat na, of de geregistreerde gegevens in overeenstemming zijn met de in het technisch dossier gestelde eisen. Indien de gegevens niet overeenstemmen, neemt hij de nodige maatregelen om onmiddellijk aan de tekortkomingen te verhelpen. Meet- en beproevingsuitrusting: Van elke tekortkoming, vastgesteld aan de meet- en beproevingsuitrusting, gaat de fabrikant onmiddellijk de invloed na op de controleresultaten. Indien uit dit nazicht blijkt, dat de overeenkomstigheid van de eindproducten met de norm niet gewaarborgd is, neemt de fabrikant onmiddellijk de passende maatregelen en verwittigt hij tezelfdertijd de keuringsinstelling. Art. 5.7.3 Afwijkingen met betrekking tot de controleschema's De certificatie-instelling kan, op voorstel van de fabrikant en mits beschrijving in het technisch dossier, toestaan dat de voorgeschreven controleschema's en/of proefmethodes gedeeltelijk worden vervangen door alternatieve controleschema's en/of proefmethodes, op voorwaarde dat: - het controleniveau van de alternatieve schema's gelijkwaardig is met dat van de referentieschema's, - de correlatie tussen de alternatieve proefmethodes en de referentiemethodes gekend is en periodiek wordt nagezien, - de overeenkomstigheid van de producten met de norm gewaarborgd blijft, zonder dat de betrouwbaarheid verlaagd wordt. Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen COPRO-document: TRA 56 Versie 1.0 dd. 18/04/2007 Blz. 9/20

Art. 5.8 Werkboeken Art. 5.8.1 De schikking en de presentatie gebeuren in onderling overleg met de keuringsinstelling. Indien de fabrikant voor de zelfcontroleproeven een beroep doet op een extern laboratorium, worden de verslagen van dit laboratorium als werkboek beschouwd. Art. 5.9 Art. 5.9.2 Controleregisters De controleregisters bevatten minstens de volgende gegevens: Register van de grondstoffen: Dit register bevat voor alle grondstoffen de geleverde hoeveelheden, de kopieën van de leveringsbonnen in chronologische volgorde, de specificaties en eventuele beproevingsresultaten. Register van de fabricage: Voor elk te produceren product bevat dit register een productiefiche die onder andere de gebruikte grondstoffen vermeldt (met uitzondering voor bestanddelen van oppervlakteactieve waterfase), de geproduceerde hoeveelheden, de aangebrachte correcties ten opzichte van de productiefiche in functie van de uitgevoerde controles, de plaats en opslagvoorwaarden van elke productie (bewaring minimum 6 maanden). Beproevingsregister: In dit register worden alle goede en slechte controleresultaten die betrekking hebben op het eindproduct en de maatregelen genomen bij niet-overeenkomstige proefresultaten. Indien de fabrikant voor de zelfcontroleproeven een beroep doet op een extern laboratorium, worden de resultaten bekomen door dit laboratorium ten laatste 1 werkdag na het bekend zijn van de resultaten ingeschreven in de registers. Register van de voorraad: Dit register bevat voor alle leverbare producten de beschikbare voorraad en de opslagplaats. Register van de leveringen: Dit register bevat een afschrift van alle leveringsbonnen van eindproducten, alsook een maandelijkse overzicht van de geleverde hoeveelheden per product. Register van de meet- en beproevingsuitrusting: Dit register bevat: a) de controle-, ijkings- en kalibratieresultaten van de productie-, meet- en beproevingsapparatuur, b) de ijkings- en kalibratiecertificaten van deze apparatuur. COPRO-document: TRA 56 Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen Blz. 10/20 Versie 1.0 dd. 18-04-2007

Art. 5.10 Klachtenregisters De plaats waar dit register ter inzage beschikbaar is, dient vermeld te zijn in het technisch dossier. Art. 6 PRODUCTIDENTIFICATIE EN GEBRUIK VAN HET CERTIFICATIELOGO Art. 6.1.1 Voor de COPRO-gecertificeerde producten die in België worden geleverd vermeldt de leveringsbon minstens de volgende gegevens: - naam en identificatienummer van de vergunninghouder, - de productie-eenheid en identificatienummer, - de laadplaats -tijd en -datum, - de benaming van het product overeenkomstig de documenten vermeld in artikel 1.1.1 van dit reglement, - de commerciële benaming van het product, - de hoeveelheid, - de verwijzing naar de COPRO-certificatie (zie logoreglement LOGO 01). Art. 8 Art. 8.2 EXTERNE CONTROLE Controlebezoeken Art. 8.2.5 Er zijn twee types controlebezoeken, de T1 bezoeken, desgevallend aangevuld door Tm bezoeken: In principe is er één T1 controlebezoek per 1000 ton. Het minimum aantal T1 bezoeken is 4 per jaar. De T1 controlebezoeken hebben voornamelijk betrekking op: - de controle van de productie-installaties en van de voorraden, - indien mogelijk (zie eveneens type Tm bezoek) een monsterneming in aanwezigheid van de keuringsinstelling, - het uitvoeren van de proeven in aanwezigheid van de keuringsinstelling op het (de) afgenomen monster(s) (tijdens het T1 of Tm bezoek), - controle van de conformiteit van de verkregen resultaten, - de vergelijking tussen de resultaten die in aanwezigheid van het controleorganisme zijn verkregen en deze die op het monster van de industriële zelfcontrole zijn verkregen, - controle van het beproevingsregister(conformiteit van de resultaten en naleving van de frequenties), - controle van het productieregister, - controle van het klachtenregister, - controle van het productieregister - controle van de opslag van de grondstoffen, - controle van het register van de apparatuur, - controle van het register van het productieproces, - controle van het register van de meet- en beproevingsuitrusting. Vloeibitumen: de fabrikant zal de keuringsinstelling op de hoogte houden van producties en leveringen van vloeibitumen om de monsternemingen te kunnen uitvoeren. Indien het niet mogelijk is de monsterneming te combineren met een controlebezoek, zullen de Tm bezoeken uitgevoerd worden teneinde het in bijlage D voorziene aantal controlemonsters te bekomen. Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen COPRO-document: TRA 56 Versie 1.0 dd. 18/04/2007 Blz. 11/20

Emulsies: Indien het niet mogelijk is de nodige monsters voor de voorziene controleproeven uit te voeren tijdens de T1 controlebezoeken omwille van discontinue productie, zal de fabrikant de keuringsinstelling op de hoogte houden van de producties en leveringen van emulsies teneinde de monsternemingen voor de controleproeven te kunnen uitvoeren. Indien het niet mogelijk is de monsterneming te combineren met een controlebezoek, zullen de Tm bezoeken uitgevoerd worden teneinde het in bijlage D voorziene aantal controlemonsters te bekomen. De kosten voor Tm-bezoeken worden gefactureerd volgens TAR 01. Art. 8.3 Controleproeven Art. 8.3.2 Aantal monsternemingen voor controleproeven: zie bijlage D. Elke bemonstering omvat vier monsters tezelfdertijd ontnomen. Eén monster wordt beproefd in het productielaboratorium in aanwezigheid van de afgevaardigde van de keuringsinstelling en een ander wordt beproefd in het controlelaboratorium. Het derde en vierde monster worden verzegeld en bewaard bij de fabrikant voor het geval een tegenproef vereist is. Art. 8.3.3 Art. 8.3.8 De monsternemingen voor de controleproeven geschieden volgens de keuze van de keuringsinstelling. Beoordeling van de resultaten De fabrikant faxt of mailt de resultaten van de controleproeven die de afgevaardigde van de keuringsinstelling niet kon bijwonen naar de keuringsinstelling, van zodra deze gekend zijn. Overeenkomstigheidstest: Alle interne resultaten van het laboratorium voor zelfcontrole worden vergeleken met de eisen vermeld op de technische fiche. Indien de resultaten niet-overeenkomstig zijn, zijn de bepalingen van art. 5.7.2 van toepassing. Betrouwbaarheidstest: De betrouwbaarheidstest dient om statistisch te onderzoeken of de resultaten van de bijgewoonde proeven passen in de reeks van resultaten van de industriële zelfcontrole. De betrouwbaarheidstest wordt uitgevoerd op de proefresultaten van het eerste deelmonster van de bemonstering in het kader van de periodieke controleproeven bekomen in het bijzijn van de keuringsinstelling voor de volgende proeven: - emulsies: ph en watergehalte, - vloeibitumen: viscositeit. De betrouwbaarheid wordt getest aan de hand van de volgende vergelijking: k = X S r s n m COPRO-document: TRA 56 Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen Blz. 12/20 Versie 1.0 dd. 18-04-2007

Waarin: k = de betrouwbaarheidsfactor, X S = resultaat bijgewoonde proef, r m = gemiddelde van een reeks van 5 à 15 voorgaande resultaten (aantal te kiezen in functie van het aantal beschikbare recente proefresultaten), s n = standaardafwijking van de laatste XX proeven (XX te kiezen in functie van het aantal recente beschikbare proeven). Wanneer de waarde van k groter is dan 2,39 dan wordt er beschouwd dat de betrouwbaarheidstest niet voldoet. (de waarde 2,39 zal gedurende een periode informatief opgevolgd worden, nadien zal de adviesraad een beslissing nemen over het vastleggen van een maximum waarde). In het geval dat de betrouwbaarheidstest niet voldoet dient de fabrikant de reden van dit falen te onderzoeken (normaliteit van de statistische reeks, ). Het certificatiecomité beslist op basis van de resultaten van het onderzoek of er een extra bezoek vereist is voor een herhaling van de betrouwbaarheidstest. Dit extra bezoek wordt aangerekend aan partijkeuringstarief. Reproduceerbaarheidtest: Voor zover de reproduceerbaarheid van de proefmethode bekend is (zie betreffende NBN EN-normen), wordt de reproduceerbaarheid van de beproevingsresultaten nagegaan door bij ieder periodiek controlebezoek een reproduceerbaarheidstest uit te voeren. Men gaat na of het verschil tussen het resultaat van de zelfcontrole en het controleresultaat binnen het reproduceerbaarheidsinterval ligt. Wanneer het verschil tussen het resultaat van de zelfcontrole en het controleresultaat buiten dit reproduceerbaarheidsinterval valt, wordt door een tweede controlelaboratorium, in akkoord met de fabrikant gekozen onder de aangeduide beproevingslaboratoria, het derde monster beproefd. In het geval de fabrikant bijzondere opslagvoorwaarden voor het monster vermeldt (zie model technische fiche) zal hij het reservemonster aan deze voorwaarden bewaren gedurende een periode van 2 weken, voor het geval deze bijkomende proeven zouden moeten worden uitgevoerd. De tegenproeven hebben enkel betrekking op de gewraakte eigenschappen.. Wanneer tijdens de tegenproef, het verschil tussen de resultaten van het fabriekslaboratorium en deze van het tweede controlelaboratorium binnen de reproduceerbaarheidsintervallen liggen, dan voldoet de proef. Is dit echter niet het geval en valt bovendien het verschil tussen het resultaat van de zelfcontrole en het controleresultaat tussen de proefresultaten van de beide controlelaboratoria binnen het reproduceerbaarheidsinterval, dan neemt de fabrikant de gepaste maatregelen en meldt deze onmiddellijk aan de keuringsinstelling. Noot: in het geval de fabrikant een alternatieve methode gebruikt, kan het vinden van resultaten in de reproduceerbaarheid de gelijkwaardigheid van de alternatieve methode aantonen. In het geval de résultaten van de alternatieve methode niet binnen de reproduceerbaarheidsgrenzen list, kan het certificatiecomité beslissen dat de gelijkwaardigheid van de alternatieve methode opnieuw moet worden aangetoond. Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen COPRO-document: TRA 56 Versie 1.0 dd. 18/04/2007 Blz. 13/20

Art. 10 INLEIDEND BEZOEK EN TOELATINGSPERIODE Art. 10.2 Toelatingsperiode Art. 10.2.3 De duur van de toelatingsperiode bedraagt minimum 10 productiedagen en maximum 1 jaar. De duur is eveneens afhankelijk van de tijd die het de fabrikant zal nemen om aan alle bepalingen van het toepassingsreglement te voldoen. Art. 10.3 Art. 10.3.1 Zelfcontrole tijdens de toelatingsperiode Tijdens de toelatingsperiode wordt de industriële zelfcontrole uitgevoerd zoals tijdens de vergunningsperiode. De proeffrequentie: zie bijlage C. Art. 10.5 Art. 10.5.1 Externe controle tijdens de toelatingsperiode Tijdens de toelatingsperiode wordt de externe controle uitgevoerd zoals tijdens de vergunningsperiode met een frequentie van een periodiek controlebezoek per maand. Frequentie van controleproeven zie bijlage D. Alle uitgevoerde proeven teneinde het minimale aantal conforme proeven te bekomen worden in overweging genomen. Deze worden geanalyseerd door het certificatiecomité, dat zal evalueren in welke mate de fabrikant bekwaam is om de productie te beheersen. Art. 11 VERGUNNINGSVERLENING EN CERTIFICAAT Art. 11.2 Art. 11.2.1 Art. 11.5 Art. 11.5.1 Draagwijdte van de vergunning. Indien de vergunninghouder instaat voor het transport wordt de draagwijdte van de vergunning uitgebreid tot een vergunning bij levering, bij afhaling is de draagwijdte beperkt tot een vergunning bij afhaling. Wijziging van de vergunning Uitbreiding van de vergunning. De proef- en controlefrequenties voor uitbreiding zijn vermeld in bijlage C. COPRO-document: TRA 56 Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen Blz. 14/20 Versie 1.0 dd. 18-04-2007

Art. 13 FINANCIEEL STELSEL Art. 13.1 Art. 13.1.1 Financieel reglement Het financieel stelsel is vastgelegd in een overeenkomst tussen de fabrikant en COPRO. Voor de 20e van iedere maand deelt de vergunninghouder de in de voorafgaande maand geleverde hoeveelheden bitumenemulsie aan de certificatie-instelling mee. Dit gebeurt aan de hand van een aangifteformulier (model bijlage B aan dit toepassingsreglement). De facturatie van de productiebijdrage gebeurt maandelijks. Indien op het einde van het administratief jaar blijkt, dat de totale productie van bitumenemulsie op jaarbasis de 4000 ton niet bereikt, en/of de totale productie vloeibitumen de 1000 ton niet bereikt, wordt het laatste factuurbedrag verhoogd, zodanig dat op jaarbasis een minimum productiebijdrage voor 4000 ton emulsie en/of 1000 ton vloeibitumen wordt bereikt. Als er voor eenzelfde productie-eenheid verschillende vergunningen zijn uit de reeks 54, 55, en 56 (bitumineuze bindmiddelen) en minstens voor één van de vergunningen de minimum productie bereikt wordt, wordt er geen bijkomende productiebijdrage gevraagd, maar betaalt de vergunninghouder de proefkosten van de controleproeven die niet gedekt worden door de productiebijdrage. De kosten voor een Tm bezoek worden gefactureerd volgens TAR 01. In tegenstelling tot de regels beschreven in het financieel stelsel (TAR 02) zijn de kosten met betrekking tot de controleproeven tijdens de vergunningsperiode voor de rekening van de certificatie-instelling (uitzondering cf vorige paragraaf). De kosten voor de verplaatsingen naar het buitenland zijn ten laste van de vergunninghouder. Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen COPRO-document: TRA 56 Versie 1.0 dd. 18/04/2007 Blz. 15/20

BIJLAGE A: Modellen van technische fiche: voorbeeld kationische bitumenemulsie [entête courrier mentionnant Nom, adresse,... du fabricant // Briefhoofd met vermelding van naam, adres,... fabrikant] N d identification XXX Identificatienummer FICHE TECHNIQUE Emulsion cationique de bitume [dénomination cahier des charges / benaming bestekken] TECHNISCHE FICHE RW 99 EN 13808 SB 250 [dénomination commerciale / commerciële benaming] Kationische bitumenemulsie Essais Proeven Emulsion de bitume Bitumenemulsie METHODE Unité Eenheid Polarité/Polariteit NBN EN 1430 - positive ph NBN EN 12850 - max. 6 Teneur en liant / bindmiddelgehalte NBN EN 1428 % max Indice de rupture / Breekindex NBN EN 13075-1 - Temps d écoulement... mm(viscosimètre à écoulement) / uitstroomtijd met uitstroomviscometer... mm Résidu sur tamis de 0,5 mm / Zeefrest op de zeef van 0,5 mm. Liant résiduel Residueel bindmiddel NBN EN 12846 NBN EN 1429 % max NBN EN 13074 Pénétrabilité /Indringing NBN EN 1426 1/10 mm Ramollissement anneau et bille / verwekingspunt ring en kogel Retour élastique à / elastisch herstel bij 25 C NBN EN 1427 C NBN EN 13398 % s Données certifiées Gecertificeerde Gegevens données informatives informatieve gegevens Valeurs types/ Typische waarden INFORMATIEVE GEGEVENS Conditions de stockage Voorwaarden voor het opslaan Echantillons / Monsterneming DONNEES INFORMATIVES C Recipiënten / Récipients Température de stockage conseillée/ Aanbevolen C bewaartemperatuur Délais dans lesquels les essais doivent être réalisés/ termijn jours/dagen waarbinnen de proeven dienen uitgevoerd te worden Les données informatives ne sont ni certifiées ni contractuelles. De informatieve gegevens zijn noch gecertificeerd noch contractueel. version validité Fabricant Nom et signature Authentification par COPRO X.X *1 Philippe du Bus de Warnaffe Versie Geldigheid Fabrikant Naam en handtekening *1 de datum van geldigheid van het certificaat van overeenkomstigheid Waarmerking door COPRO COPRO-document: TRA 56 Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen Blz. 16/20 Versie 1.0 dd. 18-04-2007

BIJLAGE B: Model van aangifteformulier COPRO vzw Onpartijdige Instelling voor de Controle van Bouwproducten Z.1 Researchpark, Kranenberg 190-1731 ZELLIK 02 468 00 95 02 469 10 19 info@copro.eu Afdeling BTW BE 0424.377.275 KBC 426-4079801-56 CERTIFICATIE AANGIFTE van de leveringen emulsies en/of vloeibitumen voor de wegenbouw Datum Fabrikant Identificatienummer Productieplaats Jaar Maand 1 GELEVERDE HOEVEELHEID Product Geleverde hoeveelheid [ton] Tarief [per ton] Totaal TOTAAL: 2 OPMERKINGEN Naam Handtekening Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen COPRO-document: TRA 56 Versie 1.0 dd. 18/04/2007 Blz. 17/20

BIJLAGE C: Overzichtslijst voorlopige proeffrequenties (de frequenties die gerespecteerd dienen te worden om te voldoen aan de norm NBN EN 14733 zijn opgenomen in de tweede tabel) PRODUCTGROEP KATIONISCHE BITUMENEMULSIE ANIONISCHE BITUMENEMULSIES VLOEIBITUMEN BEREIDMET PETROLEUMOLIEN VLOEIBITUMEN OP BASIS VAN POLYMEERGEMODIFICEERD BITUMEN BEREID MET PETROLEUMOLIEN PROEVEN INLEIDINGSPERIODE VOORLOPIGE FREQUENTIE VERGUNNINGSPERIODE VOORLOPIGE FREQUENTIE 1. ph of polariteit 1/50t. 5/product 1/maand met productie/product 1/50T 1/maand met productie/product 2. bindmiddelgehalte 1/lot ; 5/product 1/lot 3. breekindex 1/200t ; 5/product 1/maand met productie/product 1/200T 1/maand met productie/product 4. uitstroomtijd 5/product 2/jaar met productie/product 5. zeefrest op de zeef van 0,5 mm 5/product 1/jaar met productie/product Op teruggewonnen bindmiddel: 6. indringing 1product 1/jaar met productie/product 7. verwekingspunt ring en kogel 1/ product 1/jaar met productie/product 8. elastisch herstel bij 25 C (polymeerbitumenemulsie) 1/ product 1/jaar met productie/product 1. ph of polariteit 1/50t ; 5/product 1/maand met productie/product 1/50T 1/maand met productie/product 2. watergehalte 1/lot; 5/product 1/lot 3. spreidingsfijnheid 1/200t ; 5/product 1/maand met productie/product 1/200T 1/maand met productie/product 4. kinematische viscositeit bij 20 C 5/product 2/jaar met productie/product 5. breekindex 5/product 1/jaar met productie/product Op teruggewonnen bindmiddel: 6. indringing 1product 1/jaar met productie/product 7. oplosbaarheid 1/ product 1/jaar met productie/product 8. relatieve volumemassa 1/ product 1/jaar met productie/product 1. kinematische viscositeit bij 60 C 1/50t ; 5/product 1/maand met productie/product 1/50T 1/mois avec production/product 2. vlampunt C.O.C. 1/3000T; 1/product 1/jaar met productie/product 3. distillatie 1/500T; 1/product 1/jaar met productie/product 4. gehalte aan residuaal bindmiddel 1/product Op residuaal bindmiddel: 1/jaar met productie/product 5. indringing 1/product 1/jaar met productie/product 6. oplosbaarheid 1/product 1/jaar met productie/product 1. uitstroomtijd bij 60-10 1/50t ; 5/product 1/maand met productie/product 1/50T 1/mois avec production/product 2. gehalte aan residuaal bindmiddel 1/product 1/jaar met productie/product Op residuaal bindmiddel: 3. indringing 1/product 1/jaar met productie/product 4. verwekingspunt 1/product 1/jaar met productie/product 5. breekpunt Fraass 1/product 1/jaar met productie/product 6. rekbaarheid bij 5 C 1/product 1/jaar met productie/product COPRO-document: TRA 56 Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen Blz. 18/20 Versie 1.0 dd. 18-04-2007

Te respecteren frequentie om te voldoen aan de norm NBN EN 14733 PRODUCTGROEP KATIONISCHE BITUMENEMULSIE ANIONISCHE BITUMENEMULSIES VLOEIBITUMEN BEREID MET PETROLEUMOLIEN VLOEIBITUMEN OP BASIS VAN POLYMEERGEMODIFICEERD BITUMEN BEREID MET PETROLEUMOLIEN PROEVEN TOELATINGSPERIODE FREQUENTIE VERGUNNINGSPERIODE FREQUENTIE 1. ph of polariteit 1/lot ;. 5/product 1/lot 2. bindmiddelgehalte 1/lot ; 5/product 1/lot 3. breekindex 1/3 loten ; 1/product 1/3 loten 4. uitstroomtijd 1/lot ; 5/product 1/lot 5. zeefrest op de zeef van 0,5 mm 1/lot ; 5/product 1/lot Op residuaal bindmiddel: 6. indringing 1/product 1/jaar met productie/product 7. verwekingspunt ring en kogel 1/product 1/jaar met productie/product 8. elastisch herstel bij 25 C (polymeerbitumenemulsie) 1/product 1/jaar met productie/product 1. ph of polariteit 1/lot ; 5/product 1/lot 2. bindmiddelgehalte 1/lot ; 5/product 1/lot 3. breekindex 1/3 loten ; 1/product 1/lot 4. kinematische viscositeit bij 20 C 1/3 loten ; 1/product 1/lot 5. zeefrest op de zeef van 0,160 mm 1/3 loten ; 1/product 1/3 lots Op residuaal bindmiddel: 6. indringing 1/product 1/jaar met productie/product 7. oplosbaarheid 1/product 1/jaar met productie/product 8. relatieve volumemassa 1/product 1/jaar met productie/product 1. kinematische viscositeit bij 60 C 1/lot ; 5/product 1/lot 2. vlampunt C.O.C. 1product 1/jaar met productie/product 3. distillatie 1/product 1/jaar met productie/product 4. gehalte aan residuaal bindmiddel 1/product 1/jaar met productie/product Op residuaal bindmiddel: 5. indringing 1/product 1/jaar met productie/product 6. oplosbaarheid 1/product 1/jaar met productie/product 1. uitstroomtijd bij 60-10 1/lot ; 5/product 1/lot 2. gehalte aan residuaal bindmiddel 1product 1/jaar met productie/product Op residuaal bindmiddel: 3. indringing, verweking 1/product 1/jaar met productie/product 4. breekpunt Fraass 1/product 1/jaar met productie/product 5. rekbaarheid bij 5 C 1/product 1/jaar met productie/product Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen COPRO-document: TRA 56 Versie 1.0 dd. 18-04-2007 Blz. 19/20

BIJLAGE D: Controleproeven PRODUCTGROEP KATIONISCHE BITUMENEMULSIE ANIONISCHE BITUMENEMULSIES VLOEIBITUMEN BEREID MET PETROLEUMOLIEN VLOEIBITUMEN OP BASIS VAN POLYMEERGEMODIFICEERD BITUMEN BEREID MET PETROLEUMOLIEN PROEVEN TOELATINGSPERIODE FREQUENTIE VERGUNNINGSPERIODE FREQUENTIE 1. ph of polariteit 1/product, minimum 5 (2) 2. bindmiddelgehalte 1/product, minimum 5 (1) 3. breekindex 1/product, minimum 3 (2) 4. uitstroomtijd 1/product, minimum 3 (2) 5. zeefrest op de zeef van de 0,5 mm 1/product, minimum 3 (2) Op residuaal bindmiddel: 6. indringing ; verwekingspunt ring en kogel; 1/product (2) 7. elastisch herstel bij 25 C (emulsie van polymeer bitumen) 1/product (2) 1. ph of polariteit 1/product, minimum 5 (2) 2. bindmiddelgehalte 1/product, minimum 5 (1) 3. breekindex 1/product, minimum 3 (2) 4. kinematische viscositeit bij 20 C 1/product, minimum 3 (2) 5. zeefrest op de zeef van 0,160 mm 1/product, minimum 3 (2) Op residuaal bindmiddel: 6. indringing, oplosbaarheid, relatieve volumemassa 1/product (2) 1. kinematische viscositeit bij 60 C 1/product, minimum 5 (1) 2. vlampunt C.O.C. 1product (2) 3. distillatie 1/product (2) 4. gehalte aan residuaal bindmiddel 1/product (2) Op residuaal bindmiddel: (2) 5. indringing, oplosbaarheid 1/product (2) 1. uitstroomtijd bij 60-10 1/product, minimum 5 (1) 2. gehalte aan residuaal bindmiddel 1product (2) Op residuaal bindmiddel: 1/product (2) 3. indringing, verweking, breekpunt Fraass, rekbaarheid 1/product (2) Verdeeld over de verschillende producten zijn er: - 1 monsterneming waarop de proeven (1) en (2) uitgevoerd worden, - maximum 6 monsternemingen waarop slechts de proeven (1) uitgevoerd worden.(# monsternemingen = #controlebezoeken cf 8.2.5) COPRO-document: TRA 56 Toepassingsreglement voor bitumenemulsies en vloeibitumen Blz. 20/20 Versie 1.0 dd. 18-04-2007

COPRO asbl Organisme impartial de Contrôle de Produits pour la Construction Z.1 Researchpark - Kranenberg 190-1731 Zellik 02 468 00 95 info@copro.eu TVA BE 0424.377.275 02 469 10 19 www.copro.eu KBC 426-4079801-56 REGLEMENT D'APPLICATION TRA 56 COPRO Version 1.0 18-04-2007 REGLEMENT D'APPLICATION POUR EMULSIONS DE BITUME ET BITUMES FLUXES UTILISES DANS LA CONSTRUCTION ROUTIERE Approuvé par le Conseil Consultatif émulsions et bitumes fluxés le 07-02-2007. Entériné par le Conseil d Administration du 31-05-2007. COPRO 2007

SOMMAIRE Notes Préliminaires 4 Définitions, références et abréviations 4 Art. 1 DOMAINE D'APPLICATION 5 Art. 3 ORGANISMES D'INSPECTION 6 Art. 4 LABORATOIRES DE CONTROLE 6 Art. 5 AUTOCONTROLE 6 Art. 5.2 Installations de production 6 Art. 5.3 Laboratoire d'autocontrôle 6 Art. 5.4 Etalonnages et vérifications 7 Art. 5.6 Dossier technique 7 Art. 5.7 Schémas de contrôle 8 Art. 5.8 Carnets de travail 10 Art. 5.9 Registres de contrôle 10 Art. 5.10 Registres des plaintes 11 Art. 6 IDENTIFICATION DES PRODUITS ET UTILISATION DU LOGO DE CERTIFICATION 11 Art. 8 CONTROLE EXTERNE 11 Art. 8.2 Visites de contrôle 11 Art. 8.3 Essais de contrôle 12 Art. 10 VISITE PRELIMINAIRE ET PERIODE PROBATOIRE 14 Art. 10.2 Période probatoire 14 Art. 10.3 Autocontrôle en période probatoire 14 Art. 10.5 Contrôle externe en période probatoire 14 Art. 11 LICENCE ET CERTIFICAT 14 Art 11.2 Portée de la licence 14 Art 11.5 Modification de la licence 14 Art. 13 REGIME FINANCIER 15 Art. 13.1 Règlement financier 15 ANNEXE A : Modèles de fiche technique : exemple émulsion cationique de bitume 16 ANNEXE B : Modèle de formulaire de relevé de livraison 17 Règlement d application pour émulsions de bitume et bitumes fluxés Document COPRO : TRA56 Version 1.0 du 18-04-2007 Page 2/20

ANNEXE C: Résumé fréquences d'essais autocontrôle provisoire 18 ANNEXE D: Essais de contrôle 20 Règlement d application pour émulsions de bitume et bitumes fluxés Document COPRO : TRA56 Version 1.0 du 18-04-2007 Page 3/20

Notes Préliminaires Ce règlement d'application est complémentaire aux dispositions du Règlement de certification de produits dans le secteur de la construction CRC 01. Mis à part les précisions mentionnées dans ce document, les articles du Règlement de certification de produits CRC 01 sont d'application. Les articles ci-dessous se rapportent aux numéros des articles du Règlement de certification de produits. Définitions, références et abréviations Définitions Lot La quantité d émulsion/de bitume fluxé produite et stockée dans une citerne quant l approvisionnement de la production est terminé. Le lot est sensé rester inchangé tant qu il n y a pas de nouvelle production ajoutée. La quantité d émulsion/de bitume fluxé produite en une seule opération Références CRC 01 LOGO 01 TAR 01 TAR 02 TRA 54 TRA 55 NBN EN 13808 NBN EN 14733 Règlement de certification de produits dans le secteur de la construction Règlement d'usage du logo COPRO et des références à la marque COPRO Tarif pour les réceptions par lot COPRO Règlement financier dans le cadre de la marque de conformité COPRO Règlement d'application d'usage et de contrôle de la marque BENOR dans le secteur des bitumes routiers. Règlement d'application d'usage dans le secteur de bitumes modifiés utilisés dans la construction routière Bitumes et liants bitumineux - Cadre de spécifications pour les émulsions cationiques de bitume Bitumes et liants bitumineux Maîtrise de la production en usine des émulsions de bitume, des bitumes fluxés et fluidifés Abréviations IBN TRA Institut belge de normalisation Règlement d'application d'usage et de contrôle de la marque COPRO pour un produit particulier Règlement d application pour émulsions de bitume et bitumes fluxés Document COPRO : TRA56 Version 1.0 du 18-04-2007 Page 4/20

Art. 1 DOMAINE D'APPLICATION Art. 1.1.1 Le présent règlement d'application est d'application pour l'octroi de la licence d'usage du certificat COPRO de conformité et du logo de certification COPRO de conformité pour les émulsions de bitume utilisées dans la construction routière. La certification des émulsions de bitume cationique peut avoir lieu pour tout produit faisant l'objet de la nome NBN EN 13808 et d'au moins un des documents suivants : - le CCT RW 99, - le SB 250, - le CCT 2000, - un Cahier Spécial des Charges, - une Circulaire d'un Ministère, - une fiche technique authentifiée par COPRO (spécifications internes du fabricant). La certification des émulsions de bitume anioniques et de bitume fluxé peut avoir lieu pour tout produit faisant l'objet d'au moins un des documents précités : Le fabricant spécifie sa gamme de produits à l'aide d'une fiche technique authentifiée par l'organisme de certification pour chaque élément certifié. Cette fiche technique fait partie intégrante du certificat. Un modèle de fiche technique est repris dans l'annexe A de ce règlement. La fiche technique mentionne au moins : - l'unité de production et numéro d'identification, - la dénomination du produit conformément aux documents mentionnés en article 1.1.1 de ce règlement, - norme et/ou les cahiers des charges d'application, - la dénomination commerciale du produit, - la version de la fiche technique, - les spécifications du produit conformément aux documents mentionnés en article 1.1.1 de ce règlement ainsi que les méthodes d essais, et pour les essais fréquents les moyennes annuelles, - données informatives : conditions de stockage du produit, conditions de stockage des échantillons (pour les émulsions). Un modèle de fiche technique est repris en annexe A de ce règlement. Règlement d application pour émulsions de bitume et bitumes fluxés Document COPRO : TRA56 Version 1.0 du 18-04-2007 Page 5/20

Art. 3 ORGANISMES D'INSPECTION Art. 3.1.2 La liste des organismes d'inspection désignés est disponible sur le site web de COPRO (site web: www.copro.info). Art. 4 LABORATOIRES DE CONTROLE Art. 4.1.2 La liste des laboratoires de contrôle désignés est disponible sur le site web de COPRO (site web: www.copro.info). Art. 5 Art. 5.2 AUTOCONTROLE Installations de production Art. 5.2.1 Art. 5.3 Art. 5.3.1 Pour chaque produit, le fabricant fixe les moyens de production nécessaires, les paramètres de production à respecter et les matières premières à utiliser pour la production d'un produit fini conforme. Les installations de production doivent correspondre aux exigences fixées dans cette description. Laboratoire d'autocontrôle Le laboratoire d'autocontrôle doit au moins disposer des équipements de mesure et d'essai, pour exécuter les essais repris ci-dessous (selon les normes d'application) : Pour le fabricant d émulsions : - prélèvement des échantillons selon EN 58, - teneur en liant (par teneur en eau) des émulsions (NBN EN 1428), - Indice de rupture (NBN EN 13075-1 pour les émulsions cationiques), - ph des émulsions (NBN EN 12850), - détermination du temps d'écoulement des émulsions cationiques de bitume à l'aide d'un viscosimètre à écoulement (NBN EN 12846), - résidu au tamis de 0,5 mm pour les émulsions cationique ou au tamis de 0,160 mm pour les émulsions anioniques (NBN EN 1429). Pour le fabricant de bitume fluxé : - Temps d écoulement (viscosité S.T.V.) à 60 C et 1 0 mm (NBN EN 13357), - Viscosité cinématique à 60 C. Art. 5.3.2 Pour les essais repris ci-dessous, le fabricant peut éventuellement faire appel aux équipements de contrôle d'un laboratoire externe d'autocontrôle (selon les normes d'application) : Pour le fabricant d émulsions : - récupération du liant d une émulsion de bitume par évaporation (NBN EN 13074), - pénétrabilité sur le liant récupéré (NBN EN 1426), - ramollissement B et A sur le liant récupéré (NBN EN 1427). Règlement d application pour émulsions de bitume et bitumes fluxés Document COPRO : TRA56 Version 1.0 du 18-04-2007 Page 6/20

Le cas échéant : - retour élastique à 25 C (NBN EN 13398), - polarité (NBN EN 1430), - masse volumique relative du liant récupéré (NBN EN ISO 3838), - solubilité du liant résiduel (NBN EN 12592). Pour le fabricant de bitume fluxé : - Distillation, teneur en liant résiduel, récupération du liant (NBN EN 13358), - Point d éclair C.O.C. (NBN EN ISO 2592). Le cas échéant : - Retour élastique à 25 C (NBN EN 13398), - Ductilité à 5 C (C.M.E. 08.36), - Pénétrabilité (NBN EN 1426), - Température de ramollissement Bille et anneau(nbn EN 1427), - Point de fracture Fraass (NBN EN 12593). Art. 5.4 Art. 5.4.1 Etalonnages et vérifications Au cas où le fabricant est certifié système ISO 9000 le système implémenté peut être pris en considération pour la certification COPRO des émulsions et des bitumes fluxés. Les procédures sont présentées à l organisme de certification pour accord et les registres d étalonnages sont mis à la disposition de l organisme d inspection. Pour les fabricants qui n ont pas (encore) implémenté de système de qualité ISO 9000 les méthodes et les fréquences minimales des étalonnages et vérifications sont reprises dans la note réglementaire RNR 03. Le fabricant présente un schéma de contrôle à faire approuver par l organisme de certification, dans lequel il énumère les appareils à contrôler et les méthodes et fréquences de contrôle. Chaque laboratoire est responsable pour le bon fonctionnement et les étalonnages et vérifications de ses appareils. Art. 5.6 Art. 5.6.3 Dossier technique En plus des dispositions du CRC 01, le dossier technique contient les données complémentaires suivantes : - une fiche technique pour chaque produit certifié COPRO, - fiche de fabrication des produits (voir 5.2), - un schéma pour le contrôle des matières premières, de la production et des produits finis, - description du flux des matières premières jusqu aux produits finis, - un schéma avec les mesures correctives, - toute dérogation à ce règlement, préalablement approuvée, - toute donnée complémentaire conformément aux dispositions de ce règlement.(comme par exemple l endroit où le registre des plaintes est consultable). Chaque modification ou adaptation du dossier technique doit être approuvée par l'organisme de certification. Règlement d application pour émulsions de bitume et bitumes fluxés Document COPRO : TRA56 Version 1.0 du 18-04-2007 Page 7/20

Art. 5.7 Schémas de contrôle Art. 5.7.1 Contrôle des matières premières : Le contrôle du bitume est selon les fréquences du TRA 54. Le contrôle des bitumes modifiés est selon le TRA 55. Pour les autres matières premières le fabricant détermine les analyses à effectuer. Les matières premières certifiées BENOR ou COPRO sont exemptes de contrôle des caractéristiques certifiées, pour autant qu un bon de livraison mentionnant la certification BENOR ou COPRO, accompagne chaque livraison. Dans ce cas, le contrôle se limite à une vérification visuelle des matières premières et à une vérification de leur identification et de la conformité des données mentionnées dans ces documents au sujet des quantités fournies. Pour des matières premières pour lesquelles la certification BENOR ou COPRO n est pas possible, la même exemption que pour les matières premières certifiées BENOR ou COPRO peut être obtenue, à condition que la fourniture soit accompagnée d un autre certificat de contrôle ou d une attestation de réception par lot et moyennant l autorisation écrite de l organisme de certification. Sinon celles-ci sont à contrôler selon les exigences du fabricant d émulsions. Contrôle de la production : La production est contrôlée suivant un plan de contrôle qui reprend les critères, la nature et les fréquences des contrôles, et que le fabricant soumet à l'approbation de l'organisme de certification, l étalonnage en usine est conforme au tableau 2 de la NBN EN 14733. Ce schéma mentionne au moins : - les matières premières utilisées, - les proportions du mélange, - les calculs de corrections apportés, - les essais/mesures ayant lieu en cours de production ainsi que la fréquence. Contrôle des produits finis : Les exigences minimales reprises en Annexe C sont d'application pour chaque produit certifié. Contrôle du stockage des produits : La température et la durée de stockage de chaque produit fini doivent être contrôlée de manière continue afin d'éviter toute dégradation. En cas de stockage prolongé (> 2 semaines) des essais d indice de rupture ou de teneur en eau (émulsion) ou de viscosité (bitume fluxé) doivent être réalisé. Contrôle du transport des produits : Conformément au tableau 4 de la NBN EN 14733 (point 4) le fabricant évalue la propreté et l état général de tout véhicule de livraison par un examen visuel. Règlement d application pour émulsions de bitume et bitumes fluxés Document COPRO : TRA56 Version 1.0 du 18-04-2007 Page 8/20