Onderzoeksopdracht Crossmedialab Titel Communities online en offline: casus Roots2Share Probleemomgeving Roots2Share is een internationaal samenwerkingsverband van twee Nederlandse musea (Museum Volkenkunde en Museon) en twee Groenlandse musea gericht op (digitale) erfgoedrepatriëring. Concreet gaat het om de uit ruim 4000 foto's bestaande fotocollectie van de Nederlandse oud- conservator Gerti Nooter, die in de jaren 1960, '70 en '80 zijn genomen op Groenland van de Inuit bevolking. Het project Roots2Share wil deze fotocollectie terugbrengen naar de bron: Groenland. Dit zal vorm krijgen in uiteenlopende exposities in Nederland en Groenland en middels een experimenteel digitaal erfgoedforum dat in het teken staat van betekenisgeving en debat. Immers voorwerpen, verhalen of foto's zijn onlosmakelijk verbonden met culturele identiteit. Een actieve participatie van zowel de Groenlandse als de Nederlandse bevolking zal hierbij van wezenlijk belang worden. Zeker nu, omdat als gevolg van de hoge leeftijd van diverse Inuit de komende jaren veel traditionele kennis en ervaring verloren dreigt te gaan. Belangrijk onderdeel is het Digitaal Erfgoedforum. Binnen dit onderdeel vormt actieve participatie van bezoekers het uitgangspunt. Oog in oog met de foto`s moet men geprikkeld worden tot een persoonlijke terugblik, een kritische analyse of een vragende houding. Via een nieuwe website willen we de 'fotocollectie Nooter' delen met de 'source communities' op Groenland. De ruim 4000 foto`s zullen gefaseerd online worden gezet. Voor veel (oud)- inwoners van Groenland zal het voor het eerst mogelijk zijn om oude foto`s met daarop bijvoorbeeld zichzelf, hun opa of hun dorp te bekijken. Beelden die het verleden weer een beetje tot leven wekken. Met het digitaal erfgoedforum opent de bezoeker een 'digitaal geschiedenisboek'. Op het forum worden Groenlandse bezoekers geprikkeld om bij de beelden informatie achter te laten. Inuit verbinden ('taggen') dus een stukje context, kennis of een persoonlijke ervaring aan een foto van Nooter. Andere bezoekers worden uitgedaagd om direct hierop te reageren. Inuit kunnen tevens elkaar aanvullen, bevragen en verbeteren. Vanuit de 'source communities' zal deze informatie veelal in de talen Oost- of West- Groenlands aangeleverd worden. Aangezien we de website ook toegankelijk willen maken voor doelgroepen buiten Groenland, zal een redactie nieuwe 'tags' wekelijks vertalen in het Engels en/of het Deens. Bezoekers van de tentoonstellingen in Nederland zullen via het forum op actieve wijze kennis kunnen maken met de fotocollectie Nooter. Net als op Groenland, wordt het publiek hierbij uitgenodigd om input te leveren op specifieke foto`s. In tegenstelling tot het delen van traditionele kennis of een persoonlijke herinnering, zullen Nederlandse bezoekers hoofdzakelijk vragen hebben. Dit zullen veelal vragen zijn die het best beantwoord kunnen worden door de 'source communities' zelf. Actieve participatie van bezoekers is aldus het uitgangspunt: vanuit een persoonlijk perspectief (terugblik, herinneren, etc.) maar ook vanuit een maatschappelijk perspectief 1
(kritische blik op geschiedenis, vragen rond identiteit, etc.). Hier ligt een aantal uitdagingen, zoals het combineren van online communities en offline communities (tentoonstelling- bezoekers, speciale events voor de source community), de verschillende doelgroepen waar het forum zich op richt (in de projectbeschrijving worden genoemd: source community, leerlingen van basis- en middelbare scholen, volwassenen, pool- en fotoliefhebbers, gezinnen, universiteiten, collega- musea, Groenlandse bevolking, Deense academici en musea, Deense geïnteresseerden), de inzet van social media in educatief verband, en het stimuleren van een actieve houding. De ontwikkeling en beheer van het digitaal erfgoedforum wordt gezien als een essentieel leerproces voor andere, toekomstige repatriëringprojecten van het Museum Volkenkunde, het Museon en andere (inter)nationale musea. Te denken valt aan collecties uit Indonesië en Suriname. Daarom is er de ambitie een website te realiseren die geschikt is om ook andere volkenkundige collecties, van foto tot film, van voorwerp tot verhaal, op soortgelijke wijze te delen met desbetreffende source communities. Vanwege dit ambitieuze karakter is er gekozen voor een algemeen toepasbaar internetadres: www.roots2share.org. Roots2Share kan zich daarmee ontwikkelen tot een internationaal platform voor het delen van kennis en herinneringen ten aanzien van cultureel erfgoed. Onderzoeksvraag Welke crossmediale middelen kunnen worden ingezet om de online/offline communities in het project Roots2Share te organiseren, te faciliteren en te stimuleren tot actieve bijdrage? Relatie met het onderzoek van het Crossmedialab Dit onderzoek valt binnen het domein 'Cultureel Erfgoed' waar het Crossmedialab zich op richt. De vraag naar actief burgerschap valt onder de langlopende onderzoekslijn naar mediawijsheid. Bedrijfsomschrijving: Het Crossmedialab (http://www.crossmedialab.nl) is de werkplaats binnen de Faculteit Communicatie & Journalistiek waar toegepast onderzoek plaatsvindt naar crossmedia. Het onderzoek begeeft zich op de domeinen media, cultureel erfgoed, marketing, onderwijs en richt zich op de individuele beleving van crossmedia, de (organisatorische) veranderingen in processen van waarde- uitwisseling en de maatschappelijke ontwikkeling van mediawijsheid. Het onderzoek wordt middels projecten uitgevoerd door projectteams waarin studenten, docenten en externe onderzoekers participeren. Gewenst profiel onderzoeker: Je beschikt over een goede schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid, bent proactief en hebt een positief- kritische houding. Je hebt brede interesse binnen het onderzoeksvak, en bent ambitieus. Je vindt het prettig te werken in een dynamische uitdagende omgeving. Contactgegevens: Naam mentor: Yvonne Buma Functie: Docent Telefoonnummer: 030-2193640 E- mailadres: yvonne.buma@hu.nl 2
Projectopdracht 30 ECTS (Afstuderen) Onderzoek de crossmediale mogelijkheden voor het project Roots2Share om actieve online en offline communities te organiseren, faciliteren en te stimuleren? 1. Analyseer de context van Roots2Share zoals beoogde doelgroepen, ambitie, mogelijkheden, financiën, etcetera. 2. Doe een literatuuronderzoek naar state- of- the- art kennis over online en offline communities via crossmediale middelen. 3. Verzamel best practices en showcases van online en offline communities die relevant 4. Ontwerp een aantal scenario s hoe de communities van Roots2Share kunnen worden 5. Breng een onderbouwd advies uit aan Roots2Share over de inzet van online en offline communities. 1. Scriptie 2. Presentaties in kenniskring 3. Bijdrage aan publicatie 'LabRats'. Handleiding afstuderen bij het Crossmedialab Templates voor onderzoeksvoorstel, - plan, en - rapportage Analysekader voor casussen Literatuurverwijzingen. CELL Cahier - De Digitale Kunstkammer CELL Cahier - Wijs met Media Reageren Bekijk de afstudeerhandleiding van het Crossmedialab over te ondernemen stappen als je dit afstudeeronderzoek wilt gaan doen. 3
Projectopdracht 15 ECTS (Afstuderen)* Onderzoek de crossmediale mogelijkheden voor het project Roots2Share om actieve online en offline communities te organiseren, faciliteren en te stimuleren? 1. Analyseer de context van Roots2Share zoals beoogde doelgroepen, ambitie, mogelijkheden, financiën, etcetera. 2. Doe een literatuuronderzoek naar state- of- the- art kennis over online en offline communities via crossmediale middelen. 3. Verzamel best practices en showcases van online en offline communities die relevant 4. Ontwerp een aantal scenario s hoe de communities van Roots2Share kunnen worden 5. Breng een onderbouwd advies uit aan Roots2Share over de inzet van online en offline communities. 1. Scriptie 2. Presentaties in kenniskring 3. Bijdrage aan publicatie 'LabRats'. Handleiding afstuderen bij het Crossmedialab Templates voor onderzoeksvoorstel, - plan, en - rapportage Analysekader voor casussen Literatuurverwijzingen. CELL Cahier - De Digitale Kunstkammer CELL Cahier - Wijs met Media Reageren Bekijk de afstudeerhandleiding van het Crossmedialab over te ondernemen stappen als je dit afstudeeronderzoek wilt gaan doen. * Opmerking: het verschil met de 30 ECTS opdracht zit in het aantal te onderzoeken voorbeelden en de scope van het gekozen thema. 4
Projectopdracht 5 ECTS (Praktijkopdracht) Maak een ontwerp voor het digitaal erfgoedforum van het Roots2Share project met de focus om online/offline communities te faciliteren en te stimuleren tot actieve bijdrage 1. Verzamel best practices en showcases van online en offline communities die relevant 2. Beschrijf een aantal scenario s hoe de communities van Roots2Share kunnen worden 3. Ontwerp een (deel van een) website als invulling van het digitaal erfgoedforum. 1. Website. 2. Presentatie in kenniskring. Idola van de Crossmedia Literatuurverwijzingen CELL Cahier - De Digitale Kunstkammer. 5