Programma. De Noordzee. 17 maart Eelco Leemans Stichting De. Ø Inleiding Ø Stichting De Noordzee Ø De Noordzee: ecosysteem en natuurgebieden

Vergelijkbare documenten
... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit?

Vraag 1 Ben u bekend met het artikel Onderzoekers: plasticsoep in Stille Oceaan komt vooral van visserij en scheepvaart 1?

Klaverbank/ Botney Cut Experience IV

Bewoners van de Noordzee

Noordzeedagen. Kennis Beleid Beheer Wind op Zee

Jeroen Dagevos. Stichting De Noordzee

Nieuwe milieuregelgeving in de zeevaart: Vloek of zegen? Bart de Jong, Hoofd afdeling Zeevaart en Security, Min. van IenM. Breukelen, 3 oktober 2013

DE BRUINVIS. Kleinste walvisachtige van ons grootste natuurgebied, de Noordzee

Zeerecht GZV (1) Even voorstellen 2/13/2015 GVZ-1 1. Fokko Snoek. Eigenaar zeilklipper Skylge Adviseur traditionele scheepvaart

Haag - Rohrbeck. Luister naar de zee!

Reis informatie. North Atlantic Odyssey

Stichting De Noordzee Drieharingstraat BH Utrecht. T

Bewoners. Noordzee. Introductie. Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien:

DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT,

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

Lesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

Kijk uit! Pas OP! LEERlingenblad van:... speurles. basisonderwijs groep 4, 5 & 6

Informatiebijeenkomst schone scheepvaart. SHIP, 1 november Henri van der Weide

Lesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

Boskalis Beach Cleanup Tour. van Stichting De Noordzee

BOSKALIS BEACH CLEANUP TOUR 2018

Plastics: ontwikkelingen internationaal en activiteiten RWS

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE OPDRACHTEN

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

December 2004 Ze

Remote sensing in perspectief. Van kenniscyclus naar beleidscyclus. Roeland Allewijn. Rijksinstituut voor Kust en Zee

LEERLINGENBLAD VAN:... NAAR DE HAAIEN! DOE-HET-ZELF LES BASISONDERWIJS GROEP 7 & 8 EEN WERELD VOL WATER

Noordse stormvogel en zwerfvuil,

Mens, natuur & milieu

Omschrijving beleidsruimte

BOSKALIS BEACH CLEANUP TOUR Een initiatief van

Onderzoeksthema s op de Noordzee wat komt er op ons af?

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VWO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

Intensiteit van de visserij op de Noordzee,

Het Belgische luchttoezicht boven de Noordzee

Rijkswaterstaat Hydro Meteo centrum Noordzee. Marc Philippart adviseur Meet- en informatiedienst

Omschrijving beleidsruimte

Er is een onderscheid tussen de verontreiniging die van het land afkomstig is en verontreiniging afkomstig van schepen.

Regionalisering als strategie

Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen

Noordzeedagen 1 & 2 oktober

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

Ten Noorden van de Waddeneilanden. Aanwijzing Windenergiegebieden (partiële herziening Nationaal Waterplan) Hollandse Kust. Henk Merkus/Rob Gerits

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

factsheets creatieve sessie

de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Opdracht 1b. Welk soort afval is het meest schadelijk voor de natuur?

zee afval Herkomst, schade en oplossingen

LESBESCHRIJVING GROEP 1-2

Hoe proper is onze zee?

Een race for space op zee Mariene Ruimtelijke Planning in de Belgische Zeegebieden

BEVRAGING LEDEN FMC MARIEN RUIMTELIJK PLAN

Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager

Beleidsmaatregelen en best practices in de Noordzee regio. Nicolien van der Grijp Agni Kalfagianni

PlanMER/PB Structuurvisie Wind op Zee Resultaten beoordeling Natuur. Windkracht14 22 januari 2014 Erik Zigterman

Bijlage VMBO-GL en TL

Plastics: Mondiaal en lokaal probleem

Behoefteonderzoek Maritieme maatlatten Maritiem Innovatie Impuls Project. Juni 2015, Michaela Scholl e.a.

Natuurkwaliteit en biodiversiteit van de Nederlandse zoute wateren

De Noordzee HET ONTSTAAN

Ecologische duurzaamheid van de bodemvisserij op de Noordzee,

Quickscan Haalbaarheidsstudie windparken binnen 12-mijlszone

Port Waste Catch Innovatiever. Schoner. Duurzamer. Make it happen.

Ik en de EU Workshop 1. Marieke Verweij (ProSea) Bruinisse 1 maart 2014

Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 1. Bijlage met informatie.

DE ZEE IS OOK. TOOLKIT: TIPS & IDEEëN VOOR VRIJWILLIGERS. GP/Amendolia

Stichting De Noordzee Jaarverslag 2007

Trends en verspreiding van zeevogels en zeezoogdieren op het Nederlands Continentaal Plat Rapport RWS Waterdienst 2008.

Green Deal C-227 SEA RANGER SERVICE

Natura 2000 Vlakte van de Raan

Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken.

Het Strand KNNV basiscursus 2012

Winning van aardgas in blok E18 van het Nederlandse deel van het continentaal plat, vanaf satellietplatform E18-A

BIJLAGE. bij. Richtlijn van de Commissie

Inleiding MCN. Cees van Duyvendijk, Voorzitter Bestuur MCN Maritime Maintenance Conferentie, Den Helder 28 november

Nederlandse monitoring op de Noordzee

WILFRIED VANDAELE Wenduine, 23 februari tot laagwaterlijn: Vlaanderen -dieper in zee: België. Nu: tegen 100-jarige stormen

Gebiedsbescherming in de Noordzee De Betekenis en Beperkingen van het Natuurbeschermingsrecht

Stichting strand in zicht, Voorne Maasvlakte. (Voorheen Stichting zeehonden centrum Voorne) Jaarverslag BSN/RSIN

EUROPEES PARLEMENT. Commissie verzoekschriften MEDEDELING AAN DE LEDEN

SCHEEPVAART OP DE WESTERSCHELDE. 23 Maart 2016

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

Handhaving pesticidendecreet en uitvoeringsbesluiten 02/05/2013 VMM

wrakken Introductie Scheepvaartroutes op de Noordzee

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

11 BELANGRIJKE REDENEN WAAROM RECREATIEVE KIEW- EN WARRELNETTEN MOETEN VERBODEN WORDEN IN BELGIE

Geopolitiek van de Hernieuwbare Energie van 2010 tot 2020: uitdagingen en opportuniteiten voor Vlaanderen

BIJLAGEN 13 VERWERKING ADVIES COMMISSIE VOOR DE M.E.R.

LESBESCHRIJVING GROEP 3-4

Noordzee 2050 gebiedsagenda

De orka. De geschiedenis van de orka. Kenmerken van de orka

Environmental Ship Index (ESI) Ontwerp

Pulsvisserij: wat weten we wel en niet?

De Waddenzee - Informatie

Essay%Governance%Noordzee%

Polen. Blok 1 De Rijke Zee. Robbert Jak. Dag 5, 29 oktober Duurzaam werken op Zee

Inspraakwijzer. Ontwerpbesluiten voor drie mariene gebieden. Ministerie van Economische Zaken Postbus ek Den Haag

IBN 2015, Tweede Kamer, vergaderjaar , nr. 1.

inhoud 1. Dolfijnen 2. De bouw van een dolfijn 3. De zintuigen 4. De school 5. Voedsel 6. Sprongen en spel 8. Gevaar! 9.

Transcriptie:

De Noordzee: natuurgebied of wingewest? 17 maart 2008 Eelco Leemans Stichting De De Noordzee Programma Ø Inleiding Ø Stichting De Noordzee Ø De Noordzee: ecosysteem en natuurgebieden Ø Effecten van menselijk handelen Ø Effecten van scheepvaart Ø Kansen voor duurzaam beheer 1

Inleiding 1989: SKA / GZV 2007: Coordinator Scheepvaart campagne Stichting De Noordzee (lobby, samenwerking met maritieme sector, communicatie / educatie) Leiding Team Friends of the Earth International (lobby internationaal - IMO, OSPAR, EU) Trainer ProSea zeevaartscholen (NL, DK ZW) + bedrijven (Smit Salvage, NYK, BP Shipping) Stichting De Noordzee Ø Professionele onafhankelijke milieuorganisatie Ø 15 werknemers, stagiaires vrijwilligers Ø Expertise (o.a. scheepvaart, zeenatuur, visserij) Lobby politiek en beleid Samenwerking, coalitie Communicatie, voorlichting, educatie 2

De Noordzee Ø De huidige vorm sinds 7.000 jaar Ø 572.000 km 2 groot Ø Ondiepe zee: gem. 94 m diep; Ø z-deel ca 20 m diep Ø Zandige bodem Ø Goede doorstroming Ø Voedselrijk Ø Gevarieerde onder- waterwereld Mariene voedselweb 3

Fytoplankton Vissen: 220 soorten in de Noordzee 4

Stekelrog Hondshaai Haring Vogels Trekvogels: Ø Vliegen over de zee of Ø Eten op zee Zeevogels: Komen alleen aan land om te broeden 5

Zwarte Zee-eend Jan van Gent Zeekoet Noordse Stormvogel 6

Zeezoogdieren: zeehonden gewone en grijze zeehond Rusten op zandbanken, maar eten in de Noordzee. Zeezoogdieren: walvissen en dolfijnen 7

Vaste bewoners van de Noordzee Bruinvis Witsnuitdolfijn Tuimelaar Dwergvinvis Natuurgebieden 8

Doggersbank Zandbank die slechts 18 meter onder water ligt (veel licht) Klaverbank Enige grindbank van het NCP. 9

Friese Front Slibrijk gebied tussen de zandige bodem van de zuidelijke Noordzee en de Oestergronden. Menselijke activiteiten Ø Offshore (olie & gas / wind) Ø Zandwinning Ø Kabels en leidingen Ø Input stoffen Ø Scheepvaart Ø Visserij 10

Scheepvaart: ongelukken Operationale effecten Afval: Niet alleen plastics, maar ook: Ladingrestanten Machinekamer afval Kapotte ijskast Akku s Motor-onderdelen onderdelen Vaten Wasmachine Staaldraad (1,1 km) In de Stille Oceaan drijven 2 Pools of Garbage ter grootte van de VS 11

Operationale effecten Huishoudelijk afvalwater Het kostte 30 jaar om een verdrag (Marpol Annex IV) in werking te laten treden Resultaat: verboden te lozen binnen 12 mijl Operationale effecten Olie: veel meer olie in zee door operationele lozingen dan door rampen 12

Operationale effecten No one in the USA asked for European Zebra Mussels.. but still we gave them shiploads Kortom: tijd voor actie 13

Duurzame ontwikkeling.. ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. (WCED) Duurzaamheid is meer dan milieu Milieu Mensen 3 P s Economie 14

Betekenis voor scheepvaart Clean Ship concept is kans voor Milieu Veiligheid Mensen - Bedrijvigheid Werkwijze in een nutshell Ø Betrek alle maritieme stakeholders, zoals rederijen, zeevarenden, havens en scheepsbouwers Ø Zet verschillende instrumenten naast elkaar in: wettelijke regels + handhaving; stimulering innovatie; financiele instrumenten als differentiatie havengelden; voorlichting en training Ø Integrale aanpak van alle milieuproblemen 15

Vragen? www.noordzee.nl 16