Auteur My Lawyer Info Monard-D Hulst www.monard-dhulst.be Onderwerp De betaling van loon Datum 2005 Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen dat de inhoud van dit document onderworpen kan zijn aan rechten van intellectuele eigendom, die toebehoren aan bepaalde betrokkenen, en dat er u geen recht wordt verleend op die desbetreffende rechten. M&D Seminars wil u met dit document de nodige informatie verstrekken, zonder dat de in dit document vervatte informatie bedoeld kan worden als een advies. Bijgevolg geeft M& D Seminars geen garanties dat de informatie die dit document bevat, foutloos is, zodat u dit document en de inhoud ervan op eigen risico gebruikt. M&D Seminars, noch enige van haar directieleden, aandeelhouders of bedienden zijn aansprakelijk voor bijzondere, indirecte, bijkomstige, afgeleide of bestraffende schade, noch voor enig ander nadeel van welke aard ook betreffende het gebruik van dit document en van haar inhoud. M&D Seminars 2005 M&D CONSULT BVBA HUBERT-FRERE-ORBANLAAN 47 9000 GENT TEL 09/224 31 46 FAX 09/225 32 17 E-mail: info@mdseminars.be www.mdseminars.be
DE BETALING VAN LOON Wat zijn de mogelijke manieren om het loon van werknemers te betalen? Wanneer moet het loon betaald worden? Mag er een loonvoorschot betaald worden? Aan wie moet betaald worden? Dit zijn enkele vragen waarop getracht wordt een antwoord te geven aan de hand van de geldende wettelijke bepalingen. 1. Tijdstip van uitbetaling Volgens artikel 9 van de Loonbeschermingswet (Wet van 12.04.1965) moet het loon voor arbeiders op gezette tijden, minstens 2 maal per kalendermaand betaald worden. Dit met een tussentijd van maximaal 16 dagen. Voor bedienden moet het loon maar 1 maal per maand betaald worden. A. Afwijking mogelijk? Arbeiders Gelet op de dwingende aard van artikel 9 van de Loonbeschermingswet kan er voor de arbeiders niet afgeweken worden van het principe van 2 keer per maand te betalen. Bedienden Voor bedienden is er in principe maar één betaling per maand vereist, maar dit kan uiteraard naar 2 keer per maand worden gebracht. Deze regeling is immers gunstiger voor de bedienden doordat ze op deze manier iets vlugger over het merendeel van hun loon kunnen beschikken. Deze afwijking kan via C.A.O. of via het arbeidsreglement ingevoerd worden, maar enkel voor zover het een gunstigere regeling voor de bedienden uitmaakt. B. Voorschot? Een voorschot kan betaald worden. Wel moet het voorschot dan bij benadering overeenstemmen met verschuldigde nettoloon. Het ideale is wanneer men een voorschot zou betalen dat overeenstemt met de raming van het nettoloon tot halverwege de maand. Indien die raming echter onder invloed van een onbetaalde schorsing van de arbeidsovereenkomst (bv. verlof om dwingende reden) bepaald is op niets of minder dan gewoonlijk, zal er geen of minder voorschot betaald moeten worden. Deze handelswijze wordt voor alle veiligheid best in het arbeidsreglement ingeschreven, naast de andere bepalingen omtrent de betaling van loon. Brussel - Tel. 02/234 67 10 Hasselt - Tel. 011/28 15 00 Kortrijk - Tel. 056/26 83 83 1
C. Welke dag? De Loonbeschermingswet voorziet in 3 mogelijkheden om het tijdstip van betaling van het loon vast te leggen (artikel 9): 1) bij C.A.O. gesloten op sector- of ondernemingsniveau. In dit geval kan een langere of kortere termijn dan de wettelijk bepaalde termijn worden vastgelegd; 2) als er geen C.A.O. is, kan dit alsnog in het arbeidsreglement gebeuren. De datum van uitbetaling mag in dit geval niet later zijn dan de 7e werkdag na de bedoelde arbeidsperiode; 3) wanneer er geen bepaling is van het tijdstip van uitbetaling van het loon in het arbeidsreglement of bij C.A.O., dan moet het loon, om rechtsgeldig te worden uitbetaald, ten laatste de 4e werkdag na de bedoelde arbeidsperiode uitbetaald worden. Bij gebrek aan een C.A.O. of enige bepaling in het arbeidsreglement die het tijdstip van de loonuitbetaling vastlegt, kan de werkgever zonder overleg, het tijdstip van uitbetaling van het loon veranderen, zolang hij maar een gunstigere regeling invoert voor de werknemers. 2. Wijze van uitbetaling De betaling van het loon gebeurt volgens de Loonbeschermingswet op 2 manieren: - ofwel van hand tot hand; - ofwel in giraal geld. De keuze van de betalingswijze wordt vastgesteld door een éénparige beslissing door de ondernemingsraad, of bij ontstentenis van die raad, door akkoord tussen de werkgever en de syndicale afvaardiging, of bij ontstentenis daarvan, door akkoord tussen de werkgever en de meerderheid van de werknemers. Als er geen akkoord kan bereikt worden, moet de betaling van hand tot hand gebeuren, behalve voor die werknemers waarmee de werkgever individueel de girale wijze van betaling is overeengekomen. De betaling van hand tot hand kan maar mits kwitantie. Als de werkgever, met de schriftelijke toestemming van de werknemer, heeft gekozen voor een girale betaling, kan dergelijke betaling gebeuren: - door een postassignatie; - door een circulaire cheque (PAS OP: betalen d.m.v. een gewone bankcheque kan en mag niet, onder meer uit vrees dat de werknemer een ongedekte cheque zou ontvangen) - door overschrijving op een bank- of postchequerekening. In deze gevallen is er sprake van betaling op het ogenblik dat de bankrekening van de schuldeiser wordt gecrediteerd. Brussel - Tel. 02/234 67 10 Hasselt - Tel. 011/28 15 00 Kortrijk - Tel. 056/26 83 83 2
3. Aan wie betalen? In principe moet het loon uitbetaald worden aan de persoon die zich hiervoor heeft ingezet en er dus voor gewerkt heeft. Het loon vormt immers de tegenprestatie voor de geleverde arbeid. Wanneer de betaling gebeurt door een overschrijving moet deze betaling gebeuren op de eigen rekening van de werknemer. Toch kan de werknemer machtiging geven om het loon te laten storten op een andere rekening (echtgeno(o)t(e), ouders, vennootschap). Het is echter uitdrukkelijk verboden het loon te storten op rekening van een horecauitbater of diens naasten. 4. Inhoudingen op het loon A. Principe De werkgever mag op geen enkele manier de vrijheid van de werknemer om naar goeddunken over zijn loon te beschikken beperken. Iedere werknemer heeft recht op zijn volledig loon. Slechts in uitzonderlijke gevallen, mag op het loon worden ingehouden. Daarenboven is dit bedrag dan nog begrensd. Artikel 23 van de Loonbeschermingswet somt deze uitzonderlijke situaties limitatief op. Het gaat om de volgende gevallen: - de inhoudingen krachtens de belastingswetgeving, de wetgeving op de sociale zekerheid en krachtens particulier of collectieve overeenkomsten over bijkomende voordelen betreffende sociale zekerheid; groepsverzekeringsbijdragen, premies hospitalisatieverzekering, enz.; - de krachtens het arbeidsreglement opgelegde geldboeten; - de vergoedingen en schadeloosstellingen, verschuldigd in geval van aansprakelijkheid van de werknemer overeenkomstig artikel 18 van de Arbeidsovereenkomstenwet; - de voorschotten in geld verstrekt door de werkgever; - de gestelde borg voor het nakomen van de verplichtingen van de werknemer. De toegelaten inhoudingen kunnen niet meer bedragen dan dan 1/5 van het nettoloon van de werknemer. Uitzondering is er voor de inhoudingen van de eerste soort, m.n. krachtens de belastingswetgeving, de wetgeving op de sociale zekerheid, enz. die integraal moeten worden ingehouden. De inhouding is echter onbegrensd wanneer de werknemer bedrog heeft gepleegd en wanneer de werknemer vrijwillig een einde aan de arbeidsovereenkomst heeft gesteld voor de afrekening van de verschuldigde vergoedingen en schadeloosstellingen. Maaltijden die in het bedrijfsrestaurant worden genuttigd kunnen niet van het nettoloon worden afgehouden. Brussel - Tel. 02/234 67 10 Hasselt - Tel. 011/28 15 00 Kortrijk - Tel. 056/26 83 83 3
B. Wat met een onverschuldigde betaling? Als werkgever hebt u deze maand een te hoog loon betaald. Kan u het verschil de volgende maand afhouden van het loon van uw werknemer? In artikel 23 Loonbeschermingswet wordt hier niets over gezegd. Bijgevolg kan de werkgever dit niet éénzijdig. De inhouding van een onverschuldigd bedrag op het nog te betalen loon kan dus in de praktijk enkel nog indien: - de werknemer hiermee instemt; - de zaak voor de rechtbank wordt gebracht om zo over een uitvoerbare titel te beschikken en door uitvoering van het vonnis beslag te leggen op de goederen van de werknemer of op het nettoloon van één of meer van de volgende maanden. 5. Loonbrief Artikel 15 van de Loonbeschermingswet bepaalt dat bij iedere definitieve loonbetaling een loonstrook wordt afgeleverd. De periode waarop de afrekening betrekking heeft moet worden vermeld. De werkgever doet er echter goed aan om voor de maanden zonder enige loonbetaling (bv. bij schorsing van de arbeidsovereenkomst over meer dan 1 maand) een loonfiche met een nihilresultaat af te leveren, hoewel hij hiertoe strikt wettelijk gezien, niet verplicht is. Sébastien THIJS Advocaat Arbeidsrecht sebastien.thijs@monard-adv.be on the net : www.monard-dhulst.be Brussel - Tel. 02/234 67 10 Hasselt - Tel. 011/28 15 00 Kortrijk - Tel. 056/26 83 83 4