Trefdag workshop/focusgroep Ouderschap na relatiebreuk
Enkele trends Bij 2 op 3 echtscheidingen zijn kinderen betrokken Bijna 1 op 4 kinderen heeft gescheiden ouders Gescheiden ouders gaan sneller een nieuwe partnerrelatie aan: Normatieve verschuivingen Versterkt door co-ouderschap: vrouwen nu ook tijd voor nieuwe relatie 4 jaar na scheiding: 4 op 10 woont met een stiefouder Ouders scheiden op jongere leeftijd Kinderen ervaren scheiding op jongere leeftijd Vaker kind in nieuwe partnerrelatie Kinderen vaker halfbroer/zus
Uitdaging 1: een echtscheiding doet wat met kinderen!
Kinderen doen het GEMIDDELD iets minder goed Op verschillende welzijnsindicatoren Externaliserende problemen Internaliserende problemen Schoolprestaties Gezondheid Sociale relaties Op korte en lange termijn Universeel
Verklarende factoren De gevonden scheidingseffecten worden hoofdzakelijk verklaard door verschillen in: Voortdurende ouderlijke ruzie Financiële moeilijkheden Cumulering van veranderingen Een slecht functionerende thuisouder Ook binnen de groep van kinderen met gescheiden ouders kunnen deze factoren het verschil maken!
Uitdaging 2: gezagsco-ouderschap of parallel ouderschap
Samen opvoeden door ex-partners
Knipperlicht Beleid Het samen blijven opvoeden door ex-partners is niet evident, vele uitdagingen Nood aan wetgeving die co-ouderschap niet als norm oplegt, want is niet steeds beste Nood aan meer/betere ondersteuning van ouders Vb. verplicht dynamisch ouderschapsplan? Gezinsbond heeft lijvig dossier klaar. (De Morgen, 27-06-18)
Uitdaging 3: een verblijfsregeling is maatwerk
Twee tegengestelde hypotheses Kinderen hebben nood aan continuïteit na de scheiding: Verblijfsco-ouderschap faciliteert goede relatie met beide ouders, Verblijfsco-ouderschap beperkt de structurele gevolgen van een ouderlijke scheiding (ouderlijke hulpbronnen, financiële aspecten). Verblijfsco-ouderschap werkt stressverlagend Kinderen hebben nood aan stabiliteit na de scheiding: Verblijfsco-ouderschap vraagt continue aanpassing, Verblijfsco-ouderschap verhoogt kans op nieuwe gezinsleden, Verblijfsco-ouderschap kan het vriendennetwerk onder druk zetten. Verblijfsco-ouderschap werkt stressverhogend
Verblijfsco-ouderschap en WB van kinderen Kinderen in verblijfsco-ouderschap hebben vaker een goede band met beide ouders dan kinderen die voltijds bij één ouder wonen Toch zijn kinderen in co-ouderschap gemiddeld genomen niet gelukkiger dan kinderen die bij hun moeder wonen. Verklaringen: Het frequent verhuizen Twee leefwerelden Sociale netwerk onder druk
Risico s verblijfsco-ouderschap Veel ouderlijk conflict: Verhoogde kans door frequenter contact tussen ouders, Kinderen belanden in het conflict, Geen goede relatie tussen kind en één ouder: Wet stelt behoud van goede relatie voorop maar wat als er geen goede relatie was? Kinderen met een slechte relatie met vader / zeer hechte relatie met moeder zijn wat ongelukkiger in verblijfsco-ouderschap. Persoonlijkheid kind: orde en regelmaat Leeftijd kinderen: 1 dag /levensjaar
Uitdaging 4: gezinscomplexiteit neemt toe
Complexiteit op gebied van loyaliteit 10 % van de gezinnen zijn NSG Relatie met plusmoeder vaak gecompliceerder dan die met plusvader biologische vader net iets vaker uit het oog verloren, waardoor er ruimte vrij is voor papa-rol plusmoeder neemt sneller zorgtaken op. maar biologische moeder meer moeite om ruimte te geven aan
Knipperlicht beleid Een groot aandeel kinderen 1) leeft in een stiefgezin 2) heeft een goede relatie met zijn/haar plusouders 3) heeft plusouders die betrokken worden in de opvoeding Versus Weinig tot geen juridische omkadering plusrelaties Bijna exclusieve focus op biologisch ouderschap na scheiding
Uitdaging 5: Kinderloyaliteit onder druk
Kinderloyaliteit onder druk Vechtscheidingen! Vaak negatief praten over ex-partner (on) bewust verplichten om standpunt in te nemen: Wie heeft gelijk? Wie gaat in de fout? MAAR wanneer hen gevraagd wordt om de persoon van de andere af te wijzen... Gespleten loyaliteit
Gevolgen op KT Schuldgevoelens omdat men één ouder soms/altijd verloochent/miskent Angst Om de ouder te kwetsen volledige aanpassing voor de woede van een ouder omwille van uitingen van loyaliteit tov de andere ouder Onzekerheid (ik doe het toch nooit goed) Laag zelfbeeld: Kind 50% genetisch zoals ouder! Uit zich in problemen zoals faalangst Moeite met relaties (Is de ander wel te vertrouwen?) Slechtere schoolresultaten gedragsproblemen
Gevolgen ernstige loyaliteitsconflicten op LT ongewenste vormen van conflicthantering zwijgen bij een confrontatie liegen om zich eruit te praten, toegeven en eigen verlangens verwaarlozen, zich uitsloven om conflicten te vermijden, zich schuldig voelen bij elke ruzie verantwoordelijkheid voor elk probleem op zich nemen Weinig vermogen om zichzelf af te bakenen!
Uitdaging 6: professionals voelen zich onder druk gezet
(V)Echtscheiding en professionals Uitdaging voor MP Strijdtaal : Je bent met mij of tegen mij! Zoeken naar : Wie slechte ouder? Wie zieke ouder? Ouders geraken verstrikt Gevaar : meegezogen worden
Handvaten voor professionals Mensen vragen om hun gelijk Meegaan = scheidend bezig zijn Begrip kunnen opbrengen voor wat elk persoon wel of niet geïnvesteerd / ontvangen heeft Ook geen alliantie met kinderen aangaan begrip voor het onrecht van de ouders! Niet de strijd stoppen, wel begrijpen Helpen reflecteren over conflictcirkel Perspectief van kinderen binnen brengen
Onpartijdig of Partijdig met conflict
Praktische tool (door HCS) http://omgaanmetvechtscheiding.be/index.php
Sparkles: eerste resultaten Ouders hebben nood aan ondersteuning vinden hun weg niet in het aanbod ervaren structurele drempels in zoektocht professionele hulp Vragen naar heldere en concrete ondersteuning
Rol van professionals? In basisvoorziening waar beide ouders mogelijks komen, waar de gezinscontext van kinderen kruisen: 1 Rol als ondersteuner: niet meegaan, wat wel? 2 Rol als toeleider naar beschikbaar materiaal Maar hoe bewaak je grens tussen toeleidende en ondersteunende rol en zelf als hulpverlener optreden
Tools voor ouders, kinderen, grootouders en professionals http://www.samenopvoeden.be/relatiebreuk
Jullie inbreng is van belang 1. Welke moeilijkheden hebben jullie al ervaren in contacten met gezinnen na een relatiebreuk? 2. Wat heeft toen gewerkt? Of wat doen jullie om moeilijkheden te voorkomen? 3. Met welke vragen bleef je zitten in jouw contacten met deze gezinnen Bij opnemen van een ondersteunende rol Bij opnemen van een toeleidende rol In (afgrenzing van) hulpverlenende rol 4. Wat vind jij dat in de koffer aanwezig moet zijn? (4 BP) 5. THUIS: Geef feedback op onze voorlopig ontwerp!