Gemeente Delft. Hieronder gaan wij in op de uitkomsten van het onderzoek en de reactie van onze stakeholders.

Vergelijkbare documenten
MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2015/2016. Gemeente Teylingen

MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2015/2016. Gemeente Losser

MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2012/2013. Gemeente Vlissingen

MKB vriendelijkste gemeente van Nederland 2010/2011 Provincie Zuid Holland Gemeente Leiden

MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2012/2013 Eindrapportage. Gemeente Papendrecht

MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2012/2013. Gemeente Leiden

MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2012/2013. Gemeente Maassluis

MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2015/2016. Gemeente Asten

Rapportage MKB-vriendelijkste gemeente 2018 gemeente Nunspeet 1

Hoe groen zijn de Zuid-Hollandse gemeenten?

Op basis van dit onderzoek is een ranglijst opgesteld en is in het voorjaar van 2019 de MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland bekend gemaakt.

Interpretatie van de kengetallen

De leden van de gemeenteraad, Door tussenkomst van de griffie III III li:iiillllll;iiii

MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2012/2013. Gemeente Oss

MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2008 Provincie Zuid-Holland Leiden

Gedeputeerde Staten. De gemeenteraden van de provincie Zuid-Holland. Inventarisatie kengetallen Zuid-Hollandse gemeenten.

Gegevens gemeente woonplaats Alblasserdam Alblasserdam Totaal Alblasserdam

MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2015/2016. Gemeente Renswoude

Eenheid Rotterdam. Reactietijden politie spoedmeldingen

MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2012/2013

Productblad. De MKB-Vriendelijkste gemeente van Nederland. Achtergrondinformatie rondom de prijsuitreiking

Eenheid Den Haag. Reactietijden politie spoedmeldingen

Verkiezingen 18 maart 2015

Ontwikkelt u nieuwbouwwoningen

Ontwikkelt u nieuwbouwwoningen in Zuid-Holland?

Geachte leden van de raad,

Samenvatting begrotingsbrieven Overige onderwerpen, taakstellingen en Overige. Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen

Memo. Medewerkers wonen gemeenten. WBR en BP Contact. demografie en prognoses Ewoud Smit /

MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2010/2011

Productblad. De MKB-Vriendelijkste gemeente van Nederland

Overzicht verzoeken vangnetuitkering 2017

Begroting 2016, huidige verdeling Nieuwe verdeling na opheffint KBG, m.i.v. 2018

Bedoeling is in juni 2016 een verzoek voor de vorming van een kernwerkgebied bij de minister in te dienen.

Gemeente Landgraaf. Bijlage(n) Uw brief van Uw kenmerk Documentnummer Landgraaf,

KAART 1 - Concentratiegebieden (glas)tuinbouw

Leges Zuid-Holland Postzegelplan

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Drechtsteden, Gorinchem en Rijnmond, december 2016

met gekozen woonplaats te Amsterdam, VERZOEKERS, advocaten: mr. R.J.W. Analbers en mr. M.H.B.J. Harbers, beiden kantoorhoudende te Amsterdam,

Inventarisatie sectorprojecten arbeidsmarktregio s Zuid-Holland

Slimmer en Sterker Bestuur in Zuid-Holland

Op basis van dit onderzoek is een ranglijst opgesteld en is in het voorjaar van 2019 de MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland bekend gemaakt.

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Drechtsteden, Gorinchem en Rijnmond, augustus 2017

REGISTER GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN GEMEENTE VOORSCHOTEN

Bereik effectief de regio Zuid-Holland

Nieuwsflits Arbeidsmarkt Drechtsteden, Gorinchem en Rijnmond juni 2016

Naar een duurzame afname van woninginbraken

REGISTER GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN GEMEENTE VOORSCHOTEN

DCMR milieudienst Rijnmond

Regeling bijzondere kosten pleegzorg FlexusJeugdplein

Aandeelhouderscommissie Eneco

Aandeelhouderscommissie Eneco

Hoogvliet Poortugaal. Spijkenisse. Hellevoetsluis. Oud-Beijerland. Zuidland Nieuw-Beijerland HOEKSCHE WAARD GOEREE-OVERFLAKKEE.

1. Samenvatting voorstel In het overzicht BOPZ-besluiten wordt inzicht gegeven in inbewaringstellingen (IBS) naar

Jaarplan 2018 district Zuid-Holland

De schaal van de woningcorporaties in overeenstemming brengen met de schaal van de regionale woningmarkt.

Cliëntervaringsonderzoek Wmo (CEO) Contact

Krachtig door kwaliteit van natuur en verrassend voor wie wat beleven wil

VERGOEDING PSYCHOLOGISCHE HULP

Ondernemers aan het woord bereikbaarheid communicatie vacatures ruimte

Klanttevredenheidsonderzoek. Primair onderwijs over LVS, 2017

Kennis(sen) netwerk externe veiligheid

In welke gemeenten verstrekt de overheid jodiumtabletten

ICT in Zuid-Holland. Bureau Louter

In welke gemeenten verstrekt de overheid jodiumtabletten

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Drechtsteden, Gorinchem en Rijnmond, Oktober 2018

METROPOOLREGIO ROTTERDAM DEN HAAG VERVOERSAUTORITEIT

Verbonden partijen van de 65 gemeenten in de provincie Zuid-Holland

GEOGRAFISCHE CIJFERS INKOMEN EN RONDKOMEN 19 JAAR EN OUDER

MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2008 Provincie Noord-Brabant Oss

De Kracht van de Ondernemer

De tarieven van de Onroerende Zaak Belasting. in de Regio Rotterdam

Cliëntervaringsonderzoek Wmo (CEO) Contact

GEOGRAFISCHE CIJFERS PARTICIPATIE 19+

Programma ruimte. Partiële wijziging inzake stedelijke ontwikkelingen groter dan 3 hectare. Ontwerp. Gedeputeerde Staten 15 maart 2016

GEOGRAFISCHE CIJFERS BEWEGEN EN OVERGEWICHT 19 JAAR EN OUDER

Notitie. Lenneke Kriek T E 6 juni 2013 Leden bestuurlijk overleg Werk en Inkomen

VOORNEMEN TOT AANWIJZEN KERNWERKGEBIED HAAGLANDEN, ROTTERDAM, MIDDEN- HOLLAND

Factsheet. Zuid-Holland

ANTES ONDERSTEUNING - FINANCIËN - WERK - GEZONDHEID - WONEN

GEOGRAFISCHE CIJFERS PSYCHISCHE GEZONDHEID 19 JAAR EN OUDER

om goed te keuren dat 49 in het verzoek genoemde toegelaten instellingen, te weten

TBC-JAARCIJFERS GGD HOLLANDS MIDDEN GGD ROTTERDAM-RIJNMOND & GGD ZUID-HOLLAND ZUID

Wettelijk register gemeenschappelijke regelingen

GEOGRAFISCHE CIJFERS KWETSBARE GROEPEN 19 JAAR EN OUDER

Het dagelijks bestuur van het waterschap Hollandse Delta, de colleges van burgemeester en

GEOGRAFISCHE CIJFERS LICHAMELIJKE GEZONDHEID 19 JAAR EN OUDER

Op 7 december 2016 is door MRDH middels een beschikking met kenmerk aan u een exploitatiesubsidie verleend van maximaal

GEOGRAFISCHE CIJFERS ZORG & ONDERSTEUNING 19 JAAR EN OUDER

Geluidbelastingkaarten 2017 provincie Zuid-Holland

Tabellenboek Veiligheidsmonitor Eenheid Den Haag 2014

INWONERS KWETSBARE BURGERS IN EEN GEMEENTE MET...

Vragen en Antwoorden voor huidige cliënten jeugdhulp

De gemeente Korendijk neemt momenteel deel aan de volgende gemeenschappelijke regelingen:

GEOGRAFISCHE CIJFERS WOON EN LEEFOMGEVING 19+

Connexxion Haaglanden B.V. t.a.v. de heer J.C. Korteweg Postbus AE Hilversum. Geachte heer Korteweg,

Afzender Datum Zienswijze/Besluit Reactie Besluiten inliggende gemeenten 1. Albrandswaard Gepland op 10 mei 2016

Met vriendelijke groet, W. (Wouter) Dekker, MSc bestuurszaken Vervoersautoriteit Telefoon: Mobiel:

Regionale Maandcijfers Arbeidsmarktinformatie Rijnmond

College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Den Haag Postbus DP DEN HAAG. Geacht college,

Transcriptie:

Ruimte en Economie MJI Gemeente Delft Advies bezoekadres: Stationsplein 1 2611 BV Delft IBAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres : Postbus 78, 2600 ME Delft Aan de leden van de gemeenteraad Behandeld door Herman Wensveen hwensveen@delft.nl Internet www.delft.nl Telefoon 14015 V - 5 OKT. 2017 Datum 03-10-2017 Ons kenmerk 3128933 Uw brief van Onderwerp rapportage MKB-vriendelijkste gemeente Uw kenmerk Bijlage 1 Geachte leden van de raad, Om de twee jaar wordt op initiatief van MKB en VNO/NCW het onderzoek MKB vriendelijkste gemeente gehouden. Aan de hand van een aantal indicatoren geven ondernemers een oordeel over de kwaliteit van het ondernemersklimaat in de gemeente. Door de uitkomsten van verschillende gemeenten met elkaar te vergelijken ontstaat een ranglijst van hoe gemeenten scoren en wordt de meest ondernemersvriendelijke gemeente bepaald. De rapportage voor de gemeente Delft treft u bijgaand aan. Hieronder gaan wij in op de uitkomsten van het onderzoek en de reactie van onze stakeholders. Uitkomsten Samengevat geven de uitkomsten op de indicatoren 'tevredenheid', 'imago', 'communicatie en beleid' en 'prijs/kwaliteit gemeentelijke lasten' het volgende beeld: Tevredenheid: Ondernemers is een oordeel gevraagd naar het ondernemersklimaat in de eigen gemeente. Resultaat: score 5, 7 (gemiddeld 6,2). orde: plaats 52 (van de 60 gemeenten in Zuid-Holland). Imago: Deelnemende ondernemers is een oordeel gevraagd welke gemeente behalve de eigen gemeente het meest klantvriendelijk is. orde: plaats 5.

Datum 03-10-2017 Communicatie en beleid: Aan ondernemers is gevraagd of hun gemeente een aanspreekpunt heeft voor ondernemers; regelmatig investeert in voorzieningen t.b.v. het bedrijfsleven; structureel overleg voert met ondernemers; specifiek beleid heeft voor het midden- en kleinbedrijf; bedrijven ondersteunt met subsidies of stimuleringsregelingen; op haar website informatie heeft voor ondernemers; beleid heeft voor startende ondernemingen; Resultaat: score 2.0 (gemiddeld 2,3). orde: plaats 44. Priis/kwaliteit gemeenteliike lasten Ondernemers is een oordeel gevraagd naar de prijs/kwaliteitsverhouding van gemeentelijke producten en belastingen. Resultaat: score 5,3 (gemiddeld 6,0). orde: plaats 57. Uiteindelijk leidt dit voor Delft tot het volgende eindresultaat: Van de 60 Zuid Hollandse gemeenten eindigt Delft op basis van bovenstaande uitkomsten op plaats 45. van de 100.000+ gemeenten in Zuid Holland eindigt Delft als laatste. Ten opzichte van de meting 2012/2013 daalt Delft 2 plaatsen. Op de landelijke lijst (380 gemeenten) eindigt Delft op plaats 307. Interpretatie uitkomsten De uitkomsten zeggen iets over de positie van Delft ten opzichte van andere gemeenten. Het mag duidelijk zijn dat deze positie ons betreurt. Ondanks het gegeven dat we de afgelopen jaren inspanningen hebben gedaan om de dienstverlening te verbeteren heeft dit nog niet geresulteerd in een hoge(re) plek op de ranglijst. We hebben bijvoorbeeld het interne gemeentelijke proces van het beantwoorden van vragen van bedrijven verbeterd en we hebben Delft Technology Partners (DTP) opgericht. Er wordt geïnvesteerd in dienstverlening net zoals in de andere gemeenten in Zuid-Holland. Dat heeft tot nu toe helaas niet geleid tot een andere score in dit onderzoek. We moeten erkennen dat de resultaten niet positief zijn. Alleen op imago (mening van niet-delftse ondernemers) scoort Delft goed, maar kennelijk wordt dat beeld door de 51 bevraagde Delftse ondernemers niet of minder gedeeld. Daarnaast heeft de gemeente tot aan dit jaar niet alleen voor de inwoners, maar ook voor de ondernemers de gemeentelijke belastingen moeten verhogen onder druk van de financiële situatie en zijn we de afgelopen jaren genoodzaakt geweest om te bezuinigen op o.a. openbare voorzieningen, bedrijfsterreinen, en citymarketing. Hoewel wij hier geen onderzoek naar hebben laten verrichten nemen we aan dat dit de beoordeling van de lasten en het imago van de gemeente negatief heeft beïnvloed. De lastenverlaging die in de kadernota 2017 is aangekondigd en in de begroting 2018 wordt voorgesteld zal naar wij verwachten gaan bijdragen aan een verbetering in deze situatie. 2/3

Datum 03-10-2017 Maatregelen Wij zien in de rapportage een aansporing om nader te onderzoeken waar en hoe wij onze dienstverlening aan bedrijven verder kunnen verbeteren. Wij willen ons door de goed scorende gemeenten nader laten informeren over hun aanpak en succesfactoren. Wij hopen met het kennis nemen van de 'best practices' de lijnen voor de toekomst verder uit te kunnen zetten, zodat we ook bij de dienstverlening aan bedrijven de basis verder op orde krijgen. Over de mogelijke verbetermaatregelen zijn we in gesprek gegaan met het PEO en gaan we nog met andere relevante organisaties en bedrijven in overleg. Vanuit het PEO zijn de volgende onderwerpen met bijbehorende verbeteracties aangedragen; Communicatie Meer zichtbaarheid gemeentelijk accountmanagers op bijeenkomsten Meer bekendheid over bestedingen gemeente ten gunste van ondernemers vanuit belastingopbrengsten. Brief met gegevens accountmanagers en ondersteuningsmogelijkheden naar ondernemers sturen. Presentatie accountmanagers op bijeenkomsten belangenorganisaties bedrijfsleven. Op de websites van de belangenorganisaties en bedrijven gegevens accountmanagers weergeven. Pro-actiever bij bedrijven op bezoek gaan. Organisatie Meer capaciteit voor accountmanagement zodat er meer proactief bedrijven bezocht kunnen worden i.p.v. reactief. Betere doorverwijzing vanuit het gemeentelijk loket naar accountmanagers. Gastvrijheid Verbeteren bewegwijzering autoverkeer. Het woord 'toeristen' op delft.nl vervangen door 'bezoekers' om een bredere doelgroep aan te spreken. Zorgdragen voor voldoende pinautomaten in de stad. De mogelijkheid toevoegen om met creditcard te betalen bij parkeerautomaten en een uitleg in het Engels toevoegen waar dat niet het geval is. Deze waardevolle suggesties nemen we mee in een bredere aanpak "verbeteren dienstverlening" als onderdeel van de agenda stad Delft. Het college heeft bovendien structureel extra budget voor vrijgemaakt in de kadernota voor dienstverlening aan inwoners van Delft en aan bedrijven. Begin 2018 zult u over de voortgang geïnformeerd worden. Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Delft,, burgemeester L.B. Harpe l.b. 3/3

MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2015/2016 Gemeente Delft

Voorwoord Groningen, oktober 2016 Geachte heer, mevrouw, Voor u ligt het resultaat van het in 2015 en 2016 gehouden onderzoek naar de MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland, met een verbijzondering naar uw gemeente. Op basis van dit onderzoek is een ranglijst gevormd en is in het najaar van 2016 de MKBvriendelijkste gemeente van Nederland bekendgemaakt. De prijsuitreiking is een initiatief van MKB-Nederland en VNO-NCW in samenwerking met kennispartner Flynth. Het onderzoek is uitgevoerd door onderzoeksbureau Lexnova. De prijs dient als stimulans voor gemeenten om zich in te blijven spannen voor het midden- en kleinbedrijf en een optimaal ondernemingsklimaat te creëren. Wij bedanken op deze plek alle ondernemers en gemeenten die hun medewerking aan dit onderzoek hebben verleend. J.B.A. Ham, MSc Y.F. Abrahams, MSc L.A.J. Terwisscha van Scheltinga, MSc Lexnova Advies en Onderzoek

Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Inleiding 1 1.2 Doel van het onderzoek 1 1.3 Populatie, steekproef en respons 1 2 lijsten 2 2.1 Inleiding 2 2.2 Tevredenheid van de ondernemers 2 2.3 Het imago van de gemeente 4 2.4 Communicatie en beleid 7 2.5 Beoordeling prijs/kwaliteitsverhouding van de gemeentelijke lasten 10 2.6 Totaalscore lijst provincie Zuid-Holland 12 2.7 Totaalscore Top drie gemeenten in heel Nederland 14 2.8 Positie op de landelijke ranglijst 14

1 Inleiding 1.1 Inleiding Elke twee jaar vragen Lexnova en MKB-Nederland aan ondernemers welke gemeente het meest ondernemersvriendelijk is. Op basis hiervan wordt de ranglijst opgesteld van de MKBvriendelijkste gemeente van Nederland. 1.2 Doel van het onderzoek Het doel van het onderzoek is om gemeenten te prikkelen, zodat deze worden gestimuleerd om het lokale ondernemersklimaat te verbeteren. Ook in 2015/2016 wordt het onderzoek naar de MKB-vriendelijkste gemeente uitgevoerd. Het onderzoek behelst in feite het vaststellen van een ranglijst van gemeenten. Deze ranglijst moet aangeven wat de relatieve positie van iedere gemeente in Nederland is als het gaat om de kwaliteit van het ondernemersklimaat. Het zegt feitelijk niet zozeer iets over de absolute prestaties van de afzonderlijke gemeenten, wel over de prestaties in vergelijking met andere gemeenten. Deze rangorde is gebaseerd op vier pijlers: 1. De tevredenheid van de ondernemers over de eigen gemeente 2. Het imago van de gemeente bij ondernemers buiten de gemeente 3. De gemeentelijke communicatie en het gemeentelijke beleid met betrekking tot het midden- en kleinbedrijf 4. De beleving van gemeentelijke lasten (prijs/kwaliteitsverhouding) Deze vier aspecten zijn onderzocht door middel van een kwantitatieve digitale en telefonische enquête. 1.3 Populatie, steekproef en respons Het onderzoek is voor iedere gemeente in Nederland gehouden. Hiervoor hebben in totaal 21.096 ondernemers verdeeld over 390 gemeenten hun medewerking verleend aan het onderzoek. In de provincie Zuid-Holland hebben 3.276 ondernemers meegewerkt. Het aantal afgenomen enquêtes per gemeente is afhankelijk van het aantal ondernemers in die gemeente. Er zijn drie categorieën gemeenten gehanteerd, namelijk klein, middelgroot en groot. Kleine gemeenten huisvesten minder dan 1.500 ondernemers, middelgrote gemeenten 1.500 tot 5.000 ondernemers en grote gemeenten meer dan 5.000 ondernemers. Bij kleine gemeenten zijn gemiddeld 33 enquêtes afgenomen, bij middelgrote gemeenten gemiddeld 53 en bij grote gemeenten gemiddeld 81 enquêtes. Op basis van branche, bedrijfsomvang en geografische ligging is het onderzoek op totaalniveau representatief te noemen. 1

2 lijsten 2.1 Inleiding Het onderzoek naar de MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland richt zich, zoals eerder genoemd, op vier pijlers: de tevredenheid van de ondernemers, het imago van de gemeente, de gemeentelijke communicatie en het gemeentelijke beleid en ten slotte de beoordeling van de ondernemers op de prijs/kwaliteitsverhouding van de gemeentelijke lasten. Om een totale ranglijst te kunnen genereren zijn de scores op de vier pijlers bij elkaar opgeteld 1. Hieronder wordt verder uitgelegd hoe de vier pijlers zelf berekend zijn, hoe de gemeente Delft scoort en hoe overige gemeenten in de provincie Zuid-Holland scoren op deze verschillende onderdelen. 2.2 Tevredenheid van de ondernemers Aan alle ondernemers is gevraagd naar het rapportcijfer (tussen 1 en 10) voor het ondernemersklimaat van de eigen gemeente. De waardering voor dat klimaat berust op door de gemeente beïnvloedbare factoren, zoals regelgeving, lokale belastingen, openbare voorzieningen en ondernemersvriendelijkheid. Op basis van het gemiddelde cijfer van de ondervraagde ondernemers zijn de gemeenten gerangschikt. 2 In de tabel hieronder staat de ranglijst van alle gemeenten in de provincie Zuid-Holland voor de pijler tevredenheid. lijst Tevredenheid van de ondernemers Gemeente Cijfer 1 Hellevoetsluis 7,3 2 Barendrecht 7,2 3 Capelle aan den IJssel 7,1 4 Molenwaard 7,0 5 Gorinchem 6,8 6 Goeree-Overflakkee 6,7 7 Hendrik-Ido-Ambacht 6,7 8 Westland 6,7 9 Strijen 6,6 10 Zwijndrecht 6,6 11 Teylingen 6,6 12 Zoeterwoude 6,5 13 Cromstrijen 6,5 14 Waddinxveen 6,5 15 's-gravenhage 6,5 1 Om de vier pijlers bij elkaar op te tellen is per pijler een standaardscore berekend. Met deze standaardscore is het mogelijk om scores op verschillende verdelingen te kunnen vergelijken (hier rapportcijfers en punten). Het is zodoende mogelijk appels met peren te vergelijken en hiermee ook de vier pijlers onderling. 2 De ranglijst is gebaseerd op het gemiddelde rapportcijfer van de ondervraagde ondernemers, voor de duidelijkheid is in de tabel het rapportcijfer afgerond en met één decimaal weergegeven. 2

Gemeente Cijfer 16 Zuidplas 6,4 17 Krimpenerwaard 6,4 18 Voorschoten 6,4 19 Hillegom 6,3 20 Zoetermeer 6,3 21 Rotterdam 6,3 22 Lisse 6,2 23 Leiden 6,2 24 Rijswijk 6,2 24 Nieuwkoop 6,2 26 Schiedam 6,2 27 Zederik 6,1 28 Kaag en Braassem 6,1 29 Maassluis 6,1 30 Hardinxveld-Giessendam 6,1 31 Oud-Beijerland 6,1 31 Pijnacker-Nootdorp 6,1 33 Alphen aan den Rijn 6,0 34 Katwijk 6,0 35 Dordrecht 6,0 36 Alblasserdam 6,0 37 Lansingerland 6,0 38 Ridderkerk 6,0 39 Leidschendam-Voorburg 6,0 40 Wassenaar 6,0 41 Bodegraven-Reeuwijk 6,0 42 Westvoorne 5,9 43 Gouda 5,9 44 Krimpen aan den IJssel 5,9 44 Sliedrecht 5,9 46 Papendrecht 5,9 47 Brielle 5,8 48 Vlaardingen 5,8 49 Albrandswaard 5,8 50 Oegstgeest 5,8 51 Leiderdorp 5,7 52 Delft 5,7 53 Giessenlanden 5,7 54 Korendijk 5,6 55 Midden-Delfland 5,6 56 Noordwijkerhout 5,6 57 Nissewaard 5,5 3

Gemeente Cijfer 58 Binnenmaas 5,4 59 Leerdam 5,3 60 Noordwijk 5,2 In het algemeen werden de gemeenten in provincie Zuid-Holland gemiddeld gewaardeerd met een 6,2. 2.3 Het imago van de gemeente Aan alle deelnemende ondernemers is gevraagd welke gemeente behalve de eigen gemeente men het meest ondernemersvriendelijk vindt. De gemeenten zijn op basis van het percentage van het aantal keren dat een gemeente genoemd wordt gerangschikt. De gemeente die het meest genoemd wordt staat op de eerste plaats en de minst genoemde op de laatste plaats. Zoals in de tabel hieronder te zien heeft in provincie Zuid-Holland de gemeente Rotterdam de hoogste imagoscore behaald. Vaak blijkt dat gemeenten met een grote algemene naamsbekendheid veelvuldig genoemd worden en gemeenten met een geringe naamsbekendheid (bijna) niet. Hierdoor krijgen we een vertekend beeld wanneer we het alleen over het imago qua ondernemersklimaat hebben. Bij het samenstellen van de ranglijst is hiervoor gecorrigeerd 3. lijst Imago Gemeente Percentage 1 Rotterdam 5,09 2 Zoetermeer 0,55 3 Westland 0,45 4 's-gravenhage 0,39 5 Gorinchem 0,35 5 Delft 0,35 7 Capelle aan den IJssel 0,31 8 Leiden 0,29 8 Dordrecht 0,29 10 Oud-Beijerland 0,26 11 Alphen aan den Rijn 0,24 11 Alblasserdam 0,24 13 Krimpenerwaard 0,18 13 Gouda 0,18 15 Lansingerland 0,16 16 Barendrecht 0,14 3 In marktonderzoek gaan we uit van een normale verdeling. Doordat de scores van een aantal gemeenten buiten deze normale verdeling vallen (er ontstaat een scheve verdeling) zou de genormaliseerde score dusdanig hoog of laag uitvallen dat deze pijler te zwaar zou meetellen in de totale score. Een manier om een verdeling die scheef is te normaliseren is het toepassen van een logaritmische schaal. De onderlinge ranking verandert hierdoor niet. Voor de totale ranglijst zijn we uitgegaan van deze aangepaste standaardscore. 4

Gemeente Percentage 16 Zuidplas 0,14 16 Lisse 0,14 19 Waddinxveen 0,12 19 Rijswijk 0,12 19 Ridderkerk 0,12 22 Schiedam 0,10 22 Katwijk 0,10 22 Krimpen aan den IJssel 0,10 25 Pijnacker-Nootdorp 0,08 25 Leidschendam-Voorburg 0,08 25 Wassenaar 0,08 25 Giessenlanden 0,08 29 Zoeterwoude 0,06 29 Hardinxveld-Giessendam 0,06 29 Brielle 0,06 29 Vlaardingen 0,06 29 Midden-Delfland 0,06 34 Hellevoetsluis 0,04 34 Molenwaard 0,04 34 Goeree-Overflakkee 0,04 34 Hendrik-Ido-Ambacht 0,04 34 Maassluis 0,04 34 Bodegraven-Reeuwijk 0,04 34 Westvoorne 0,04 34 Papendrecht 0,04 34 Korendijk 0,04 34 Noordwijkerhout 0,04 34 Nissewaard 0,04 34 Binnenmaas 0,04 46 Cromstrijen 0,02 46 Voorschoten 0,02 46 Hillegom 0,02 46 Kaag en Braassem 0,02 46 Sliedrecht 0,02 46 Albrandswaard 0,02 46 Leerdam 0,02 46 Noordwijk 0,02 54 Strijen 0,00 54 Zwijndrecht 0,00 54 Teylingen 0,00 54 Nieuwkoop 0,00 54 Zederik 0,00 5

Gemeente Percentage 54 Oegstgeest 0,00 54 Leiderdorp 0,00 6

2.4 Communicatie en beleid Aan alle ondernemers is gevraagd of hun gemeente: een aanspreekpunt heeft voor ondernemers regelmatig investeert in voorzieningen ten behoeve van het bedrijfsleven structureel overleg voert met ondernemers specifiek beleid heeft voor het midden- en kleinbedrijf bedrijven ondersteunt met subsidies of stimuleringsregelingen op haar website informatie heeft voor ondernemers beleid heeft voor startende ondernemingen. Op deze stellingen konden de ondernemers ja, nee, of weet niet antwoorden. De antwoordcategorie ja kreeg vier punten, nee kreeg geen punten en weet niet/misschien kreeg één punt. Ondernemers antwoorden op basis van hun kennis van de aanwezigheid van bepaalde voorzieningen. Die kennis kan gebaseerd zijn op zowel eigen ervaring met de voorziening in kwestie, als op het feit dat ze weten dat de gemeente die voorziening aanbiedt (bijv. door communicatie van de zijde van de gemeente). Het antwoord weet niet hoeft niet te betekenen dat de voorziening in kwestie niet aanwezig is. Om die reden krijgt de gemeente in de score voor dit antwoord het voordeel van de twijfel (het antwoord levert 1 punt op). Al met al wordt de score op dit onderdeel dus mede bepaald door het beeld dat ondernemers hebben van de aanwezigheid van gemeentelijke voorzieningen en niet alleen door het werkelijk aanwezig zijn daarvan. Weging In een aselecte steekproef van 1.000 ondernemers is gevraagd welke van de bovenstaande zeven aspecten men het meest belangrijk vond. Op basis hiervan zijn de aspecten gewogen. De bovenstaande stellingen zijn in volgorde van weging weergegeven: de zwaarste bovenaan, de lichtste onderaan. Dit betekent dat als belangrijkste aspect het aanspreekpunt voor ondernemers wordt gezien en als minst belangrijke aspect het beleid voor startende ondernemingen. In de huidige analyse is deze weging op precies dezelfde manier uitgevoerd. Hierna wordt de ranglijst van de provincie Zuid-Holland weergegeven voor de pijler communicatie & beleid. lijst Communicatie & Beleid Gemeente Score 1 Hardinxveld-Giessendam 3,0 2 Hellevoetsluis 2,9 3 Westvoorne 2,8 4 Barendrecht 2,8 5 Schiedam 2,8 6 Gorinchem 2,8 7 Hendrik-Ido-Ambacht 2,7 8 Kaag en Braassem 2,7 7

Gemeente Score 9 Giessenlanden 2,7 10 Zederik 2,7 11 Zwijndrecht 2,6 12 Leiden 2,6 13 Maassluis 2,6 14 Strijen 2,6 15 Molenwaard 2,6 16 Voorschoten 2,6 17 Capelle aan den IJssel 2,6 18 Goeree-Overflakkee 2,5 19 Nieuwkoop 2,5 20 Binnenmaas 2,5 21 Cromstrijen 2,5 22 Westland 2,5 23 Zoetermeer 2,5 24 Brielle 2,5 25 Gouda 2,5 26 Ridderkerk 2,5 27 Dordrecht 2,4 28 Alblasserdam 2,4 29 Vlaardingen 2,4 30 Krimpen aan den IJssel 2,4 31 Hillegom 2,4 32 Rotterdam 2,3 33 Krimpenerwaard 2,3 34 Zuidplas 2,2 35 Rijswijk 2,2 36 Midden-Delfland 2,2 37 Waddinxveen 2,2 38 Zoeterwoude 2,2 39 Bodegraven-Reeuwijk 2,2 40 Katwijk 2,1 41 Noordwijk 2,1 42 's-gravenhage 2,1 43 Pijnacker-Nootdorp 2,1 44 Delft 2,0 45 Teylingen 2,0 46 Papendrecht 2,0 47 Leidschendam-Voorburg 2,0 48 Alphen aan den Rijn 2,0 49 Oegstgeest 2,0 50 Sliedrecht 1,9 8

Gemeente Score 51 Nissewaard 1,9 52 Lisse 1,9 53 Leerdam 1,8 54 Albrandswaard 1,8 55 Oud-Beijerland 1,7 56 Lansingerland 1,7 57 Leiderdorp 1,5 58 Noordwijkerhout 1,5 59 Wassenaar 1,4 60 Korendijk 1,2 De maximumscore op dit onderdeel is theoretisch 4,0 punten. Het gemiddelde in de provincie Zuid-Holland is 2,3 punten. 9

2.5 Beoordeling prijs/kwaliteitsverhouding van de gemeentelijke lasten Alle ondernemers is gevraagd om een rapportcijfer (tussen 1 en 10) te geven over de prijskwaliteitsverhouding van gemeentelijke producten en belastingen, oftewel op het aspect waar voor uw geld. Het gaat hierbij om lasten als Onroerende Zaak Belasting, rioolheffing en leges voor vergunningen, tegenover investeringen in openbare voorzieningen, bedrijfsterreinen, citymarketing en dergelijke. Op basis van het gemiddelde cijfer zijn de gemeenten op dit onderdeel gerangschikt. lijst Lasten Gemeente Cijfer 1 Hellevoetsluis 7,3 2 Capelle aan den IJssel 6,9 3 Hendrik-Ido-Ambacht 6,9 4 Molenwaard 6,8 5 Gorinchem 6,8 6 Barendrecht 6,6 7 Goeree-Overflakkee 6,6 8 Zwijndrecht 6,5 9 Westvoorne 6,4 10 Strijen 6,4 11 Teylingen 6,4 12 Cromstrijen 6,4 13 Hillegom 6,3 14 Zoeterwoude 6,3 15 Zoetermeer 6,3 16 Kaag en Braassem 6,3 17 Westland 6,2 18 Voorschoten 6,2 19 Lisse 6,2 20 Krimpenerwaard 6,1 21 Hardinxveld-Giessendam 6,1 22 Waddinxveen 6,1 23 's-gravenhage 6,1 24 Oegstgeest 6,1 25 Oud-Beijerland 6,1 26 Nieuwkoop 6,0 27 Schiedam 6,0 28 Zederik 6,0 29 Leidschendam-Voorburg 6,0 30 Zuidplas 6,0 31 Leiden 6,0 32 Maassluis 5,9 33 Krimpen aan den IJssel 5,9 10

Gemeente Cijfer 34 Rijswijk 5,9 35 Dordrecht 5,8 36 Bodegraven-Reeuwijk 5,8 37 Ridderkerk 5,8 38 Sliedrecht 5,8 39 Albrandswaard 5,8 40 Brielle 5,8 41 Papendrecht 5,7 42 Nissewaard 5,7 43 Alblasserdam 5,7 44 Giessenlanden 5,7 45 Lansingerland 5,7 46 Gouda 5,7 47 Katwijk 5,6 48 Leiderdorp 5,6 49 Korendijk 5,6 50 Wassenaar 5,6 51 Midden-Delfland 5,6 52 Rotterdam 5,5 53 Vlaardingen 5,5 54 Noordwijkerhout 5,5 55 Binnenmaas 5,5 56 Pijnacker-Nootdorp 5,4 57 Delft 5,3 58 Alphen aan den Rijn 5,3 59 Leerdam 5,3 60 Noordwijk 4,8 Gemiddeld wordt de prijs/kwaliteitsverhouding in provincie Zuid-Holland gewaardeerd met een 6,0. 11

2.6 Totaalscore lijst provincie Zuid-Holland Hieronder zijn in één tabel de scores van alle gemeenten in de provincie Zuid-Holland op de vier pijlers opgenomen. Tevens is de totale rang van de gemeenten in de provincie Zuid-Holland weergegeven in de eerste kolom en de rang die de gemeenten in het onderzoek in 2012/2013 behaalden. Totale ranglijst provincie Zuid-Holland MKB-vriendelijkste gemeente 2015/2016 2015/ 2016 2012/ 2013 Gemeente tevredenheid (rapportcijfer) Imago Communicatie & Beleid 1 32 Hellevoetsluis 1 (7,3) 34 2 1 2 3 Capelle aan den IJssel 3 (7,1) 7 17 2 3 5 Barendrecht 2 (7,2) 16 4 6 4 6 Gorinchem 5 (6,8) 5 6 5 5 29 Molenwaard 4 (7,0) 34 15 4 6 20 Hendrik-Ido-Ambacht 7 (6,7) 34 7 3 7 49 Goeree-Overflakkee 6 (6,7) 34 18 7 8 21 Westland 8 (6,7) 3 22 17 9 2 Zoetermeer 20 (6,3) 2 23 15 10 55 Hardinxveld- 30 (6,1) 29 1 21 Giessendam 11 66 Westvoorne 42 (5,9) 34 3 9 12 61 Schiedam 26 (6,2) 22 5 27 13 44 Cromstrijen 13 (6,5) 46 21 12 14 39 Leiden 23 (6,2) 8 12 31 15 62 Voorschoten 18 (6,4) 46 16 18 16 - Krimpenerwaard 17 (6,4) 13 33 20 17 59 Kaag en Braassem 28 (6,1) 46 8 16 18 42 's-gravenhage 15 (6,5) 4 42 23 19 8 Zoeterwoude 12 (6,5) 29 38 14 20 36 Rotterdam 21 (6,3) 1 32 52 21 4 Waddinxveen 14 (6,5) 19 37 22 22 24 Zuidplas 16 (6,4) 16 34 30 23 63 Hillegom 19 (6,3) 46 31 13 24 18 Maassluis 29 (6,1) 34 13 32 25 25 Dordrecht 35 (6,0) 8 27 35 26 23 Ridderkerk 38 (6,0) 19 26 37 27 31 Alblasserdam 35 (6,0) 11 28 43 28 22 Rijswijk 24 (6,2) 19 35 34 29 35 Gouda 43 (5,9) 13 25 46 30 37 Krimpen aan den IJssel 44 (5,9) 22 30 33 31 14 Lisse 22 (6,2) 16 52 19 32 41 Giessenlanden 53 (5,7) 25 9 44 Lasten 12

2015/ 2016 2012/ 2013 Gemeente tevredenheid (rapportcijfer) Imago Communicatie & Beleid 33 53 Brielle 47 (5,8) 29 24 40 34 13 Oud-Beijerland 31 (6,1) 10 55 25 35 54 Leidschendam- 39 (6,0) 25 47 29 Voorburg 36 11 Katwijk 34 (6,0) 22 40 47 37 56 Bodegraven-Reeuwijk 41 (6,0) 34 39 36 38 28 Vlaardingen 48 (5,8) 29 29 53 39 52 Zwijndrecht 10 (6,6) 54 11 8 40 38 Strijen 9 (6,6) 54 14 10 41 16 Pijnacker-Nootdorp 31 (6,1) 25 43 56 42 27 Alphen aan den Rijn 33 (6,0) 11 48 58 43 10 Papendrecht 46 (5,9) 34 46 41 44 7 Lansingerland 37 (6,0) 15 56 45 45 43 Delft 52 (5,7) 5 44 57 46 34 Binnenmaas 58 (5,4) 34 20 55 47 40 Midden-Delfland 55 (5,6) 29 36 51 48 26 Sliedrecht 44 (5,9) 46 50 38 49 50 Albrandswaard 49 (5,8) 46 54 39 50 - Nissewaard 57 (5,5) 34 51 42 51 15 Teylingen 11 (6,6) 54 45 11 52 47 Zederik 27 (6,1) 54 10 28 53 60 Nieuwkoop 24 (6,2) 54 19 26 54 48 Wassenaar 40 (6,0) 25 59 50 55 30 Noordwijkerhout 56 (5,6) 34 58 54 56 33 Leerdam 59 (5,3) 46 53 59 57 65 Korendijk 54 (5,6) 34 60 49 58 9 Noordwijk 60 (5,2) 46 41 60 59 12 Oegstgeest 50 (5,8) 54 49 24 60 58 Leiderdorp 51 (5,7) 54 57 48 Lasten 13

standaard score (=a) a*0,25 (=b) rang standaard score (=c) c*0,25 (=d) rang standaard score (=e) e*0,25 (=f) rang standaard score (=g) g*0,25 (=h) rang 2.7 Totaalscore Top drie gemeenten in heel Nederland De totaalscore is berekend door de scores op de vier verschillende pijlers 4 bij elkaar op te tellen en hieruit een ranglijst samen te stellen. Omdat de scores op de vier pijlers niet even belangrijk hoeven te zijn voor de ondernemers (en zodoende ook niet een even groot gewicht hoeven te hebben in de totaalscore), zijn er in 2010 1.000 ondernemers bevraagd naar welke pijlers zij het meest belangrijk vinden. Hieruit bleek dat ondernemers alle pijlers even belangrijk vinden. De pijlers wegen in dit onderzoek dan ook even zwaar. Op basis van deze eindscore is de rangorde bepaald. Net als bij een allround-kampioenschap schaatsen kan in theorie de totaalwinnaar een gemeente zijn die op geen enkel onderdeel eerste is, maar in de breedte kennelijk het beste presteert. Hieronder staan de totaalscores van de Nederlandse top drie en is weergegeven op welke manier de scores op de vier pijlers berekend zijn: Top drie gemeenten in Nederland MKB-vriendelijkste gemeente 2015/2016 Tevredenheid Imago Communicatie & Beleid Lasten Totaal (b)+(d) + (f)+(h) 1 Rijssen-Holten 2,95 0,73 2 1,27 0,31 5 1,78 0,44 10 2,51 0,62 3 2,13 2 Bunschoten 3,15 0,78 1 0,52 0,13 75 1,46 0,36 28 2,80 0,70 1 1,98 3 Beverwijk 1,97 0,49 11 0,34 0,08 120 2,69 0,67 1 2,57 0,64 2 1,89 2.8 Positie op de landelijke ranglijst De plaats op de totale landelijke ranglijst van de gemeente Delft is: 307 (van de 390 gemeenten). Aan het onderzoek hebben 51 ondernemers in de gemeente Delft deelgenomen. 4 Zoals al eerder genoemd is van de vier pijlers is een genormaliseerd getal ( standaardscore ) berekend om ze op één noemer te kunnen brengen. 14