MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2012/2013

Transcriptie

1 MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2012/2013 MKB Nederland Postbus AA Den Haag november 2013

2

3 Voorwoord Groningen, september 2013 In dit rapport presenteren we u het in 2012 en 2013 gehouden onderzoek naar de MKBvriendelijkste gemeente van Nederland. Het resultaat van dit onderzoek is een ranglijst van alle Nederlandse gemeenten op basis van hun ondernemersklimaat. De prijsuitreiking is een initiatief van MKB-Nederland, samen met het Ministerie van Economische Zaken. De prijs dient als stimulans voor gemeenten om zich blijvend in te spannen voor het midden- en kleinbedrijf en levert een bijdrage aan een positief ondernemersklimaat. Het belang hiervan zal de komende jaren alleen nog maar toenemen. Wij zeggen graag dank aan alle ondernemers en gemeenten die hun medewerking aan dit onderzoek hebben verleend. Drs. K.C. Boer J.B.A. Ham, MSc Y. Abrahams, MSc Lexnova Advies en Onderzoek

4 Inhoud 1 Inleiding Doel van het onderzoek Populatie, steekproef en respons 5 2 Resultaten Inleiding Tevredenheid van de ondernemers Het imago van de gemeente Communicatie en beleid Beoordeling prijs/kwaliteitsverhouding van de gemeentelijke lasten 8 3 lijsten Top drie gemeenten van Nederland Top 10 G36 (G4 en G32) Top 100 Nederland (exclusief G36) 11

5 1 Inleiding 1.1 Doel van het onderzoek Het onderzoek naar de MKB-vriendelijkste gemeente vond in 2004 voor het eerst plaats in de regio Noord op initiatief van MKB-Noord. Er was een prijs aan verbonden voor de gemeente die als beste uit de bus kwam. De onderzoeksopzet was ontwikkeld in nauwe samenwerking tussen MKB-Noord en onderzoeksbureau HanzeConnect, de voorloper van Lexnovad. Vanaf 2008 voert voorheen HanzeConnect, nu Lexnova in samenwerking met MKB-Nederland tweejaarlijks een landelijk onderzoek uit naar de MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland. Ook hieraan is een prijsuitreiking verbonden. De laatste winnaar was de gemeente Bergambacht (in2010/2011). Het oorspronkelijke doel van het onderzoek is in al die jaren niet gewijzigd: het prikkelen van gemeenten en deze stimuleren om het lokale ondernemersklimaat te verbeteren. Feitelijk behelst het onderzoek het vaststellen van een ranglijst van gemeenten. Deze ranglijst maakt de positie van iedere gemeente in Nederland zichtbaar als het gaat om het ondernemersklimaat. Het onderzoek geeft dus inzicht in de relatieve kwaliteit van dat klimaat, de prestaties van gemeenten in vergelijking met andere, en niet zozeer in de absolute prestaties van gemeenten. De rangorde is gebaseerd op vier pijlers: De tevredenheid van de ondernemers over de eigen gemeente Het imago van de gemeente bij ondernemers buiten de gemeente De gemeentelijke communicatie en het gemeentelijke beleid met betrekking tot het midden- en kleinbedrijf De beleving van gemeentelijke lasten (prijs/kwaliteitsverhouding) Deze vier aspecten zijn onderzocht in een kwantitatieve digitale en telefonische enquête. De onderzoeksopzet uit 2010 is ongewijzigd gebleven. 1.2 Populatie, steekproef en respons In totaal ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf in heel Nederland hebben hun medewerking verleend aan het onderzoek. Het aantal enquêtes per gemeente was afhankelijk van het aantal ondernemers in die gemeente. Gemeenten zijn naar ondernemersaantal verdeeld in drie categorieën, namelijk klein, middelgroot en groot. Kleine gemeenten huisvesten ondernemers of minder, middelgrote gemeenten tot ondernemers en grote gemeenten meer dan ondernemers. Bij kleine gemeenten zijn gemiddeld 30 enquêtes afgenomen, bij middelgrote gemeenten 40 en bij grote gemeenten 50. Op basis van branche, bedrijfsomvang en geografische ligging is het onderzoek representatief te noemen. 5

6 2 Resultaten 2.1 Inleiding Het onderzoek naar de MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland richt zich, als gezegd, op vier pijlers. Hieronder geven we weer wat we bij de afzonderlijke pijlers hebben onderzocht en hoe de score tot stand is gekomen. Om een totale ranglijst te kunnen genereren zijn de scores op de vier pijlers bij elkaar opgeteld 1. Ook laten we zien welke gemeente op de betreffende pijler de hoogste score heeft behaald. 2.2 Tevredenheid van de ondernemers Aan alle ondernemers is gevraagd om een rapportcijfer te geven (tussen 1 en 10) voor het ondernemersklimaat van de eigen gemeente. De waardering voor dat klimaat berust op door de gemeente beïnvloedbare factoren, zoals regelgeving, lokale belastingen, openbare voorzieningen en ondernemersvriendelijkheid. De gemeenten zijn gerangschikt op basis van het gemiddelde cijfer voor die factoren. 2 De hoogste tevredenheidsscore was voor de gemeente Bergambacht. Deze gemeente kreeg van haar ondernemers een 8,4 als rapportcijfer. In het algemeen werden de gemeenten in Nederland gemiddeld gewaardeerd met een 6, Het imago van de gemeente Aan alle deelnemers is gevraagd wat ze behalve de eigen gemeente de meest ondernemersvriendelijke gemeente vinden. Deze gemeenten zijn gerangschikt op basis van het aantal keren dat ze genoemd worden: de meest genoemde staat op de eerste, en de minst genoemde op de laatste plaats. De gemeente Rotterdam heeft de hoogste imagoscore behaald. In een dergelijk specifiek imago-onderzoek blijkt vaak dat gemeenten met een grote algemene naamsbekendheid veelvuldig genoemd worden en gemeenten met een geringe naamsbekendheid (bijna) niet. Bekende gemeenten hebben daardoor vaak automatisch een positief imago als het gaat om het ondernemersklimaat. Om een evenwichtige vergelijking te kunnen maken en vertekening te voorkomen is daarom een correctie toegepast in de samenstelling van de ranglijst Om de vier pijlers bij elkaar op te tellen is per pijler een standaardscore berekend. Met deze standaardscore is het mogelijk om scores op verschillende verdelingen te kunnen vergelijken (hier rapportcijfers en punten). Het is zodoende mogelijk appels met peren te vergelijken en hiermee ook de vier pijlers onderling. 2 De ranglijst is gebaseerd op het gemiddelde rapportcijfer van de ondervraagde ondernemers, voor de duidelijkheid is in de tabel het rapportcijfer afgerond en met één decimaal weergegeven. 3 In marktonderzoek gaan we uit van een normale verdeling. Doordat de scores van een aantal gemeenten buiten deze normale verdeling vallen (er ontstaat een scheve verdeling) zou de genormaliseerde score dusdanig hoog of laag uitvallen dat deze pijler te zwaar zou meetellen in de totale score. Een manier om een verdeling die scheef is te normaliseren is het toepassen van een logaritmische schaal. De onderlinge ranking verandert hierdoor niet. Voor de totale ranglijst zijn we uitgegaan van deze aangepaste standaardscore. 6

7 2.4 Communicatie en beleid Aan alle ondernemers is gevraagd of hun gemeente: een aanspreekpunt heeft voor ondernemers regelmatig investeert in voorzieningen ten behoeve van het bedrijfsleven structureel overleg voert met ondernemers specifiek beleid heeft voor het midden- en kleinbedrijf bedrijven ondersteunt met subsidies of stimuleringsregelingen op haar website informatie heeft voor ondernemers beleid heeft voor startende ondernemingen. Op deze stellingen konden de ondernemers ja, nee, of weet niet antwoorden. De antwoordcategorie ja kreeg vier punten, nee kreeg geen punten en weet niet/misschien kreeg één punt. Ondernemers antwoorden op basis van hun kennis van de aanwezigheid van bepaalde voorzieningen. Die kennis kan gebaseerd zijn op zowel eigen ervaring met de voorziening in kwestie, als op het feit dat ze weten dat de gemeente die voorziening aanbiedt (bijv. door communicatie van de zijde van de gemeente). Het antwoord weet niet hoeft niet te betekenen dat de voorziening in kwestie niet aanwezig is. Om die reden krijgt de gemeente in de score voor dit antwoord het voordeel van de twijfel (het antwoord levert 1 punt op). Al met al wordt de score op dit onderdeel dus mede bepaald door het beeld dat ondernemers hebben van de aanwezigheid van gemeentelijke voorzieningen en niet alleen door het werkelijk aanwezig zijn daarvan. Weging In het onderzoek uit 2010 is in een aselecte steekproef van ondernemers gevraagd welke van de bovenstaande zeven aspecten men het meest belangrijk vond. Op basis hiervan zijn de aspecten gewogen. De bovenstaande stellingen zijn in volgorde van deze weging weergegeven. Dit betekent dat ondernemers het aanspreekpunt voor ondernemers als belangrijkste aspect zien en het beleid voor startende ondernemingen als minst belangrijke aspect. De maximumscore op dit onderdeel is theoretisch 4,0 punten. In Nederland is de hoogste score behaald door Bergambacht met gemiddeld 3,37 punten. Gemiddeld krijgen de gemeenten in Nederland 2,03 punten. 7

8 2.5 Beoordeling prijs/kwaliteitsverhouding van de gemeentelijke lasten Alle ondernemers is gevraagd om een rapportcijfer (tussen 1 en 10) te geven voor de prijskwaliteitsverhouding van gemeentelijke producten en belastingen, oftewel voor het aspect waar voor uw geld. Het gaat bij deze verhouding om lasten als onroerende zaak belasting, rioolheffing en leges voor vergunningen, tegenover investeringen in openbare voorzieningen, bedrijfsterreinen, citymarketing en dergelijke. Op basis van het gemiddelde cijfer zijn de gemeenten op dit onderdeel gerangschikt. De hoogste tevredenheidsscore was voor de gemeente Bergambacht. De prijs/ kwaliteitsverhouding van de gemeentelijke lasten in deze gemeente kreeg van de eigen ondernemers een 7,9 als rapportcijfer. Gemiddeld wordt de prijs/kwaliteitsverhouding in Nederland gewaardeerd met een 6,1. 8

9 standaard score (=a) a*0,25 (=b) rang standaard score (=c) c*0,25 (=d) rang standaard score (=e) e*0,25 (=f) rang standaard score (=g) g*0,25 (=h) rang 3 lijsten 3.1 Top drie gemeenten van Nederland De totaalscore is berekend door de scores op de vier verschillende pijlers 4 bij elkaar op te tellen en hieruit een ranglijst samen te stellen. Alle pijlers wegen in dit onderzoek even zwaar. Uit een steekproef in 2010 onder ondernemers is gebleken dat ze alle pijlers even belangrijk vinden. Op basis van de eindscore is de rangorde bepaald. Net als bij een allround-kampioenschap schaatsen, kan in theorie de totaalwinnaar een gemeente zijn die op geen enkel onderdeel eerste is, maar in de breedte kennelijk het beste presteert. In dit geval is een gemeente als eerste uit de bus gekomen die op drie van de vier pijlers de hoogste score heeft behaald. Hieronder staan de totaalscores van de Nederlandse top drie en is weergegeven op welke manier de scores op de vier pijlers berekend zijn: Top drie gemeenten in Nederland MKB-vriendelijkste gemeente 2012/2013 Tevredenheid Imago Communicatie & Beleid Lasten Totaal (b)+(d) + (f)+(h) 1 Bergambacht 4,04 1,01 1 1,13 0,28 4 3,09 0,77 1 4,11 1,03 1 3,09 2 Rijssen-Holten 3,39 0,85 2 1,02 0,26 9 2,36 0,59 5 2,85 0,71 3 2,41 3 Stadskanaal 2,87 0,72 4 0,46 0, ,41 0,60 4 3,23 0,81 2 2,24 4 Zoals al eerder genoemd is van de vier pijlers een genormaliseerd getal ( standaardscore ) berekend om ze op één noemer te kunnen brengen. 9

10 3.2 Top 10 G36 (G4 en G32) Hieronder is de top 10 opgenomen van gemeenten die behoren tot de G32 of de G4. lijst Top 10 G36 MKB-vriendelijkste gemeente 2012/ / / 2011 Gemeente tevredenheid (rapportcijfer) Imago Communicatie & Beleid 1 3 Zwolle 1 (7,4) Zoetermeer 2 (7,2) Enschede 4 (7) Ede 3 (7,1) Helmond 5 (6,9) Alkmaar 6 (6,9) Deventer 7 (6,8) Eindhoven 9 (6,6) Groningen 12 (6,5) Amsterdam 8 (6,7) Lasten 10

11 3.3 Top 100 Nederland (exclusief G36) In de tabel hieronder is de top 100 van Nederlandse gemeenten opgenomen, exclusief de G32 en de G4. lijst Top 100 (exclusief G36) MKB-vriendelijkste gemeente 2012/ / / Gemeente tevredenheid (rapportcijfer) Imago Communicatie & Beleid Lasten Bergambacht 1 (8,4) Rijssen-Holten 2 (8) Stadskanaal 4 (7,8) Roermond 6 (7,5) Bunschoten 3 (7,9) Renswoude 5 (7,6) Barneveld 9 (7,4) Gilze en Rijen 11 (7,4) Vianen 19 (7,2) Amstelveen 7 (7,5) Veghel 8 (7,4) Hardenberg 33 (7) Skarsterlân 18 (7,2) Duiven 10 (7,4) Veenendaal 27 (7,1) Reimerswaal 13 (7,3) Assen 32 (7) Zaltbommel 21 (7,1) Etten-Leur 23 (7,1) Wijchen 26 (7,1) Horst a/d Maas 28 (7,1) Capelle a/d IJssel 25 (7,1) Naarden 40 (7) Weert 74 (6,8) Overbetuwe 30 (7,1) Tholen 22 (7,1) Waddinxveen 16 (7,2) Borsele 52 (6,9) Heerhugowaard 35 (7) Kapelle 12 (7,4) Oss 100 (6,7) Bronckhorst 61 (6,9) Goes 56 (6,9) Zeewolde 70 (6,8) Heumen 14 (7,3) De Wolden 15 (7,2) Leek 62 (6,8)

12 2012/ / Gemeente tevredenheid (rapportcijfer) Imago Communicatie & Beleid Lasten Noord-Beveland 39 (7) Tytsjerksteradiel 82 (6,8) Staphorst 84 (6,8) Dantumadeel 80 (6,8) Veere 59 (6,9) Geldrop-Mierlo 31 (7,1) Hoogeveen 171 (6,5) Veendam 124 (6,7) Baarle-Nassau 55 (6,9) Barendrecht 37 (7) Wierden 44 (6,9) Urk 48 (6,9) Veldhoven 53 (6,9) Onderbanken 83 (6,8) Venray 87 (6,7) Peel en Maas 35 (7) Gorinchem 159 (6,6) Heerenveen 68 (6,8) Lansingerland 50 (6,9) Haren 41 (6,9) Heemstede 72 (6,8) Dalfsen 76 (6,8) Waalre 78 (6,8) Zevenaar 88 (6,7) Nijkerk 144 (6,6) Bergeijk 20 (7,1) Houten 37 (7) Ooststellingwerf 116 (6,7) Smallingerland 77 (6,8) Woerden 79 (6,8) Cuijk 53 (6,9) Zoeterwoude 63 (6,8) Beesel 67 (6,8) Midden-Drenthe 34 (7) Leusden 24 (7,1) Son en Breugel 136 (6,6) Winterswijk 147 (6,6) Tiel 135 (6,6) Oost Gelre 105 (6,7) Oisterwijk 114 (6,7) Someren 71 (6,8) Meppel 60 (6,9)

13 2012/ / Gemeente tevredenheid (rapportcijfer) Imago Communicatie & Beleid Lasten Bergen op Zoom 100 (6,7) Noordwijk 164 (6,5) Schagen 110 (6,7) Soest 127 (6,6) Bloemendaal 45 (6,9) Uithoorn 134 (6,6) Montferland 48 (6,9) Opsterland 133 (6,6) Kampen 73 (6,8) Stede Broec 17 (7,2) Papendrecht 58 (6,9) Zuidhorn 116 (6,7) Achtkarspelen 93 (6,7) Hof van Twente 124 (6,7) Oosterhout 95 (6,7) Bladel 42 (6,9) Aalburg 29 (7,1) Landerd 209 (6,4) Haaksbergen 167 (6,5) Voerendaal 47 (6,9) Harderwijk 168 (6,5)

14