Jaarverslag Persconferentie

Vergelijkbare documenten
Jaarverslag Persconferentie

Jaarverslag RVA 2016

Jaarverslag RVA 2017

De arbeidsmarkt in oktober 2015

De arbeidsmarkt in november 2015

De arbeidsmarkt in oktober 2016

De arbeidsmarkt in januari 2016

De arbeidsmarkt in mei 2017

De arbeidsmarkt in januari 2017

De arbeidsmarkt in augustus 2017

De arbeidsmarkt in maart 2017

De arbeidsmarkt in augustus 2015

De arbeidsmarkt in augustus 2016

De arbeidsmarkt in december 2014

De arbeidsmarkt in februari 2017

Stijging van het aantal werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen maar eerste daling bij de jongeren onder 25 jaar

De arbeidsmarkt in oktober 2013

De arbeidsmarkt in juni 2015

De arbeidsmarkt in maart 2016

De arbeidsmarkt in mei 2016

De arbeidsmarkt in februari 2016

De arbeidsmarkt in april 2017

De arbeidsmarkt in juli 2014

De arbeidsmarkt in april 2015

De arbeidsmarkt in april 2016

De arbeidsmarkt in augustus 2013

De arbeidsmarkt in juni 2014

De arbeidsmarkt in maart 2015

Profiel van de UVW-WZ: vergelijking 2004/ 2013

De arbeidsmarkt in mei 2015

De arbeidsmarkt in juni 2016

De arbeidsmarkt in september 2014

De arbeidsmarkt in mei 2014

De arbeidsmarkt in augustus 2014

Spotlight. Een onderwerp telkens beknopt uitgelicht. 1 Inleiding. 3 Resultaten. 3.1 Gewest en jaar. 2 Methodologie

ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 26 november 2010

De arbeidsmarkt in februari 2015

Evolutie sinds 1954 van de vergoede volledige werkloosheid in perspectief geplaatst

De arbeidsmarkt in oktober 2014

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

Woord vooraf. Het is de bedoeling om op die manier de bijdrage van de RVA aan de analyse en de vooruitgang van onze arbeidsmarkt aan te vullen.

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt

Diagnose van de Vlaamse arbeidsmarkt. Luc Sels

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

Directie Statistieken, budget en studies De administrateur-generaal. Georges CARLENS

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

Augustus 2018: aantal jonge werkzoekenden op laagste niveau sinds 1990

34,0 32,0 30,0 28,0 26,0 24,0 22,0. Jaarlijkse evolutie. Jeugdwerkloosheid -534 eenheden

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

34,0 32,0 30,0 28,0 26,0 24,0 22,0 20,0. Jaarlijkse evolutie. Jeugdwerkloosheid -291 eenheden

Het federaal normatief kader van de controle van de beschikbaarheid, uitgeoefend door de gewesten

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Juli 2014

Arbeidsmarkt allochtonen

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Mei 2017

April 2018: Brusselse werkloosheidsgraad op laagste niveau in 25 jaar

Juni 2018: van de jonge Brusselaars zijn nu minder dan werkzoekende

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Januari 2017

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Juni 2018

De jongerenwerkloosheid blijft verder dalen in Brussel: -9,3% in één jaar tijd

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag juni 2016

34,0 31,9 % 32,0 30,0 28,0 26,7 % 26,0 26,5 % 24,0 22,0. Jaarlijkse evolutie. Jeugdwerkloosheid -992 eenheden

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Augustus 2017

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Januari 2015

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag December 2014

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Februari 2019

Activering en opleiding van werklozen: actualisering van de resultaten (2 de semester 2013)

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Mei 2016

67,3% van de jarigen aan het werk

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag November 2017

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag April 2019

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Juli 2018

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Oktober 2018

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag November 2018

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Maart 2018

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Juni 2015

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

De werkloosheid op haar hoogste peil sinds het begin van de crisis

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag April 2018

Directie Statistieken, budget en studies De administrateur-generaal. Georges CARLENS

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Maart 2019

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

Hoofdstuk 3 KINDEREN EN DE WERKSITUATIE VAN HUN OUDERS

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

Volume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg

De RVA. in 2014 Volume 2: indicatoren van de arbeidsmarkt en evolutie van de uitkeringen

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag September 2015

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Juli 2015

Tarieven Europa: staffel 1

Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Oktober 2015

Woord vooraf. De administrateur-generaal, Georges Carlens

Impact van de activeringsmaatregelen op de tewerkstelling van werknemers met een buitenlandse nationaliteit

Spotlight. Een onderwerp telkens beknopt uitgelicht. 1 Inleiding. 2 Evolutie van het aandeel van de werkloze gezinshoofden

Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt

Transcriptie:

Jaarverslag 2015 Persconferentie 17.03.2016

I. Algemene tendensen II. III. IV. Elementen van evaluatie van de hervormingen Evolutie van de activiteiten mbt de handhaving van het systeem Evolutie van de uitkeringstrekkers en van de uitgaven V. Studies 2015 VI. Meer doen en beter met minder

I. Algemene tendensen

I. Algemene tendensen Evolutie van de conjuncturele indicatoren (waaronder de tijdelijke werkloosheid) Evolutie van de vergoede volledige werkloosheid Internationale vergelijking

1. De conjuncturele cyclus 2011-2015 Evolutie van het BBP in volume +2,0% +1,5% +1,8% +1,3% +1,4% Gematigde groei sinds 2 jaar +1,0% +0,5% +0,0% +30,0% +0,2% +0,0% 2011 2012 2013 2014 2015 België +25,0% +24,7% +22,2% 2011-2015 +20,0% +15,0% +10,0% +5,0% +0,0% +11,5% +17,9% +17,4% +4,7% +15,5% +8,0% +14,5% +9,1% +7,0% +4,7% +4,8% +4,7% +4,6% +4,5% +4,4% +4,3% +4,2% + 4,7% België + 4,4% EU28 Bronnen : NBB, Eurostat De cyclus met de laagste groei sinds 60 jaar

2. Het jaar 2015 Vooruitzichten 2014 2015 2014-2015 Reëel Raming 12/2/2015 Abs. Aantal % BBP (in miljoen EUR) 1 397.993 401.973 + 3.980 + 1,0% Werkgelegenheid 4.556.000 4.576.200 + 20.200 + 0,4% Niet-werkende werkzoekenden 597.774 629.700 + 31.926 + 5,3% UVW-WZ (fys. eenheden) 458.642 438.942-19.700-4,3% Tijdelijke werkloosheid (F.E.) 135.118 140.064 + 4.946 + 3,7% Bronnen: voor 2014 (NBB, RVA); voor 2015 - inclusief werkgelegenheid 2014 - (Federaal Planbureau - economisch budget- 12/2/2015) 1 Bbp in volume - referentiejaar 2012 Realiteit 2014 2015 2014-2015 Reëel Reëel Abs. aant. % BBP (in miljoen EUR) 1 397.993 403.419 + 5.426 + 1,4% Werkgelegenheid 4.549.300 4.586.800 + 37.500 + 0,8% Niet-werkende werkzoekenden 597.774 578.526-19.248-3,2% UVW-WZ (fys. eenheden) 458.642 417.432-41.210-9,0% Tijdelijke werkloosheid (F.E.) 135.118 124.840-10.278-7,6% Bronnen: NBB - jaarverslag 2015, RVA 1 Bbp in volume - referentiejaar 2012 Een stevigere groei dan verwacht en een gunstigere evolutie van de volledige en tijdelijke werkloosheid dan voorzien

3. Evolutie van het BBP en van de conjunctuur (2007 2015) Evolutie van het bbp (op jaarbasis) opnieuw positief sinds 10 trimesters 4,0 +3,5 +3,6 +3,5 +2,9 +3,4 3,0 +2,2 +2,0 +2,3 +2,8 +2,7 +2,3 Bron: NBB 2,0 +1,9 +1,5 +1,2 +1,3 +1,3 +1,4 +1,4 +1,3 +1,5 +1,3 +1,3 1,0 +0,7 +0,7 +0,7 +0,2 +0,6 +0,3 0,0-0,1 +0,1-0,2-1,0-0,7-2,0-3,0-1,9-2,3-4,0-3,6-3,8-5,0 10 T1 2007 T2 2007 T3 2007 T4 2007 T1 2008 T2 2008 T3 2008 T4 2008 T1 2009 T2 2009 T3 2009 T4 2009 T1 2010 T2 2010 T3 2010 T4 2010 T1 2011 T2 2011 T3 2011 T4 2011 T1 2012 T2 2012 T3 2012 T4 2012 Conjunctuurbaromer herstelt langzaam T1 2013 T2 2013 T3 2013 T4 2013 T1 2014 T2 2014 T3 2014 T4 2014 T1 2015 T2 2015 T3 2015 T4 2015 +4,9 +7,0 +5,6 +5,5 Bron: NBB 0 +1,6 +1,9 +0,4 +0,4-0,9-10 -4,7-10,3-5,0-5,0-5,9-6,6-6,1-4,7-3,1-5,0-5,9-5,3-7,3-6,6-7,8-8,9-9,1-11,1-11,7-11,6-12,9-13,3-13,1-20 -21,5-19,6-30 -30,3-26,9-40 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 2007 2007 2007 2007 2008 2008 2008 2008 2009 2009 2009 2009 2010 2010 2010 2010 2011 2011 2011 2011 2012 2012 2012 2012 2013 2013 2013 2013 2014 2014 2014 2014 2015 2015 2015 2015

4. Evolutie uitzendarbeid, werkaanbiedingen en collectieve ontslagen (2007 2015) Stijging van het aantal gepresteerde uren in uitzendsector Bron: Federgon 120 110 100 90 80 70 60 Bedienden 109 Totaal 94 85 Arbeiders 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Bedienden Arbeiders Totaal + 10,3% + 8,3% + 9,1% Evol. 2014-2015 Stijging van het aantal werkaanbiedingen (behalve in Wallonië) Bron: gewestelijke diensten voor arbeidsbemiddeling Sterke vermindering van het aantal intentieverklaringen tot collectief ontslag Bron: FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg 180 160 140 120 100 80 60 Brussel 154 Vlaanderen 89 Wallonië 70 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 + 12,7% - 1,0% Wallonië Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Hfst. Gew. Land 2010 6 134 1 196 5 687 13 017 2011 3 631 1 515 1 509 6 655 2012 12 230 3 539 938 16 707 2013 3 759 4 123 983 8 865 2014 4 515 2 679 3 488 10 682 2015 3 096 1 107 1 006 5 209 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% -2% Vlaanderen Evol. 2014-2015 Brussel Land + 9,3% + 9,3%

5. Evolutie van nieuw opgerichte bedrijven en faillissementen van ondernemingen (2007 2015) Faillissementen Faillissementen met personeel Banenverlies Nieuw opgerichte bedrijven * 2007 7.394 2.869 21.052 27.729 2008 8.230 3.136 22.074 28.274 2009 9.134 3.600 23.723 25.887 2010 9.529 3.623 23.501 29.431 2011 10.086 3.745 25.454 31.079 2012 10.516 3.945 27.508 24.743 2013 11.681 4.311 30.046 24.528 2014 10.811 3.947 28.543 25.861 2015 10.133 3.750 25.340 27.960 Evol. 2007/2015 + 37,0% + 30,7% + 20,4% + 0,8% Evol. 2014/2015-6,3% - 5,0% - 11,2% + 8,1% Bron: FSO *Oprichting van bedrijven op basis van de juridische vorm; er w erd geen rekening gehouden met burgerlijke vennootschappen, vennootschappen met sociaal oogmerk en vennootschappen van publiek recht; Bron: FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie Voor het 2 de jaar op rij, een stijging van de oprichtingen van bedrijven en een daling van het aantal faillissementen

6. Tijdelijke werkloosheid Kerncijfers Jaar Fysieke eenheden Evolutie fys.eenh. Budgettaire eenheden Evolutie budg.eenh. Verschillende personen op jaarbasis Dagen Evolutie dagen Dagen per persoon op jaarbasis Gemiddelde daguiktering (in EUR) Evolutie gemiddelde daguitkering Uitgaven (in EUR) Evolutie uitgaven 2007 119.949 29.963 324.261 9.308.980 29 40,73 381.410.369 2008 134.736 +12,3% 32.381 +8,1% 362.097 10.075.775 +8,2% 28 42,50 +4,3% 430.637.359 +12,9% 2009 210.864 +56,5% 60.566 +87,0% 501.093 18.790.308 +86,5% 37 55,70 +31,1% 1.052.998.907 +144,5% 2010 173.286-17,8% 49.507-18,3% 453.651 15.291.022-18,6% 34 56,71 +1,8% 872.801.584-17,1% 2011 140.847-18,7% 35.895-27,5% 403.176 11.110.567-27,3% 28 57,58 +1,5% 647.474.068-25,8% 2012 161.340 +14,5% 40.962 +14,1% 431.357 12.642.309 +13,8% 29 59,92 +4,1% 766.774.254 +18,4% 2013 168.723 +4,6% 42.913 +4,8% 438.688 13.260.155 +4,9% 30 61,45 +2,6% 824.351.751 +7,5% 2014 135.118-19,9% 30.677-28,5% 378.627 9.571.658-27,8% 25 60,64-1,3% 580.419.473-29,6% 2015 124.840-7,6% 27.563-10,2% 354.843 8.603.665-10,1% 24 56,74-6,4% 488.157.031-15,9% 2007-2015 -8,0% +39,3% waarvan 14,87% indexering waarvan 33% ten laste van FSO * Aantal verschillende werknemers 354.843 (bijzondere werkgeversbijdrage: 0,16%) Aantal verschillende bedrijven 42.779 145.606.629,85 EUR in 2015 ** Belangrijke daling van de tijdelijke werkloosheid * 27% voor de tijdelijke werkloosheid voor bedienden ** schatting

7. Tijdelijke werkloosheid per bedrijfstak In budgettaire eenheden 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Evol. 2007/2015 Evol. 2014/2015 Bouw 10.254 9.739 12.539 14.178 9.772 10.903 12.686 8.366 8.564-16,5% + 2,4% Andere diensten 2.682 2.967 5.389 4.801 3.897 4.496 4.780 3.817 3.505 + 30,7% - 8,2% Machinebouw 2.245 2.923 12.056 6.783 3.531 5.293 5.420 3.774 2.817 + 25,5% - 25,3% Dienstverlening aan ondernemingen 1.477 1.825 3.867 3.159 2.618 3.124 3.229 2.451 2.200 + 48,9% - 10,2% Onbepaalde bedrijfstak 1.818 2.075 3.687 3.087 2.363 2.695 2.999 2.213 2.034 + 11,9% - 8,1% Horeca 1.397 1.454 1.928 1.776 1.603 1.564 1.382 1.055 953-31,8% - 9,7% Textiel 1.555 2.176 2.848 1.874 1.713 1.566 1.302 980 737-52,6% - 24,7% Levensmiddelen, dranken e.d. 1.039 1.094 1.483 1.274 1.034 1.035 1.003 907 748-28,0% - 17,5% Vervoer en communicatie 702 779 1.908 1.413 1.020 1.235 1.215 872 748 + 6,6% - 14,3% Groot- en kleinhandel 873 923 1.356 1.183 1.001 1.050 1.032 781 710-18,7% - 9,2% Houtnijverheid 622 752 1.272 1.041 817 830 914 637 551-11,4% - 13,6% Fabricatie van bureaumachines 542 562 1.175 1.085 742 798 862 637 538-0,7% - 15,5% Landbouw en jacht 657 665 932 1.004 725 773 858 485 502-23,5% + 3,5% Scheikundige nijverheid 392 535 1.480 753 576 675 637 447 353-9,8% - 21,0% Kledingnijverheid 766 792 994 784 635 598 545 402 345-54,9% - 14,0% Metaalproducten 257 276 1.437 685 466 512 443 280 172-33,4% - 38,6% Winning, 1e verwerking van metalen 102 123 1.088 584 473 516 451 242 95-6,6% - 60,7% Diversen 2.583 2.721 5.127 4.045 2.909 3.297 3.155 2.331 1.990-22,9% - 14,6% Totaal 29.963 32.381 60.566 49.507 35.895 40.962 42.913 30.677 27.563-8,0% - 10,2% Een daling op jaarbasis in bijna alle sectoren

8. Tijdelijke werkloosheid per motief volgens het aantal vergoede dagen 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Economische redenen 4% 6% 6% 6% 5% 5% 5% 6% 6% 6% 7% 5% Slecht weer Overmacht 26% 64% 21% 67% 24% 66% 30% 59% 15% 73% 22% 66% Andere Jaar * Economische redenen Slecht weer Overmacht Schorsing bedienden Andere Totaal 1ste semester Slecht weer 2007 5.553.689 2.626.126 576.701 552.464 9.308.980 2007 1.652.870 2008 6.671.546 2.293.144 568.084 543.001 10.075.775 2008 1.511.074 2009 14.367.012 3.017.902 599.546 163.952 641.896 18.790.308 2009 2.441.901 2010 9.796.219 3.988.531 661.116 333.355 511.801 15.291.022 2010 3.023.369 2011 7.420.743 2.379.178 648.512 96.741 565.393 11.110.567 2011 1.870.047 2012 8.390.095 2.972.042 629.350 151.673 499.150 12.642.309 2012 2.235.242 2013 7.873.718 3.987.841 633.262 264.912 500.422 13.260.155 2013 3.391.026 2014 6.892.238 1.396.129 600.646 186.874 394.850 9.470.737 2014 961.430 2015 5.661.506 1.932.293 617.223 147.432 245.210 8.603.664 2015 1.221.486 Evol. 2014-2015 -17,9% +38,4% +2,8% -21,1% -37,9% -9,2% Evol. 2014-2015 +27,0% * van 2007 tot 2014: na verificatie; 2015: voor verificatie Sterke daling tijdelijke werkloosheid omwille van economische redenen

Binnenlandse werkgelegenheid Gesalarieerde tewerkstelling 9. Evolutie van de werkgelegenheid en de bevolking (2007 2015) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 4.374.000 4.453.000 4.446.000 4.474.000 Bron: NBB (verslag 2015 - economische en financiële ontwikkeling) 3.668.000 3.737.000 3.724.000 3.747.000 3.800.000 3.809.000 3.785.000 3.794.000 Actieve bevolking 4.977.000 5.031.000 5.075.000 5.118.000 Bevolking op arbeidsleeftijd 7.012.000 7.074.000 4.535.000 5.159.000 4.551.000 4.534.000 4.549.000 4.587.000 3.821.000 5.190.000 5.196.000 5.225.000 5.243.000 7.124.000 7.180.000 7.225.000 7.247.000 7.259.000 7.268.000 7.278.000 Gemiddelde evolutie per jaar 2007/2014 Evolutie 2014/2015 Evol. 2014/2015 Evol. 2007/2015 + 38.000 + 213.000 + 0,8% + 4,9% + 27.000 + 153.000 + 0,7% + 4,2% + 18.000 + 266.000 + 0,3% + 5,3% + 10.000 + 266.000 + 0,1% + 3,8% Actieve bevolking + 35.429 + 18.000 Bevolking op arbeidsleeftijd + 36.571 + 10.000 Vertraging van de stijging van de actieve bevolking en van de bevolking op arbeidsleeftijd Gedetacheerde werknemers (verschillende personen) Bron: RSZ-Limosa databank Evol. Evol. 2007 2013 2014 2015 2014/2015 2007/2015 88.873 190.963 213.628 235.593 + 10,3% + 165,1% Sterke stijging van de gedetacheerde werknemers

10. Evolutie van de volledige werkloosheid (UVW-WZ) (2014-2015) (1) Sinds juli 2014 werd de statistiek betreffende de UVW-WZ uitgebreid met inbegrip van alle vergoede niet-werkende werkzoekenden Werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (UVW-WZ) Voor juli 2014: Vanaf juli 2014: - toegelaten op basis van voltijdse arbeid - toegelaten op basis van voltijdse arbeid - toegelaten op basis van studies - toegelaten op basis van studies - toegelaten op basis van vrijwillig deeltijdse arbeid - met bedrijfstoeslag

11. Evolutie van de volledige werkloosheid (UVW-WZ) (2014-2015) (2) Vlaanderen Wallonië Brussel Land Vlaanderen Wallonië Brussel Land T1 2014 191.262 208.380 83.566 483.208 T1 2014 100 100 100 100 T2 2014 176.518 195.822 79.950 452.289 T2 2014 100 100 100 100 T3 2014 178.641 199.556 81.119 459.316 T3 2014 100 100 100 100 T4 2014 171.543 191.740 76.472 439.755 T4 2014 100 100 100 100 2014 179.491 198.874 80.277 458.642 2014 100 100 100 100 T1 2015 182.743 186.341 75.861 444.945 T1 2015 96 89 91 92 T2 2015 169.836 173.289 72.091 415.216 T2 2015 96 88 90 92 T3 2015 168.638 170.447 71.035 410.121 T3 2015 94 85 88 89 T4 2015 165.585 166.159 67.702 399.446 T4 2015 97 87 89 91 2015 171.700 174.059 71.672 417.432 2015 96 88 89 91 2014-2015 - 7 790-24 815-8 605-41 210-4,3% - 12,5% - 10,7% - 9,0% 0% -2% -4% -6% -8% -10% -12% - 7,9% - 8,2% - 9,2% - 10,7% T1 2015 T2 2015 T3 2015 T4 2015 Het aantal werkzoekende UVW s vermindert reeds sinds het 1ste trimester 2015 en deze vermindering wordt nadien nog groter

12. Evolutie van de volledige werkloosheid (UVW-WZ) (2014-2015) (3) Invloed op de daling: einde recht inschakelingsuitkeringen 2015 Totaal aantal - 29.155 Jaarlijks gemiddelde - 23.394 Verdeling per gewest (in %) 2015 Vlaanderen 17,4% Wallonië 66,1% Brussel 16,5% Invloed op de stijging: verhoging van de leeftijd voor de vrijstelling van inschrijving als werkzoekende 2015 UVW-WZ van 58, 59 en 60 jaar + 7.901 UVW-NWZ van 58, 59 en 60 jaar - 8.676

13. Evolutie van de instroom en de uitstroom (UVW-WZ) (2001-2015) (4) + 60.000 + 40.000 + 20.000 + 0-20.000-40.000-60.000 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Verschil op jaarbasis (linkeras) Reële instroom (rechteras) Reële uitstroom (rechteras) 380.000 370.000 360.000 350.000 340.000 330.000 320.000 310.000 300.000 290.000 280.000 Daling van de instroom en toename van de uitstroom uit de werkloosheid sinds begin 2014

14. Vergelijking evolutie UVW-WZ en NWWZ (5) Niet-werkende werkzoekenden Maandelijks gemiddelde Werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen Vergoede Werkzoekenden met een uitkeringsaanvraag Jongeren in inschakelingstijd Verplicht ingeschreven Andere Niet-vergoede Vrije ingeschreven Sub-totaal Totaal 2014 458.642 447.467 47.468 41.807 61.033 150.307 597.774 2015 417.432 414.801 46.261 48.969 68.496 163.726 578.526 Abs. aant. - 41.210-32.666-1.207 + 7.162 + 7.463 + 13.418-19.247 % - 9,0% - 7,3 % - 2,5 % + 17,1% + 12,2% + 8,9% - 3,2 % Ratio vreemdelingen 2015 15,5% 15,5% 10,0% 29,5% 47,1% 31,4% 20,0% Stijging van het aantal niet-werkende niet-uitkeringsgerechtigde werkzoekenden die voor 50% terug te vinden is bij de verplicht ingeschreven werkzoekenden (+7 162 eenheden) en voor de andere helft bij de vrij ingeschreven werkzoekenden (+7.463 eenheden)

15. Vergelijking evolutie UVW-WZ en NWWZ (6) 19,8% van de niet vergoede werkzoekenden waren tenminste 1 dag vergoed gedurende de 2 laatste jaren en dit percentage verhoogt sinds 2013 Niet vergoede niet werkende werkzoekenden Verplicht ingeschreven (buiten jongeren in inschakelingstijd) Vrije ingeschreven Totaal dec 2015 48.852 68.859 117.711 vergoede als UVW-WZ tenminste 1 dag in 2014-2015 12.728 10.622 23.350 % 26,1 % 15,4 % 19,8 % Evolutie % oude UVW-WZ dec 2013 15.440 16,0% dec 2014 19.211 18,6% dec 2015 23.350 19,8%

16. Gedetailleerde evolutie van de volledige werkloosheid (UVW-WZ) (7) 2015 2014/2015 2007/2015 Totaal 417.432-41.210-9,0% - 31.550-7,0% Gewest Vlaanderen 171.700-7.790-4,3% + 11.262 + 7,0% Wallonië 174.059-24.815-12,5% - 39.265-18,4% Brussel 71.672-8.605-10,7% - 3.548-4,7% Geslacht Mannen 230.113-18.872-7,6% + 13.727 + 6,3% Vrouwen 187.319-22.339-10,7% - 45.277-19,5% Leeftijdsklasse < 25 jaar 44.286-10.158-18,7% - 19.209-30,3% van 25 tot 49 jaar 241.811-32.024-11,7% - 43.472-15,2% 50 jaar en ouder 131.335 + 972 + 0,7% + 31.130 + 31,1% Toelaatbaarheidsbasis Arbeid 358.943-8.803-2,4% + 26.413 + 7,9% Studies 58.488-32.407-35,7% - 57.963-49,8% Nationaliteit Belg 352.713-38.712-9,9% - 40.536-10,3% Vreemdeling EU 38.387-1.737-4,3% + 3.266 + 9,3% Vreemdeling niet-eu 26.332-761 - 2,8% + 5.720 + 27,8% Werkloosheidsduur < 1 jaar 149.884-19.724-11,6% + 9.444 + 6,7% van 1 tot < 2 jaar 76.748-8.850-10,3% + 5.199 + 7,3% 2 jaar en meer 190.799-12.636-6,2% - 46.193-19,5% Arbeidsgeschiktheid Normaal 398.429-37.289-8,6% - 27.811-6,5% Verminderd 19.002-3.921-17,1% - 3.739-16,4% Studieniveau * Laaggeschoold 214.033-24.302-10,2% - 39.788-15,7% Middengeschoold 134.126-14.445-9,7% - 9.061-6,3% Hooggeschoold 66.181-2.760-4,0% * reeks onderbroken tussen 2007 en 2014; met voorzichtigheid interpreteren

17. Evolutie van de volledige werkloosheid (UVW-WZ) per gewest (2007-2015) (8) Vlaanderen Wallonië Brussel Land 2007 160.439 213.324 75.220 448.982 2015 171.700 174.059 71.672 417.432 Evol. 2007-2015 +7,0% -18,4% -4,7% -7,0% Vergoede werkloosheidsgraad * Vlaanderen Wallonië Brussel Land 2007 5,7% 14,8% 16,4% 9,6% 2015 (T1 à T3) 5,9% 11,7% 13,9% 8,5% * UVW-WZ ten opzichte van actieve bevolking Actieve bevolking Vlaanderen Wallonië Brussel Land 2007 2.800.291 1.442.854 457.514 4.700.659 2015 (T1 à T3) 2.910.472 1.485.991 517.208 4.913.672 2007 100 100 100 100 2015 (T1 à T3) 103,9 103,0 113,0 104,5 Bron: FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie, op basis van de EAK Sinds 2007 is de evolutie van de vergoede werkloosheid gunstiger in Wallonië en in Brussel maar werd beïnvloed in die 2 gewesten door een groter effect van het einde recht op inschakelingsuitkeringen in 2015. Belangrijkere stijging van de actieve bevolking in Brussel. Een werkloosheidsgraad 2 keer lager in Vlaanderen.

250.000 18. Evolutie van de volledige werkloosheid (UVW-WZ) per geslacht (2007-2015) (9) 240.000 230.000 220.000 210.000 200.000 232.596 216.386 230.113 190.000 180.000 187.319 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Mannen Vrouwen Vergoede werkloosheidsgraad * Mannen Vrouwen Totaal 2007 8,3% 11,0% 9,6% 2015 (T1 à T3) 8,7% 8,2% 8,5% Evol. 2007-2015 + 0,4 %punt - 2,8 %punt - 1,1 %punt * UVW WZ ten opzichte van actieve bevolking Actieve bevolking 2007 2015 (T1 à T3) 2007-2015 Mannen 2.595.050 2.639.932 + 1,7% Vrouwen 2.105.650 2.273.738 + 8,0% Totaal 4.700.700 4.913.672 + 4,5% Bron: Eurostat - EAK De werkloosheid bij de vrouwen daalt ondanks een stijging van de vrouwelijke actieve bevolking

19. Evolutie van de jongerenwerkloosheid (2007-2015)(10) +40,0% +30,0% +29,2% UVW-WZ < 25 jaar +20,0% +10,0% 0,0% +10,8% +5,0% +4,1% +4,6% +1,4% +12,3% +5,2% -10,0% -20,0% -30,0% -2,1% -4,1% -3,9% -3,1% -4,7% -6,5% -4,4% -2,2% -5,5% -4,7% -4,9% -7,1% -6,9% -8,8% -8,3% -8,6% -10,5% -10,5% -12,1% -13,2% -14,6% -18,7% -21,0% -26,3% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels H fdst. Gew. Land Jongeren in inschakelingstijd UVW-WZ o.b.v. arbeid <25 jaar UVW-WZ o.b.v. studies <25 jaar Totaal 2007 39 100 14 437 49 058 102 594 2008 36 924 14 078 45 065 96 066 2009 40 766 18 750 47 648 107 164 2010 41 644 17 320 47 643 106 607 2011 39 217 14 817 44 738 98 772 2012 45 430 15 878 40 754 102 062 2013 46 791 18 458 41 127 106 376 2014 47 468 17 477 36 967 101 912 2015 46 261 15 329 28 956 90 547 Evol. 2007-2015 +18,3% +6,2% -41,0% -11,7% Evol. 2014-2015 -2,5% -12,3% -21,7% -11,2% Jongeren in inschakelingstijd UVW-WZ o.b.v. arbeid <25 jaar UVW-WZ o.b.v. studies <25 jaar Totaal Land Totaal (Vlaanderen) Totaal (Wallonië) Totaal (Brussel) 100 100 100 100 100 100 100 94 98 92 94 91 95 95 104 130 97 104 116 98 104 107 120 97 104 114 97 108 100 103 91 96 103 91 99 116 110 83 99 107 95 99 120 128 84 104 117 98 95 121 121 75 99 116 93 86 118 106 59 88 100 85 72 Forse daling van de jeugdwerkloosheid in 2015 Beperkte invloed einde van het recht op inschakelingsuitkeringen (14,1% zijn minder dan 25 jaar oud)

20. Evolutie van de werkloosheid bij de 50-plussers (2012-2015) (11) - 10.607 + 7.623 + 10.874 + 4.785 + 53 + 542-15.000-10.000-5.000 + 0 + 5.000 + 10.000 + 15.000 50-57 jaar 58 jaar 59 jaar 60 jaar 61 jaar 62-65 jaar Daling van het aantal werkzoekende UVW s van 50-57 jaar; Sterke stijging bij de 58-60-jarigen (leeftijd voor vrijstelling opgetrokken van 58 naar 60 jaar en daarna geleidelijk boven de leeftijd van 60 jaar)

21. Evolutie van de volledige werkloosheid (UVW-WZ) per toelaatbaarheidsbasis (2007-2015) (12) Basis arbeid Basis studies < 25 jaar 25 tot 49 jaar Totaal < 25 jaar 25 tot 49 jaar Totaal 2007 14.437 218.039 232.476 49.058 67.243 116.301 2008 14.078 198.392 212.469 45.065 63.093 108.158 2009 18.750 216.192 234.942 47.648 61.910 109.558 2010 17.320 217.099 234.419 47.643 61.737 109.380 2011 14.817 207.193 222.010 44.738 60.083 104.821 2012 15.878 207.718 223.596 40.754 58.990 99.744 2013 18.458 219.182 237.640 41.127 57.718 98.845 2014 17.477 221.345 238.822 36.967 52.491 89.457 2015 15.329 212.717 228.046 28.956 29.094 58.050 2007 100 100 100 100 100 100 2015 106,2 97,6 98,1 59,0 43,3 49,9 2014 100 100 100 100 100 100 2015 87,7 96,1 95,5 78,3 55,4 64,9 Daling van het aantal rechthebbenden op inschakelingsuitkeringen sinds 2007 die nog forser wordt sinds 2012 en die in belangrijke mate beïnvloed wordt door het einde van het recht op inschakelingsuitkeringen in 2015

22. Evolutie van de werkloosheid volgens nationaliteit (13) Evol. 2013-2015 Evol. 2013-2015 2013 2014 2015 Abs. aant. % 2013 2014 2015 Abs. aant. % Belgen 391.630 391.425 352.713-38.917-9,9 % 140.626 111.871 103.399-37.227-26,5 % Vreemdelingen EU 39.082 40.123 38.385-697 - 1,8 % 20.895 17.402 16.013-4.883-23,4 % waarvan EU15 35.578 35.768 33.452-2.125-6,0 % 15.599 12.455 10.999-4.600-29,5 % waarvan EU13 3.504 4.355 4.933 + 1.428 + 40,8 % 5.296 4.947 5.013-283 - 5,3 % Vreemdelingen niet-eu 27.072 27.093 26.334-739 - 2,7 % 7.201 5.846 5.428-1.773-24,6 % Onbekend 0 0 0 + 0 / 0 0 0 + 0 / Totaal 457.785 458.642 417.432-40.353-8,8 % 168.723 135.118 124.840-43.883-26,0 % Evol. 2012-2014 2012 2013 2014 Abs. aant. % Belgen 3.345.138 3.303.291 3.333.723-11.415-0,3 % Vreemdelingen EU 317.354 310.872 335.470 + 18.116 + 5,7 % waarvan EU15 253.626 245.602 256.624 + 2.998 + 1,2 % waarvan EU13 63.728 65.270 78.846 + 15.118 + 23,7 % Vreemdelingen niet-eu 149.508 170.937 124.407-25.101-16,8 % Totaal 3.812.000 3.785.100 3.793.600-18.400-0,5 % Bron : CIMIRe, SIGEDIS, NBB, ADSEI (EAK). Berekeningen FOD WASO. Volledige werkloosheid Werkgelegenheid in loondienst Tijdelijke werkloosheid

23. Evolutie van de volledige werkloosheid UVW niet-werkzoekenden (14) Oudere vrijgestelde werklozen Vrijgestelden SWT Vrijgestelden omwille van soc. & fam. redenen Totaal 2007 107.939 113.579 10.767 232.284 2008 100.844 114.151 11.097 226.092 2009 94.801 115.552 10.740 221.093 2010 89.193 117.509 9.861 216.563 2011 83.077 115.196 8.990 207.263 2012 77.064 110.809 8.270 196.143 2013 70.837 106.908 7.641 185.386 2014 58.385 102.305 6.908 167.597 2015 49.099 96.176 2.026 147.300 Evol. 2007-2015 -54,5% -15,3% -81,2% -36,6% Evol. 2014-2015 -15,9% -6,0% -70,7% -12,1% 250.000 200.000 232.284 150.000 100.000 147.300 50.000 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

24. Evolutie van de uitkeringsgerechtigde volledige werkloosheid in ruime zin sinds 1992 (15) Totaal 1992 444.207 63% 261.608 37% 705.815 15 1993 492.202 67% 240.430 33% 732.632 18 1994 526.402 69% 232.208 31% 758.610 24 1995 508.437 68% 235.886 32% 744.322 21 1996 486.666 65% 267.231 35% 753.897 23 1997 467.441 62% 281.830 38% 749.271 22 1998 420.518 60% 283.246 40% 703.764 14 1999 390.759 58% 287.344 42% 678.103 9 2000 375.136 58% 274.710 42% 649.846 5 2001 368.336 57% 278.119 43% 646.455 4 2002 403.893 59% 278.412 41% 682.305 10 2003 451.158 62% 272.455 38% 723.613 16 2004 475.600 64% 263.475 36% 739.075 19 2005 490.960 66% 251.465 34% 742.425 20 2006 480.689 66% 245.973 34% 726.662 17 2007 448.982 65% 241.680 35% 690.662 13 2008 423.357 64% 235.232 36% 658.590 7 2009 454.963 66% 230.161 34% 685.125 11 2010 460.709 67% 225.483 33% 686.192 12 2011 445.411 67% 215.812 33% 661.223 8 2012 441.406 68% 204.384 32% 645.790 3 2013 457.785 70% 193.275 30% 651.059 6 2014 458.642 72% 174.719 28% 633.361 2 2015 417.432 73% 153.470 27% 570.902 1 Bron: RVA Uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (met of zonder bedrijfstoeslag) Werkzoekend Niet-werkzoekend Klass.

25. Evolutie van de volledige werkloosheid volgens het aantal vergoede dagen in 2015 (16) Mbt het land: 417.432 UVW-WZ gemiddeld per maand = 679.279 verschillende personen die minstens 1 en maximum 312 uitkeringen gekregen hebben in 2015 < 50 jaar 50 jaar en ouder 10% 14% 34% 286.097 = 507.031 (+77%) 18% 24% 0 tot 78 79 tot 156 157 tot 234 235 tot 311 312 16% 131.335 = 172.248 (+31%) 12% 43% 13% 16% Mbt de gewesten: < 50 jaar 50 jaar en ouder Vlaanderen Wallonië Brussel Vlaanderen Wallonië Brussel van 0 tot 78 93.083 42% 64.208 31% 17.034 22% 15.995 20% 8.858 13% 2.817 12% van 79 tot 156 54.307 25% 50.138 24% 15.293 20% 12.126 15% 7.069 10% 2.208 9% van 157 tot 234 35.656 16% 40.012 19% 14.693 19% 10.789 14% 9.101 13% 2.834 12% van 235 tot 311 25.873 12% 32.087 15% 16.011 21% 12.599 16% 10.205 15% 4.419 18% 312 12.682 6% 22.403 11% 13.551 18% 27.817 35% 33.413 49% 11.998 49% Totaal 221.601 100% 208.848 100% 76.582 100% 79.326 100% 68.646 100% 24.276 100%

26. Evolutie van de volledige werkloosheid (2011-2015) (17) Volgens de kans op uitstroom naar werk binnen het jaar UVW WZ (T2 2014) Uitstroom naar Uitstroom% tussen Uitstroom% tussen werk * T2 2014 en T2 2015 T2 2013 en T2 2014 Totaal 520.950 162.704 31,2% 30,1% Geslacht Mannen 281.706 92.940 33,0% 32,1% Vrouwen 239.244 69.764 29,2% 27,7% 15-19 2.784 1.004 36,1% 35,6% 20-24 61.701 29.226 47,4% 45,6% 25-29 79.959 36.804 46,0% 43,5% 30-34 68.737 27.102 39,4% 37,5% Leeftijd 35-39 59.802 21.294 35,6% 33,6% 40-44 57.093 18.165 31,8% 30,3% 45-49 54.351 15.032 27,7% 25,8% 50-54 58.910 9.939 16,9% 14,6% 55-59 69.943 3.921 5,6% 5,3% 60-64 7.670 217 2,8% 2,5% Arbeid 403.752 125.642 30,6% 29,8% Toelaatbaarheid waarvan OCMW 12.654 1.770 14,0% 14,2% Studies 104.544 35.292 33,8% 31,1% Gezinshoofden 146.787 27.731 18,9% 17,9% Gezinscategorie Samenwonenden 250.692 104.147 41,5% 40,5% Alleenwonenden 123.471 30.826 25,0% 24,6% <1 jaar 211.834 93.681 44,2% 43,3% 1-2 jaar 95.689 35.949 37,6% 36,0% 2-3 jaar 50.395 14.284 28,3% 26,2% Duur 3-4 jaar 32.743 6.857 20,9% 19,4% 4-5 jaar 23.614 3.821 16,2% 16,0% 5-6 jaar 18.826 2.526 13,4% 12,8% 6 jaar en meer 87.849 5.586 6,4% 5,6% Laaggeschoold 282.655 70.856 25,1% 24,4% Studieniveau Middengeschoold 156.857 59.044 37,6% 36,1% Hooggeschoold 78.217 32.526 41,6% 40,6% Vlaams Gewest 209.111 83.209 39,8% 39,1% Gewest Waals Gewest 223.290 59.437 26,6% 25,4% Brussels Hfdst. Gewest 88.549 20.058 22,7% 21,8% * Aantal personen uitgestroomd naar werk gedurende minstens 1 maand in de loop van het jaar (tussen T2 2014 en T2 2015)

27. Internationale vergelijking Vergelijking van de werkloosheidsgraden 2007-2015 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 EU 28 7,2% 7,0% 9,0% 9,6% 9,7% 10,5% 10,9% 10,2% 9,4% Eurozone 7,5% 7,5% 9,6% 10,2% 10,2% 11,4% 12,0% 11,6% 10,9% België 7,5% 7,0% 7,9% 8,3% 7,2% 7,6% 8,4% 8,5% 8,3% Bron: Eurostat - EAK 2007/2015 2014/2015 + 2,2 %punten - 0,8 %punt + 3,4 %punten - 0,7 %punt + 0,8 %punt - 0,2 %punt Verschil 2007/2015 +4,0 +3,0 + 3,4 % punten +2,0 + 2,2 % punten +1,0 + 0,8 % punt +0,0 EU 28 Eurozone België

28. Evolutie van de werkloosheid in Europa (2007 2015) Geharmoniseerde werkloosheidsgraad op Europees niveau 13,0 12,0 Eurozone 11,0 10,9 10,0 9,0 8,0 EU 28 België 9,4 8,3 7,0 6,0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Bron: Eurostat - EAK

29. Evolutie van de werkloosheid België en zijn buurlanden (2007 2015) Geharmoniseerde werkloosheidsgraad op Europees niveau 11,0 10,0 Frankrijk 10,4 9,0 8,0 België 8,3 7,0 6,0 5,0 4,0 Nederland Duitsland 6,9 4,6 3,0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Bron: Eurostat - EAK dec 2014 dec 2015 Evolutie Duitsland 4,9% 4,5% - 0,4 %punt Nederland 7,2% 6,6% - 0,6 %punt België 8,6% 7,9% - 0,7 %punt Frankrijk 10,5% 10,2% - 0,3 %punt

30. Evolutie van de werkloosheid in Europa (2007 2015) Nederland Denemarken Cyprus Luxemburg Litouwen Oostenrijk Ierland Estland Slovenië Tsjechische Republiek Verenigd Koninkrijk Letland Italië Zweden Roemenië Malta Bulgarije Finland EU (28 landen) Hongarije België Eurozone (17 landen) Frankrijk Spanje Griekenland Duitsland Portugal Polen Kroatië Slovakije Geharmoniseerde werkloosheidsgraad - Jaar 2007 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 3,6 3,8 3,9 4,2 4,3 4,4 4,6 4,7 4,9 5,3 5,3 6,0 6,1 6,1 6,4 6,5 6,9 6,9 7,2 7,4 7,5 7,5 8,0 8,2 8,4 8,5 9,2 9,6 9,9 11,2 Duitsland Tsjechische Republiek Malta Oostenrijk Denemarken Luxemburg Hongarije Estland Nederland Roemenië Polen Zweden België Bulgarije Litouwen Slovenië EU (28 landen) Ierland Finland Frankrijk Letland Eurozone (17 landen) Slovakije Italië Portugal Cyprus Kroatië Spanje Griekenland * 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 * November 2015 Geharmoniseerde werkloosheidsgraad - December 2015 4,4 4,5 5,1 5,9 6,0 6,0 6,1 6,3 6,6 6,7 7,1 7,2 7,9 8,8 8,9 8,9 9,0 9,0 9,4 10,1 10,1 10,4 10,6 11,6 12,2 15,7 16,5 20,7 24,6 Bron: Eurostat - EAK

31. Evolutie van de werkgelegenheid in Europa (2000-2007 - 2015) Vergelijking België EU 15 15 tot 64 jaar 2000 2007 2015 (T1-T3) 2000-2007 2007-2015 België EU15 België EU15 België EU15 België EU15 België EU15 Werkgelegenheid 4.093.000 156.933.300 4.348.100 172.417.500 4.496.267 170.892.467 + 255.100 + 15.484.200 + 148.167-1.525.033 2000=100 100 100 106,2 109,9 109,9 108,9 + 6,2 + 9,9 + 3,6-1,0 Bevolking 6.719.200 248.383.200 7.007.800 257.966.600 7.274.733 258.944.400 + 288.600 + 9.583.400 + 266.933 + 977.800 Werkgelegenheidsgraad 60,9% 63,2% 62,0% 66,8% 61,8% 66,0% + 1,1 %punt + 3,7 %punten - 0,2 %punt - 0,8 %punt Bron: Eurostat (EAK - gedetailleerde trimester- en jaargegevens) Strategie 2020 voor werkgelegenheid en groei 20 tot 64 jaar 2015 (T1-T3) Doelstelling België Vlaanderen Wallonië Brussel 2020 Werkgelegenheid 4.464.000 2.738.890 1.299.826 424.980 Bevolking 6.647.067 3.804.014 2.116.981 726.461 Werkgelegenheidsgraad 67,2% 72,0% 61,4% 58,5% 73,2% * Bron: FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie op basis van de EAK * Vlaanderen heeft als objectief: 76%

32. Werkgelegenheids- en werkloosheidsgraad 2015 (T1-T3) Werkgelegenheidsratio s van de risicogroepen Werkgelegenheidsgraad 2015 (T1-T3) Vlaanderen Wallonië Brussel België EU15 Verschil B/EU15 20-64 jaar 72,0% 61,4% 58,5% 67,2% 70,3% - 3,1 %punten 30-54 jaar 84,6% 74,0% 67,2% 79,3% 78,6% + 0,7 %punt 20-29 jaar 65,5% 49,4% 45,8% 57,8% 61,4% - 3,6 %punten 55-64 jaar 45,3% 40,8% 44,8% 43,8% 55,1% - 11,3 %punten Laaggeschoold 50,4% 40,4% 41,1% 45,6% 53,4% - 7,8 %punten Afkomst buiten EU 52,5% 38,3% 40,2% 44,8% 56,1% - 11,3 %punten Ratio ( ten opzichte van 20-64 jaar) 20-29 jaar 0,9 0,8 0,8 0,9 0,9 55-64 jaar 0,6 0,7 0,8 0,7 0,8 Laaggeschoold 0,7 0,7 0,7 0,7 0,8 Bronnen: NBB verslag 2015, Eurostat - EAK en berekeningen RVA Werkloosheidsratio s van de risicogroepen Werkloosheidsgraad 2015 (T1-T3) Vlaanderen Wallonië Brussel België EU15 Ratio (ten opzichte van 15-64 jaar) 5,1% 12,0% 17,6% 8,5% 10,0% 15-24 jaar 2,7 2,6 2,0 2,5 2,0 Laaggeschoold 2,0 1,9 1,7 2,0 1,8 Afkomst buiten EU 3,1 2,6 1,7 2,9 2,0 Bronnen: NBB verslag 2015, Eurostat - EAK en berekeningen RVA

33. Recente evolutie van de conjunctuur (t.o.v. het overeenkomstige trimester van het voorgaande jaar) BBP UVW-WZ < 25 jaar 0 1,6 1,5 1,5 1,4 1,4 1,3 1,3 1,2 1,2 1,1 +1,5 +1,4 +1,4 +1,3 +1,3 +1,3 +1,3 +1,3 T1 2014 T2 2014 T3 2014 T4 2014 T1 2015 T2 2015 T3 2015 T4 2015-5 -10-15 -20-25 -0,4-7,8-10,5-16,1-17,3-18,4-18,4-20,5 T1 2014 T2 2014 T3 2014 T4 2014 T1 2015 T2 2015 T3 2015 T4 2015 UVW-WZ (totaal) 0 + 4,8% 0 0 0 0 + 0,3% - 0,3% - 4,1% - 7,9% - 8,2% - 9,2% - 10,7% T1 2014 T2 2014 T3 2014 T4 2014 T1 2015 T2 2015 T3 2015 T4 2015 Tijdelijke werkloosheid om economische redenen (in dagen) 0 0 0 0 0 0-5 -10-15 -20-25 -11,8-11,3-12,1-14,5-16,7-16,9-18,2-20,7 T1 2014 T2 2014 T3 2014 T4 2014 T1 2015 T2 2015 T3 2015 T4 2015

34. Vooruitzichten voor 2016 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2011-2016 2015-2016 Bbp (in miljoen EUR) 387.913 392.634 392.699 397.993 403.419 408.260 + 5,2% + 1,2% Bronnen: NBB voor 2011-2015 (verslag 2015 - economische en financiële ontwikkelingen); FPB voor 2016 (ramingen van de economische begroting van 11/2/2016) 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2011-2016 2015-2016 Werkgelegenheid 4.542.000 4.555.000 4.542.600 4.549.300 4.586.800 4.616.700 + 1,6% + 0,7% + 37.500 + 29.900 Bronnen: NBB voor 2011-2015 (verslag 2015 - economische en financiële ontwikkelingen); FPB voor 2016 (ramingen van de economische begroting van 11/2/2016) 2011 2012 2013 2014 2015 2016 * 2011-2016 2015-2016 UVW WZ 445 412 441 406 457.785 458.642 417.432 408.269-8,3 % - 2,2 % - 41.210-9.163 Bronnen: RVA voor 2011-2015; FPB voor 2016 (ramingen van de economische begroting van 11/2/2016) * Rekening houdende met verschillende hervormingen, met name het einde recht op inschakelingsuitkeringen en de uitbreiding van de verplichte inschrijving als werkzoekende 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2011-2016 2015-2016 Tijdelijke werkloosheid (B.E.) 35 895 40 962 42 913 30 677 27 563 25 000-30,4 % - 9,3 % Bronnen: RVA voor 2011-2015; FPB voor 2016 (ramingen van de economische begroting van 11/2/2016)

II. Elementen van evaluatie van de hervormingen

2012-2014 Inschakelingsuitkeringen: verlenging inschakelingstijd met 3 maanden, maximaal 3 jaar of tot 30 jaar + 3 jaar Werkloosheidsuitkeringen: versoepeling van de toegangsvoorwaarden, uitkeringspercentage begin werkloosheid en degressiviteit Tijdelijke werkloosheid: bedrijfsvoorheffing, mededeling 1 ste effectieve werkloosheidsdag Werkloosheid met bedrijfstoeslag: leeftijds- en anciënniteitsvoorwaarden Loopbaanonderbreking en tijdskrediet: anciënniteitsvoorwaarden en duur Dienstencheques: ondernemingsplan, afzonderlijke boekhouding, borg, 60%-regel en prijs gebruiker Activering zoekgedrag naar werk: specifieke procedure inschakelingsuitkeringen en specifieke procedure voor jongeren in hun inschakelingstijd Vrijstelling voor oudere werklozen: leeftijdsvoorwaarden Instapstages Tijdelijke werkloosheid: uitkeringspercentage en bedrijfsvoorheffing Werkhervattingstoeslag: leeftijdsvoorwaarde van 50 naar 55 jaar 1. Vele structurele hervormingen sinds 2012 IGU voor vrijwillig deeltijdse werknemers Activa voor laaggeschoolde jongeren < 27 jaar (< 30 jaar sinds januari 2014) Dienstencheques: prijs gebruiker en volledige inhouding of 5 per cheque Ontslagcompensatievergoeding: vervangt de ontslaguitkering sinds 1 januari 2014 2015 Inschakelingsuitkeringtrekkers: diplomavoorwaarden <21jaar, leeftijdsgrens verminderd van 30 tot 25 jaar Werkloosheidsuitkeringen: minima en grensbedragen Werkloosheid met bedrijfstoeslag: toelatingsvoorwaarden en verplichtingen van de begunstigden Aangepaste beschikbaarheid (voor oudere volledige werklozen en swt'ers) Afschaffing van de anciënniteitstoeslag Vrijstelling om sociale en familiale redenen: beperkt tot de mantelzorgers Inkomensgarantieuitkering: aangepaste berekening van het bedrag Tijdskrediet: zonder motief zonder uitkering, einde loopbaan van 55 tot 60 jaar

2. Hervorming van de inschakelingsuitkeringen (1) Wachtuitkeringen - wachttijd: 6, 9 of 12 maanden - uitkering niet beperkt in de tijd Inschakelingsuitkering (in voege vanaf jan. 2012) - beroepsinschakelingstijd: 12 maanden (effecten vanaf jan. 2012) - uitkeringen gedurende 36 maanden (effecten vanaf jan. 2015 want werkloosheidsduur terug op nul op 1/1/2012) Verlenging hervatting van werk of opleiding Verlenging van 2 jaar werklozen verwijderd van de arbeidmarkt of met + 33% werkonbekwaamheid

Evolutie van de instroom 3. Hervorming van de inschakelingsuitkeringen (2) De instroom van de jongeren toegelaten voor de eerste keer tot het recht op inschakelingsuitkeringen vermindert sinds 2012 ten gevolge van de herziening van de voorwaarden om recht te hebben op die uitkeringen: verlenging van de beroepsinschakelingstijd op 1/1/2012 opvolging van actief zoekgedrag naar werk gedurende de beroepsinschakelingstijd op 1/7/2013 Evolutie van de eerste toelatingen tot inschakelingsuitkeringen <21jaar 21-24 jaar 25 jaar en + Totaal 2014 8 020 14 778 5 445 28 243 2015 6 146 14 520 1 847 22 513 Evol. 2014-2015 -1 874-258 -3 598-5 730 daling van de grensleeftijd van 30 tot 25 jaar op 1/1/2015 diplomavoorwaarden als < 21 jaar op 1/9/2015

4. Hervorming van de inschakelingsuitkeringen (3) Aantal en profiel van werklozen einde recht in 2015 Aantal einde recht 201501 16.854 201502 1.883 201503 1.086 201504 1.027 201505 899 201506 839 201507 1.106 201508 1.116 201509 1.615 201510 1.208 201511 774 201512 748 Land J a a r l i j k s g e m i d d e l d e Jaar 29.155 23.394 januari 2015 februari-december 2015 2015 Totaal aantal 16 854 12 301 29 155 Man 35,8% 44,8% 39,6% Vrouw 64,2% 55,2% 60,4% Vlaams Gewest 15,1% 20,7% 17,4% Waals Gewest 66,8% 65,1% 66,1% Brussels H. Gewest 18,1% 14,2% 16,5% <25 jaar 8,6% 21,7% 14,1% 25-29 jaar 18,8% 30,9% 23,9% 30-39 jaar 41,6% 35,7% 39,1% 40-49 jaar 25,5% 10,3% 19,1% 50 jaar en ouder 5,5% 1,4% 3,8% Gezinshoofd 29,7% 18,8% 25,1% Alleenwonend 14,9% 9,6% 12,7% Samenwonend 55,4% 71,5% 62,2% De groep van de uitkeringstrekkers einde recht in januari 2015 en de groep van de uitkeringstrekkers einde recht tussen februari en december 2015 hebben niet hetzelfde profiel: in de 1 ste groep, meer vrouwen, meer dertigers en +, meer gezinshoofden en samenwonenden

5. Hervorming van de inschakelingsuitkeringen (4) Socio-economische situatie van de inschakelingsuitkeringstrekkers na het einde van het recht Einde recht In de loop van de 6 maanden na het einde van het recht Aan het werk Aan het werk In de 6 de maand na het einde van het recht Ziek Gepensioneerd / Overleden Ingeschreven als WZ Andere januari 2015 18,5% 13,2% 4,7% 0,2% 36,3% 45,6% februari - maart 2015 50,5% 34,6% 3,7% 0,0% 33,2% 28,4% De socio-economische situatie na het einde van het recht varieert in functie van de groep: eind recht januari 2015 minder talrijk aan het werk : 44,1% werkloos sinds 10 jaar en + (3.120 dagen en +) Aantal vergoede dagen sinds 1 januari 2000 Einde recht < 936 dagen 936-1 559 dagen 1 560-3 119 dagen 3 120 dagen en meer januari 2015 9,5% 16,7% 29,7% 44,1% februari-maart 2015 16,8% 27,9% 30,0% 25,3%

6. Hervorming van de inschakelingsuitkeringen (5) Evolutie van het aantal begunstigden van het leefloon Evol. van de begunstigden van het leefloon * 2007 54 656 100 2008 56 621 104 2009 62 712 115 2010 65 589 120 2011 64 687 118 2012 64 996 119 2013 67 232 123 2014 69 586 127 2015 79 175 145 * uitsluitend de volledige leeflonen Bron: POD Maatschappelijke integratie Evolutie van het aantal vergoede werklozen toegelaten op basis van prestaties via een OCMW Evolutie van het aantal uitkeringstrekkers 2007 8.897 100 2008 9.211 104 2009 9.895 111 2010 10.355 116 2011 10.283 116 2012 10.394 117 2013 10.838 122 2014 11.522 129 2015 11.780 132

7. Hervorming van de werkloosheidsuitkeringen (1) Versoepeling voorwaarden voor opening recht en terugkeer naar de 1ste periode Versterkte degressiviteit Vroeger - Vergoedbaarheidsperiodes: 1, 2 of 3 en max. 5 fasen - berekening beroepsverleden: 1/3 werklozen (nov. 2012) 3 en max. 10 fasen alle werklozen eerste 3 maanden: hogere uitkering [2 maanden per jaar beroepsverleden] (max. 34 maanden) Overgangsbepaling voor cat. A en N - neutralisatie werkloosheid voor nov. 2011 - uitgeput beroepsverleden telt opnieuw Overgangsbepalingvoor cat. B respect van de voorheen vastgestelde forfait-datum

8. Hervorming van de werkloosheidsuitkeringen (2) SCHEMA «nieuwe degressiviteit»: uitzonderingen Verlenging (alle periodes) met werkhervatting, Nieuwe rechten (1e periode) indien voldoende werkhervatting + Anciënniteitstoeslag (2e en 3e periode) voor sommige oudere werklozen Tijdelijke fixering beroepsopleiding (alle periodes) Tijdelijke fixering (2e periode) bij sommige studies Blijvende fixering (2e periode) - 20-25 jaar beroepsverleden - 33% ongeschikt - 55-plus Hogere referteuitkering (2e en 3e periode) voor berekening aanvullende uitkering bij deeltijdse arbeid

9. Hervorming van de werkloosheidsuitkeringen (3) 2011 2015 Gezinshoofden, alleenwonenden en samenwonenden 1ste periode 1-6 m. 60%, loongrens C Gezinshoofden Alleenwonenden Samenwonenden 1ste periode 1-3 m. 65%, loongrens C 4-6 m. 60%, loongrens C 7-12 m. 60%, loongrens B 7-12 m. 60%, loongrens B 2de periode 13 m. en meer 60%, loongrens A 2de periode 13 m. en meer 55%, loongrens A 2de periode 3de periode 2de periode 3de periode 2de periode 3de periode vanaf 13 m. (3m. + 3m. per gewerkt jaar) ofwel 40%, loongrens A (20 jaar BV of 33% 2de periode verminderd geschikt) Onbepaalde duur (na 2de periode) Forfait 3de periode Fase 1: vanaf 13 m. (2m. + max. 10 m.) of gefixeerd* Fase 2: na fase 1 (4 trappen - max. 24 m.) of gefixeerd* Onbepaalde duur (na 2de periode) Fase 1: vanaf 13 m. (2m. + max. 10 m.) of gefixeerd* Fase 2: na fase 1 (4 trappen - max. 24 m.) of gefixeerd* Onbepaalde duur (na 2de periode) Fase 1: vanaf 13 m. (2m. + max. 10 m.) of gefixeerd* Fase 2: na fase 1 (4 trappen - max. 24 m.) of gefixeerd* Onbepaalde duur (na 2de periode) 60%, loongrens A Degressief, loongrens A Forfait 55%, loongrens A Degressief, loongrens A Forfait 40%, loongrens A Degressief, loongrens A Forfait *fixering mogelijk wegens voldoende beroepsverleden, 33% blijvende arbeidsongeschiktheid, leeftijd van 55 jaar of bepaalde studies

10. Hervorming van de werkloosheidsuitkeringen (4) Aantal werklozen (1) 2015 479 702 100% Maandbedrag Verschil 2011/ 2015 (3) Verhoging van de uitkeringen 1 ste periode (1 ste fase: 65%) Aantal betrokken werklozen 34 098 (2) 7,1% waarvan: Gezinshoofden 5 213 +8,8% Alleenwonenden 6 026 +9,8% Samenwonenden 22 859 +10,4% Degressiviteit van de uitkeringen 2 de en 3 de periode Aantal betrokken werklozen 109 594 22,8% 2 de periode (2 de fase) Aantal betrokken werklozen 18 484 3,9% waarvan: Gezinshoofden 6 394 +3,8% (4) Alleenwonenden 5 570 +2,1% (4) Samenwonenden 6 520-8,4% 3 de periode Aantal betrokken werklozen 91 110 19,0% waarvan: Gezinshoofden 47 974-0,1% Alleenwonenden 34 402-5,3% Samenwonenden 8734 (5) - (1) Aantal werklozen dat genoten heeft van een werkloosheidsuitkering in 2015 (inbegrepen de niet-wz) (2) 107.363 verschillende personen hebben in 2015 uitkeringen genoten aan een percentage van 65% (3) In constante prijzen van 2011 Verschil ten opzichte van de gemiddelde uitkering van de groep werklozen in dezelfde periode voor de hervorming. (4) Een groot aantal van deze werklozen onderging ongetwijfeld een beperkte vermindering van hun uitkering die niet zichtbaar is, omdat ze hoger blijft dan de gemiddelde uitkering van de groep werklozen van de 2e periode voor de hervorming. (5) Verschil tussen het aantal samenwonenden in het 3 de periode in 2011 (54.877) en in 2015 (63.611) De versoepeling van de toegangvoorwaarden voor werkloosheidsuitkeringen zijn moeilijk te kwantificeren.

11. Hervorming van de werkloosheidsuitkeringen (5) 2011 2015 Evolutie van de uitgaven Aantal werklozen Uitgaven Aantal werklozen Uitgaven 2011-2015 * 2011-2015 ** 496 823 4 938 108 971 479 702 4 955 498 928-0,8 % - 4,4 % 1 ste periode Totaal 109 273 1 150 861 881 115 693 1 326 323 094 + 4,1 % + 10,5 % waarvan: 25 040 246 632 366 24 515 261 713 190 Alleenwonenden 22 230 246 689 693 21 502 258 168 487 Samenwonenden 62 003 657 539 823 69 675 806 441 417 2 de en 3 de periode Totaal 387 550 3 787 247 090 364 010 3 629 175 833-2,7 % - 8,9 % waarvan: 130 613 1 496 788 612 116 120 1 390 679 479 Alleenwonenden 111 881 1 187 369 875 105 530 1 154 351 468 Samenwonenden 145 056 1 103 088 603 142 360 1 084 144 886 * Bij een ongew ijzigde aantal w erklozen tussen 2011 en 2015 en in constante prijzen ** In constante prijzen

12. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (1) Samenvatting van de 4 procedures Procedures Dispo J Dispo W Dispo Klassiek Dispo Klassiek 2014 Doelgroep Type van procedure 1 ste evaluatie Volgende evaluaties jongeren in BIT gesprek 7de maand 2de tot 11de maand gerechtigden op inschakelingsuitkeringen gerechtigden op werkloosheidsuitkeringen gerechtigden op werkloosheidsuitkeringen gesprek of schiftelijke procedure gesprek max 3 gesprekken per procedure gesprek max 3 gesprekken per procedure Contract bij negatieve evaluatie? nee Sanctie uitstel van het recht op uitkeringen na 6 maanden om de 6 maanden nee schorsing 6 maanden 15 maanden (< 25 jaar) of 21 maanden (25 jaar of meer) 9 maanden (< 25 jaar) of 12 maanden (25 jaar of ouder) 4 maanden neg. evaluatie 16 of 12 maanden pos. evaluatie 4 maanden neg. evaluatie 9 maanden pos. evaluatie ja nee schorsing of tijdelijke vermindering 4 maanden definitieve uitsluiting schorsing of tijdelijke vermindering 4 maanden definitieve uitsluiting

13. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (2) Klassieke procedure 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Gevoerde gesprekken 3.534 50.745 98.656 118.548 130.495 117.234 109.814 96.885 98.229 107.141 80.529 70.194 Positieve evaluaties "voldoende inspanning" of "positieve evaluatie" / besliste dossiers Totaal Totaal Sancties/ 1e gesprek 2e gesprek 3e gesprek Totaal Gesprekken Sancties Gesprekken 2009 51,2 % 58,3 % 49,8 % 53,0 % 117.234 19.745 16,8% 2010 54,1 % 62,7 % 55,8 % 56,4 % 109.814 16.720 15,2% 2011 53,9 % 61,8 % 53,7 % 56,0 % 96.885 15.891 16,4% 2012 52,3 % 59,8 % 54,2 % 54,3 % 98.229 15.527 15,8% 2013 50,2 % 61,2 % 51,1 % 53,2 % 107.141 17.140 16,0% 2014 52,0 % 60,7 % 52,5 % 54,8 % 80.529 16.849 20,9% 2015 55,6 % 65,0 % 53,6 % 57,6 % 70.194 9.801 14,0%

14. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (3) Klassieke procedure Inhoud van de contracten (jaarlijkse enquête van 1.200 contracten) Gemiddeld op 4 maanden Contact met de gewestelijke dienst Inschrijving bij interimkantoor Reacties op vacatures Spontane sollicitaties Andere acties Gemiddeld per week Wettelijk 2014 2015 1 ste contract 2 de contract 1 ste contract 2 de contract 1 1 1 1 1 1 tot 5 1,5 2,05 1,76 2,16 1 tot 30 11,09 13,99 11,13 14,25 1 tot 15 6,8 9,26 7,07 8,69 1,04 1,09 0,94 0,93 1,24 1,58 1,26 1,56

15. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (4) Sancties als gevolg van de procedure Klassieke procedure Sancties 2014 2015 Vlaams Gewest 4 158 2 604 Tijdelijke schorsingen 1 159 614 Verminderingen 1 400 944 Vermind. gevolgd door uitsl. 808 575 Uitsluitingen 791 471 Waals Gewest 8 258 5 119 Tijdelijke schorsingen 3 275 1 436 Verminderingen 1 968 1 721 Vermind. gevolgd door uitsl. 960 893 Uitsluitingen 2 055 1 069 waarvan Duitst. Gem. 77 61 Tijdelijke schorsingen 25 12 Verminderingen 23 26 Vermind. gevolgd door uitsl. 16 15 Uitsluitingen 13 8 Brussels H. Gewest 4 433 2 078 Tijdelijke schorsingen 1 314 489 Verminderingen 1 425 894 Vermind. gevolgd door uitsl. 773 391 Uitsluitingen 921 304 Land 16 849 9 801 Tijdelijke schorsingen 5 748 2 539 Verminderingen 4 793 3 559 Vermind. gevolgd door uitsl. 2 541 1 859 Uitsluitingen 3 767 1 844 Afwezigheid op gesprekken 2014 2015 Vlaams Gewest 2 179 1 977 Waals Gewest 3 237 2 331 waarvan Duitst. Gem. 13 20 Brussels H. Gewest 1 367 1 316 Land 6 783 5 624

16. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (5) Samenvatting van de evaluaties Inschakelingsuitkeringen Positieve evaluaties Onmiddelijke O.b.v. 1ste evaluatie O.b.v. definitieve evaluatie O.b.v. de heropening van het Negatieve evaluaties O.b.v. definitieve evaluatie O.b.v. de heropening van het Vlaams Gewest Waals Gewest waarvan Duitst. Gem. Brussels H. Gewest Land 10 947 100% 23 670 100% 115 100% 4 679 100% 39 296 100% 73% 3 651 33% 5 559 23% 42 37% 374 8% 9 584 24% 5 846 53% 14 409 61% 55 48% 3 349 72% 23 604 60% 1 112 10% 2 233 9% 13 11% 634 14% 3 979 10% 338 3% 1 469 6% 5 4% 322 7% 2 129 5% 2 455 100% 9 214 100% 34 100% 2 690 100% 14 359 100% 27% 2 187 89% 7 950 86% 30 88% 2 324 86% 12 461 87% 268 11% 1 264 14% 4 12% 366 14% 1 898 13% Sancties als gevolg van de procedure Sancties waarvan deelt. wn. 2015 (Schorsingen van 6 maanden) met IGU Vlaams Gewest 1 158 12 Waals Gewest 5 033 64 waarvan Duitst. Gem. 26 1 Brussels H. Gewest 1 146 8 Land 7 337 84 Afwezigheid op gesprekken (Herroepbare schorsingen) 2015 Vlaams Gewest 1 241 1 302 Waals Gewest 2 776 2 800 waarvan Duitst. Gem. 11 10 Brussels H. Gewest 844 885 Land 4 861 4 987 nog altijd van toepassing op 31/12/2015

17. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (6) Jongeren in hun beroepsinschakelingstijd (BIT) Globaal overzicht en ratio s Vlaams Gewest Waals Gewest waarvan Duitst. Gem. Brussels H. Gewest Land Positieve evaluaties Totaal 84 317 86% 54 927 72% 1 103 80% 12 348 57% 151 592 78% onmiddellijk 58 372 25 886 667 4 968 89 226 7de maand 14 948 15 949 255 4 506 35 403 11de maand 9 594 11 131 149 2 481 23 206 6 maanden na negatieve evaluatie 1 219 1 608 25 326 3 153 prioritair in geval van uitkeringsaanvraag 184 353 7 67 604 Negatieve evaluaties Totaal 6 163 6% 10 126 13% 144 10% 3 228 15% 19 517 10% 7de maand 3 562 5 488 81 1 416 10 466 11de maand 2 282 3 858 55 1 589 7 729 6 maanden na negatieve evaluatie 256 695 5 175 1 126 prioritair in geval van uitkeringsaanvraag 63 85 3 48 196 Afwezigheid op gesprekken Totaal 7 436 8% 10 735 14% 132 10% 5 985 28% 24 156 12% afwezig op het gesprek van de 7de maand 3 754 5 349 62 3 051 12 154 afwezig op het gesprek van de 11de maand 3 489 5 041 68 2 812 11 342 afwezig op het gesprek op aanvraag 188 329 2 113 630 afwezig op het prioritair gesprek 5 16 0 9 30 Totaal 97 916 75 788 1 379 21 561 195 265 Verschillende personen met negatieve evaluatie in 2015 2 741 4 907 1 290 8 938 Aantal jongeren in BIT (verschillende pers. in 2015) 62 643 63 250 17 630 143 523 Ratio 4,4% 7,8% 7,3% 6,2% Voor de jongeren met een negatieve evaluatie die geen werk gevonden hebben wordt het recht op inschakelingsuitkeringen uitgesteld tot het moment waarop ze 2 positieve evaluaties gekregen hebben. Ten opzichte van het gemiddelde van 2012, 2013 en 2014 is het aantal personen voor de eerste maal toegelaten tot het recht op inschakelingsuitkeringen in 2015 gedaald met 5.122 eenheden.

Aantal evaluaties 18. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (7) Klassieke procedure + Inschakelingsuitkeringen + Jongeren in BIT 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Gesprekken 117 234 109 814 96 885 98 229 125 639 185 182 163 965 Schriftelijke procedures / / / / 9 643 16 248 10 891 Administratieve procedures / / / / 5 942 60 191 48 031 Totaal evaluaties 117 234 109 814 96 885 98 229 141 224 261 621 222 887 Verschil tussen 2014 en 2015: - daling van het aantal werklozen - voorbereiding van het transfer van bevoegdheden (deelneming van de facilitators aan opleidingen en geen gesprekken in december) Aantal sancties Klassieke procedure + Inschakelingsuitkeringen 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Klassieke procedure 19 745 16 720 15 891 15 527 17 140 16 849 9 801 Specifieke procedure voor inschakelingsuitkeringen 0 0 0 0 2 769 8 778 7 337 Totaal 19 745 16 720 15 891 15 527 19 909 25 627 17 138 Evol. 2014-2015 -8 489 Verschillende personen 16 635 14 280 13 633 13 334 17 498 22 411 14 840

19. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (8) Klassieke procedure + Inschakelingsuitkeringen Beroepen tegen sancties Negatieve evaluaties Gerechtelijke beroepen ingediend bij de vonnissen en arresten ten gronde % gunstig voor de RVA Beroepen bij de NAC potentieel beroepen ten gronde % gunstig voor de RVA Klachten bij de federale ombudsman 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 15.851 38.629 52.181 59.713 55.148 47.887 42.755 45.022 52.438 57.935 48.219 0,2% 0,9% 2,1% 2,0% 2,3% 2,5% 2,4% 2,0% 1,1% 0,9% 0,6% 34 336 1.085 1.208 1.252 1.191 1.019 886 578 528 294 0 28 241 728 1.069 1.192 1.040 1.005 970 807 538 82 % 78 % 76 % 78 % 75 % 75 % 73 % 77 % 77 % 71 % 0,0% 1,4% 1,5% 0,9% 0,9% 0,8% 0,9% 0,7% 0,6% 0,5% 0,6% 113 1.263 3.693 6.502 9.589 8.799 8.259 8.013 8.278 8.257 3.872 0 18 56 57 89 73 72 59 50 44 24 72 % 73 % 86 % 76 % 70 % 75 % 68 % 76 % 75 % 67 % 0 2 0 4 8 2 10 5 2 6 8

20. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (9) Klassieke procedure + Inschakelingsuitkeringen Sancties Vergelijking met art. 80 Jaar Artikel 80 Activering van het zoekgedrag naar werk Jaar Uitsluitingen Uitsluitingen Tijdelijke sancties Totaal 1996 32 044 960 3 974 4 934 2006 1997 18 903 2 528 7 934 10 462 2007 1998 14 945 4 577 11 725 16 302 2008 1999 11 482 6 601 13 144 19 745 2009 2000 10 136 5 666 11 054 16 720 2010 2001 8 927 5 450 10 441 15 891 2011 2002 8 116 5 312 10 215 15 527 2012 2003 8 359 5 598 14 311 19 909 2013 2004 7 539 6 308 19 319 25 627 2014 2005 3 961 3 703 13 435 17 138 2015 10 jaar 124 412 46 703 115 552 162 255 10 jaar Verschillende personen 101 682

21. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (10) Transmissies van de gewesten Sancties ten gevolge van transmissies van de gewesten en ratio s 2003 2012 2013 2014 2015 Vlaams Gewest 3 449 11 179 12 821 10 818 6 809 Waals Gewest 186 14 058 14 367 11 177 8 447 waarvan Duitst. Gem. - 92 105 86 72 Brussels H. Gewest 544 3 814 3 427 2 641 2 344 Land 4 179 29 051 30 615 24 636 17 600 Evol. 2013-2014 - 7 036 Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Hfdst Gewest Land Sancties ten gevolge transmissies 6 809 8 447 2 344 17 600 Totaal verg. WZ - Verschillende personen 321 424 295 161 104 522 721 107 Ratio 2,1% 2,9% 2,2% 2,4%

22. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (11) Transmissies van de gewesten Transmissies (in en buiten de procedure dispo) voor dewelke een sanctie of een uitsluiting werd uitgesproken Diagnosegesprek Trajectvoorstel Collectieve infosessie Opleiding Andere acties Werkaanbod Uitschrijving Vlaams Gewest Spontane acties + 1 ste inschr. Totaal % Aantal 0 972 0 275 0 102 5 416 44 6 809 38,7% % 0,0% 14,3% 0,0% 4,0% 0,0% 1,5% 79,5% 0,7% 100% Waals Gewest Aantal 6 17 0 114 9 4 146 4 154 1 8 447 48,0% % 0,1% 0 0 0 0 49,1% 0 0 100% waarvan Duitst. Gem. Aantal 0 0 0 7 0 0 65 0 72 0,4% % 0,0% 0,0% 0,0% 9,7% 0,0% 0,0% 90,3% 0,0% 100% Brussels Hoofdstedelijk Gewest Aantal 0 1 0 6 0 13 2 324 0 2 344 13,3% % 0,0% 0,0% 0,0% 0,3% 0,0% 0,6% 99,2% 0,0% 100% Aantal 6 990 0 395 9 4 261 11 894 45 17 600 100% % 0,0% 5,6% 0,0% 2,2% 0,1% 24,2% 67,6% 0,3% 100% Land

23. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (12) Evolutie van het aantal langdurig werkloze (2 jaar en meer) UVW-WZ van < 50 jaar Evolutie van de langdurig werklozen (2 jaar en meer) van de invoering van de procedure tot juni 2008 (vóór de crisis) - 30 jaar 30 tot -40 jaar 40 tot -50 jaar verschil situatie op het einde van de maand voorafgaand aan de invoering = "situatie voor de crisis" situatie voor de crisis van de procedure "activering van het zoekgedrag" min = juni 2004 = juni 2005 = juni 2006 = juni 2008 "situatie voor begin procedure" < 30 jaar 46.700 34.184-12.516-26,8% 30 tot 39 jaar 72.454 46.657-25.797-35,6% 40 tot 44 jaar 40.416 27.451-12.965-32,1% 45 tot 49 jaar 41.822 30.550-11.272-27,0% 40 tot 49 jaar 82.238 58.001-24.237-29,5% Totaal 46.700 72.454 82.238 138.842-62.550-31,1% Evolutie van de langdurig werklozen (2 jaar en meer) van vóór de crisis (juni 2008) tot T4 2015 Situatie vóór de crisis Huidige situatie verschil = "huidige situatie" min = juni 2008 = december 2014 "situatie vóór de crisis" - 30 jaar 34.184 19.141-15.043-44,0% 30-39 jaar 46.657 32.421-14.236-30,5% 40-49 jaar 58.001 38.959-19.042-32,8% Totaal 138.842 90.521-48.321-34,8%

24. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (13) Evolutie van het aantal UVW-WZ (< 55 jaar) < 50 jaar < 2 jaar 2 jaar of langer 2000 173 062 174 782 2001 176 883 165 020 2002 208 370 166 779 2003 229 536 178 317 2004 221 631 193 570 2005 209 817 202 566 2006 200 701 187 221 2007 188 300 160 477 2008 185 007 135 619 2009 219 573 124 926 2010 220 253 123 546 2011 203 913 122 918 2012 205 807 117 534 2013 220 635 115 850 2014 217 723 110 556 2015 190 016 96 080 2005 100 100 2015 90,6 47,4 2014 100 100 2015 87,3 86,9 50-54 jaar < 2 jaar 2 jaar of langer 2013 21 096 33 723 2015 19 607 30 199 2013 100 100 2015 92,9 89,5 250.000 200.000 150.000 209.817 202.566 < 2 ans -9,4% 100.000 50.000 2 ans et + - 52,6% 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

25. Hervorming van de procedure controle op het zoekgedrag naar werk (14) Evolutie van het aantal vrijgestelden omwille van beroepsopleiding, hervatten van studies en opleidingen Evolutie van de vergoede werklozen vrijgesteld van de inschrijving als werkzoekende omwille van beroepsopleiding, studies, naar doelgroep en gewest Doelgroep - 30 jaar 30 tot - 40 jaar 40 tot - 50 jaar verschil Situatie op het einde van de maand voorafgaand aan de invoering = "huidige situatie" van de procedure "activering van het zoekgedrag naar werk" huidige situatie min = T2 2004 = T2 2005 = T2 2006 = T4 2015 "situatie voor begin procedure" - 30 jaar 17 211 21 780 +4 569 + 26,5% Vlaanderen 8 871 9 226 + 355 + 4,0% Wallonië 7 249 10 782 +3 533 + 48,7% Brussel 1 091 1 772 + 681 + 62,4% 30 tot - 40 jaar 9 384 12 722 +3 338 + 35,6% Vlaanderen 4 769 5 722 + 953 + 20,0% Wallonië 3 711 5 519 +1 808 + 48,7% Brussel 905 1 482 + 577 + 63,8% 40 tot - 50 jaar 5 200 8 359 +3 159 + 60,8% Vlaanderen 2 842 3 665 + 824 + 29,0% Wallonië 1 965 3 733 +1 768 + 90,0% Brussel 393 961 + 568 + 144,4% Totaal 42 861 +11 066 + 34,8% Vlaanderen 18 614 +2 132 + 12,9% Wallonië 20 033 +7 109 + 55,0% Brussel 4 214 +1 825 + 76,4%

26. Hervorming van de activeringsmaatregelen (1) Einde van win-win (versterkte activering) (jan. 2012) Bestaande contracten: behoud van de voorziene voordelen Na het einde van het win-win contract: onder bepaalde voorwaarden, Activavoordelen bij nieuwe werkgever Activa voor personen met verminderde arbeidsgeschiktheid Werkuitkering voor 36 maanden (in plaats van 24) (okt. 2012) Activa voor laaggeschoolden < 27 jaar Werkuitkering voor 36 maanden (juli 2013) Vanaf 1 januari 2014: < 30 jaar Instapstages voor jonge werkzoekenden in inschakelingstijd Stage-uitkering gedurende minimum 3 en maximum 6 maanden (jan. 2013) Optrekken leeftijdsvoorwaarde werkhervattingstoeslag Van 50 naar 55 jaar (feb. 2013)

27. Hervorming van de activeringsmaatregelen (2) Volgens het stelsel PWA Doorstromingsprogramma's SINE Activa Instapstages Werkhervattingstoeslagen Verminderde Laaggeschoolden * Normaal + PVP + Start Win-win arbeidsgeschiktheid <30 jaar Totaal ACTIVA 2007 26.450 5.748 8.713 38.985 / / / 38.985 / 4.605 84.501 2010 18.764 5.213 11.626 28.034 17.998 / / 46.032 / 13.060 94.694 2011 17.508 4.900 11.400 25.166 49.251 14 / 74.431 / 17.396 125.636 2012 16.230 4.846 10.953 28.268 29.195 229 / 57.692 / 20.116 109.838 2013 15.222 4.859 10.876 31.396 315 593 576 32.881 163 19.382 83.383 2014 14.560 4.658 10.563 27.945 / 1.243 5.989 35.178 1.044 17.108 83.110 2015 12.650 4.217 10.544 25.853 / 1.491 10.412 37.756 1.652 15.327 82.146 Verschil in % 2015/2007-52,2 % - 26,6 % + 21,0 % - 33,7 % / / / - 3,2 % / + 232,8 % - 2,8 % Verschil in % 2015/2014-13,1 % - 9,5 % - 0,2 % - 7,5 % / + 19,9 % + 73,8 % + 7,3 % + 58,2 % - 10,4 % - 1,2 % * werkhervattingstoeslagen ACCO inbegrepen (26 in 2015) TOTAAL

28. Hervorming van de activeringsmaatregelen (3) Plaatselijke werkgelegenheidsagentschappen (PWA) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2007-2015 2014-2015 Gekochte cheques 14.052.423 12.361.021 11.448.283 10.667.444 9.462.368 9.077.493 8.939.777 8.604.534 8.164.617 7.973.833 7.632.774-33,3% - 4,3% Werknemers 40.728 34.545 29.892 26.450 23.298 20.555 18.764 17.508 16.230 15.222 14.560 12.650-52,2% - 13,1% Vrijgestelde werknemers 12.992 1.176 1.258 1.328 1.431 1.465 1.425 1.361 1.350 1.369 1.458 1.418 +6,8% -2,8% 10.000 9.000 Werknemers in 2015 72% 8.000 60% 7.000 6.000 5.000 4.000 40% 7.584 47% 43% 27% 9.162 3.000 2.000 1.000 0 5.982 5.066 5.473 9% 3.394 1.196 1% 95 Mannen Vrouwen Vlaanderen Wallonië Brussel <25 jaar 25 tot <50 jaar 50 jaar en ouder Geslacht Gewest Leeftijd 3 3 9% 9% 1% 1% 20% 19%

29. Hervorming van de activeringsmaatregelen (4) Werkuitkeringen in het kader van Activa Activa normaal + Start + PVP (zonder win win) Activa laaggeschoolden < 27 (30) jaar Activa verminderde arbeidsgeschiktheid Totaal Activa (excl. win-win) 2012 28 267 0 229 28 496 2013 31 396 578 592 32 565 2014 27 945 5 989 1 243 35 178 2015 25 860 10 412 1 484 37 756 Evol. 2012-2015 - 8,5 % - + 547,4 % + 32,5 % Contracten in het kader van Activa laaggeschoolden (<30 jaar sinds januari 2014) Vlaanderen Wallonië Brussel Land 2013 1 190 2 303 366 3 859 2014 5 878 8 840 1 497 16 215 2015 5 299 8 319 1 186 14 804 Evol. 2014-2015 - 9,9 % - 5,9 % - 20,8 % - 8,7 % Contracten in het kader van een instapstage Vlaanderen Wallonië Brussel Land 2013 551 63 123 735 2014 545 1 973 604 3 122 2015 421 2 940 862 4 223 Evol. 2014-2015 - 22,8 % + 49,0 % + 42,7 % + 35,3 %

30. Hervorming van de activeringsmaatregelen (5) Werkhervattingstoeslagen 25.000 <50jaar 50-54 jaar 55-65 jaar Totaal 2011 11 8.620 8.765 17.396 2012 15 9.385 10.717 20.116 2013 12 7.552 11.818 19.382 2014 13 4.238 12.856 17.108 2015 23 2.042 13.262 15.327 20.000 15.000 17.396 20.116 19.382 17.108 15.327 10.000 5.000 0 2011 2012 2013 2014 2015 197,93 EUR per maand (uitzonderingen)

Aantal betalingen (maandgemiddelde) Aantal verschillende personen 31. Opleidingsmaatregelen Vlaams Gewest 2015 2014 Waals Brussels Gewest Hfdst. Gew. Land Land Erkende collectieve beroepsopleiding 6 720 9 363 1 710 17 792 19 492 Erkende individuele beroepsopleiding in een onderneming 2 925 1 517 274 4 716 4 838 Erkende individuele beroepsopleiding in een onderwijsinstelling 3 995 262 29 4 287 3 958 Gemengde opleidingen en andere 156 950 10 1 116 1 091 Opleidingen en studies met volledig leerplan 479 555 225 1 259 1 518 Opleidingen en studies met volledig leerplan voor knelpuntberoepen 1 273 1 373 513 3 158 2 923 Middenstandsopleiding en activiteitencoöperaties 310 847 280 1 436 1 309 Studies aanvaard door de directeur 2 248 4 432 1 001 7 680 7 473 Andere 15 108 34 158 106 Totaal 18 120 19 406 4 075 41 600 42 709-2,6% % UVW-WZ (maandgemiddelden) 10,6% 11,1% 5,7% 10,0% 9,3% 171 700 174 059 71 672 417 432 458 642 Vlaams Gewest 2015 2014 Waals Brussels Gewest Hfdst. Gew. Land Land Erkende collectieve beroepsopleiding 16 543 27 879 5 094 49 516 55 249 Erkende individuele beroepsopleiding in een onderneming 9 249 5 312 826 15 387 15 892 Erkende individuele beroepsopleiding in een onderwijsinstelling 7 304 456 56 7 816 7 500 Gemengde opleidingen en andere 345 2 117 54 2 516 2 386 Opleidingen en studies met volledig leerplan 744 886 360 1 990 2 317 Opleidingen en studies met volledig leerplan voor knelpuntberoepen 1 852 2 162 785 4 799 4 946 Middenstandsopleiding en activiteitencoöperaties 602 1 308 465 2 375 2 481 Studies aanvaard door de directeur 3 987 8 131 2 443 14 561 15 015 Andere 51 424 144 619 427 Totaal 40 677 48 675 10 227 99 579 106 213-6,2% % UVW-WZ (verschillende personen) 13,5% 17,5% 10,1% 14,7% 14,6% 300 927 277 494 100 858 679 279 729 423

Mannen Vrouwen Vlaanderen Wallonië Brussel <25 jaar 25 tot <50 jaar 50 jaar en ouder Gezinshoofden Alleenwonenden Samenwonenden 32. Deeltijdse werknemers met IGU Aantal personen Gemiddeld maandbedrag van de inkomensgarantie-uitkering (EUR) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2007-2015 2014-2015 47.516 48.001 50.772 52.606 52.514 51.715 51.685 50.702 44.323-6,7% - 12,6% 336 362,9 372,4 372,8 378,8 389,2 401,2 400,6 369,3 + 9,9% - 7,8% Daling tussen 2014 en 2015 (-12,6%): invloed van de herziening van de toekenningsvoorwaarden en de nieuwe berekening van de inkomensgarantie-uitkering 40.000 Deeltijdse werknemers met behoud van rechten en een IGU in 2015 35.000 34.069 77% 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 10.255 23% 21.218 48% 18.269 41% 4.836 11% 1.799 4% 28.997 65% 13.528 31% 23.822 54% 11.448 26% 9.052 20% Nieuwe maatregel: Vrijwillig deeltijdse werknemers met IGU 2013 80 2014 422 2015 392 Geslacht Gewest Leeftijd Gezinscategorie

33. Hervorming van de anciënniteitstoeslag September 2012: leeftijdsgrens van 50 tot 55 jaar Januari 2015 : afschaffing behalve voor ontslagen werknemers in het kader van een herstructurering de werknemers in een zwaar beroep de werknemers met een beroepsverleden van minstens 35 jaren UVW-WZ en vrijgestelde oudere werklozen met anciënniteitstoeslag (versch. pers.) 2011 93 153 2012 85 055 2013 75 141 2014 67 326 2015 58 137 Evol. 2011/2015-37,6% Evol. 2014/2015-13,6% 100 000 90 000 80 000 70 000 60 000 50 000 40 000 30 000 20 000 10 000 0 93 153 85 055 75 141 67 326 58 137 2011 2012 2013 2014 2015

34. Hervorming van de vrijstelling voor oudere werklozen Januari 2013: leeftijdsgrens van 58 tot 60 jaar Januari 2015: nieuw stelsel

35. Hervorming van de vrijstelling voor oudere werklozen (2) UVW-WZ Oudere vrijgestelde werklozen UVW-WZ 58 jaar 59 jaar 60 jaar Totaal 58 jaar 59 jaar 60 jaar Totaal 2012 7.430 5.037 2.335 14.802 8.297 11.103 11.204 30.603 2012 441.406 2013 11.021 4.585 3.067 18.673 5.063 11.471 10.399 26.932 2013 457.785 2014 15.797 11.356 3.031 30.184 607 5.045 10.671 16.323 2014 458.642 2015 15.053 15.911 7.120 38.084 469 680 6.498 7.647 2015 417.432 Evolutie 2012-2015 + 23.282-22.956-23.974 Evolutie 2014-2015 + 7.901-8.676-41.210

36. Hervorming van de vrijstelling voor oudere werklozen (3) 50 tot 54 jaar 55 tot 59 jaar 60 jaar en ouder Totaal Abs.aant. Index (2000=100) Abs.aant. Index (2000=100) Abs.aant. Index (2000=100) Abs.aant. Index (2000=100) 2000 55.205 100 57.672 100 27.886 100 140.763 100 2001 55.358 100 62.910 109 29.651 106 147.919 105 2002 53.177 96 69.016 120 30.116 108 152.309 108 2003 41.132 75 71.899 125 33.386 120 146.417 104 2004 28.158 51 71.381 124 37.367 134 136.907 97 2005 16.798 30 69.103 120 39.782 143 125.683 89 2006 7.385 13 64.027 111 44.756 160 116.169 83 2007 995 2 57.139 99 49.804 179 107.939 77 2008 277 1 47.779 83 52.787 189 100.844 72 2009 281 1 37.107 64 57.413 206 94.801 67 2010 288 1 28.058 49 60.847 218 89.193 63 2011 222 0,4 22.974 40 59.881 215 83.077 59 2012 174 0,3 20.439 35 56.451 202 77.064 55 2013 116 0,2 17.444 30 53.277 191 70.837 50 2014 75 0,1 6.422 11 51.888 186 58.385 41 2015 41 0,1 1.688 3 47.370 170 49.099 35

37. Hervorming van de werkloosheid met bedrijfstoeslag (1) Brugpensioen Werkloosheid met bedrijfstoeslag - SWT Generatiepact 2005 en nieuwe maatregelen: Meer beroepsverleden en hogere leeftijd STELSEL 2012 2013 2014 2015 62 jaar Geen vervanging indien: 60 jaar bij het einde van de arbeidsovereenkomst M 40 V 31 ( 40 in 2024) M 30 35 M 40 60 jaar V 26 28 V 31 ( 40 in 2024) rekening houdende met de overgangsmaatregelen 58 jaar M 37 38 M 38 Lange loopbaan V 33 35 V 38 AFGESCHAFT Oud SWT met loopbaan van 38 jaar Onderneming in moeilijkheden Onderneming in herstructurering 56 jaar 57 jaar AFGESCHAFT 50 52 jaar 50 jaar 52,5 jaar 53 jaar 55 jaar 55 jaar 62 jaar behalve

38. Hervorming van de werkloosheid met bedrijfstoeslag (2)

39. Hervorming van de werkloosheid met bedrijfstoeslag (3) Bijzondere werkgeversbijdrage (RSZ) Voorbeeld: Profitsector SWT van kracht na maart 2012 en ontslag meegedeeld na 28 november 2011: Sector Profit Profit tijdens periode van erkenning als onderneming in herstructurering Profit tijdens periode van erkenning als onderneming in moeilijkheden Leeftijd wanneer SWT van kracht Percentage* Minimum in EUR < 52 100,0% 50 52 en < 55 95,0% 50 55 en < 58 50,0% 50 58 en < 60 50,0% 50 60 25,0% 37,6 < 52 75,0% 50 52 en < 55 60,0% 50 55 en < 58 40,0% 50 58 en < 60 40,0% 50 60 20,0% 37,6 < 52 17,5% 8 52 en < 55 13,5% 8 55 en < 58 10,0% 8 58 en < 60 6,5% 8 60 3,5% 6 * van de maandelijkse brutobedragen van de bedrijfstoeslag

40. Hervorming van de werkloosheid met bedrijfstoeslag (4) Intreders in het stelsel van de werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) Stelsel van SWT Omschrijving Nieuwe regeling (situatie 2015) 2011 2012 2013 2014 2015 60 jaar 58 jaar 58 jaar 58 jaar 56 jaar 57 jaar 56 jaar Erkende onderneming met collectief ontslag Erkende onderneming zonder collectief ontslag Oud KB Algemeen stelsel voor de werknemers met een loopbaan van 35 jaar (mannen) of 28 jaar (vrouwen) Algemeen stelsel voor de werknemers met een loopbaan van 38 jaar (mannen) of 35 jaar (vrouwen) Voor de werknemers met een zwaar beroep (en een loopbaan van 35 jaar) Voor de werknemers met erkende medische problemen (en een loopbaan van 35 jaar) Voor de werknemers die nachtwerk doen of in de bouwsector werken (en een loopbaan hebben van 33 jaar) Voor de werknemers met een loopbaan van 38 jaar Voor de werknemers met een loopbaan van 40 jaar Werknemers verplicht of vrijgesteld tot inschrijving als werkzoekende Werknemers verplicht of vrijgesteld tot inschrijving als werkzoekende Werkzoekenden die nog onder de bepalingen van het KB van 1992 vallen 62 jaar (behalve uitzonderingen); loopbaan van 40 jaar (mannen) of 31 jaar (vrouwen) Afgeschaft stelsel (behalve uitzonderingen) Nieuwe CAO : 60 jaar en loopbaan van 40 jaar (mannen) of 35 jaar (vrouwen) Versch. 2011- Versch. 2014-2015 (in %) 2015 (in %) 3 287 3 424 3 909 3 687 2 717-17,3% -26,3% 5 305 4 779 4 862 3 613 1 891-64,4% -47,7% 10 21 12 32 84 +740,0% +162,5% / 17 39 37 59 43 +152,9% -27,1% 58 jaar (behalve uitzonderingen) 1 057 1 331 984 935 947-10,4% +1,3% Afgeschaft stelsel (behalve uitzonderingen) 823 836 446 344 359-56,4% +4,4% 58 jaar (behalve uitzonderingen) 1 209 1 667 1 972 1 717 1 974 +63,3% +15,0% Begindatum van de erkenningsperiode na 31.12.2012 : 55 jaar (behalve uitzonderingen) Begindatum van de erkenningsperiode na 31.12.2011 : 55 jaar (behalve uitzonderingen) 2 300 1 250 1 307 155 189 2 010 3 500 +52,2% +74,1% 140 140-9,7% +0,0% / 293 301 284 209 247-15,7% +18,2% Niet gespecif. stelsel / / 15 3 / / Totaal 14 471 13 837 13 873 12 746 11 905-17,7% -6,6% 60

41. Hervorming van de werkloosheid met bedrijfstoeslag (5) Vrijgestelden 50 tot 54 jaar 55 tot 59 jaar 60 jaar en ouder Totaal Abs.aant. Index Index Index Index Abs.aant. Abs.aant. Abs.aant. (2000=100) (2000=100) (2000=100) (2000=100) 2000 8.719 100 37.724 100 68.035 100 114.478 100 2001 7.158 82 36.919 98 65.874 97 109.951 96 2002 6.081 70 38.657 102 61.746 91 106.484 93 2003 6.453 74 41.284 109 60.178 88 107.915 94 2004 7.239 83 42.769 113 59.861 88 109.869 96 2005 6.104 70 43.343 115 59.571 88 109.018 95 2006 4.778 55 42.477 113 63.814 94 111.069 97 2007 3.552 41 40.370 107 69.657 102 113.579 99 2008 2.387 27 38.534 102 73.230 108 114.151 100 2009 1.863 21 36.417 97 77.272 114 115.552 101 2010 1.402 16 35.007 93 81.101 119 117.510 103 2011 834 9,6 32.395 86 81.966 120 115.196 101 2012 526 6,0 29.257 78 81.026 119 110.809 97 2013 297 3,4 26.498 70 80.113 118 106.908 93 2014 224 2,6 23.564 62 78.517 115 102.305 89 2015 239 2,7 19.524 52 76.413 112 96.176 84 Werkzoekenden 50 tot 54 jaar 55 tot 59 jaar 60 jaar en ouder Totaal 2007 25 13 0 39 2008 637 529 31 1.196 2009 845 1.072 60 1.976 2010 986 1.708 119 2.812 2011 1.142 2.647 233 4.023 2012 726 3.092 415 4.233 2013 438 3.343 658 4.439 2014 218 3.589 1.020 4.827 2015 263 3.835 1.589 5.686 WZ en Niet WZ Totaal Evolutie 2007 113.618 2008 115.347 2009 117.528 2010 120.322 2011 119.218-0,9% 2012 115.042-3,5% 2013 111.347-3,2% 2014 107.132-3,8% 2015 101.862-4,9%

42. Vrijgestelde oudere werklozen + vrijgestelde werklozen met bedrijfstoeslag Vrijgestelde oudere werklozen SWT (vrijgestelden) Totaal Vrouwen 50-59 jaar 60-64 jaar Totaal 50-59 jaar 60-64 jaar Totaal 50-59 jaar 60-64 jaar Totaal Index (2000=100) 60 jaar en ouder 2000 112.877 27.886 140.763 46.443 68.035 114.478 159.320 95.921 255.241 100 9.108 2001 118.268 29.651 147.919 44.077 65.874 109.951 162.345 95.525 257.870 101 11.507 2002 122.193 30.116 152.309 44.738 61.746 106.484 166.931 91.862 258.793 101 11.547 2003 113.031 33.386 146.417 47.737 60.178 107.915 160.768 93.564 254.332 100 15.582 2004 99.540 37.367 136.907 50.008 59.861 109.869 149.547 97.228 246.775 97 20.344 2005 85.901 39.782 125.683 49.447 59.571 109.018 135.348 99.353 234.701 92 22.655 2006 71.413 44.756 116.169 47.255 63.814 111.069 118.667 108.570 227.237 89 28.665 2007 58.134 49.804 107.939 43.922 69.657 113.579 102.056 119.461 221.517 87 34.476 2008 48.057 52.787 100.844 40.921 73.230 114.151 88.977 126.017 214.994 84 37.222 2009 37.388 57.412 94.801 38.280 77.272 115.552 75.668 134.685 210.353 82 43.773 2010 28.346 60.847 89.193 36.409 81.101 117.510 64.755 141.948 206.703 81 49.598 2011 23.196 59.881 83.077 33.230 81.966 115.196 56.426 141.847 198.273 78 50.705 2012 20.613 56.451 77.064 29.783 81.026 110.809 50.396 137.477 187.873 74 50.007 2013 17.560 53.277 70.837 26.796 80.113 106.908 44.356 133.390 177.745 70 49.474 2014 6.497 51.888 58.385 23.788 78.517 102.305 30.285 130.404 160.689 63 49.899 2015 1.729 47.370 49.099 19.762 76.413 96.176 21.491 123.783 145.275 57 47.475

43. Verschuiving naar werkzoekend bij de 50-plussers UVW-WZ SWT-WZ Totaal WZ % SWT niet-wz Vrijgw. DT niet-wz Vrijgest. ouderen Totaal niet-wz % Totaal 2000 27.292 0 24.848 9% 114.478 10.086 140.763 255.241 91% 280.089 100 2001 26.434 0 24.065 8% 109.950 11.036 147.919 268.905 92% 292.970 105 2002 28.744 0 26.316 9% 106.482 11.648 152.309 270.439 91% 296.755 106 2003 43.305 0 39.668 13% 107.915 11.417 146.417 265.749 87% 305.417 109 2004 60.399 0 55.535 18% 109.869 10.889 136.907 257.665 82% 313.200 112 2005 78.577 0 72.552 23% 109.018 9.810 125.683 244.511 77% 317.063 113 2006 92.768 0 92.768 28% 111.069 9.485 116.169 236.723 72% 329.491 118 2007 100.166 39 100.205 30% 113.579 9.396 107.939 230.914 70% 331.119 118 2008 101.534 1.196 102.730 31% 114.151 9.141 100.844 224.136 69% 326.866 117 2009 108.488 1.976 110.464 33% 115.552 9.068 94.801 219.421 67% 329.885 118 2010 114.098 2.812 116.910 35% 117.509 8.920 89.193 215.622 65% 332.531 119 2011 114.558 4.023 118.581 36% 115.196 8.548 83.077 206.821 64% 325.402 116 2012 113.832 4.233 118.065 38% 110.809 8.241 77.064 196.114 62% 314.179 112 2013 116.861 4.439 121.299 40% 106.908 7.889 70.837 185.634 60% 306.934 110 2014 125.536 4.827 130.363 44% 102.305 4.971 58.385 165.660 56% 296.023 106 2015 125.649 5.686 131.335 47% 96.176 4.244 49.099 149.519 53% 280.854 100 Ratio passieve uitgaven (50 jaar en ouder) 2015 42,7% 57,3% Uitstroom op 65 jaar 2005 15.240 2006 14.490 2015 50-59 jaar 60-64 jaar 142.052 138.802 51% 49% 2000 7,7% 92,3% 0% 50% 100% dépenses actives (DE) dépenses passives (Non-DE) 2011 30.379 2012 29.737 2013 29.668 2014 29.478 2015 29.163

44. Vrijgestelden om sociale en familiale redenen Sinds 1 januari 2015 is de vrijstelling om sociale en familiale redenen aangepast en beperkt tot de mantelzorgers; de vrijstellingen toegekend vóór 1 januari 2015 blijven ongewijzigd tot hun einde. 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 11.097 9.383 7.201 6.265 4.012 1.940 2.026 970 1.291 243 553 182 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Vlaanderen Wallonië Brussel Land Aantal 2014 2015 Evol. Land 6.908 2.026-70,7% Vlaanderen 3.445 1.291-62,5% Wallonië 2.601 553-78,7% Brussel 862 182-78,9% Intreders 2014 2015 Evol. Mannen 179 79-55,9% Vrouwen 2 799 276-90,1% Totaal 2 978 355-88,1% Maandelijks bedrag van 265 EUR voor palliatieve zorgen of gedurende de eerste 24 maanden, vervolgens 215 EUR vanaf de 25 ste maand.

45. Hervorming van de tijdelijke werkloosheid (1) Tijdelijke werkloosheid ingevolge werkgebrek voor bedienden Crisis-schorsing Permanent stelsel (jan. 2012) Mededeling aan de RVA van de 1 ste dag effectieve werkloosheid van elke werknemer Bouwsector Alle sectoren (okt. 2012) Bedrijfsvoorheffing jan. 2012 juli 2012 jan. 2013 18,75% 20% 26,75% Vergoedingspercentage 75% (gezinshoofden en alleenwonenden) 70% (samenwonenden) 70% (apr. 2013) 65% (jan. 2015)

46. Hervorming van de tijdelijke werkloosheid (2) Bijkomende RSZ-bijdrage bij veelvuldig gebruik «werkgebrek»: uitbreiding van de bouwsector naar alle sectoren Schorsing van de arbeidsovereenkomst bedienden* Betalingen Gemiddelde daguitkering Dagen per maand Uitgaven 2009 4 828 59,22 5,5 9 390 905 2010 4 499 58,56 5,9 18 643 321 2011 1 413 60,41 5,5 5 630 878 2012 2 592 62,78 5,1 9 999 754 2013 5 315 64,10 4,3 17 375 699 2014 3 229 63,82 4,9 12 117 488 2015 2 732 59,40 4,5 8 757 493 * begin van de maatregel: juli 2009 Mededeling van de 1 ste dag tijdelijke werkloosheid T1 T2 T3 T4 Jaar 2012 97 853 75 751 51 021 218 993 443 618 2013 302 846 205 858 170 071 209 864 888 639 2014 249 775 196 572 194 605 214 918 855 870 2015 261 590 190 090 176 448 195 964 824 092

47. Hervorming van de tijdelijke werkloosheid (3) Evolutie van het theoretisch dagbedrag (bedragen in EUR) Gezinshoofden Alleenwonenden Samenwonenden Bruto dagbedrag Netto dagbedrag dec. 2012 dec. 2015 evolutie dec. 2012 dec. 2015 evolutie min 42,79 44,52 +4,0% 34,23 32,61-4,7% max 69,76 62,44-10,5% 55,81 45,74-18,0% min 35,94 37,39 +4,0% 28,75 27,39-4,7% max 69,76 62,44-10,5% 55,81 45,74-18,0% min 26,94 28,04 +4,1% 21,55 20,54-4,7% max 65,11 62,44-4,1% 52,09 45,74-12,2%

48. Hervorming van de Ontslaguitkeringen (1) Op 1 januari 2010 werd de crisispremie ingevoerd, ten voordele van ontslagen arbeiders. Die premie vormt een aanvulling op de gewone opzeggingstermijn en -vergoeding. Sinds 1 januari 2012 vervangt de ontslaguitkering de crisispremie. Ze werd uitgebreid tot de dienstbodes en de werknemers met een arbeidsovereenkomst voor dienstencheques. De ontslaguitkering is op haar beurt uitdovend sinds 1 januari 2014 ten gevolge de uitvoering van de wet van 26 december 2013, die het éénheidsstatuut arbeidersbedienden heeft ingevoerd. De arbeiders wiens arbeidscontract beëindigd werd na 31 december 2013 kunnen onder bepaalde voorwaarden aanspraak maken op een ontslagcompensatievergoeding. Deze vergoeding is bedoeld voor arbeiders wiens opzegtermijn gedeeltelijk wordt berekend volgens het oude (minder gunstige) systeem. Onder bepaalde voorwaarden zal de volledige ancienniteit geacht worden opgebouwd te zijn in het nieuwe systeem, zelfs al werd ze gedeeltelijk opgebouwd in het oude systeem. De RVA vult de ontslagtermijn- en vergoeding van de werkgever aan tot het equivalent van de ontslagtermijn- of uitkering waarop de arbeider recht zou gehad hebben indien zijn anciënniteit volledig in het nieuwe systeem zou zijn opgebouwd geweest.

49. Hervorming van de ontslaguitkeringen (2) Evolutie van het aantal crisispremies en ontslaguitkeringen betaald gedurende het jaar Fysieke eenheden Ontslaguitkeringen * Bedragen (in EUR) Gemiddelde uitkering (in EUR) 2010 27 290 30 984 799 1 135 2011 42 291 47 505 880 1 123 2012 40 395 56 132 915 1 393 2013 50 025 79 595 225 1 591 2014 37 759 60 762 003 1 609 2015 26 956 49 823 771 1 848 * inclusief crisispremies Aantal ontslagcompensatievergoedingen betaald gedurende het jaar Ontslagcompensatievergoedingen Betaald in meerdere keren Betaald in 1 keer Totaal Bedragen (in EUR) (gemiddelde premie) 2014 4 595 1 622 20 309 6 217 40 395 640 2015 34 876 2 816 17 180 37 692 105 759 380

50. Hervorming van de loopbaanonderbreking (1) Privésector Tijdskrediet Algemeen stelsel met motief: met uitkeringen (36 of 48 maanden volgens motief) (jan. 2012) zonder motief zonder uitkeringen (jan. 2015) Stelsel eindloopbaan 50 55 jaar (jan. sept. 2012) 55 60 jaar (behalve uitzonderingen) (jan. 2015) Onderschapsverlof (juni 2012) duur 3 4 maanden Medische bijstand (nov. 2012) Overheidssector Algemeen stelsel gehospitaliseerd minderjarig kind: mini onderbreking van 1week (evt.+ 1 week) Volledige onderbreking: 6 5 jaar (jan. 2012) Gedeeltelijke onderbreking: 6 5 jaar (jan. 2012) Eindeloopbaanstelsel: 50 55 jaar (sept. 2012) Ouderschapsverlof: 3 4 maanden (aug. 2012) Medische bijstand: mini onderbreking (aug. 2013) Alle sectoren : striktere anciënniteits- en loopbaanvoorwaarden + complexe overgangsmaatregelen

1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 300.000 275.000 250.000 225.000 200.000 175.000 150.000 125.000 100.000 75.000 50.000 25.000 0 51. Hervorming van de loopbaanonderbreking (2) 300.627 Gewone loopbaanonderbreking Tijdskrediet Specifieke vormen Totaal 2007 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2007-2015 2014-2015 Verschillende personen Gewone loopbaanonderbreking 71.781 72.208 72.482 73.167 69.826 68.668 70.594-1,7 % + 2,8 % Tijdskrediet 111.668 132.319 135.786 136.391 132.728 134.581 143.387 + 28,4 % + 6,5 % volledig 11.452 8.397 7.794 6.867 6.018 5.790 5.277-53,9 % - 8,9 % halftijds 32.094 38.221 38.888 38.314 35.132 33.355 32.491 + 1,2 % - 2,6 % verm. met 1/5 68.122 85.701 89.104 91.210 91.577 95.436 105.619 + 55,0 % + 10,7 % Specifieke vormen 39.870 61.047 63.021 62.459 66.974 73.052 74.126 + 85,9 % + 1,5 % ouderschapsverlof 34.111 51.944 52.539 50.766 53.235 57.299 58.374 + 71,1 % + 1,9 % 409.966 in 2015 medische bijstand 5.554 8.875 10.256 11.443 13.470 15.461 15.486 + 178,8 % + 0,2 % palliatieve zorgen 205 228 226 251 269 291 266 + 29,9 % - 8,4 % Totaal (met uitkering) 223.319 265.574 271.289 272.018 269.527 276.301 288.107 + 29,0 % + 4,3 % zonder uitkering 2.684 6.983 7.787 9.314 10.469 10.697 12.520 + 366,4 % + 17,0 % Algemeen totaal 226.003 272.557 279.076 281.332 279.997 286.998 300.627 + 33,0 % + 4,7 %

52. Hervorming van de loopbaanonderbreking (3) 250.000 70% 200.000 68% 59% 150.000 49% 51% 100.000 32% 200.918 216.225 25% 135.482 151.460 31% 185.274 50.000 99.709 70.247 5% 0,6% 9% 78.173 1% 0 14.155 1.164 Mannen Vrouwen Vlaanderen Wallonië Brussel <25 jaar 25 tot <50 jaar 50 jaar en ouder 21.731 2.930 Volledig 1/2 1/5 Andere Geslacht Gewest * Leeftijd Stelsel * Per geslacht en per gewest, de onderbrekers zonder uitkering inbegrepen

53. Hervorming van de loopbaanonderbreking (4) Intreders in loopbaanonderbreking, tijdskrediet en thematische verloven Ouderschapsverlof Loopbaanonderbreking Tijdskrediet Thematische verloven Verlof voor Verlof voor medische palliatieve bijstand zorgen Totaal Algemeen totaal 2011 20.112 36.671 64.534 10.225 1.481 76.240 133.023 2012 18.079 27.445 64.815 11.091 1.616 77.522 123.046 2013 16.441 28.941 68.092 13.981 1.735 78.555 121.854 2014 19.106 43.210 69.224 15.098 1.863 86.185 148.501 2015 18.677 25.145 68.907 14.318 1.777 85.002 128.824 Verschil 2011-2015 - 7,1 % - 31,4 % + 6,8% + 40,0% + 20,0% + 11,5% - 3,2 % Verschil 2014-2015 * - 2,2 % - 41,8 % - 0,5 % - 5,2 % - 4,6 % - 1,4 % - 13,3 % * Impact van de hervormingen aangekondigd voor 2015 Focus op eindeloopbaan (intreders) Loopbaanonderbreking Tijdskrediet Totaal 50-54 jaar 55 jaar en 55 jaar en 55 jaar en 50-54 jaar 50-54 jaar ouder ouder ouder 2011 4.349 2.307 10.509 5.714 14.858 8.021 2012 3.565 2.210 3.394 4.488 6.959 6.698 2013 1.333 3.096 1.306 5.148 2.235 8.269 2014 1.870 4.632 6.298 10.479 8.168 15.111 2015 1.869 4.230 2.298 4.764 4.167 8.994 Verschil 2011-2015 - 57,0 % + 83,4% - 78,1 % - 16,6 % - 72,0 % + 12,1% Verschil 2014-2015 * - 0,1 % - 8,7 % - 63,5 % - 54,5 % - 49,0 % - 40,5 % * Impact van de hervormingen aangekondigd voor 2015

54. Hervorming van de dienstencheques (1) Ondernemingen: Aanvraag tot erkenning: ondernemingsplan (juli 2012) en waarborg van 25.000 EUR (dec. 2012) Erkende onderneming met een sui-generisafdeling: afzonderlijke boekhouding voor de dienstencheque-activiteiten (juli 2012) 60 %-regel: 60 % van de nieuw aangeworven werknemers = uitkeringsgerechtigde volledig werklozen en/of gerechtigd op een leefloon (per trimester en per exploitatiezetel) Regel niet meer van toepassing in Vlaanderen sinds 31.03.2015 Inhouding 5 EUR: op het bedrag van de federale tegemoetkoming wanneer een onderneming niet meer voldoet aan één of meerdere erkenningsvoorwaarden (zware inbreuk: inhouding federale tegemoetkoming + deel gebruiker) (jan. 2013) Gebruikers: Beperking: max. 800 bestelde dienstencheques per gezin per jaar (bovenop de limiet van 400 per persoon) (jan. 2013) Prijs van een dienstencheque: 7,50 8,50 (jan. 2013) 8,50 9 (jan. 2014)

55. Hervorming van de dienstencheques (2) Globale evolutie 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015* 2014-2015 Actieve gebruikers 190.734 316.101 449.626 581.051 665.884 760.702 834.959 899.558 950.918 975.408 1.021.208 +4,7% Actieve ondernemingen 840 1.163 1.504 1.892 2.292 2.576 2.708 2.753 2.577 2.278 2.030-10,9% Aangekochte cheques 8.884.765 20.313.813 36.096.682 53.453.329 73.993.322 78.673.829 97.182.359 109.101.714 122.951.700 122.588.921 116.146.556 125.967.307 +8,5% Gebruikte cheques 5.849.066 17.215.123 32.186.234 49.187.499 65.443.466 78.955.082 94.830.823 105.273.001 114.378.965 121.306.927 120.250.546 124.996.756 +3,9% Werknemers (einde jaar) 28.933 41.598 61.849 76.233 89.466 99.596 112.961 117.007 110.878 110.455 114.815 +3,9% Verschillende werknemers 10.886 38.205 61.759 87.152 103.437 120.324 136.915 149.827 151.137 149.782 154.558 160.658 +3,9% Uitgaven (in EUR) 90.927.407 239.141.613 445.518.623 652.874.693 883.127.006 1.051.040.733 1.231.375.347 1.431.906.984 1.607.244.453 1.649.069.751 1.617.141.000 1.642.356.368 +1,6% * Voor de werknemers gaat het over een schatting 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Actieve gebruikers + 66 % + 42 % + 29 % + 15 % + 14 % + 10 % + 8 % + 5,7 % + 2,6 % + 4,7 % Actieve ondernemingen + 38 % + 29 % + 26 % + 21 % + 12 % + 5 % + 2 % - 6,4 % - 11,6 % - 10,9 % Aangekochte cheques + 129 % + 78 % + 48 % + 38 % + 6 % + 24 % + 12 % + 13 % - 0,3 % - 5,3 % + 8,5 % Gebruikte cheques + 194 % + 87 % + 53 % + 33 % + 21 % + 20 % + 11 % + 9 % + 6,1 % - 0,9 % + 3,9 % Werknemers (eindejaar) + 44 % + 49 % + 23 % + 17 % + 11 % + 13 % + 4 % - 5,2 % - 0,4 % + 3,9 % Verschillende werknemers + 251 % + 62 % + 41 % + 19 % + 16 % + 14 % + 9 % + 1 % - 0,9 % + 3,2 % + 3,9 % Uitgaven (in EUR) + 163 % + 86 % + 47 % + 35 % + 19 % + 17 % + 16 % + 12 % + 2,6 % - 1,9 % + 1,6 %

56. Hervorming van de dienstencheques (3) Werknemers in 2014 160.000 150.405 140.000 97% 120.000 106.399 108.715 100.000 93.888 69% 70% 80.000 61% 60.000 40.000 20.000-4.153 3% 37.688 24% 21.989 14% 993 1% Mannen Vrouwen Vlaanderen Wallonië Brussel Buitenl. woonplaats 9.718 6% <25 jaar 25 tot <50 jaar 38.441 25% 50 jaar en ouder 12.095 8% 21.367 14% 12.381 Belg EU14 EU12 Niet-EU Geslacht Gewest * Leeftijd Nationaliteit 8% *volgens woonplaats van de werknemer

T1 2011 T2 2011 T3 2011 T4 2011 T1 2012 T2 2012 T3 2012 T4 2012 T1 2013 T2 2013 T3 2013 T4 2013 T1 2014 T2 2014 T3 2014 T4 2014 T1 2015 T2 2015 T3 2015 T4 2015 57. Hervorming van de dienstencheques (4) Evolutie van de nieuwe erkenningsaanvragen van ondernemingen 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 178 157 146 147 128 123 99 111 91 81 78 85 78 70 86 100 100 88 57 78 65 11 13 7 124 108 69 72 49 16 13 12 8 16 59 9 30 32 17 21 2011 2012 2013 2014 2015 1 ste aanvragen tot erkenning 562 494 96 49 63 Ingetrokken erkenningen 320 360 345 298 245 Aantal eerste aanvragen tot erkenning Aantal ingetrokken erkenningen Evolutie van het aantal aangekochte cheques Evolutie van het aantal terugbetaalde cheques T1 T2 T3 T4 Jaar Verhoging van de aankopen 2011 27 248 629 27 456 383 24 932 419 29 464 283 109 101 714 door de anticipatie effect 2012 29 280 817 29 320 149 26 892 825 37 457 909 122 951 700 van de prijsverhoging de 8 à 8,5 2013 22 553 027 31 981 153 28 332 600 39 722 141 122 588 921 de 8,5 à 9 2014 24 260 169 31 822 559 28 249 709 31 814 119 116 146 556 2015 32 724 165 31 972 764 28 519 525 32 750 853 125 967 307 Verschil in abs. aant. +8 463 996 + 150 205 + 269 816 + 936 734 +9 820 751 2014-2015 in % +34,9% +0,5% +1,0% +2,9% +8,5% T1 T2 T3 T4 Jaar 2011 25 668 820 26 704 912 23 986 117 28 913 152 105 273 001 2012 28 142 376 28 633 310 26 961 569 30 641 710 114 378 965 2013 30 516 244 31 245 301 27 887 612 31 657 770 121 306 927 2014 30 607 293 31 951 088 26 887 746 30 804 419 120 250 546 2015 32 774 331 31 039 107 28 370 418 32 812 900 124 996 756 Verschil in abs. aant. +2 167 038-911 981 +1 482 672 +2 008 481 +4 746 210 2014-2015 in % +7,1% -2,9% +5,5% +6,5% +3,9%

58. Hervorming van de dienstencheques (5) Evolutie van de aankoopprijs en de federale tegemoetkoming 10,00 9,00 8,00 7,00 6,20 6,70 7,00 7,50 8,50 9,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013* 2014* 2015* * + 1,00 (vanaf de 401 de cheque per kalenderjaar en per persoon en vanaf de 801 de cheque per kalenderjaar en per gezin)

59. Hervorming van de dienstencheques (6) Evolutie van het aantal actieve gebruikers per gewest 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2014-2015 Vlaams Gewest 407 794 460 957 504 259 544 239 582 108 603 132 642 012 +6,4% Waals Gewest 204 107 232 950 253 811 270 033 278 445 277 207 279 721 +0,9% Brussels Hfdst. Gewest 53 983 66 795 76 889 85 286 90 365 95 069 99 475 +4,6% Land 665 884 760 702 834 959 899 558 950 918 975 408 1 021 208 +4,7% Evolutie van het gemiddeld aantal aangekochte cheques per gebruiker per gewest 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2014-2015 Vlaams Gewest 119 129 132 138 129 118 123 +4,0% Waals Gewest 111 117 118 124 116 109 112 +3,0% waarvan Duitstalige Gem. 107 112 113 115 115 106 106 +0,0% Brussels Hfdst. Gewest 141 156 164 173 167 153 159 +3,6% Land 118 128 131 137 129 119 123 +3,7%

III. Evolutie van de activiteiten m.b.t. de handhaving van het systeem

1. De strategie inzake controle (1) Strategisch plan: 1 Regeringsprioriteiten: college voor de bestrijding van de sociale en fiscale fraude; 2 Prioriteiten van de SIOD (Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst) Gecoördineerde acties uitgevoerd met de andere Inspectiediensten. In 2015: bestrijding van zwartwerk, sociale dumping, fraude met uitkeringen en bijdragen, valse zelfstandigen en fictieve domicilies; 3 Controle van het dienstenchequestelsel; 4 Controle van de tijdelijke werkloosheid; 5 Controle van de niet-toegelaten cumulaties van uitkeringen met inkomsten uit arbeid of met vervangingsinkomsten.

2. De strategie inzake controle (2) Strategisch plan (vervolg): 6 Controle van de aangiften, met name over de gezinstoestand, het adres, de nationaliteit ; 7 Controle van valse documenten; 8 Controle van grote commerciële evenementen (sportmanifestaties, festivals, ); 9 Controle van de grensoverschrijdende fraude; 10 Controle op de toekenning van vrijstellingen in geval van hervatting van studies. Operationeel plan: methode, doelstellingen, concrete aanpak Fraudeobservatorium: analyseren en anticiperen Samenwerking met justitie, politie

3. Controles in de economische sectoren De controleurs namen deel aan 3.852 acties op initiatief van de RVA of de SIOD. In 2015 controleerden zij daarbij 11.074 werkgevers en 32.058 werknemers. Sector Controleacties 2014 2015 Bouw 1.292 1.170 Horeca 1172 1037 Kleinhandel/markten 600 476 Tuinbouw 77 77 Andere 1.184 1.092 Totaal 4.325 3.852 Gecontroleerd Aantal In regel Niet in regel 2014 2015 2014 2015 2014 2015 Werkgevers 10.701 11.074 7.288 7.760 3.413 (31,9%) 3.314 (29,9%) Werknemers 35.704 32.058 33.870 30.463 1.834 (5,1%) 1.595 (5,0%)

4. Controles in de dienstenchequesector (1) Systematische controle: nieuwe ondernemingen in de maand van de eerste aanvraag tot terugbetaling van dienstencheques Grondige controle van ondernemingen op basis van: steekproeven meerdere pertinente indicatoren (bvb: vergelijking tussen het aantal dienstencheques en het aantal uren aangegeven bij de RSZ, frequentie van tijdelijke werkloosheid, verificatie van gegevens van gebruikers bij het Rijksregister, ) klachten (werknemers, andere ondernemingen, erkenningscommissie, ) controlegegevens van andere bevoegde controlediensten: FOD Werk, FOD Sociale Zekerheid, RSZ, gewestelijke tewerkstellingsdiensten, Ad-hoccontrole: bv. anomalie tussen het aantal ingevoerde dienstencheques en de verklaarde prestaties aan de RSZ

5. Controles in de dienstenchequesector (2) 2014 2015 964 603 * Afgesloten controles bij ondernemingen 33 19 Controles van nieuwe ondernemingen 440 321 Grondige controles 491 263 Ad-hoccontroles 506 301 Ondernemingen waar een inbreuk werd vastgesteld 298 245 Erkenningen ingetrokken (redenen: schulden RSZ/RVA/Financiën, faillissement, zware inbreuken) 139 116 Dossiers met terugvordering overheidstussenkomst: 12.911.486 EUR N.B.: 124.996.756 terugbetaalde dientencheques- totale waarde : 2,75 miljard EUR (*) Vermindering van controles: - Intrekking van de verplichting tot aanwerving van 60% personen die genieten van een werkloosheidsuitkering of van een leefloon (in het Vlaamse Gewest vanaf 31/3/2015) - overdracht van de controlebevoegdheid in de dienstencheque sector in het Vlaamse Gewest vanaf 1/5/2015 (de hierboven vermelde cijfers vertegenwoordigen slechts de RVA controles)

6. Controles in de dienstenchequesector (3) Aantal opgelegde inhoudingen (inhouding van 5 EUR of volledige inhouding) Gedeeltelijke inhouding (5 EUR) Aantal ingehouden dienstencheques: 279.705 Ingehouden bedrag (totaal): 1.398.525 EUR Aantal betrokken ondernemingen: 94 Volledige inhouding Aantal ingehouden dienstencheques: 132.031 Ingehouden bedrag (totaal): 4.306.214 EUR Aantal betrokken ondernemingen: 118 Een aantal ondernemingen maakten in 2015 het voorwerp uit van zowel een gedeeltelijke inhouding als van een volledige inhouding. In totaal, werd aan 212 verschillende ondernemingen een gedeeltelijke en/of volledige inhouding opgelegd

7. Controles van de tijdelijke werkloosheid Controles werkgevers Aantal Niet in regel 2014 2015 2014 2015 1ste aanvraag 1.305 1.315 287 (22,0 %) 332 (25,2 %) Structurele werkloosheid 968 1.185 372 (38,4 %) 509 (43,0 %) Fraudegevoelige sectoren (bedienden inbeg.) 6.692 6.899 1.512 (22,6 %) 1.829 (26,5 %) Totaal 8.965 9.399 2.171 (24,2 %) 2.670 (28,4 %) Controles werknemers Aantal Niet in regel 2014 2015 2014 2015 1ste aanvraag 1.014 1.121 116 (11,4 %) 108 (9,6 %) Structurele werkloosheid 653 906 91 (13,9 %) 182 (20,1 %) Fraudegevoelige sectoren (bedienden inbeg.) 9.416 11.798 1.665 (16,9 %) 1.781 (15,1 %) Totaal 11.083 13.825 1.872 (15,8 %) 2.071 (15,0 %)

8. Niet-toegelaten cumulaties van werkloosheidsuitkeringen en andere inkomsten Onderzoeken cumulatie loontrekkende Onderzoeken cumulatie zelfstandige Onderzoeken cumulatie ziekte Totaal 2013 12.155 9.444 22.661 44.260 2014 11.766 8.492 14.858 35.116 2015 13.374 8.083 15.663 37.120 Vastgestelde Terug te inbreuken vorderen 2013 14.953 bedragen 13.515.644 2014 13.468 11.897.572 2015 12.836 12.057.079 Cumulatie van werkloosheid en werk in loondienst: effecten van preventieve controles Inbreuken Bedragen 2009 16.358 15.047.961 2010 11.338 8.359.789 2011 5.073 2.133.060 2012 2.859 1.213.583 2013 3.353 1.519.779 2014 3.225 1.032.246 2015 3.010 1.328.283

9. Datamatching Controle na betaling van de uitkering Werkloosheid en werk als loontrekkende Werkloosheid en zelfstandige activiteit Werkloosheid en Rijksregister (adres in het buitenland, gezinssamenstelling, nationaliteit) Werkloosheid en ziekte of invaliditeit Werkloosheid en pensioen LO/TK en zelfstandige activiteit LO/TK en einde werkcontract LO/TK en werk als loontrekkende Controle voor de opening van het recht: geen terugvordering, geen sanctie Werkloosheid en zelfstandige activiteit Werkloosheid en pensioen Werkloosheid en Rijksregister (adres in het buitenland, gezinssamenstelling, nationaliteit) Werkloosheid en situatie van gezinshoofd LO/TK en zelfstandige activiteit LO/TK en overlevingspensioen LO/TK en werk als loontrekkende LO/TK en anciënniteit binnen de onderneming Controles voor betaling door de uitbetalingsinstelling: geen terugvordering, geen sanctie Werkloosheid en werk als loontrekkende Werkloosheid en Rijksregister (adres in het buitenland, gezinssamenstelling, nationaliteit) Werkloosheid en arbeidsongeschiktheid Matching tussen gegevensbanken van de RVA: geen terugvordering, geen sanctie Werkloosheid en LO/TK Werkloosheid of LO/TK en overlijden Werkloosheid of LO/TK en pensioensgerechtigde leeftijd Terbeschikkingstelling van RVA-gegevens, bv. aan OCMW's NB : Zwart = sinds 2005 2009 Rood = nieuw sinds 2010 (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N) (N)

10. Datamining bv: frauduleus gebruik in de dienstenchequesector Behandeling door gespecialiseerde cel van de CCD Dagelijks toezicht op de activiteiten op de rekening feedback Bevestigde fraude 0.47% bestellingen 0.37% klanten Wekelijks nieuwe bestellingen van DC s Foute rekening Wekelijks nieuwe inschrijvingen Controle gebruiker feedback Recente verdachte bestellingen Feedback controleurs Oude dossiers Telling Klachten Indicatoren Recente bestellingen Indicatoren Bestelling is verdacht Zeer verdacht (knipperlichten) Verhogen het risico Tegenindicaties Oude bestellingen Indicatoren Bestelling is frauduleus

11. Verificaties in het stelsel van loopbaanonderbreking/tijdskrediet Sinds 2011 verifieert de RVA ook systematisch de toekenning van uitkeringen in het stelsel van loopbaanonderbreking/tijdskrediet Opsporing van de anomalieën via kruising van meerdere gegevensbanken (RSZ, RR ) Voorbeelden: einde arbeidscontract, nieuwe werkgever, pensioengerechtigd, cumulatie met zelfstandige activiteit, woonplaats buiten EER ) 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 Gedetecteerde anomalieën Niet-conforme situaties 148.051 60.000 40.000 20.000 0 21.836 53.311 29.813 30.869 31.106 34.427 6.475 9.488 11.225 11.901 14.222 2011 2012 2013 2014 2015 Totaal

12. Controles van nationaliteit, adres en gezinstoestand (1) Gerichte controles o.b.v. gegevensbanken, controles op basis van aanwijzingen, o.b.v. klachten of willekeurige controles o 27.572 controles in totaal o Cijfers Controle 2012-2015: Onderzoeken Inbreuken Terug te vorderen bedragen 2012 23.025 4.422 24.190.888 2013 32.374 8.379 33.010.972 2014 32.536 10.566 36.786.331 2015 27.572 8.542 30.698.541 Versch. 2014-2015 - 15,3% - 19% - 17% In 2015: meer preventieve controles, vooral door de Uitbetalingsinstellingen o meer systematische kruisingen met het Rijksregister o samenwerking met de lokale politiediensten o meer inbreuken en terug te vorderen bedragen Nieuw: meer preventie i.s.m. de uitbetalingsinstellingen

13. Controles van adres, gezinstoestand (2) 1. Uitkeringsaanvraag (begin werkloosheid) Nationaliteit Adres Gezinssamenstelling Aangifte conform, gecorrigeerd of verantwoord Consultatie RR sinds 07/2012 2014: 420.400 2015: 768.252 UI Conform Niet-conform: - Ofwel gecorrigeerde aangifte - Ofwel verantwoord verschil 2. Verandering nationaliteit/adres/gezinssamenstelling tijdens de werkloosheid 2. a) Spontane aangifte door de werkloze: idem punt 1. Link met andere DB s sinds 09/2013 (RSZ, RSVZ, RVP) voor de andere gezinsleden 2014: 457.134 2015: 1.915.937 2. b) (Nog) geen aangifte door de werkloze: Aanpassingen RRN sinds 07/2014 UI Zonder gevolg Gevolg => aangifte werkloze conform of verantwoord Structurele en terugkerende controles door de RVA: Datamining (aanwijzingen), Datamatching, steekproeven, opsporing schrappingen, politieverslag Link met andere DB (RSZ, RSVZ, RVP) voor de andere gezinsleden

14. Controle van valse documenten en fictieve onderwerpingen aan de SZ Controles o.b.v. o o Communicatie van de RSZ m.b.t. ondernemingen met fictieve tewerkstelling Controles door de RVA van de toelating tot werkloosheid (documenten C4, U1 ) ; a priori + a posteriori Cijfers 2015: o o o o 443 beslissingen van niet-onderwerping ontvangen van de RSZ 274 dossiers van werknemers opgestuurd naar de WB s 2.617 weken in totaal uitsluiting 503.772 EUR terugvorderingen

15. Controle van grote evenementen Doelstelling: o o o Informeren van organisatoren Bestrijden van foutief gebruik van uitkeringen en zwartwerk Toenemen van regulier werk Cijfers 2015: 66 controles (bv.: Tomorrowland, Les Ardentes, Brussels Dogshow, voetbalwedstrijden Jupiler Pro League ) meestal i.s.m. andere inspectiediensten 2014 Werknemers Vrijwilligers Werkgevers Gecontroleerd 4.619 1.334 638 Niet in regel 465 26 199 % 10,1% 1,9% 31,2% 2015 Werknemers Vrijwilligers Werkgevers Gecontroleerd 5.140 1.501 808 Niet in regel 383 24 135 % 7,5% 1,6% 16,7%

16. Controle van de toekenning van vrijstellingen in geval van hervatting van studies De werkloosheidsbureaus waken er over dat de personen die genieten van een vrijstelling (KB 25.11.1991) hun studies voortzetten binnen het reglementair kader 2014 2015 Gecontroleerde werklozen 645 620 Vastgestelde inbreuken 67 114 % 10,4% 18,4%

17. Controle aantal e-pv s RVA: aantal e-pv s 2013 2014 2015 Evol. 2013-2015 RVA 2.635 3.890 3.952 + 50,0% Geheel van inspectiediensten 9.568 10.934 11.879 + 24,2% % 27,5% 35,6% 33,3%

Administratieve sancties Vrijwillige werkloosheid en beschikbaarheid 18. Beslissingen Algemeen totaal 2015 Vlaanderen Wallonië Brussel Land Werkverlating 6.612 2.926 1.457 10.995 Ontslag wegens fout 2.625 1.091 348 4.064 Werkweigering 262 328 15 605 Weigering, stopzetting, ontslag van een beroepsopleiding 455 250 34 739 Weigering, stopzetting,... inschakelingsparcours 1.320 34 1 1.355 Niet-aanmelding bij een werkgever 28 4.141 0 4.169 Niet-aanmelding bij arbeidbemiddelingsdienst, PWA of WB 5.808 4.678 2.383 12.869 Weigering outplacement of inschrijving tewerkstellingscel 43 16 14 73 Langdurige werkloosheid 16 7 2 25 Sub-totaal 17.169 13.471 4.254 34.894 Dispo (actieve beschikbaarheid) 3.762 10.152 3.224 17.138 Dispo (art. 70) 3.218 5.107 2.160 10.485 Totaal 24.149 28.730 9.638 62.517 Valse aangiftes 3.714 4.680 2.073 10.467 Zwartwerk en niet-toegelaten cumulaties 9.277 8.310 3.592 21.179 Onjuiste documenten 72 59 61 192 Totaal 13.063 13.049 5.726 31.838 37.212 41.779 15.364 94.355 Verwittiging 7.331 7.452 2.865 17.648 Sancties met volledig uitstel 239 592 145 976 Tijdelijke vermindering van de uitkering 944 1.721 894 3.559 Tijdelijke schorsing van de uitkering 23.153 24.039 8.340 55.532 Herroepbare schorsing van de uitkering 3.589 5.519 2.225 11.333 Uitsluiting* 1.956 2.456 895 5.307 *Incl. 6 maanden verminderde uitkering gevolgd door een uitsluiting

19. Algemene cijfers over de sancties Land Vrijwillige werkloosheid / ontslag wegens fout / beschikbaarheid Passieve beschikbaarheid Langdurige werkloosheid DISPO actieve beschikbaarheid DISPO art 70 Totaal vrijwillige werkloosheid / ontslag wegens fout / beschikbaarheid Administratieve sancties Algemeen totaal 2000 15.095 10.136 25.231 9.053 34.284 2001 11.328 6.568 8.940 26.836 10.457 37.293 2002 13.037 6.638 8.116 27.791 11.948 39.739 2003 13.646 6.682 8.359 28.687 12.079 40.766 2004 13.517 6.489 7.539 27.545 13.319 40.864 2005 14.240 9.221 3.961 899 4.837 33.158 14.594 47.752 2006 14.139 11.792 1.271 4.934 9.660 41.796 22.489 64.285 2007 14.732 12.867 222 10.462 12.539 50.822 27.081 77.903 2008 16.441 15.237 156 16.302 13.154 61.290 33.768 95.058 2009 17.739 27.700 115 19.745 11.523 76.822 37.678 114.500 2010 16.726 26.912 83 16.720 10.766 71.207 36.961 108.168 2011 16.841 29.465 87 15.891 9.688 71.972 27.958 99.930 2012 15.913 32.971 96 15.527 8.232 72.739 24.729 97.468 2013 16.703 34.584 56 19.909 13.660 84.912 33.049 117.961 2014 16.221 27.699 38 25.627 13.109 82.694 33.990 116.684 2015 15.059 19.810 25 17.138 10.485 62.517 31.838 94.355

20. Terugvorderingen door de werkloosheidsbureaus Vastgestelde onverschuldigde bedragen Totaal teruggevorder de bedragen Ingevorderd door de RVA Overgemaakt aan de Domeinen (1) Bedragen (in EUR) Ingevorderd door de Domeinen Ingevorderd in het buitenland Kwijtgescholden 2006 65.914.865,24 45.675.031,76 44.482.011,22 5.701.551,79 1.145.369,56 47.650,98 1.790.578,67 2007 76.880.289,49 51.520.851,59 50.118.164,86 8.135.622,71 1.360.789,50 41.897,23 1.711.341,70 2008 93.770.282,01 54.809.594,86 53.309.039,99 13.589.790,66 1.459.137,51 41.417,36 1.960.286,69 2009 92.207.679,82 58.002.517,68 56.248.162,32 18.409.021,72 1.722.294,45 32.060,91 2.073.817,96 2010 105.704.138,33 65.427.989,08 62.927.747,28 22.814.380,93 2.455.039,26 45.202,54 1.950.345,29 2011 93.346.587,25 68.609.993,89 65.069.432,06 17.641.338,72 3.487.486,41 53.075,42 2.097.975,74 2012 109.466.717,26 70.157.832,47 66.516.903,86 20.979.190,24 3.590.219,11 50.709,50 2.336.851,20 2013 129.362.818,73 70.844.760,29 66.478.432,27 24.602.312,10 4.313.983,00 52.345,02 3.132.287,20 2014 139.735.910,35 73.081.170,98 69.081.630,15 32.559.120,74 3.907.085,81 92.455,02 2.896.008,83 2015 126.688.355,72 76.241.189,33 71.613.565,40 30.829.016,42 4.551.912,33 75.711,60 2.327.243,89 2006-2015 + 92,2% + 66,9% + 61,0% + 440,7% + 297,4% + 58,9% + 30,0% (1) of voor invordering in het buitenland Stijging van de onverschuldigde bedragen tussen 2006 en 2014: beter gerichte enquêtes, stijging van het aantal controles op de dienstenchequeondernemingen; effecten van het versterken van controles van adres- en gezinstoestand. Maar vermindering van de onverschuldigde bedragen in 2015: effect van meer preventieve controles. Moeilijkheden bij terugvordering: financiële situatie van schuldenaren, gespreide afbetalingsplannen, procedures van collectieve schuldbemiddeling, gerechtelijke betwistingen van beslissingen tot terugvordering, weerspannige debiteuren,

21. Gerechtelijke geschillen % betwiste beslissingen Vonnissen % gunstig voor de RVA Arresten % gunstig voor de RVA 2008 2,4% 3.193 77% 400 80% 2009 2,2% 3.582 79% 440 84% 2010 2,7% 4.045 77% 530 77% 2011 2,4% 4.114 80% 550 81% 2012 2,3% 4.335 80% 469 83% 2013 2,1% 4.335 77% 496 83% 2014 1,9% 4.113 79% 473 83% 2015 2,1% 3.941 78% 452 80%

IV. Evolutie van de uitkeringstrekkers en van de uitgaven

Uitkeringstrekkers 1. De RVA-uitkeringstrekkers Evolutie 2014-2015 1.226.053 1.159.472-66.582-5,4% 2014 2015 1.000.000 1.050.000 1.100.000 1.150.000 1.200.000 1.250.000 700.000 600.000 500.000 400.000-62.459-9,9% 2014 2015 300.000 200.000 100.000 0 633.361 570.902 311.182 293.756 276.633 288.311 4.877 6.503 Werklozen (volledig + bedrijfstoeslag) -17.426-5,6% Ondersteunde werknemers (TW, deelt. werkn., activering) +11.678 +4,2% Werknemers die hun arbeidstijd aanpassen Andere - 17 485 + 13.188 + 1.626 +33%

2. De RVA-uitkeringstrekkers Evolutie 2000-2015 2000 2007 2012 2013 2014 2015 Evol. 2000-2015 Evol. 2007-2015 Evol. 2014-2015 Vergoede werklozen (met of zonder bedrijfstoeslag) 649.846 690.662 645.790 651.059 633.361 570.902-78.944-17,3 % - 9,9 % Werkzoekend 375.136 448.982 441.406 457.785 458.642 417.432 + 42.295-7,0 % - 9,0 % Niet-werkzoekend 274.710 241.680 204.384 193.275 174.719 153.470-121.240-36,5 % - 12,2 % Werknemers ondersteund door RVA 200.702 276.295 359.161 343.334 311.182 293.756 + 93.054 + 6,3 % - 5,6 % Tijdelijke werkloosheid 109.742 119.949 161.340 168.723 135.118 124.840 + 15.099 + 4,1 % - 7,6 % Aan TW verwante uitkeringen 3.276 10.620 9.707 9.919 9.598 9.242 + 5.965-13,0 % - 3,7 % Deeltijdse werknemers 36.103 47.516 51.715 51.765 51.124 44.716 + 8.613-5,9 % - 12,5 % Activeringsmaatregelen 51.581 98.210 136.398 112.927 115.342 114.959 + 63.377 + 17,1 % - 0,3 % Werknemers die hun arbeidstijd aanpassen Totaal van de 3 groepen Andere (grensarbeiders, ontslaguitkeringen,...) Algemeen totaal 98.386 224.021 272.704 270.031 276.633 288.311 + 189.925 + 28,7 % + 4,2 % Tijdskrediet 0 111.668 136.391 132.728 134.581 143.387 + 143.387 + 28,4 % + 6,5 % Gewone loopbaanonderbreking 87.754 71.781 73.167 69.826 68.668 70.594-17.160-1,7 % + 2,8 % Specifieke vormen 9.540 39.870 62.459 66.974 73.052 74.126 + 64.586 + 85,9 % + 1,5 % Halftijds brugpensioen 1.092 702 686 504 332 204-888 - 71,0 % - 38,7 % 948.935 1.190.978 1.277.655 1.264.424 1.221.176 1.152.969 + 204.035-3,2 % - 5,6 % 13.355 2.636 4.760 5.506 4.877 6503 * - 6.852 + 146,7 % + 33,3 % 962.290 1.193.614 1.282.415 1.269.930 1.226.054 1.159.472 + 197.182-2,9 % - 5,4 % * dwz 42.781 verschillende personen in 2015 Laagste niveau sinds 1982

3. Evolutie van de volledige werkloosheid sinds 1992 Uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (met of zonder bedrijfstoeslag) Verruimde Graad Klass. Werkzoekenden Niet-werkzoekenden Totaal actieve bevolking* 1992 444.207 63% 261.608 37% 705.815 4.555.688 15,5% 19 1993 492.202 67% 240.430 33% 732.632 4.568.588 16,0% 23 1994 526.402 69% 232.208 31% 758.610 4.656.171 16,3% 24 1995 508.437 68% 235.886 32% 744.322 4.768.886 15,6% 21 1996 486.666 65% 267.231 35% 753.897 4.800.231 15,7% 22 1997 467.441 62% 281.830 38% 749.271 4.823.830 15,5% 20 1998 420.518 60% 283.246 40% 703.764 4.865.246 14,5% 18 1999 390.759 58% 287.344 42% 678.103 4.891.344 13,9% 13 2000 375.136 58% 274.710 42% 649.846 4.926.710 13,2% 10 2001 368.336 57% 278.119 43% 646.455 4.984.119 13,0% 9 2002 403.893 59% 278.412 41% 682.305 4.998.412 13,7% 12 2003 451.158 62% 272.455 38% 723.613 5.039.455 14,4% 16 2004 475.600 64% 263.475 36% 739.075 5.112.475 14,5% 17 2005 490.960 66% 251.465 34% 742.425 5.180.465 14,3% 15 2006 480.689 66% 245.973 34% 726.662 5.211.973 13,9% 14 2007 448.982 65% 241.680 35% 690.662 5.224.680 13,2% 11 2008 423.357 64% 235.232 36% 658.590 5.271.232 12,5% 6 2009 454.963 66% 230.161 34% 685.125 5.309.161 12,9% 8 2010 460.709 67% 225.483 33% 686.192 5.345.483 12,8% 7 2011 445.411 67% 215.812 33% 661.223 5.375.812 12,3% 5 2012 441.406 68% 204.384 32% 645.790 5.395.384 12,0% 3 2013 457.785 70% 193.275 30% 651.059 5.389.275 12,1% 4 2014 458.642 72% 174.719 28% 633.361 5.399.719 11,7% 2 2015 417.432 73% 153.470 27% 570.902 5.396.070 10,6% 1 * De verruimde actieve bevolking bevat ook de niet-werkzoekenden onder de uitkeringsgerechtigde volledig werklozen Bron: RVA, NBB (actieve bevolking tot 2014), FPB (actieve bevolking 2015)

4. Profiel van de uitkeringstrekkers

5. De werknemers vergoed door het FSO Werknemers 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Sluitingsvergoedingen + collectief ontslag 3 989 4 854 6 529 5 224 7 668 7 783 7 789 8 218 8 063 Contractuele vergoedingen 12 532 13 540 14 408 14 878 16 608 16 335 19 176 20 361 20 102 Overbruggingsvergoedingen 586 634 520 671 693 439 656 969 888 Bedrijfstoeslagen (vroeger AVB) 3 678 3 267 3 083 2 777 2 528 2 686 2 732 2 617 2 438 Extra-statutaire uitgaven 465 405 306 251 238 218 108 11 4 Sabena 327 237 139 132 248 118 103 95 85 Totaal 21 577 22 937 24 985 23 933 27 983 27 579 30 564 32 271 31 580 Aantal betaalde uitkeringsgerechtigden - 2,1% Verschillende personen 18 669 21 965 22 267 24 456 25 562 24 697-3,4% Bedragen 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Sluitingsvergoedingen + collectief ontslag 5 369 035,82 5 128 101,38 8 307 989,08 6 396 936,43 9 771 032,77 11 193 973,00 10 233 811,91 11 392 272,37 11 201 858,41 Contractuele vergoedingen 90 976 890,63 102 091 537,92 132 543 924,65 142 492 720,47 161 670 418,31 156 718 123,74 202 180 565,38 197 146 844,78 218 210 132,49 Overbruggingsvergoedingen 1 624 574,43 2 397 405,79 1 922 455,03 2 030 709,51 1 956 199,94 1 332 781,07 2 194 940,59 3 237 916,24 3 563 847,22 Bedrijfstoeslagen (vroeger AVB) 14 218 224,02 12 614 159,07 11 454 262,99 9 836 204,95 7 274 754,96 7 435 371,79 7 811 530,65 7 378 862,93 6 681 325,32 Extra-statutaire uitgaven 2 106 323,48 1 785 438,00 1 443 528,21 1 166 010,99 1 044 157,91 806 981,90 281 770,22 15 728,23 12 440,16 Sabena 833 536,43 695 100,76 566 261,12 1 935 887,55 664 955,65 471 799,23 407 430,20 371 627,54 299 771,60 Totaal 115 128 584,81 124 711 742,92 156 238 421,08 163 858 469,90 182 381 519,54 177 959 030,73 223 110 048,95 219 543 252,09 239 969 375,20 + 9,3%

6. De verschillende klanten van de RVA Evolutie 2014-2015 2014 2015 2014-2015 Vergoede werklozen (incl. met bedrijfstoeslag) 825.229 761.184-7,8 % Werkzoekend 624.521 580.090-7,1 % Niet-werkzoekend 200.708 181.094-9,8 % Werknemers ondersteund door RVA 563.861 537.737-4,6 % Tijdelijke werkloosheid 319.903 300.426-6,1 % Aan TW verwante uitkeringen 36.588 36.673 + 0,2 % Deeltijdse werknemers 64.712 58.701-9,3 % Activeringsmaatregelen 142.658 141.937-0,5 % Werknemers die hun arbeidstijd aanpassen 382.542 385.084 + 0,7 % Tijdskrediet 162.444 158.722-2,3 % Gewone loopbaanonderbreking 85.311 86.052 + 0,9 % Specifieke vormen 134.448 140.087 + 4,2 % Halftijds brugpensioen 339 223-34,2 % Anderen 16.488 17.129 + 3,9 % Totaal 1.788.120 1.701.134-4,9 % Dienstenchequegebruikers 975.408 1.021.208 + 4,7 % Werknemers vergoed door het FSO 25.562 24.697-3,4 % Algemeen totaal 2.789.090 2.747.039-1,5 % Aantal verschillende personen betaald in de loop van het jaar 2014, geklasseerd o.b.v. de laatst betaalde referentiemaand Aantal personen in de loop van het jaar met 1 statuut 2 statuten 3 statuten 4 statuten 5 statuten >5 statuten 1.402.646 250.272 42.580 5.280 343 13

7. De werkgevers in relatie tot de RVA Volgens de grootte van de onderneming Tijdelijke werkloosheid Deeltijdse werknemers met IGU Activa Loopbaanonderbreking Dienstencheques Totaal Fonds voor Sluiting van Ondernemingen Onbekend 94 157 346 922 2 1.521 10 0-4 21.803 15.849 16.026 8.879 222 62.779 3.222 5-9 8.160 4.576 5.248 7.601 235 25.820 920 10-19 5.717 3.300 4.175 7.927 326 21.445 605 20-49 4.657 2.915 4.368 8.796 596 21.332 465 50-99 1.667 1.470 1.993 3.785 366 9.281 163 100-199 966 948 1.291 2.265 203 5.673 59 200-499 676 670 890 1.445 140 3.821 31 500-999 260 240 327 455 49 1.331 0 >= 1000 263 246 293 360 30 1.192 1 Totaal 44.263 30.371 34.957 42.435 2.169 154.195 5.476 Zonder dubbeltelling 109.175

8. Evolutie van de uitkeringsbedragen Evolutie van het maandbedrag bij het begin van de werkloosheid Basis Arbeid Gezinshoofd (1 ste jaar in 2007; de eerste 3 maanden in 2014 en 2015) Alleenwonend (1 ste jaar in 2007; de eerste 3 maanden in 2014 en 2015) Samenwonend (1 ste jaar in 2007; de eerste 3 maanden in 2014 en 2015) Evolutie 2007-2015* Evolutie 2014-2015 dec/07 dec/14 dec/15 Abs. aant. % Abs. aant. % Min. 912,60 1.134,90 1.157,52 +244,92 + 26,8 % +22,62 + 2,0 % Gem.*** 981,60 1.327,82 1.335,10 +353,50 + 36,0 % +7,28 + 0,5 % Max 1.077,96 1.603,16 1.623,44 +545,48 + 50,6 % +20,28 + 1,3 % Min. 766,74 953,16 972,14 +205,40 + 26,8 % +18,98 + 2,0 % Gem.*** 854,73 1.333,80 1.336,92 +482,19 + 56,4 % +3,12 + 0,2 % Max. 1.077,96 1.603,16 1.623,44 +545,48 + 50,6 % +20,28 + 1,3 % Min. 574,86 714,74 729,04 +154,18 + 26,8 % +14,30 + 2,0 % Gem.*** 670,64 1.305,98 1.369,42 +698,78 + 104,2 % +63,44 + 4,9 % Max. 988,00 1.603,16 1.623,44 +635,44 + 64,3 % +20,28 + 1,3 % Basis Studies (forfait) Gezinshoofd Alleenwonend (21 jaar en ouder) Samenwonend (gewoon, 18 jaar en ouder) 889,46 1.105,78 1.127,62 +238,16 + 26,8 % +21,84 + 2,0 % 657,54 817,96 834,34 +176,80 + 26,9 % +16,38 + 2,0 % 345,54 425,36 433,94 +88,40 + 25,6 % +8,58 + 2,0 % *** gemiddelde maanduitkering (daguitkering x 26); alle w erkloosheidsduur dooreengenomen waarvan indexering + 14,9 % + 0,0 %

9. Verdeling volgens het bedrag van de uitkering Verdeling UVW-WZ volgens de hoogte van het uitkeringsbedrag in T4 2015 Gemiddelde maandelijkse uitkering (in december) 2007 2013 2014 2015 Evol.2007-2015* Evol.2014-2015 Werkloosheidsuitkering 829,35 EUR 1.036,61 EUR 1.018,56 EUR 1.024,10 EUR + 23,5 % + 0,5 % Inschakelingsuitkering 607,34 EUR 691,46 EUR 686,06 EUR 719,66 EUR + 18,5 % + 4,9 % Totaal 768,98 EUR 958,07 EUR 952,19 EUR 983,24 EUR + 27,9 % + 3,3 % waarvan indexering + 14,9 % + 0,0 %

10. De uitgaven van de RVA (bedragen in miljoen EUR) Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Hfdst. Gewest Land Werkzoekende vergoede werklozen (inclusief 1 702,84 1 771,19 766,58 4 240,61 werklozen met bedrijfstoeslag) 40,2% 41,8% 18,1% 100,0% Niet-werkzoekende werklozen (inclusief 1 326,79 606,65 124,05 2 057,49 werklozen met bedrijfstoeslag) 64,5% 29,5% 6,0% 100,0% Tijdelijk werklozen en aanverwante uitkeringen Deeltijdse werknemers met een IGU Activeringsmaatregelen Loopbaanonderbreking en tijdskrediet* Dienstencheques Totaal 2015 Bevolking op arbeidsleeftijd 2015** Totaal 2014 Totaal 2007 Totaal 2000 290,60 54,6% 95,62 48,4% 343,70 45,5% 612,47 72,2% 62,2% 52,5% 5 679,10 51,5% 4 295,30 49,3% 215,58 40,5% 77,46 39,2% 336,02 44,5% 192,22 22,7% 25,3% 35,2% 3 979,78 36,1% 3 407,60 39,1% 26,13 4,9% 24,43 12,4% 75,99 10,1% 43,69 5,2% 12,4% 12,3% 1 368,86 12,4% 1 005,60 11,5% 532,31 100,0% 197,50 100,0% 755,72 100,0% 848,38 100,0% 100,0% 100,0% 11 027,74 100,0% 8 708,50 100,0% 1 022,34 5 394,36 4 172 404 3 031,90 415,96 3 615,08 2 343 130 2 255,30 204,06 1 264,93 800 321 632,20 1 642,36 10 274,37 7 315 855 5 919,40 57,0% 51,2% 32,0% 38,1% 10,9% 10,7% 100,0% 100,0% Verschil 2000-2007 (2000=100) 141,7 151,1 159,1 147,1 Verschil 2007-2015 (2007=100) 125,6 106,1 125,8 118,0 Verschil 2000-2015 (2000=100) 177,9 160,3 200,1 173,6 Verschil 2014-2015 (2014=100) 95,0 90,8 92,4 93,2 * Halftijds brugpensioen inbegrepen ** ADSEI (EAK)

11. Evolutie van de uitgaven Ratio van de uitgaven t.o.v. het BBP 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016* Volledige werkloosheid 1,76 1,74 1,71 1,61 1,45 1,40 1,55 1,46 1,38 1,37 1,41 1,34 1,18 1,12 Activering ** 0,23 0,24 0,23 0,24 0,24 0,24 0,25 0,29 0,35 0,31 0,25 0,26 0,24 0,16*** Tijdelijke werkloosheid 0,15 0,14 0,14 0,13 0,11 0,12 0,31 0,24 0,17 0,20 0,21 0,14 0,12 0,11 Werkloosheid met bedrijfstoeslag 0,43 0,42 0,41 0,41 0,40 0,42 0,44 0,44 0,43 0,42 0,41 0,39 0,36 0,32 Loopbaanonderbreking 0,16 0,17 0,18 0,18 0,19 0,20 0,22 0,21 0,21 0,21 0,21 0,21 0,21 0,20*** Totaal 2,74 2,72 2,68 2,56 2,39 2,38 2,78 2,63 2,55 2,51 2,49 2,33 2,10 1,91 * raming - begrotingscontrole ** opleidingen en inkomensgarantie-uitkeringen inbegrepen *** ten gevolge van de overdracht van bepaalde bevoegdheden van activering en loopbaanonderbreking naar de gewesten Evolutie van de uitgaven van de openbare besturen Uitgaven (exclusief rentelasten) Sociale uitkeringen Evol. 2004-2015 Evol. 2014-2015 2004 2014 2015 in lop. prijzen in const. prijzen in lop. prijzen 66.344 101.284 103.191 + 55,5 % + 28,8 % + 1,9 % Vervangingsinkomens 36.723 58.141 58.873 + 60,3 % + 32,7 % + 1,3 % Pensioenen (incl. inkomensgarantie voor ouderen) 25.062 41.438 42.400 + 69,2 % + 40,1 % + 2,3 % Werkloosheidsuitkeringen 7.263 8.315 7.725 + 6,4 % - 12,0 % - 7,1 % Ziekte en invaliditeitsuitkeringen (incl. arbeidsongevallen en beroepsziekten) 3.980 7.516 7.861 + 97,5 % + 63,5 % + 4,6 % Leefloon 418 872 887 + 112,2 % + 75,7 % + 1,7 % Overige sociale uitkeringen 29.620 43.146 44.319 + 49,6 % + 23,9 % + 2,7 % Gezondheidszorg 18.053 28.070 28.314 + 56,8 % + 29,8 % + 0,9 % Kinderbijslag 4.731 6.233 6.421 + 35,7 % + 12,4 % + 3,0 % Andere 6.836 8.843 9.584 + 40,2 % + 16,1 % + 8,4 % Overige primaire uitgaven 62.969 104.929 106.890 + 69,8 % + 39,6 % + 1,9 % Bezoldigingen van het overheidspersoneel 34.664 49.762 51.248 + 47,8 % + 22,4 % + 3,0 % Lopende aankopen van goederen en diensten 10.666 15.759 17.733 + 66,3 % + 35,8 % + 12,5 % Subsidies aan ondernemingen 3.397 12.119 13.697 + 303,2 % + 229,4 % + 13,0 % Andere 14.242 27.289 24.212 + 70,0 % + 38,9 % - 11,3 % Algemeen totaal 129.312 206.213 210.081 + 62,5 % + 34,0 % + 1,9 % Bron: NBB - jaarverslag 2015

12. Evolutie van de uitgaven Gedurende de 3 laatste jaren (behalve overgedragen materies) 10.000,0 miljoen EUR 9.500,0 miljoen EUR -406,8 miljoeneur 9.000,0 miljoen EUR -1.103,1 miljoen EUR 8.500,0 miljoen EUR 8.000,0 miljoen EUR 7.500,0 miljoen EUR 9.584,4 miljoen EUR 9.177,6 miljoen EUR 8.481,3 miljoen EUR 7.000,0 miljoen EUR 2013 2014 2015 in miljoen EUR Werkloosheid in ruime zin SWT LBO/TKT Totaal 2013 7.147,8 1.606,7 829,9 9.584,4 2014 6.800,9 1.546,1 830,6 9.177,6 2015 6.157,9 1.476,0 847,4 8.481,3 Evol. 2014-2015 - 643,00-70,10 + 16,80-696,30 Evol. 2013-2015 - 989,90-130,70 + 17,50-1.103,10

V. Studies in 2015

1. Evolutie van de werkloosheid volgens de gezinscategorie (2004-2014) o o De daling van het aandeel samenwonenden in de volledige werkloosheid, die enkele jaren werd aangehouden, eindigde in 2008. De reden van die trendbreuk is in de eerste plaats de economische crisis maar ook de invoering in 2004 van de procedure voor de activering van het zoekgedrag naar werk heeft een rol gespeeld. Sinds 2013 merken we een versnelde toename van het aantal samenwonenden. Er worden twee verklaringen naar voren geschoven: o o de recente toenadering van de vergoedbaarheidsregels van de gezinscategorieën, onder andere door het invoeren van de versterkte degressiviteit waardoor werklozen ontmoedigd worden om niet-conforme aangiftes van gezinstoestand te doen; het project REGIS en het beroep doen op de technieken datamining en datamatching, die doelgerichtere controles van de gezinstoestand mogelijk hebben gemaakt.

o Ter herinnering: o o 2. De geharmoniseerde werkloosheid in brede zin in België, Frankrijk, Nederland en Duitsland in 2014 Update van een studie verschenen in 2013 de geharmoniseerde werkloosheid maakt het mogelijk om de Europese landen met elkaar te vergelijken; de werkloosheid in de ruime zin houdt ook rekening met de werkzoekenden die niet onmiddellijk beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt of die niet actief naar werk zoeken o België bevindt zich op de 3de plaats wanneer men verwijst naar de werkloosheidsgraad in strikte zin, maar op de 2de plaats, net achter Duitsland, wanneer men de aanpak uitbreidt en men ook rekening houdt met de werkzoekenden die zich in de marge bevinden van de vraag naar werk zoals in strikte zin gedefinieerd door de IAO.

3. Evolutie van de UVW WZ in België, Frankrijk, Nederland en Duitsland (2007-2014) o Ter herinnering: o o Update van een studie verschenen in 2013 De UVW-WZ zijn, in deze studie, de werkzoekenden, opgelijst volgens de administratieve bronnen, die vergoed worden (door de werkloosheidsverzekering of door de verschillende vormen van sociale bijstand); Het aandeel sociale bijstand verschilt van land tot land: in België gaat het slechts om 13% van de UVW-WZ in 2014 tegenover 45% in Frankrijk, 46% in Nederland en 70% in Duitsland. o Tussen 2007 en 2014 is het aantal UVW-WZ met 5% in België gestegen tegen 28% in Frankrijk en 51% in Nederland. In Duitsland merken wij een daling van 19% op. Het is echter vooral het luik «sociale bijstand» van de UVW-WZ dat in België gestegen is en in Duitsland gedaald is.

"Reguliere tewerkstelling" 4. Activering en opleiding van werkloen actualisering van de resultaten (2 de semester 2013) o Ter herinnering: Update van een studie verschenen in 2013 o De studie gaat over 3 activeringsmaatregelen (Activa, SINE, doorstromingsprogramma's) en 6 opleidingsmaatregelen (collectieve en individuele beroepsopleidingen, studies die voorbereiden op een knelpuntberoep, studies met volledig leerplan, middenstandsopleidingen, studies en opleidingen aanvaard door de directeur van het WB). +45,0 +40,0 +35,0 +30,0 +25,0 +20,0 +15,0 +10,0 +5,0 0,0-5,0 Meer regulier werk Activa SINE Studies knelpuntberoepen Studies volledig leerplan Studies aanvaard door directeur -10,0-25,0-15,0-5,0 +5,0 +15,0 +25,0 DSP Meer gesubsidieerd werk Middenstandsopleiding Collectieve BO Gesubsidieerde tewerkstelling Individuele BO doelgroep 2de semester 2010 doelgroep2de semester 2011 doelgroep 2de semester 2013 o o o o De grafiek meet het verschil tussen het uitstroompercentage naar gewone of gesubsidieerde tewerkstelling van de doelgroep ten opzichte van een controlegroep die die maatregelen niet heeft genoten. Het verschil is steeds positief, wat betekent dat het uitstroompercentage naar werk groter is voor de doelgroep, ongeacht de maatregel. Wanneer het gaat om gewone tewerkstelling, is het percentage het hoogst voor het Activaplan, SINE en de studies gericht op knelpuntberoepen. Wanneer het om gesubsidieerde tewerkstelling gaat, is ze het hoogste voor de individuele beroepsopleidingen en de middenstandsopleidingen.

VI. Meer en beter doen met minder

1. Evolutie uitkeringsaanvragen volledige werkloosheid

2. Gemiddelde afwerkingstermijn

3. Afwerkingstermijn 95% van de aanvragen afgewerkt binnen de dagen

4. Afwerkingstermijn % dossiers afgewerkt buiten de 30 dagen

5. Correctheid van de afgewerkte dossiers

6. Loopbaanonderbreking / tijdskrediet

6. Loopbaanonderbreking / tijdskrediet

8. Heronderzoek anomalielistings LO/TK nieuw sinds 2011

9. Arbeidsvolume FSO 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Aantal vergoede werknemers 18.669 21.965 22.267 24.456 25.562 24.697 Aantal betaalde vergoedingen (profit) 24.985 23.933 27.983 27.579 30.564 32.271 30.989 Aantal betaalde vergoedingen (profit + socialprofit) 30.978 32.621 31.580 Bedrag van de tussenkomst (in miljoen euro) 156 164 182 178 223 220 240 34.000 Aantal betaalde uitkeringen 32.000 30.000 28.000 26.000 24.000 22.000 20.000 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

10. Bestuursovereenkomst en resultaten Bestuursovereenkomst 2013-2015 147 verbintenissen specifiek voor de RVA 70 verbintenissen uit de BO 2010-2012 8 verbintenissen overgenomen met een strengere norm 69 nieuwe verbintenissen Bestuurovereenkomsten Aantal specifieke RVAverbintenissen Aantal niet-nageleefde verbintenissen 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 80 97 97 97 147 147 147 127 127 127 1 2 1 1 2 0 0 - - - 34 artikels met gemeenschappelijke bepalingen voor alle OISZ Voorbereiding nieuwe bestuursovereenkomst 2016-2018

11. Boordtabellen alle activiteiten % van de niet-behaalde normen door de bureaus

12. Beter doen: De automatisering van de processen Online aanvragen tijdskrediet en thematische verloven: 25.148 elektronische aanvragen in 2015 (12.212 in 2014) Online aanvraag en aflevering werkkaarten en startbaankaarten: 11.800 kaarten afgeleverd RVA gebruikt de ebox (elektronische brievenbus van de OISZ): eind 2015: 205.725 geactiveerde eboxen (103.150 in 2014) de meest gelezen documenten in de ebox zijn RVA-documenten (87% van de Activa-kaarten en 83% van de Startbaankaarten) 97,72% van de aangiftes Tijdelijke werkloosheid gebeurt elektronisch (in 2010 51,3%) 93.874 verstuurde sms en Dispo Beter gecibleerde controles: datamining en datamatching Voortdurende verbetering van de interne werkprocessen

13. Beter doen: ASR-evolutie in de werkloosheidssector Wanneer zich een sociaal risico voordoet kunnen werkgevers of hun gemandateerden (sociaal secretariaten) het papieren formulier vervangen door een elektronische aangifte met dezelfde juridische waarde (ASR s). Aangiftes Evolutie 2007 520.148 2008 639.118 + 23% 2009 772.310 + 21% 2010 867.313 + 12% 2011 1.569.149 + 81% 2012 2.534.614 + 62% 2013 3.705.828 + 46% 2014 4.245.381 +15% 2015 4.675.911 +10% 87% van de ASR betreft de sector werkloosheid

14. Beter doen: Datamining Statistici programmeren software die in databanken zoekt naar correlaties Het programma stelt een profiel op van een type-fraudeur Bedrijven en sociaal verzekerden worden getoetst aan dat profiel Resultaat van de controle wordt opgeslagen in een databank en wordt gebruikt als input bij toekomstige controles Bedrijven en sociaal verzekerden met hoog frauderisico worden gecontroleerd

15. Beter doen: Transparantie RioLex Juridische bibliotheek met wetgeving en commentaren, ook beschikbaar voor externen via RVAtech.be 6.356 artikels en commentaren op 1.02.2016 E-boek FSO +500 pagina s 8 delen 28 hoofdstukken +1.200 voetnoten Bijgewerkt t.e.m. 02/2016

16. Beter doen: Personeelsondersteuning Telewerk satellietwerk in een RVA-kantoor en thuiswerk mogelijk voor alle personeelsleden Permanente opleiding 7 716,5 opleidingsdagen in het hoofdbestuur nieuwe leervormen (e-learning, coaching, serious games, bedrijfstheater, ) opleiding in de bureaus opleiding op afstand via videoconferencing opleiding en voorbereiding van de gewesten op bevoegdheidsoverdracht (370 dagen) Award Investors in People

Invoer van een milieubeheersysteem EMAS-certificaat voor hoofdbestuur en 11 bureaus Optimaal beheer van gebouwen en materiaal Duurzame aankopen in de mate van het mogelijke 17. Beter doen: Duurzaam ondernemen

18. Beter doen: Maatschappelijk verantwoord ondernemen De RVA biedt kansen: Evolutie van het aantal stagiairs per academiejaar

19. Beter doen: Klantentevredenheid Tevredenheidsmeting klanten RVA-kantoren (2.870 enquêtes) 100% 90% 28,1% 80% Algemene tevredenheid in 2015 : 97,8% 70% 60% 50% 94,5% 64,2% 97,8% Zeer tevreden Eerder tevreden 40% 66,4% 30% Eerder ontevreden Algemene tevredenheid over het onthaalpersoneel: 97,8% 20% 10% 0% 33,7% 4,1% 1,4% 0,6% 1,6% algemene tevredenheid 2013 algemene tevredenheid 2015 Zeer ontevreden (Zeer) tevreden: 98,0% 98,4% 97,2% 97,7% 100% 90% 80% Zeer tevreden Gemiddelde wachttijd < 10 minuten: 71,9% 70% 60% 69,1% 65,5% 66,5% 64,8% Eerder tevreden 50% 40% Eerder ontevreden 30% 20% 10% 0% 28,9% 32,9% 30,7% 32,9% 1,4% 1,1% 2,0% 1,7% 0,6% 0,4% 0,8% 0,7% Vriendelijkheid / hulpvaardigheid Bekwaamheid Duidelijkheid van de uitleg Vrijgemaakte tijd Zeer ontevreden

20. Budgettaire besparingen 2009-2014 2015 2016 lineaire besparing : 25 mil. EUR Nieuwe opdrachten zonder bijkomend budget: 10 mil. EUR niet gefinancierde nieuwe lasten: 6 mil. EUR opgelegde onderbenutting -4% op personeel -20% op functionering -20% op investering verhoogde opgelegde onderbenutting -6% op personeel -22% op functionering -22% op investering - 15,9 mil. EUR voor OISZ, waarvan -2,1 miljoen EUR voor RVA opgelegde onderbenutting financiering projecten BO

21. met minder Federaal Overgedragen bevoegdheden Maand Personeel Facilitatoren PWA Andere opdrachten Federaal zonder de overgedragen bevoegdheden Personeel zonder facilitatoren, PWA, andere opdrachten dec/08 4.291,78 147,93 684,90 114,92 3.344,03 dec/09 4.461,00 141,67 670,79 119,45 3.529,09 dec/10 4.334,58 141,58 641,84 116,07 3.435,09 dec/11 4.165,85 133,44 564,12 111,55 3.356,74 dec/12 4.134,32 119,22 550,75 110,71 3.353,64 dec/13 4.091,30 169,38 526,76 109,55 3.285,61 dec/14 4.011,96 212,58 511,93 107,43 3.180,02 dec/15 3.742,47* 140,81 503,84 104,49 2.993,33 Evolutie 2014-2015 -7% -6% Evolutie 2009-2015 -16% -15% * Dit aantal houdt rekening met de 97,4 BE (115 personen) reeds overgebracht naar de VDAB in 2015!

22. IN en OUT (aantal FE)

Maart 2015 23. Internationale erkenning EFQM Benelux: RVA + FSO

Juni 2015 24. Internationale erkenning Investors in people

25. Voorbereiding van de overdracht van bevoegdheden De RVA heeft er in 2015 alles aan gedaan opdat de bevoegdheidsoverdracht naar de gewesten zo goed mogelijk gebeurt. Het voorbereidende werk was aanzienlijk, het betrof met name: opstellen van nieuwe federale reglementering; uitwerken en uitvoeren van samenwerkingsprotocollen tijdens de overgangsperiode; beheer van 4 begrotingen; beantwoorden van gewestelijke parlementaire vragen; leveren van statistieken en budgettaire ramingen op maat van de gewesten; regelen van de procedures van ambtshalve of vrijwillige overdracht van personeelsleden, de overdracht van materieel; analyseren en ontwikkelen van de talrijke nodige informaticastromen; opleiden van het overgedragen personeel en het omkaderingspersoneel van de gewesten: 109 lesgevers -> equivalent van 370 volledige dagen opleiding

26. Effectieve overdracht van bevoegdheden Activiteit Vlaanderen Wallonië Brussel Activering zoekgedrag (actieve beschikbaarheid) Duitstalige Gemeenschap 01/2016 01/2016 01/2017 01/2016 Werkweigering (passieve beschikbaarheid) 01/2016 01/2016 01/2017 01/2016 Vrijstelling beschikbaarheid voor studies 01/2017 01/2016 03/2016 01/2016 Activeringsuitkeringen 07/2016 01/2016 01/2017 PTP, SINE: NTB 07/2016 NTB Outplacement 01/2017 01/2016 01/2016 NTB Start- en stagebonus 09/2015 01/2016 01/2016 01/2016 01/2016 Premies NTB NTB NTB NTB Dienstencheques (controle) 05/2015 NTB 01/2016 Dienstencheques (regeling) 01/2016 01/2016 01/2016 PWA (regeling) 01/2017 01/2016 01/2016 01/2016 PWA (PWA-cheques) 01/2017 NTB NTB NTB Loopbaanonderbreking (gewestelijke en plaatselijke besturen, onderwijs) 2/09/2016 01/2017 01/2017 NTB NTB : nog te bepalen Juridische overdracht: 01.07.2014 Budgettaire overdracht: 01.01.2015 RVA behoudt zijn core-business: Werkloosheid (volledig, tijdelijk, met bedrijfstoeslag, ) Loopbaanonderbreking en tijdskrediet FSO, Na de overdracht: budget +/- 9 miljard EUR De RVA behoudt 80% van zijn budget en van zijn personeel 1.200.000 uitkeringstrekkers

27. Tijdslijn overdracht (#FE) PWA Facilitatoren 70 3 13 11 Vrijwilligers 2015 2016 2017 4 7 9 1 4 9 1 43 37 27 19 273 130 68 3 340 4

28. Reorganisatie van de RVA 30 bureaus 16 entiteiten Back-office / Front-office

29. Beheer via processen Doel: Uniformiteit in de werkmethodes van de kantoren Efficiëntere behandeling van dossiers door permanente verbetering Meer coherentie in de werking van de teams

30. Integrale versie jaarverslag: www.rva.be

31. Kerncijfers Voor het land Per gewest Per werkloosheidsbureau Enkel online beschikbaar: www.rva.be