Activiteitenverslag negende werkingsjaar Wonen in de stadsregio!

Activiteitenverslag negende werkingsjaar Wonen in de stadsregio!

I Inhoudstabel 1. Fiche... 3 2. Samenvatting van de acties/resultaten werkingsjaar 9... 6 3. Rapportering over de uitvoering van de activiteiten... 8 4. Inkomsten en financiering... 49 5. Bijlage: Evaluatie van de resultaten per actie in werkingsjaar 9... 53 2

1. Fiche 1. Naam project Wonen in de stadsregio! 2. Initiatiefnemer Projectvereniging Samenwerkingsverband Stadsregio Turnhout, Campus Blairon 720, 2300 Turnhout Contactpersoon: Katleen Bols (0495 65 12 00, katleen.bols@stadsregioturnhout.be) als projectcoördinator wonen Deelnemers vereniging: vier gemeenten: Beerse, Oud-Turnhout, Turnhout en Vosselaar 3. Projectuitvoerder Idem 4. Werkingsgebied Vier gemeenten: Beerse, Oud-Turnhout, Turnhout en Vosselaar 5. Datum subsidiebesluit 19/11/2008 6. Projectperiode 01/07/2015 30/06/2018 Negende werkingsjaar: 01/07/2017 30/06/2018 7. Projectbegroting Projectkost negende werkingsjaar (personeels- en werkingskosten) = 404.701,50 euro Personeelskosten negende werkingsjaar = 359.574,89 euro Maximale subsidie = 102.350,40 euro (28,5 % van de personeelskost) 8. Projectfinanciering Vlaamse subsidie negende werkingsjaar = 102.350,40 (28,5 % van de personeelskosten) Bijdrage gemeenten = 302.351,10 euro 3

9. Gesubsidieerde personeelsinzet Projectteam negende werkingsjaar Maximale en effectieve subsidiabele personeelsinzet = 5 vte - 2,3 vte niveau A: coördinatie ondersteuning gemeentelijk woonbeleid - 2,7 vte niveau B: decentraal niveau dienstverlening aan inwoners Niveau A: - Katleen Bols (0,8 vte): projectcoördinator (Wonen Stadsregio Turnhout, beleidsadviseur) - Marc Boeckx (0,5 vte): beleidsmedewerker - Bart Huysmans (1 vte): huisvestingsambtenaar (Wonen Stadsregio Turnhout, beleidsadviseur) Niveau B: - Tim Hendrickx (1 vte): projectmedewerker (Wonen Stadsregio Turnhout, consulent huisvesting en woningkwaliteit) - Dennis Peeters (1 vte): projectmedewerker (Wonen Stadsregio Turnhout, consulent huisvesting en leegstand) - Martine Maes (0,5 vte): projectmedewerker (Wonen Stadsregio Turnhout, consulent huisvesting en leegstand) - Ellen Van Reusel (0,2 vte): projectmedewerker (Wonen Stadsregio Turnhout, technisch medewerker huisvesting woningkwaliteit ) Daarnaast heeft Stadsregio Turnhout nog 1,2 vte voor wonen in dienst die niet worden gesubsidieerd. Niveau B: - Hanne Jacobs (1 vte): projectmedewerker (Wonen Stadsregio Turnhout) - Tin Doms (0,2 vte vanaf 1 mei 2017): dossierbeheerder Energieleningen Stadsregio Turnhout Daarnaast heeft stad Turnhout nog 3,3 vte voor wonen in dienst die niet worden gesubsidieerd. Niveau B: - Martine Maes (0,5 vte): projectmedewerker (Wonen Stadsregio Turnhout, consulent huisvesting en leegstand) - Inge Faes (1 vte): medewerker loket huisvesting (Wonen Stadsregio Turnhout, consulent huisvesting en woningkwaliteit) (Inge wordt tijdelijk vervangen door Patrick Loos) - Ellen Van Reusel (0,8 vte): projectmedewerker (Wonen Stadsregio Turnhout, technisch medewerker huisvesting woningkwaliteit) Niveau C: - Tom Stessens (1 vte): projectmedewerker (Wonen Stadsregio Turnhout, technisch medewerker huisvesting leegstand) 4

10. Projectwerking (verplichte en facultatieve activiteiten) 5 verplichte activiteiten: - Activiteit 1: het begeleiden en ondersteunen van de deelnemende gemeenten bij de ontwikkeling van een gemeentelijke beleidsvisie op het vlak van wonen - Activiteit 2: organiseren van het woonoverleg - Activiteit 3: aanbieden van dienstverlening aan de burger - Activiteit 4: verbeteren van de woonkwaliteit - Activiteit 5: bevorderen van betaalbaar wonen in het kader van het decreet grond- en pandenbeleid 2 facultatieve activiteiten: - Activiteit 6: duurzaam wonen - Activiteit 7: verbeteren van de positie van de zwakke huurder 5

2. Samenvatting van de acties/resultaten werkingsjaar 9 Activiteit 1 Het begeleiden en ondersteunen van de deelnemende gemeenten bij de ontwikkeling van een gemeentelijke beleidsvisie op het vlak van wonen Acties/resultaten 1. Datamonitoringsysteem SWING (1.1.1) 2. Registratie van alle woonvragen (1.1.3) 3. Beheers- en beleidscyclus - opvolgen doelstelling rond wonen (1.2.1, 1.2.2) 4. Strategisch plan Stadsregio Turnhout - deel wonen (1.2.1, 1.3.1) 5. Strategisch project ruimtelijke ordening Conceptteam Ruimtelijke Ordening 6. Langetermijnvisie Stadsregio Turnhout 7. Stuurgroep wonen (1.3.1) optimaliseren van overlegstructuren rond wonen 8. Project WoonLabo 9. Toekomst van het project Wonen in de stadsregio! : nieuw subsidiedossier wonen 2018/2019 10. Strategisch Plan Zorg: een ruimtelijk afwegingskader voor de inplanting van de woonzorgvoorzieningen voor senioren Personeelsinzet 1 vte Activiteit 2 Organiseren van het woonoverleg Acties/resultaten - lokaal woonoverleg wordt minstens 2 keer per jaar georganiseerd per gemeente, inhoudelijke voorbereiding en opvolging secretariaat - permanente doorlichting en bijsturing lokaal woonbeleid - verdere afstemming tussen sociale woonprojecten en individuele verrichtingen lokale woonactoren: monitoring bindend sociaal objectief (lopende en geplande projecten met aandeel of volledig sociaal wonen), bespreking en advisering inzake aandeel sociale huisvesting bij projecten in het kader van het procedurebesluit wonen, opmaak nota sociaal wonen - besproken agendapunten zijn opgenomen als bijlage (zie 5.2) Personeelsinzet 0,4 vte Activiteit 3 Aanbieden van dienstverlening aan de burger Acties/resultaten 1. Openingsuren (3.1.1) 2. Wooninfopunt versus lok 3. Beschikbare informatie via Wonen Stadsregio Turnhout (3.1.2, 3.1.3, 3.1.4, 3.1.5, 3.1.6, 3.1.7) 4. Informatie, begeleiding en ondersteuning 5. Registratie (1.1.1, 1.1.3) 6. Analyse van klanten en woonvragen (1.1.1, 1.1.3) 7. Gezamenlijk inschrijvingsformulier 8. Dienstoverleg sociaal wonen 9. Artikels (3.2.1, 3.3.3, 4.2.1) 10. Nieuwsbrief (3.3.1) 11. Infoaanbod (3.3.2) 12. Infomomenten (3.3.2) 13. Organisatie: overlegstructuren (3.1.1) 6

Personeelsinzet 14. (VER)BOUWBEURS alles over energiezuinig wonen (3.2.1, 3.3.3) 1,3 vte (+ 1 vte niet gesubsidieerd) Activiteit 4 Verbeteren van de woonkwaliteit Acties/resultaten 1. Klachten (4.1.1, 4.1.2) 2. Verwaarlozing (4.1.3) 3. Bedrijfsruimten (4.1.4) 4. Procedure ongeschiktheid/onbewoonbaarheid (4.1.5, 4.1.6, 4.1.7) 5. Opmaak conformiteitsattesten (4.1.8) 6. Verplicht Conformiteitsattest in Turnhout 7. Stedenbouwkundige verordening inzake woningkwaliteit (4.1.9) 8. Politiereglement (enkel in Turnhout) (4.1.10) 9. Opcentiemen (4.1.11) 10. Proefproject recuperatie herhuisvestingskosten procedure herhuisvesting (4.1.12) 3 11. Recht van voorkoop 12. Tweede verblijven (5.1.4) Personeelsinzet 1,4 vte (+ 1 vte niet gesubsidieerd) Activiteit 5 Bevorderen van betaalbaar wonen in het kader van het decreet grond- en pandenbeleid Resultaten 1. Leegstand 2. Actieprogramma en register van onbebouwde percelen (2.1.4, 5.2.1) 3. Activeringsheffing (5.2.2, 5.2.3) 4. Opmaak projectinventarisering (1.1.1) 5. Informatie (5.3.1) 6. Bindend sociaal objectief monitoring voortgangstoets (1.1.1, 5.5.1) 7. Sociaal wonen reglement/nota (5.5.1, 5.5.2) 8. Bescheiden wonen reglement (5.4.2, 5.5.3) 9. Project co-housing Turnhout Personeelsinzet 0,4 vte (+ 1 vte niet gesubsidieerd) Activiteit 6 Duurzaam wonen Acties/resultaten 1. Energielening: overdracht naar Vlaanderen (6.1.1) 2. Energielening: organisatie (6.1.2) 3. Energielening: dossierbeheer (6.1.2) 4. Erkenning FSMA 5. Energielening: aantal leningen negende werkingsjaar (6.1.2, 6.1.3) 6. Overbruggingskredieten voor kleine energiebesparende maatregelen Apparaat op maat (6.1.5) 7. Dienstverlening Wooninfopunt/loket huisvesting (3.1.5) 7

Personeelsinzet 8. Sociale Energie Efficiëntie Projecten (3.1.5) 9. Bouwadvies Kamp C (3.1.5, 3.2.1, 3.3.3) 0,3 vte (+ 1 vte niet gesubsidieerd) Activiteit 7 Verbeteren van de positie van de zwakke huurder Acties/resultaten 1. Acties met betrekking tot integraal kader (7.1.1) 2. Sociaal Verhuurkantoor Noorderkempen (7.2.1) 3. Zoektocht regionale oplossing inzake dakloosheid 4. Dienstverlening Wonen Stadsregio Turnhout (3.1.3, 3.1.4) 5. Procedure ongeschiktheid/onbewoonbaarheid (4.1.5) 6. Eigenaar-verhuurders: dienstverlening 7. Overleg dienstverlening privaat huren Personeelsinzet 0,2 vte 3. Rapportering over de uitvoering van de activiteiten Werkingsjaar 9 Activiteit 1: Het begeleiden en ondersteunen van de deelnemende gemeenten bij de ontwikkeling van een gemeentelijke beleidsvisie op het vlak van wonen We hebben de beoogde doelstellingen bereikt. Tot eind 2016 werden de realisatie van de doelstellingen opgevolgd via het lokaal woonoverleg, de stuurgroep wonen en de raad van bestuur van Stadsregio Turnhout. Sinds 2017 organiseren we ons anders, namelijk met een RegioRaad op stadsregiowoensdag (zie verder). Voor woongerelateerde agendapunten komt tijdens deze stadsregiowoensdag de Commissie Grondgebonden Zaken samen als stuurgroep wonen. We doen meer dan de verplichte doelstellingen. 1. Datamonitoringsysteem SWING (1.1.1) Eind 2015 heeft de Raad van Bestuur van Stadsregio Turnhout beslist over de aankoop van een datamonitoringssysteem SWING, Stadsregio In Cijfers. Het is een webgebaseerd systeem dat een antwoord geeft op de behoefte aan gemeentelijke en stadsregionale gegevens voor het behalen van doelstellingen en het uitvoeren van acties. Gegevens kunnen op verschillende niveaus opgeladen en visueel gemaakt worden: de stadsregio (als optelsom van de vier gemeenten) is het hoogste niveau en de statistische sector is het laagste niveau. Analyses kunnen verschillen en gelijkenissen laten zien tussen verschillende buurten en wijken die gebiedsgerichte werking mogelijk maken. SWING is geen GIS-viewer. GIS-gerelateerde gegevens kunnen wel omgezet worden naar gegevens op buurtniveau en op die manier opgeladen worden in het systeem. Op 'Stadsregio in Cijfers' kan je diverse indicatoren, statistieken en data vinden over je stad of wijk. Deze site is een samenwerking tussen Team Stedenbeleid van het Vlaams Agentschap Binnenlands Bestuur, Provincies in Cijfers, de Vlaamse Centrumsteden en de gemeenten Beerse, Oud-Turnhout, Turnhout en Vosselaar. Dankzij deze samenwerking kan je hier op één centrale plaats een schat aan informatie vanuit verschillende bronnen eenvoudig visualiseren. Het systeem wordt intern beheerd door de GIS-coördinator van stad Turnhout en de projectcoördinator wonen van Stadsregio Turnhout. Ook Jurgen Van Echelpoel (GIS-coördinator Beerse) levert een onmisbare bijdrage aan het systeem door de rapporten vorm te geven. Sinds 8 maart 2018 is het systeem publiek toegankelijk. Dit betekent dat iedereen zonder paswoord de gegevens kan opvragen en visualiseren. Om de 8

gebruiksvriendelijkheid te verhogen, is er een dashboard met tegels als startpagina. Op dit dashboard zijn de verschillende thema s te vinden waarbij er een aantal gegevens gevisualiseerd worden door cijfers, grafieken en rapporten. Dit is voorgeprogrammeerd en is bedoeld om zeer laagdrempelig met het systeem kennis te maken. Voor personen die meer kennis/ervaring hebben over/met een datamonitoringssysteem zijn er verschillende linken voorzien naar onze volledige databank. Ook daar is er hulp om presentaties op te maken. Maar je kan ook zelf zoeken tussen in de verschillende thema s en je eigen tabellen, grafieken, kaarten opmaken. Er is reeds een schat aan informatie opgenomen in het systeem.. De gegevens zijn gecategoriseerd per thema. De themaboom bevat volgende onderwerpen: bevolking, werkenden en werkloosheid, inkomens en financiële steun, onderwijs, economie, wonen en omgeving, cultuur en sport, veiligheid, voorzieningen, bestuur en rapporten. Zoals gesteld is SWING geen GIS-viewer. Het is wel mogelijk om GIS-gegevens om te vormen naar gegevens op buurtniveau (statistische sector) en ze vervolgens op te laden in het systeem. Op die manier worden er bijvoorbeeld gegevens over buurtgroen verspreid. Het beschikbaar stellen van rapporten vereenvoudigt de analyse van gegevens vereenvoudigen (in een rapport worden verschillende gegevens verwerkt in één document). Er zijn verschillende rapporten: - Demografie - Welvaart en werkgelegenheid - Armoede - Wonen Een rapport over onderwijs is in opmaak. Per gemeente hebben we een contactpersoon/aanspreekpunt om vraag en aanbod op elkaar te kunnen afstemmen: Jurgen Van Echelpoel (Beerse), Kathleen Van Beurden (Oud-Turnhout), Tom Bosmans (Vosselaar). In 2018-2019 zullen gegevens geactualiseerd worden. Ook is er verfijning nodig voor gegevens die momenteel enkel beschikbaar zijn op gemeentelijk niveau. Verfijning betekent dat we zorgen dat de gegevens ook beschikbaar gesteld worden voor de lagere niveaus (wijk/buurt). 2. Registratie van alle woonvragen (1.1.3) Woonvragen worden geregistreerd door Wonen Stadsregio Turnhout, voorheen gekend onder de namen Wooninfopunt en loket huisvesting. Op regelmatige basis en in het kader van het jaarlijkse evaluatieverslag analyseren we de woonvragen met het team loket, de stuurgroep wonen en de Raad van Bestuur van Stadsregio Turnhout. De registratie heeft een signaalfunctie naar het beleid en heeft een impact op de acties die we inschrijven in de meerjarenplannen. Zo merken we op dat er veel vragen gesteld worden over sociaal huren en in het bijzonder gaat dit over het inschrijven van kandidaat-huurders op de wachtlijst voor een sociale huurwoning. Ondertussen kunnen gebruik maken van een gezamenlijk inschrijvingsformulier waarmee we een aanzienlijke tijdswinst kunnen genereren. Een even belangrijk resultaat is dat de betrokken partners 1 elkaar gevonden hebben. We organiseren een periodiek overleg over praktische punten waardoor we onze dienstverlening naar de burger kunnen verbeteren. Sinds 2016 maakt ook Bouwmaatschappij De Noorderkempen deel uit van dit overleg. Momenteel is enkel OCMW Turnhout vertegenwoordigd op het overleg, maar gelet op de reikwijdte van de afspraken lijkt het logisch dat we het overleg uitbreiden met de andere OCMW s van de stadsregio. De evaluatie van de woonvragen en het overleg dienstverlening sociaal wonen komen aan bod onder de derde activiteit. De zevende activiteit gaat dieper in op de acties die we ondernemen in het kader van de private huurmarkt. 1 Sociale Huisvestingsmaatschappij DE ARK, Sociaal Verhuurkantoor Noorderkempen, OCMW Turnhout en Wonen Stadsregio Turnhout (voorheen gekend als loket huisvesting stad Turnhout en Wooninfopunt Stadsregio Turnhout) 9

3. Beheers- en beleidscyclus - opvolgen doelstelling rond wonen (1.2.1, 1.2.2) Elke gemeente beschikt over een goedgekeurd meerjarenplan in het kader van de beleids- en beheercyclus. Hoewel wonen geen verplicht onderdeel is, maakt dit wel in de vier gemeenten deel uit van hun meerjarenplan. In de gemeentelijke begrotingen werden budgetten ingeschreven voor wonen. De realisaties per gemeente zijn ook opgenomen in dit subsidiedossier en werden besproken op de Raad van Bestuur d.d. 4 oktober 2017 en worden dit werkingsjaar geagendeerd op 3 oktober 2018. 4. Strategisch plan Stadsregio Turnhout - deel wonen (1.2.1, 1.3.1) We hebben een Strategisch plan Stadsregio Turnhout uitgewerkt waarin een deel gewijd is aan wonen, vertrekkend vanuit een gezamenlijke visie op het woonbeleid. Wonen is hierbij een cruciaal domein naast ruimtelijke ordening, sociale economie en mobiliteit. In 2013 had elk college van burgemeester en schepenen zich geëngageerd om hun schouders te zetten omtrent het uitwerken van zes uitdagingen (zie verder). Deze uitdagingen zijn vertaald in operationele doelstellingen, die verder gaan dan de doelstellingen van het project. Voor elke uitdaging werden er één of meerdere projectfiches opgemaakt. Deze vormen de basis voor de stadsregionale visie op woonbeleid en de uitvoering van concrete acties in de periode 2013-2018. We geven hierbij een stand van zaken van elke uitdaging 2. 1. We zetten een monitoringsysteem op inzake sociale huisvesting en ontwikkelen een stadsregionale verdeelsleutel inzake sociale huur- en koopwoningen (1.1.1). Bedoeling van het eerste deel van de doelstelling is om gemeenten te ondersteunen bij het uitoefenen van de regisseursfunctie op vlak van woonbeleid en in concreet betreffende sociale woonprojecten. Hiervoor is een werkgroep monitoring opgericht. De beschikbare gegevens blijken onvoldoende om de nood aan sociale huisvesting te becijferen. Wel stellen de gegevens ons in staat om een profiel van kandidaten op te maken zodat we kunnen toetsen welke typologieën van woningen er nodig zijn. Dit kan ingezet worden als toetsingskader op het lokaal woonoverleg waar de nieuwe sociale woonprojecten worden besproken. Met het tweede deel van de doelstelling onderschrijven de gemeenten van de stadsregio de gezamenlijke ambitie om 15% sociale huisvesting van toepassing te verklaren in nieuwe woonontwikkelingen die voldoen aan bepaalde voorwaarden. Turnhout is toegetreden in de tweede subsidieperiode van het project wonen in de stadsregio waarbij als voorwaarde werd opgenomen dat de vier gemeenten bereid zijn om engagementen vast te leggen over het te bereiken aantal/aandeel sociale huurwoningen in de stadsregio, aan de hand van een verdeelsleutel. Omwille van de duidelijkheid spreken we voortaan over een stadsregionale ambitie sociale huisvesting in plaats van stadsregionale verdeelsleutel. De gemeenten engageren zich immers blijvend in te zetten op de realisatie van 15% sociale woningen in nieuwe woonprojecten, zowel voor als na het bereiken van het Bindend Sociaal Objectief (BSO) per gemeente. Eventueel betekent dit ook dat een woonbeleidsconvenant zal afgesloten worden. Gelet op deze gezamenlijke ambitie is het aangewezen een consequente stadsregionale toepassing en uitvoering van 15% sociaal wonen na te streven. De wijze waarop heden 15% sociaal wonen in nieuwe woonontwikkelingen wordt toegepast en uitgevoerd, blijkt niet meer dezelfde in elke gemeente. Een gedeelde ambitie, toepassing en uitvoering zorgt voor stadsregionale duidelijkheid en helderheid. Voor projectontwikkelaars zal een bouwaanvraag in de stadsregio een gelijke behandeling krijgen, ongeacht de gemeente. De toepassing en uitvoering werden vervat in een nota sociaal wonen. De nota is besproken op volgende momenten: - Werkgroep sociaal wonen d.d. 18 oktober 2016 en 29 november 2016 - Lokaal woonoverleg Beerse d.d. 23 februari 2017, Oud-Turnhout d.d. 4 mei 2017, Turnhout d.d. 3 maart 2017, Vosselaar d.d. 14 maart 2017 - Coördinatieteam Grondgebonden Zaken d.d. 18 mei 2017 - Commissie Grondgebonden Zaken (GGZ) d.d. 28 juni 2017 - Commissie Grondgebonden Zaken (GGZ) d.d. 4 oktober 2017 - Dagelijks Bestuur d.d. 24 oktober 2017 Het Dagelijks Bestuur heeft de nota sociaal wonen goedgekeurd. Daarna werd een collegebeslissing opgemaakt, die in het najaar is goedgekeurd in Beerse d.d. 27 2 Het stadsregionaal woonbeleid is een onderdeel van het Strategisch Plan van Stadsregio Turnhout en vormt een onderdeel van het jaarverslag 2016 jaarprogramma 2017 van Stadsregio Turnhout (raadpleegbaar op de website van Stadsregio Turnhout: https://www.stadsregioturnhout.be/jaarplan-jaarverslag). 10

december 2017, Oud-Turnhout d.d. 19 december 2017 en Vosselaar d.d. 8 januari 2018. In Turnhout is de nota goedgekeurd op 24 mei 2018. In Turnhout werd bovendien geoordeeld dat de richtlijnennota onderdeel moet zijn van een groter verhaal waarbij er ook ingezet wordt op de private huurmarkt en ondersteuning van eigenaarverhuurders. Dit heeft geleid tot het verplicht stellen van het conformiteitsattest voor alle huurwoningen, tegen 2030 (zie activiteit 4). Nota sociaal wonen De nota sociaal wonen is een richtlijnennota die de basis biedt om in onderhandeling te gaan met ontwikkelaars. Inhoudelijk bestaat de nota sociaal wonen uit twee grote delen. De nota sociaal wonen bevat enerzijds bepalingen over de toepassing van een sociaal aandeel in nieuwe woonontwikkelingen (vanaf een bepaald aantal eenheden wordt 15 % sociale huisvesting van toepassing verklaard). Dit betekent dat er per project bekeken wordt of er een percentage sociale woningen voorzien dient te worden. Indien het project voldoet aan de voorwaarden wordt er een bepaald aantal sociale woningen berekend. In deze fase wordt er nog geen uitspraak gedaan over het feit of deze sociale woningen al dan niet in het project verwezenlijkt worden. Daarom bevat de nota sociaal wonen anderzijds bepalingen over de uitvoering van een sociaal aandeel in nieuwe woonontwikkelingen. In deze fase wordt bekeken waar en op welke manier het berekende aantal sociale woningen verwezenlijkt kunnen worden (verwezenlijking in het project door een sociale huisvestingsmaatschappij of door een private partner die een overeenkomst heeft met een sociaal verhuurkantoor, verwezenlijking in een ander project in dezelfde gemeente, ). Zoals hierboven is aangegeven, werd de nota sociaal wonen goedgekeurd door elk college. 2. We werken een integrale benadering uit met als doel het verbeteren van de positie van de zwakke huurder en de discriminatie op de privé-huurmarkt wordt tegengegaan. Dit komt aan bod bij de rapportering over activiteit 7. 3. We hebben een visie over hoe we omgaan met verdichting. Door in te zetten op verschillende acties en initiatieven onder deze doelstelling, werken we verder aan een visie die ruimer gaat dan verdichting. We spreken veeleer over een gebiedsgerichte visie met nadruk op kwalitatieve woon- en leefomgevingen, slim ruimtegebruik en kernversterking. Het werk dat reeds geleverd werd in onder andere creatieve trajecten zoals het WoonLabo bieden hier interessante input. Elke gemeente kent verschillende uitdagingen en trends in het ruimtelijk kernen- en woonbeleid: verappartementisering, leefbaar handelscentrum, verdichten op maat van de kern, nieuwe woonvormen, vergrijzing,. Als we kwalitatieve woon- en leefomgevingen willen creëren, volstaat het niet om uitspraken te doen op gemeentelijk niveau. Enerzijds zijn er grenzen aan de lokale aanpak en overstijgt de woonproblematiek de gemeentegrenzen. Anderzijds zijn er algemene tendensen die zich op verschillende wijzen uiten op niveau van de buurt (zo is er een algemene Vlaamse en stadsregionale tendens van vergrijzing, al zijn er buurten waar de bevolkingssamenstelling beduidend jonger is). Het is van belang om zicht te krijgen op de woonbehoefte van elke buurt. - In Vosselaar is in de periode 2017-2018 een woonomgevingsplan opgemaakt. Hierbij werd de gemeente ingedeeld in verschillende woonomgevingen. Elke woonomgeving krijgt specifieke richtlijnen. Met het woonomgevingsplan kan de gemeente deze specifieke richtlijnen testen in een proefperiode van 2 jaar. Nadien is het van belang om de richtlijnen juridisch te verankeren. - In Beerse en Oud-Turnhout is de vraag gesteld tot evaluatie en aanpassing van de stedenbouwkundige verordening woonkwaliteit. Met deze aanpassing zou het mogelijk moeten worden om af te wijken van een aantal artikels in de verordening zodat meer innovatieve woonprojecten gerealiseerd kunnen worden. - Met de vier gemeenten van de stadsregio werden er concrete cases (veelal toekomstige woonprojecten) besproken op het Conceptteam Ruimtelijk Ordening. De cases staan volledig in kader van het creëren van kwalitatieve woon- en leefomgevingen. Op basis van de projectinventarisering die we eerder in 2015 hebben uitgewerkt, werden er door de gemeenten een 6-tal cases gekozen en deze werden doorheen het werkingsjaars op het conceptteam besproken. De cases zijn actuele of potentiële projecten waar de stedenbouwkundige op korte termijn een woonproject verwachten. Doelstelling van de besprekingen is om zoveel mogelijk de potenties en krachtlijnen van de cases in beeld te brengen. Zowel op gebied van wonen als ruimtelijke ordening, mobiliteit, (openbaar, toegankelijk) groen,. Met behulp van de besprekingen op het conceptteam hebben de stedenbouwkundigen bredere kennis om met ontwikkelaars, eigenaars, architecten, in onderhandeling te gaan om de case of het gebied zo kwalitatief mogelijk te laten ontwikkelen. De cases werden besproken als opstap en voorbereiding naar het effectieve gebiedsgericht werken 11

waarbij we op een meer integrale, integrerende en co-creatieve werkwijze (woon)gebieden gaan bespreken (zie volgend punt). - In het nieuwe subsidiedossier van wonen 2018/2019 is er een innovatieve activiteit opgenomen: realisatie doelstellingen bovenlokaal woonbeleid via gebiedsgerichte werking. We zullen 2 woonomgevingen de woonbehoeften analyseren en de uitdagingen in kaart brengen. Vervolgens worden aanbevelingen geformuleerd die resulteren in het aanpassen van de huidige instrumenten of het experimenteren met nieuwe instrumenten. Hierbij is ook de methodiek van belang: het is een integrale en gezamenlijke aanpak waarbij co-creatie en participatie centraal staan. 4. We hebben een visie over de woonreservegebieden met duidelijke criteria over de eventuele aansnijding en invulling van deze gebieden (1.4.1). Het doel was om de bestaande nota te actualiseren die de centrale vraag beantwoordt: kan er een behoefte worden aangetoond om de reservegebieden voor stedelijk wonen aan te snijden? De nota woonreservegebieden 2015: advies bij aanvragen tot het ontwikkelen van de reservegebieden voor stedelijk wonen is voorbereid door het conceptteam Ruimtelijke Ordening en uitgewerkt in nauwe samenwerking met de stedenbouwkundig ambtenaren van de gemeenten van de stadsregio. Op 18 september 2015 heeft de stuurgroep wonen de nota goedgekeurd. In november is de nota positief geadviseerd door het Dagelijks Bestuur en de Raad van Bestuur van Stadsregio Turnhout. De nota is in 2016 goedgekeurd door de gemeenteraden van Beerse, Oud-Turnhout, Turnhout en Vosselaar 3. Er is in het negende werkingsjaar geen behoefte aangetoond om de oefening te hernemen. 5. We evalueren de stedenbouwkundige verordening inzake woningkwaliteit en passen deze aan. Dit komt aan bod bij de rapportering over activiteit 4 (zie verder). 6. We ontwikkelen een model voor meer synergie zodat de werking van het Wooninfopunt en het loket huisvesting nog beter op de gemeentelijke dienstverlening afgestemd kan worden. Zoals hierboven aangegeven, zijn er in totaal zo n 10 voltijdse medewerkers aan de slag voor het project wonen in de stadsregio. Ondanks een identieke dienstverlening en inzetbaarheid van de loketmedewerkers op de verschillende locaties, dekten twee vlaggen nog steeds dezelfde lading: Wooninfopunt versus het loket huisvesting. Medewerkers, die dezelfde taak uitvoeren, worden tewerkgesteld in twee aparte organisaties en bijgevolg ook anders geëvalueerd en opgevolgd. Het efficiënter maken van de dienstverlening is daarom als doelstelling voorop gesteld in het Strategisch Plan van Stadsregio Turnhout en in dit subsidiedossier. Volgende stappen zijn gezet: o Voortraject met een interne (medewerkers woondienst) en bredere analyse (met alle betrokkenen en procesbegeleider): vanuit de werkgroep was er consensus om voor het nieuwe samenwerkingsmodel te kiezen. Het resultaat van deze bijeenkomsten was een nota kansen voor een stadsregionale woondienst. - Colleges van burgemeester en schepenen: de nota kansen voor een stadsregionale woondienst werd goedgekeurd door elk college van burgemeester en schepenen in april 2017. Het college van Vosselaar had enkele voorwaarden benoemd die we hebben meegenomen in voorstel van samenwerkingsovereenkomst tussen stad Turnhout en de Projectvereniging Stadsregio Turnhout 4. - Commissie Grondgebonden Zaken d.d. 26 april 2017: reflectie op het voorstel tot uitbouw van een stadsregionale dienst wonen, zoals vertaald de samenwerkingsovereenkomst, met enkele voorwaarden. - RegioRaad d.d. 28 juni 2017: positief advies over het voorstel tot uitbouw van een stadsregionale dienst wonen, zoals vertaald in de samenwerkingsovereenkomst. - Raad van Bestuurd d.d. 28 juni 2017: goedkeuring over het voorstel tot uitbouw van een stadsregionale dienst wonen, zoals vertaald in de samenwerkingsovereenkomst. - Besluit van de gemeenteraad van Turnhout d.d. 4 september 2017: goedkeuring over het voorstel tot uitbouw van een stadsregionale dienst wonen, zoals vertaald in 3 Goedkeuringen gemeenteraden: Beerse d.d. 28 april 2016, Oud-Turnhout d.d. 21 april 2016, Turnhout d.d. 11 april 2016, Vosselaar d.d. 2 juli 2016 4 Een detachering van de medewerkers van de dienst huisvesting van stad Turnhout naar de Projectvereniging was juridisch niet mogelijk. Daarom is er een samenwerkingsovereenkomst opgemaakt volgens de principes van een detachering. 12

de samenwerkingsovereenkomst. - 1 januari 2018 31 december 2019: stadsregionale woondienst onder de naam Wonen Stadsregio Turnhout. Het is een proefperiode waarbij de medewerkers van het loket huisvesting in Turnhout via een samenwerkingsovereenkomst ingezet worden voor Stadsregio Turnhout zodat er één pool van medewerkers wonen ontstaat, inzetbaar van de 4 gemeenten. Bedoeling is om elkaar te versterken op gebied van efficiëntie, kwalitatievere dienstverlening, beter inzetten van expertise, betere beleidsvoorbereiding en beleidsuitwerking,. Medewerkers van stad en stadsregio hebben zo een mandaat om te werken aan de beleidsdoelstellingen van de Stadsregio én de 4 gemeenten, onafhankelijk welke organisatie de werkgever is. Medewerkers kunnen ingezet worden over de gemeentegrenzen heen. Na de proefperiode zullen we deze manier van samenwerken formeel evalueren en kijken of we op die manier verder kunnen werken. - Om dit naar de burger kenbaar te maken, hebben we een nieuw logo en brochure ontworpen en hebben we de websites van de gemeenten en de stadsregio aangepast. In de communicatie zullen we ook enige tijd verwijzen naar de namen van loket huisvesting en Wooninfopunt zodat het voor burgers ook duidelijk is dat we dezelfde dienstverlening aanbieden onder een andere naam. - Om de dienstverlening verder te optimaliseren, zijn enkele ICT-aanpassingen noodzakelijk. 7. We bepalen stadsregionaal een standpunt betreffende doortrekkersterreinen en pleisterplaatsen voor woonwagenbewoners Deze actie werd reeds uitgevoerd in het zesde werkingsjaar. Er werden in het negende werkingsjaar geen nieuwe initiatieven genomen door Stadsregio Turnhout. De initiatieven die genomen werden in 2015 hebben ertoe geleid dat de provincie Antwerpen een terrein gelegen bij het Giels Bos heeft aangekocht. Daar zullen 25 standplaatsen voorzien worden. In het voorjaar van 2017 heeft de provincie een omgevingsvergunning (vroegere bouw- en milieuvergunning) aangevraagd. Deze procedure omvat onder andere een openbaar onderzoek. De werken starten begin 2019. De provincie hoopt het terrein in het najaar van 2019 te openen. 5. Strategisch project ruimtelijke ordening Conceptteam Ruimtelijke Ordening Vanuit het strategisch project ruimtelijke ordening één stadsregio, één ruimtelijke opgave: actualisatie van de ruimtelijke agenda van Stadsregio Turnhout en verdere uitbouw van de bestuurlijke samenwerking inzake ruimtelijke ordening is een conceptteam Ruimtelijke Ordening ontstaan. Dit was belangrijk om het strategisch project te kunnen opvolgen. Dit conceptteam bestaat nog steeds en komt maandelijks samen. Op dit forum worden ook woongerelateerde items besproken (bijvoorbeeld woonomgevingsplan Vosselaar, nota sociaal wonen, projecteninventarisering ). Op dit overleg zijn aanwezig: algemeen coördinator Stadsregio Turnhout, coördinator ruimte en mobiliteit Stadsregio Turnhout, projectcoördinator wonen in de stadsregio, projectmedewerker wonen, stedenbouwkundig ambtenaren van de vier gemeenten en huisvestingsambtenaar van Turnhout. Sinds 2017 wordt het conceptteam Ruimtelijke Ordening voorafgegaan door het Coördinatieteam Grondgebonden Zaken. Het Conceptteam wordt dan aangevuld door de covoorzitters van de Commissie Grondgebonden Zaken en bereid mee de Commissie Grondgebonden Zaken voor (zie verder). 13

6. Langetermijnvisie Stadsregio Turnhout In de ontwikkeling van de langetermijnvisie staan de thema s duurzame woonkwaliteit, economische kracht, gezonde vrijetijdsbeleving en vlotte & duurzame mobiliteit centraal. Om de visie effectief vorm te geven, werden tien hefbomen benoemd. Er zijn vijf hefbomen die het inhoudelijke kader ontwikkelen en vijf hefbomen die voorwaardenscheppend zijn. De verschillende hefbomen zijn gelinkt aan elkaar. Door het benoemen van deze hefbomen kunnen we een integrale benadering uitwerken rond de vier thema s. Voor wonen werd er één hefboom uitgewerkt. Deze luidt: Inzetten op troeven van de regio om het veelzijdig, betaalbaar en duurzaam wonen uit te bouwen en te promoten. In de langetermijnvisie worden volgende doelstellingen op vlak van wonen benoemd: - WoonLabo: draagvlak creëren voor nieuwe woonvormen, slim ruimtegebruik en een hoogwaardige leefomgeving (dit komt hieronder uitgebreid aan bod) - Diepe geothermie en warmtenetten (huidig ruimer omschreven als alternatieve energie) - Legislatuuroverschrijdend programma wonen (als een vervolg op het huidige subsidiedossier, zijnde het nieuwe subsidiedossier wonen 2018-2019) 7. Stuurgroep wonen (1.3.1) optimaliseren van overlegstructuren rond wonen De stuurgroep wonen volgt het project beleidsmatig op. Praktisch gezien verzorgt de projectcoördinator de organisatie van de stuurgroep wonen: de voorbereiding, het opmaken en versturen van de agenda en van het verslag. De projectcoördinator wonen, de huisvestingsambtenaar van stad Turnhout en algemeen coördinator van Stadsregio Turnhout bereiden de stuurgroep wonen voor. Verder is er op regelmatige basis een terugkoppeling met de andere beleidsmedewerkers, medewerkers van het Wooninfopunt, het loket huisvesting en de andere contactpersonen van het project in Beerse, Oud-Turnhout en Vosselaar. Sinds 2017 werkt Stadsregio Turnhout met een Stadsregiowoensdag. De dag bestaat uit twee delen. In het eerste gedeelte nemen politieke vertegenwoordigers van de vier gemeenten deel aan de commissies grondgebonden zaken of persoonsgebonden zaken. Vervolgens worden de besproken agendapunten van de commissies samengebracht op de stadsregionale RegioRaad waar de gemeenten over gemeente- en partijgrenzen heen tot gezamenlijke standpunten proberen te komen. Op de commissie Grondgebonden Zaken komen verschillende thema s aan bod. Naast agendapunten over ruimtelijke ordening en mobiliteit staan er ook steeds agendapunten over wonen op de agenda. Gelet op de samenstelling van de Commissie Grondgebonden Zaken is afgesproken dat voor woongerelateerde onderwerpen de commissie samenkomt in de hoedanigheid van stuurgroep wonen. De stuurgroep wonen werd 3 keer samengeroepen in het negende werkingsjaar. Een overzicht van de behandelde agendapunten op de stuurgroep wonen is opgenomen in bijlage (zie 5.1). Op de stuurgroep wonen worden de woonvragen geanalyseerd en geëvalueerd, minstens jaarlijks in functie van het activiteitenverslag van het vorige werkingsjaar. Op de stuurgroep d.d. 28 februari is een opvolgsysteem voorgesteld zodat de activiteiten en acties van het nieuwe subsidiedossier wonen 2018/2019 goed opgevolgd kunnen worden (zie verder Toekomst van het project Wonen in de stadsregio! : nieuw subsidiedossier wonen 14

2018/2019 ). Terugkoppeling met de gemeente is belangrijk (beslissingen worden nog steeds genomen door elk college van burgemeester en schepenen en/of de gemeenteraad). Acties of voorstellen worden doorgegeven aan de gemeentebesturen via de nodige modelcollegebeslissingen of -gemeenteraadsbeslissingen, die op eigen initiatief of op vraag van de gemeente door ons worden opgemaakt. Stadsregiowoensdag: commissie Grondgebonden/Persoonsgebonden Zaken en RegioRaad Door de samenstelling van de RegioRaad (raadsleden uit gemeenteraden en OCMW-raden, zowel van meerderheid als oppositie) wordt het draagvlak voor stadsregionale thema s, waaronder wonen, versterkt. Op de commissie Grondgebonden Zaken zijn de bevoegde schepenen aanwezig aangevuld met leden van de Raad van Bestuur van Stadsregio Turnhout die voor deze commissie hebben gekozen. De commissie wordt voorgezeten door 2 covoorzitters, Stefan Poortmans en Leo Van Miert. Het thema wonen komt op de commissie aan bod, naast andere grondgebonden thema s zoals ruimtelijke planning en mobiliteit. Afhankelijk van het thema/dossier worden externe partners uitgenodigd. Als er woongerelateerde items op de agenda staan, wordt Wonen-Vlaanderen uitgenodigd. Daarnaast zullen vaak sociale huisvestingsmaatschappijen DE ARK en De Noorderkempen alsook Sociaal Verhuurkantoor Noorderkempen uitgenodigd worden voor deze commissie. Om de commissie Grondgebonden Zaken voor te bereiden, is er een maandelijks Coördinatieteam Grondgebonden Zaken. Het coördinatieteam verzorgt de voorbereiding van de dossiers en stelt de agenda samen. Dossiers doorlopen op deze manier een bepaalde flow die ervoor zorgt dat er een grotere betrokkenheid en draagvlak kan ontstaan. Tijdens de Stadsregiowoensdag wordt er ook een inforum georganiseerd. Zoals de naam het zegt, worden mensen geïnformeerd op het inforum. Het inforum is bedoeld voor leden van de stadsregiowoensdag die geen deel uitmaken van één van de twee commissies. Reeds 2 keer ging het inforum exclusief over het thema wonen (op basis van het evaluatieverslag 2017/2018). Onderstaand schema visualiseert bovenstaande. 15

8. Project WoonLabo De doelstelling van WoonLabo is draagvlak creëren voor nieuwe woonvormen, slim ruimtegebruik en een hoogwaardige leefomgeving. In het stadsregionaal WoonLabo werken we actief met denkoefeningen die leiden tot verbeelding van toekomstige woonconcepten rond wonen in de toekomst. Via een co-creatieve aanpak versterken we het draagvlak bij een breed publiek ((nieuwe) inwoners, beleidsmakers en professionals). In het negende werkingsjaar bestond het programma uit volgende activiteiten en initiatieven: WoonSalon en secundair onderwijs Het WoonSalon is een spel dat in 2016 werd uitgewerkt om samen met een breed publiek het gesprek aan te gaan over wonen en leven in de toekomst. Het spel werd reeds ingezet bij programma s in het WoonLabo. We geloven echter dat het WoonSalon een sensibiliserende functie kan hebben ten aanzien van onze jeugd. Daarom zijn er concrete stappen om het secundair onderwijs te betrekken. We werken samen met een leerkracht-op-pensioen die helpt om het spel klaar te maken voor het secundair onderwijs. We werken een programma uit als aanbod naar leerkrachten secundair onderwijs Aardrijkskunde (3e graad) waarin het WoonSalon kan voorzien in de evaluatie van studenten. We voeren gesprekken met Carta Mundi, Gamebrewer, Thomas More en stad Turnhout om het spel zowel tactisch als visueel kwalitatiever uit te bouwen. Deze gesprekken zijn lopende. Gebiedsgerichte projecten ondersteund door het WoonLabo: - Doorheen 2017 werd er in Vosselaar een traject opgestart in het WoonLabo om een inspirerend traject uit te werken waarbij we met inwoners van Vosselaar nadenken over het wonen en leven in de toekomst in de eigen gemeente en in stadsregio Turnhout. Dit traject zou nauw aansluiten bij de opmaak van het woonomgevingsplan in Vosselaar. Op 11 juni 2017 organiseerde het WoonLabo samen met Vosselaar een creatieve denkoefening voor het brede publiek tijdens de braderij te Vosselaar. - Nog in Vosselaar werd het project CAPA.CITY opgestart. Dit is een Europees project waarin architecten, onderzoekers en kunstenaars uit Frankrijk, Denemarken en België aan de slag gaan met klassieke verkavelingen. Samen met bewoners, gemeenten en belanghebbenden denkt CAPA.CITY na over het verduurzamen van deze woonwijken. Een belangrijke vraag hierbij is: hoe kunnen we omgaan met de ecologische, economische en sociale uitdagingen van verkavelingen?. Denk hierbij aan betaalbaar wonen, demografische uitdagingen zoals vergrijzing, de autoafhankelijkheid, de versnippering van landschappen,. Het Europese project wordt in België uitgewerkt door Universiteit Hasselt en dat op twee klassieke verkavelingen. Eén van de verkavelingen bevindt zich in Vosselaar, namelijk De Witte Wijk. De bedoeling is om samen met de inwoners van de Witte Wijk na te denken over het wonen en leven in de toekomst en over het verduurzamen van de klassieke verkaveling. De Universiteit Hasselt krijgt hiervoor ondersteuning vanuit het WoonLabo en het project wordt uiteraard ook opgevolgd vanuit het WoonLabo. - In juni 2016 startte het project Den Hout 2040. Vanaf januari 2017 is Hanne Jacobs procesfacilitator van dit project. Den Hout 2040 is een gebiedsgericht ontwikkelingsproject dat werd opgestart naar aanleiding van een samenwerking tussen de gemeente Beerse, de kerkfabriek O.L.V. Altijddurende Bijstand en een private partner. Er is ruimte om kwalitatief te wonen met publiek groen, aandacht voor het gemeenschapsleven en recreatie met de vaart voor de deur. De partners hadden als doel een masterplan uit te werken die de kern van Den Hout zou versterken. Slim ruimtegebruik en kwalitatief wonen en leven staan centraal in dit project. Vanuit het WoonLabo werd procesbegeleiding voorzien en konden de partners het reeds opgebouwde netwerk gebruiken om o.a. specifieke kennis in te zetten. Zo bijvoorbeeld vanuit de andere gemeenten van de stadsregio (stedenbouwkundigen) maar ook buiten de grenzen van de stadsregio (bijvoorbeeld: Team Vlaams Bouwmeester, Departement Omgeving, ). Doorheen het proces werd een architectenbureau aangesteld om het masterplan vorm te geven. Het masterplan kreeg vorm op basis van een projectdefinitie opgemaakt door de partners en op basis van betrokkenheid/feedback van omwonenden die via een participatief proces betrokken werden op het project. De samenwerking tussen de partners stopte in maart 2018 toen de kerkfabriek O.L.V. Altijddurende Bijstand besloot dat het masterplan te weinig draagvlak kende bij het publiek. In juli 2018 werd het project geëvalueerd. Het masterplan is klaar maar wordt niet uitgevoerd. Het masterplan zal wel inspiratie bieden in het verder uitwerken van gebiedsgerichte projecten in Beerse en in de stadsregio, met het oog op kwalitatief wonen en leven alsook kernversterking en slim ruimtegebruik. 16

In het najaar 2018 wordt Den hout 2040 en het participatieve proces geëvalueerd in de participatiestudio van de VRP. Onder begeleiding van Endeavour, Trizone, KULeuven, en Universiteit Hasselt worden de verschillende stappen in het proces naderbij bekeken en kunnen we meer leren over participatie in gebiedsgerichte projecten. Bij WoonLabo ging het om denkoefeningen die de mindset verruimen, waarbij terreinbezoeken essentieel waren om draagvlak te creëren. WoonLabo heeft ons geïnspireerd om een stap verder te gaan en te werken naar onze innovatieve activiteit, waarbij we via co-creatie en participatie op een integrale en gezamenlijke manier werken aan kwalitatieve woon- en leefomgevingen. 9. Toekomst van het project Wonen in de stadsregio! : nieuw subsidiedossier wonen 2018/2019 Het project Wonen in de stadsregio is opgestart met subsidies uit het besluit van de Vlaamse Regering van 21 september 2007 houdende de subsidiëring van projecten ter ondersteuning van het lokaal woonbeleid. Volgens dit besluit is het mogelijk om een project lokaal woonbeleid op te starten dat voor maximaal 9 jaar subsidies zou kunnen ontvangen, opgesplitst in 3 subsidieperioden. Dit betekende dat subsidies voor ons project zouden eindigen op 30 juni 2018. De gemeenten waren hierop voorbereid en hebben bijgevolg het project Wonen in de stadsregio opgenomen in hun meerjarenplanning. Op 8 juli 2016 keurde de Vlaamse Regering het subsidiebesluit voor intergemeentelijke projecten ter ondersteuning van het lokaal woonbeleid definitief goed. De nieuwe subsidieregeling vervangt de regeling van het besluit van de Vlaamse Regering van 21 september 2007, maar bevat een aantal overgangsbepalingen. Het is een tijdelijke subsidieregeling die van kracht zal zijn tot en met 31 december 2019, de einddatum van de huidige gemeentelijke beleids- en beheerscyclus (BBC). Voor de periode na 2019 zal de subsidiëring van intergemeentelijke projecten ter ondersteuning van het lokaal woonbeleid afgestemd worden op de nieuwe gemeentelijke legislatuur. Het subsidiekader voor de periode 2020-2025 zal opgenomen worden in een BVR Lokaal Woonbeleid, dat in de loop van 2018 in werking treedt. We hebben de ontwikkelingen in dit kader steeds nauwgezet opgevolgd en zijn in 2016 reeds gestart met het voeren van enkele verkennende gesprekken per gemeente ter voorbereiding van een nieuw subsidiedossier 2018/2019. In elke gemeente bleek er voldoende animo om verder te werken volgens de nieuwe bepalingen van het Besluit van de Vlaamse Regering d.d. 8 juli 2016. Op de commissie Grondgebonden Zaken d.d. 28 juni is een eerste voorstel van een nieuw subsidiedossier besproken. Het verkennende overleg met Wonen-Vlaanderen vond plaats op 4 juli 2017. Op basis van de suggesties werd het dossier verwerkt en opnieuw besproken met Wonen- Vlaanderen d.d. 12 september. Nadien werd het voorstel van nieuw subsidiedossier wonen goedgekeurd door de RegioRaad/Raad van Bestuur d.d. 4 oktober 2017. Vervolgens werd het dossier eveneens goedgekeurd door de vier gemeenteraden. Minister Homans heeft tot slot het subsidiedossier goedgekeurd d.d. 25 april 2018. 10. Strategisch Plan Zorg: een ruimtelijk afwegingskader voor de inplanting van de woonzorgvoorzieningen voor senioren De gemeentebesturen en OCMW s van Beerse, Oud-Turnhout, Turnhout en Vosselaar hebben samen een grensoverschrijdende visie uitgewerkt rond ouderenzorg. We bundelden onze krachten zodat in de toekomst elke 65-plusser in de stadsregio kan rekenen op een toegankelijke, kwaliteitsvolle en betaalbare zorg op maat. Zorg en ruimtelijke ontwikkeling hebben elkaar daarbij gevonden om proactief een antwoord te bieden op de uitdagingen die voor ons liggen. Het is de eerste keer in Vlaanderen dat gemeente- en OCMW-besturen rond dit thema op deze manier samenwerken. Dit gebeurde onder de vleugels van het unieke samenwerkingsverband Stadsregio Turnhout. Om de ouderenzorg van de toekomst te kunnen realiseren, werkten de vier gemeente- en OCMW-besturen een gezamenlijke visie uit waarbinnen (nieuwe) stadsregionale ouderenzorgprojecten in de toekomst vorm zullen krijgen. Het plan zal tevens gebruikt worden om stedenbouwkundige aanvragen voor ouderenzorgprojecten objectief te beoordelen. Speciaal voor potentiële ontwikkelaars en investeerders in zorgvastgoed werd een handleiding opgemaakt die hen wegwijs maakt in de aanpak en visie van de 4 gemeentebesturen. 5 In 2018 wordt de studie geactualiseerd. 5 https://www.stadsregioturnhout.be/ruimte-voor-ouderen-2 17

Werkingsjaar 9 Activiteit 2: Organiseren van het woonoverleg Lokaal woonoverleg (2.1.1, 2.1.2, 2.1.3, 2.2.2) Ook hier halen we de vooropgestelde doelstellingen. De woonoverleggen zijn uitgegroeid tot het forum waarop de voortgang van het woonbeleid wordt bewaakt, waar nieuwe initiatieven worden voorgesteld en afgetoetst. Daarnaast is de stuurgroep wonen ook een belangrijk forum waar nieuwe initiatieven worden afgetoetst. Daarom wordt er bij alle initiatieven nagedacht over het proces, de procedure en het product an sich. Dit houdt in dat we voor alle initiatieven een tijdsschema opmaken waarbij duidelijk is welk forum we wanneer in het proces betrekken. Agendapunten die interessant zijn voor de 4 lokale besturen worden in eerste instantie dan ook gezamenlijk besproken, dus op het conceptteam/coördinatieteam Ruimtelijke Ordening of het groot team wonen. Daarna kunnen ze doorstromen naar andere overlegmomenten, zoals een lokaal woonoverleg of een stuurgroep wonen. Uiteraard worden er ook problematieken gesignaleerd via het lokaal woonoverleg, waarbij dan telkens bekeken wordt op welk forum we dit bespreken en opvolgen. Maatwerk (lokale vertaling) is hierbij een randvoorwaarde: een algemeen uitgangspunt kan lokaal vertaald worden (bijvoorbeeld de problematiek van tweede verblijven is niet hetzelfde in elke gemeente: in Oud-Turnhout zijn er veel weekendverblijven maar in Vosselaar zijn er geen weekendverblijven. Dit heeft gevolgen op de inhoud van een heffing op tweede verblijven). Opzet is dat we gezamenlijk bespreken wat gezamenlijk besproken kan worden. Als de problematiek zich enkel voordoet in één gemeente wordt dit gemeentelijk opgevolgd via het Lokaal Woonoverleg. We hebben dit werkingsjaar minstens drie keer per jaar een lokaal woonoverleg georganiseerd per gemeente. - Beerse d.d. 26 oktober 2017, 28 november 2017, 29 maart 2018, 28 juni 2018 - Oud-Turnhout d.d. 30 november 2017, 8 maart 2018, 22 juni 2018 - Turnhout d.d. 23 september 2017, 8 december 2017, 2 maart 2018, 29 juni 2018 - Vosselaar d.d. 29 augustus 2017, 28 november 2017, 9 maart 2018, 15 juni 2018 De projectcoördinator verzorgt de inhoudelijke voorbereiding en maakt het verslag op in Beerse, Oud-Turnhout en Vosselaar. De huisvestingsambtenaar verzorgt de inhoudelijke voorbereiding in Turnhout en een consulent wonen maakt het verslag op. Sinds de integratie van de woondienst d.d. 1 januari 2018 verzorgt de projectcoördinator de inhoudelijke voorbereiding in de 4 gemeenten. De consulent wonen en de projectcoördinator verzorgen samen de verslagen van het lokaal woonoverleg. Elk lokaal woonoverleg is het forum voor permanente doorlichting en bijsturing van het lokaal woonbeleid. Gemeentelijke beleidsinitiatieven en beleidsevaluatie inzake wonen worden hier besproken. De sociale huisvestingsmaatschappijen DE ARK en Sociaal Verhuurkantoor Noorderkempen worden steeds uitgenodigd voor elk lokaal woonoverleg. In Beerse wordt ook sociale huisvestingsmaatschappij Bouwmaatschappij De Noorderkempen standaard uitgenodigd. In Turnhout krijgt ook VMSW een uitnodiging voor elk lokaal woonoverleg. De bespreking van de lopende en geplande sociale woonprojecten, in het kader van de voortgang van het bindend sociaal objectief, wordt op elk lokaal woonoverleg geagendeerd. Hiervoor werken we sinds februari 2016 met GIS. Op basis van de informatie van de sociale huisvestingsmaatschappijen werden de sociale woonprojecten in GIS getekend. Vervolgens hebben we ook verschillende themalagen toegevoegd, die interessant kunnen zijn voor een bespreking (een plan met alle gebouwen, de onbebouwde percelen, voorzieningen ). Nieuwe opportuniteiten kunnen ook eenvoudig via www.geopunt.be gevisualiseerd worden. De nieuwe werkwijze van het Procedurebesluit werd geïmplementeerd. Er werden afspraken gemaakt over de timing van het Lokaal Woonoverleg in relatie tot de BeCO. Er werden afsraken gemaakt die de rol van de het Lokaal Woonoverleg en de Colleges verduidelijken. Stad Turnhout werd middels een schrijven van VMSW d.d. 6 december 2016 uitgenodigd om een Sociaal Woonbeleidsconvenant af te sluiten. Het college besliste op 9 februari 2017 de VMSW te verzoeken een convenant op te maken voor 228 bijkomende woningen. Op 19 juni 2017 stelde VMSW voor een convenant op te maken voor 61 woningen. De gemeenteraad van Turnhout hechtte op 2 oktober 2017 goedkeuring aan de ontwerpconvenant. In Turnhout werd vervolgens d.d. 20 oktober 2017 een sociaal woonbeleidsconvenant opgemaakt tussen stad Turnhout en de Vlaamse Regering. Het sociaal woonbeleidsconvenant bevat het aantal sociale huurwoningen, nl. 61 18

sociale huurwoningen, die bovenop het bindend sociaal objectief gerealiseerd kunnen worden. Het aantal woningen in de convenant is gebaseerd op de projecten/verrichtingen die effectief in de pijplijn zitten en die minstens een schetsontwerp hebben. Binnen het toegekende aantal kan de gemeente zelf keuzes maken zodat er ook ingespeeld kan worden op opportuniteiten en de regisseursrol van de gemeente versterkt wordt. In de andere gemeenten wordt de voortgang van het bindend sociaal objectief nauwgezet opgevolgd. In elk lokaal woonoverleg is het procedurebesluit en de impact ervan op de rol van het lokaal woonoverleg en de gemeente besproken. Een volledig overzicht van de behandelde agendapunten is opgenomen als bijlage (zie 5.2). Werkingsjaar 9 Activiteit 3: Aanbieden van dienstverlening aan de burger We slagen erin om in elke gemeente op een klantgerichte manier de vragen van burgers over wonen te beantwoorden via de dienst Wonen Stadsregio Turnhout (voorheen gekend als het loket Huisvesting en het Wooninfopunt). 1. Openingsuren (3.1.1) Wonen Stadsregio Turnhout is geopend als volgt: In Turnhout: o Elke dag van 8.30 tot 12.30 uur; o Maandagnamiddag van 13.30 tot 19.30 uur; o Andere namiddagen op afspraak; In Beerse: o Elke maandag van 9.00 tot 12.30 uur; o Elke maandagnamiddag op afspraak; o Eerste maandag van de maand van 17.30 tot 20.00 uur; In Oud-Turnhout: o Elke donderdag van 8.30 tot 12.00 uur; o Elke dinsdagnamiddag op afspraak; o Eerste dinsdag van de maand van 18.00 tot 20.00 uur; In Vosselaar: o Elke woensdag van 9.00 tot 12.00 uur; o Elke woensdagnamiddag op afspraak; o Derde maandag van de maand van 18.00 tot 20.00 uur. 2. Wooninfopunt versus loket huisvesting (3.1.1) Wonen Stadsregio Turnhout In het dossier is als actie opgenomen om de bestaande openingsuren van de loketdiensten te evalueren en indien mogelijk beter op elkaar af te stemmen. Dit wordt doorlopend opgevolgd. Indien nodig worden de nodige aanpassingen doorgevoerd. In elke gemeente is er een gelijkaardige werking, met doorlopende loketuren in de voormiddag en in de namiddag is er ruimte voor afspraken, plaatsbezoeken en behandeling van woonkwaliteitsdossiers (dit laatste is specifiek voor Beerse, Oud-Turnhout en Vosselaar). Wonen Stadsregio Turnhout (voorheen gekend als Wooninfopunt in Beerse, Oud-Turnhout en Vosselaar en loket huisvesting in Turnhout) is overigens op 19

dezelfde momenten geopend als de andere diensten van hetzij de gemeente, hetzij het OCMW. Hierdoor maken zowel het Wooninfopunt als het loket huisvesting, en de loketmedewerkers, deel uit van de bestaande gemeentelijke/ocmw werking. Dit bevordert de integratie van een extern personeelslid in de organisatie: Wonen Stadsregio Turnhout is een dienst tussen andere gemeentelijke diensten. De loketmedewerkers van Stadsregio Turnhout zijn collega s van de gemeentelijke ambtenaren. We hebben ondertussen een goed georganiseerde back-up regeling waardoor we onze dienstverlening doorlopend kunnen garanderen. Door de naamswijziging is communicatie naar de burger eenvoudiger (we spreken niet meer over Wooninfopunt of loket huisvesting. Er is wel afgesproken om er in een overgangsregeling nog naar te verwijzen, aangezien het Wooninfopunt en loket huisvesting voor sommigen wel gekend was). Dit is het resultaat van een proces dat gedetailleerd is toegelicht bij activiteit 1 en dat geleid heeft tot een voorstel van samenwerkingsovereenkomst tussen stad Turnhout en de projectvereniging (zie activiteit 1 synergie-oefening ). 3. Beschikbare informatie via Wonen Stadsregio Turnhout (3.1.2, 3.1.3, 3.1.4, 3.1.5, 3.1.6, 3.1.7) We voorzien basisinformatie via Wonen Stadsregio Turnhout en hebben extra aandacht voor de zwakke doelgroepen. We hebben ervoor geopteerd om het bestaande takenpakket minstens te behouden. Inwoners kunnen dus in elke gemeente terecht voor informatie over: gemeentelijke, provinciale, gewestelijke en federale huisvestingsmaatregelen en het bijhorende dienstverleningsaanbod; huur- en verhuuraangelegenheden; sociaal huren, sociaal kopen en sociaal lenen; rationeel energieverbruik, duurzaam (ver)bouwen en duurzame energieproductie; meegroeiwonen, levenslang wonen en aanpasbaar wonen/bouwen, zorgwonen; actuele beleidsmaatregelen inzake huisvesting; woningkwaliteit en kwaliteit woonomgeving (leegstand, verwaarlozing); info over en aanvragen van de Energielening. Verder voorzien we de nodige basisinfo op de website van stad Turnhout en de website van de stadsregio. Vanuit de gemeentelijke websites wordt hiernaar doorverwezen. Elke gemeente biedt ook zelf informatie over wonen aan. Sinds 2017 maken we ook gebruik van sociale media zoals Facebook om onze dienstverlening kenbaar te maken aan de burgers. 4. Informatie, begeleiding en ondersteuning De dienstverlening van Wonen Stadsregio Turnhout beperkt zich niet tot het aanbieden van basisinformatie. De dienstverlening heeft een drievoudige insteek: Informeren. Begeleiden: Sommige burgers zien door de veelheid van premies en steunmaatregelen door de bomen het bos niet meer. Bovendien hebben sommige burgers hulp nodig bij het invullen van een aanvraagdossier en/of het vervolledigen van een dossier (opvragen documenten...). Waar nodig, nemen we deze rol op. Ondersteunen: Wonen Stadsregio Turnhout controleert de ingevulde premieaanvragen op volledigheid en stuurt deze nadien door naar de verschillende instanties. In de praktijk fungeren we als loket voor heel wat andere overheidsinstanties (waaronder Wonen-Vlaanderen, Eandis, belastingdienst...) met betrekking tot premies en de Energielening. We creëren hiermee een nabij en rechtstreeks contact met de burger, die ons ook goed weet te vinden in het verdere dossierverloop. Waar nodig nemen we een bemiddelende rol op met de premieverlenende instanties. Dit biedt voor de burger enerzijds een groter comfort. Anderzijds profiteren de andere overheden/instanties van onze buffer tegen onterechte/onvolledige aanvragen en vragen in de verdere afhandeling. Bovendien rendeert de opgebouwde expertise en vertrouwensrelatie met de andere overheden ook indirect voor de burgers. Via het loket willen we de woonsituatie van de bewoner concreet verbeteren. We sensibiliseren, informeren, adviseren, begeleiden en verwijzen mensen met vragen of moeilijkheden over kwalitatief wonen. We streven naar een zo laag mogelijke drempel, werken 'op maat' van de mensen, met bijzondere aandacht voor zwakkere groepen 20

op de woonmarkt. We proberen de gestelde vraag open te trekken, werken op maat van de bewoner en werken geïntegreerd samen. Daarom hechten we veel belang aan het afstemmen van de openingsuren op de openingsuren van de andere gemeentelijke diensten. Ook het nauwkeurig bijhouden van de klantenregistratie is waardevol en onmisbaar in onze dienstverlening. 5. Registratie (1.1.1, 1.1.3) Elke klant wordt geregistreerd via het registratiesysteem van Wonen Stadsregio Turnhout. Hiervoor maken we gebruik van het programma Woonbeheer van de firma Korazon, aangekocht in 2009. Het werd specifiek ontworpen voor woonwinkels. Een update van het registratieprogramma is nodig om het gebruiksgemak te verhogen en de workload te verminderen. Daarnaast was het programma ook technisch verouderd. In 2016-2017 hebben we geïnvesteerd in een nieuw registratieprogramma. We participeren ook actief in de opmaak van dit nieuw programma. Oplevering van dit nieuw registratieprogramma is voorzien in 2018. Het registratiesysteem is onontbeerlijk voor onze dienstverlening omdat loketmedewerkers op die manier voor elkaar kunnen inspringen. Klanten, vragen en acties worden daarom ingegeven in het programma. Jaarlijks voeren we ook statistische analyses uit zodat we onze dienstverlening en acties (en ook beleidsevaluatie) kunnen afstemmen op de noden. 6. Analyse van klanten en woonvragen (1.1.1, 1.1.3) We registreren nog steeds een hoog aantal klantencontacten. We investeren permanent om onze dienstverlening up-to-date te houden. Wonen Stadsregio Turnhout is ondertussen uitgegroeid tot een vaste waarde en wordt in elke gemeente (door ambtenaren en mandatarissen) gezien als een meerwaarde en een noodzakelijke aanvulling op de andere gemeentelijke dienstverlening. Omdat niet enkel de klant maar ook de woonvragen nauwkeurig geregistreerd worden door de loketmedewerkers, kunnen we op regelmatige basis deze gegevens analyseren. Hoewel er verschillende statistieken uit het programma gehaald kunnen worden, vergt het nog wel een bewerking in Excel om deze gegevens overzichtelijk en toegankelijk te maken. In het kader van de back-upregeling is een nauwkeurige registratie ook onmisbaar om een goede dienstverlening te kunnen aanbieden. 21

In het negende werkingsjaar werden 1.172 klanten 6 geholpen. Hierbij werden er 896 nieuwe klanten 7 geregistreerd. Gedetailleerde analyse toont aan dat het gaat om 3.234 klantencontacten 8 en 4.970 acties/vragen. Dit betekent dat elke klant ongeveer 3 woonvragen stelt. Enkele voorbeelden die dit kunnen verklaren: Het is logisch dat een persoon die een Energielening afsluit nadien ook geholpen wordt bij de aanvraag van premies. Achter de vraag voor een sociale woning kan soms een probleem van woningkwaliteit schuil gaan. Iemand die een huursubsidie wil aanvragen, moet zich ook kandidaat stellen voor een sociale huurwoning. 6 Aantal klanten: dit zijn de gezinnen waarmee we in een bepaalde periode in contact zijn gekomen; elk gezin wordt slechts 1 keer geteld over die periode. 7 Aantal nieuwe klanten: dit zijn de gezinnen in een bepaalde periode (bijv. werkingsjaar) waarmee we voor de eerste keer in contact kwamen. 8 Aantal unieke klantencontacten: dit is het aantal keer dat er een rechtstreeks contact heeft plaatsgevonden met de klant. Verrichtingen die voor de klant werden uitgevoerd, maar waarvoor geen contact heeft plaatsgevonden met de klant worden niet meegerekend. 22

Een vergelijking van de woonvragen, zoals ze geregistreerd worden in de voorbije drie werkingsjaren, toont aan dat het aantal nieuwe klanten afneemt. Overeenkomstig het achtste werkingsjaar zien we dat het totaal aantal klanten afneemt. Ook het aantal geregistreerde klantencontacten en aantal acties/vragen neemt verder af in het negende werkingsjaar. In het negende werkingsjaar werden er 896 gezinnen voor de eerste keer in ons datasysteem geregistreerd. Zij kwamen dus voor de eerste keer in aanraking met onze dienstverlening. Zo n 59% van deze nieuwe klanten komt uit Turnhout (dit is hetzelfde aandeel als het vorige werkingsjaar). Zo n 12% van onze nieuwe klanten komt uit Vosselaar. 11% van onze klanten komen uit Beerse of Oud-Turnhout. 7% komt uit een andere gemeente. Deze verdeling is overeenkomstig het vorige werkingsjaar. 23

In het negende werkingsjaar vonden in totaal 1.712 verschillende gezinnen de weg naar Wonen Stadsregio Turnhout. De analyse toont aan dat 63% van de klanten afkomstig is uit Turnhout (een procentuele stijging van 3% ten opzichte van het achtste werkingsjaar). Telkens 10 à 11% van de klanten komt uit Beerse, uit Oud-Turnhout en uit Vosselaar. 5% van onze klanten komt niet uit de stadsregio, dit is hetzelfde aandeel als het vorige werkingsjaar. Veel gezinnen kwamen meermaals in contact met de woondiensten: in totaal werden er 3.234 klantencontacten geregistreerd. We registreren hier enkel klantencontacten waarbij effectief een rechtstreeks contact met de klant heeft plaatsgevonden. 63% van deze contacten waren contacten met gezinnen uit Turnhout, 12% met gezinnen uit Beerse, 10% met gezinnen uit Oud-Turnhout en 11% met gezinnen uit Vosselaar. Deze verdeling is vergelijkbaar met de vorige werkingsjaren. 24

Het cirkeldiagram toont aan op welke werkplek de actie wordt uitgevoerd. Turnhout springt er bovenuit met 70%. De gemeenten Beerse, Oud-Turnhout en Vosselaar weerspiegelen 27% van de plaats waar de actie wordt uitgevoerd. Een uiterst klein aandeel (3%) betreft acties die uitgevoerd worden op het kantoor van Stadsregio Turnhout 9. Het grote aandeel van Turnhout kan verklaard worden door de centrale ligging van Turnhout met de ruimere openingsuren. In het negende werkingsjaar werden 4.970 woonvragen geregistreerd. We kunnen twee pieken zien, nl. oktober 2017 en periode februari/maart 2018. Ook in de vorige werkingsjaren werden dezelfde pieken/dalen vastgesteld. Traditioneel zijn de vakantieperiodes ook rustiger (kerst- en zomervakantie). 9 Het gaat hier om acties die uitgevoerd worden door de medewerkers van het Wooninfopunt en kunnen dus eigenlijk geteld worden bij de vragen die bij het Wooninfopunt worden geteld. 25

De grafiek bekijkt in detail onder welke noemer de vraag geregistreerd kan worden. De meeste vragen gaan over energie en (energie)premies, sociaal hurenen andere huuraangelegenheden. Dit is gelijkaardig aan andere jaren. Het is opvallend hoeveel vragen er gesteld worden over sociaal huren (van de in totaal 4.970 gestelde woonvragen worden er 1.313 vragen gesteld over sociaal huren, dit is 26% of 1 op 4). Dit is een belangrijk onderwerp op het team loket. Dit duidt bovendien aan waarom we het belangrijk vinden om een periodiek overleg te organiseren met onze partners. Geclusterde analyse van de woonvragen toont aan dat de geregistreerde en gestelde vragen vooral handelen over huisvesting (energie en (energie)premies), gevolgd door vragen die gesteld worden over sociale huisvesting (van de 1.313 vragen over sociale huisvesting worden er slechts 11 gesteld over sociaal kopen/lenen). Ook over leegstand en kwaliteitsproblemen en huuraangelegenheden worden veel vragen gesteld aan onze woondiensten. Het is voor ons van belang om na te gaan hoe we ons hierop kunnen organiseren. In het kader van leegstand voeren we daarom een proactieve aanpak. Deze aanpak zullen we uitbreiden naar woningkwaliteit (cf. verplicht conformiteitsattest in Turnhout en de acties rond het grijze wooncircuit in het nieuwe subsidiedossier van wonen 2018/2018). Als het gaat om vragen over sociaal huren en in het bijzonder over het inschrijven van kandidaat-huurders op de wachtlijst voor een sociale huurwoning is het voor ons van belang dat we zo efficiënt en effectief mogelijk kunnen werken, samen met onze partners (Sociaal Verhuurkantoor Noorderkempen en DE ARK). In dit kader hebben we regelmatig een overleg met deze partners om de inschrijving en de actualisatie 26

van de wachtlijsten zo efficiënt en duidelijk mogelijk kunnen aanpakken. Ook de wijziging van en de interpretatie van relevante wetgeving krijgt op dit overleg een plaats. We werken ook met een gezamenlijk inschrijvingsformulier (zie verder). Deze resultaten zijn vergelijkbaar met de resultaten van de vorige werkingsjaren. Er zijn ook burgers die niet in de stadsregio wonen maar die wel contact opnemen met Wonen Stadsregio Turnhout. Het gaat hierbij om 187 vragen die geregistreerd werden in het negende werkingsjaar. Geclusterde analyse leert dat zij vooral vragen stellen over sociaal huren (47%) en over huisvesting (27%). In mindere mate worden de andere thema s bevraagd. 7. Gezamenlijk inschrijvingsformulier Deze actie is uitgewerkt op basis van twee vaststellingen, namelijk dat er verschillende manieren zijn om je als kandidaat-huurder in te schrijven voor een sociale huurwoning en dat de inschrijvingen bij de verschillende partners vlotter zouden kunnen verlopen. In het kader van een meer klantvriendelijke en efficiëntere inschrijvingsprocedure zijn we hier als project mee aan de slag gegaan. Bijgevolg werken we sinds 2015 met een gezamenlijk inschrijvingsformulier. Met dit formulier kan een kandidaat-huurder zich inschrijven voor zowel Sociaal Verhuurkantoor Noorderkempen als voor sociale huisvestingsmaatschappijen DE ARK en Bouwmaatschappij De Noorderkempen als voor stad en OCMW Turnhout 10. De invoering van dit formulier heeft enkele belangrijke winsten gegenereerd: - Dit formulier heeft een aanzienlijke tijdswinst van 15 minuten per dossier kunnen genereren. Dit is belangrijk want de medewerkers wonen ervaren een toegenomen werkdruk voor inschrijvingen van kandidaat-huurders voor sociale huurwoningen. Dit komt duidelijk tot uiting bij de analyse van de woonvragen. - Ook de kandidaat-huurders winnen veel tijd, hierdoor is het voor hen ook eenvoudiger. - De samenwerking tussen de verschillende organisaties verloopt op het terrein vlotter, omdat we elkaar hebben gevonden op een periodiek overleg (zie verder). Om dit proces in goede banen te leiden is er periodiek overleg, het dienstoverleg sociaal wonen, gegroeid tussen de organisaties die kandidaat-huurders helpen bij de inschrijvingen. Dit zijn de volgende: 10 Het sociaal verhuurpatrimonium van stad en OCMW Turnhout is momenteel zeer klein. Beide verhuurders namen reeds principieel de beslissing om hun woningen over te dragen. De overdracht van de woningen van de stad aan DE ARK werd reeds goedgekeurd door de Gemeenteraad en Raad van Bestuur. De akte wordt momenteel voorbereid. 27

- Wonen Stadsregio Turnhout - OCMW Turnhout - Sociale huisvestingsmaatschappij DE ARK - Sociaal Verhuurkantoor Noorderkempen - Bouwmaatschappij De Noorderkempen (DNK) Er worden ook stappen gezet om in de toekomst de andere OCMW s van de stadsregio bij het overleg te betrekken. 8. Dienstoverleg sociaal wonen Op het dienstoverleg sociaal wonen wordt onze dienstverlening afgestemd op die van de partners. Het overleg heeft tot doel om op operationeel niveau expertise op vlak van (sociaal) wonen te delen en te verwerven. De partners willen op deze manier hun dienstverlening verder professionaliseren en optimaliseren. - Het gezamenlijk inschrijvingsformulier is een resultaat van dit dienstoverleg. Daarbij zijn duidelijke afspraken tussen de partners over het gebruik van dit formulier en de opvolging en terugkoppeling van inschrijvingsdossiers. Op dit overleg worden aanpassingen aan het inschrijvingsformulier besproken. - Ook de opvolging van de actualisatie van de wachtlijsten van de sociale huisvestingsmaatschappijen en het sociaal verhuurkantoor staat op de agenda van dit overleg. In het licht van de verwevenheid van een inschrijving op de wachtlijst en de toekenning van een eventuele huursubsidie of huurpremie is punctuele opvolging van de actualisatieronde cruciaal. De briefwisseling die DE ARK, DNK en SVK hieromtrent versturen, zal afgestemd worden en er zal ook verwezen worden naar de actualisatieronde van de andere partners. - De evolutie in de wetgeving, met name het kaderbesluit sociale huur, wordt op de voet opgevolgd. De partners zoeken indien nodig samen naar verduidelijking bij de interpretatie van het sociaal huurbesluit als het gaat over zaken als het aantonen van een ontwricht huwelijk, verklaringen op eer met betrekking tot het inkomen, enz. - In 2016 hebben we een voorstel van convenant opgemaakt die de praktische afspraken tussen de loketmedewerkers van de stadsregio/turnhout en de loketmedewerkers van SVK Noorderkempen verduidelijkt. Ook met DE ARK hebben we gelijkaardige weliswaar tot op heden ongeschreven afspraken. Het overleg dienstverlening sociaal wonen is samengekomen 12 september 2017, 16 november 2017, 22 februari 2018 en 14 juni 2018. Volgende punten werden besproken: - wijziging gezamenlijk inschrijvingsformulier - opvolgen van wijzigingen Kaderbesluit Sociale Huur en afspraken omtrent interpretatie - toelichting over Welzijnsonthaal: Het Welzijnsonthaal een samenwerking tussen OCMW Turnhout en CAW De Kempen - opende haar deuren in april 2017. Voortaan kan elke burger uit de regio (dus niet enkel Turnhout!) hier terecht met een Welzijnsvraag. Het Welzijnsonthaal werkt vanuit een generalistische en integrale aanpak, zo zal een welzijnsvraag steeds bekeken worden vanuit verschillende levensdomeinen (inkomen, huisvesting, gezondheid ). Indien nodig wordt er gericht doorverwezen naar andere welzijnspartners. - opening wachtregister bescheiden woningen: Vanaf 01/12/2017 is er de mogelijkheid om in te schrijven bij DE ARK op het wachtregister voor een bescheiden huur- of koopwoning. Bescheiden wonen houdt onder andere in dat er verhoogde inkomensgrenzen zijn (huurwoningen) en dat een kandidaat wel een gedeeltelijke volle eigendom mag hebben. Er is geen taalkennisvereiste en voor de huurwoningen zijn er vaste huurprijzen. De gemeenten die een project bescheiden wonen realiseren bepalen zelf de voorrangsregels inzake toewijzing. Burgers met vragen mogen doorverwezen worden naar DE ARK. - Impact Algemene Verordening Gegevensbescherming (GDPR) op samenwerking tussen partners dienstoverleg: De Algemene Verordening Gegevensbescherming, ook wel bekend als General Data Protection Regulation (GDPR), ging in voege d.d. 25 mei 2018. GDPR gaat over het beheer en de beveiliging van persoonlijke gegevens van Europese burgers. Elke organisatie moet kunnen aantonen welke persoonsgegevens verzameld worden en hoe deze data gebruikt en beveiligd 28

worden. In het kader van deze regelgeving dienen organisaties die op grote schaal (gevoelige) persoonlijke informatie verzamelen, een Functionaris voor de Gegevensbescherming (FG), ook wel bekend als Data Protection Officer (DPO) aan te stellen. Naast de aanstelling van een DPO, dient er ook een register opgemaakt te worden dat weergeeft welke informatie een organisatie verzamelt. Verder dienen er ook overeenkomsten opgemaakt te worden tussen organisaties die informatie met elkaar uitwisselen. Dit geldt uiteraard ook voor sociale huisvestingsmaatschappijen en openbare besturen. Er zijn al afspraken gemaakt om samen te komen in 2018/2019 samen te komen. Het overleg dienstverlening sociaal wonen is een uiterst zinvol overleg waarop praktische en inhoudelijke zaken besproken worden die voor elke partner relevant zijn in hun contact met de burgers. Zo ervaart elke loketmedewerker onmiddellijk een meerwaarde in zijn dagdagelijks contact met klanten van het loket die zich willen inschrijven of informeren over sociale huurwoningen. Anderzijds kunnen bepaalde problematieken besproken worden en doorvloeien naar de beleidsmedewerkers, waardoor er ook op beleidsniveau initiatieven kunnen genomen worden of verduidelijking gevraagd kan worden. We willen dit overleg in stand houden. 9. Artikels (3.2.1, 3.3.3, 4.2.1) Er worden artikels, op eigen initiatief of op vraag van de gemeenten, opgemaakt en verspreid via de gemeentelijke infokanalen. Daarnaast worden er artikels voorbereid via het team loket. Op dit overleg zijn de medewerkers van het loket van Wonen Stadsregio Turnhout aanwezig. Dit zorgt voor de nodige afstemming tussen de verschillende gemeenten. In bijlage kan u een overzicht vinden van de gepubliceerde artikels over wonen (zie bijlage 5.4). In 2017 hebben enkele medewerkers van de stadsregio een opleiding over Facebook gevolgd. Dit medium wordt ingezet wanneer we burgers willen bereiken (bijvoorbeeld voor verbouwbeurs of infoavond Zorgeloos Verhuren ). 10. Nieuwsbrief (3.3.1) Halfjaarlijks maken we een nieuwsbrief op voor het middenveld. Dit werkingsjaar hebben we een nieuwsbrief verspreid in december 2017 en in de zomer van 2018. De titels van de artikels die aan bod kwamen in de nieuwsbrief wonen, verstuurd in december 2017: o Lancering nieuwe naam: Wonen Stadsregio Turnhout o Aanpasbaar bouwen o Gewijzigde voorwaarden energielening o Infoavond voor verhuurders o Nieuwe openingsuren huurdersbond Turnhout De titels van de artikels die aan bod kwamen in de nieuwsbrief wonen, verstuurd in de zomer van 2018: o Subsidies voor wonen van Wonen-Vlaanderen en Provincie Antwerpen o Energielening - voor iedereen tot eind 2018 o Op zoek naar een goedkoper energiecontract? Sta stil bij de jaarlijkse vergoeding o Verplicht conformiteitsattest Turnhout 11. Infoaanbod (3.3.2) Indien relevant kunnen we een overzicht aanbieden van het infoaanbod via de website van Stadsregio Turnhout. In het negende werkingsjaar werden onze eigen initiatieven via de website verspreid ((ver)bouwbeurs en infoavond voor verhuurders in Turnhout). 12. Infomomenten (3.3.2) Overeenkomstig de aanpak bij opmaak en verspreiding van artikels, worden er infomomenten georganiseerd door het team wonen. Dit kan zowel op eigen initiatief als 29

organisator, als op vraag van een gemeente of externen of als gastspreker. In 2016 hebben we een demowoning aanpasbaar bouwen gebouwd. Deze demowoning meet 4m op 8m, ziet eruit als een gewone woning en toont de principes van aanpasbaar bouwen. In het negende werkingsjaar hebben we deze demowoning doorheen de stadsregio laten reizen: ze werd opgesteld in Vosselaar (september 2017), in Turnhout (oktober 2017) en in Oud-Turnhout (januari 2018). De demowoning was vrij toegankelijk maar we vonden het ook belangrijk om tegelijkertijd een aantal infomomenten te organiseren zodat geïnteresseerden ook meteen antwoord kregen op hun vragen. In Vosselaar en Oud-Turnhout werden er telkens 2 infomomenten georganiseerd (namiddag en avond). In Turnhout werd de demowoning opgesteld voor de verbouwbeurs. Hierbij was het mogelijk om doorlopend vragen te stellen. Op 20 maart 2018 hebben we een infoavond georganiseerd voor verhuurders: Zorgeloos Verhuren (zie activiteit 7). De infoavond stond in het teken van woningkwaliteit. Toekomstgericht wordt er heel wat verwacht van (potentiële) eigenaar-verhuurders. De gemeenten van de stadsregio vinden het belangrijk dat de bestaande huurwoningen verhuurd kunnen worden en willen eigenaars ondersteunen bij het verhuren van hun woning. Het was een geslaagde infoavond met zo n 100 aanwezigen. Op de infoavond waren aanwezig: Sociaal Verhuurkantoor Noorderkempen: verhuren via SVK WEB vzw: Sociale Energie Efficiëntie Projecten Goed Plan: een ontzorgingsproject voor verhuurders die energiezuinig willen renoveren (zie verder) Wonen Stadsregio Turnhout: woningkwaliteit en energienormen, premies en steunmaatregelen en de Energielening 30