Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw Jaarlijkse Monitoring van de Kwaliteit van de Varkensoormerken 1 september 2013 31 augustus 2015 1
Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Inhoud van de monitoring... 3 3 Conformiteit... 4 3.1 Visuele Controle... 4 3.1.1 Inleiding... 4 3.1.2 Resultaten... 4 3.1.3 Bespreking non-conformiteiten... 5 4 Marktverdeling... 6 5 Klachtmeldingen... 7 5.1 Inleiding... 7 5.2 Levering... 7 5.3 Kwaliteit... 8 6 Leveringstermijnen... 8 6.1 Inleiding... 8 6.2 Resultaten... 9 7 Samenvatting... 10 2
1 Inleiding Het gamma beschikbare varkensoormerken voor varkens bestaat uit M6 van Merko, Sanyfix van Metagam, Porcitag van Allflex, MS Tag en MS Tag Little van Schippers. Sanyfix, MS Tag en MS Tag Little bestaan in drie verpakkingsvormen: op kaart, op ketting/strip of los verpakt. Tabel 1 Erkende oormerktypes Oormerktype Leverancier Nummer erkenning Datum start verdeling M6 Merko SVD 55 2002 Sanyfix Metagam SVD 65 2010 Porcitag Allflex SVD 36 2011 MS Tag Schippers BE 421 2011 MS Tag Little Schippers BE 242 December 2014 Slachtclip Hut Hut BE 261 Januari 2015 Teneinde de verhouding prijs/kwaliteit regelmatig te toetsen werd een systematische monitoring opgezet. Deze informatie moet de varkenshouders helpen in het maken van de juiste beslissing op het vlak van prijs/kwaliteit. Het huidig verslag is van toepassing voor de periode van 1 september 2013 tot 31 augustus 2015. Tabel 2 Overzicht monitoring-jaren Periode Jaar van de monitoring 1 aug 2010 31 aug 2011 Jaar 1 1 sept 2011 31 aug 2012 Jaar 2 1 sept 2012 31 aug 2013 Jaar 3 1 sept 2013 31 aug 2014 Jaar 4 1 sept 2014 31 aug 2015 Jaar 5 In jaar 1 werd ervoor gekozen om het monitoringjaar 1 maand langer te laten duren naar analogie met de runderen. Op die manier komt het monitoringjaar overeen met het kwaliteitsjaar binnen de unit I&R van DGZ met als gevolg dat resultaten gemakkelijker gecombineerd kunnen worden. 2 Inhoud van de monitoring In Tabel 3 wordt de inhoud van de jaarlijkse monitoring weergegeven. Tabel 3 Inhoud van de monitoring Item Conformiteit Marktverdeling Klachtmeldingen Leveringstermijnen Beschrijving De conformiteit van de oormerken wordt steekproefsgewijs geëvalueerd. Dit gebeurt aan de hand van een visuele controle. Marktverdeling van de oormerken. Klachtmeldingen m.b.t. de levering of kwaliteit van de oormerken worden bijgehouden en indien nodig overgemaakt aan de leverancier. Voor alle bestellingen wordt gecontroleerd of de contractueel vastgelegde leveringstermijn wordt nageleefd. 3
3 Conformiteit 3.1 Visuele Controle 3.1.1 Inleiding Alle oormerktypes werden aan een visuele controle onderworpen. Bij de beoordeling werd rekening gehouden met het feit of de gecontroleerde punten al dan niet vermeld staan in de nationale wetgeving (KB 15 februari 1995). Indien dit niet het geval is, worden deze punten gezien als een meerwaarde voor het oormerk, maar worden niet noodzakelijk geacht. 3.1.2 Resultaten De resultaten van de visuele controles staan voor alle oormerktypes vermeld in Tabel 4. Er werden drie non-conformiteiten vastgesteld t.o.v. de voorwaarden die vermeld staan in de nationale wetgeving. Dit betrof de oormerktypes MS Tag (zie 3.1.3.4) en MS Tag Little (zie 3.1.3.4). Verder werden een aantal non-conformiteiten vastgesteld betreffende de extra elementen (buiten wetgeving). Tabel 4 Resultaten van de visuele controle per oormerktype (geldig voor monitoringjaar 4 en 5) Onderwerp M6 Sanyfix Porcitag MS Tag MS Tag Little Slachtclip Hut Inscripties 4 alfanumerieke karakters van de verkorte + + + + + + beslagcode op het mannelijk plaatje** 6 cijfers van het volgnummer (te beginnen bij 1 ) + + + - - N.v.t. op het mannelijk plaatje Nummer van de erkenning op zowel het mannelijk + + + + - + plaatje als het vrouwelijk plaatje** Vermelding van lotnummer / productiemaand en - +/- -/- +/+ -/- -/- -/- jaar op mannelijk of vrouwelijk plaatje vermelding van firmanaam / oormerktype op -/- -/- +/- -/- -/- -/- mannelijk of vrouwelijk plaatje Kleur Oormerkplaatjes* + + + + + + Inscriptie + + + + + + Vormgeving Vorm van de verbindingspen moet bij voorkeur + + + + + N.v.t. conisch zijn Punt moet scherp en hard zijn + + + + + + Oppervlakte plaatjes moet glad zijn +- +- + + + + Verbindingspen moet rond zijn + + + + + + Er mogen geen gietranden op oppervlak van de plaatjes aanwezig zijn +- +- + + + + * Conform vermeldingen in Nationale wetgeving (KB 1 juli 2014) ** Bij slachtclips zijn deze gegevens enkel nodig op de vrouwelijke zijde. + = goed, +- = matig, - = onvoldoende 4
3.1.3 Bespreking non-conformiteiten 3.1.3.1 M 6 (Merko) De productiemaand, de firmanaam en het oormerktype worden niet vermeld op het oormerk. Er werden kleine gietranden vastgesteld op het beslagoormerk, waardoor het plaatje niet helemaal glad was. Dit zijn geen vereisten in de nationale wetgeving. Figuur 1 Mannelijk plaatje M6 Figuur 2 Vrouwelijk plaatje M6 3.1.3.2 Sanyfix (Metagam) Het lotnummer, de productiemaand, de firmanaam en het oormerktype worden niet vermeld op het oormerk. Dit zijn geen vereisten in de nationale wetgeving. 3.1.3.3 Porcitag Het oormerktype wordt niet vermeld op het oormerk. Dit zijn geen vereisten in de nationale wetgeving. 3.1.3.4 MS Tag Het lotnummer, de productiemaand, de firmanaam en het oormerktype worden niet vermeld op het oormerk. Dit zijn geen vereisten in de nationale wetgeving. Het volgnummer van MS Tag bestaat uit 8 cijfers in plaats van 6. Dit is niet conform de nationale wetgeving. De oorzaak hiervan is dat de 2 voorloopnullen die in Sanitel aanwezig zijn, verkeerdelijk door DGZ werden doorgegeven aan de leverancier om op het oormerk te bedrukken. Figuur 3 Volgnummer met 8 cijfers 3.1.3.5 MS Tag Little Het lotnummer, de productiemaand, de firmanaam en het oormerktype worden niet vermeld op het oormerk. Dit zijn geen vereisten binnen de nationale wetgeving. Het volgnummer van MS Tag bestaat uit 8 cijfers in plaats van 6 (zie Figuur 4). Dit is niet conform de nationale wetgeving. Hierbij ligt oorzaak zoals bij MS Tag oormerken bij het feit dat de 2 voorloopnullen die in Sanitel aanwezig zijn, verkeerdelijk door DGZ werden doorgegeven aan de leverancier om op het oormerk te bedrukken. 5
Daarnaast is ook het erkenningsnummer dat op het vrouwelijke deel van MS Tag Little staat vermeld, foutief. Dit is niet conform de nationale wetgeving. Figuur 4 Volgnummer met 8 cijfers 3.1.3.6 Slachtclip Hut Figuur 5 Foutief erkenningsnummer Het lotnummer, de productiemaand, de firmanaam en het oormerktype worden niet vermeld op het oormerk. Dit zijn geen vereisten in de nationale wetgeving. 4 Marktverdeling Onderstaande cijfers betreffen de gegevens van beslagoormerken die in Vlaanderen verdeeld werden tijdens de verschillende monitoringjaren (zie Tabel 5). Tabel 5 Totaal aantal verdeelde beslagoormerken tijdens de 5 monitoringjaren (Vlaanderen) Beslagoormerken 2010 2011 13.478.650 (12.441.830*) 2011 2012 12.342.900 2012 2013 12.574.600 2013 2014 13.035.550 2014 2015 13.260.800 * Resultaten voor een periode van 12 maanden i.p.v. 13 maanden (zie Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.) Naast de beslagoormerken, werden ook 987.985 slachtclips (vanaf januari 2015) verdeeld. Figuur 6 toont de marktverdeling per jaar voor de beslagoormerken in Vlaanderen. Figuur 6 Marktverdeling (%) per jaar voor beslagoormerken in Vlaanderen 6
In 2010-2011 nam M6 94 % van de markt in en Sanyfix 6 %. De verdeling van MS Tag is opgestart in 2011. Het marktaandeel van dit oormerk is sindsdien sterk toegenomen ten nadele van M6. MS Tag Little is op de markt sinds december 2014 en heeft sindsdien reeds een marktaandeel van 15 % ingenomen. Er zijn drie verschillende verpakkingsvormen mogelijk: op kaart, ketting/strip of los verpakt. In 2014-2015 werden de meeste oormerken (66 %) nog steeds op kaart verdeeld, gevolgd door 23 % los verpakt en 11 % op strip/ketting (hoofdzakelijk MS Tag). 5 Klachtmeldingen 5.1 Inleiding Klachten worden in de meeste gevallen geregistreerd naar aanleiding van reacties van de veehouders. In bepaalde gevallen gebeurt dit naar aanleiding van interne controles bij DGZ. Klachten worden telefonisch of schriftelijk ontvangen en onmiddellijk geregistreerd in een intern systeem. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen individuele klachten (van toepassing op één veehouder) en algemene klachten (van toepassing op een groep van veehouders). Indien het nodig wordt geacht, wordt de klacht geëscaleerd naar de leverancier. Tabel 6 Overzicht van het aantal en type klachten per oormerktype Type Subtype Merko Metagam Allflex Schippers TOTAAL Levering Niet geleverd (binnen de 1 / 3 2 / 0 2 / 2 5 / 5 termijn) Verkeerd geleverd 1 / 0 2 / 5 3 / 5 Onvolledig geleverd 5 / 2 5 / 2 10 / 4 Kwaliteit Andere m.b.t. kwaliteit 3 / 1 3 / 3 0 / 1 3 / 18 9 / 23 Overige 0 / 1 0 / 1 2 / 2 2 / 4 TOTAAL 10 / 7 3 / 3 2 / 2 14 / 29 29 / 41 Op 9 juli 2013 werd overgeschakeld naar een nieuw intern systeem waarin o.a. de klachten worden geregistreerd. T.e.m. 8 juli 2013 werden de klachten in een ander systeem geregistreerd. Omwille hiervan werden in monitoringjaar 3 slechts de klachten van 1 september 2012 t.e.m. 8 juli 2013 opgenomen. De resterende klachten van dit monitoringjaar (9 juli 2013 31 augustus 2013) werden opgenomen in monitoringjaar 4. Dit heeft als gevolg dat in monitoringjaar 4 de klachten van een tweetal extra maanden werden opgenomen. In totaal werden in jaar 2013-2014 en 2014-2015 resp. 29 en 41 klachtendossiers geregistreerd betreffende varkensoormerken (of materiaal) van de leveranciers, tegenover 23 in 2012-2013. Het grootste deel van de klachten had betrekking op de leverancier Schippers. 5.2 Levering Niet geleverd (binnen de termijn) Met de leveranciers is contractueel een termijn vastgelegd waarbinnen de pakketten vanuit de fabriek moeten verzonden worden. Daarbij wordt nog een marge gerekend voor de verzending door post of koerier. Is na deze periode een pakket nog niet toegekomen, en reageert een veehouder hiervoor bij DGZ, dan wordt hiervoor een klacht niet geleverd (binnen de termijn) geregistreerd. Na 7
het doorlopen van een interne procedure wordt beslist de oormerken al dan niet onmiddellijk opnieuw te bestellen. Van de in totaal 10 klachten van dit type was de oorzaak in 2 gevallen het verlies van een pakket tijdens de verzending (met de post of koerierdienst). In 1 van de 10 gevallen werd de oorzaak toegeschreven aan een fout bij de koerierdienst. Bij de resterende gevallen lag de oorzaak bij de leveranciers (Allflex, Merko en Schippers). Verkeerd geleverd Er werden 8 klachtendossiers opgemaakt omtrent het verkeerd leveren van pakketten. In 2 gevallen lag de oorzaak bij DPD, in 6 gevallen bij Schippers. Onvolledig geleverd Van de 14 klachten van dit type lag in 7 gevallen de oorzaak bij Schippers, in 5 gevallen bij Merko en in 2 gevallen kon de oorzaak niet geduid worden. 5.3 Kwaliteit Er werden 32 klachten opgemaakt m.b.t. kwaliteit (1 Allflex, 4 Merko, 6 Metagam en 21 Schippers). Bij Schippers ging het in de meeste gevallen om het oormerktype MS Tag Little, dat niet geschikt bleek te zijn voor het plaatsen bij oudere biggen. De leverancier heeft in die gevallen een gratis nieuwe bestelling van MS Tag voor de veehouders voorzien. 6 Leveringstermijnen 6.1 Inleiding Bestellingen van veehouders komen bij DGZ terecht via post, per fax, e-mail of via Veeportaal. Deze bestellingen worden automatisch gegroepeerd per oormerktype (M6, Sanyfix, Porcitag, MS Tag en MS Tag Little). Tangen en pinnen worden individueel of samen met de oormerken besteld. De gegroepeerde bestellingen worden dagelijks overgemaakt aan de leverancier. De grootte van deze bestellingen verschilt sterk naargelang oormerktype en model. Eén bestelling van DGZ naar de leverancier bevat meestal meerdere bestellingen van verschillende veehouders. Wanneer een dergelijke gegroepeerde bestelling bij de leverancier wordt geplaatst, stuurt de leverancier aan DGZ een ontvangstbevestiging. Wanneer de bestelling vertrekt uit de fabriek, stuurt de leverancier een verzendbevestiging naar DGZ. Tabel 7 toont een overzicht van de contractueel vastgelegde termijnen voor het versturen van ontvangst- en verzendbevestigingen. De termijn voor de ontvangstbevestiging betreft het aantal werkdagen tussen plaatsing van de bestelling en de verzending van de ontvangstbevestiging. De termijn voor de verzendbevestiging betreft het aantal werkdagen tussen de ontvangstbevestiging en de datum van vertrek van de bestelling uit de fabriek (zoals meegedeeld door de leverancier). De voorafgaande termijn voor de registratie van de bestelling (door DGZ) en de termijn nadien voor de verzending van het pakket (door de post of koerierdienst) zit niet vervat in de vermelde termijnen. 8
Tabel 7 Overzicht contractueel vastgelegde termijnen voor ontvangst- en verzendbevestiging (werkdagen) Bestelling Ontvangstbevestiging Ontvangstbevestiging Verzendbevestiging Bestelling Verzendbevestiging Merko 1 10 11 Metagam 1 10 11 Allflex 1 10 11 Schippers 1 10 11 6.2 Resultaten In onderstaande resultaten zijn de gegevens van jaar 2013-2014 en 2014-2015 samen genomen, omdat er nagenoeg geen verschil was tussen beide monitoringjaren. Merko en Metagam komen bij 100 % van de bestellingen de contractueel afgesproken leveringstermijn na, Schippers bij 99 % en Allflex bij 93 % van de bestellingen. Afgezien van deze contractueel afgesproken termijn kunnen er tussen de leveranciers echter ook nog behoorlijke verschillen vastgesteld worden. Figuur 7 toont een overzicht van het percentage van de bestellingen waarvoor binnen een bepaald aantal dagen de verzendbevestiging verstuurd wordt. Figuur 7 Overzicht van het % bestellingen waarvoor de verzendbevestiging binnen een bepaald aantal dagen na het plaatsen van de bestelling verstuurd wordt De grafiek toont dat bij de firma Metagam voor 85 % van de bestellingen de verzendbevestiging nog dezelfde dag verstuurd wordt. Bij Merko en Schippers verloopt het versturen van de verzendbevestiging gespreid en grotendeels binnen de 6 werkdagen. Allflex loopt duidelijk achter op de andere leveranciers. 9
7 Samenvatting De gegevens en resultaten van deze monitoring zijn van toepassing op de oormerken van de firma Merko (M6), Metagam (Sanyfix), Allflex (Porcitag) en Schippers (MS Tag en MS Tag Little). In een eerste gedeelte werd de conformiteit (Hoofdstuk 3) van de oormerken geëvalueerd a.d.h.v. visuele controles. Er werden drie non-conformiteiten vastgesteld t.o.v. de voorwaarden die vermeld staan in de nationale wetgeving. Dit betrof de oormerktypes MS Tag (voorloopnullen in volgnummer) en MS Tag Little (voorloopnullen in volgnummer en foutief erkenningsnummer). In een tweede gedeelte werd de marktverdeling berekend (Hoofdstuk 4). In totaal werden 13.260.800 beslagoormerken verdeeld tijdens het derde monitoringjaar. In 2010-2011 nam M6 94 % van de markt in en Sanyfix 6 %. De verdeling van MS Tag werd opgestart in 2011. Het marktaandeel van dit oormerk is sindsdien sterk toegenomen ten nadele van het oormerktype M6. MS Tag Little is in december 2014 op de markt gekomen en heeft sindsdien reeds een marktaandeel van 15 % ingenomen. Er zijn drie verschillende verpakkingsvormen mogelijk: op kaart, ketting/strip of los verpakt. In 2014-2015 werden de meeste oormerken (66 %) nog steeds op kaart verdeeld, gevolgd door 23 % los verpakt en 11 % op strip/ketting (hoofdzakelijk MS Tag). In een derde gedeelte werden de klachtmeldingen m.b.t. levering en kwaliteit van de oormerken beschreven (Hoofdstuk 5). In totaal werden in jaar 2013-2014 en 2014-2015 resp. 29 en 41 klachtendossiers geregistreerd betreffende varkensoormerken (of materiaal) van de leveranciers, tegenover 23 in 2012-2013. Het grootste deel van de klachten had betrekking op de leverancier Schippers. Het ging hierbij vooral om het oormerktype MS Tag Little, dat niet geschikt bleek voor het plaatsen bij oudere biggen. De leverancier heeft in deze gevallen een gratis nieuwe bestelling van MS Tag voor de veehouders voorzien. Tenslotte werd voor alle bestellingen gecontroleerd of de contractueel vastgelegde leveringstermijn werd nageleefd (Hoofdstuk 6). Merko en Metagam kwamen bij 100 % van de bestellingen de contractueel afgesproken leveringstermijn na, Schippers bij 99 % en Allflex bij 93 % van de bestellingen. Afgezien van deze contractueel afgesproken termijn kunnen er tussen de leveranciers echter nog behoorlijke verschillen vastgesteld worden. Bij de firma Metagam wordt voor 85 % van de bestellingen de verzendbevestiging nog dezelfde dag verstuurd. Bij Merko en Schippers verloopt het versturen van de verzendbevestiging gespreid en grotendeels binnen de 6 werkdagen. Allflex loopt duidelijk achter op de andere leveranciers. 10