'Niemandbeseftdat ' ilener$eotune vyrru o I I meuwe auto - industrie is' I I Voor meeste beleidsmensen zijn windmolens nog altijd iets groens en alter- natiefs. Maar, zo analyseert Frank Coenen, topman van Belwind, het grootste ] Belgische actieve windpark: "Dit is een grote=industriële sector in oprichting," Luc HUysMANs, ForocRAFlE THoMAS LEcRÈvE at u nu pas het allereerste grote interview leest met Frank Coenen, is geen toeval. De Zonhovenaar en zijn mewerkers hebben er een paar helse jaren op zitten, waarin ze Belwind redn uithet faillissementvan Nerlandse moer Econcern en het fi nanciern in volle bankencrisis. Tussen concessieaanvraag en financiering lagen amper 3,5 jaar. Ondanks het onverwachte faillissement van moerbedrijf Econcern, dat werd opgevangen door intre van onr anre Colruyt en Participatiemaatschappij Vlaanren (PMV). Zestien maann later was het park operationeel. Daardoor werd Belwind begin dit jaar in éen klap het grootste hemieuwbare-energiebedrijf van België, en intussenwordt er gewerkt aan Belwind II en zuster Northwind. Op plechtige ijkpunten na - concessie,vergunning eerste steen, ofêciële opening - werd er niet gecommuniceerd. Coenen is nochtans een bevlogen advocaat voor zijn zaak. Tijfrs het gesprek *Alleen al doorhet welslagenvan Belwind,hebben we geloofinraardigheidvan Bel$ë als investeringsland doen stijgen" staat hij meermaals op, wanlt rond tafel, maakt aantekeningen en schetsen. "Heb je gemerk dat ik geen pleidooi hou voor alternatieve energie, maar voor welvaart? Die kunnen we, zoals we nu bezig zijn, nooit in stand houn. Iereen spreekt erover; ik probeer er iets aan te doen." Coenen is overigens geen familie van zijn naamgenoot, die Tessenrlo Chemie leidt. "Al kregen we, zeker in beginperio van het e-maildjdperk, weleens elkaars elektronische post binnen. Dus we kennen elkaar wel." Maar die anre Frank Coenen is CEO van eenvan 'Vijftien bedrijven die vinn dat winnergie te duur is. Terwijl ze eigenlijk gewoon een herverlingvan die kosten willen, en hun factuur door iemand anrs willen laten betalen". Investering De Belwind-topman woont al vijfjaar in week geschein van zijn gezinhíj in Knokke, zij inzonhoven. De inrichtingvan een nieuwhoofdkrvartier, op een steenworp van het station van Leuven, moet dit najaar klaar zijn. Net zo goed zal Coenen veel aan kust te vinn zijn. "Watwe eigenlijk doen, is een elektriciteitscentrale bouwen die kan concurreren met klassieke energie. En die by the way groen is. Daarnaast bouwen we een industrie op die in belang kan wedijveren met automobielsector." "Duitsland heeft dat al langer begrepen, Frankrijk nu ook. Eenvan hoofd- ) 92 TsAUGUSTUS 2OII W\{W.TRENDS,BE
:..r,
ENERGIE MENSEN > r steun.in Duitsland heeft overheid ervoor gekozeneen hogere subsidietoe te kennen,maar voor een kortere perio. Het gevolg zal zijn dat hun windmolens sneller zullen ziin afgeschreven, en met gelijke wapens kunnen concurreren met grijze energie. "Denk niet dat wij megarenmenten boeken. De ferale energieregulator CBJG vindt 15procent op geïnvesteerd vermogen een normale verhouding. Maar we zitten wel met een investering in het midn van zee,met een terugverdientijd van twaalf jaar. Als alles goed gaat - geen extra kosten, geen technischemankementen, elektriciteitsprijs die stijgt zoals wij verwachten - dan hoop ik een bedrijfsrenment van 8 of 9 procentte kunnenbienaanmïn aanelhours.dan moet je al Colruyt TRENDS.Maar u lrrijgt net zo goed sub- heten,of PMVof DEME, omhieringeld te willen pompen. Ik nk niet dat sidies als automobielindustrie. FRANK"FIet échte probleem Bayersof BASF'svan zewereld investeren bij ze renmenten.al zijn ze van kostprijs van offshorewindmolens is dat België ervoor heeft gekozen zeerwelkom." om geenbeslissingte nemen in verling van die kosten.elke verbruiker Toó is winnergie op zee duur. U bent draagtzelfmeerkosten:3,5tot 7 euro per megawatt zelfs duurr dan kernper megawatt, terwijl een gemidld energie. gezin volgens ferale energieregu- CoENEN."Kijk naar feiten: in 2004 is lator CREG 3,5 tot 6 megawatluur ver- heel het subsidiemechanismebeslist.de bruikt per jaar. Voor eenkleine verbrui- prijs van groenestroomcertificaten ker kost die hernieuwbareenergiedus werd toen vastgelegdop 107 euro voor een paar euro extra, maar voor grote eerste216megawatt,en 90 euro voor megawattsdaarboven.daar is sindsverbruikers li5 dat anrs. hoge dien geeneuro of megawattbijgekomen. voor waarschuwingen die "Al prijzenvan offshore komen van De inkomsteq via gïoenestroomcerferatievan grootverbruikers Febeliec tificaten zijn al jaren bekend. Het enige en chemieferatieessenscia.voor wat veranr,ziln onze kosten: alle duilijkheid: die zijn niet tegen winnergieop zee.watzijwilleq is een anreverling. Kort gezegd:ze willen rekeningdoorschuivennaar allelen van Voka en Unizo." criteria om daar eenconcessiete krijgen, is vraag hoeveelwerkgelegenheir wordt gecreëerd,en hoeveelfabrieken er worn gebouwd. Het gaat over bouw van elektriciteitscentrales.onze economie heeft die broodnodig, want daarinis laatstetientallenjarente weinig geïnvesteerd.molens die twintig j aar draaien,dat betekent:machinesdie worn gebouwd, geïnstalleern onrhoun. Door CG (ex-pauwelstrafo), Fabricom,CMI, HansenTransmissions, noem maar op. C-Power investeert 1,2 miljard euro, Belwind en Northwind samen2,lmiljard.is er iemandopbeleidsniveau die begrijpt dat dit grootste investeringisinbelgiëvan jonpte tien jaar? En in tegenstelling tot automobielfabrieken is dit allemaal privégeld." Die grote bedriiven vtezen gevolgen vooí onze concurrentiekracht. "Een zeewindmolenparkkost nagenoegevenveelin Duitsland, het Verenigd Koninkrijk of België, met zowat hetzelfrenment.maar al onzebuurlann plannen, ook in verhouding tot bevolking méér windmolenparken dan wij. Welke concurrentiepositiewordt hier dus verzwakt? "Relatief bekeken krijgen wij zelfs min94 lsaugustus 2OII WWW.TRENDS.BE 'Wewétendatwind goedkoperzai worn.hetis enigetechnologie die dat inherent ínzrchheeff' machineszijn duurr geworn, het personeel, inxering,...dus eigenlijk is er sowiesoal eenintrinsieke besparingvan 15procent. "Maar ik ken studies,waarin operationele kosten van offshorewind worn vergelekenmet nieuwe Finse nucleaire centrale.daar zal kernenergie 35 euro per mega\mattkosten, en wind zit ongeveerrond 40. Weliswaar is dat gerekendzonr eventueleextraveiligheidsinvesteringen na Fukushima. Bovendien weten we dat wind goedkoper zal worn. Het is enige technologie die dat inherent in zich heeft. De molensop Belwind II zullen 15procent meer productie genererendan die op Belwind I. Daarmee maken we grotere diepte en lagere prijs van groenestroomcertificaten (90 euro voor Belwind II) goed." U bent nu kandidaat voor zeven en laatste concessie die na zomer wordt toegewezen. Is het daarna finitiefgedaan? CoENEN."Dat nk ik niet. De huidige parken zijn allemaal in het noorn van onze kust. Dat kan wellicht ook aan westkant. Ik weet dat er een onrzoek bezig is, ook om uit te zoekenin welke mate scheepvaarten visserij worn gehinrd.dat er nogwindmolenparken komen, lijkt me zeker. "Er is jongstejaren niet meer in elektriciteitscentrales geïnvesteerd,en maatschappijwil geensteenkoolcentralesmeer,en liefst ook geengas,laat staan in eennieuwe nucleaire centrale.en dus hebbenwediewindmolensop zeeabsoluut nodig.belgiëis fundamenteelimporteur van elektriciteit." Maar wind bliift onvoorspelbaar. Als het niet waait, levert u geen stroom. "ETzullen dus nog extra importen exportlijnen moetenbijkomen. Maar eigenlijk wordt vergelijking fout gemaakt.een kerncentrale kan je niet uitzetten,eenwindmolenheefthettegengestelvoorel.wij kunnen onzeproductie stilleggen in 8 seconn,wat flexibiliteit van het net verhoogt. "Natuurlijk je kunt niet producerenzonr wind. Maar dat is een probleem van portfoliomanagement.het onrhoud
(48) FRANKCOENEN "Heb je geen pleidooi olternotieve mqdrvoof. Getrouwd, tweezonen ' Rechten aanuniversité NamurenaanKULeuven, M B Aa a nh E CS a i n t - L o u i s in Brussel. KBC(international trainee), CEOInternational Professional Paints, Seghers Engineering (legalentrepreneur), Sibeco (CFO),BiÍfaWaste Chemicals (business Services velopment director), Belwind (CEO) en Northwind. Me-eigena (5O/50) ar InControl, dataanzevenwindmolenparken heeftgebouwd. Lidadviesraad Royal Haskoning, bestuurr ODE Vlaanren, liddirectiecomité BOP(feratie offshore-elektriciteitsproducenten) Vrijetijd:skiën, zeilen, f ietsen. van eenklassieke centralewordtook eeor_ ganiseerd.regelmatigvalt er plotseling een centrale uit, en dat wordt oro_ bleemloosopgevangen. Wel, wii kondigen al dagenvan tevoren aan Àoeveel megawatt we op dag X of y nken te zullen produceren,en 24 :uurop voorhandwetenwe dat bijna perfect.'. Ergert u zich aan het beleid? coenen."ikvind politiek nogaltijd geen vieswoord, alsu datbedoelt.ltnaarik heb in mijn jeugd altijdbeleidgezienvanmensenmet staatsinzicht.dat heeft me sete_ kend.die realiseern zakenomda-tdie een hoger goed waren voor gemeenschap:rioleringen.snelwegen. Mijn var Omer was een universiteitsprof. maar ook bezigmet beleid.hij is auditeurbij Raad van Stategeweest,provinciegriffier van provincie Antwerpen, en een tijdlang kabinetschefvanléo Tinmans,Wilfried Martens,RikaDe Backer, Jos Chaberten RenaatVan Elslanr. Hij heeft mee een aantalintercommunalesopgericht,omdat dat toen zin_ nigwas en in hetbelangvanonsaller wel_ Ïaart. "Onze beleidsmakersmaken zich nu somshopeloosbelacheliik.toen ik stijds werd benarddooieconcern,steln die vra ag:doetzich daf wel, investeren in België?En dan nog investeren in offshorewindparkenin eálsietal leen al doorhetwelslagenvanbelwind,hebben we geloofivaardigheidvan België als investeringslanddoen stíjgen. die geloofivaardigheidmoeten we koesteren. Als overheid nu opnietrw alle regelsgaatwijzigen,terwijl we nogaltijd zonr regeringzitten...is dat enkel om vijftien bedrijvente plezieren.,, Wat vindt u van het Vlaams Energiebedrijf? Dar ging ooir Elecrrabel beóncurreren, maar gaat nu advies geven over energiebesparing. CoENEN."Die discussieheb ik niettot in tailsgevolgd.is eenenergiebedrijf zinnig? Ja. Moet overheid dat doen? Neen.Ze heeft eenvehikelom te zorgen dat anreinvesteerrsdat doeni PMV. Die kan een excellentekatalvsator zijn "Kijk naar EuropeseCentraleBank. Die heeftop eenbepaaldogenbiik strategische keuze gemaakt om in offshore te investeren.ze heeftveelparken moge_ lijk gemaakt,door een rol te spelen als financier,zonrdaaromin hei kaoitaal te zitten. De overheidkan diezelfáerol spelen." Wat kan zo'n overheidsbedrijf concreet doen? "Een Vlaamsenergiebedrijfdat echt zelf stroom wil maken, heeft geen zin, maar misschien is het wel lr"rr1urdig om activa te bunlen. De markt heeft nood aanmeer competentie.meer s a m e n h a n vg a n d e v e r s c h i l l e n d e orod u c t i e - e e n h e d e vno o r h e r n i e u w È a r e energie. Consolidatie komt er toch. Nerlandis daarkampioenin. Het,establishment'zorgtervoordat daaruit echt grote bedrijven groeien. Belgíëis daar niet sterk in. "Een investeringsbedrijf als pmv kan zorgen dat er meer cohesieontstaattussenajdie apartezaken.je hoeft daarvoor niet te fuseren.wanneerje het beheer van een aantalproductiebedriivenkan samenbrengen.kun je kosien naar benenkrijgen, en toch elk zijn eigenheid laten bewaren.dan krijg je eenportefeuillebeheerr,met voldoenmassa om leverancierte worn en zo te evo- > \ { w w. T R E N D s. B E l S A U G U S T U S2 O r 19 5
MENSENENERGIE CONTROTE ONDER ALTES HEEFT INCONTROL enhetin DeCEOvanBelwind is zijnnorthwind aanbouw maarwel nietfrankcoenen, Datheeft zijnbedrijfincontrol. hijsamenmethoofdingenieur prebenpoulsen dieal opgericht, heeft zevenwindmolenparken zijnwereldwijd gebouwd.,,we hetenigebedrijfmetzoveel Intotaalis lncontrol ervaring. al bijnegenoffshoreparken geweest.,, betrokken " leerdte realiseren' maarnu "we hebben eenteamvanspe- constructiefase, van concessieaanvraag Bij zorgen locaties, ook we zoeken Mannendiedurvente cialisten. is InControl zone zeven engineering, vergunningen, voor in anrs iemand dat zeggen ookmeaandat met14procent enfinanciering. contracting vanhun eenonrel "Dat vertebelang elhour' lastenboek Het vooràelen. biedt nogbeteris.lk heb vakterrein genwoordigt onzeknowhow' het zodat zijn, mogf die aangetrokken s99d mensen altijd Met zulkegroteinvesteringswordtbij het makkeliiker veélsterkerziindínik.om die We projecten isdatbelangrijk' en contracten van opmaken aanboordte kunnen mensen gecontacteerd vanuit worn enmetdie ontstaan. engineering, is lncontrol houn, staten,india, Verenig kenniikanje naar banken. manier Hetiseenbiizonre verenigd en het Duitsland wij investeerrs laten ja." Eigenlijk vanmanagen, " Koninkrijk gecontro"vroegertranwe alleenop in toe hunprojecten lueren naar een nieuw energiebedriif. Dat heeft zin, versterkt liberalisering,en zonr dat overheid investeert in een eigen productiepark." Moet ie eigenzinnig ziin om een windmolenpark te willen bouwen? coenen."hetwas nooit mijn droom om in energie terecht te komen. Ikheb rechtengestuerd.een fantastische richting, om te leren hoe maatschappijwerkt, en hoe regelsworn gecreëerd'al was ik nooit van zins advocaatte worn. Ikben eenbouwer,ikwil creëren, onrnemen.tegendraadsben ik altijd al wat ge\ /eest,ook al op midlbareschool.op mijn vijftien heb ik zelfbeslist om op internaat te saan. Maar ik had altijd een goe ielatie met het managementvan school. "De waag is:waaromstoppendeme en Colruyt er geld in? DEME werd verolicht om eerstzesmolenste bou*err, orn te bewijzen dat het kon' Door die enebeperkinghadmen offshore bijna kapotgemaakt. Want inspanningenvoor eenpark van 6 of 48 molens zijn eigenlijk hetzelf. Wie die maatregel ooit heeft ingevoerd, heeft alleen zijn eigen onbekwaamheidaangetoond. imaar ze hebbenhet toch gedaan,dankzij doorzettingskrachtvan Filip Martens,en omdat ze er businessin zagen. Zonr hen was er waarschijnlijk niet eenssprakegeweestvan offshore in Bel96 ISAUGUSTUS 2O]1I W\{W'TRENDS'BE jaar bij KBC gewerkt, maar rond '93-'94 heb ik mijn eigen bedrijf overgenomen.international ProfessionalPaints, IPP in Houthalen. Geengroot succes:na zevenjaarheb moeik in eentaillissementsscenario concurrentie. aan ten verkopen Ik heb er allesgeleerd.hoe me te verdigenalshet er minr eerlijk aan toe gaat, écht geleerd wat cashflowis, en allesvan gezondheid enveiligheid. Wat ed u bii Seghers? "Ik ben er maar negen maar heb toch gebleven, maann een aantal zaken opgelost'er zijn fouten gemaakt,maar Segherswas eenju\meelaanonzekroon: het ed waterzuivering, slibverwerking, en ontwikkel installatiesvoor afi"alverwerking en sanering van verr,uil gronn.ik vind het nog altijd een schandat België en Vlaanren er niet in geslaagdzijn datbedrijf te heloen. "Maar ik heb er geleerdwat wasteto-energy is, en vooral wat het niét gië.en bij Colru1t zit duurzaamheidinge- is.afval kunje niet effrciëntverbrann. in 6akken in hun strategie.hun volgen Een echte elektriciteitscentrale heeft brandbetrouwbare plaats een eerste Maar ambitie is CO2-neutraalworn. altijd gezond:iets is economischduur- stof nodig. En die moet goedkoopzijn. Dit pragmatismeleidt ertoe dat ik zui zaam of is niet duurzaam." ver iologischgemotiveertegenstanrsvan kernenergienietvertrouw. Bent u een manager of een onrnewe op dit moment zonrnuclekunnen mer? "Hendrik Segherswierf me ooit aire energie?neen. Maar binnen vijftig aan:hij zocht eenlegalentrepreneur.daï jaar wel. Nu is wind nog duurr, dan kloot wel wat, nk ik. Ik heb eerst zes niet meer." O