van 18 mei 2017 Wijkcentrum Essesteijn, Elzendreef 10, 2272 EB Voorburg Aanwezig Van de PRLV Mevrouw A.P. de Grijs-Langestraat De heer R.A.J.H. van Daal De heer M. den Exter Mevrouw G. Hansma De heer J. Hendriks Mevrouw M. Hoeve-Mulder De heer J. de Jong Mevrouw S. Ketner Mevrouw I.K. Kortbeek-De Raadt De heer G. Langer De heer H. R. Marius Mevrouw N.G.M.T. Nefs-Arts Mevrouw M. Rijnders De heer J.H. Schouten De heer J.W. Terheijden De heer D. Visser Van de gemeente De heer P.J. van der Meer Voorzitter Secretaris Trekker Vakgroep Werk & Inkomen Trekker Vakgroep WMO Trekker Vakgroep Jeugd Penningmeester/Vicevoorzitter Beleidsmedewerker Afdeling Sociaal Maatschappelijke Ontwikkeling Afwezig Van de PRLV De heer P.C. Lagas Van de gemeente Mevrouw E.J. Bonnema Beleidsmedewerker Afdeling Sociaal Maatschappelijke Ontwikkeling Publiek Er zijn geen personen op de publieke tribune. 1. Opening Mevrouw De Grijs opent de vergadering om 19.35 uur. 2. Agenda en algemene mededelingen Agenda: Agendapunt 3 Preventiekader Jeugd wordt verplaats naar de vergadering van 15-5-20 en wordt vervangen door Huiselijk geweld en Kindermishandeling Algemene mededelingen Mevrouw M. Brouwer en de heer E. Lamme wonen de vergadering bij ter oriëntatie op hun lidmaatschap. Er volgt en kort voorstelrondje De heer Van der Meer vervangt mevrouw Bonnema voor de duur van haar ziekteverlof. 3. Huiselijk geweld en Kindermishandeling Mevrouw Kortbeek presenteert dit onderwerp aan de hand van een PowerPointpresentatie (waarvan de inhoud als bijlage aan dit verslag is toegevoegd en waarnaar kortheidshalve wordt verwezen). Hierbij kwam, in de vorm van voorbeelden, vragen en antwoorden, het volgende aan de orde: De aanwezigen werden in een ervaringsexperiment duidelijk gemaakt dat huiselijk geweld en kindermishandeling een proces van constante dreiging, spanning en onzekerheid is De Koepel van adviesraden Sociaal Domein organiseert eind juni 2017 een expertmeeting. Mevrouw Kortbeek is uitgenodigd om hieraan deel te nemen. Het doel is om met een aantal adviesraden en experts (ervaringsdeskundigen) een plan van aanpak op te stellen om het onderwerp Geweld in afhankelijksheidsrelaties bij alle adviesraden in Nederland onder de aandacht te brengen zodat er op de diverse terreinen van het sociaal domein aan dit punt aandacht kan worden geschonken. Een vertrouwenspersoon is geen Ombudsman Voorbeelden van psychische mishandeling zijn leugens, kleinering en (lichamelijke en) psychische verwaarlozing. Hiertussen zijn vaak geen scherpe grenzen te trekken. Zijlopen in elkaar over en volgen elkaar op Burgemeester Feithplein 95a - 2273 BW Voorburg - 070-3865657 - www.prlv.nl 1 van 9
Verslag vergadering Participatieraad In het H10-project Veilig Thuis Haaglanden (VTH) is Den Haag centrumgemeente. Het is het centrale advies - en meldpunt voor iedereen die met huiselijk geweld en/of kindermishandeling te maken heeft of krijgt. Niet alleen voor slachtoffers en plegers, ook voor bezorgde omstanders en professionals. Men is er voor kinderen en volwassenen die hulp nodig hebben om weer in balans met elkaar te leven. Het beschikt over een spoedteam dat zich primair richt op veiligheid van kinderen. VTH zit momenteel in een reorganisatie. Er is sprake van dat men opgaat in de GGD Men spreekt tegenwoordig meer over redzaamheid dan over zelfredzaamheid Voorlichting is geen sterk geweldsvoorkomend instrument (daarvoor zijn interventies nodig) maar doet wel zijn werk in het kader van signalering (wegwijzer) Het melden wordt soms ervaren als niet zonder risico. Er wordt ook een drempel ervaren. Dit pleit ervoor om de gemeente dicht bij de burger te laten staan. Anoniem melden wordt daarom toegelaten. Officiële beroepsbeoefenaren hebben een meldplicht Vroegsignalering is van groot belang Niets doen is geen optie maar interventies moeten vaal omzichtig en voorzichtig plaatsvinden Er is een groot verschil in de melding van huiselijk geweld en de melding van criminaliteit Er is een aantal relevante wetten. Vraagstukken buiten deze wetgeving om kunnen/moeten gemeenten zelf regelen. Inspectierapporten tonen aan dat er landelijk nog veel zaken niet goed geregeld zijn Er is nog veel onduidelijk t.a.v. de geldstroom via de centrumgemeente en t.a.v. de rol en taak van de ketenpartners. Dit zou een onderwerp kunnen zijn waarop de Participatieraad kan focussen De Regiovisie is geëvalueerd. Er zijn tekorten aangetoond Leidschendam-Voorburg heeft een lokaal een eigen aanpak. Vakgroep W&I heeft hierover op 23-5-2017 overleg met mevrouw T. van Enst Afgesproken wordt het onderwerp in de nabije toekomst nogmaals te agenderen 4. Financiën, Jaarverslag 2016 en Jaarplan 2017 Financiën De heer Visser licht de Balans 2016, het Exploitatieoverzicht 2016 en de Begroting 2018 toe. Daarbij wordt vastgesteld dat dit jaarlijks hetzelfde beeld oplevert t.a.v. de grootste posten: vergoedingen aan leden, vaste lasten en secretariaat. De in 2017 ontvangen 5000,- zijn niet incidenteel maar structureel Er is weinig speelruimte in de begroting en er is sprake van een precaire balans. Er is wel een ruime financiële reserve. Voorgesteld wordt om vaker in voorkomende gevallen en/of nieuwe plannen extra subsidie te vragen. De werkgroep Communicatie kan hiertoe plannen ontwikkelen Actie 15: Werkgroep Communicatie Op basis van deze toelichting worden de jaarstukken goedgekeurd en wordt, onder dankzegging, aan de Penningmeester decharge verleend Er wordt besloten een Kascommissie in te stellen waarin de heren Hendriks en Terheijden zitting nemen. Desgevraagd wordt bevestigd dat vrijwillig kan worden afgezien van de vergoeding Jaarverslag 2016 Mevrouw Nefs en de heer Langer krijgen complimenten voor het geleverde werk Afgesproken wordt de in 2016 verstrekte adviezen te noemen Jaarplan 2017 De vakgroepen zullen een Top 3 van aandachtspunten voor 2017 opstellen Onder de kop Wij gaan voor wordt de tekst, op basis van zelfredzaamheid, verwijderd Onder de kop Dit bereiken we door: wordt 1. Signaleren gewijzigd in 1. Signaleren en actief ophalen In de Vakgroep IZ zal de laatste hand aan het Jaarplan worden gelegd. Het Jaarplan wordt geagendeerd voor de vergadering van 15-6-2017 5. Ongeletterdheid De heer Schouten licht dit toe. Daarbij kwam het volgende aan de orde: Het is te gek voor woorden dat in onze welvarende en ontwikkelde samenleving sprake is van ongeletterdheid De her Schouten heeft onlangs gesproken met mevrouw Teeuwen van de Stichting Lezen en Schrijven. De intentie van de stichting is primaire preventie. De stichting kent veel ketenpartners. De benadering van ongeletterdheid richt zich vooral op de autochtone Nederlander Burgemeester Feithplein 95a - 2273 BW Voorburg - 070-3865657 - www.prlv.nl 2 van 9
Voor het beleid in Leidschendam-Voorburg is mevrouw Bongers het aanspreekpunt De reorganisatie van de afdeling W&I blijkt fnuikend te zijn voor een krachtinge aanpak van de problematiek rond ongeletterdheid Het Haagse Taalhuis kampt met onderbezetting. Het Rijswijkse Taalhuis is outreachend bezig. Er wordt samengewerkt met AVALEX De dienstverlening aan nieuwkomers van FOX AOB stemt tot tevredenheid De Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven heeft taalinstrumenten ontwikkeld voor het personeel in deze branche Huisartsen hebben een Toolkit Laaggeletterdheid gekregen ten behoeve van de communicatie met hun cliënten. Het is echter de vraag of dit aan wensen en eisen voldoet Mevrouw Hansma wijst op haar per email aangeboden notitie van 18-5-2017 waarin zij de aandacht vestigt op nieuwkomers (vluchtelingen, statushouders) en de vele aanbieders van cursussen. Zij stelt vast dat het voornaamste probleem het vinden van mensen is terwijl betrokkenen zelf ook verantwoordelijk zijn voor het vinden van cursussen. Er is kennelijk sprake van een moeizame matching. Zij beveelt aan dat de Participatieraad dit fenomeen kritisch volgt Mevrouw Kortbeek wijst op het bestaan van de taaleisen in de Participatiewet en de Wet Inburgering. Bij de aanvraag van bijstand is de taaleis een toetscriterium. Afgesproken wordt de Werkgroep Ongeletterdheid in te stellen die wil samenwerken met de gemeente. Hierin nemen zitting: mevrouw Hansma, mevrouw Brouwer, de heer Lamme en de heer Schouten. De heer Schouten fungeert als Trekker en zal een bijeenkomst arrangeren. 6. Innovatiebijeenkomsten VN-Verdrag Alles is geregeld. De verwachtingen zijn hooggespannen Vroegsignalering in het Sociaal Domein Momenteel geen nieuws en geen voortgang Wijzigingen in de zorg tussen thuis en tehuis Over de aard, inhoud en planning moet nog nagedacht worden. 7. Terugkoppeling Vakgroepen De door de vakgroeptrekkers verstuurde updates geven geen aanleiding tot vragen Jeugd Geen bijzonderheden WMO De Vakgroep heeft een uitnodiging ontvangen om mee te praten over Mantelzorg, GGZ/Verwarde personen en Huiselijk Geweld De reactie van het College van B&W op het advies Toegankelijkheid i.h.k.v. het Integraal Huisvestingsplan Voortgezet Onderwijs 2017-2026 is zowel inhoudelijk als procedureel teleurstellend. Het onderwerp is hiermee een nog belangrijker thema op de innovatiebijeenkomst over het VN-Verdrag. Mevrouw Nefs en mevrouw Kortbeek werken samen bij het beoordelen van het WRR-rapport Weten is nog geen doen. Het rapport handelt over een realistisch perspectief op redzaamheid W&I Vroegsignalering wordt een strategisch onderwerp Op 18-5-2017 is overleg geweest met de wethouders van de 3 op het gebied van W&I samenwerkende gemeenten. Er groeit twijfel over de heersende intenties, drive en betrokkenheid. Het samenspel met de Klankbordgroep verloopt niet soepel. De Vakgroep heeft een lopend contact met het Fonds 1818 over het maken van een Sociale Kaart Burgemeester Feithplein 95a - 2273 BW Voorburg - 070-3865657 - www.prlv.nl 3 van 9
8. Verslag vergadering 16-2-2017 Tekstueel: De tekst wordt bij hamerslag vastgesteld. Inhoudelijk: Geen opmerkingen Actiepunten: De actiepunten worden geactualiseerd 9. Rondvraag Mevrouw Hansma, mevrouw Hoeve en mevrouw De Grijs hebben op 15-5-2017 de bijeenkomst Wij van Leidschendam-Voorburg over discriminatie en het werken aan een inclusieve samenleving in Leidschendam-Voorburg bijgewoond. Het ging over onderwerpen als bewustwording, het bespreekbaar maken, participatie en de ontmoeting. Mevrouw Hansma stuurt een samenvatting rond GBLV heeft mevrouw Bianca Bremer voorgedragen als Wethouder (opvolging van de heer Rozenberg) 10. Toekomstige agendapunten en sluiting De volgende vergadering staat gepland op donderdagavond 15 juni 2017, 19.30 uur. Mogelijke onderwerpen zijn: o Ombudsman (Vakgroep IZ) (o.i.v. mevrouw De Grijs) o Per Saldo (Vakgroep WMO) (o.i.v. mevrouw De Grijs) o Statushouders (Vakgroep WMO) (o.i.v. mevrouw De Grijs) o Ervaringsdeskundigheid in Adviesraden op 20-9-2017 (o.i.v. mevrouw Kortbeek) o Presentatie van het WRR-rapport Weten is nog geen doen (o.i.v. mevrouw Nefs en mevrouw Kortbeek) Mevrouw De Grijs sluit de vergadering om 22.00 uur. De volgende vergaderingen in 2017 zijn op: 15-6 zomerreces 21-9 19-10 16-11 21-12 Burgemeester Feithplein 95a - 2273 BW Voorburg - 070-3865657 - www.prlv.nl 4 van 9
Actiepunten De actiepuntenlijst is geactualiseerd tot ongeveer een week voorafgaand aan de vergadering. Eventuele opmerkingen naar aanleiding van deze punten staan in bovenstaand verslag. Nr. Ontstaan Onderwerp Door 2015 49 21-5-2015 Uit het eigen netwerk een huisarts vragen de ervaringen te komen vertellen over de Pilot Samenwerking gemeente en huisartsen Schouten 2016 10 17-3-2016 Voorbereiden discussie over Stapeling(-seffecten) Vakgroep WMO 31 10-11-2016 Vastgestelde richtlijnen t.b.v. consulenten omtrent hart-wet-euro naar Participatieraad sturen 34 10-11-2016 Vertegenwoordiger van Per Saldo uitnodigen voor de vergadering van juni Bonnema De Grijs 2017 10 16-3-2017 Samenwerken op het gebied van Impuls Regionale Samenwerking GGZ en Werk en Inkomen 11 16-3-2017 Na bijeenkomst Werkgroep 3D en Participatieraad ( Klantteveredenheid ): voorbereiden ongevraagd advies met betrekking tot Cliëntinspectie Jeugdhulp. Samenhang met in armoede opgroeiende jongeren 12 20-4-2017 Presentatie maken over Missie, visie en werkwijze t.b.v. een pakkend verhaal dat de leden kunnen gebruiken in contacten met netwerkpartners (in het kader van de Heroriëntatie Participatieraad) 13 20-4-2017 Geschikt maken van de lijst van personen (in gebruik bij Innovatiebijeenkomsten) voor een werkverdeling t.b.v. het aangaan van netwerkrelaties door de individuele leden 15 18-5-2017 Het ontwikkelen van plannen die zich voor aanvraag van extra subsidie lenen Vakgroep W&I en WMO Ketner, Kortbeek Werkgroep Communicatie Werkgroep Communicatie Werkgroep Communicatie Burgemeester Feithplein 95a - 2273 BW Voorburg - 070-3865657 - www.prlv.nl 5 van 9
Huiselijk geweld en kindermishandeling Project GIA van de Koepel adviesraden Sociaal Domein Wat is huiselijk geweld WMO 2015 en Jeugdwet Centrumgemeente versus regiogemeente Voortbestaan landelijke instanties Bijlage Koepel Adviesraden Sociaal Domein Project Aandacht voor Geweld in Afhankelijkheidsrelaties (GIA) wordt door de Koepel iov ministerie van VWS uitgevoerd Doel: de stem van betrokkenen (slachtoffers en daders) horen en door laten klinken in gemeentelijk beleid. Veel risicofactoren die leiden tot huiselijk geweld raken beleidsterreinen in het sociaal domein: werk en inkomen; zorg en welzijn; huisvesting; (passend) onderwijs Project GIA (1) Er wordt een top 5 van aandachtspunten ontwikkeld met een praktisch toepasbare handreiking Aandacht voor GIA voor lokale adviesraden om op adequate wijze in dialoog te gaan met de gemeente. Oktober/november 2017: aanbieding Top 5 en handreiking aangeboden aan alle adviesraden Project GIA (2) Bewustwording van lokale adviesraden: van de brede problematiek van GIA en het horen van stem van slachtoffers en daders van het belang van ervaringswerkers die een signaleringsfunctie hebben van het belang van een onafhankelijk vertrouwenspersoon in de gemeente op het belang wijzen dat bij beleidsontwikkeling en uitvoering rond voorzieningen kennis over GIA gebruikt wordt Vormen van huiselijk geweld (ex-)partnergeweld kindermishandeling ouderenmishandeling mishandeling van ouders eergelateerd geweld huwelijks dwang Uitingen van geweld Lichamelijke mishandeling Psychische mishandeling Verwaarlozing Sexueel misbruik Opsluiting Belaging (stalking) Gevolgen huiselijk geweld PTSS Psychische klachten Lichamelijke klachten Verslaving Verzuim Schaamte/schuld Gedragsproblematiek/criminaliteit Etc. etc Risicofactoren Achtergronden van ouders: traumatische jeugdervaringen, verslaving, onwetendheid, tienermoeders, psychiatrische problematiek, verstandelijk beperkt Burgemeester Feithplein 95a - 2273 BW Voorburg - 070-3865657 - www.prlv.nl 6 van 9
Kenmerken van het kind: te vroeg geboren (band), huilbaby, ongewenst kind, zeer drukke kinderen, geestelijk of lichamelijk gehandicapt, stiefkind Omgevingsfactoren: armoede, werkloosheid, slechte woning, veel stress door ziekte, huwelijks problemen, werk en sociaal isolement Tot 2015 Knelpunten: Cijfers over doeltreffendheid en doelmatigheid van de opvang ontbreken. Onduidelijkheid in de coördinatie tussen centrumgemeenten en regiogemeenten. De opvang van doelgroepen die specifieke hulp nodig hebben, bijvoorbeeld minderjarige slachtoffers van eerwraak en mensenhandel, niet duidelijk geregeld Geen verbinding tussen huiselijk geweld en kindermishandeling WMO 2015 en Jeugdwet Noodzaak verbeteren stelsel aanpakken huiselijk geweld op gebied van preventie, aanpak, herstel en nazorg. WMO 2015, hoofdstuk 4: organisatie van Veilig Thuis en de opvang bij huiselijk geweld valt onder verantwoordelijkheid van gemeente Jeugdwet, hoofdstuk 2: gemeente is verantwoordelijk voor (preventieve) aanpak van kindermishandeling. Kernbegrippen in de Wmo 2015 zijn zelfredzaamheid en participatie. De Wmo stelt dat huiselijk geweld en kindermishandeling participatie in de weg staan. Samenhangende wetten Wet publieke gezondheid: wettelijk kader voor de werkzaamheden van de jeugdgezondheidszorg. Wet tijdelijk huisverbod: maakt het mogelijk om een persoon van wie een ernstige dreiging van huiselijk geweld en kindermishandeling uitgaat tijdelijk de toegang tot zijn woning te ontzeggen. Wet verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling: verplicht beroepskrachten in verschillende sectoren om bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling de meldcode toe te passen. Burgerlijk wetboek: is een verbod op gebruik van geweld in de opvoeding vastgelegd. En de taken en bevoegdheden van de Raad voor de Kinderbescherming zijn hierin geregeld. Wetboek van Strafrecht: regelt de bevoegdheden van de gecertificeerde instellingen bij het uitvoeren van de maatregelen van jeugdreclassering. Internationale verdragen Verdrag van Istanbul Dit verdrag van de Raad van Europa formuleert voorwaarden voor het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld. Verdrag inzake de Rechten van het Kind Dit verdrag van de Verenigde Naties stelt onder andere dat ieder kind recht heeft op bescherming tegen alle vormen van lichamelijke en geestelijke mishandeling en verwaarlozing, zowel in het gezin als daarbuiten. Aanpak huiselijk geweld Huiselijk geweld voorkomen door voorlichting Huiselijk geweld stoppen en slachtoffers beschermen Huiselijk geweld signaleren Rol gemeente bij terugdringen huiselijk geweld Veilig Thuis Samenvoeging Steunpunt Huiselijk geweld (SHG) en Advies- en Meldpunt kindermishandeling (AMK) per 1 januari 2015. Wettelijke taken: Toegankelijk meldpunt voor gevallen of vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling Geven van advies en informatie aan melders en burgers Onderzoek doen of er sprake is van kindermishandeling of huiselijk geweld Inschakelen van passende hulpverlening Inlichten politie of de Raad voor Kinderbescherming. Het terugkoppelen van informatie aan de melder Burgemeester Feithplein 95a - 2273 BW Voorburg - 070-3865657 - www.prlv.nl 7 van 9
Bovenwettelijke taken (gemeente): Voorlichting en deskundigheidsbevordering Procesregie over de ketenaanpak huiselijk geweld en kindermishandeling Leveren van informatie tbv monitoring van deze ketenaanpak Opbouwen en onderhouden van expertise op diverse (specifieke) vormen van huiselijk geweld (bijvoorbeeld ouderenmishandeling en eergerelateerd geweld) Uitvoeringstaken bij de Wet tijdelijk huisverbod Het toevoegen van een centrale crisisdienst Centrumgemeente versus regiogemeente Financiën De 35 Centrumgemeenten ontvangen van het rijk een decentralisatie-uitkering vrouwenopvang (DUVO). Zijn bestemd voor aanpak van huiselijk geweld in de regio. Centrumgemeenten zijn vrij in de besteding hiervan Gemeenten worden volledig verantwoordelijk Geen onderscheid meer tussen centrumgemeenten en regiogemeenten Ze moeten regionaal afspraken maken over de besteding van middelen die het rijk beschikbaar stelt aan de centrumgemeenten. Een regioaanpak moet ervoor zorgen essentiële onderdelen stevig worden verankerd in alle gemeenten. Regiovisie huiselijk geweld en Kindermishandeling 2015 2018 opgesteld door Centrumgemeenten Den Haag en Delft. Regiogemeenten akkoord. Evaluatie regiovisie in concept klaar Verdrag van Istanbul: Alle gemeenten dragen dus een verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de bepalingen in het Verdrag van Istanbul gerealiseerd worden. Ketenpartners in de aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling GGD Haaglanden Veilig Thuis Haaglanden Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating Stichting Wende/Perspektief Leger des Heils Kessler stichting STOJAH Jeugdbescherming West/CIT/Expertiseteam Politie Veiligheidshuis Openbaar Ministerie VoorWelzijn AMW Kwadraad Reclassering Nederland Haagse Wijk- en WoonZorg (24-uurs bereikbaarheid o.a. opvang) MEE De Jutters De Waag Meldpunt Kinderporno William Schrikker Groep Partners (indicenteel)voor specifieke doelgroepen Stichting MOOI Stichting Hindustani STEK Stichting Expertisecentrum Online Kindermisbruik Centrum 16-22 Femmes for Freedom Burgemeester Feithplein 95a - 2273 BW Voorburg - 070-3865657 - www.prlv.nl 8 van 9
Aantallen in regio Haaglanden 2016 4820 adviezen 6905 meldingen (5160 door politie) Vervolgtraject nav melding: 370 starten onderzoek 5920 inzetten vervolgtraject 605 einde bemoeienis Afgeronde onderzoeken 1290: 10 geen huiselijk geweld 45 huiselijk geweld niet bevestigd 205 huiselijk geweld bevestigd 25 geen kindermishandeling 110 kindermishandeling niet bevestigd 520 kindermishandeling wel bevestigd 365 meerdere opties tegelijk Voortbestaan landelijke instanties (1) Voeren wettelijke taak uit op grond van de Wmo of de Jeugdwet: AKJ vertrouwenspersoon in jeugdhulp Kindertelefoon Sensoor anoniem luisterend oor VNG financierde dit via een rechtstreekse uitname uit het Gemeentefonds. Miv 2018 mag dit niet meer zegt ministerie BZK. Deze middelen worden dan verdeeld onder alle gemeenten. VNG heeft in juni en november 2016 voorgesteld dat de gemeenten zaken zouden blijven doen met de drie organisaties. Daartoe moeten alle gemeenten een standaardovereenkomst afsluiten met de drie organisaties. Dit zou voor 1 juni 2017 moeten zijn geregeld. Voortbestaan landelijke instanties (2) Wat is het gevolg als een of meer gemeenten besluiten niet of niet geheel mee te doen? Dan gaat de hele constructie niet door. De drie organisaties zullen met ingang van 1 juni 2017 hun sociaal plan in werking stellen en zullen hun taken niet meer kunnen uitvoeren. Gemeenten hebben dan een groot probleem. Zij moeten in een zeer korte tijd van een half jaar gezamenlijk nieuwe organisaties creëren die deze taken kunnen uitvoeren. Dat gaat hoogstwaarschijnlijk niet lukken en voldoen veel gemeenten niet meer aan de wet. Andere aandachtspunten Zelfredzaamheid (rapport WRR april 2017) Ervaringsdeskundigheid betrekken bij beleidsbeïnvloeding Burgemeester Feithplein 95a - 2273 BW Voorburg - 070-3865657 - www.prlv.nl 9 van 9