Investment Highlights week 41 Datum: 16 oktober 2017 Gematigde inflatie Het positieve sentiment op de financiële markten hield afgelopen week aan. Diverse aandelenmarkten stegen weer naar nieuwe all time highs. Niet alleen aandelen, vrijwel alle andere beleggingscategorieën behaalden positieve rendementen. De Amerikaanse 10-jaarsrente daalde doordat de inflatie minder hard steeg dan werd verwacht. De inflatie is een belangrijk discussiepunt voor de Fed. Uit de Fed-notulen blijkt dat de meeste leden nog niet helemaal overtuigd zijn dat de inflatie zich structureel naar het gewenste niveau begeeft. De definitieve eurozone inflatiecijfers bleven onveranderd of vielen zelfs licht lager uit. De Spaanse 10-jaarsrente daalde harder dan de Duitse 10-jaarsrente, doordat de politieke situatie in Spanje (nog) niet verder escaleerde. De Catalaanse regering legde een dubbelzinnige verklaring af over het uitroepen van de onafhankelijkheid. Het is daardoor onzeker of de onafhankelijkheidsverklaring überhaupt op korte termijn komt. Spaanse staatsobligaties herstelden hierdoor. De industriële productie in de eurozone verraste positief. Wereldwijd is sprake van een versnellende cyclische opleving. Voor het IMF was dit reden om de groeiprognoses te verhogen. Belangrijkste Economische data week 41 Industrie eurozone draait lekker (grafiek 1) Amerikaanse inflatie stijgt minder dan verwacht (grafiek 2) < Lees verder op pagina 2> Overig Nieuws week 41 IMF verhoogt groeiverwachtingen Onduidelijkheid onafhankelijkheid Catalonië Brexit-onderhandelingen in impasse < Lees verder op pagina 3> Ontwikkelingen financiële markten week 41 Nieuwe all time highs aandelen Outperformance aandelen Opkomende Markten Staatsobligaties en grondstoffen in de plus < Lees verder op pagina 4> Vooruitblik op week 42 Inflatiecijfers eurozone en VK, bbp-groei Q3 China Raad van Europa komt bij elkaar (Brexit), deadline verloopt voor premier van Catalonië, 19 e congres van de Communistisch Partij van China Grafiek 1 Industriële productie eurozone (j-o-j) 8% 4% 0% -4% -8% Grafiek 2 Amerikaanse inflatie 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% Duitsland Frankrijk Italië CPI (j-o-j) CPI core (j-o-j) -1,0% dec-10 dec-11 Tabel 1 Selectie economische cijfers week 41 Act. Exp. Prev. VS: Sm. business optimism 103,0 105,0 105,3 VS: PPI (j-o-j) 2,6% 2,6% 2,4% VS: CPI (j-o-j) 2,2% 2,3% 1,9% VS: CPI core (j-o-j) 1,7% 1,8% 1,7% VS: Retail sales (m-o-m) 1,6% 1,7% -0,1% VS: Consum. vertrouwen 101,1 95,0 95,1 VS: Gem. reële uurlonen 0,7% NB 0,7% EZ: Industriële prod. (j-o-j) 3,8% 2,6% 3,6% CH: PMI Composite Caixin 51,4 NB 52,4 CH: Export (j-o-j) 9,0% 10,9% 6,9% Act. = Actual = meest recente cijfer, Exp. = Expectation = marktverwachting, Prev. = Previous = cijfer vorige periode Achmea Investment Highlights
Robuuste economie, inflatie gematigd Industrie eurozone draait lekker De eurozone beleeft momenteel een sterke cyclische opleving. Dit komt ook tot uitdrukking in de sterke groeicijfers van de industriële productie. Deze steeg over augustus met 1,4%, aanzienlijk sterker dan verwacht. Ook de groei over de maand ervoor werd naar boven bijgesteld. De jaar-op-jaar groei kwam daardoor uit op 3,8%. Vooral de Italiaanse en Duitse cijfers waren sterk met respectievelijk 5,7% en 4,7% jaar-op-jaar. De groei van de Franse industriële productie viel wat tegen met 1,1% jaar-op-jaar. De Britse industriële productie steeg met 1,6% jaar-op-jaar harder dan verwacht, maar wel een stuk lager dan de gemiddelde groei in de eurozone. Europese inflatie gematigd Ondanks de cyclische opleving in de eurozone blijft de inflatie gematigd. De definitieve inflatiecijfers over september bleven in de meeste eurozonelanden onveranderd. In Frankrijk daalden de prijzen in september iets sterker dan verwacht, maar de jaar-op-jaar inflatie bleef onveranderd op 1,1%. De Spaanse inflatie viel met 1,8% jaar-op-jaar wel iets lager uit. De Duitse en Italiaanse inflatie bleven onveranderd op respectievelijk 1,8% en 1,3%. Op basis van deze inflatiecijfers zal het definitieve inflatiecijfer voor de eurozone volgende week naar verwachting onveranderd blijven op 1,5% jaar-opjaar. De toon binnen de ECB is vrij dovish. Zo gaf ECB-lid Praet aan dat a very substantial degree of monetary accommodation is still needed en ECB-lid Smet ( ) we still need more confidence on inflation ( ). Draghi herhaalde dat de beleidsrentes nog laag blijven well past het einde van de opkoopprogramma s. Vertrouwen Amerikaanse consument loopt verder op De cijfers uit de Verenigde Staten zijn robuust. Het optimisme onder ondernemers in het Amerikaanse midden-en kleinbedrijf bevindt zich op een hoog niveau. Wel viel het cijfer lager uit dan verwacht. De index daalde naar het laagste niveau sinds vorig jaar november. De daling wordt deels veroorzaakt door de orkanen die de afgelopen periode over de Verenigde Staten raasden. Het vertrouwen van de Amerikaanse consument steeg harder dan verwacht, naar het hoogste niveau sinds 2004 (zie grafiek 3). Het grote vertrouwen onder de consument kwam ook tot uiting in de stijging van de detailhandelsverkopen (zie grafiek 4). Wel vielen deze iets lager uit dan werd verwacht. Het aantal nieuwe en bestaande werkloosheidsuitkeringen viel lager uit dan verwacht. Deze zette de dalende trend voort, nadat deze eerder enkele weken geleden nog hard gestegen waren als gevolg van de orkanen. De bestaande uitkeringen bereikten zelfs het laagste niveau van de afgelopen 44 jaar. Fed-notulen licht dovish De Amerikaanse inflatie loopt geleidelijk op. De producenteninflatie (PPI) liep conform verwachting op van 2,4% naar 2,6% en de PPI zonder de volatiele energieen voedingscomponent van 2,0% naar 2,2%. Ook de consumenteninflatie (CPI) liep op, van 1,9% naar 2,2%. Zonder de volatiele energie- en voedingscomponenten bleef de CPI onveranderd op 1,7% jaar-op-jaar. Beide bleven iets achter bij de verwachtingen. De reële lonen daalden licht over september. Jaar-op-jaar is er nog wel sprake van stijging. Uit de Fed-notulen bleek dat niet alle Fed-leden op één lijn zitten in het inflatiedebat. Diverse leden spraken hun zorgen uit dat de huidige lage inflatie mogelijk niet alleen een weerspiegeling is van tijdelijke factoren. Het besluit om de rente te verhogen hangt dan ook af van de economische ontwikkelingen gedurende de komende maanden. Deze moeten meer vertrouwen geven in de ontwikkeling van de inflatie naar het gewenste niveau. Diverse leden geven aan geduld te hebben met het verhogen van de beleidsrente. Aan de andere kant zijn er ook leden die verwachten dat, door verdere verkrapping van de al krappe arbeidsmarkt, de inflatie uiteindelijk gaat oplopen. Al met al waren de notulen per saldo enigszins dovish. De kans op een renteverhoging dit jaar daalde van 79% naar 73%. Grafiek 3 Vertrouwen Amerikaanse consument hoog 120 90 80 70 60 Grafiek 4 Amerikaanse detailhandelsverkopen in de lift 6% 4% 2% Overall Current conditions Expectations Detailhandelsverkopen (j-o-j) 0% Achmea Investment Highlights 2/5
Politieke perikelen IMF verhoogt economische groeiprognoses Het IMF bracht afgelopen week haar nieuwe World Economic Outlook uit. Het IMF constateert dat de wereldwijde economische opleving verder aantrekt. Om die reden verhoogt zij de groeiverwachtingen voor 2017 en 2018 (figuur 1). Naar verwachting zal de wereldwijde economische groei oplopen van 3,2% over 2016, het laagste niveaus sinds de kredietcrisis, naar 3,6% in 2017 en 3,7% in 2018. Ondanks deze gunstige onderliggende groeiontwikkelingen constateert het IMF dat er ook landen zijn, vooral grondstof exporterende landen, waar de groei zwak is. Daarnaast ziet het IMF dat de inflatie in de ontwikkelde landen achterblijft bij de doestellingen van de centrale banken. De achterblijvende inflatie is vooral het gevolg van de achterblijvende looninflatie. Het IMF verwacht wel dat de inflatie geleidelijk zal oplopen, maar minder hard dan ze eerder verwachtte. De Amerikaanse inflatie bedraagt naar verwachting zowel in 2017 en 2018 2,1% en in de eurozone 1,5% in 2017 en 1,4% in 2018. Ondanks de gunstige economische ontwikkelingen ziet het IMF nog voldoende risico s, zoals: een snellere en sterkere verkrapping van het monetaire beleid, een toename van protectionisme en geopolitieke spanningen. Juist nu het economisch voor de wind gaat, moeten deze uitdagingen aangepakt worden. Independiente o no? Na de overweldigende uitslag vóór onafhankelijkheid van Catalonië in het omstreden referendum van 1 oktober, bestond de vrees in Spanje dat de Catalaanse regering afgelopen week al de onafhankelijkheid van Catalonië zou uitroepen. De toespraak van Carles Puigdemont, president van Catalonië, was echter dubbelzinnig. Het is niet helemaal duidelijk of hij nu wel of geen onafhankelijkheidsverklaring heeft afgelegd. De Spaanse regering heeft om opheldering gevraagd. Indien er komende week geen of weer een dubbelzinnig antwoord komt, beschouwt de Spaanse regering dit als een onafhankelijkheidsverklaring. In dat geval zal grondwetsartikel 155 geactiveerd worden, dat de overname van het Catalaanse deelstaatbestuur mogelijk maakt. Puigdemont staat ondertussen behoorlijk onder druk. Zo zijn er meningsverschillen binnen zijn eigen partij, maar hebben ook zes van de zeven Catalaanse bedrijven die genoteerd zijn op de Spaanse aandelenmarkt (IBEX 35) de eerste stappen gezet om Catalonië als vestigingsregio te verlaten. Aan de andere kant is de meest radicale Catalaanse afscheidingspartij, de extreem-linkse CUP, ontstemd over de verdaging van de onafhankelijkheid. Het lijkt er nu een beetje op dat de Catalaanse regering inbindt. De risico-opslag op Spaanse staatsobligaties daalde daardoor gedurende de week. Nieuwe kieswet Italië aangenomen Het Italiaanse parlement heeft voor een nieuwe kieswet gestemd. De nieuwe kieswet (Rosatellum) is van belang voor de legitimiteit van de eerstvolgende verkiezingen, waarschijnlijk in maart 2018. Een belangrijk effect van de nieuwe regels is dat de populistische Vijfsterrenbeweging (M5S) wordt geïsoleerd. De wet moet nog wel door de senaat goedgekeurd worden. Brexit-onderhandelingen in impasse De brexit-onderhandelingen zitten in een impasse, aldus de onderhandelaar namens de EU Michel Barnier. Zolang er geen akkoord bereikt wordt over de afkoopsom die de Britten moeten betalen om uit te treden, wil de EU niet over een handelsrelatie onderhandelen. Aanvankelijk daalde het Britse pond hard. Nadat media meldden dat Barnier, mits de impasse doorbroken kan worden, toch nog bereid zou zijn om de Britten een twee-jaar durende transitieperiode aan te bieden, herstelde het Britse pond weer sterk. De kans op een renteverhoging door de Bank of England dit jaar bleef onverminderd hoog. Trump en Erdogan liggen in de clinch De Turkse Lira bereikte gedurende de week het laagste niveau van de afgelopen zes maanden. De relatie tussen de Amerikanen en de Turken staat op scherp nadat de Amerikanen aankondigden geen reguliere visa-aanvragen uit Turkije te behandelen. De Turken troffen vervolgens vergelijkbare tegenmaatregelen. Directe aanleiding hiervan is de arrestatie van een Turkse medeweker van de Amerikaanse ambassade vanwege vermeende banden met de Gülen-beweging. Premier Abe leidt in de polls In aanloop naar de vervroegde Japanse verkiezingen op 22 oktober gaat zittend Premier Abe aan de leiding in de polls. Op basis van recente polls zou hij op 2/3 meerderheid uit kunnen komen. De nieuwe partij van Koike, Partij van de Hoop, staat nu rond de 13%. Sinds Koike zichzelf als kandidaat-premier terugtrok is de populariteit van haar partij gedaald. Koike en haar partij stelt grote vraagtekens bij de extreme economische en fiscale stimulansen van premier Abe (Abenomics). Figuur1 IMF verhoogt economische groeiprognoses Bron: IMF Achmea Investment Highlights 3/5
Positieve rendementen Vrijwel alle beleggingscategorieën behaalden afgelopen week een positief rendement. Het sentiment op de financiële markten is onverminderd goed. Mede door het sterke economische momentum. Diverse aandelenmarkten zetten nieuwe hoogterecords neer. Staatsobligaties profiteerden van gematigde inflatiecijfers en het uitblijven van politieke chaos in Spanje. De olieprijs herstelde weer na de forse daling van vorige week. Nieuwe all time highs aandelen Diverse aandelenmarkten bereikten gedurende de week weer nieuwe all time highs (zie grafiek 5). De wereldwijde aandelenindex sloot de week af met een winst van 0,3% in lokale valuta. Aandelen uit de opkomende landen en uit Azië behaalden de hoogste rendementen. De Nikkei, een belangrijke index voor Japanse aandelen, bereikte het hoogste niveau sinds 1996. Aandelen Opkomende Markten hervatte hun outperformance ten opzichte van de ontwikkelde landen (zie grafiek 6). Het cijferseizoen komt langzamerhand ook op gang. De tot nu toe uitgekomen (Amerikaanse) bedrijfscijfers zijn per saldo beter dan verwacht. Spaanse staatsobligaties herstellen Het totaalrendement op de brede staatsobligatie-index bedroeg 0,5%. Kapitaalmarktrentes stonden onder druk door de gematigde inflatiecijfers. De Duitse 10-jaarsrente daalde van 0,46% naar 0,4%. De Spaanse 10-jaarsrente daalde nog harder, doordat de politieke situatie in Spanje niet escaleerde. Ook de Amerikaanse 10-jaarsrente daalde, van 2,36% naar 2,27%. Kredietobligaties in de plus De risicovollere obligaties eindigden de week in de plus. Deze profiteerden vooral van de dalende risicovrije rentes. De risico-opslagen van high yield en EMD liepen licht op, van investment grade obligaties daalden deze licht. Het totaalrendement in euro op schuldpapier uit opkomende landen in lokale valuta (EMD LC) was vlak, aangezien de opkomendelandenvaluta s daalden ten opzichte van de euro. Grondstoffen behalen hoogste rendementen De grondstoffenindex (S&PGSCI) steeg per saldo met 2,6%. Alle subcategorieën lieten een stijging zien. Energie liet de grootste plus zien, mede door de stijging van de olieprijs. De prijs van een vat Brent olie bedraagt nu ruim $57. De stijging van de basismetalen (koper, nikkel ed.) bleef afgelopen week iets achter bij de grondstoffenindex. Maar deze metalen profiteren, tot nu toe dit jaar, wel het meeste van de cyclische opleving (zie grafiek 7). Het Britse pond herstelt Ondanks dat de brexit-onderhandelingen uitermate stroef verlopen, herstelde het Britse pond ten opzichte van zowel de Amerikaanse dollar als de euro. Ook de euro steeg in waarde ten opzichte van de Amerikaanse dollar. De EUR/USD-wisselkoers bedraagt nu ruim 1,18. Grafiek 5 Aandelen bereiken nieuwe all time high 500 450 400 350 300 250 200 Grafiek 6 Opkomende Markten vs. ontwikkelde landen S&P 500 (rechteras) 2.700 150 dec-06 dec-08 dec-10 dec-12 dec-14 dec-16 115 105 MSCI World AC (USD) 95 dec-16 feb-17 apr-17 jun-17 aug-17 Grafiek 7 Industriële metalen doen het goed dit jaar 130 120 90 80 dec-16 feb-17 apr-17 jun-17 aug-17 2.400 2. 1.800 1.500 1.200 900 600 Opkomende Markten vs. Ontwikkelde Markten GSCI Industrial metals TR GSCI overall TR Achmea Investment Highlights 4/5
Achmea IM - Investment Strategy Postadres Postbus 866 3700 AW Zeist Bezoekadres Handelsweg 2 3707 NH Zeist www.achmeainvestmentmanagement.nl Chief Strategist - Wim Barentsen willem.barentsen@achmea.nl Auteurs: Alex van den Berg - Senior Strategist alex.van.den.berg@achmea.nl Maurice Geraets - Senior Strategist maurice.geraets@achmea.nl Coen van de Laar - Senior Strategist coen.van.de.laar@achmea.nl Frank van Weegberg - Senior Strategist Disclaimer Achmea Investment Management B.V. ( Achmea IM ) heeft de informatie in dit document met zorg samengesteld. De informatie is alleen bestemd voor gekwalificeerde beleggers en/of professionele beleggers zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht (Wft). Dit document is of bevat (i) geen aanbod of uitnodiging om financiële instrumenten te kopen, te verkopen of te verhandelen, (ii) geen beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies, (iii) geen juridisch, fiscaal of ander advies. Achmea IM raadt u af een (beleggings)beslissing uitsluitend te baseren op de informatie in dit document. Raadpleeg in voorkomende gevallen een juridisch, fiscaal of andere adviseur. Achmea IM is niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van zo n (beleggings)beslissing. De informatie in dit document is (mede) gebaseerd op informatie die Achmea IM van betrouwbaar geachte informatiebronnen heeft verkregen. Achmea IM garandeert niet de betrouwbaarheid van die bronnen en de juistheid en volledigheid van de van die bronnen verkregen informatie. De informatie in dit document is puur informatief en u kunt daaraan geen rechten ontlenen. Alle informatie is een momentopname, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven. Het verstrekken van dit document na de oorspronkelijke publicatiedatum is geen garantie dat de hierin opgenomen informatie op die latere datum nog juist en volledig is. Achmea IM heeft het recht om deze informatie zonder aankondiging te wijzigen. Het noemen van rendementen op beleggingen in dit document dient uitsluitend als uitleg en toelichting. Achmea IM spreekt daarmee geen verwachting uit over het rendement of koersverloop van die beleggingen. De waarde van uw belegging kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. U mag de informatie in dit document alleen voor eigen persoonlijk gebruik kopiëren. U mag de informatie niet overnemen, vermenigvuldigen, distribueren of openbaren zonder schriftelijke toestemming van Achmea IM. Alle informatie (teksten, foto s, illustraties, grafisch materiaal, handelsnamen, logo s, woord- en beeldmerken) blijft eigendom van of in licentie bij Achmea IM en wordt beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of intellectueel eigendomsrecht. Er worden geen rechten of licenties overgedragen bij gebruik van of toegang tot deze informatie. frank.van.weegberg@achmea.nl De auteurs van de Achmea Investment Highlights rouleren wekelijks over de afdeling Investment Strategy. De auteur van deze week: Alex van den Berg Uitgegeven door: Achmea Investment Management B.V., statutair gevestigd te Zeist en kantoorhoudende te Zeist (Handelsregister nr. 18059537). Achmea IM is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten ("AFM") in Amsterdam als een beheerder van beleggingsinstellingen als bedoeld in artikel 2:65a Wft en is onder deze vergunning bevoegd tot het verlenen van de beleggingsdiensten als opgenomen in het door de AFM gehouden register. Achmea Investment Highlights 5/5