Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Nicotine in gekweekte champignons
1. Inleiding Nicotine is een insecticide gereglementeerd als gewasbeschermingsmiddel. Gebruik verboden in EU sinds 2010. Maximale residulimiet (MRL) in gekweekte champignons: 0,01 mg/kg bij gebrek ( toxicologische grens) toxicologische grens in champignons = 0,095 mg/kg (op basis van de toxicologische gegevens van EFSA (ARfD) + consumptiegegevens EU)
1. Inleiding Twee nicotineproblematieken in het verleden: Wilde (gedroogde) champignons (2009) (vnl. Chinese) Thee, infusies, verse kruiden en specerijen (2011) Geen duidelijke verklaring voor de aanwezigheid van nicotine: mogelijks natuurlijke aanwezigheid (champignons)/kruiscontaminatie (thee, ) MRL gewijzigd op basis van monitoringgegevens + advies EFSA [0,04 mg/kg (vers wilde champignons) en 1,2 mg/kg (gedroogd); 0, 6 mg/kg (thee), ] De wetenschappelijke literatuur vermeldt de natuurlijke aanwezigheid van nicotine in bepaalde planten (o.m. solanaceaes) Natuurlijke aanwezigheid van nicotine niet aangetoond voor gekweekte champignons
2. Feiten en maatregelen Notificaties monsternemingen champignons in autocontrole door een groothandelaar, een veiling, een producent eind december 2012 en begin januari 2013. 17 monsters met een gehalte tussen < LOQ en 1.2 mg/kg. Partijen van 9 Belgische en 2 Nederlandse producenten. Overschrijding ARfD voor 5 monsters van 4 producenten. Recall van de betrokken partijen met persberichten. Rasff-berichten.
3. Acties door FAVV en resultaten Onderzoek, bewarend beslag, en monsternemingen bij de betrokken Belgische producenten met niet conforme resultaten: 2 monsters champignons: 0.012-0.056 mg/kg. Laatst vermelde partij vernietigd. 27 monsters champignons: <LOQ. 5 monsters teeltsubstraat en dekaarde: <LOQ 2 monsters teelsubstraat en dekaarde: 0.014-0.053 mg/kg Onderzoek aan de gang bij de teeltsubstraat- en dekaardefabrikanten met monsternemingen van grondstoffen en afgewerkte producten bestemd voor de champignonproductie.
4. Acties door sector toelevering substraten Monsternemingen van champignons, grondstoffen, meststoffen en afgewerkte producten. conform Niet conform Resultaten (mg/kg) totaal champignon 84 14 0.02-1.2 98 bijvoeding 1 13 0.025-3 14 compost incl bijvoeding 5 3 0.03-0.089 8 compost exl bijvoeding 3 1 0.023 4 doorgroeid Substraat 10 1 0.046 11 geënt Substraat 3 1 0.024 4 substraat 14 8 0.024-0.76 22 dekaarde 19 5 0.02-0.06 24 schuimaarde 4 0 4 kippenmest 4 1 0.71 5 kuikenmest 0 1 0.1 1 paardenmest 3 0 3 gips 3 1 0.074 4 steenslijpsel 1 0 1 stortveen 3 1 0.02 4 veen 2 9 0.02-0.14 11 betacal 1 0 1 Eindtotaal 160 59 219
Overzicht monsternemingen champignons per land van herkomst (Favv & AC monsters) land van herkomst conform non conform totaal Belgie 68 13 81 Duitsland 7 0 7 Frankrijk 7 0 7 Nederland 22 3 25 Polen 4 0 4 Tsjechië 1 0 1 Eindtotaal 109 16 125
5. Andere acties door FAVV 1. Vraag aan Sector primaire productie/distributie: beroepsverenigingen van producenten (veilingen, boerenbond, ) nemen monsters van champignons van verschillende oorsprongen (Belgische, Nederlandse, Poolse, ) in de winkels. 2. Vraag aan Sector toelevering substraten: fabrikanten van teeltsubstraten en dekaarde nemen verder monsters van grondstoffen, meststoffen en afgewerkte producten. 3. Andere stappen: - informatie andere lidstaten via RASFF-systeem - informatie EU Commissie
6. Conclusies Direct gebruik van nicotine op de champignons lijkt weinig waarschijnlijk Hypotheses: Contaminatie via het teeltsubstraat Natuurlijke aanwezigheid Onderzoek naar de oorsprong van de aanwezigheid van nicotine loopt verder. Conclusies op basis van de verdere analyseresultaten en onderzoek (mogelijks verdere stappen voor verhoging van de MRL).