Archief van het Tehuis voor Werkende Meisjes A.J.M. Kwakernaak Algemene kenmerken Toegangsnummer: 30339 Periode: 1925-1981 Archiefvormer Tehuis voor Werkende Meisjes Inleiding Het Tehuis voor Werkende Meisjes Het initiatief tot het oprichten van het Tehuis voor Werkende meisjes kwam de eerste Amsterdamse Kinderrechter mr. G.T.J. de Jongh. Door de invoering van de wet op de gezinsvoogdij (1922) kwam de kinderrechter in zijn werk meer in aanraking met meisjes die, door wat voor omstandigheden dan ook, tijdelijk uit huis geplaatst moesten worden. Hoewel er wel tehuizen voor de opvang van dergelijke meisjes waren, ging het altijd om zogenaamde gesloten inrichtingen waarbij de vrijheid van de meisjes volledig beknot was. Mr. de Jongh besloot dan ook om tot de oprichting van een tehuis met gedeeltelijke vrijheid te komen, geïnspireerd op het Belgische Home Familial te Brussel. Hij vormde een Comité van Amsterdamse Burgers en Burgeressen met sociale belangstelling, die de financiële middelen bijeenbrachten zodat 8-tal arbeiderswoningen aan de Olympiakade konden worden gehuurd, en verbouwd tot het Tehuis. In september 1926 werd het tehuis geopend en namen de eerste meisjes hun intrek in het Tehuis. Bij de oprichting was men idealistisch als het ging om de opvang van de meisjes. De directrice moet als moederlijke vriendin het geheele troepje kennen en met alle meisjes op vertrouwelijken voet staan. Ander personeel dan een adjunct moet vermeden worden. Het meisjes werd gezien als een persoonlijkheid, die een eigen kamer kreeg (wat voor die tijd in een inrichting niet gebruikelijk was), de vrijheid werd beperkt tot de vrijheid in een groot gezin waar orde en tucht heerst. Echter met het complexer worden van de maatschappij namen ook de (gedrags) problemen van de meisjes toe, die daardoor niet altijd in het Tehuis geplaatst konden worden omdat de opvang niet toereikend genoeg was. In 1978 verzocht het bestuur en de staf van het Tehuis de Directie Kinderbescherming van het Ministerie van Justitie om toestemming om tot sluiting van het Tehuis over te gaan. Versie 29.1-5 januari 2017 30339-1
Geschiedenis van het archief en verantwoording van de inventarisatie Het archief van het Tehuis is afkomstig van een oud-bestuurslid van het Tehuis. Het archief is vrij fragmentarisch maar geeft wel een aardig beeld van het reilen en zeilen van het Tehuis. Tijdens de inventarisatie is zoveel mogelijk geprobeerd de structuur van de organisatie van het Tehuis tot uitdrukking te laten komen in het archiefschema. Een aantal stukken is uitgezonderd van de openbaarheid. Het betreft die stukken waarin de namen van pupillen voorkomen, deze stukken zijn voor de periode van 60 jaar uitgezonderd van de openbaarheid. Geraadpleegde inv.nrs.: 18, 36, 37, 38 en 79 Inventaris 1 Stukken van algemene aard 1-13 Notulen van de bestuursvergaderingen 1925-1965 11 delen 1-1925 - 1927 2-1928 - 1935 3-1939 - 1942 4-1948 - 21/01/1950 5-31/01/1950-11/1951 6-12/1951-14/07/1953 7-14/07/1953-11/01/1955 8-25/01/1955-18/07/1956 9-31/07/1956-11/03/1958 openbaar vanaf 2019 10-25/03/1958-16/08/1960 openbaar vanaf 2021 11-30/08/1960-07/1962 openbaar vanaf 2023 12-08/1962-18/09/1964 openbaar vanaf 2025 13-1965 - 1966 openbaar vanaf 2027 14 Concept-notulen van de bestuursvergaderingen 1926-1930 1 omslag 15 Agenda s, verslagen en bijlagen van de jaarvergaderingen 1926-1970 1 pak openbaar vanaf 2031 16 Correspondentie van en aan het bestuur 1926-1981 1 omslag openbaar vanaf 2042 17 Correspondentie tussen het bestuur en de leden 1926-1941 1 omslag 18 Jaarverslagen. Gedrukt 1927-1975 1 omslag 19-20 Agenda s, (concept-) notulen en bijlagen van de bestuursvergaderingen 1966-1978 2 pakken 19-1966 - 1974 openbaar vanaf 2035 20-1975 - 1978 openbaar vanaf 2039 2 Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 2.1 Oprichting, organisatie en opheffing 21 Stukken betreffende de oprichting van het Tehuis 1925-1926 1 omslag 22 Statuten, bijvoegsel van de Nederlandse Staatscourant 1926-1959 1 omslag 30339-2 Versie 29.1-5 januari 2017
23 Correspondentie met het Departement van Justitie betreffende het verstrekken van ariërverklaringen alsmede correspondentie met het Centraal Bureau voor Maatschappelijk Hulpbetoon betreffende het verstrekken van inlichtingen omtrent leden van het... 1940-1942 1 omslag 24 Ingekomen vergunning ten behoeve van het graven van turf voor eigen gebruik. In tweevoud. Afschrift 1944 2 stukken 25 Organisatie van de Vereniging Tehuizen voor Werkende Meisjes, overzicht van organisatie en de taken van de leidinggevenden in het Tehuis. In tweevoud 1950 ca. 2 stukken 26 Verslagen van de besprekingen met Dr. de Levita inzake de organisatorische problemen in het Tehuis 1950 ca. 1 katern 27 Regels en richtlijnen, huisregels van het Tehuis 1930-1974 2 stukken 28 Interne werknotities en aantekeningen over diverse onderwerpen van de bestuursleden 1950 ca. - 1970 ca. 1 omslag openbaar vanaf 2031 29 Stukken betreffende de besprekingen met Prof. dr. F. Grewel inzake de interne organisatie en structuur van het Tehuis 1968 1 omslag 30 Stukken betreffende de opheffing van de Vereniging Tehuizen voor Werkende Meisjes en de voortzetting van de werkzaamheden door de stichting Meisjeshuis Olympiakade 1970 1 omslag 31 Stukken betreffende de evaluatie van de nieuwe werkwijze door het personeel en de pupillen 1975 1 omslag openbaar vanaf 2036 32 Concept-voorstel voor een meer specifieke bestemming voor het Meisjeshuis Olympiakade ; bedoeld als bijdrage in de discussie over de vereiste residentiele voorzieningen in de subregio Amsterdam, met bijlagen 1977 1 omslag 33 Uitnodiging van het bestuur van het Tehuis voor een zwanenzangtocht door de grachten van Amsterdam, met bijlagen 1978 1 omslag 34 Een nieuwe opzet voor het meisjeshuis Olympiakade te Amsterdam, concepten eindrapport van het bestuur bedoeld als opzet voor een doorstart van het Tehuis 1978-1979 1 omslag 2.2 Jubilea 35 Verjaringsfeestprogramma programma ter gelegenheid van de feestelijke viering van, vermoedelijk, het 1-jarig bestaan van het Tehuis 1927 1 stuk 36 Stukken betreffende de viering van het 10-jarig bestaan 1936 1 omslag 37 Stukken betreffende de viering van het 25-jarig bestaan 1951 1 omslag 38 Stukken betreffende de viering van het 40-jarig bestaan 1966 1 omslag 39 Persbericht betreffende het 50-jarig bestaan van het Tehuis, met begeleidend schrijven. Concept 1976 2 stukken 2.3 Samenwerking 40 Agenda s, notulen en bijlagen van de vergaderingen van het Algemeen Verbond voor Kinderbescherming 1968-1972 1 omslag 41 Agenda s, notulen en bijlagen van de vergaderingen van samenwerkende tehuizen van werkende en studerende jongeren 1971-1978 1 pak 42 Agenda s, notulen en bijlagen van de vergaderingen van de Werkgroep Oudere Jeugd, onderdeel van het Werkverband Integratie Jeugdwelzijnswerk Nederland (lidmaatschap ivm de nieuwe opzet van het tehuis?) 1975-1980 1 omslag 43 Stukken betreffende het lidmaatschap van de Begeleidingskommissie van het Tehuis voor werkende meisjes Op Dreef (Vereniging Beth San) 1979-1980 1 omslag 2.4 Publiciteit 44 Tehuis voor werkende meisjes, artikel over het meisjeshuis in het maandblad Vragen des tijds. Kopie 1926 1 stuk Versie 29.1-5 januari 2017 30339-3
45 Tehuizen voor werkende meisjes, propaganda brochure, met bijlagen, geschreven door Mr. G.T.J. de Jongh voor het op te richten Tehuis te Amsterdam 1926 ca. 1 omslag 46 Krantenartikelen over het Tehuis voor Werkende Meisjes te Amsterdam en Rotterdam 1927-1978 1 omslag 47 Brochure over het Tehuis voor Werkende Meisjes te Amsterdam, geschreven door Mr. G.T.J. de Jongh, in drievoud 1930 ca. 1 omslag 48 Verslag van de jaarvergadering van het Tehuis, verstuurd aan de kranten ter publicatie. Doorslag 1934 1 stuk 49 Tehuis voor werkende meisjes (Home de semi-liberté), proefdruk van een brochure vermoedelijk geschreven naar aanleiding van de voorgenomen bezuinigingen op de Tehuizen voor Werkende Meisjes 1936 ca. 1 stuk 2.5 Financiën 50 (Concept-) circulaires met daarin het verzoek aan (potentiële) leden om lid te worden of het tehuis te steunen met een financiële gift 1932-1966 2 stukken 51 Correspondentie van en aan de penningmeester van het Tehuis 1942-1970 1 omslag 52 Accountantsrapporten betreffende de controle van de jaarrekeningen van de jaren 1964 t/m 1968 1965-1969 1 omslag 53 Correspondentie van en aan de voorzitster van de stichting betreffende fondsenwerving 1966-1969 1 omslag 2.6 Personeel en Huisvesting 54 Stukken betreffende de benoeming en ontslag van het personeel 1929-1978 1 omslag 55 Verlanglijst voor onze bibliotheek, lijst met titels van gewenste boeken voor de bibliotheek 1930 ca. 1 stuk 56 Instructies en overzichten van de taakverdelingen voor het personeel 1939-1976 1 omslag 57 Gedicht ter gelegenheid van de verjaardag van de directrice mej. Verschoor, geschreven door A.S. Heilbron 1940 ca. 1 stuk 58 Programma van de feestavond, ter gelegenheid van de verjaardag van de directrice G. Schot 1944 1 stuk 59 Verslag betreffende de problemen tussen de adjunct-directrice en de directrice 1945 1 stuk 60 Informatiemappen van de Stichting Meisjeshuis Olympiakade, vermoedelijk bedoeld voor nieuwe medewerkers 1973-1975 1 omslag 61 Stukken betreffende de ontruiming en oplevering van het perceel Olympiakade 17 1979-1981 1 omslag 2.7 Opvang 62 De Huismus, eerste uitgave van de krant van het Tehuis 1926 ca. 1 stuk 63 Correspondentie met de kinderrechter betreffende de plaatsing van de eerste meisjes in het Tehuis 1926-1927 1 omslag 64 Register waarin aantekening wordt gehouden van de aanvragen voor opname van de eerste meisjes van het Tehuis, alfabetisch geordend op eerste letter van de achternaam van de meisjes 1927 1 deeltje 65 Brieven aan Sinterklaas, onder andere geschreven door één van de meisjes 1935-1937 2 stukken 66 Programma van de operette s: De onhandige dienstbode, Het tuinierstertje en Asschepoester alsmede een programma van de kinder-operette: De Sneeuwkoningin, vrij bewerkt naar de sprookjes van Andersen, door A.H.L. 1935-1942 2 stukken 67 Brieven van enkele meisjes over de sfeer in het Tehuis alsmede een brief van een meisje over haar belevenissen op een boot 1945 ca. 1 omslag 30339-4 Versie 29.1-5 januari 2017
68 Stukken betreffende de opname van meisjes in het Tehuis 1943-1972 1 omslag openbaar vanaf 2033 69 Inventarisaties van vertrokken pupillen, overzichten van opgenomen en vertrokken pupillen 1949-1977 1 omslag openbaar vanaf 2038 70 Stukken betreffende het opstellen van het opnamebeleid van het tehuis 1966-1969 1 omslag 71 Kwikzilver, maandblad gemaakt door de meisjes van het tehuis 1968-1971 1 omslag 72 Rooster betreffende de dagindeling voor de meisjes 1975 1 stuk 73 Werken aan sociale weerbaarheid van tehuismeisjes, eindwerkstuk van M. de Vries betreffende een nieuwe aanpak ten aanzien van de sociale weerbaarheid van de pupillen van het Tehuis. Kopie 1977 1 stuk 74 Rapport GT3 - Gedragstherapie 3: een onderzoek naar het effect van het invoeren van een training in sociale vaardigheden op basis van gedragstherapeutische methoden in residentiële centra voor probleemjongeren, door W. Slot en C. Romein. Dit... 1978 1 omslag 3 Documentatie 75 Artikel Kinderrecht, door mr. G.T.J. de Jongh, oprichter van het Tehuis. Overdruk uit het Haagsch Maandblad 1927 1 deeltje 76 Ter kennisname ingekomen jaarverslagen van de Federatie van Instellingen voor Kinderbescherming Amsterdam (F.I.K.A.), de Armenraad en de Unie van Vereenigingen voor ongehuwde moeders 1928-1943 1 omslag 77 Ter kennisname ingekomen rapport over het ontstaan, het doel en de resultaten van de Voorlopige Werkcommissie ter bestrijding van de baldadigheid van de Jeugd en de totale oplossing van het Jeugdvraagstuk 1945 1 stuk 78 Jaartallen van de Vereniging Tehuizen voor Werkende Meisjes te Amsterdam van 1925-1962, overzicht van wetenswaardigheden in de bestaansgeschiedenis van het tehuis. In tweevoud 1962 ca. 2 stukken 79 Aantekeningen van en verzamelde (kopieën van) artikelen betreffende de ontstaansgeschiedenis van het Tehuis door bestuurslid H.M.A. Drewes 1976 1 omslag Versie 29.1-5 januari 2017 30339-5