30 mei 2012 Memo Aan algemeen bestuur 30 mei 2012 Docbasenummer Projectnummer Datum 22 mei 2012 Bijlage(n) - Onderwerp Project Renkums Beekdal (Halveradsbeek) Portefeuillehouder Programma Voldoende en schoon water Afdeling BOW 1. Inleiding Deze memo wordt Halveradsbeek. 2. Bestuurlijkee aanleiding en vraag In de vorige AB vergadering zijn door het AB lid van waterschap Veluwe, de heer Aalbers, vragen gesteld over de vermeende demping van de Halveradsbeek in Renkum. In deze memo wordt daar nader op ingegaan. Daarnaast zijn begin mei door het AB lid van waterschap Vallei en Eem, de heer Van Oort, schriftelijke vragen aan D. en H. gesteld over het zelfde onderwerp. Vanwege de samenhang is gekozen voor integrale beantwoording in deze memo. De vragen van de heer Van Oort zijn cursief overgenomen in punt 7 en daar tevens beantwoord. 3. Project Renkums Beekdal u toegezonden ter kennisneming over de ontwikkelingen rond de Het Renkums beekdal is aangewezen als onderdeel van de Robuuste Verbindingszone tussen het Centraal Veluws Natuurgebied en de uiterwaarden van de Nederrijn. Hierin is als doel gesteld het leefgebied van Edelhert en Wilde Zwijn te vergroten, een hogere diversiteit aan soorten te ontwikkelen en het herstel van het beekdal in algemene zin. Één van de onderdelen is het saneren van bedrijventerrein Beukenlaan en herinrichting van het terrein ten noorden van het bedrijventerreinn Beukenlaan ten behoeve van een ecologisch en hydrologisch herstel. Dit project is een samenwerkingsproject tussen voormalige Ministeries van LNV, VROM en EZ, Provincie Gelderland, gemeente Renkum, Staatsbosbeheer, Oranje Nassau Oord en waterschap Vallei & Eem. Daarnaast zijn diverse belangengroepen betrokken bij de planontwikkeling. In 2005 is er een inrichtingsplan opgesteld door DLG voor dit gebied, dit plan is terug te vinden op: http://www.renkumsbeekdal.info/uploads/pdf/beukenlaaninrichtingsplan.pdf
Blad 2 van 6 In het najaar van 2011 is het noordelijke deel van het beekdal onder handen genomen en nu wordt er gewerkt aan het saneren van het bedrijventerrein Beukenlaan. Hierna wordt ook dit terrein natuurlijk ingericht. Daarnaast zijn er diverse recreatieve en cultuurhistorische elementen gerealiseerd en in voorbereiding. De regie van de uitvoering ligt bij DLG, waarbij de andere gebiedspartijen betrokken zijn. 4. Stand van Zaken Halveradsbeek Ten behoeve van de ecologische waarden is de Halveradsbeek, die laaggelegen in het dal ligt, verontdiept en het krijgt de ruimte binnen het dal. In het verleden had het een agrarische en ontwaterende functie. Door de natuurontwikkeling is deze functie niet meer noodzakelijk en gaat het fungeren als een doorstroommoeras. Hierbij zoekt de beek zelf zijn weg door de laagste delen van het dal. Langs de randen van het dal wordt plaatselijk beplanting aangebracht en langs de beek zullen natuurlijkere natte schrale graslanden ontstaan. De opgeleide beken, aan de oost en westkant van het open gebied, functioneerden ooit ten behoeve van de papierindustrie (watermolens) Deze zijn al deels hersteld met een nieuwe leemlaag om het water in de beek te houden en ze worden ter plaatse van het industrieterrein nu ook hersteld. 5. Eerdere besluiten De herinrichting van de Halveradsbeek en sanering van industrieterrein Beukenlaan zijn onderdeel van het project Renkumse Poort. Hiervoor is een ambtelijke werkgroep en een stuurgroep ingericht. De projecten zijn niet ter kennisname en/of ter besluitvorming aangeboden aan het bestuur van waterschap Vallei & Eem. 6. Keurvergunning en controle Op 21 mei hebben voorman Paul van Breukelen en Handhaver Albert Dijkshoorn de verleende Keurvergunning voor het Renkums beekdal in het veld gecontroleerd. Deze vergunning is verleend, maar nog niet afgehandeld doordat na een eerste gemelde aanvang dit werk voor onbepaalde tijd is stilgelegd ivm het vinden van zware munitie op het nabij gelegen terrein van de voormalig Vredesteijn fabriek. Nadien is er geen melding gedaan van weer opnieuw aanvangen van de werkzaamheden of een afmelding van het gereed zijn van werkzaamheden. De vergunning is hierdoor nog niet afgesloten. Ter plaatse zijn de activiteiten benoemd in de vergunning nagelopen, waaruit geconcludeerd wordt dat op één stuk na de vergunning correct is uitgevoerd. Het stuk wat niet correct is uitgevoerd betreft: 140 meter van de Halveradsbeek die ten onrechte is gedempt. Op basis van deze constatering vindt er op dinsdag 29 mei 2012, overleg plaats met de aanvrager van deze demping en wordt de oplossing besproken. Tegelijkertijd wordt er vanuit de afdeling Handhaving een bestuurlijke brief gestuurd met verzoek de demping alsnog ongedaan te maken/ te herstellen. 7. Beantwoorden gestelde vragen A. Is het college van D en H op de hoogte van bovengenoemde werkzaamheden, en zo ja waarom is daar niets over meegedeeld aan het algemeen bestuur?
Blad 3 van 6 Het initiatief voor deze herinrichting, is genomen door diverse partijen zoals weergegeven bij punt 3. Voor het uitvoeren van de bijbehorende werkzaamheden is door Staatsbosbeheer, als huidige en toekomstige eigenaar en beheerder, Keurvergunning aangevraagd, waar het dempen een onderdeel van vormt. Het bekensysteem in dit beekdal heeft in het verleden de primaire status gekregen op basis van de aanwezige cultuurhistorische en ecologische waarden in de opgeleide beken aan de randen van het beekdal. De Halveradsbeek is een watergang zonder zichtbare cultuurhistorische waarde en lage ecologische waarde ter plaatse van de demping. Door de ligging in het terrein van Staatsbosbeheer en benoeming van het beekdal tot Robuuste verbindingszone heeft het de voorkeur om de ecologische waarden te verbeteren, waar deze herinrichting onderdeel van is. Deze vergunning kon verleend worden, omdat het te dempen deel van de beek geen belangrijke betekenis voor de afvoer had en de nieuwe inrichting een hogere ecologische verwachting heeft. In de vergunning is tevens opgenomen dat een deel van de Halveradsbeek niet mocht worden gedempt wegens aanwezige ecologische waarden. Dit traject is ook niet gedempt. Het algemeen bestuur is niet geïnformeerd om de volgende redenen: 1. De werkzaamheden passen binnen het beleid van het waterschap 2. De werkzaamheden zijn afgestemd binnen de werkgroep Renkumse Poort 3. Voor de werkzaamheden is een Keurvergunning aangevraagd, die getoetst is door het waterschap. B. Is het college met mij van mening dat het vernielen van een stuk cultureel erfgoed niet te tolereren valt? Het deel dat gedempt is, is een deel van het beeksysteem dat een lage ecologische en cultuurhistorische waarde heeft. Anders dan de opgeleide beektrajecten aan de randen van het dal, heeft de Halveradsbeek een lagere cultuurhistorische waarde. Vanuit de toewijzing van het beekdal als Robuuste verbindingszone is ervoor gekozen om de ecologische waarden te verbeteren. C. Wat is de status van het bekenplan van ons Waterschap, en hoe verhoudt dit zich tot hetgeen door Staatsbosbeheer is aangericht? Het bekenplan betreft het onderhoudsplan Zuid-Veluwe Beken 2010-2014, dat in 2009 is opgesteld en eind 2009 vastgesteld door de Directie, zoals gemandateerd door het D&H. In dit plan is uitgegaan van de aanwezige situatie in 2009. Dit is conform procesafspraken binnen het waterschap. Tijdens de opstelling van dit plan waren deze werkzaamheden in concept bekend, maar is ervoor gekozen om de nieuwe situatie met bijbehorende doelstelling te verwerken na uitvoering en verwerking in de Legger van dit gebied. In het plan is deze ontwikkeling wel aangegeven,zie bijlage 1. Op dit moment wordt er in overleg met Staatsbosbeheer gewerkt aan een gedeeltelijk herziening van dit plan ter plaatse van deze werkzaamheden. D. Hoe komt het dat belanghebbenden niet in het overleg zijn betrokken en kennelijk geen heil zien in het inlichten van het waterschap? Eigenaar en beheerder van het terrein is Staatsbosbeheer. Zij hebben contact opgenomen met het waterschap ivm de keur. De bepaling van het waterschap om van het voorgestelde te dempen deel toch een gedeelte niet te dempen is opgevolgd.
Blad 4 van 6 Ten aanzien van het bereiken van natuurdoelen was het waterschap al ambtelijk geraadpleegd. 8. Ondertekening Mr. G.P. Dalhuisen Secretaris-directeur 9. Besluit Bestuur
Blad 5 van 6 Bijlage: 1. Weergave in onderhoudsplan Zuid Veluwse beken Molenbeek: Traject 8650-8680 Ecologische doelstellingen: Open migreerbaar beekdeel met een gevarieerde oeverbegroeiing. Halfbeschaduwd beektraject. Periodiek onderhoud: WVE Verwijderen Japans Duizendknoop. WVE Jaarlijks de beek en taluds vrijhouden van vegetatie en afvoeren. WVE Grotendeels blad en takken verwijderen. WVE Stromend karakter waarborgen Eigenaar: Gemeente Renkum Halveradsbeek
Blad 6 van 6 Traject: 8480 8510 Ecologische doelstellingen: Open migreerbaar beektraject met een afwisseling van beschaduwde en onbeschaduwde beekdelen. Waar mogelijk zijn plasdrassituaties aanwezig. Periodiek onderhoud: WVE Eenmaal per 5-8 jaar afzetten van een deel van de beplanting. Tussen 8480 en 8500 niet meer dan 10% bomen WVE Jaarlijks in aug/sept schonen van de beek en taluds van vegetatie. Vegetatie afvoeren WVE Verwijderen blad en takken en Japanse duizendknoop WVE stromend water waarborgen Eigenaar: 8480-8490 Bureau Beheer Landbouwgronden 8590-8510 Stichting De open Ankh in Soesterberg, in beheer Orange Nassau Oord 8500-8510 Stichting De open Ankh in Soesterberg, in beheer Orange Nassau Oord en onbekende eigenaar, waarschijnlijk gemeente Renkum Opmerking: Ter hoogte van knooppunt 8490 ligt het voormalige industriegebied Beukelaan. In het kader van het project Renkumse Poort(herten naar de Rijn) zal dit terrein verdwijnen en plaatsmaken voor natuur en recreatie. Door DLG is in 2004 een conceptinrichtingsplan opgesteld, maar op dit moment is het nog niet duidelijk op welke wijze en wanneer dit plan wordt uitgevoerd.