Demografische ontwikkeling Gemeente Opmeer Augustus 214
Colofon Uitgave I&O Research Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel.nr. 229-282555 Rapportnummer 214-248 Datum Augustus 214 Opdrachtgever De Westfriese gemeenten 1. Inleiding In het kader van de overeenkomst over de statistische dienstverlening houdt I&O Research voor de samenwerkende Westfriese gemeenten statistische gegevens bij over een aantal belangrijke onderwerpen zoals bevolkingsontwikkeling, onderwijs, inkomen, werkgelegenheid en woningmarkt. De verzamelde cijfers zijn terug te vinden op de website www.westfriesegemeenten.nl. Verder brengen we publicaties uit waarin de belangrijkste ontwikkelingen zijn beschreven. Voor u ligt het rapport over de werkgelegenheidsontwikkeling in West-Friesland. Andere publicaties in deze serie zijn: - Werkgelegenheid in West-Friesland; - Leerlingen in het basis-, voortgezet en speciaal onderwijs; - Onderwijsadressengids West-Friesland; - Inkomensontwikkeling in West-Friesland. Daar waar mogelijk worden de ontwikkelingen vergeleken met het beeld in Westfriesland. We hebben de meest recente cijfers gebruikt die aanwezig waren. Auteurs Drs. Jaap Bouwmeester Drs. Marion Holzmann Bestellingen Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever
2. Bevolkingsontwikkeling Verwachte toename bevolking Op 1 januari 214 wonen er in Opmeer 11.368 inwoners. Vanaf 211 is er sprake van een lichte daling. Het prognosemodel Primos prognosticeert dat de bevolking van Opmeer de komende jaren verder afneemt. Dit in tegenstelling tot het geheel van Westfriesland, waarbij de bevolking toeneemt. Tabel 2.1 Gemiddelde groei bevolking per 1. inwoners Opmeer Westfriesland 24 4,2 5,3 25 3,1 4,1 26-4,4 2,4 27 2,6 6,7 28 5, 9,3 29 9,3 9, 21 2,5 4,9 211-2,4 5,5 212-1,2 1,2 213-1, 2,8 gem. 1 jr. 1,8 5,1 Ontwikkeling tot nu toe De bevolking is gemiddeld over de afgelopen tien jaar met 1,8 gegroeid. In Westfriesland als geheel groeide de bevolking de afgelopen tien jaar met gemiddeld 5,1. De bevolking is in voorgaande jaren licht toegenomen met uitzondering van het jaar 26. Vanaf 211 is er echter sprake van een (lichte) daling. Figuur 2.1 Bevolkingsontwikkeling Opmeer (aantal inwoners) 11.6 11.4 11.2 11. 1.8 1.6 1.4 1.2 1. Figuur 2.2 Bevolkingsontwikkeling Westfriesland (aantal inwoners) 225. 22. 215. 21. 25. 2. 195. 19. 185. 18. 175. 1
Ontwikkeling natuurlijke aanwas in Opmeer Er zijn diverse aspecten verantwoordelijk voor de bevolkingsontwikkeling van een gemeente. Dit wordt enerzijds bepaald door de natuurlijke aanwas; ofwel het saldo van geboorte en sterfte. Anderzijds speelt het migratiesaldo een rol; het verschil van het aantal mensen dat zich in de gemeente vestigt en vertrekt naar een andere gemeente. Het aantal geboorten in de gemeente Opmeer neemt flink af. De sterfte aantallen nemen daarentegen toe en overtreffen bijna het aantal geboorten. Ook in Westfriesland is er sprake van een daling van geboorten en stijging van de sterfte aantallen. Figuur 2.3 Ontwikkeling aantal geboorten en de sterfte in Opmeer 2 15 1 5 Tabel 2.2 Natuurlijke aanwas per 1. van de gemiddelde bevolking Opmeer Westfriesland 21 23 25 27 29 211 213 24 6,7 5, 25 6,7 4,9 26 6, 4,1 27 3,2 3,5 28 4,6 4,1 aantal sterfte aantal geboorten Figuur 2.4 Ontwikkeling aantal geboorten en de sterfte in Westfriesland 3. 2.5 29 5,3 4,5 21 3, 4,4 211 1,3 3,5 212 1,6 3,1 213,2 2,9 gem. 1 jr. 3,9 4, 2. 1.5 1. 5 21 23 25 27 29 211 213 aantal sterfte aantal geboorten 2
Ontwikkeling migratie in Opmeer Naast de natuurlijke groei is ook de migratie van invloed op de omvang van de bevolking. Het migratiesaldo in Opmeer is overwegend negatief; het aantal mensen dat zich in de gemeente vestigt, is kleiner dan het aantal dat vertrekt. Het jaar 26 is een dieptepunt. In 28 en 29 is er sprake van een positief migratiesaldo. Tabel 2.3 Migratiesaldo per 1. van de gemiddelde bevolking Opmeer Westfriesland 24-2,5,3 25-3,6 -,7 26-1,5-1,7 27 -,6 3,3 28,4 5,2 29 4,1 4,5 21 -,4,6 211-3,7 2,5 212-2,8-1,4 213-1,1,6 gem. 1 jr. -2,1 1,3 Figuur 2.5 Ontwikkeling vestiging en vertrek Opmeer 5 45 4 35 3 25 2 21 23 25 27 29 211 213 aantal vestigers Figuur 2.6 Ontwikkeling vestiging en vertrek Westfriesland 9.5 9. 8.5 8. 7.5 7. aantal vertrekkers 6.5 6. 21 23 25 27 29 211 213 aantal vestigers aantal vertrekkers 3
Herkomst vestigers en vertrekkers De mensen die zich in 213 in Opmeer hebben gevestigd, zijn vooral afkomstig uit andere Westfriese gemeenten, met name uit Hoorn, Koggenland en Medemblik. Ook is dit de gemeente waar men veelal naar toe verhuist. Daarnaast zijn er relatief veel verhuisbewegingen naar andere gemeenten (buiten de regio). Dit beeld is op regionaal niveau wat minder zichtbaar; veel verhuizingen vinden binnen Westfriesland plaats. Opmeer Medemblik Drechterland Stede Broec Enkhuizen Figuur 2.7 Locatie van vestiging en vertrek in Opmeer Drechterland Enkhuizen Hoorn Koggenland Medemblik Stede Broec Amsterdam overig N-Holland overig Nederland 6 5 7 3 5 4 41 5 Figuur 2.8 Locatie van vestiging en vertrek in Westfriesland 22 23 46 46 57 42 51 49 11 14 5 1 15 Waar komt men vandaan? Waar gaat men heen? Koggenland Hoorn Westfriesland Amsterdam overig N-Holland overig Nederland 646 81 154 1648 1225 145 3193 3193 5 1 15 2 25 3 35 Waar komt men vandaan? Waar gaat men heen? 4
3. Jong en oud Vergrijzing en ontgroening in Opmeer Het aantal tot en met 19 jarigen in Opmeer is vanaf 26 geleidelijk gaan dalen. Naar verwachting is er de komende jaren sprake van ontgroening van de bevolking; een trend die zich ook in heel Westfriesland voordoet. Evenals in de rest van de regio krijgt Opmeer te maken met vergrijzing van de bevolking. Het aantal 65-plussers zal sterk toenemen. Na 218 zijn er naar verwachting zelfs meer 65-plussers dan jongeren tot 2 jaar. Er is op regionaal en landelijk niveau sprake van een dubbele vergrijzing; niet alleen het aantal senioren neemt toe, het is vooral de groep oudere senioren (8+) die relatief sterker stijgt. Figuur 3.1 Ontwikkeling bevolkingsopbouw Opmeer 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % -19 jaar 2-64 jaar 65 jaar en ouder Figuur 3.2 Ontwikkeling bevolkingsopbouw Westfriesland 7% 6% 5% 4% 18% 214 34% Van de inwoners is 65 jaar of ouder 3% 2% 1% % -19 jaar 2-64 jaar 65 jaar en ouder 24 5
De afname van de groene druk en de toename van de grijze druk resulteert in een stijging van de demografische druk. In 214 is de demografische druk 75%. Dit betekent dat er 75-19 jarigen en 65-plussers per 1 2-64 jarigen zijn. In 23 bedraagt dit naar verwachting 93%. Groene druk = de verhouding van het aantal personen van tot 2 jaar en de zogenaamde productieve leeftijdsgroep van 2 tot 65 jaar. Grijze druk = de verhouding tussen het aantal personen van 65 jaar of ouder ten opzichte van de personen in de leeftijd van 2 tot 65 jaar. Demografische druk = de som van beide niet-productieve groepen in verhouding tot de personen van 2 tot 65 jaar. Figuur 3.3 Ontwikkeling groene en grijze druk Opmeer 12 1 8 6 4 2 Groene druk Grijze druk Demografische druk Figuur 3.4 Ontwikkeling groene en grijze druk Westfriesland 12 1 8 6 4 2 Groene druk Grijze druk Demografische druk 6
4. Huishoudens Opmeer telt per 1 januari 213 4.596 huishoudens. Dit aantal is de afgelopen jaren gestegen en zal dit naar verwachting blijven doen. Dit geldt voornamelijk voor de eenpersoonshuishoudens. Omdat het aantal huishoudens sneller groeit dan de bevolking, neemt de gemiddelde huishoudengrootte af. In 213 is deze in Opmeer 2,5 en in 24 zal dit naar verwachting 2, zijn. Voor Westfriesland wordt een vergelijkbare ontwikkeling verwacht. Het aantal huishoudens zal toenemen; voor de komende 2 jaar wordt een groei van 19% verwacht. Daarbij neemt het aantal eenpersoonshuishoudens het sterkst toe. Figuur 4.1 Ontwikkeling aantal huishoudens in Opmeer Feitelijke cijfers 21-213, prognose 214-24 6. 5. 4. 3. 2. 1. 21 212 214 216 21822222 22422622823232 23423623824 eenpersoons meerpersoons Figuur 4.2 Ontwikkeling aantal huishoudens in Westfriesland Feitelijke cijfers 21-213, prognose 214-24 2,5 213 2, 12. 15. 9. 75. 6. 45. 3. 15. 21212 214216218222222242262282323223423623824 eenpersoons meerpersoons 24 7