Seksueel grensoverschrijdend gedrag in je sporthal Trefdag Sportinfrastructuur 2018 Arne Aerts Centrum Ethiek in de Sport Tom Verriest Sportdienst Hogeschool Gent
Centrum Ethiek in de Sport Erkende organisatie voor beleidsondersteuning en praktijkontwikkeling op het gebied van ethisch sporten Decretale verankering in Gezond en Ethisch Sporten-decreet Ondersteunt, informeert en stimuleert de Vlaamse sportsector om actief te investeren in ethische thema s (oa. SGG) die belangrijk zijn bij een kwaliteitsvolle sportbeoefening. Expertise en praktijkontwikkeling in zake SGG sinds 2009
Seksueel grensoverschrijdend gedrag: Hoeveel komt het voor in de sport? Geen SGG Mild Matig Ernstig Matig 8% Mild 2% Ernstig 7% 17% Geen SGG 83%
Wie is de pleger? 45 40 38,5 41,5 35 30 25 24,3 20 17,7 15 10 5 0 Coach Sporter Bekende Onbekende
Wie overkomt het? SGG discrimineert niet op geslacht! Geen SGG Mild Matig Ernstig Meisjes 81,4% 2,6% 8,8% 7,2% Jongens 85,9% 1,5% 6,3% 6,4% Extra kwetsbare groepen
Enkele situaties in een sporthal
Een meisje (14 jaar) flirt met één van de redsters
Een man speelt met aanwezige kinderen en zij vinden de aandacht leuk. Hij raakt zones aan die niet aangeraakt moeten worden
Een jongeman maakt seksueel getinte foto s van sporters tijdens een sportevenement
Een jongen maakt een foto van de meisjes onder de douche en stuurt die naar zijn vrienden (14 jaar)
Een jongen wordt door een man naar een toilet gelokt. Daar wordt de jongen gedwongen om de penis van de man aan te raken
Aan de slag als sportinfrastructuur? Niets doen is nooit een optie
Aan de slag: 4 maatregelen SGG 1. Sensibilisering en vorming 2. Aanspreekpersoon Integriteit (API) 3. Gedragscodes 4. Handelingsprotocol Generiek kader om SGG preventief en reactief aan te pakken
1. Sensibilisering = cruciaal Meldcultuur creëren en meldingsbereidheid stimuleren Stimuleer kinderen/jongeren/volwassen die geconfronteerd worden met grensoverschrijdend om het te melden en hulp te zoeken Via affiches, info en filmpjes op website, nieuwsbrief, Hulplijn 1712 massaal bekendmaken in de sportwereld
2. Aanspreekpersoon Integriteit (API) Zorg voor aanspreekpunt binnen de sportinfrastructuur Noodzakelijk om meldcultuur te ondersteunen Neemt coördinatie van incident in handen adhv handelingsprotocol Aandachtspunten: Laagdrempelig: in persoon en digitaal Bekend maken (!): signalisatiebordje, affiche, bekendmaking bij personeel Duidelijk aangeven wat zal gebeuren bij melding Discretie garanderen Geen hulpverlener: doorverwijzingsmogelijkheden goed kennen
3. Gedragscodes Gedragscodes voor medewerkers sportinfrastructuur, sporters/gebruikers (bv. clubs, toeschouwers Blauwdruk gedragscodes via www.ethischsporten.be/ondersteuningsgg Aandachtspunten: Bekend maken (!): duidelijk afficheren én herhalen Consequenties duidelijk maken Hete hangijzers voor infrastructuren: fotografie, kleedkamergebruik, douchegelegenheid, gebruik van infrastructuur door derden
3. Gedragscodes: hete hangijzers FOTOGRAFIE Opties: totaal verbod verbod met uitzonderingen geen verbod maar sensibilisering Afspraken maken met derden Uitzonderingen: goed kaderen met consent forms! Bv. speciale gelegenheden, didactische doeleinden KLEEDKAMERS/DOUCHES Gemengd gebruik: volwassen-kinderen, jongens-meisjes Supervisie: Bij voorkeur 2 begeleiders, 8 jaar als grens, duidelijke time-slots afspreken
Handelingsprotocol Werk een handelingsprotocol uit met lokale verankering naar hulpverlening, politie en justitie Blauwdruk Handelingsprotocol via www.ethischsporten.be/ondersteuningsgg Specifiek voor zwembaden: Noodprocedures in zwembaden: een stappenplan http://www.isbvzw.be/nl/634/content/9176/noodprocedures.html
4. Handelingsprotocol
Handelingsprotocol: tips Fase 0: melding Neem alle meldingen serieus, luister naar verwachtingen van melder Maak duidelijk wat volgende stappen zullen zijn Leg logboek aan Garandeer discretie, maak afspraken over communicatie! Fase 1: in kaart brengen Geen onderzoek, wel informatie vergaren via open vragen Niet oordelen Fase 2: inschatten van ernst Win advies in: intern overleg/noodteam (licht), extern advies (zwaar) Vlaggensysteem als eerste houvast Fase 3: Advies uitvoeren Intern opvolgen + communicatieafspraken maken Extern doorverwijzen: politie, justitie, welzijn Fase 4 en 5: nazorg en proces evalueren
Wegwijzer: naar wie doorverwijzen? Nummer 101 of 112: dringende hulp Hulplijn 1712: advies, informatie en doorverwijzing naar politie/justitie Lokale huisarts(en): hulp, advies en doorverwijzing Centrum Ethiek in de Sport: beleidsondersteuning en vorming Vertrouwenscentrum Kindermishandeling: hulpverlening doelgroep kinderen Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW): hulpverlening doelgroep (jong)volwassenen Zorgcentra na seksueel geweld: hulpverlening, melding, rechtsbijstand Justitiehuizen: juridisch advies en rechtsbijstand Universitair Forensisch Centrum: hulpverlening voor plegers Stop it Now!: hulpverlening voor mensen specifiek met pedofiele gevoelens Contactgegevens en links: zie fiche 14 Wegwijzer in Handelingsprotocol via www.ethischsporten.be/ondersteuningsgg
Praktijkvoorbeeld Tom Verriest- Sportdienst Hogeschool Gent
BEDANKT VOOR JULLIE AANDACHT!