Proeftherapie met een neurostimulator Pijnkliniek AZ Monica Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen 03/2402268 pijnkliniek@azmonica.be 1
Beste Mevrouw, Mijnheer U komt in aanmerking voor een proefbehandeling met een uitwendige neurostimulator. Met deze brochure willen we u informeren over deze proeftherapie. Wat is neurostimulatie? Neurostimulatie is stimulatie van een deel van uw zenuwstelsel door middel van zeer kleine elektrische impulsen. Er wordt bij deze techniek een electrode geplaatst tegen het ruggenmerg (in de epidurale ruimte). Deze geeft elektrische impulsen die ervoor zorgen dat pijnsignalen worden geblokkeerd voordat ze de hersenen bereiken. Stimulatie van het ruggenmerg zorgt voor een aangenaam tintelend gevoel in het gebied waar u gewoonlijk de pijn voelt. Dit kan leiden tot een aanzienlijke vermindering van de pijn. Neurostimulatie neemt de oorzaak van de pijn niet weg, het beïnvloedt enkel het symptoom pijn. De vermindering van pijn varieert van patiënt tot patiënt. Door middel van uitgebreid klinisch onderzoek is aangetoond dat de elektrische pulsen het ruggenmerg niet beschadigen. 2
Het belang van de proefperiode (duur van 4 weken) Tijdens de proefperiode wordt er gezocht naar de juiste stimulatie voor uw pijnklachten. Als blijkt dat een neurostimulator uw pijn aanzienlijk vermindert, zal er een permanent systeem worden geïmplanteerd. Het is dus belangrijk dat u het effect van de stimulatie op uw pijn goed evalueert. Dit kan door een pijndagboek bij te houden. Hoe verloopt deze ingreep? In het ziekenhuis schrijft u zich eerst in bij de opnamedienst. Vergeet geen nummertje te trekken en houdt uw identiteitsbewijs klaar. Weet dat deze behandeling ook in aanmerking komt voor uw hospitalisatieverzekering. U mag gedurende zes uur voor de operatie niet meer eten, drinken of roken. Voor de ingreep wordt er een opname voorzien van 2 dagen (1 overnachting). 3
VERPLEEGAFDELING Bij opname op de afdeling start de voorbereiding voor de ingreep: - U vult een medische vragenlijst in en tekent een toestemmings-formulier. - U krijgt een operatiehemdje aan en neemt plaats op een bed. - U krijgt een waakinfuus. - Met het bed wordt u naar het operatiekwartier gebracht. OPERATIEKWARTIER - De ingreep duurt ongeveer twee uur en wordt uitgevoerd onder sedatie. Dit wil zeggen dat u zal slapen tijdens de ingreep, op uw buik. - Er wordt via een naald in de rug een elektrode opgeschoven in de epidurale ruimte. - Als de elektrode zich op de goede plaats bevindt, zal deze via een kabel aangesloten worden op een externe computer. - Om te controleren of de electrode op het juiste niveau zit, zal de anesthesist u tijdens de ingreep wakker maken. Voor de ingreep werd het operatiegebied plaatselijk verdoofd waardoor u geen of weinig pijn zal ervaren. 4
- Wanneer u goed wakker bent, zal men om na te gaan dat de electrode op de juiste plaats zit u een aantal vragen stellen zoals: o Voelt u tintelingen? o Waar voelt u tintelingen? o Zijn alle gebieden waar u pijn had, bedekt met tintelingen? - Het doel van de stimulatie is het gehele pijngebied te bedekken met tintelingen die door u als aangenaam worden ervaren. - De elektrode wordt verbonden met een kabel die langs de zijkant uw lichaam verlaat. Deze kabel wordt dan verbonden met een extern apparaat waarmee u zelf de sterkte van de tintelingen kan bepalen. VERPLEEGAFDELING Bedrust de eerste 12 uur - Na de ingreep moet u 12 uur in bed blijven. - Het hoofdeinde mag 20 graden naar boven. - U mag draaien met een rechte rug (na 6 uur). Dit vermindert de kans op een eventuele nabloeding en verschuivingen (dat de elektrode zich zou verplaatsen). Het duurt enige tijd voordat de elektrode zich vastzet. Pas na 6 à 8 weken vergroeit de elektrode immers met het omgevend weefsel. 5
De volgende dag mag u uit bed - In en uit bed gaan doet u met een rechte rug. - De eerste 24 u zo veel mogelijk bedrust. - U kan enige pijn ervaren ter hoogte van de incisie en eventueel ook wat bloedverlies. Wat mag u NIET doen met uw neurostimulator - U mag geen plotse bewegingen maken met rug of nek. - Niet bukken, tillen en uitrekken. - Niet in bochten wringen. - Niet aan de verlengdraad trekken die uit het lichaam komt. - Niet douchen of baden, het verband mag niet nat worden. - De batterij mag niet nat worden. - U mag uw armen niet boven uw lichaam houden. - U mag geen papegaai gebruiken (de driehoek die boven een ziekenhuis bed hangt). - U mag niet op uw buik slapen. THUISSITUATIE Wat mag in de thuissituatie? - Wandelen gedurende korte periodes met een rechte rug. - In en uit bed of auto met een rechte rug. 6
Wat mag NIET in de thuissituatie? - U mag niet douchen of baden, de wonde en het verband mogen niet nat worden. - Verwijder NOOIT zelf de pleister. - Zorg dat er geen tractie komt op de kabel (Bij tractie op de kabel bestaat het gevaar dat de electrode in de epidurale ruimte verplaatst wordt en u hierdoor een minder goede stimulatie heeft). - De uitwendige batterij mag niet nat worden. - De eerste 6-8 weken niet (extreem) heffen en buigen. - Niet fietsen. - Bij voorkeur niet zelf met de auto rijden gedurende de eerste 4 weken. Veiligheidshalve zet u de stimulator af tijdens het autorijden. Er kan een plotse toename of verandering van de stimulatie plaatsvinden zodat u de controle over het voertuig verliest. In het begin worden lange ritten afgeraden. Externe stimulator Door middel van de meegeleverde externe stimulator kan u de sterkte van de stroom regelen. Deze externe stimulator is door middel van een kabeltje verbonden met de electrode(n) in uw rug. Als u geen stimulatie meer voelt, controleer dan steeds of er nog een aansluiting is met de stimulator. De externe stimulator werkt op 9 volt batterijen. Soms gaan deze batterijen 7
maar enkele dagen mee. Zorg er dus voor dat u steeds reservebatterijen in huis heeft. U mag tevens oplaadbare batterijen gebruiken. Thuisverpleegkundige Tijdens de proefperiode is het belangrijk dat er een dagelijkse opvolging uitgevoerd wordt door een thuisverpleegkundige, door u zelf gekozen. Bij ontslag krijgt u een brief mee voor uw thuisverpleging met instructies. Het is belangrijk dat u deze brief aan de verpleegkundige bezorgt. Wanneer uw verband vuil is of loskomt, dient u steeds contact op te nemen met uw thuisverpleging. Pijndagboek U krijgt bij ontslag ook een pijndagboek mee waar u dagelijks het verloop van de proeftherapie in kan noteren. Deze informatie is belangrijk opdat de therapie waar nodig kan bijgestuurd worden. Tijdens en na de proefperiode U komt tijdens de proefperiode regelmatig op controle bij uw behandelende geneesheer. De behandeling wordt geëvalueerd en mogelijk worden de instellingen aangepast. Alle gegevens worden samengebracht in een dossier voor de medisch adviseur van de 8
mutualiteit of de betrokken verzekering ter goedkeuring. De kostprijs van een inwendige neurostimulator bedraagt ongeveer 12.500, daarom is een goedkeuring noodzakelijk voor de terugbetaling. Wanneer is de proef geslaagd? Wanneer u al geruime tijd aan chronische pijn lijdt, heeft u waarschijnlijk al meerdere behandelingen geprobeerd. Met neurostimulatie nemen we de oorzaak van uw pijnprobleem niet weg; wel trachten we de pijn zo optimaal mogelijk te behandelen of verzachten. Wat moet u weten: - Een neurostimulator neemt de pijn niet volledig weg, maar kan u helpen de pijn draaglijker te maken. Er wordt gesproken van een geslaagde proef wanneer u meer dan 50% pijnvermindering ervaart. - Een succesvolle behandeling vereist dat u actief betrokken bent bij de behandeling. U bent bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de optimale bediening van het systeem. - Realiseert u dat de mogelijkheid bestaat dat een neurostimulator bij u niet helpt. 9
Einde van de stimulatieperiode (na 4 weken) - De verlengdraad die uit de huid steekt wordt afgeknipt, waardoor de stimulatie stopt - Indien u veel pijnvermindering heeft ervaren, zal de pijn terugkeren - Bij positief effect van de stimulatie zal een dossier ingediend worden bij het ziekenfonds of de verzekering om terugbetaling aan te vragen. Na ontvangst van de goedkeuring zal er een afspraak gemaakt worden voor de definitieve implantatie Mogelijke nevenwerkingen en complicaties - Koorts(>37,5 ) - Ziektegevoel (misselijkheid, braken) - draaierigheid - Hoofdpijn (stijf aanvoelen van de nek) - Lichtschuwheid - Meer pijn, plotse toename van pijn, pijn thv de wonde - Ter hoogte van de wonde: roodheid, zwelling, etterig of riekend wondvocht, vochtig verband Indien u vragen hebt of een van deze symptomen vertoont, twijfel zeker niet om de pijnkliniek te contacteren. 10
Noteer hier uw vragen zodat u ze niet vergeet... 11
Pijnkliniek AZ Monica Tel: 03/2402268 (secretariaat) Email: pijnkliniek@azmonica.be Het secretariaat is dagelijks bereikbaar tussen 08u00 en 18u00. Indien er, door omstandigheden, niemand aanwezig is op het secretariaat van de pijnkliniek zal u doorverbonden worden met het algemene onthaal van het ziekenhuis. Bij dringende problemen kan u hen vragen om u door te verbinden met de pijnverpleegkundige of de pijnarts/anesthesist van wacht. Artsen pijnkliniek AZ Monica: Dr. Haems Jan Pieter Dr. Lamens Dirk Dr. Spaas Carol Dr. Van bets Bart Pijnkliniek AZ Monica pijnkliniek@azmonica.be 03/2402268 versie nr. 1.0 In voege van oktober 2015 Documentnummer DC1031 Afdeling pijncentrum 12