MARIEN RUIMTELIJK PLAN VOOR HET BELGISCH DEEL VAN DE NOORDZEE

MARIEN RUIMTELIJK PLAN VOOR HET BELGISCH DEEL VAN DE NOORDZEE 2020-2026 ONTWERP MRP 2020-2026 OPENBARE RAADPLEGING 29/06/2018 28/09/2018 GECORO 28/08/2018

OPENBAAR ONDERZOEK FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Philippe De Backer, Staatssecretaris voor Noordzee 29/06/2018 28/09/2018 ontwerp van marien ruimtelijk plan (MRP) voor het Belgische deel van de Noordzee (BNZ) voor de periode 2020-2026 over het milieueffectenrapport (beter gezegd: STRATEGISCHE MILIEUBEOORDELING) Herziening van het MRP van 2014-2020 met als voornaamste veranderingen: bijkomende zones voor hernieuwbare energie het nieuwe natuurgebied Vlakte van de Raan zones voor industriële en commerciële activiteiten een zone voor kustwering optimalisatie van bestaande zones voor defensie, baggerstorten en zandwinning

OPENBAAR ONDERZOEK Opmerkingen over het ontwerp MRP en/of het milieueffectenrapport bezorgen: deze online vragenlijst in te vullen (opgelet: als u de raadpleging onderbreekt voor het einde van de vragenlijst worden uw commentaren niet bewaard.) via marien.milieu.marin@milieu.belgie.be per post, met op de omslag "raadpleging MARIEN RUIMTELIJK PLAN": FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu DG Leefmilieu - dienst Marien Milieu Victor Hortaplein 40, bus 10 te 1060 Brussel Verwijzen naar de titel of het specifieke onderdeel van het ontwerp. Uiterlijk tegen 28/09/2018 Bij het opstellen van het definitieve plan houdt FOD rekening met de ontvangen reacties tijdens de openbare raadpleging. Goedgekeurd MRP wordt gepubliceerd samen een verklaring die samenvat hoe rekening werd gehouden met de resultaten van de raadpleging.

TIJDSLIJN 2010: studie Vlaamse Baaien (Deme en De Nul) 2011/06/10: goedkeuring Masterplan Kustveiligheid 2014: Masterplan Vlaamse Baaien (Hilde Crevits) 2015: Deme roept op tot bouw kunstmatig eiland 2016/10/01: persmoment Philippe De Backer & Ben Weyts over testeiland (Zwin) 2016/12/14-2017/12/20 Noordzeevisie 2050 (16x overleg) 2017/02/08: start herziening MRP 2020-2026 te Brugge 2017/03/31: Stakeholdersoverleg Vlaamse Baaien installatie 2017/09/28: Stakeholdersoverleg Vlaamse Baaien vergadering 2017/12: Complex Project Kustvisie (Vlaanderen) 2018/02/27: Paardenmarkt Disarm 2018/05/28: Paardenmarkt Disarm 2018/04: ontwerp MRP goedgekeurd door federale ministerraad 2018/06/27-2018/09/28: openbaar onderzoek ontwerp MRP 2020-2026 2018/09/13: Paardenmarkt Disarm 2018/10/10: Paardenmarkt Disarm 2019: goedkeuring KB van MRP 2020-2026

PERSCONFERENTIE 1/10/2016 MINISTER WEYTS STAATSSECRETARIS PHILIPPE DE BACKER Vlaams investeringsbeleid beschermt tot minstens 2050 Vooruit kijken tot 2100 Op lange termijn evolueren naar een vooruitgeschoven verdedigingslinie Testeiland voor de kust van Knokke-Heist KORTE TERMIJN LANGE TERMIJN

BELGISCH DEEL VAN DE NOORDZEE kustlijn van 65 km Max. zeewaartse lengte 83 km Diepte max. 45 meter ca. 3457 km² zeewaarts vanaf de basislijn (laagste astronomische getij, LAT) maritieme zones: territoriale zee, aansluitende zone, continentaal plat, exclusieve economische zone 0,5% ganse Noordzee

MARIEN RUIMTELIJK PLAN Het BNZ is één van de drukst gebruikte mariene gebieden ter wereld. De ruimte is schaars <-> het aantal claims is zeer groot Visserij, aquacultuur, defensie, zandwinning, scheepvaart, groene energie (o.a. wind), pijpleidingen en kabels, natuur, wetenschappelijk onderzoek, MRP wordt om de zes jaar herzien Wie doet wat waar en wanneer op zee Verzoening tussen die diverse belangen Plaats geven aan die verschillende sectoren Rekening houden met continue evolutie in die verschillende sectoren 40-tal reacties ontvangen, die verwerkt zijn in een voorontwerp van MRP 2020-2026 Huidig plan 2014-2020 (Koninklijk Besluit van 20/03/2014) Bevoegdheid federaal: Philippe De Backer

MARIEN RUIMTELIJK PLAN 2014-2020

MARIEN RUIMTELIJK PLAN ONTWERP 2020-2026 -> KB Koninklijk besluit van 28/06/2018 tot vaststelling van het marien ruimtelijk plan voor de periode van 2020 tot 2026 (47 p.) Definities Zonering en randvoorwaarden per sector/belang Coördinaten Gebods- en verbodsbepalingen Bestemming Slotbepalingen Bijlage 1: Ruimtelijke analyse van de zeegebieden (139 p.) Bijlage 2: Langetermijnvisie, doelstellingen en indicatoren, en ruimtelijke beleidskeuzes (54 p.) Bijlage 3: Acties tot uitvoering van het marien ruimtelijk plan (8 p.) Bijlage 4: Kaarten (10 p.) Strategische milieubeoordeling ontwerp marien ruimtelijk plan (242 p.) Totaal 500 pagina s

MARIEN RUIMTELIJK PLAN ONTWERP 2020-2026 -> KB Bijlage 1: Ruimtelijke analyse van de zeegebieden (139 p.) LEESWIJZER Beschrijving van de bestaande activiteiten en ruimtelijke toestand Bijlage 2: Langetermijnvisie, doelstellingen en indicatoren, en ruimtelijke beleidskeuzes (54 p.) tijdshorizon tot 2050. doelstellingen bepaald van het MRP 2020-2026 Bijlage 3: Acties tot uitvoering van het marien ruimtelijk plan (8 p.) Acties in functie van de realisatie van de doelstellingen Bijlage 4: Kaarten (10 p.) Strategische milieubeoordeling ontwerp marien ruimtelijk plan (242 p.)

MARIEN RUIMTELIJK PLAN ONTWERP 2020-2026 -> KB OPMERKING: povere kwaliteit Ook niet op website Geen interactieve kaart Interactieve kaart door Knokke-Heist

MARIEN RUIMTELIJK PLAN ONTWERP 2020-2026 -> KB Interactieve kaart door Knokke-Heist

MARIEN RUIMTELIJK PLAN ONTWERP 2020-2026 -> MILIEUBEOORDELING Beoordeling van de gevolgen voor milieu ten gevolge van het voorliggend ontwerp-mrp 2020-2026 Het rapport omvat de identificatie, omschrijving en evaluatie van de vermoedelijke positieve en negatieve milieueffecten die als gevolg van de uitvoering van het plan kunnen optreden. 2 toetsingsniveau s Vergelijking van 2 alternatieven t.o.v. referentiesituatie (nulalternatief) Nulalternatief: simuleert voortzetting (beslist beleid) van MRP 2014-2020 Alternatief 1: Ontwerp-MRP 2020-2026 Alternatief 2: alternatief 1 + extra maatregelen Vergelijking met doelstellingen op vlak van milieu, veiligheid, economische en sociale, culturele en wetenschappelijke en procedurele aspecten Kaderrichtlijn Mariene Strategie (KRMS) duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG s) van de Verenigde Naties

MRP ONTWERP 2020-2026 MILIEUBEOORDELING: ALTERNATIEF 1 Regularisatie en uitbreiding van het Habitatrichtlijngebied Vlakte van de Raan; Stimuleren van duurzame energie door het potentieel voor hernieuwbare energie uit te breiden met nieuwe zones en door in te zetten op alternatieve vormen van duurzaamheid; Schrapping zones voor concessies voor installaties voor de opslag van energie (energie-atol); Afbakening van 5 zones voor commerciële en industriële activiteiten; Hertekening enkele bestaande controlezones voor zandwinning en afbakening nieuwe controlezone voor zandwinning (zone 5). Daarenboven opname van een nieuwe zoekzone (exploratiezone) voor zandwinning in het noorden van het BNZ; Aanduiding van enkele nieuwe projectzones (reservatiezones) voor baggerstorten; Opname van inmiddels door International Maritime Organisation ingestelde nieuwe scheepsrouteringssystemen; Afbakening locatie testeiland (Complex Project Kustvisie) in het kader van kustverdediging

MRP ONTWERP 2020-2026 MILIEUBEOORDELING: ALTERNATIEF 2 Verder doorgedreven maatregelen ten aanzien van visserij binnen de bodembeschermingszones; Voorzien van mogelijkheden voor passieve visserij binnen bestaande windmolenzone; Aanduiding 3 andere/alternatieve nieuwe zones voor de productie van hernieuwbare energie Wijziging afbakening zones voor commerciële en industriële activiteiten Herlocalisatie baggerstortzone B&W (bruggen & wegen) Nieuwpoort niet alleen buiten bodembeschermingszones, maar ook buiten SBZ-H Vlaamse Banken; Afbouw zandwinning binnen SBZ-H Vlaamse Banken (onder meer door afbakening van nieuwe zones voor hernieuwbare energie) en geen afbakening nieuwe exploratiezone voor zandwinning; Verdere inperking van de zones voor militaire activiteiten door afbakening van nieuwe zones voor hernieuwbare energie; Verdere beperkingen voor recreatieve visserij (Testeiland zit ook in dit alternatief)

MRP PROEFEILAND IN KB Afdeling 9. art. 16: Zeewering kaart 6 van bijlage 4 1. Er wordt een zone afgebakend bestemd voor de bouw van een testeiland voor zeewering (coördinaten). 2. Binnen de in paragraaf 1 aangeduide zone is een testeiland voor zeewering mogelijk onder volgende voorwaarden: 1 een risicoanalyse wordt opgemaakt overeenkomstig artikel 18, 3, 1 ; 2 de bouw en beheer van het testeiland heeft, als activiteit van burgerlijke bouwkunde, een milieuvergunning en -machtiging conform de Wet bekomen; 3 het project van testeiland is voorgelegd aan de raadgevende commissie voor een niet-bindend advies; 4 het testeiland wordt bij de volgende herziening van dit besluit geëvalueerd. Indien de milieuimpact of de impact op ander ruimtegebruik niet opweegt tegen de baten, wordt de zone in oorspronkelijke staat hersteld. 3. Over de modaliteiten en resultaten van de in paragraaf 2 vermelde voorwaarden zal overleg plaatsvinden tussen de bevoegde ministers. 4. Onderzoek naar alternatieve vormen van zeewering is overal toegelaten, zonder de ruimtelijke bestemmingen van dit besluit in het gedrang te brengen. Voor onderzoek nabij de in artikel 18, 1, vermelde zone dient steeds een risicoanalyse uitgevoerd te worden overeenkomstig artikel 18, 3, 1. 5. Er wordt een zone afgebakend voor het testen van nieuwe methodes van zeewering, met als coördinaat van het middelpunt 51.12200 N 2.58800 O en een straal van 1 nautische mijl. Deze zone beperkt zich tot de ruimte binnen de Belgische zeegebieden.

MRP PROEFEILAND IN KB

MRP PROEFEILAND <-> PAARDENMARKT Afdeling 11. art. 18: Zeewering Munitiestortplaats kaart 4 van bijlage 4 1. Er wordt een zone afgebakend ter vrijwaring van de gesloten munitiestortplaats Paardenmarkt (coördinaten). 2. Binnen de in paragraaf 1 afgebakende zone worden geen activiteiten toegelaten die de bodem beroeren, met uitzondering van: 1 wetenschappelijk onderzoek naar munitiebeheer en -opruiming, met inbegrip van tests; 2 beheers- en opruimingsactiviteiten. 3. De in paragraaf 2 opgenomen uitzonderingen kunnen plaatsvinden onder de volgende voorwaarden: 1 de voorgenomen activiteit is onderworpen aan een risicoanalyse, waarvan de vorm en de inhoud goedgekeurd zijn door de Minister, op basis van een advies van DG Leefmilieu, BMM en Defensie; 2 de Minister stelt de voorwaarden vast voor de uitvoering van de voorgenomen activiteit.

MRP PROEFEILAND <-> PAARDENMARKT

MRP PROEFEILAND <-> PAARDENMARKT <-> ZEEWERING (MILIEUBEOORDELING) Op het vlak van zeewering, overstromingen en droogte worden volgende doelstellingen gedefinieerd (p. 18): De doelstellingen uit het Masterplan Kustveiligheid kunnen in hun volledigheid worden uitgevoerd; Er wordt ruimte gereserveerd om de verschillende pistes voor toekomstige zeewering te onderzoeken en de gekozen piste uit te voeren; De bouw van een testeiland wordt enkel toegelaten onder de volgende voorwaarden een risicoanalyse wordt opgemaakt waarvan de vorm en de inhoud goedgekeurd zijn door de minister bevoegd voor het mariene milieu, op basis van een advies van DG Leefmilieu, BMM en Defensie; de bouw en beheer van het testeiland heeft, als activiteit van burgerlijke bouwkunde, een milieuvergunning en -machtiging conform de Wet bekomen; het project van testeiland is voorgelegd aan de raadgevende commissie voor een nietbindend advies; het testeiland wordt bij de volgende herziening van dit besluit geëvalueerd. Indien de milieuimpact of de impact op ander ruimtegebruik niet opweegt tegen de baten, wordt de zone in oorspronkelijke staat hersteld. OPMERKING: wat is kost om aan te leggen en dan terug af te breken?

MRP PROEFEILAND <-> PAARDENMARKT Zoekzone testeiland ingetekend in nieuw plan

MRP PROEFEILAND <-> PAARDENMARKT https://drive.google.com/open?id=1symj9d5eisafivxydyo42stwocoqks7 N&usp=sharing Lengte 2,5 km Breedte 1,7 km Punten volgens artikel 18 van Koninklijk besluit tot vaststelling van het marien ruimtelijk plan voor de periode van 2020 tot 2026 Lengte 4,93 km; Breedte 1,71 km 1,3 km vanaf blauwsteen Punten volgens artikel 16 van Koninklijk besluit tot vaststelling van het marien ruimtelijk plan voor de periode van 2020 tot 2026

TESTZONES ZEEWERING IN MRP https://drive.google.com/open?id=1symj9d5eisafivxydyo42stwocoqks7 N&usp=sharing

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Pg 11 Pg 17-18 testeiland onder bepaalde voorwaarden volledig herstel verplicht indien impact te groot is Pg 22: belangrijke wijzigingen tov huidig MRP Pg 25 Pg 27 Pg 63: onzekerheden effecten = hiaat in impactvoorspelling Pg 84: bodemverstoring Pg 87 Pg 90: bodemverstoring bij aanleg, alsook bij onderhoud (niet specifiek over testeiland Knokke-Heist Pg 92 Pg 94: waarderingskaart Macrobenthos (organismen levend in directe associatie met de bodem, onder water) Pg 100: uitleg Macrobenthos. Zone testeiland scoort zeer hoog op de waarderingskaart Pg 102: leemten in de kennis Pg 103 Pg 106: golfreductie Pg 108: impact Nederlandse wateren en kust doel testcase, effectien niet in te schatten Pg 109 Pg 139 Pg 156: testeiland als hindernis voor scheepvaart Pg 159: eerste vermelding Short Sea Shipping (estuaire vaart) Pg 161: Leemte in de kennis impact op Short Sea Shipping Pg 164: link complex project kustvisie Pg 165 Pg 170 Pg 172-173: impact op zeezicht, visueel storend Pg 178 Pg 191: vermelding behoud ruimte voor recreatieve activiteiten (brandingsporten) Pg 216: mogelijke positieve invloed op realisatie instandhoudingsdoelstellingen

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Beide alternatieven kunnen evenwel een belangrijke impact hebben op het zeezicht door de uitvoering van activiteiten binnen de zones voor commerciële en industriële activiteiten en door de oprichting van een testeiland ten behoeve van zeewering. Bij de verdere ontwikkeling van deze activiteiten is het bijgevolg van groot belang om de impact zeezicht steeds in rekening te houden, zodat geen afbreuk gedaan wordt aan de aantrekkingskracht van het zeelandschap voor toerisme en recreatie. (p.11)

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Hfst.9. Beperkingen en moeilijkheden bij het opmaken van het plan-mer Binnen het plan bestaan er op heden tal van onzekerheden. De wijze van invulling van de zones voor commerciële en industriële activiteiten is daar een van de belangrijkste van. Maar ook de uitvoeringswijze van het testeiland ten behoeve van zeewering en de wijze van uitvoering van de nieuwe zones voor hernieuwbare energie vormen belangrijke hiaten in de kennis. Deze hiaten maken het vaak zeer moeilijk om uitspraken te formuleren over het optreden en de significantie van effecten. (p. 63) Andere voorbeelden van onzekerheden zijn de uitvoeringstermijnen van de verschillende projecten, de evoluties in technologie (visserij, aquacultuur, scheepvaart), de keuzes voor gebruik van bepaalde technieken of bepaalde natuurbeschermingsmaatregelen, de doeltreffendheid en haalbaarheid van bepaalde mitigerende maatregelen, etc. (p. 63)

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Hfst.13. bodemverstoring (incl. turbiditeit), p. 84-87 De voornaamste bodemverstorende activiteiten in de toekomstige situatie zijn (ontwerp-mrp 2020-2026): Zand- en grindontginning; Baggeren en storten van baggerspecie; De constructie van windparken; De aanleg van kabels en pijpleidingen; Commerciële en industriële activiteiten in de daarvoor voorziene zones; Visserij; Zeewering, inclusief de aanleg van een testeiland in het kader van het Complex Project Kustvisie; Havenuitbreiding. In het kader van Complex Project Kustvisie worden de verschillende pistes onderzocht voor toekomstige zeewering, die verder gaan dan het huidige Masterplan Kustveiligheid. Deze proefopstellingen zijn in principe overal toegelaten, tenzij het toegekende ruimtelijke gebruik niet compatibel is met deze opstellingen. Indien de milieu-impact of de impact op ander ruimtegebruik niet opweegt tegen de baten, wordt de zone in oorspronkelijke staat hersteld. (p. 87)

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Hfst.13. bodemverstoring (incl. turbiditeit), p. 92-100 De aanleg van een testeiland heeft op zijn beurt ook weer een groter bodemverstorend effect en leidt tot het verdwijnen van zeebodem. (p. 92) Bij beide alternatieven wordt de aanleg van een testeiland voor de kust van Knokke- Heist voorzien. Dit betekent een bijkomende verstoring van de zeebodem (ruimtebeslag), in een zone die als zeer waardevol wordt aangeduid. Hierbij zal het mariene bodemecosysteem verdwijnen en plaats maken voor land. Daarnaast zal de hydrodynamiek van de omgeving veranderen, wat wijdere implicaties heeft op het marien ecosysteem (water en bodem) rond het proef eiland. Een prioritaire functie in het Complex Project Kustvisie is evenwel natuurlijkheid: Het complex project kustvisie wil van de kust opnieuw een gezond en duurzaam functionerend ecosysteem maken. De focus ligt op het in stand houden van de onderliggende processen van het ecosysteem, niet op de ecosysteemcomponenten (bv. het strand). Het complex project kustvisie gaat verder op het uitgangspunt van het masterplan kustveiligheid: zacht waar het kan, hard als het moet. Het kustecosysteem mag dus niet extra onder druk komen te staan door de maatregelen die nodig zijn in de strijd tegen de klimaatverandering. Bovendien geven we prioriteit aan maatregelen die het ecosysteem kunnen versterken. Deze prioritaire functie van het project zal geïmplementeerd dienen te worden bij de uitwerking.

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Hfst.13. bodemverstoring (incl. turbiditeit): leemten in de kennis (p. 102) Uitvoeringswijze nieuwe windparken of andere vormen van hernieuwbare energie, o.a. turbinedensiteit Ontstaan en impact van turbiditeitspluimen ter hoogte van windturbines tijdens exploitatie Invulling zones voor commerciële en industriële activiteiten Uitvoeringswijze testeiland voor zeewering Uitvoeringswijze havenuitbreiding Evoluties in implementatieproces en handhaving natuurbeschermingsmaatregelen Evoluties in visserij technologieën en gedrag Evoluties in aquacultuurinstallaties

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Hfst.14. fysisch proces (hydrodynamica, erosie-sedimentatie), p. 103 Bijkomende impact of wijzigende impact kan verwacht worden ten gevolge van: wijzigingen in baggerstortzones aanleg van een testeiland ten behoeve van zeewering mogelijke havenuitbreiding ter hoogte van de haven van Zeebrugge en Oostende constructie nieuwe windparken commerciële en industriële activiteiten in de daarvoor voorziene zones nieuwe zones voor zandwinning Voor een beschrijving van al deze activiteiten en inrichtingen in de toekomstige situatie wordt opnieuw verwezen naar het hoofdstuk Bodemverstoring.

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Hfst.14. fysisch proces (hydrodynamica, erosie-sedimentatie), p. 108 Bij beide alternatieven wordt de aanleg van een testeiland voor de kust van Knokke-Heist voorzien, in kader van het Complex Project Kustvisie. Het optreden van een belangrijke impact op de hydrodynamica is evident, aangezien de centrale doelstelling van het Complex Project het verder opdrijven is van de kustbescherming tegen overstromingen na 2050. Gezien de situering van de zone voor het testeiland net ten westen van de grens, kan een impact op de Nederlandse wateren en kust verwacht worden. Deze impact zal mee bestudeerd worden binnen het complex project (momenteel in onderzoeksfase). (p. 108) OPMERKING: betrokkenheid Nederlandse autoriteiten

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Hfst.14. fysisch proces (hydrodynamica, erosie-sedimentatie), p. 108 De aanleg van een testeiland heeft als doel de impact op onder meer de hydrodynamica in detail te bestuderen, vooraleer een definitieve oplossing uitgewerkt wordt. Dit kan bijgevolg in de toekomst een positief effect hebben op de hydrodynamica, in functie van het aspect zeewering. Dit neemt niet weg dat er binnen de korte termijn significant negatieve effecten mogen optreden door aanleg testeiland. De aanleg van een eiland zal, in welke vorm dan ook, een ingrijpende impact hebben op de getijden en sedimentatiedynamiek, zeker gezien de korte afstand tot de kust. De reikwijdte van de effecten is op heden onmogelijk in te schatten, en dient onderwerp te zijn van een project-mer. Daarnaast kan ook uitbreiding van de voorhaven van Zeebrugge in combinatie met de aanleg van een testeiland, en/of een constructie (al dan niet een eiland) binnen de zone E voor commerciële en industriële activiteiten (Vlakte van de Raan), een cumulatief effect veroorzaken met gevolgen voor de zeewering.

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Hfst.14. fysisch proces (hydrodynamica, erosie-sedimentatie), p. 109 Voor het ontwerp en de aanleg van een testeiland voor zeewering wordt aangenomen dat het behoud van het evenwicht tussen erosie en sedimentatie als een uitgangspunt binnen het Complex Project Kustvisie wordt gehanteerd. Ten minste en in het bijzonder voor de activiteiten binnen de zones voor commerciële en industriële activiteiten en de aanleg van een testeiland geldt als randvoorwaarde dat een gedetailleerde milieueffectenrapportage uitgevoerd dient te worden op projectniveau.

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Hfst.18. biodiversiteit, Leemten in de kennis, p. 139 Uitvoeringswijze nieuwe windparken of andere vormen van hernieuwbare energie. Invulling zones voor commerciële en industriële activiteiten. Uitvoeringswijze testeiland voor zeewering. Het is onduidelijk in hoeverre de productiviteit (hardsub fauna, vissen) van de artificiële harde structuren, een invloed heeft op het mariene ecosysteem. Doeltreffendheid van de diverse natuurbeheersmaatregelen. Impact van de stijgende aanwezigheid van de niet-inheemse soorten op het mariene ecosysteem in het BNZ.

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Hfst.20. scheepvaartveiligheid, kans olieverontreiniging, p. 156-157 Zones voor commerciële en industriële activiteiten en testeiland zeewering De bouw van een (test)eiland of de installatie van een ander type infrastructuur binnen zones voor commerciële en industriële activiteiten impliceert een nieuwe hindernis voor de scheepvaart. Ook hier kan de instelling van een vaarverbod verondersteld worden. Net zoals voor windparken bestaat er een kans op aanvaring of aandrijving met het eiland / de infrastructuur en een toename van het risico op schip-schip aanvaringen. Eenmaal een accidentele lozing heeft plaatsgevonden, ten gevolge van een schipschip aanvaring of ten gevolge van aanvaring of aandrijving met een windturbine, een eiland of andere infrastructuur, zal deze zich verspreiden en een mogelijke bedreiging vormen voor het mariene ecosysteem en de kustgebieden.

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Hfst.20. scheepvaartveiligheid, kans olieverontreiniging, p. 159-161 Bij beide alternatieven wordt de aanleg van een testeiland voor de kust van Knokke-Heist voorzien. Dit testeiland ligt ten zuiden van de belangrijke verkeersstromen en heeft daarom geen belangrijke impact op deze verkeersstromen. Wel kan er grote impact verwacht worden voor de lokale pleziervaart door verhindering van de directe uitvaart naar open zee. Anderzijds worden mogelijkheden gecreëerd voor short sea shipping door creatie van een luwe kustnabije zone. Deze mogelijkheid dient verder onderzocht te worden. Leemte in de kennis: Impact op short sea shipping ten gevolge van de aanleg van een testeiland voor de kust van Knokke (inclusief veiligheidsaspecten door nabijheid Paardenmarkt). Dit betreft de intra-europese zeevaart die belangrijk is voor het duurzaam ontwikkelen van de Belgische en Europese vervoers- en verkeersmobiliteit;

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Hfst.21. klimaatverandering, p. 164-167 Daarnaast wordt er ook een zone afgebakend bestemd voor de bouw van een testeiland voor kustverdediging. De bouw hiervan is onderworpen aan voorwaarden. De ruimte voor het testeiland wordt voorzien om het alternatievenonderzoek binnen het Complex Project Kustvisie alle kansen te geven (voedingssuppleties, zandmotoren ), zonder dat andere ruimtelijke gebruiken hiermee in conflict kunnen komen. Leemten in de kennis Wijze van invulling van de zones voor commerciële en industriële activiteiten en het testeiland voor de kust van Knokke-Heist.

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Hfst.22. zeezicht, p. 173-178 De zone afgebakend voor het testeiland (in het kader van het Complex Project Kustvisie) ligt op 1 km voor de kust van Knokke-Heist en strekt zich uit over een afstand van ca. 4,8 km. Het spreekt voor zich dat dergelijk eiland een zeer grote impact heeft op het huidige zeezicht. Afhankelijk van de uitvoeringswijze, kan zelfs sprake zijn van een complete wijziging in het landschap, waarbij het landschap eerder kenmerkend wordt voor een meer in het binnenland ( strandmeer ). Het uitgestrekte vergezicht naar zee toe kan bijgevolg verdwijnen. Wanneer evenwel enkel de ophoging beperkt blijft, tot net boven/onder het zeeoppervlak, kan de impact op het zeezicht erg beperkt blijven. Er wordt vanuit gegaan dat bij het ontwerp eerder een natuurlijk landschap beoogd wordt, hetgeen een positieve impact heeft op de beleving. Bij het ontwerp van dergelijk eiland is het van groot belang om de impact zeezicht steeds in rekening te houden, zodat geen afbreuk gedaan wordt aan de aantrekkingskracht van het zeelandschap voor toerisme en recreatie. Men dient te streven naar de inpassing van natuurlijke materialen en het vermijden van hoogtestructuren. Leemte in de kennis: Wijze van uitvoering van een testeiland ten behoeve van zeewering en impact op het zeezicht

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING Passende beoordeling, p. 193-216 De voorgestelde alternatieven hebben ook een impact op de Natura 2000 gebieden. Daarom wordt in een afzonderlijk hoofdstuk een passende beoordeling uitgevoerd, waarbij de impact op de realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen voor de beschermde habitats en soorten wordt bestudeerd. Impact op beschermde vogels Tijdens de constructiefase van het testeiland voor de kust van Knokke-Heist kan verstoring optreden van de beschermde soorten. Het betreft evenwel een tijdelijk effect. Eenmaal het eiland aanwezig is, kan het mogelijk bijkomende broed-, foerageer- en rustplaats bieden. Het testeiland kan bijgevolg een positief effect hebben op de realisatie van de IHD s. Impact op zeezoogdieren Het testeiland nabij de kust kan mogelijkheden bieden voor rustplaatsen voor zeehonden. Ook voor zeezoogdieren kan er dus een positief effect zijn op de realisatie van de IHD s. Gezien het testeiland vlak naast de Nederlandse grens gepland wordt, is het mogelijk dat het eiland eveneens een positieve weerslag zal hebben op het behalen van de IHD s van de beschermde vogels en zeehonden in de nabijgelegen Nederlandse Natura 2000 gebieden.

IMPACT TESTEILAND VOLGENS MILIEUBEOORDELING: SAMENVATTING Testeiland op ± 1km van de waterlijn waarvan de gevolgen niet gekend zijn (hiaten) en uitgebreid onderzoek vragen Verstoorde horizon, zeezicht Bodemverstoring Hydrodynamica Effect op Nederlandse wateren en kust Getijden en sedimentatiedynamiek Scheepvaart (short sea shipping en pleziervaart) Positief op IHD s (vogels + zeehonden) Gedetailleerde MER is nodig Herstel in oorspronkelijke staat

IMPACT TESTEILAND ONDERZOEK VLAAMSE BAAIEN Modellering Vlaamse Baaien Deelrapport 1: Hydrodynamische Modellering Scenario s Oostkust: www.vliz.be/imisdocs/publications/ocrd/303472.pdf Modellering Belgische Kustzone en Scheldemonding Deelrapport 2 Morfologische analyse scenario s Vlaamse Baaien: www.vliz.be/imisdocs/publications/ocrd/303474.pdf Modellering Belgische Kustzone en Scheldemonding Rekennota - Berekeningen golfklimaat Vlaamse Baaien scenario s E4 en F1: www.vliz.be/imisdocs/publications/ocrd/303477.pdf

IMPACT TESTEILAND ONDERZOEK VLAAMSE BAAIEN

ONTWERP MRP 2020-2026 IS MEER DAN TESTEILAND ALLEEN Nulalternatief: is dit nog goed? Alternatief 1 Regularisatie en uitbreiding van het Habitatrichtlijngebied Vlakte van de Raan; Stimuleren van duurzame energie door het potentieel voor hernieuwbare energie uit te breiden met nieuwe zones en door in te zetten op alternatieve vormen van duurzaamheid; Schrapping zones voor concessies voor installaties voor de opslag van energie (energie-atol); Afbakening van 5 zones voor commerciële en industriële activiteiten; Hertekening enkele bestaande controlezones voor zandwinning en afbakening nieuwe controlezone voor zandwinning (zone 5). Daarenboven opname van een nieuwe zoekzone (exploratiezone) voor zandwinning in het noorden van het BNZ; Aanduiding van enkele nieuwe projectzones (reservatiezones) voor baggerstorten; Opname van inmiddels door International Maritime Organisation ingestelde nieuwe scheepsrouteringssystemen; Afbakening locatie testeiland (Complex Project Kustvisie) in het kader van kustverdediging Alternatief 2 = alternatief 1 en volgende Verder doorgedreven maatregelen ten aanzien van visserij binnen de bodembeschermingszones; Voorzien van mogelijkheden voor passieve visserij binnen bestaande windmolenzone; Aanduiding 3 andere/alternatieve nieuwe zones voor de productie van hernieuwbare energie Wijziging afbakening zones voor commerciële en industriële activiteiten Herlocalisatie baggerstortzone B&W (bruggen & wegen) Nieuwpoort niet alleen buiten bodembeschermingszones, maar ook buiten SBZ-H Vlaamse Banken; Afbouw zandwinning binnen SBZ-H Vlaamse Banken (onder meer door afbakening van nieuwe zones voor hernieuwbare energie) en geen afbakening nieuwe exploratiezone voor zandwinning; Verdere inperking van de zones voor militaire activiteiten door afbakening van nieuwe zones voor hernieuwbare energie; Verdere beperkingen voor recreatieve visserij

ONTWERP MRP 2020-2026 IS MEER DAN TESTEILAND ALLEEN Regularisatie en uitbreiding van het Habitatrichtlijngebied Vlakte van de Raan; Geen impact op scheepvaartveiligheid (p. 159) Impact op zeezicht verder te onderzoeken Schrapping zones voor concessies voor installaties voor de opslag van energie (energie-atol) Energie-atol voor Knokke-Heist is geschrapt potentieel voor hernieuwbare energie uit te breiden met nieuwe zones Negatieve impact in constructiefase Stimulans voor niet-inheemse soorten Baggerstorten Op voorwaarde: de terugvloeikans wordt geminimaliseerd Op voorwaarde: beperking van het aantal vaarbewegingen en hun afstand Bodemverstoring, turbiditeit Verschuiving B&W Zeebrugge

ONTWERP MRP 2020-2026 IS MEER DAN TESTEILAND ALLEEN International Maritime Organisation Het IMO is een gespecialiseerde VN organisatie met verantwoordelijkheid voor de veiligheid van de internationale scheepvaart en de preventie van verontreiniging van schepen.

ONTWERP MRP 2020-2026 IS MEER DAN TESTEILAND ALLEEN Meetpalen Geen wijziging t.o.v. 2014-2020 Uitbreidingszone haven Er worden zones afgebakend voor de potentiële uitbreiding van de zeehavens van Oostende en Zeebrugge. Voor zover verzoenbaar met de actuele havenontwikkeling of met een toekomstige uitbreiding van de betrokken havens, kunnen andere activiteiten of ontwikkelingen toegelaten worden. Geen wijziging t.o.v. 2014-2020

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN Masterplan Kustveiligheid Complex project Kustvisie (voorheen: Vlaamse Baaien) Langetermijnvisie Noordzee 2050 Paardenmarkt Disarm

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN MASTERPLAN KUSTVEILIGHEID Het doel van het masterplan is om de hele kust op lange termijn te beschermen tegen overstromingen. eerste plaats: realisatie van de beschermingsmaatregelen die noodzakelijk zijn om de kustveiligheid te blijven verzekeren Rekening houdend met klimaatwijzigingen stijging van het zeeniveau tot in het jaar 2050 verifiëren of de maatregelen op lange termijn flexibel kunnen aangepast worden aan hogere beschermingsniveaus en de stijging van de zeespiegel Goedgekeurd door Vlaamse regering 10/06/2011

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN MASTERPLAN KUSTVEILIGHEID

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN MASTERPLAN KUSTVEILIGHEID Aandachtszone Knokke-Heist(sectie 225 tot 243) Ter hoogte van Knokke-Heist wordt een zandsuppletie op het strand voorzien van ongeveer 3.620.000 m³ (uitvoering in 2019)

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN MASTERPLAN KUSTVEILIGHEID Ook na het nemen van maatregelen om het overstromingsrisico te minimaliseren bestaat er nog steeds een kans dat de zeewering faalt. Bij elke maatregel wordt daarom nagegaan of de kosten voor het verhogen van het veiligheidsniveau opwegen tegen de bijkomende baten. Onderstaande paragrafen geven per zone weer met welk percentage het risico verminderd wordt ten opzichte van de huidige toestand door de voorgestelde maatregelen. Restrisico Knokke-Heist bij strandsuppletie in secties 225 tot 243 De overstromingsrisico s met betrekking tot slachtoffers en schade ter hoogte van secties 225 tot 243 in gemeente Knokke-Heist zijn in de huidige situatie al beperkt. De conclusie van de overstromingsrisicoberekeningen geeft dan ook weer dat deze secties geen prioriteit zijn om maatregelen te treffen. Het restrisico ter hoogte van Knokke-Heist na het uitvoeren van de gekozen maatregelen blijft bijgevolg klein. Met het uitvoeren van de gekozen maatregelen te Knokke-Heist worden de overstromingsrisico s betreffende schade gereduceerd met meer dan 98 % en betreffende slachtoffers met meer dan 97% ten opzichte van de huidige situatie.

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN COMPLEX PROJECT KUSTVISIE Oude benaming: Vlaamse Baaien Gericht op het ontwikkelen van een lange termijn aanpak van de zeewering aan de Vlaamse kust, met 2100 als tijdshorizon, rekening houdend met extremere zeespiegelstijgingen (>80 cm over 100 jaar) dan tot nu toe het geval was in de bestaande beleidsplannen (o.a. Masterplan Kustveiligheid).

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN COMPLEX PROJECT KUSTVISIE

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN COMPLEX PROJECT KUSTVISIE Zit in de startfase (onderzoeksfase). Momenteel werkt een consortium van studiebureaus een voorstel uit van te onderzoeken alternatieven. Daarbij worden alle mogelijke opties opengehouden. Dit najaar (2018) organiseert de Vl. Overheid hierover ruim overleg en kan de bevolking zelf voorstellen aandragen. www.kustvisie.be

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN LANGETERMIJNVISIE NOORDZEE 2050 14/12/2016 20/12/2017 De Langetermijnvisie Noordzee 2050 werkt, op basis van de wetenschappelijke kennis en expertise in België, de belangrijkste principes uit om te komen tot de grondregels van good governance voor het Belgische deel van de Noordzee, van vandaag tot 2050. Voor de ontwikkeling van activiteiten in het Belgische deel van de Noordzee worden drie kernprincipes of grondregels naar voor geschoven waaraan alle toekomstige activiteiten idealiter moeten worden getoetst. Blauwe economie en innovatie Meervoudig Ruimtegebruik Natuurlijkheid

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN LANGETERMIJNVISIE NOORDZEE 2050 www.thinktanknorthsea.be Het traject van de Noordzeevisie 2050 werd gelanceerd op 16 december 2016 in de marinebasis van Zeebrugge. In aanwezigheid van bijna 300 deelnemers gaf de Staatssecretaris voor de Noordzee het startschot voor een visievormingsproces dat een jaar zou duren. Er werden drie kernwerkgroepen opgezet met een voorzitter en twee rapporteurs: Natuurlijkheid, Meervoudig ruimtegebruik en Blauwe economie en innovatie. Elk van deze werkgroepen werd ondersteund door experten in zes transversale thema s (duurzaamheid, onderzoek en ontwikkeling, governance, safety & security, land-zee interactie en grensoverschrijdend denken). In de loop van 2017 kwam elke kernwerkgroep 4 tot 5 keer samen om te reflecteren over de toekomst van de Noordzee in de desbetreffende domeinen. In totaal namen meer dan 150 personen deel aan deze vergaderingen. Vergaderingen Natuurlijkheid (44 deelnemers) Voorzitter: Steven Degraer (KBIN), Rapporteurs: Kris Hostens (ILVO) en Ellen De Zwart (FOD Leefmilieu) -24/01/2017, 21/02/2017, 18/04/2017, en 23/05/2017. Vergaderingen Blauwe Economie en innovatie (60 deelnemers) Voorzitter: Gert Verreet (EWI), Rapporteurs: David Cox (BELSPO) en Sarina Motmans (POM West-Vlaanderen) -26/01/2017, 21/02/2017, 30/03/2017, 27/04/2017, en 18/05/2017. Vergaderingen Meervoudig ruimtegebruik (52 deelnemers) Voorzitter: Frank Maes (Maritiem Instituut, UGent), Rapporteurs: Jeroen Van Overloop (FOD Mobiliteit) en Steven Vandenborre (FOD Leefmilieu) -25/01/2017, 22/02/2017, 19/04/2017, en 17/05/2017. Het eindverslag van de drie kernwerkgroepen werd voorgesteld op 18 juli 2017 aan alle deelnemers en kan integraal geconsulteerd worden op http://www.thinktanknorthsea.be/reports. Uit de eindverslagen van de werkgroepen werd vervolgens een overkoepelende visie gedistilleerd die door de Staatssecretaris van de Noordzee op 20/12/2017 werd gepresenteerd www.thinktanknorthsea.be/downloads?permalink=presentatie_algemeen_20122017 Deze visie kan geraadpleegd worden op de http://www.thinktanknorthsea.be/vision.

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN LANGETERMIJNVISIE NOORDZEE 2050

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN LANGETERMIJNVISIE NOORDZEE 2050 De langetermijnvisie Noordzee 2050 kwam tot stand in samenwerking met een groot aantal belanghebbenden en betrokken burgers. Hieronder worden de logo's opgenomen van de instanties die een formele rol hebben gespeeld bij de organisatie van het achterliggend proces en/of waarvan medewerkers hiertoe bijdroegen (voorzitters en rapporteurs van de werkgroepen en leden van de Noordzeeraad).

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN PAARDENMARKT DISARM Het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW), afdeling Maritieme Toegang, van de Vlaamse overheid heeft een projectvoorstel ingediend bij het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten op 15 juni 2017. Het beoogde project, getiteld Test voor opruimen WO I en II munitie op de Noordzee nabij Knokke-Heist (hierna afgekort tot Munitieopruiming ), heeft tot doel om methodes uit te testen om in de Noordzee gedumpte oorlogsmunitie veilig en kostenefficiënt op te ruimen. Overleg met diverse actoren op 27/02/2018 en 28/05/2018 13/09/2018 en 10/10/2018

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN PAARDENMARKT DISARM

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN PAARDENMARKT DISARM www.vliz.be/imisdocs/publications/252315.pdf www.vliz.be/imisdocs/publications/252324.pdf

ANDERE GELIJKLOPENDE PROJECTEN PAARDENMARKT DISARM Schattingen minstens 35.000 ton Waarschijnlijk voornamelijk nieuwe (nog niet afgeschoten) Duitse munitie, veelal verpakt in (houten) kisten Aanname dat ongeveer 1/3 bestaat uit gifgasgranaten. www.vliz.be/imisdocs/publications/252315.pdf www.vliz.be/imisdocs/publications/252324.pdf

AANWEZIGHEID EN OPMERKINGEN GEMEENTE KNOKKE-HEIST Lange termijnvisie Noordzee 2050 14/12/2016 Kick-Off event in Zeebrugge 24/01/2017 Natuurlijkheid in Brussel 26/01/2017 Blauwe economie in Oostende 21/02/2017 Natuurlijkheid in Brussel 22/02/2017 Ruimtegebruik in Brussel 24/02/2017 Blauwe economie in Brussel 29/03/2017 Ruimtegebruik in Gent 30/03/2017 Blauwe economie in Brussel 18/04/2017 Natuurlijkheid in Brussel 19/04/2017 Ruimtegebruik in Brussel 27/04/2017 Blauwe economie in Brussel 17/05/2017 Ruimtegebruik in Oostende 18/05/2017 Blauwe economie in Brussel 23/05/2017 Natuurlijkheid in Brussel 12/07/2017 voorstelling eindrapporten in Brussel 20/12/2017 Slot event in Zeebrugge 3 rapporten over de visie Noordzee 2020 met onze opmerkingen: Blauwe economie (zie o.a. pag. 49, sessie 5). Natuur Ruimtegebruik (zie o.a. pag. 5)

AANWEZIGHEID EN OPMERKINGEN GEMEENTE KNOKKE-HEIST Herziening MRP 2020-2026 08/02/2017 overleg in Brugge Op 26/04/2017 werd door KH een document met opmerkingen ingediend Formulier voorstellen herziening MRP 2020-2026 Toeristisch recreatieve waarden van de Kust Alternatievenonderzoek Kustverdediging Open zeezicht Impact aanleg van eiland

AANWEZIGHEID EN OPMERKINGEN GEMEENTE KNOKKE-HEIST Stakeholdersoverleg Vlaamse Baaien (heden: Complex Project Kustvisie) 31/03/2017 installatievergadering te Brugge 30/06/2017 brief met opmerkingen vanuit KH Toeristisch recreatieve waarden van de Kust Alternatievenonderzoek Kustverdediging Open zeezicht Impact aanleg van eiland 28/09/2017 vergadering te Brugge

MEER INFORMATIE http://www.knokke-heist.be/mrp-oo-2020-2026 https://www.health.belgium.be/nl/openbare-raadpleging-het-marienruimtelijk-plan-voor-het-belgische-deel-van-de-noordzee-2020-2026 https://www.health.belgium.be/nl/milieu/zeeen-oceanen-enantarctica/noordzee-en-oceanen/mariene-ruimtelijke-planning http://kustvisie.be/ https://kustvisie.login.kanooh.be/sites/default/files/atoms/files/vragen%20en %20Antwoorden%20proefeiland%20Knokke%2020180727_web.pdf Meer info over het huidige MRP (2014-2020): www.milieu.belgie.be > Noordzee en oceanen > Mariene ruimtelijke planning de brochure Er beweegt wat op zee Een marien ruimtelijk plan voor onze Noordzee

GEMEENTE KNOKKE-HEIST Alfred Verweeplein 1 8300 Knokke-Heist T: 050 630 100 knokke-heist@knokke-heist.be www.knokke-heist.be