Recreatieschap Spaarnwoude AB 17-06-2009 Agendapunt 5: jaarrekening 2008 BIJLAGE 2: BESTUURSSAMENVATTING JAARREKENING 2008 1. Beleidsuitgangspunten recreatieschap 2008 Het recreatiegebied ligt in de Rijksbufferzone tussen het stedelijk gebied van Kennemerland en Amsterdam. De provincie Noord-Holland en de gemeenten Amsterdam, Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlemmermeer en Velsen dragen gezamenlijk zorg voor het beheer en de ontwikkeling van dit gebied door middel van een gemeenschappelijke regeling. Het werkgebied beslaat circa 4.500 hectare. In 2008 is de gemeenschappelijke regeling Spaarnwoude gewijzigd als gevolg van de toevoeging van groengebieden in het noordelijk deel van de Haarlemmermeer (SGP/RodS, circa 200 hectare), het Groene Carré (Stichting Mainport & Groen, circa 85 hectare) en de Tuinen van West aan de westrand van Amsterdam (SGP/RodS, circa 45 hectare). Programmadoelstelling 2008 Recreatie Noord-Holland NV (RNH) voert in opdracht van het bestuur het programma uit dat is vastgelegd in de programmabegroting 2008. Doelstellingen van het programma zijn: Versterken van de functies van het natuur- en recreatiegebied, te weten recreatie, natuur en landschap; In stand houden van een zonering met intensieve inrichting voor recreatieve doeleinden in de nabijheid van stedelijke bebouwing en centraal gelegen gedeelten die beduidend extensiever d.w.z. meer op landschap en natuurwaarden zijn ingericht; Ontwikkelen en in stand houden van een openbaar toegankelijk en laagdrempelig recreatiegebied, met een gevarieerd aanbod aan recreatieve voorzieningen. In 2008 is gestreefd naar: Bezoekersaantallen op hetzelfde niveau als voorgaande jaren (4,1 miljoen in 2005, 5,6 miljoen in 2008); Een positieve waardering van de bezoekers (nulmeting in 2007: 7,4). Wat betreft de financiering van het programma bevindt Spaarnwoude zich nog in een relatief gunstige positie vanwege de beschikbaarheid van een bestemmingsreserve voor beheer (vml. afkoopsom van het Rijk) en goede exploitatiemogelijkheden van het recreatiegebied. Hiermee is het mogelijk het gebied adequaat te beheren met een relatief lage participantenbijdrage. Voor de groengebieden in de Haarlemmermeer en aan de westrand van Amsterdam geldt een afwijkende financiering, deels door de door SMG beschikbaar gestelde afkoopsom en deels door een jaarlijkse bijdrage van betrokken participanten. Uitgangspunt is dat voor SPW (oud), SGP/RodS en SMG gescheiden boekhoudingen blijven bestaan. Op een termijn van 6-8 jaar (in 2014-2016) komt echter de gunstige positie van Spaarnwoude onder druk te staan. Er is namelijk sprake van een geleidelijke uitputting van de Bestemmingsreserve Beheer. In 2005 heeft het bestuur besloten tot de volgende aanpak om deze trend om te buigen: 1. De participantenbijdrage is eenmalig verlaagd, waarbij verdere verlagingen voor de komende 5 jaar zijn uitgesloten; Pagina 1 van 6
2. Het programma van investeringen is tot een minimum teruggebracht. Prioriteit voor nieuwe investeringen ligt bij projecten die de verdiencapaciteit van het recreatieschap versterken; 3. RNH is gevraagd voorstellen voor te bereiden voor een gunstiger exploitatie. Het kan gaan om ingrepen in het takenpakket, de beheerkwaliteit en/of de inkomsten die het recreatieschap realiseert. 2. Resultaten 2008 In 2008 werden er circa 5,6 miljoen bezoeken gebracht aan het recreatiegebied. Informatieboerderij Zorgvrij is een belangrijke publiekstrekker, met ca. 150.000 bezoeken per jaar, vooral gezinnen en grootouders met kinderen. De groengebieden in de Haarlemmermeer worden in toenemende mate ontdekt door recreanten uit de regio. Voor het grootste deelgebied Groene Weelde wordt het aantal bezoeken geschat op 500.000. Figuur 1: Ontwikkeling financiële situatie Spaarnwoude en groengebieden Haarlemmermeer en Amsterdam West Spaarnwoude 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 exploitatielasten exploitatieopbrengsten (huur, pachten, evenementen) netto onttrekking bestemmingsreserve beheer bijdrage participanten 1.000.000 investeringen 0 2004 2005 2006 2007 2008 Pagina 2 van 6
950.000 850.000 750.000 650.000 550.000 450.000 350.000 250.000 150.000 50.000-50.000 groengebieden Haarlemmermeer en Amsterdam-West 2004 2005 2006 2007 2008 exploitatielasten exploitatiebaten netto onttrekking beheerreserve SMG bijdrage participanten De jaarrekening sluit met een negatief resultaat van 2.637.184,-. Dit is iets gunstiger dan waar in de gewijzigde begroting 2008 van uit was gegaan. Per saldo is een bedrag van 4.236,- toegevoegd aan de algemene reserve, is sprake van een netto onttrekking van 1.747.603,- aan de Bestemmingsreserve Beheer en is netto 860.567, = onttrokken uit de Bestemmingsreserve Investeringen. Overschrijdingen vonden onder meer plaats bij het product bestuursadvisering ( 86.000,-) door meer inhuur van externen en hoger uitgevallen personeelskosten. Voorts zijn extra bedrijfskosten gemaakt voor het opzetten van een veiligheidsplan. Ook bij het product terreinbeheer uitvoering is een overschrijding te melden van 78.000,-. Hier liggen de meerkosten vooral in de hogere bedrijfskosten, mede het gevolg van fysieke beheermaatregelen in het kader van het Veiligheidsplan. Onderschrijdingen zaten in de producten onroerend goed beheer, voorlichting en marketing en vooral in het product aanleg van nieuwe gebieden ( 196.000,-). Reden hiervan is dat de verkregen subsidies ( 147.588,-) voor de renovatie van de toegangsbrug naar Fort Benoorden Spaarndam en voor de herinrichting rondom de Westbroekplas niet waren begroot. In 2008 is gestart met de sanering van terrein Bleeker. De kosten vallen veel hoger uit dan waarop in eerste en tweede instantie is gerekend. In het kader van de Agenda Recreatie & Toerisme is in 2006 door de provincie een prijsvraag uitgezet voor een nieuwe recreatieve voorziening in één van de Noord-Hollandse recreatiegebieden. Het winnende idee bestond uit een geurtuin, tevens geschikt voor visueel gehandicapten. De locatie bij Zorgvrij werd mede verkozen vanwege de toegevoegde waarde in de versterking van het recreatieknooppunt. De tuin is in 2008 met gedeeltelijke subsidie van de provincie tot stand gekomen en zal medio 2009 officieel worden geopend. De kosten ( 70.240,-) voor aanleg van de tuin waren niet begroot. Overeenkomstig de beleidsuitgangspunten wordt fors ingezet op de realisatie van nieuwe horeca- en recreatievoorzieningen waarmee het schap structurele inkomsten verkrijgt. Nadat Villa Westend aan de Westbroekplas haar deuren heeft geopend, is ook bij de Veerplas een horeca accommodatie (SaPlaza) van start gegaan. De uitgifte van de beide campings aan Topparken/Droomparken zal per 1 januari 2009 formeel zijn. Nadat het geldtransportbedrijf fort Liebrug in Haarlemmerliede had verlaten heeft het jarenlang merendeels leeg gestaan. In 2008 is een tiental ruimten aan evenzo vele gebruikers verhuurd. Pagina 3 van 6
De realisatie van een eventuele jachthaven op Schoteroog krijgt een nieuwe impuls doordat op verzoek van de gemeente Haarlem de mogelijkheid voor vestiging van de Haarlemse Jacht Club (HJC) wordt overwogen. Hoewel de eerdere aanbestedingsprocedure voor Schoteroog is beëindigd leidt de afhechting ervan tot extra (juridische) kosten. Voor de ontwikkeling van het Fort Benoorden Spaarndam zijn drie kandidaten geselecteerd, waaruit in 2009 een definitieve keuze gemaakt zal moeten worden. Voor de Borneohoeve en Noord-Akendam zijn kandidaten geselecteerd waarmee wordt onderhandeld om tot uitgifte te komen. De planvorming van Wheelerplanet in het Westhoffbos is in een nieuwe fase beland. Nadat het dagelijks bestuur de initiatiefnemers eind 2005 naar de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude verwees, wordt er nu gewerkt aan een planopzet dat aan het bestuur van het recreatieschap zal worden voorgelegd. Er zijn twee initiatiefnemers voor realisatie van grootschalige leisurevoorzieningen in de Zuiderscheg in Velsen-Zuid -i.c. China Experience Park en Adventure World-, maar dit heeft nog niet tot concrete ontwikkelingen geleid. De vruchten van de inspanningen naar verhoging van structurele inkomsten zullen vanaf 2010 echt zichtbaar worden. Daarbij moet worden opgemerkt dat de opstelling van Staatsbosbeheer, mede ingegeven door nieuwe beleidskaders vanuit LNV/VROM, de gewenste gebiedsontwikkeling nadelig kan beïnvloeden. Gesprekken op landelijk niveau tussen het ministerie van LNV, Staatsbosbeheer, de provincies en de recreatieschappen (OSO) hebben nog geen tastbaar positief resultaat opgeleverd. Voor een fiets-/voetveer over Zijkanaal C zijn voorbereidingen getroffen zodat in het voorjaar van 2009 dit veer operationeel kan zijn. Groengebieden Haarlemmermeer en Amsterdam West De gemeenschappelijke regeling voor de uitbreiding naar de groengebieden Haarlemmermeer en westrand Amsterdam is in 2008 in werking getreden. De nieuwe groengebieden kunnen zich verheugen in een groeiende belangstelling van recreanten. Zowel het deelgebied Groene Weelde als Boseilanden is erg in trek bij hondenbezitters. De noodzaak voor nadere regulering dient zich aan. De toegankelijkheid van de Boseilanden rechtstreeks vanuit de woonwijk is sterk verbeterd. Hier doet zich het fenomeen van hangjongeren voor, waardoor ook enige schade aan terreinmeubilair is ontstaan. Naarmate de nieuwe groengebieden ouder worden en intensiever gebruikt worden, stijgen ook navenant de beheerslasten. Kleine vervangingen en groot onderhoud dienen zich steeds nadrukkelijker aan. De kostenstijging is deels opgevangen met een verhoging van inkomsten, vooral uit het evenement Mysteryland. Er is getracht extra aandacht te geven aan de zichtbaarheid van Spaarnwoude als beheerder, bijvoorbeeld door het plaatsen van entreeportalen bij de ingangen van de deelgebieden. Het voormalige bezoekerscentrum De Groene Golf aan de Kruisweg in Cruquius is verbouwd tot een pannenkoekenpaviljoen met naastgelegen kantoor- en verenigingsruimten. Met Staatsbosbeheer is een tijdelijke bruikleenovereenkomst gesloten zodat het recreatieschap met de ondernemer een huurovereenkomst kon aangaan. Getuige de toeloop in de eerste weken na opening voorziet het restaurant nadrukkelijk in een behoefte. Pagina 4 van 6
De kosten voor de verbouwing vallen hoger uit als gevolg van strengere wet- en regelgeving voor dergelijke publieksaccommodaties. De netto onttrekking uit de algemene reserve SGP is vooral toe te schrijven aan de renovatie van de Groene Golf. Tot op heden zijn de kosten voor de bediening en het onderhoud aan de beweegbare fietsbrug bij Cruquius door de provincie gedragen. De overdracht heeft nog niet plaatsgevonden als gevolg van vermeende gebreken aan de brug die uitvoerig zijn onderzocht. Voor 2009 wordt er rekening mee gehouden dat de kosten over de periode 2005-2008, ad. 50.000,-, alsnog in rekening worden gebracht. Dit komt ten laste van de Algemene Reserve SGP waarvan het saldo ultimo 2008 118.406,- bedraagt. Op verzoek van de gemeente Haarlemmermeer wordt gewerkt aan een kwaliteitsimpuls van Big Spotters Hill. Het oorspronkelijke kunstwerk van Auke de Vries zal vanwege de hoge kosten niet teruggeplaatst worden. In plaats daarvan wordt in samenwerking met de gemeente en Stichting Mainport Groen gewerkt aan een nieuw hoogtepunt van de heuvel. Tevens is het beheer van de heuvel geïntensiveerd. Het evenement Mysteryland vindt plaats op SGP- en SMG-areaal. Het heeft wederom een extra positief financieel resultaat opgeleverd van ruim 25.000,-. Er is sprake van een netto toevoeging aan de bestemmingsreserve vervangingsinvesteringen SGP ad 94.636,-. Het saldo voor de bestemmingsreserve SMG bedraagt 4.187,- positief. Met Libéma is een huurcontract tot stand gekomen voor exclusief medegebruik van parkeervoorzieningen van het voormalige Floriadeterrein ten behoeve van de exploitatie van Expo Haarlemmermeer. Het recreatieschap kan hiervoor jaarlijks minimaal 15.000,- aan extra inkomsten (SMG) tegemoet zien. Met de Stichting Mainport & Groen vindt overleg plaats over de afkoopsom die in 2003 aan het recreatieschap beschikbaar is gesteld in relatie tot het areaal dat hiervoor feitelijk wordt beheerd. In 2009 zal naar verwachting overeenstemming ontstaan over de toevoeging van Pagina 5 van 6
nieuwe groengebieden, waaronder Park Vijfhuizen (Groene Carré West, 20 ha), de Plesmanhoek en Buitenschot (beide Groene Carré Zuid, respectievelijk 30 ha en 28 ha). Voor het recreatieschap als geheel kan geconcludeerd worden dat er in 2008 opnieuw een pas op de plaats is gemaakt wat betreft het verbeteren van de lange termijn financiële situatie. De terugloop in de Bestemmingsreserve Beheer zet zich opnieuw versneld voort. De extra kosten die in 2007 en 2008 zijn gemaakt zullen naar verwachting vanaf 2010 vruchten afwerpen. Voorwaarde is evenwel dat de kwestie met Staatsbosbeheer en LNV in positieve zin wordt opgelost. Voor de nieuwe groengebieden in de Haarlemmermeer en Amsterdam- West geldt dat de financiële basis voor het beheer solide is. Pagina 6 van 6