Investment Highlights week 12 Datum: 26 maart 218 Angst voor een handelsoorlog neemt toe Het was een turbulente week waarin de economische data en de renteverhoging door de Fed werden overschaduwd door politieke ontwikkelingen. Na eerdere speldenprikken, heeft de Amerikaanse president Trump de frontale aanval geopend op de, in zijn ogen, oneerlijke handelsrelaties met China. Hij kondigde een pakket aan strafmaatregelen tegen China. De angst voor een handelsoorlog greep daardoor om zich heen en houdt sindsdien de financiële markten in haar greep. Wereldwijd corrigeerden de aandelenmarkten met bijna 5% terwijl de rentes op staatsobligaties daalden. Het is nog onduidelijk wat Trump probeert te bereiken en hoe ver hij durft te gaan. Waarschijnlijk probeert hij zo China tot concessies te dwingen. Vooral de beperkte bescherming van intellectueel eigendom in China is de Amerikanen een doorn in het oog. In reactie kondigde China gepaste tegenmaatregelen aan. Vooralsnog is de economische impact van de Amerikaanse en Chinese maatregelen beperkt. Echter, de vrees bestaat dat dit de voorbode is voor echt pijnlijke maatregelen. Een all-out handelsoorlog zal de groei van de wereldeconomie ernstige schade toebrengen. Het is daarmee één van de slechtste scenario s voor groeigevoelige beleggingscategorieën zoals aandelen. Dat verklaart de nerveuze stemming op de financiële markten. Belangrijkste Economische data week 12 Gemengd beeld Amerikaanse economie Fed verhoogt de beleidsrente met 25bp Europese vertrouwenscijfers vallen tegen < Lees verder op pagina 2> Overig Nieuws week 12 Akkoord over overgangsperiode brexit Trump zet handelsbetrekkingen met China op scherp < Lees verder op pagina 3> Ontwikkelingen financiële markten week 12 Forse correctie op de aandelenmarkten Duitse en Amerikaanse rente omlaag Olieprijs stijgt tot boven de $7 per vat < Lees verder op pagina 4> Vooruitblik op week 13 Meeste aandacht gaat uit naar de ontwikkelingen op handelsgebied Grafiek 1 Amerikaanse beleidsrente verder omhoog 1 8 6 4 2 Recessies Beleidsrente Fed (in %) mrt-87 mrt-92 mrt-97 mrt-2 mrt-7 mrt-12 mrt-17 Grafiek 2 Duits ondernemersvertrouwen valt terug IFO: huidige situatie IFO: verwachtingen 14 13 12 11 1 9 8 7 6 mrt-7 mrt-9 mrt-11 mrt-13 mrt-15 mrt-17 Tabel 1 Selectie economische cijfers week 12 Act. Exp. Prev. VS: FOMC policy rate 1,5% 1,5% 1,25% VS: Existing home sales 5,54m 5,4m 5,38m VS: House price m-o-m,8%,4%,4% VS: Markit PMI mfg. 55,7 55,5 55,3 VS: Durable goods m-o-m 3,1% 1,6% -3,5% EZ: Consumer confidence,1,,1 EZ: Markit PMI mfg. 56,6 58,1 58,6 Dld: IFO business climate 114,7 114,6 115,4 VK: BoE policy rate,5%,5%,5% Act. = Actual = meest recente cijfer, Exp. = Expectation = marktverwachting, Prev. = Previous = cijfer vorige periode Achmea Investment Highlights
Alle ogen op de Fed trade has become a more prominent risk to the outlook Fed-president Jerome Powell tijdens de persconferentie na het rentebesluit. Fed verhoogt de renteverwachtingen Zoals verwacht verhoogde de Amerikaanse centrale bank (Fed) de beleidsrente met 25 basispunten naar de bandbreedte van 1,5% tot 1,75%. In de begeleidende verklaring schetste de Fed een rooskleurig beeld over de Amerikaanse economie. Het verwachte rentepad voor 218 bleef ongewijzigd, maar in de jaren daarna verwacht de Fed de rente wat verder te moeten verhogen dan tot nu toe werd gecommuniceerd. De groeiverwachting voor de Amerikaanse economie werd opgeschroefd van 2,5% naar 2,7% voor 218 en van 2,1% naar 2,4% voor 219. De werkloosheid zal naar verwachting dalen naar 3,6% in 219, duidelijk lager dan de december verwachting van 3,9%. Ten aanzien van de inflatie blijft de Fed onveranderd positief. Ondanks de steeds krappere arbeidsmarkt, blijft de verwachte kerninflatie voor 218 stabiel op 1,9%. De Fed is dus niet bevreesd voor een hoger dan verwachte inflatie. Volgens Fed-president Powell zijn er geen tekenen dat we aan de vooravond staan van een versnelling van de inflatie. Daarmee stelde Powell de markten gerust; de kans dat de Fed de rente in 218 sneller zal optrekken dan nu wordt verwacht blijft klein. Vooralsnog houdt de centrale bank vast aan nog twee renteverhogingen in de loop van 218. Voor de jaren daarna paste de Fed de renteverwachting wel aan. Het aantal verwachte renteverhogingen voor 219 steeg van 2 naar 3. De mediane verwachting voor de lange termijn neutrale beleidsrente steeg van 2,8% naar 2,9%. Al met al was het optreden van Fed-president Powell een balanceer-act bedoeld om de financiële markten gerust te stellen. Hij slaagde hier goed in, de reactie op de financiële markten bleef beperkt. Na afloop van de FOMC-vergadering gaf Powell zijn eerste persconferentie. De aanwezige pers probeerde hem vooral uitspraken te ontlokken over het handelsbeleid van president Trump. Powell hield zich op de vlakte. Wel liet hij weten dat de ontwikkelingen in de wereldhandel een prominent risico voor de economische vooruitzichten zijn geworden. Amerikaanse economie blijft robuust Terwijl de zorgen over een mogelijke handelsoorlog toenemen, blijven de Amerikaanse economische data vooralsnog robuust. De februari cijfers over de Amerikaanse woningmarkt lieten een gemengd beeld zien. De verkopen van bestaande woningen (existing home sales) stegen op maandbasis met 3% naar 5,54 miljoen. Dat is een stuk beter dan verwacht. Daarentegen daalden de verkopen van nieuwbouwwoningen (new homes sales) met,6% op maandbasis naar 618 duizend. Analisten hadden een stijging verwacht van bijna 5%. Hier staat echter tegenover dat het cijfer over januari fors naar boven werd bijgesteld, daardoor ligt het aantal verkochte nieuwbouwwoningen toch in lijn met de verwachtingen. De stijging van de Amerikaanse huizenprijzen zet onveranderd door. De index voor woningprijzen (FHFA house price index) steeg met,8% op maandbasis, de jaar-op-jaar stijging van de huizenprijzen liep daardoor op van 6,7% naar 7,3%. Dat is de snelste stijging van de woningprijzen sinds medio 213. Door de gestage stijging van de prijzen ligt het gemiddelde (nominale) prijsniveau van de Amerikaanse woningmarkt bijna 15% boven het niveau van voor de kredietcrisis (zie grafiek 3). Daarnaast ligt de stijging van de woningprijzen al jaren hoger dan de loongroei. Toch blijft de betaalbaarheid van een woning relatief goed liggen (zie grafiek 4). Het is maar de vraag of dat zo blijft nu de hypotheekrentes oplopen. Naast de woningmarktcijfers kwamen onder meer ondernemersvertrouwenscijfers uit (Markit PMI s) alsook de orders voor duurzame goederen (durable goods orders). Het vertrouwen in de Amerikaanse industriesector liet een stijging zien naar 55,7. In de dienstensector was echter sprake van een daling van het vertrouwen van 55,8 naar 54,3. De orders voor duurzame goederen waren met 3,1% op maandbasis een stuk beter dan verwacht. Europees vertrouwen onder druk In Europa daalde het vertrouwen van de ondernemers harder dan verwacht, maar het niveau blijft hoog. De Bank of England (BoE) verraste niet en hield de rente ongewijzigd. Grafiek 3 Stijging Amerikaanse huizenprijzen zet door 45 4 35 3 25 2 feb-2 feb-5 feb-8 feb-11 feb-14 feb-17 Grafiek 4 Betaalbaarheid Amerikaanse woningen 25 2 15 1 5 Amerikaanse huizenprijsindex (FHFA) Betaalbaarheid woningen (Index) feb-2 feb-5 feb-8 feb-11 feb-14 feb-17 Achmea Investment Highlights 2/5
Brexit: akkoord over een overgangsfase " A joint legal text which constitutes in my mind a decisive step because we were able this morning to agree, and after all those days and nights of hard work, on a large part of what will make up an international agreement for the ordered withdrawal of the United Kingdom. ( ) A decisive step remains a step, we are not at the end of the road and there is a lot of work still to be done on important subjects including Ireland and Northern Ireland." EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier over de overeenkomst voor aan transitieperiode voor de brexit. Brexit Een harde brexit is voorlopig voorkomen. Na moeizame onderhandelingen bereikten de EU en het Verenigd Koninkrijk een akkoord over een overgangsperiode die na het Britse vertrek uit de EU in maart 219 ingaat. De overgangsperiode duurt 21 maanden. Daarmee wordt tijd gekocht om een definitieve scheiding te regelen. Gedurende de transitieperiode moeten de Britten zich houden aan de EU-regelgeving zonder daarover mee te mogen beslissen. De kernpunten van het transitieakkoord zijn: - De transitieperiode loopt van 29 maart 219 tot en met 31 december 22; - De rechten van EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk en vice versa blijven gedurende deze periode gewaarborgd; - Het Verenigd Koninkrijk mag gedurende de transitieperiode handelsakkoorden sluiten met andere landen; - Het Verenigd Koninkrijk blijft gedurende de transitieperiode deelnemer in EU handelsverdragen; - Het Verenigd Koninkrijk blijft onderdeel uitmaken van de Common Fisheries Policy, maar zonder inspraak, tot eind 22; - In afwezigheid van andere oplossingen blijft Noord- Ierland onderdeel van de EU-interne markt en de douane unie. Zo wordt een harde grens met Ierland voorkomen. Het Britse bedrijfsleven is blij met deze afspraken omdat het voorlopig veel onzekerheid weghaalt. De Britse vissers zijn echter ziedend omdat de Britse viswateren open blijven voor vissers uit EU-lidstaten. De afspraken over Noord-Ierland zijn het meest explosief. Bij het uitblijven van een handelsakkoord zet het de deur open voor een grens tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk. Dat zou een ernstige aantasting betekenen van de soevereiniteit van het Verenigd Koninkrijk. Trump op ramkoers met China Trump heeft de frontale aanval geopend op de in zijn ogen oneerlijke handelspraktijken van China. De kans op een handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China neemt hierdoor toe. Terwijl de meeste landen, inclusief de EU, inmiddels zijn vrijgesteld van de eerder aangekondigde importheffingen voor aluminium en staal, blijven deze voor China van kracht. Hier blijft het niet bij. Nu wil Trump ook voor andere Chinese producten importheffingen ter waarde van $5 miljard opleggen. Daarnaast wil hij beperkingen op Chinese investeringen in de Verenigde Staten en eist hij betere bescherming van intellectueel eigendom van Amerikaanse bedrijven. Daarmee wordt de handelsrelatie met China op scherp gezet. De tegenreactie van China is vooralsnog beperkt. China kwam met importheffingen ter waarde van $3 miljard op onder meer Amerikaanse wijnen en varkensvlees. Daarnaast liet China weten dat ze overwegen om minder Amerikaanse staatsobligaties te kopen. Dat zou een meer dan symbolische daad zijn, China Is één van de grootste kopers van Amerikaanse staatsobligaties. Terwijl de spanningen oplopen roept onder meer het IMF op tot meer samenwerking om handelsbelemmeringen te verminderen en meningsverschillen op te lossen. EU belastingen De EU heeft een groot probleem: voor financiering is de EU afhankelijk van contributies van de lidstaten. De directe inkomsten zijn beperkt. Dat is de EU al jaren een doorn in het oog. Zeker nu de ambities groot zijn. Door het vertrek van de Britten wordt het geldtekort nog groter. De oplossing: invoering van EU-belastingen. De EU heeft haar pijlen gericht op de internetbedrijven. Die zouden structureel te weinig belasting betalen. Met tijdelijke omzetbelasting voor internetbedrijven wil de EU dit onrecht oplossen. De belasting moet ongeveer 5 miljard aan inkomsten opleveren. Officieel is de belasting niet gericht tegen de Amerikaanse tech-giganten, maar in de praktijk zullen deze wel verantwoordelijk zijn voor de bulk van nieuwe de belastinginkomsten. Het gevaar bestaat dat de plannen de toch al gespannen verhoudingen met de Verenigde Staten verder op scherp zetten. Nieuwe shutdown Amerikaans overheid voorkomen Er was ook nog goed politiek nieuws uit de Verenigde Staten. Doordat de Amerikaanse Senaat instemde met de begroting is een nieuwe shutdown van de Amerikaanse federale overheid vorkomen. De begroting loopt tot september 218 en is $1.3 miljard groot. Door meer geld voor defensie en infrastructuur komt de begroting komt tegemoet aan eisen van de Republikeinen. De Democraten zijn gepaaid met additioneel geld voor onder meer kinderopvang, programma s tegen drugsverslaving en strengere wapenwetten. Tot slot krijgt Trump geld om een begin te maken met zijn muur met Mexico. Niet iedereen is blij met de begroting. Volgens de Libertarische Republikein Rand Paul is de begroting een schande. De begroting zou vol staan met onzinnige uitgaven waardoor het overheidstekort veel te snel oploopt. Achmea Investment Highlights 3/5
Vrees voor handelsoorlog houdt markten in haar greep Het was een turbulente week op de financiële marken waarbij het venijn in de staart zat. In eerste instantie lag de focus vooral op de beleidsvergadering van de Fed. Die bracht de verwachte renteverhoging, maar verder weinig verrassingen. De financiële markten reageerden dan ook vrij lauw. Op donderdag en vrijdag greep de angst voor een handelsoorlog echter om zich heen. De aandelenmarkten corrigeerden met ongeveer 5% terwijl de rente op staatsobligaties daalde. Forse correctie op de aandelenmarkten De wereldwijde aandelenmarkten hadden een slechte week. De wereldwijde aandelenmarkt (MSCI world all country) verloor in lokale valuta 4,7%. Dat is een forse correctie. De ontwikkelde landen deden het met een verlies van bijna 5% een stuk slechter dan de opkomende landen. Die hielden het verlies beperkt tot 3,2%. De Amerikaanse aandelenmarkt noteerde een verlies van bijna 6%. Daarmee deed de Amerikaanse markt het een stuk slechter dan de Europese aandelenmarkten (-3,3%). Vooral donderdag en vrijdag zakten de aandelenbeurzen snel weg. De correctie lijkt vooral veroorzaakt door de angst voor een handelsoorlog. De regering Trump heeft het vizier op China gericht en wil met importtarieven en handelsbeperkingen een eerlijker speelveld afdwingen. Door het grote verlies van afgelopen week zijn de beurzen weer terug op het niveau van begin februari. Een snelle oplossing voor het handelsconflict tussen China en de Verenigde Staten lijkt ver weg. De kans is dan ook groot dat de aandelenmarkten voorlopig volatiel blijven. Rentes eurozone stabiel Met een rendement van,5% behoorden eurostaatsobligaties tot de best renderende beleggingscategorieën. Ook Amerikaanse staatsobligaties hadden een relatief goede week. De Amerikaanse rente liep in eerste instantie op in aanloop naar de Fed-vergadering. De 1-jaarsrente naderde de symbolische grens van 3%. Na de gebalanceerde boodschap van Fed-voorzitter Powell zakte de rente weer wat terug. De angst voor een mogelijk snellere renteverhoging in 218 verdween naar de achtergrond. Helemaal nadat de angst voor een handelsoorlog opleefde en de aandelenbeurzen snel wegzakten. In het kielzog van de aandelenmarkten zakte ook de Amerikaanse rente terug. De rentes in de eurozone lieten een vergelijkbaar beeld zien. In eerste instantie kroop de Duitse 1-jaarsrente richting de,6%. Op de donderdag en vrijdag zakte de rente echter weer terug. De Duitse 1-jaarsrente daalde hierdoor per saldo van,57% naar,53%. High yield en EMD onder druk Door de toegenomen risico-aversie onder beleggers gingen de risico-opslagen op high yield en EMD in harde valuta omhoog. Beide categorieën lieten daardoor een negatief rendement noteren. EMD in lokale valuta deed het met een kleine plus aanzienlijk beter. Herstel olieprijs zet door In tegenstelling tot aandelen en risicovollere obligaties hadden grondstoffen een goede week. Het rendement op de brede grondstoffenindex (GSCI) bedroeg in Amerikaanse dollar gemeten 2,4%. Het positieve rendement werd vooral veroorzaakt door de oplopende olieprijs. De prijs voor een vat Brent olie steeg tot boven de $7. Daarmee is de olieprijs terug op het niveau van begin dit jaar. Goud profiteerde van de opgelopen risicoaversie onder beleggers. De goudprijs steeg met ongeveer 2,5%. Britse pond profiteert van brexit akkoord De valutamarkten stonden in het teken van de beleidsvergaderingen van de Fed en de BoE en de verschillende politieke ontwikkelingen. Doordat de centrale banken niet verrasten, bleef de impact daarvan beperkt. Het akkoord tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk over een transitieperiode na de brexit had wel impact op de valutamarkten. Nu een harde brexit voorlopig is afgewend, steeg het Britse pond in waarde. Onderwijl blijft de Amerikaanse dollar onder druk staan. 4 3 2 1 Grafiek 5 Volatiliteit terug op de aandelenmarkt feb-16 jun-16 okt-16 feb-17 jun-17 okt-17 feb-18 $8 $7 $6 $5 $4 $3 VIX (impliciete volatiliteit S&P 5) Grafiek 6 Olieprijs (Brent) weer boven de $7 per vat Olieprijs (Brent) $2 feb-16 aug-16 feb-17 aug-17 feb-18 Achmea Investment Highlights 4/5
Achmea IM - Investment Strategy Postadres Postbus 866 37 AW Zeist Bezoekadres Handelsweg 2 377 NH Zeist www.achmeainvestmentmanagement.nl Chief Strategist - Wim Barentsen willem.barentsen@achmea.nl Auteurs: Alex van den Berg - Senior Strategist alex.van.den.berg@achmea.nl Maurice Geraets - Senior Strategist maurice.geraets@achmea.nl Coen van de Laar - Senior Strategist coen.van.de.laar@achmea.nl Frank van Weegberg - Senior Strategist frank.van.weegberg@achmea.nl De auteurs van de Achmea Investment Highlights rouleren wekelijks over de afdeling Investment Strategy. De auteur van deze week: Coen van de Laar Disclaimer Achmea Investment Management B.V. ( Achmea IM ) heeft de in dit document opgenomen informatie met zorg samengesteld. Deze informatie wordt aan u ter beschikking gesteld in uw hoedanigheid van gekwalificeerde belegger en/of professionele belegger zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht ( Wft ). Dit document is of bevat (i) geen aanbod of uitnodiging om financiële instrumenten te kopen, te verkopen of te verhandelen (in de zin van 1:1 Wft), (ii) geen beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies (in de zin van 1:1 Wft), en (iii) geen juridisch of fiscaal advies. Raadpleeg in voorkomende gevallen een juridisch of fiscaal adviseur. Achmea IM raadt u af een (beleggings)beslissing uitsluitend te baseren op de in dit document opgenomen informatie. Achmea IM is niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van een dergelijke (beleggings)beslissing. De informatie in dit document is (mede) gebaseerd op informatie die Achmea IM van betrouwbaar geachte informatiebronnen heeft verkregen. Achmea IM garandeert niet de betrouwbaarheid van die bronnen en de juistheid en volledigheid van de van die bronnen verkregen informatie. De informatie in dit document is puur informatief en u kunt daaraan geen rechten ontlenen. Alle informatie is een momentopname, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven. Het verstrekken van dit document na de oorspronkelijke publicatiedatum is geen garantie dat de hierin opgenomen informatie op die latere datum nog juist en volledig is. Achmea IM heeft het recht om deze informatie zonder aankondiging te wijzigen. Het noemen van rendementen op beleggingen in dit document dient uitsluitend als uitleg en toelichting. Achmea IM spreekt daarmee geen verwachting uit over het rendement of koersverloop van die beleggingen. De waarde van uw belegging kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De informatie in dit document is gebaseerd op door Achmea IM gemaakte aannames. Het is mogelijk dat andere aannames worden gemaakt dan de door Achmea IM gemaakte aannames. De door Achmea IM getrokken conclusies zijn daarom niet noodzakelijkerwijs juist en/of volledig. U mag de informatie in dit document alleen voor eigen persoonlijk gebruik kopiëren. U mag de informatie niet overnemen, vermenigvuldigen, distribueren of openbaren zonder schriftelijke toestemming van Achmea IM. Alle informatie (teksten, foto s, illustraties, grafisch materiaal, handelsnamen, logo s, woord- en beeldmerken) blijft eigendom van of in licentie bij Achmea IM en wordt beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of intellectueel eigendomsrecht. Er worden geen rechten of licenties overgedragen bij gebruik van of toegang tot deze informatie. Uitgegeven door: Achmea Investment Management B.V., statutair gevestigd te Zeist en kantoorhoudende te Zeist (Handelsregister nr. 1859537). Achmea IM is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten ("AFM") in Amsterdam als een beheerder van beleggingsinstellingen als bedoeld in artikel 2:65a Wft en is onder deze vergunning bevoegd tot het verlenen van de beleggingsdiensten als opgenomen in het door de AFM gehouden register. Achmea Investment Highlights 5/5