Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen
Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in de westerse wereld. Het onderliggende probleem is een beschadiging van de bloedvaten, slagaderverkalking, die kan leiden tot een afsluiting van een bloedvat. Afhankelijk van de plaats waar dat gebeurt, kan dat ernstige gevolgen hebben, zoals een hartaanval of beroerte. Om hart en vaatziekten te voorkomen is het belangrijk dat de conditie van uw bloedvaten zo goed mogelijk blijft. Dat kan door gezond te leven. Er zijn factoren, die de conditie van uw bloedvaten negatief kunnen beïnvloeden en daardoor de kans op hart en vaatziekten groter maken. Dit noemen we risicofactoren. Een overzicht hiervan, die bij u mogelijk een rol kan of kunnen spelen, noemen we een risicoprofiel. Risicofactoren die u niet kunt beïnvloeden: - Erfelijke aanleg voor een hart- of vaataandoening - Geslacht en leeftijd Risicofactoren die u wel kunt beïnvloeden: - Roken - Ongezond eten - Veel alcohol gebruik - Overgewicht - Te weinig lichaamsbeweging - Verhoogd cholesterol - Hoge bloeddruk - Diabetes mellitus (suikerziekte ) (Langdurige) stress (spanning, druk ) Het risicoprofiel laat zien wat u - al dan niet samen met een hulpverlener - kunt doen om de kans op hart en vaatziekten kleiner te maken of - als u al een hart of vaataandoening hebt- een verergering van klachten te voorkomen. Om risicofactoren positief te beïnvloeden, is het in vele gevallen noodzakelijk om gezonder te gaan leven, niet voor kortere tijd maar levenslang. 2
Daarnaast krijgt u misschien aanvullend medicijnen. De kans op schade van hart en bloedvaten neemt hierdoor sterk af. Verschillende hulpverleners kunnen u hierbij zo nodig adviseren en/of begeleiden. Roken Mensen die roken hebben een grotere kans om aan een hart- of vaatziekte te sterven. Bepaalde stoffen in de rook beschadigen de binnenwand van de bloedvaten, wat tot slagaderverkalking leidt. Het verhoogt de bloeddruk en het cholesterolgehalte. Het vermindert de werking van bepaalde medicijnen. STOP MET ROKEN Vraag evt. begeleiding van een hulpverlener. Informatie: www.luchtsignaal.nl Overgewicht Steeds meer mensen eten te veel en bewegen te weinig. Het gevolg is dat ze te zwaar worden. Overgewicht heeft een schadelijk effect op de bloedvaten, omdat het vaak samengaat met hoge bloeddruk, verhoogd cholesterol gehalte en diabetes mellitus. VERMINDER UW GEWICHT Vraag evt. begeleiding van een hulpverlener. Informatie: www.voedingscentrum.nl Ongezond eten Veel mensen eten te veel (verzadigd) vet en te weinig brood, fruit, groente en vis. Dit kan leiden tot hoge bloeddruk en een verhoogd cholesterol, waardoor schade aan bloedvaten en daarmee hart- en vaatziekten. EET GEZOND Informatie: www.voedingscentrum.nl 3
Weinig lichaamsbeweging De meeste mensen bewegen te weinig. Ze besteden minder dan een half uur per dag aan gerichte, actieve beweging. Dit kan leiden tot overgewicht en daarmee tot hoge bloeddruk, verhoogd cholesterol en diabetes mellitus. BEWEEG ELKEDAG ACTIEF EN VOLDOENDE tenminste een half uur per dag, en zo mogelijk daarbij: drie keer per week sporten. Vraag evt. advies. Veel alcohol gebruik Dit leidt tot verhoging van de bloeddruk en het cholesterol en draagt bij aan overgewicht en diabetes mellitus. GEBRUIK GEEN OF WEINIG ALCOHOL Drink per dag niet meer dan één glas alcohol en tenminste twee dagen per week geen alcohol. Informatie: www.minderdrinken.nl Hoge bloeddruk Dit veroorzaakt beschadiging van de binnenzijde van de bloedvaten en daarmee slagaderverkalking. Het maakt de bloedvatwand stugger waardoor oplopende bloeddruk en meer kans op een scheurtje in de wand. Advies: Volg de leefstijladviezen op, gebruik medicijnen als dat nodig is en laat uw bloeddruk regelmatig controleren door uw hulpverlener of controleer die zelf. Hoog cholesterol Er zijn meerdere soorten cholesterol. Sommige hopen zich op in de bloedvatwand en leiden tot slagaderverkalking. Advies: Volg de leefstijladviezen op, gebruik medicijnen als dat nodig is en laat het effect hiervan controleren door uw hulpverlener. 4
Diabetes mellitus (suikerziekte) Dit is een ontregeling van de bloedsuikerstofwisseling. Dit leidt tot ernstige beschadiging van de bloedvaten en daarmee tot grote kans op hart- en vaatziekten. Velen hebben ook overgewicht, hoge bloeddruk en verhoogde cholesterol waarden, waardoor nog meer schade aan de bloedvaten. Advies: Volg de leefstijladviezen op en zorg dat uw diabetes goed behandeld is en gecontroleerd wordt in samenwerking met uw hulpverlener. Langdurige stress Kan leiden tot verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Advies: Volg de leefstijladviezen op en probeer stress tijdig te herkennen, te voorkomen en bewust te ontspannen. Risicofactoren hangen vaak met elkaar samen en kunnen elkaar versterken. Overgewicht bijvoorbeeld gaat vaak samen met hoge bloeddruk, hoog cholesterol en diabetes mellitus. Omgekeerd: als u een risicofactor aanpakt, heeft dit vaak ook gunstige effecten op andere risicofactoren. Meer bewegen en gezonder eten heeft een gunstige invloed op hoge bloeddruk, cholesterol en suikerziekte en daarmee een sterke afname van de kans op hart- en vaatziekten. Wilt u meer informatie over risicofactoren en leefstijl adviezen: www.hartstichting.nl www.hartwijzer.nl www.vitalevaten.nl www.hartenvaatgroep.nl 5
Notities: 6
7
Waterlandziekenhuis is per 1 april 2017 gefuseerd met het Westfriesgasthuis Waterlandlaan 250 1441 RN Purmerend T. 0299 457 457 E. patientenservice@wlz.nl Behandelcentrum Waterland Oost Heideweg 1b 1132 DA Volendam T. 0299 457 001 E. patientenservice@wlz.nl Colofon Dit is een publicatie voor patiënten van het Waterlandziekenhuis WLZ-14098-NL 27 juni 2016