Voorbijgaande verstopping van een bloedvat in de hersenen

Transcriptie

1 TIA Voorbijgaande verstopping van een bloedvat in de hersenen Een TIA is een voorbijgaande verstopping van een bloedvat in de hersenen. In deze folder leest u meer informatie over wat een TIA precies is, wat de oorzaken zijn en hoe het behandeld kan worden. Wat is een TIA? Als de bloedtoevoer in een deel van de hersenen kortdurend wordt afgesloten, is er sprake van een TIA(Transient Ischemic Attack). Dit betekent: een voorbijgaande verstopping van een bloedvat in de hersenen. Afbeelding. Door een tijdelijke afsluiting van een slagader in de hersenen krijgt een gedeelte van de hersenen geen zuurstof meer. Daardoor treden er uitvalsverschijnselen op (zie verder). Wat zijn de klachten bij een TIA? De klachten van een patiënt zijn afhankelijk van de plaats in de hersenen waar de verstopping zit. Meestal betreft dit: - Een scheeftrekkend gezicht of afhangende mondhoek - Wartaal spreken, niet meer uit de woorden kunnen komen of onduidelijk praten - Krachtsverlies of verlamming van één arm of één arm en been aan dezelfde kant Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten B.V. is een dochteronderneming van

2 - Wazig zien met één oog of het wegvallen van het gezichtsveld aan één kant - Problemen met evenwicht en duizeligheid Een belangrijk kenmerk is dat de klachten plotseling komen opzetten. De klachten zijn hetzelfde als bij een beroerte/cva (Cerebro-Vasculair Accident). Het verschil is dat de klachten bij een TIA meestal na 15 tot 30 minuten verdwijnen. Belangrijk Bel bij één of meer van deze verschijnselen altijd direct het alarmnummer 112. Wacht niet af of de verschijnselen vanzelf overgaan. Hierdoor kan onnodige tijd verloren gaan, want het kan een herseninfarct zijn. Ik denk dat ik een TIA heb gehad, wat nu? Ga altijd dezelfde dag nog naar de huisarts of huisartsenpost. Hoewel u geen klachten meer heeft, is het toch belangrijk zo snel mogelijk contact te zoeken met de huisarts. Dit heeft 2 redenen: 1. Een TIA is een belangrijke waarschuwing voor een beroerte/cva. Dit is een ernstige aandoening met een groot risico op blijvende handicap. Er zijn medicijnen om het risico hierop te verkleinen. Hiermee dient zo snel mogelijk gestart te worden. Daarnaast kan er soms sprake zijn van een vernauwing in de halsslagader die zo snel mogelijk geopereerd dient te worden van 6 - Inleiding

3 2. De huisarts kan een andere aandoening vaststellen als oorzaak voor de klachten. Zo kan de huisarts met neurologisch onderzoek vaststellen dat er sprake is van een beroerte/cva, waarvoor u met spoed kan worden behandeld in het ziekenhuis. Wat is de oorzaak van de verstopping in het bloedvat? Bij de meeste mensen is slagaderverkalking (atherosclerose) de oorzaak van een TIA. Dit betekent dat vetachtige stoffen en ontstekingscellen zich ophopen in de vaatwand van de bloedvaten van de hals of hersenen. Deze ophoping wordt een plaque genoemd. Een plaque in een halsslagader kan deze ader vernauwen en zo een belangrijke oorzaak voor een TIA zijn. Ook kan de plaque beschadigd raken, waardoor er stukjes met bloedstolsels losraken, bloedpropjes. Deze worden in de bloedstroom door de hersenen meegevoerd en verstoppen daar een bloedvat. Het weefsel achter de verstopping krijgt geen bloed meer, waardoor de klachten ontstaan. Bij een TIA is het bloedpropje te klein om het hersenweefsel blijvend te beschadigen, hierdoor treedt er snel herstel op. Een andere belangrijke oorzaak van een TIA is boezemfibrilleren. Dit is een hartritmestoornis, waarbij er vanuit het hart bloedstolsels met de bloedstroom worden meegevoerd naar de hersenen en daar een bloedvat verstoppen. De kans op slagaderverkalking en op hart- en vaatziekten (zoals beroerte/ CVA en een hartinfarct) wordt verhoogd door roken (ook meeroken), van 6 - Inleiding

4 verhoogd cholesterol, hoge bloeddruk, overgewicht, diabetes mellitus (suikerziekte), te veel verzadigde vetten in de voeding, te weinig lichaamsbeweging en erfelijke factoren (hart- en vaatziekten bij vader, moeder, broer of zus voor het 65e levensjaar). Welke onderzoeken zijn nodig na een TIA? Als de huisarts een TIA vermoedt, roept hij de hulp in van een neuroloog (arts gespecialiseerd in ziekten van hersenen). De neuroloog zoekt naar de oorzaak van de TIA en schrijft medicijnen voor. De volgende onderzoeken worden vaak verricht: - Lichamelijk onderzoek: de bloeddruk wordt gemeten en er wordt gekeken of er nog uitvalsverschijnselen zijn - CT-hersenen: een scan van de hersenen om andere oorzaken zoals een hersenbloeding of hersentumor uit te sluiten. Een TIA of bloedpropje is vrijwel nooit te zien, de diagnose wordt gesteld op basis van het verhaal en het lichamelijk onderzoek. - Duplex carotiden: een echo-onderzoek naar eventuele vernauwing van de halsvaten. Als de oorzaak van een TIA een ernstige vernauwing in de halsslagader is, kan dit worden geopereerd door een vaatchirurg. - Bloedonderzoek: de patiënt wordt nuchter geprikt om te kijken naar de hoogte van het suiker en cholesterol gehalte. Daarnaast wordt enige tijd na het ontbijt nogmaals het suiker geprikt. - ECG: een hartritmestrook om te zien of er sprake is van een hartritmestoornis of aanwijzing voor een hartinfarct. Welke medicijnen worden voorgeschreven na een TIA? Om het risico op een volgende TIA of een beroerte/cva te verlagen, worden plaatjesremmers (clopidogrel, merknamen Plavix, Iscover en Grepid) voorgeschreven. Deze medicijnen remmen de werking van bloedplaatjes (cellen die zorgen dat het bloed stolt), waardoor er minder snel bloedpropjes ontstaan. Deze medicijnen worden meestal goed verdragen. Bijwerkingen die kunnen optreden zijn onder andere sneller een blauwe plek of bloedneus en maag-darm problemen. Vaak wordt er een maagbeschermer (pantoprazol, merknamen Ipraalox, Pantozol) bij gegeven om de kans op maagproblemen te verkleinen. De plaatjesremmers dienen in principe de rest van uw leven gebruikt te worden om het risico op een TIA of beroerte blijvend te verlagen. Dit betekent dat als de medicijnen bijna op zijn, u tijdig een herhaalrecept via de huisarts dient aan te vragen. Soms worden ook medicijnen voorgeschreven om de bloeddruk of het cholesterol te verlagen van 6 - Inleiding

5 Risico op een beroerte/cva verkleinen U kunt de kans op slagaderverkalking verkleinen door een gezonde leefstijl. Hiermee verkleint u de kans op een beroerte/cva en andere hart- en vaatziekten, zoals een hartinfarct. Een gezonde leefstijl betekent: - Eet gezond met veel groente en fruit, weinig vet (kies voor onverzadigde vetten) - Niet roken - Regelmatige lichaamsbeweging, minimaal een half uur per dag - Matig tot geen alcohol consumptie, maximaal 2 consumpties per dag - Voorkom overgewicht Daarnaast is het van belang dat uw bloeddruk normaal blijft. Daarom is het belangrijk dat u minimaal 1x per jaar uw bloeddruk laat controleren. De bloeddruk kan verlaagd worden met medicijnen en door het voorkómen van langdurige stress. Ontspanningsoefeningen vindt u op www. psychischegezondheid.nl Stoppen met roken Het Havenziekenhuis heeft een Stoppen-met-roken spreekuur via de polikliniek Longziekten en tuberculose, tel: Uw neuroloog of huisarts kan u doorverwijzen. Uw huisarts kan u adviseren bij het stoppen met roken. Ook kunt u met vragen en voor advies terecht bij het Nationaal Expertisecentrum Tabaksontmoediging (NET) van het Trimbosinstituut. De GGD, Thuiszorg en instellingen voor verslavingszorg organiseren door het hele land stoppen-met-roken-trainingen. Vraag uw zorgverzekeraar welke kosten worden vergoed. Meer informatie: Roken infolijn: ( 0,10 p.m.) vraagbaak@rokeninfo.nl Gezonde voeding Het Voedingscentrum geeft veel informatie, onder andere voedingsadviezen bij een verhoogd cholesterolgehalte. Meer informatie: Website: (zoek bij encyclopedie naar hart- en vaatziekten en cholesterol ) Meer informatie of tel of tel Bron: Brochure TIA: een voorbijgaande beroerte van de Hartstichting van 6 - Inleiding

6 Wat is uw mening? Het Havenziekenhuis wil haar patiënten goede zorg mét persoonlijke aandacht bieden. Als u tevreden bent over onze zorg, dan horen we het graag. Maar ook ideeën voor verbetering van onze zorg en service zijn van harte welkom. U kunt uw suggesties doorgeven via onze website bij 'patiënten' of uw mening delen via Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u deze stellen aan uw medisch specialist via ons algemene telefoonnnummer Afspraak afzeggen of wijzigen Het wijzigen of afzeggen van een afspraak dient u minstens 24 uur van tevoren te doen. Een andere patiënt kan dan misschien eerder worden geholpen. Bij het niet tijdig annuleren van uw afspraak kan het Havenziekenhuis kosten in rekening brengen. Vertrouwelijke omgang met uw gegevens Het Havenziekenhuis is wettelijk verplicht gegevens over uw gezondheid en uw behandeling vast te leggen in een digitaal (medisch) dossier. Wat dit precies inhoudt, staat omschreven op onze website en in de folder Vertrouwelijke omgang met uw gegevens. Meer informatie Voor meer informatie kunt u kijken op Deze folder is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie waaraan geen rechten kunnen worden ontleend. Havenziekenhuis POSTADRES Postbus LN Rotterdam Telefoon & fax HOOFDLOCATIE Haringvliet 2 Rotterdam buitenpolikliniek krimpen Patrijzenstraat 59 Krimpen aan den IJssel NEU/16/09/folder TIA van 6 - TIA