1 (Digitale) röntgenfoto s 51 e Emmenix in front te fixeren bij lengtefoto s f tubus tegen de instelring van Rinn-instelapparatuur g naaldvoerder als alternatieve instelapparatuur 1.7 Röntgenfoto s maken stap voor stap 1.7.1 Voorbereidingen algemeen Ga na het ontvangen van de opdracht als volgt te werk: Vraag aan vrouwelijke patiënten in de vruchtbare leeftijd altijd eerst of ze (mogelijk) zwanger zijn. Als dat zo is of als iemand het niet zeker weet, is het verstandig om van het maken van röntgenfoto s af te zien. Informeer de patiënt duidelijk over de gang van zaken: of ze zelf naar de röntgenkamer moeten gaan of dat ze gehaald worden. Waar ze moeten wachten als de foto s gemaakt zijn en hoelang dat ongeveer zal duren. Voor opt-opnamen moeten brillen, oorbellen, aanwezige neus-, lip- of tongpiercings en metalen haarspelden af- en uitgedaan worden.
52 Zelfstandige (be)handelingen 3 Standby praktijkreeks Leg de materialen klaar: pak instelapparatuur die geschikt is voor de kwadranten die gefotografeerd moeten worden en pak het benodigde aantal foto s/fosforplaatjes. Dit om te voorkomen dat je met gecontamineerde handschoenen nieuwe foto s uit een lade of uit een dispenser moet halen. Pak voor extra-orale opnamen de juiste geladen cassette en plaats die alvast in het opt-apparaat. Plaats om het beetvorkje/bijtblokje een wegwerphoesje. Voorzie de intra-orale foto s, fosforplaatjes of de ccd-sensor van plastic hoesjes om hygiënisch te kunnen werken. Plaats zoveel mogelijk foto s al in de richtapparatuur, dit geeft tijdwinst tijdens de behandeling. Pak een schone tray om straks de gebruikte richtapparatuur en de foto s op te leggen. Zorg ervoor dat een handsfree dispenser met handalcohol bij de hand is en controleer of er voldoende tissues en wattenrollen zijn (in dispenser). Een sprayflacon met 70% alcohol moet ook voorhanden zijn voor desinfectie na de behandeling. Stel de timer in afhankelijk van de bouw van de patiënt en doe zo nodig de hoofdschakelaar aan. Bedenk met welke opname je begint en stel daarvoor de juiste belichtingstijd in. Stel voor het maken van een digitale opname met een ccd-sensor nu (met schone vingers!) de computer in voor ontvangst van het röntgenbeeld. Verzoek begeleidende personen om zich in de wachtkamer te begeven totdat de opnamen gereed zijn. Afbeelding 1-48a-f Voorbereidende stappen röntgenopnamen. a voor opt- en rsp-opname brillen, oorbellen, haarspelden en piercings apart leggen b controleer of er voldoende handschoenen, handalcohol, tissues en gewone alcohol beschikbaar is
1 (Digitale) röntgenfoto s 53 c monteer zoveel mogelijk foto s in de instelapparatuur met hoesjes d zet een schone behandeltray klaar om de gemaakte opnamen op te leggen, deze tray wordt straks dus de vieze tray e stel de lichaamsbouw van de patiënt in en ook de belichtingstijd voor de eerste opname f zet het röntgenapparaat AAN! 1.7.2 (Voorbeeld)protocol voor intra-orale opnamen 1 Geef de patiënt duidelijke instructie over goede steun van het hoofd om beweging te voorkomen. 2 Bespreek de positie van de loodkraag: hoog tegen de kin om de schildklier te beschermen. 3 Laat de richtapparatuur zien en vertel om hoeveel opnamen het gaat. 4 Toon de positie van de afdrukknop (buiten het zicht van de patiënt. Kleine kinderen kijken je anders ná als je de opname gaat maken en draaien hun hoofd soms helemaal weg van de röntgenbuis). 5 Trek handschoenen aan. 6 Houd met de ene hand de mondhoek opzij om goed zicht te hebben op het werkgebied en plaats met de andere hand de richtapparatuur. 7 Vraag de patiënt om dicht te bijten en gebruik zo nodig een wattenrol om de apparatuur goed te stabiliseren. 8 Richt de röntgenbuis in het juiste horizontale vlak en in een correcte verticale hoek.
54 Zelfstandige (be)handelingen 3 Standby praktijkreeks Afbeelding 1-49a-x Klinische procedure intra-orale röntgenfoto s. 9 Loop naar de timer en controleer via een wandspiegel of loodglasvenster de positie van de patiënt en druk vervolgens af. 10 Neem de foto uit de mond van de patiënt en leg deze op de tray. 11 Pas de belichtingstijd aan voor de volgende opname. 12 Herhaal punt 6 tot en met 11 totdat alle opnamen zijn gemaakt. 13 Zet het röntgentoestel na de laatste opname UIT. 14 Vraag of de patiënt zelf de loodkraag wil wegleggen, dit voorkomt contaminatie! 15 Laat de patiënt weer plaatsnemen in de wachtkamer en geef instructies over het vernemen van de uitslag. 16 Desinfecteer je handschoenen met handalcohol gedurende 30 seconden of was ze met water en desinfecterende zeep. 17 Desinfecteer met alcoholspray en een tissue alle oppervlakken die je hebt aangeraakt: röntgenbuis, instelknoppen van het timerkastje en de afdrukknop. 18 Breng de tray naar de sterilisatieruimte. 19 Verwijder nu de plastic hoesjes van het fotomateriaal: schud ze uit de hoesjes en/of laat ze zonder aanraken op een schone plek vallen. 20 Indien niet met plastic beschermhoesjes wordt gewerkt moeten ook de foto s eerst gedesinfecteerd worden met alcohol en op een schone tissue of schone ondergrond weggelegd worden. 21 Gooi het traypapier en de tissues weg. 22 Plaats de apparatuur in de thermodesinfector (rvs-trays ook in de thermodesinfector, alluminium trays afwassen en desinfecteren met alcohol). 23 Trek de handschoenen uit. 24 Ontwikkel of scan de opnamen. a goede steun van het hoofd tijdens de opname b instelapparatuur laten bekijken en voelen
1 (Digitale) röntgenfoto s 55 Afbeelding 1-49a-x Klinische procedure intra-orale röntgenfoto s. c trek handschoenen aan d plaats de richtapparatuur (een watje voorkomt wegglijden) e opname 1 e kwadrant f opname bovenfront g opname 2 e kwadrant h opname 3 e kwadrant
56 Zelfstandige (be)handelingen 3 Standby praktijkreeks Afbeelding 1-49a-x Klinische procedure intra-orale röntgenfoto s. i opname onderfront j opname 4 e kwadrant k-1 controleer de positie van de patiënt tijdens de belichting k-2 stel zo nodig de apparatuur bij l pas de belichtingstijd aan voor de volgende opname of zet het röntgentoestel UIT m alle gebruikte spullen liggen nu op de vieze tray n laat de patiënt de loodkraag wegleggen, dit voorkomt contaminatie