DE MEERWAARDE VAN DRONES BIJ BRANDBESTRIJDING

Vergelijkbare documenten
Bepaling toezichtvorm gemeente Stein

H O E D U U R I S L I M B U R G?

L i mb u r g s e L a n d m a r k s

Bepaling toezichtvorm gemeente Venray

S a m e nw e r k i n g e n s t r u c t u r e l e f o r m a t i e e x t e r n e v e i l i g h e id E i n d r a p p o r t a g e

T I P S I N V U L L I N G E N H O O G T E T E G E N P R E S T A T I E S B O M +

B e l e i d s k a d e r K e r k e n, K l o o s t e r s e n a n d e r e r e l i g i e u z e g e b o u w e n

Bepaling toezichtvorm gemeente Meerlo-Wanssum

Q u i c k -s c a n W M O i n L i m b u r g De e e r s t e e r v a r i n g e n v a n g e m e e n t e n e n c l i ë n t e n

R e s u l t a a t g e r i c h t h e i d e n c o m p e t e n t i e m a n a g e m e n t b i j d r i e o v e r h e i d s o r g a n i s a t i e s

H a n d l e i d i n g d o e l m a t i g h e i d s t o e t s M W W +

R e g i o M i d d e n -L i m b u r g O o s t. G r e n z e l o o s w o n e n i n M i d d e n -L i m b u r g R e g i o n a l e W o o n v i s i e

ZEER GO ED GELEGEN BEDRIJFSGEBO UW MET MAGAZIJN - AT ELIERRUIMT E - KANT O O R

Antwerpen januari 2016 Antwerpen februari 2016

Bepaling toezichtvorm gemeente Simpelveld

ZEER GO ED GELEGEN BEDRIJFSGEBO UW MET MAGAZIJN - AT ELIERRUIMT E - KANT O O R

Stimuleringsplan Robuuste verbinding Schinveld-Mook

AUT HENT IEKE HERENWO NING MET 5 À 6 SLPK EN ZUIDGER. ST ADST UIN!

I N H O U D. K a d e r 9

ANTWERPEN januari 2017 ANTWERPEN februari 2017

TEKENLIJST SPIJKERSCHRIFT

We werken met Gentle Teaching; met warmte en respect voor elkaar. Ieder mens wil zich veilig voelen en wil verbonden zijn met anderen.

KERN-EIGENSCHAPPEN P R I J S O P AAN VR AAG - 0 / 0. a d re s o p a a n vra a g. re f. O R e fe re n ti e O E P C /

Oostende januari 2013 Oostende februari 2013

Oostende januari 2016 Oostende februari 2016

PRACHT IG KARAKT ERVO L T RIPLEX APPART EMENT (CA. 160M2 ) MET RUIM ZO NNET ERRAS O P 50M VAN DE ZEE

RUILVERKAVELING REKKEN Grondwaterstandgegevens en pf-waarden in tijd-stijghoogtediagrammen en tabellen


R e g i o n a a l Pr o g r a m m a L u c h t k w a l i t e i t

MINISTERIE VAN LANDBOUW. Bestuur voor Landbouwkundig Onderzoek. Rijkscentrum voor Landbouwkundig Onderzoek - Gent

Zomerschool. Samen10+ Juli 2017, Den Haag

_ FONDAMENTSTEENEN / SPEL-ENLEESBOEK, VOOR. De Afrikaansche Jet1gd. JliiJN J3oEK MET JwAALF J--ETTEf\S. VlcJFfdE ldi{uk.

19 september Vragenlijst op vraag van de BC van 4 juli 2018 Begeleidingscommissie 19/09/2018

OOSTENDE januari 2017 OOSTENDE februari 2017

E-Power Besparings Technologie van Audit tot Training

harold hamersma & esmee langereis de grote hamersma

VOORWOORD. Harold Hamersma

PANDID T E KOOP LIGGING PAND VRAAGPRIJS. Appartement m² Le opold de Wae lplaats 8, 1 B Antwe rpe n

C U L T U U R E D U C A T I E M E T K W A L I T E I T

Marco Borsato - De Meeste Dromen Zijn Bedrog


Deel 2. Basiskennis chemie

P r o v i n c i a a l O m g e v i n g s p l a n L i m b u r g

Experimentele analyse en modellering van het vermoeiingsgedrag van geschroefde buisverbindingen

CODES AANREKENINGEN 2019 FOD Binnenlandse Zaken

Ministerie van Economische Zaken

Werkzoekendencijfers april 2012

CODES AANREKENINGEN FOD Binnenlandse Zaken

Algemene en Technische Scheikunde

W el k rekenb la d gebru ik j ij?

Samen werken aan een duurzame groei Working together towards sustainable growth

PANDID T E KOOP LIGGING PAND VRAAGPRIJS. Appartement m² Grote Markt 52 B S int-niklaas. T (te l: )

B u i t e n r i n g P a r k s t a d L i m b u r g

Ontwerp POL-aanvulling Gebiedsontwikkeling Klavertje 4

Bijsluiter: informatie voor de gebruiker. RELENZA 5 mg/dosis, inhalatiepoeder, voorverdeeld zanamivir

De competenties van de nieuwe burgemeester van Helmond: het oordeel van de burger

Voorwerk DGH 5.indd :44

Studiedag Remediaal. 25 maart 2011 Sui Lin Goei

Geef alarm (druk alarmknop in, verwittig uw contactpersoon) Geef alarm (druk brandknop in, verwittig uw contactpersoon)

CODES AANREKENINGEN 2019 FOD Binnenlandse Zaken

CODES AANREKENINGEN 2018 FOD Binnenlandse Zaken

Grafschriften uit de oudheid

Drones for Firefighting. Friday

Welkom op Ibiza. Inhoud. Contact. Verken. Proef. Beleef. Ontdek 18 Info van A tot Z 22 Een woordje Spaans 24 Discotheken 26 Woordzoeker

gelijk aan het aantal protonen in de kern. hebben allemaal hetzelfde aantal protonen in de kern.

GOEDE EN BETAALBARE KINDEROPVANG VOOR IEDEREEN?

HET SUCCES VAN DE VERGRIJZING

BESCHRIJVING PANDID T E KOOP VRAAGPRIJS PAND LIGGING. Apparte me nt m² Noord. Le opold de Wae lplaats 8 B Antwe rpe n

De GO!-specifieke opleiding voor zorgcoördinatoren: ook iets voor jou?

wat voor weer zou het zijn in den haag Bannink A7 dit goed voor uit voor dit uit goed .# E waar strand het waar strand het heen doe doe heen doe doe

MKB-vriendelijk aanbesteden 14 November 2014

Ko p i e e r b l a d e n

4A10. Raymond Schroyens. Christal SATB D/2013/6045/035. Euprint ed., Parkbosstraat 3, B-3001 Heverlee Tel.: Fax:

J A P U O I Z S E O G K G J V S Z H T J U Z V I O E U A L I G I T K U I H U U K O Z A E I Z J L O G P B E L V H P

project. datum. 1:200 Villawal 25. Amsterdam, Nieuw Argentinië. schaal. Bouwstart. project. bws. getekend

9 composities voor jeugdkoor. D/2008/6045/130 Musicerende Jeugd eerste uitgave Musicerende Jeugd D/3750/1990/1. Zanglijnen: D/2011/6045/020

Principe verzoek tot het verlenen van een vergunning voor het realiseren van een zonne-energie park in de Gemeente Tiel.

Adverteerder: OSB Campagne: OSB Keurmerk Schema voor week 14 op Radio 1 voglt medio maart

Werkzoekendencijfers Februari 2019

Werkzoekendencijfers Januari 2019

F r a c t i e S A M 1. M e i - L i n K o s t e r

Irene bobelijn. verhaal 1: Ik heet Irene. Op deze foto ben ik zes jaar oud. Ik woon in België.

Voorwerk DGH 3.1_WE.indd :27

Werkzoekendencijfers Oktober 2017

Universiteit Twente - Radio 3 t/m 16 december 2012

Laatste dag voor uitschrijven met teruggave van leerkrediet

Werkzoekendencijfers Maart 2015

geurt s /meertens Adres: Mathematisch Centrum, 2 e Boerhaavestraat 4 9, Amsterdam Telefoon: (020) Kunsthandel: G a le rie S wa rt, Amsterdam

To refer to or to cite this work, please use the citation to the published version:

Richtlijnen voor het milieueffectrapport

Voorwoord. B e s t e le e r l i n g e n o u de r s / v e r z o r g e r s,

Arbeidsmarkt Oost-Vlaanderen JUNI 2018

Een hond gaat op reis

Werkzoekendencijfers Februari 2017

Werkzoekendencijfers Maart 2017

Samen het interbestuurlijk gegevensverkeer verbeteren

Draadfittingen / koppelingen

Werkzoekendencijfers Januari 2018

DONDERDAG. Vijver. Mop van de dag NIEUWJAARSDAG JANUARI.

Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019

Transcriptie:

DE MEERWAARDE VAN DRONES BIJ BRANDBESTRIJDING PROF. DR. VERSTOCKT STEVEN EN VANDECASTEELE FLORIAN ONDERZOEKSVRAAG UITGEVOERD DOOR VERKAEMER SANDER VOOR HET BEHALEN VAN DE GRAAD VAN BACHELOR IN DE NEW MEDIA AND COMMUNICATION TECHNOLOGY HOWEST 2016-2017

DE MEERWAARDE VAN DRONES BIJ BRANDBESTRIJDING PROF. DR. VERSTOCKT STEVEN EN VANDECASTEELE FLORIAN ONDERZOEKSVRAAG UITGEVOERD DOOR VERKAEMER SANDER VOOR HET BEHALEN VAN DE GRAAD VAN BACHELOR IN DE NEW MEDIA AND COMMUNICATION TECHNOLOGY HOWEST 2016-2017

VOORWOORD Mijn n a a m i s S a n d e r V e r k a e m e r, l a a t s t e j a a r s s t u d e n t N e w M e d i a a n d C o m m u n i c a t i o n T e c h n o l o g y ( N M C T ) a a n H o w e s t K o r t r i j k. I k b e n, n a a s t m i j n s t u d i e s, a c t i e f a l s v rijwillig b r a n d w e e r m a n b i j h u l p v e r l e n i n g s z o n e F l u v i a, po s t B e v e r e n - L e i e. V o o r m i j n b a c h e l o r proef b e n i k o p z o e k g e g a a n n a a r e e n th e m a d a t i k k o n k o p p e l e n a a n m i j n t w e e g r o o t ste p a s s i e s : b r a n d w e e r e n i n f o r m a t i c a. D o o r m i j n i n t e r e s s e i n i n f o r m a t i c a, m e e r b e p a a l d h o e a l l e s d i g i t a a l m e t e l k a a r v e r b o n d e n k a n w o r d e n v i a h e t I n t e r n e t o f T h i n g s b e n i k o n d e r z o e k g a a n d o e n n a a r m o g e l i j k h e d e n d i e d e t a a k v a n een h u l p v e r l e n e r k o n v e r e e n v o u d i g e n. D a a r o m h e b i k o n d e r z o e k g e d a a n n a a r d e m e e r w a a r d e v a n e e n d r o n e b i j b r a n d b e s t r i j d i n g. O m d e z e b a c h e l o r p ro e f t o t e e n go e d r es u l t a a t t e b r e n g e n h e b i k v e e l h u l p g e k r e g e n v a n v e r s c h i l l e n d e m e n s e n. I k b e n h e n d a a r d a n ook heel e r g d a n k b a a r v o o r. E e n o p r e c h t w o o r d v a n d a n k a a n prof. dr. S t e v e n V e r s t o c k t e n F l o r i a n V a n d e c a s t e e l e. A l s e x t e r n e p r o m o t o r e n v e r b o n d e n m e t d e un i v e r s i t e i t G e n t h e b b e n z i j m i j b i j g e s t a a n i n h e t s c h r i j v e n v a n d e z e b a c h e l o r p roef e n h u n k e n n i s m e t m i j g e d e e l d. D a a r n a a s t h e b ik o o k veel hulp gekregen v a n W o u t e r Gevaert, interne promotor. I k w i l h e m d a n o o k b e d a n k e n v o o r z i j n h u l p b i j h e t o p t i m a l i s e r e n v a n d i t o n d e r z o e k. I k w i l o o k m i j n c o l l e g a s b r a n d w e e r m a n n e n v a n h u l p v e r l e n i n g s z o n e F l u v i a b e d a n k e n o m m e e t e w e r k e n a a n e e n u i t g e b r e i d m a r k t o n d e r z o e k. N i e t e n k e l b i j h e t s c h r i j v e n v a n d i t o nd e r z o e k m a a r t i j d e n s m i j n v o l l e d i g e o p l e i d i n g h e b i k a l t i j d k u n n e n r e k e n e n o p d e s t e u n e n h e t v e r t r o u w e n v a n m i j n o u d e r s. A l s l a a t s t e w i l i k ook m i j n v r i e n d i n, M a r t h e B o l, b e d a n k e n v oor haar s t e u n e n h e t k r i t i s c h n a l e z e n v a n d e z e b a c h e l o r p r o e f.

ABSTRACT V o o r d e b r a n d w e e r i s h e t s o m s h e e l m o e i l i j k o m o p e e n s n e l l e e n v l o t t e m a n i e r e e n o v e r z i c h t t e k r i j g e n v a n d e p l a a t s v a n i n t e r v e n t i e. H e t i s o o k n i e t a l t i j d m o g e l i j k o m a l l e p l a a t s e n t e b e r e i k e n d o o r e e n t e g r o o t r i s i c o v o o r d e b r a n d w e e r m a n n e n. D e z e r i s i c o s z i j n o n d e r m e e r h o g e t e m p e r a t u r e n, i n s t o r t i n g s g e v a a r, e t c. D o o r d e b r a n d h a ar d e n s n e l l e r e n a c c u r a t e r i n k a a r t t e b r e n g e n k r i j g t d e o f ficier o f l e i d i n g g e v e nd e e e n c o r r e c t e r o v er z i c h t. H i e r d oor k a n d e b r a n d s n e l l e r o m s c h r e v e n w o r d e n e n v e r l a a g t m e n d e r i s i c o ' s v e r b o n d e n a a n d e b r a n d b e s t r i j d i n g. I n d e z e s c r i p t i e h e b i k o n d e r z o e k g e d a a n n a a r d e m o g e l i j k h e d e n van e e n d r o n e i n h e t k a d e r v a n b r a n d b e s t r i j d i n g. D i t h e b i k o p g e s p l i t s t i n d r i e grote pijlers: H e t d r o n e t o e s t e l ( d e h a r d w a r e ) D e v i s u a l i s a t i e v a n d e m e e t w a a r d e n D a t a c o n n e c t i e t u s s e n d r o n e e n v i s u a l i s a t i e s e r v e r V e r v o l g e n s w e r d o o k e e n a n a l y s e g e d a a n h o e m e n e e n d r o n e i n d o o r k a n i n z e t t e n. A l l e r e e r s t h e b i k e e n o n l i n e e n q u ê t e g e d a a n b i j 7 3 b r a n d w e e r m a n n e n v a n v e r s c h i l l e n d e h u l p v e r l e n i n g s z o n e s o m e e n b e t e r b e e l d t e k r i j g e n v a n w a t h u n n o d e n e n w e n s e n z i j n. D a a r n a h e b i k e e n m a r k t o n d e r z o e k g e d a a n n a a r w e l k e m o g e l i j k h e d e n o p v an d a a g a l b e s c h i k b a a r z i j n. F i n a a l m a a k t e i k e e n c a s e s t u d y o p t w e e r e ë l e i n t e r v e n t i e s d i e a f g e l o p e n j a a r g e b e u r d z i j n. U i t m i j n o n d e r z o e k ka n b e s l o t e n w o r d e n d a t e e n d r o n e e e n m e e r w a a r d e h e e f t m a a r d a t d e z e n o g n i e t v o l l e d i g b e n u t w o r d t. E e n d r o n e i s e e n i d e a a l t o e s t e l v o o r e e n v o g e l p e r s p e c t i e f o v e r d e p l a a t s v a n i n t e r v e n t i e. E c h t e r d o o r d e b e p e r k t e v l i e g d u u r e n d e b e p e r k i n g v a n t e m p e r a t u u r r e s i s t e n t i e i s d e d r o n e n o g g e e n i d e a a l t o e s t e l om b i n n e n i n g e z e t t e w o r d e n. D e z e s c r i p t i e i s v o o r a l b e d o e l d a l s n a s l a g w e r k v o o r h u l p v e r l e n i n g s o r g a n i s a t i e s d i e e e n d r o n e w i l l e n a a n k o p e n. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 1

INHOUD V o o r wo o r d... 0 A b s t r a c t... 1 I n h o u d... 2 I n l e i d i n g... 4 1 P r o b l e e m s t e l l i n g... 6 1. 1 O n d e r z o e k b i j h e t w er k v e l d... 6 1.1.1 Welke gegevens zijn belangrijk?... 7 1.1.2 Welke gegevens zijn prioritair... 8 1.1.3 Hoe snel moet data beschikbaar zijn?... 9 1.1.4 Wanneer zou de drone ingezet moeten worden?... 10 1.1.5 Hoe moet deze data gevisualiseerd worden?... 10 1.1.6 Operationele oplossingen... 11 2 D r o n e a l s m o g e l i j k e o p l o s s i n g... 15 2. 1 D e d r o n e... 15 2.1.1 De Verschillende uitvoeringen van een drone... 15 2.1.2 Voeding en vliegduur... 16 2.1.3 Welke Sensoren zijn nuttig op een drone?... 17 2.1.4 Drone Bescherming... 18 2.1.5 Is een drone beschermd tegen hoge Temperaturen?... 20 2. 2 V i s u a l i s a t i e v a n g e m e t e n d a t a... 20 2.2.1 De Verschillende SDK s... 20 2.2.2 Het weergeven van Nuttige data... 21 2.2.3 Visualisatie toestellen... 22 2. 3 C o n n e c t i e t u s s e n d r o n e e n v i s u a l i s a t i e... 22 2.3.1 De Dataverbinding... 22 2.3.2 De Plaats van Dataverwerking... 25 2.3.3 Verwerking op plaats van interventie... 26 2. 4 B r a n d w e e r d r o n e s, e e n u i t z o n d e r i n g o p d e W e t g e v i n g... 27 2. 5 E e n V o o r b e e l d v a n mo g e l i j k e C o n f i g u r a t i e... 27 2.5.1 De Drone... 28 2.5.2 De Visualisatie op de plaats van interventie... 29 2.5.3 Een hybride oplossing voor de dataverbinding... 30 2.5.4 Kostenraming... 31 3 C a s e s t u d y... 33 3. 1 B r a n d i n U n i l i n W i e l s b e k e 6 s e p t e m b e r 2 0 1 6... 33 V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 2

3. 2 B r a n d b i j s l a g e r i j i n A v e l g e m 2 3 s e p t e m b e r 2 0 1 6... 34 4 B e s l u i t... 35 5 G r a f i e k e n l i j s t... 36 6 F i g u r e n l i j s t... 36 7 T a b e l l e n l i j s t... 36 8 V e r k l a r e n d e w o o r d e n l i j s t... 37 9 A f k o r t i n g e n... 37 10 R e f e r e n t i e l i j s t... 38 1 0. 1 W e b p a g i n a... 38 1 0. 2 A f b e e l d i n g e n... 39 11 B i j l a g e n... 41 1 1. 1 B i j l a g e 1 M o c k u p van visualisatie (optie 1)... 41 1 1. 2 B i j l a g e 2 M o c k u p van visualisatie (optie 2)... 42 1 1. 3 B i j l a g e 3 M o c k u p van visualisatie (optie 3)... 43 1 1. 4 B i j l a g e 4 D a t a c h a i n v a n v e r w e r k i n g i n dispatch... 44 1 1. 5 B i j l a g e 5 D a t a c h a i n v a n v e r w e r k i n g o p p l a a t s v a n i n t e r v e n t i e... 45 V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 3

INLEIDING D e d r o n e i s r e e d s e n i g e t i j d g e k e n d a l s e e n r e c r e a t i e f t o e s t e l m a a r d e z e w o r d t m e e r e n m e e r ingezet voor professionele doeleinden. Zo gebruikt DHL al drones o m p a k j e s t e l e v e r e n. O o k l a n d b o u w e r s k un n e n d e d r o n e g e b r uiken om e e n t a l v a n p r o b l e m e n o p t e l o s s e n. H i e r b i j d e n k e n w e a a n h e t d e t e c t e r e n v a n o n k r u i d, o p s p o r e n v a n z i e k t e s b i j d e g e w a s s e n e n h e t a f w e r e n v a n v o g e l s [ 1 ]. De d r o n e d o e t n i e t a l l e e n z i j n i n t r e d e i n d e i n d u s t r i e, ma a r o o k b i j d e h u l p v e r l e n i n g. Z o g e b r u i k t d e w e g p o l i t i e d e d r o n e om o n g e v a l l e n s n e l l e r i n k a a r t t e b r e n g e n [ 2 ]. D e r e d d i n g s d i e n s t e n a a n d e k u s t h e b b e n a l g e o e f e n d m e t d e r g e l i j k e t e c h n i e k [ 3 ]. D e b r a n d w e e r v a n Gent h e e f t e v e n e e n s a l d r o n e s i n g ez e t t i j d e n s d e D e G e n t s e f e e s t e n [ 4 ]. E e n d r o n e k a n v o o r veel meer i n g e z e t w o r d e n. M e t e e n b e e t j e o p t i m a l i s a t i e k a n h i j z e l f t o e g e p a s t w o r d e n i n e e n t o t a a l n i e u w s e g m e n t. D a a r o m w i l i k o n derzoeken h o e groot de meerwaarde kan z i j n v a n e e n d r o n e t i j d e n s b r a n d b e s t r i j d i n g s o p d r a c h t e n. Z o k a n e e n d r o n e s n e l o p p l a a t s e n k o m e n w a a r d e F i g u u r 1 P o l i t i e d r o n e ( M a r n i k A e r t s, 2 0 1 5 ) b r a n d w e e r n i e t k a n k o m e n. H e t i s o o k m o g e l i j k o m s n e l e e n 3 6 0 g r a d e n v e r k e n n i n g u i t t e v o e r e n. E r z i j n e c h t e r o o k nadelen. D e i n z e t t i j d v a n e e n d r o n e z a l g r o t e r z i j n d a n d e i n z e t t i j d v a n e e n g e w o n e b r a n d w e e r m a n. E r z i j n e e n h o o p k o s t e n a a n v e r b o n d e n. D e n k e n w e m a a r a a n a a n k o o p p r i j s, o n d e r h o u d s -, o p l e i d i n g s - en v e r z e k e r i n g s k o s t e n. O m e e n d u i d e l i j k b e e l d t e k u n n e n v o r m e n van d i t n i e u w t o e p a s s i n g s g e b i e d w o r d t e r e e n v e r g e l i j k e n d e s t u d i e u i t g e v o e r d o m d e v o o r - e n n a d e l e n d u i d e l i j k e r i n k a a r t t e b r e n g e n. O m t o t e e n d u i d e l i j k b es l u i t t e k o m e n m o g e n w e e c h t e r n i e t v e r g e t e n o m o n d e r z oek te doen op het werkveld. F i g u u r 2 D r o n e m e t i n s e c t i c i d e v o o r g e w a s b e s p r o e i i n g ( G o n z a l o P e r e z, 2 0 1 6 ) F i g u u r 3 D r o n e v a n D H L v o o r p a k k e t l e v e r i n g ( A n d r e a s R e n t z ) V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 4

Probleemstelling V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 5

1 PROBLEEMSTELLING T i j d e n s e e n i n t e r v e n t i e i s h e t z e e r m o e i l i j k o m s n e l e e n d u i d e l i j k o v e r z i c h t t e h e b b e n o v e r d e e r n s t v a n d e s i t u a t i e. H e t o p s p o r e n v a n d e b r a n d h a a r d, k i j k e n o f s l a c h t o f f e r s a a n w e z i g z i j n, g e v a a r l i j k e p r o ducten o f e x p l o s i e v e s t o f f e n o p s p o r e n z i j n e n k e l e p r o b l e m e n w a a r m e e d e b r a n d w e e r g e c o n f r o n t e e r d w o r d t. W a n n e e r de brandweer aankomt z i j n d e m e n s e n i n p a n i e k. D a a r d o o r i s h e t m o e i l i j k o m c o r r e c t e i n f o t e v e r k r i j g e n. O o k b i j g r o t e in t e r v e n t i e s z o a l s i n d u s t r i e b r a n d e n i s h e t z e e r m o e i l i j k o m e e n o v e r z i c h t t e h e bben w a a r d e b r a n d h aa r d z i c h b e v i n d t e n h o e s n e l d i e k a n u i t b r e i d e n. E e n v a n d e g r o o t s t e p ro b l e m e n i s d a t e r v a a k g e e n m o g e l i j k h e i d i s o m o p e e n e e n v o u d i g e e n v l o t t e m a n i e r e e n 3 6 0 graden v e r k e n n i n g t e d o e n. D i t i s e e n s t a n d a a r d t e c h n i e k d i e d e b r a n d w e e r g e b r u i k t o m e e n o v e r z i c h t te krijge n v a n de plaats van interventie die wordt u i t g e v o e r d door d e b e v e l v o e r d e r t e r p l a a t s e. 1.1 ONDERZOEK BIJ HET WERKVELD O m e e n b e e l d t e k r i j g e n o v e r w e l k e g e g e v e n s d e b e v e l v o e r d e r t i j d e n s z i j n 3 6 0 g r a d e n v e r k e n n i n g b e l a n g r i j k v i n d t e n o m e e n d u i d e l i j k z i c h t t e k r i j g e n o p d e n o d e n v a n d e b r a n d w e e r h e b i k e e n e n q u ê t e o p g e s t e l d m e t 2 1 v r a g e n. D i e w e r d v e r s t u u r d n a a r d e v e r s c h i l l e n d e b r a n d w e e r z o n e s i n V laanderen. O m e e n z o b r e e d m o g e l i j k e m e n i n g t e k r i j g e n h e b i k m i j n v r a g e n l i j s t n i e t b e p e r k t t o t m e n s e n v a n h e t h o g e r k a d e r. Z o h e b i k a n t w o o r d g e k r e g e n v a n b i j n a a l l e g r a d e n b i n n e n d e b r a n d w e e r. O p die m a n i e r v e r k r e e g i k e e n g o e d e v e r d e l i n g t u s s e n h e t b a s i s k a d e r ( 3 0, 2 % ), h e t m i d d e n k a d e r ( 3 8, 4 % ) e n h e t h o g e r k a d e r ( 3 1, 2 % ). I e d e r k a d e r z a l z i j n e i g e n b e l a n g r i j k e f u n c t i e h e b b e n o m een dron e efficiënt t e k u n n e n g e b r u i k e n. I k d e n k m a a r Zone 1 7% Vlaams Brabant West 4% Zuid-Oost 14% Vlaamse Ardennen 1% a a n h e t b a s i s k a d e r d i e i n z a l s t a a n v o or h e t b e s t u r e n v a n d e d r o n e e n h e t m i d d e n k a d e r e n h o g er k a d e r d i e o p b a s i s van d e r e s u l t a t e n e n m e t i n g e n d e j u i s t e b e s l i s s i n g z u l l e n m o e t e n n e m e n. B i j d e d e e l n e m e n d e p e r s o n e n w a s e r t e v e n s e e n m o o i e v e r d e l i n g t u s s e n b e r o e p s - e n v r i j w i l l i g p e r s o n e e l. D i t v e r t a a l t z i c h i n 48% v r i j w i l l i g e r s, 4 2 % b e r o e p s b r a n d w e e r m a n n e n e n 1 0 % d i e z o w e l b e r o e p s a l s v r i jw i l l i g o p e r a t i o n e e l z ij n. Midwest 28% Noord Limburg 1% V a n a l l e o n d e r v r a a g de p e r s o n e n z i j n e r m a a r e e n h a n d v o l d i e e r v a r i n g h e b b e n m e t d r o n e s. D e m e e s t e h a a l d e n h u n e r v a r i n g u i t d e g r o t e in t e r v e n t i e o p h e t a u t o t r a n s p o r t s c h i p S i l v e r S k y o p 20 oktober 2016 in Antwerpen [ 5 ]. Fluvia 15% Taxandria 4% G r a f i e k 1 O v e r z i c h t v a n d e b e v r a a g d e z o n e s I k m o c h t i n t o t a a l 73 a n t w o o r d e n v e r w e r k e n d i e m i j w e r d e n d o o r g e s t u u r d. Rivierenland 1% Antwerpe n 25% V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 6

1.1.1 WELKE GEGEVENS ZIJN BELANGRIJK? E e n d r o n e k a n u i t g e r u s t w o r d e n m e t d i v e r s e t o e p a s s i n g e n. Z o k u n n e n e r a l l e r h a n d e s e n s o r e n o p v oorzien worden die telken s i n s t a a n v o o r e e n s p e c i f i e k e t o e p a s s i n g. D a a r o m h e b i k d e v r a a g g e st e l d w e l k e d a t a e r z e k e r b e s c h i k b a a r m o e t z i j n bij e e n i n t e r v e n t i e. Warmtebeeld Explosiemeter Camerabeelden Plaatsbepaling Omgevingstemperatuur Procent aardgas aanwezig Giftige delen in de rooklaag Andere chemische stoffen Ioniserende straling Procent zuurstof aanwezig Procent CO aanwezig Overig 30,1% 28,8% 28,8% 27,4% 21,9% 23,3% 12,3% 47,9% 53,4% 65,8% 65,8% 95,9% G r a f i e k 2 W e l k e d a t a m o e t b e s c h i k b a a r z i j n t i j d e n s e e n i n t e r v e n t i e? O p g r a f i e k 2 i s t e z i e n w e l k e d a t a z e k e r b e s c h i k b a a r m o e t z i j n t i j d e n s e e n i n t e r v e n t i e. B i j n a i e d e r e e n i s e r v a n o v e r t u i g d d a t d e w a r m t e b e e l d c a m e r a e e n m u s t i s. O o k d e e x p l o s i e m e t e r e n d e g e w o n e c a m e r a b e e l d e n z i j n v e r e i s t e n. D e c a m e r a b e e l d e n d i e n e n o m e e n s n e l l e 3 6 0 graden v e r k e n n i n g t e d o e n. D it g e k o p p e l d a a n d e w a r m t e b e e l d c a m e r a k a n e r v o or z o r g e n d a t h e t m o g e l i j k i s o m v e e l s n e l l e r d e vuurha a r d t e v i n d e n. H e t g r o t e v e r s c h i l m e t d e h u i d i g e w a r m t e b e e l d c a m e r a i s d a t e r m e t d e d r o n e o o k v a n u i t t e lu c h t e e n b e e l d k a n g e m a a k t w o r d e n. O o k e e n b e l a n g r i j k e f a c t o r i s d e p l a a t s b e p a l i n g. D o o r d e d r o n e t e v i s u a l i s e r e n m e t d e a f s t a n d t o t d e F i g u u r 4 W a r m t e b e e l d g e m a a k t d o o r e e n d r o n e ( D J I ) o m r i n g e n d e mur e n k a n dit z o r g e n voor een betere interpret a t i e v a n de gemeten w a a r d e n. De g e m e t e n t e m p e r a t u u r z a l v e r s c h i l l e n d z i j n n a a r g e l a n g d e d r o n e h o o g o f l a a g v l i e g t. O o k d e a f s t a n d t o t m u r e n e n r a m e n h e e f t e e n g r o o t v e r s c h i l. D i t k a n o o k h a n d i g z i j n o m e e n b e e l d t e k r i j g e n v a n d e g r ote v a n b e p a a l d e r u i m t e s. G e g e v e n s o m t r e n t d e a a n w e z i g h e i d v a n a a r d g a s, z u u r s t o f, C O o f c h e m i s c h e s t o f f e n z i j n g e e n v e r e i s t e m a a r w e l e e n m e e r w a a r d e. D i t k o m t o m d a t d e z e V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 7

g e g e v e n s v a n d a a g o o k n i e t g e k e n d z i j n o f g e e n p r i oriteit h e b b e n i n h e t k a d e r v a n d e b r a n d b e s t r i j d i n g. D e z e g e g e v e n s k u n n e n w e l g e b r u i k t w o r d e n o m d e o v e r l e v i n g s k a n s v a n e e n s l a c h t o f f e r t e b e p a l e n. O v e r é é n i e t s z i j n a l l e o n d e r v r a a g d e h e t e e n s : h o e m e e r i n f o r m a t i e e r b e s c h i k b a a r i s, h o e b e t e r. Z o k a n d e l e id i n g g e v e n d e z i j n m a n s c h a p p e n b e t e r a a n s t u r e n. D i t k a n e e n g r o o t vo o r d e e l z i j n o p h e t v l a k v a n d e veiligheid van het a a n w e z i g e p e r s o n e e l. Z o k a n e e n d r o n e op p l a a t s e n k o m e n w a a r h e t v o o r d e b r a n d w e e r m a n t e g e v a a r l i j k i s. D e z e d a t a k a n g e k o p p e l d w orden a a n a n d e r e i n f o r m a t iebronnen d i e d e b r a n d w e e r nu al ter beschikking heeft. D i t kan gaan v a n een koppeling naar het h y d r a n t e n n e t w e r k o m d e d i c h t s t b i j z i j n d e h y d r a n t e n t e v i n d e n t o t e e n k o p p e l i n g n a a r b e s t a a n d e i n t e r v e n t i e p l a n n e n. D e z e i n t e r v e n t i e p l a n n e n b e v a t t e n i n f o r m a t i e die n u t t i g k a n z i j n v o o r d e b r a n d w e e r ti j d e n s d e i n t e r v e n t i e. D i t g a a t o v e r w a t e r w i n p l a a t s e n, l o c a t i e s v a n g e v a a r l i j k e s t o f f e n o f d i v e r s e g e g e v e n s v a n c o n t a c t p e r s o n e n. 1.1.2 WELKE GEGEVENS ZIJN PRIORITAIR B e p a a l d e g e g e v e n s z i j n b e l a n g r i j k e r d a n a n d e r e. O m i n s it u a t i e s m e t e e n b e p e r k t e v e r b i n d i n g t o c h d e j u i s t e d a t a t e v e r z a m e l e n m o e t e n w e e e n d u i d e l i j k o n d e r s c h e i d m a k e n t u s s e n d e d a t a d i e p r i o r i t a i r i s e n w e l k e n i e t. Prioritair Geen mening Niet prioritair G r a f i e k 3 D e p r i o r i t e i t v a n d e g e m e t e n d a t a G e b a s e e r d o p d e o nline e n q uête k a n j e d u i d e l i j k z i e n w a t h e t w e r k v e l d a l s p r i o r i t a i r e r v a a r t. E f f e c t i e v e t e s t e n m o e t e n d e z e s t a t e m e n t s b e v e s t i g e n. D e c a m e r a b e e l d e n, d e w a r m t e b e e l d e n e n d e o m g e v i n g s t e m p e r a t u u r g e n i e t e n d u i d e l i j k d e v o o r k e u r. D e r e s t v a n d e d a t a i s m i n d e r p r i o r i t a i r. D i t z o u k u n n e n v e r k l a a r d w o r d e n d oor h e t f e i t d a t v e e l v a n d e z e e x t r a d a t a o p d e d a g v a n v a n d a a g n i e t b e s c h i k b a a r i s v o o r d e brandweer o f o p e e n a n d e r e m a n i e r b e s c h i k b a a r i s. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 8

V e e l h a n g t a f v a n d e a a r d v a n d e i n t e r v e n t i e. Z o z a l d e k a n s o p r ad i o a c t i v i t e i t b i j e e n b r a n d i n e e n w o n i n g e e r d e r k l e i n z i j n. B i j e e n b r a n d i n e e n k e r n c e n t r a l e o f c h e m i s c h b e d r i j f k a n d i t d a n w e l w e e r d e h o o g s t e p r i o r i t e i t h eb b e n. 1.1.3 HOE SNEL MOET DATA BESCHIKBAAR ZIJN? E e n b e l a n g r i j k e f a c t o r i s d e o p s t a r t t i j d v a n e e n d r o n e. U i t h e t o n d e r z o e k b l i j k t d a t de maximu m o p s t a r t t i j d maximu m 10 minuten m a g bedragen. Dit is gemet e n v a n a f h e t m o m e n t d e d r o n e a a n w e z i g i s o p d e p l a a t s v a n i nterventie t o t h e t m o m e n t d a t d e e e r s t e d a t a b e s c h i k b a a r i s v o o r d e l e i d i n g g e v e n d e. D i t k a n v e r k l a a r d w o r d e n w a n t d e gegevens z i j n v o o r a l b e l a n g r i j k o m de c o r r e c t e a a n v a l s p r o c e d u r e t e k i e z e n, h e t b r a n d v e rloop ( i n w e l k 10 tot 15min. 7% 15 tot 20min. 3% Meer dan 20min. 1% s t a d i u m d e b r a n d z i c h b e v i n d t : b e g i n b r a n d, v o l o n t w ikkelde b r a n d, d o o f f a s e ) t e s c h e t s e n e n d a a r u i t v o l g e n d e e n i n s c h a t t i n g t e m a k e n o f h e t n o g v e i l i g i s om z i c h i n e e n 5 tot 10min. 30% 0 tot 5min. 59% b e p a a l d e r u i m t e t e b e g e v e n. G r a f i e k 4 D e m a x i m a l e o p s t a r t t i j d v a n e e n d r o n e I n g r a f i e k 4 l a t e n w e d e a a n r i j t i j d b u i t e n b e s c h o u w i n g. u i t d e o n d e r v r a g i n g e n de g e v i s u a l i s e e r d e r e s u l t a t e n i n g r a f i e k 4 l e i d e n w e a f d a t de a a n r i j t i j d, ( = d e t i j d d i e t u s s e n h e t b e l l e n n a a r h e t n o o d c e n t r u m e n d e a a n k o m s t t i j d v a n d e b r a n d w e e r o p d e i n t e r v e n t i e ) m a x i m aal 3 0 m i n u t e n m a g z i j n. D i t i s w e l e n k e l t o e p a s b a a r b i j g r o t e i n t e r v e n t i e s, z o a l s : g r o t e u i t s l a a n d e b r a n d en, i n d u s t r i e b r a n d, b o s b rand, enz. H e t i s t e v e n s v a n b e l a n g h o e s n e l d e z e d a t a v e r n i e u w d z a l w o r d e n e n w e l k e v e r t r a g i n g e r op d e g e g e v e n s z i t. D e m e e r d e r h e i d ( 5 2. 1 % ) k i es t v o o r e e n r e a l - t i m e v e r b i n d i n g. D e r e s t b e s l u i t d a t d e v e r t r a g i n g m a x i m a a l m a g l i g g e n t u s s e n d e 10 seconden en d e 1 minuut. Het i s vooral belangrijk dat het niet veel l a n g e r d u u r t d a n 1 m i n u u t. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 9

1.1.4 WANNEER ZOU DE DRONE INGEZET MOETEN WORDEN? T i j d e n s m i j n o n d e r z o e k b e n i k e r v a n u i t g e g a a n d a t d e i n z e t t i j d v a n e e n d r o n e o n g e v e e r 3 0 m i n. i s. Di t i s g e m e t e n v a n a f het m o m e n t w a a r o p d e a u t o d e k a z e r n e u i t r i j d t t o t h e t m o m e n t w a a r b ij d e e e r s t e d a t a b i n n e n k o m t. O p d e v r a a g o f m e n beroep z o u d o e n o p e en d r o n e i n d i e n d e i n z e t t i j d e e n h a l f u u r b e d r a a g t w a s d e m e e r d e r h e i d p o s i t i e f. D e m e e s t e o n d e r v r a a g d e n z o u d e n e e n d r o n e b i j v r a g e n m a a r e n k e l b i j g r o t e i n t e r v e n t i e s. E e n e n k e l i n g k i e s t e r v o o r o m g e e n d r o n e b i j t e v r ag e n. D i t o m d a t d e beginfase v a n e e n b r a n d a a n t o o n t ho e d e b r a n d z a l e v o l u e r en. O p d e v r a a g o f d e d ro n e e e n i d e a a l m e d i u m i s o m i n f o r m a t i e t e v e r z a m e l e n a n t w o o r d d e 8 3. 6 % m e t j a. D e 1 6. 4 % d i e h i e r v a n n i e t o v e r t u i g d i s h a d d e n v o o r a l h u n b e d e n k i n g e n o v e r h e t f e i t d a t e e n d r o n e a l d a n n i e t b e s t a n d i s t e g e n d e h i t t e. Z i j gaven o o k a a n d a t h e t i n z e t t e n v a n e e n d r o ne i n e e n b i n n e n r u i m t e g e v a a r l i j k k a n z i j n d o o r e e n s p o n t a n e o n t s t e k i n g v a n e e n e x p l o s i e f g a s d oor v o n k v o r m i n g. Ja, maar enkel bij grote interventies 88% Ja 11%Nee 1% G r a f i e k 5 Z o u u b e r o e p d o e n o p e e n d r o n e m o c h t d e i n z e t t i j d 3 0 m i n. z i j n? 1.1.5 HOE MOET DEZE DATA GEVISUALISEERD WORDEN? O v e r h e t t o e s t e l w a a r o p d e s e n s o r d a t a m o e t g e v i s u a l i s e e r d w o r d e n i s e r e e n c o n s e n s u s. B i j n a 7 8 % k i e s t v o o r e e n t a b l e t o m d a t h i j c o m p a c t i s, n i e t v e e l w e e g t e n t o c h e e n r e l a t i e f g r o o t s c h e r m h e e f t. E e n a n d e r e o p t i e i s d e l a p t o p. ( 2 0 % v a n d e o n d e r v r a a g d e n z o u den h i e r v o o r k i e z e n ). 2 % k i e s t d a n v o o r e e n s m a r t p h o n e o f t o t a a l g e e n v i s u a l i s a t i e o p d e p l a a t s v a n i n t e r v e n t i e. V e r d e r i n d i t o n d e rz o e k w e r d o n d e r z o ch t w e l k e v i s u a l i s a t i e b e s t z o u z i j n. W e t e n d e d a t d i t e e n s u b j e c t i e f is, w i l i k t o c h o n d e r z o e k e n w e l k e m o g e l i j k e w e e r g a v e d e v o o r k e u r g e n i e t. T i j d e n s d e e n q u ê t e k r e g e n d e d e e l n e m e r s d r i e m o g e l i j k e o p t i e s o m t e k i e z e n. O p t i e 1 : E e n e e n v o ud i g overzicht m e t e e n g r a f i e k, l i v e c a m e r a b e e l d e n w a r m t e b e e l d. O o k w a r e n e r i c o n e n o m d e g r a f i e k a a n t e p a s s e n n a a r b v. z u u r s t o f p e r c e n t a g e, g e m e t e n t e m p e r a t u u r e n a n d e r e g e m e t e n w a a r d e n. ( B i j l a g e 1 ) O p t i e 2 : E e n a a n p a s s i n g o p o p t i e 1. M et h e t e n i g e a a n p a s s i n g d a t d e g r a f i e k g r o t e r w e r d w e e r g e v e n m e t a l l e w a a r d e n o p. Z o h a d j e e e n t o t a a l b e e l d v a n a l l e g e m e t e n w a a r d e n. ( b i j l a g e 2 ). ( m. a. w. e e n o v e r z i c h t s w e e r g a v e ) V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 10

O p t i e 3 : H i e r w a r e n e r v e r s c h i l l e n d e t a b b l a d e n m e t e l k h u n f u n c t i e. C a m e r a b e e l d, w a r m t e b e e l d, g e m e t e n t e m p e r a t u u r e t c e t e r a. ( b i j l a g e 3 ) Optie 3 18% Optie 2 42% Optie 1 40% G r a f i e k 6 M o g e l i j k e i n d e l i n g v a n d e v i s u a l i s a t i e D e m e n i n g e n w a r e n v e r d e e l d o v e r o p t i e 1 e n 2. H e t v a l t o p d a t d e m e e r d e r h e i d k i e s t v o o r e e n o p l o s s i n g w a a r e r e e n g l o b a a l o v e r z i c h t i s z o n d er t a b b l a d e n. D a a r n a z i j n d e m e n i n g e n v e r d e e l d o v e r w e l k e w a a r d e n e r o p d e g r a f i e k g e t o o n d z u l l e n w o r d e n. Iedereen i s h e t e r w e l o v e r e e n s, d a t d e d a t a s n e l e n e e n v o u d i g z i c h t b a a r m o e t z i j n. D e o n d e r v r a a g d e n geven aan dat er z oveel mogelijk informatie moet te z i e n z i j n m a a r evenzeer geven ze aan dat dit niet ten koste mag z i j n van d e leesbaarheid. H e t u i t s c h a k e l e n o f o n z i c h t b a a r m a k e n v a n n i e t r e l e v a n t e d a t a k a n h i e r e e n o p l o s s i n g b i e d e n. 1.1.6 OPERATIONELE OPLOSSINGEN O m m i j n i e t e n k e l t e f o c u s s e n o p h e t a n tw o o r d v a n h e t w e r k v e l d, h e b ik o o k o n d e r z o c h t o f e r a l g e l i j k a a r d i g e t o e p a s s i n g e n o p d e m a r k t z i j n e n o f e r a l b r a n d w e e r p o s t e n z i j n d i e e e n d r o n e i n z e t t e n. 1.1.6.1 CIVIELE BESCHERMING D e c i v i e l e b e s c h e r m i n g o n t v i n g i n j u l i 2 014 e e n drone. D i t w a s o p d i t m o m e n t e e n z e e r v o o r u i t s t r e v e n d e i n v e s t e r i n g. S a m e n m e t a n d e r e i n s t a n t i e s b e k e k e n z e d e m o g e l i j k h e d e n o m d e d r o n e z o o p t i ma a l m o g e l i j k t e k u n n e n g e b r u i k e n. B i j d i v e r s e i n t e r v e n t i e s. E n k e l e v a n d e z e p a r t n e r s z i j n d e k a t h o l i e k e h o g e s c h o o l V i v e s, d e K o n i n k l i j k e m i l i t a i r e s c h o o l B r u s s e l e n d e p o l i t i e [6]. O p 21 a pril 2 016 h e b b e n U SA R - s p e c i a l i s t e n, R E D - s p e c i a l i s t e n e n h o n d e n beg e l e i d e r s e e n g r o t e o e f e n i n g g e d a a n t e M a r c h e - en- F a m e n n e [7]. T i j d e n s d i e o e f e n i n g w e r d e n d e o p e r a t i o n e l e c a p a c i t e i t e n g e t e s t. D e b e e l d e n v a n d e o e f e n i n g w e r d e n l i v e d o o rgestuurd n a a r d e F O D b i n n e n l a n d s e z a k e n. H e t i s d e b e d o e l i n g d a t in d e t o e k o m s t g e z a m e n l i j k e i n t e r v e n t i e s o v e r w o g e n k u n n e n w o r d e n. O p d ie m a n i e r k u n n e n d e m e n s e n v a n d e c i v i e l e b e s c h e r m i n g o n d e r s t e u n i n g b i e d e n a a n a n d e r e h u l p t e a m s. D i t d o o r h e t s n e l l e r o p s p o r e n v a n s l a c h t o f f e r s, h e t a n a l y s e r e n v a n m o g e l i j k e g e v a r e n, F i g u u r 5 D e d r o n e v a n d e C i v i e l e B e s c h e r m i n g ( G w e n n C o r b i s i e r, 2 0 1 6 ) V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 11

O m d e b e e l d e n l i v e t e k u n n e n d o o r s t u r e n w o r d t e r g e b r u i k g e m a a k t v a n d e m o b i l e n e t w e r k s e r v i c e v a n A s t r i d, B l u e L ig h t M o b i l e. A s t r i d i s h e t r a d i o n e t w e r k w a a r d e h u l p d i e n s t e n i n B e l g i ë g e b r u i k v a n m a k e n. D e d r o n e s z i j n o p e r a t i o n e e l i n d e e e n h e d e n v a n B r a s s c h a a t e n C r i s n é e. 1.1.6.2 FDNY FIRE DEPARTMENT NEW YORK O p 6 m a a r t 2017 h ee f t d e b r a n d w e e r v an N e w Y ork vo o r h e t e e r s t e e n d r o n e i n g e z e t b i j e e n b r a n d. H e t g i n g o v e r e e n b r a n d i n e e n a p p a r t e m e n t m e t 6 v e r d i e p i n g e n. D e d r o n e d i e m e n i n z e t t e w a s v a n h e t t y p e t e t h e r e d d r o n e. D i t w i l z e g g e n d a t d e d r o n e v i a e e n k a b e l verbonden is met ee n b a t t e r i j. H e t g r o t e v o o r d e e l i s d a t d e d r o n e z o l a n g e r s t room t o e v o e r i s i n d e l u c h t k a n b l i j v e n. H e t n a d e e l i s d a t d e d r o n e m i n d e r w e n d baar i s e n n i e t b i n n e n i n z e t b a a r. N i e t e n k e l d e s t r o o m m a a r ook d e b e s t u r i n g e n d e v i d e o b e e l d e n w e r d e n v i a d i e k a b e l v e rstuurd. H e t g ro t e F i g u u r 6 D r o n e v a n F D N Y ( C o u r t e s y ) v o o r d e e l v a n e e n b e k a b e l d t o e s t e l i s d a t e r g e e n t o t w e i n i g s t o r i n g m o g e l i j k i s d o o r a n d e r e d r a a d l o z e t o e s t e l l e n. D e d r o n e w e e g t o n g e v e e r 3, 5 K g e n k o s t 8 5. 0 0 0 d o l lar. H i j i s e n k e l u i t g e r u s t m e t e e n H D c a m e r a e n i n f r a r o o d camera [8]. D e d r o n e w e r d g e b r u i k t o m e e n v i s u e e l b e e l d t e k r i j g e n v a n h e t d a k. Z o k o n d e b e v e l v o e r d e r n a a s t d e i n f o r m a t i e v i a d e r ad i o ook e e n v i s u e e l beeld k r i j g e n v a n d e w e r k z a a m h e d e n o p h e t d a k e n z i j n t e a m a a n s t u r e n. 1.1.6.3 WEST HAVEN FIRE DEPARTMENT D e b r a n d w e e r v a n W e s t H a v e n ( V S ) h e e f t o o k d r o n e s a a n g e s c h a f t. D e d r o n e s w o r d en v o o r a l g e b r u ikt b i j s e a r c h & r e s c u e o p e r a t i e s, d i t o m e e n 3 6 0 b e e l d t e k r i j g e n v a n d e i n t e r ventie. D a a r n a a s t k u n n e n z e ook g e b r u i k t w o r d e n v oor e e n s n e l o v e r z i c h t v a n e e n c h e m i s c h e i n t e r v e n t i e o f e e n v e r k e e r s o n g e v a l. D e b r a n d w e e r p o s t k o c h t d r i e d ro n e s a a n, go e d v o or e e n i n v e s t e r i n g v a n 2 8.0 0 0 d o l l a r. 1.1.6.4 SKYFIRE CONSULTING S k y f i r e c o n s u l t i n g i s e e n b e d r i j f d a t z i c h s p e c i a l i s e e r t i n d r o n e s d i e i n z e t b a a r z i j n b i j b r a n d b e s t r i j ding. Z e b e s c h i k k e n o v e r d i v e r s e m o d e l l e n : d e P h a n t o m 3 e n d e u i t g e b r e i d e r e v e r s i e, d e I n s p i r e 1. D e z e t o e s t e l l e n z i j n g e m a a k t m e t h e t o o g o p h e t v o o rz i e n v a n e e n 3 6 0 o v e r z i c h t. D e t o e s t e l l e n z i j n s t a n d a a r d u i t g e r u s t m e t e e n c a m e r a. D e z e k a n v e r v a n g e n w o r d e n d o o r e e n w a r m t e b e e l d c a m e r a. D e p r i j s v a n de P h a n t o m l i g t t u s s e n d e $ 4 9 9 e n $ 1 2 5 9. D e b a s i s p r i j s v a n d e I n s p i r e - d r o n e s t a r t v a n a f $ 2 8 99 e n l oopt op n a a r g e l a n g d e o p t i e s. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 12

E e n a n d e r e t o e s t e l, d e m a t r i c e 1 0 0, i s e e n t o e s t e l d i e g e f o c u st is o m n a a s t c a m e r a b e e l d e n o o k an d e r e d a t a t e c a p t e r e n. D e b i j k o m e n d e d a t a h a n g t a f v a n d e s e n s o r e n w a a r m e e t e d r o n e i s u i t g e r u s t. H e t t o e s t e l i s n i e t s t a n d a a r d u i t g e r u s t m e t e e n c a m e r a m a a r i s w e l v o o r z i e n v a n e e n m o d u l a i r s y s t e e m. D i t z o r g t e r v oor d a t d e d r o n e s p e c i f i e k kan a a n g e p a s t w o r d e n n a a r g e l a n g t e n o d e n v a n d e i n t e r v e n t i e. D i t i s e e n i e t s d u u r d e r m o d e l m a a r i s w e l v o l l e d i g p r o gramme e r b a a r. E r i s o o k e e n o p t i e o m e e n e x t r a b a t t e r i j t e v o o rz i e n, z o k a n d e d r o n e t o t 4 0 m i n. i n d e l u c h t b l i j v e n. D e p r i j s v o o r d i t t o e s t e l b e g i n t b i j $ 3 299. A l d e z e m o d e l l e n z i jn d r o n e s v a n h e t m e r k D J I. S k y f i r e c o n s u l t i n g b i e d t t o t a a l o p lo ss i n g e n v o o r b r a n d b e s t r i j d i n g e n s e a r c h & r e s c u e. F i g u u r 7 S k y f i r e b r a n d w e e r d r o n e ( s k y f i r e ) V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 13

Drone als mogelijke oplossing V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 14

2 DRONE ALS MOGELIJKE OPLOSSING E e n d r o n e z o u e e n m o g e l i j k e o p l o s s i n g z i jn o m o p e e n s n e l l e m a n i e r t o c h e e n c o r r e c t o v e r z i c h t t e h e b b e n v a n d e b r a n d. O p d i e m a n i e r k a n d e b r a n d b e s t r i j d i n g b e t e r e n f u n c t i o n e l e r g e o r g a n i s e e r d w o r d e n. O m e e n d r o n e o p t i m a a l t e k u n n e n g e b r u i k e n m o e t e n w e e n k e l e v e r s c h i l l e n d e o p t i e s b e k i j k e n. E r z i j n u i t e r a a r d e n k e l e t e c h n i s c h e b e p e r k i n g e n w a a r we z e k e r r e k e n i n g m o e t e n m e e h o u d e n. D it g a a t o v e r f a c t o r e n z o a l s t e m p e r a t u u r e n v l i e g d u u r. E r m o e t vo l d o e n d e a a n d a c h t b e s t e e d w o r d e n aan het v e r s t u r e n e n v e r w e r k e n v a n d e d a t a. O o k d e v i s u a l i s a t i e s p e e l t e e n b e l a n g r i j k e r o l. H e t i s n i e t d e b e d o e l i n g d a t h e t g e b r u i k v a n e e n d r o n e d e b e v e l v o e r i n g c o m p l e x e r m a a k t. H e t i s d e b e d o e l i n g d a t d e d r o n e v o or een duidelijk en correct overzicht zorgt. 2.1 DE DRONE 2.1.1 DE VERSCHILLENDE UITVOERINGEN VAN EEN DRONE E r z i j n v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n d r o n e s m e t e l k h u n v o o r - e n n a d e l e n. D e m e e s t b e k e n d e i s d e q u a d c o p t e r, d e d ro n e m e t v i e r p r opellers. I n d i t ho o f d s t u k b e s t e d e n w e w a t e x t r a a a n d a c h t a a n d e v e r s c h i l l e n d e c a t e g o r i e ë n. 2.1.1.1 TRICOPTER, QUADCOPTER, HEXACOPTER EN OCTOPCOPTER. DE MULTIROTOR E e n m u l t i r o t o r i s e e n d r o n e m e t m i n s t e n s t w e e p r o p e l l e r s. D i e propellers m o e t e n w e l i n h e t z e l f d e v l a k b e w e g e n. D e m e e s t e m u l t i r o t o r s k u n j e o n d e r v e r d e l e n i n v i e r c a t e g o r i e ë n : t r i c o p t e r s, q u a d c o p t e r s, h e x a c o p t e r s e n o c t o c o p t e r s. D i e h e b b e n r e s p e c t i e v e l i j k d r i e, v i e r, z e s o f a c h t p r o p e l l e r s. m o g e l i j k h e i d o m c o a x i a l e p r o p e l l e r s t e g e b r u i k e n. D i t z i j n t w e e p r o p e l l e r s d i e r o n d d e z e l f d e a s d r a a i e n m a a r i n t e g e n g e s t e l d e z i n. H e t grote v o o r d e e l van de verschillende propellers i s de verhoogde stabiliteit. Het nadeel is h o e meer p r o p e l l e r s d e d r o n e h e e f t h o e t r a g e r h i j e e n b e p a a l d m a n e u v e r k a n u i t v o e r e n. D e d r o nes m e t 3 o f 4 propellers d i e n e n m e e s t a l o m w e n d b a a r d e r t e z i j n. D e d r o n e s m e t m e e r p r o p e l l e r s h e b b e n e e n E r i s ook e e n F i g u u r 8 C o a x i a l e p r o p e l l e r s ( M i c h a e l F r e y, 2 0 1 6 ) g r o t e r e s t u w k r a c h t e n w o r d e n d a a r o m m e e r g e b r u i k t v o o r t o ep a s s i n g w a a r d e d r o n e z w a a r d e r g e l a d e n i s. D e z e d r o n e s w o r d e n d a n o o k m e e s t a l i n g e z e t b i j h e t b e z o r g e n v a n p a k k e t t e n. D a a r n a a s t i s h e t zo o o k m o g e l i j k o m d e d r o n e u i t t e r u s t e n m e t e x t r a s e n s o r e n. G r o t e s t u w k r a c h t S t a b i e l K a n g e e n g e b r u i k m a k e n v a n a u t o r o t a t i e b i j m o t o r f a l e n V o e r t b e w e g i n g e n t r a g e r u i t V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 15

2.1.1.2 VLIEGTUIG MET VASTE VLEUGELS D i t z i j n d r o n e s d i e wo r d e n a a n g e d r e v e n d o o r e e n s t u w e n d e m o t o r e n u i t g e r u s t z i j n m e t v l e u g e l s. H e t g r o t e v oordeel van deze t o e s t e l l e n i s d a t z e z e e r l a n g i n d e l u c h t k u n n e n b l i j v e n. D i t k o m t d o o r d at j e m e t d e l u c h t s t r o o m e e n o p w a a r t s e l i f t k a n c r e ë r e n. H e t n a d e e l i s d a t d e z e d r o n e c o n s t a n t i n b e w e g i n g m o e t z i j n e n d a a r o m n i e t g e s c h i k t i s v o o r o n z e t o e p a s s i n g. K l e i n e n e r g i e v e r b r u i k K a n v e i l i g l a n d e n b i j m o t o r f a l e n K a n n i e t t e r p l a a t s e b l i j v e n h a n g e n K a n n i e t v l i e g e n i n k l e i n e r u i m t e s 2.1.1.3 DE HELIKOPTERDRONE D e h e l i k o p t e r d r o n e i s n e t z o a l s e e n g e w o ne h e l i k o p t e r u i t g e r u s t m e t e e n h o o f d - e n s t a a r t s c h r o e f. D e h o o f d s c h r o e f z o r g t vo o r h e t s t i j g e n e n d a l e n v a n d e d r o n e. D e s t a a r t s c h r o e f z o r g t e r v o o r d a t d e drone n i e t o n g e c o n t r o l e e r d r o n d z i j n e i g e n a s d r a a i t. D e b e i d e s c h r o e v e n w o r d e n d oor d e z e l f d e m o t o r a a n g e s t u u r d. D i t z o rgt v o o r m e e r m e c h a n i s c h e o n d e r d e l e n. D i e o n d e r d e l e n z i j n z e e r g e v o e l i g v o o r h a r d e l a n d i n g e n e n h e b b e n m e e r o n d e r h o u d n o d i g. E e n g r o o t v oordeel van d e h e l i k o p t e r i s dat b i j e e n m o t o r f a l en h i j n i e t d i r e c t n e e r s t o r t. E e n g e o e f e n d e b e s t u u r d e r k a n h e t t o e s t e l v e i l i g a a n d e g r o n d brengen d o o r g e b r u i k t e m a k e n v a n d e a u t o r o t a t i e van de hoofdschroef. A u t o r o t a t i e b i j m o t o r f a l e n Z e e r w e n d b a ar C o m p l e x e m e c h a n i s c h e u i t v o e r i n g D e h o o f d p r o p e l l e r z orgt trillingen 2.1.2 VOEDING EN VLIEGDUUR E é n v a n d e b e l a n g r i j k s t e a s p e c t e n v a n e e n d r o n e i s z i j n v li e g d u u r. H e t i s b e l a n g r i j k d a t d e drone l a n g g e n o e g k a n v li e g e n o m d e f t i g e e n nu t t i g e m e t i n g e n t e k u n n e n d o e n. D e v l i e g d u u r w o r d t ook v o o r e e n g r oot d e e l b e p a a l d d o o r d e s e n s o r e n d i e z i c h o p d e d r o n e b e v i n d e n. Het i s b e l a n g r i j k o m d a a r o m e e n g o e d e b a l a n s t e v i n d e n t u s s e n h e t a a n t a l s e n s o r e n d i e g e b r u i k t k u n n e n w o r d e n e n d e l e v e n s d u u r v a n d e b a t t e r i j. H e t i s n a m e l i j k n u t t e l o o s o m e e n d r one t e m a k e n m e t v e e l s e n s o r e n d i e a m p e r 5 m i n u t e n d e l u c h t i n b l i j f t. O m g ek e e r d i s h e t o o k n u t t e l o o s o m e e n d r o n e t e m a k e n d i e l a n g k a n v l i e g e n m a a r w a a r o p g e e n s e n s o r e n s t a a n. E r z i j n t w e e c a t e g o r i e ë n o p h e t v l a k v an v o e d i n g. D e e e r s t e o p t i e e n d e b e k e n d s t e i s d e b a t t e r i j. D e a n d e r e o p t i e i s e e n t e t h e r e d d r o n e. D i t i s d e d r o n e d i e v e r b onden i s m e t e e n e x t e r n e v o e d i n g v ia e e n k a b e l, e e n v o o rb e e l d i s t e z i e n o p f i g u u r 8. F i g u u r 9 E e n v o o r b e e l d v a n e e n t e t h e r e d d r o n e ( E l i s t a i r ) V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 16

B e i d e t o e s t e l l e n h e b b e n v o o r - e n n a d e l e n. D e m e e s t v o o r d e h a n d l i g g e n d e i s d e m o b i l i t e i t v a n d e d rone. H e t i s n a m e l i j k n i e t m o g e l i j k o m m e t e e n t e t h e r e d d r o n e ( = b e k a b e l d t o e s t e l ) b i n n e n a a n d e s l a g t e g a a n. V o o r d e t o e p a s s i n g v a n b i n n e n b r a n d b e s t r i j d i n g i s t e t h e r e d d u s n i e t d e b e s t e o p l o s s i n g. I n h e t k a d e r v a n e e n b u i t e n v e r k e n n i n g e n 3 6 0 overzicht i s e e n t e t h e r e d d r o n e dan w e l w e e r e e n g o e d e o p l o s s i n g d oor zijn o n e i n d i g e v l i e g d u u r. B a t t e r i j T e t h e r e d M o b i e l K a n o p m o e i l i j k b e r e i k b a r e p l a a t s e n k o m e n G r o o t i nz e t g e b i e d B e p e r k t e v l i e g d u u r O n g e l i m i t e e r d e v l i e g d u u r M i n d e r g e w i c h t M i n d e r m o b i e l G r o t e r e k a n s o p v e r s t r i k k i n g 2.1.3 WELKE SENSOREN ZIJN NUTTIG OP EEN DRONE? A l s w e z o v e e l m o g e l i j k t e w e t e n w i l l e n k o m e n o v e r e e n b r a n d h a a r d o f o v e r d e p l a a t s w a a r d e b r a n dhaard z i c h t b e v i n d t m o e t e n w e d e d r o n e u i t r u s t e n m e t e e n a a n t a l s e n s o r e n. D i t m a g w e l n i e t t e n k o s t e g a a n v a n d e v l i e g d u u r. H o e m e e r s e n s o r e n e r a a n d e d r o n e g e k o p p e l d w orden h o e m i n d e r l a n g d e d r o n e k a n v l i e g e n. U i t d e e n q u ê t e b l e e k d a t o n d e r s t a a n d e s e n s o r e n d e m e e s t g e v r a a g d e s e n s o r e n z i j n d o o r h e t w e r k v e l d. 2.1.3.1 CAMERA U i t d e e n q u ê t e b l i j k t d a t e e n w a r m t e b e e l d c a m e r a e n een g e w o n e c a m e r a a l s m i n i m u m v e r e i s t e n w o r d e n g e s t e l d. D i t i s h a n d i g v o o r b i n n e nb r a n d b e s t r i j d i n g en v o o r e e n 3 6 0 overzicht. E e n w a r m t e b e e l d c a m e r a i s e e n m u s t. D i t z o r g t e r v o o r d a t d e b r a n d h a a r d z e e r s n e l g e l o k a l i s e e r d k a n w o r d e n. D i t k a n o o k g e b r u i k t w o r d e n v o o r h e t o p s p o r e n v an s l a c h t o f f e r s. E r z i j n t w e e g r o t e m e r k e n d i e w a r m t e b e e l d c a m e r a s v e r k o p e n : F L I R e n D J I. D J I h e e f t m o d e l l e n d i e q u a k o s t p r i j s v a r i ë r e n t u s s e n 6 1 2 0 e n 1 3 2 0 0. D e p r i j s h e e f t n a t u u r l i j k t e m a k e n m e t d e k w a l i t e i t. A l l e m o d e l l e n v a n D J I z i j n v o l g e n s h e t g i m b a l - p r i n c i p e. H e t g i m b a l - p r i n c i p e o f c a r d a n i s c h e o p h a n g i n g z o r g t e r v o or d a t d e camera o n a f h a n k e l i j k kan bewegen ten o p z i c h t e v a n d e d r o ne. F i g u u r 10 V o o r b e e l d v a n e e n g i m b a l c a m e r a ( c o p t e r l a b. c o m ) F L I R h e e f t g e e n c a m e r a s g e b a s s e e r d o p gimbal-principe. D e c a m e r a s v a n F L I R v a r i ë r e n t u s s e n 9 9 9 en 4499. H e t g ro t e v oordeel v a n F L I R i s d a t z i j e e n D U O m o d e l h e b b e n. D i t i s e e n c a m e r a m o d u l e m e t z o w e l e e n w a r m t e b e e l d c a m e r a a l s e e n g e w o n e c a m e r a. D i t z o r g t voor e e n l i c h t e n e n e r g i e z u i n i g t o e s t e l. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 17

2.1.3.2 TEMPERATUUR SENSOR M e t e e n w a r m t e b e e l d c a m e r a i s h e t n i e t m o g e l i j k o m d e o m g e v i n g s t e m p e r a t u u r t e m e t e n. D i t k a n w e l m e t e e n t e m p e r a t u u r s e n s o r. O m t e m p e r a t u r e n t e k u n n e n m e t e n v a n 6 50 C, d i e r e ë e l z i j n v o o r e e n b i n n e n b r a n d, m o e t a l s n e l o v e r g e s t a p t w o r d e n n a a r e e n i n d u s t r i e e l t y p e. V o o r s e n s o r e n m e t e e n m e e t b e r e i k v a n o n g e veer - 1 0 0 C t o t 8 5 0 C b e t a a l j e t u s s e n 3 0 e n 1 30. D e prijs h a n g t m e e s t a l a f v a n d e k w a l i t e i t e n d e n a u w k e u r i g h e i d v a n d e s e n s o r. H e t e n e r g i e v e r b r u i k v a n d e z e s e n s o r e n i s t e v e r w a a r l o z e n i n v e r g e l i j k i n g m e t h e t v e r b r u i k v a n e e n c a m e r a e n d e m o t o r e n v an e e n d r o n e. D i t i s d u s z e k e r e e n m e e r w a a r d e v o o r e e n d r one. 2.1.3.3 EXPLOSIEMETER D e e x p l o s i e m e t e r i s e e n t o e s t e l d a t a l e e n g e r u i m e t i j d g e b r u i k t w o r d t d oor d e b r a n d w e e r. M e t d i t t o e s t e l k a n d e a a n w e z i g h e i d v a n e x p l o s i e v e g a s s e n g e m e t e n w o r d e n. D i t w o r d t m e e s t a l w e e r g e v e n t e n o p z i c h t e v a n d e o n d e r s t e e x p l o s i e g r e n s. D e o n d e r s t e e x p l o s i e g r e n s i s d e h o e v e e l h e i d g a s d i e i n e e n r u i m t e m o e t a a n w e z i g z i j n vo o r d e z e e x p l o s i e f i s. H i e r z i j n e r v e e l v e r s c h i l l e n d e o p t i e s m a a r a a n g e z i e n d e b r a n d w e e r a l o v e r d e r g e l i j k e t o e s t e l l e n b e s c h i k t i s h e t a a n t e r a d e n o m d e z e l f d e t o e s t e l l e n t e g e b r u i k e n. D i t b e v o r d e r t h e t c o m f o r t v o o r d e m e n s e n d i e h i e r m e e m o e t e n w e r k e n. O p t i m a a l m o e t d e e x p l o s i e m e t e r u i t g e r u s t z i j n o m z i j n d a t a d o or t e s t u r e n, d i t o f w e l rechtstreeks o f v i a d e d r o n e. 2.1.3.4 PLAATSBEPALING I n d i e n e e n d r o n e b i n n e n i n g e z e t w o r d t d a n z a l d e z i c h t b a a r h e i d v a n e e n g e w o n e c a m e r a m e e s t a l n i e t v o l d o e n d e z i j n. D o or de d i k k e z w a r t e r ook die g e p a a r d g a a t m e t e e n b i n n e n b r a n d z a l e r e e n a n d e r e o p l o s s i n g m o e t e n g e z o c h t w o r d e n. O o k d e a f s t a n d t o t e e n m u u r o f h e t p l a f o n d k a n z o r g e n vo o r e e n a f w i j k i n g o p d e g e m e t e n w a a r d e n. H e t s p r e e k t v o o r z i c h d a t d e w a r m t e a a n e e n p l a f o n d m e r k e l i j k h o g e r i s d a n o p e e n l a g e r n i v e a u. O m e e n b e e l d t e k r i j g e n v a n d e p l a a t s v a n e e n d r o n e i n e e n r u i m t e k u n n e n i n f r a r o o d sensoren gebruikt worden. Door gebruik te maken va n terugkaatsende i n f r a r o o d s i g n a l e n k u n n e n d e s e n s o r e n d e a a n w e z i g h e i d v a n objecten i n k a a r t b r e n g e n. E e n a n d e r e v e e l g e b r u i k t e m a n i e r i s h e t g e b r u i k v a n g e l u i d. D o o r u l t r a s o n e g e l u i d e n k a n d e s e n s o r e e n o b j e c t i n e e n r u i m t e v i n d e n. D o o r v e r s c h i l l e n d e s e n s o r e n r o n d o m d e d r o n e t e p l a a t s e n k a n e r b e r e k e n d w o r d e n h o e d i c h t e e n d r o n e z i c h bij muren of het p l a fo n d b e v i n d t. 2.1.4 DRONE BESCHERMING I n d i e n w e d e d r o n e b in n e n w i l l e n g e b r u i k e n m o e t e r v o l do e n d e a a n d a c h t w o r d e n b e s t e e d a a n d e b e s c h e r m i n g v a n d e d r o n e. D i t v o o r a l v oor d e pro p e l l e r s. B i n n e n i s d e k a n s z e e r r e ë e l d a t d e d r o n e i n a a n r a k i n g k o m t m e t o b s t a k e l s. O m t e v o o r k o m e n d a t b i j ee n b o t s i n g é é n o f me e r d e r e p r o p e l l e r s b reken i s h e t s t e r k a a n t e r a d e n o m e x t r a b e v e i l i g i n g t e v o o rz i e n. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 18

2.1.4.1 PROPELLERBESCHERMING E e n e e n v o u d i g e o p l ossing i s h e t g e b r u i k m a k e n v a n p r opellerbescher m e r s. D i t z i j n h u l p s t u k k e n d i e o p d e d r o n e g e m o n t e e r d w o r d e n. H i e r m e e z i j n d e p r o p e l l e r s b e s c h e r m d t e g e n a a n r a k i n g e n m e t e x t e r n e z a k e n. B i j d e m e e s t e p r o p e l l e r b e s c h e r m e r s i s e r m i n d e r a a n d a c h t b e s t e e d a a n d e b o v e n k a n t. D e z e p r o p e l l e r b e s c h e r m i n g is w e l e e n z e e r g o e d k o p e o p l o s s i n g. D e p r i j s v a r i e e r t t u s s e n d e 4 e n 20 e u r o. E r b e s t a a n o o k d i v e rse m o g e l i j k h e d e n. J e h e b t a f z o n d e r l ij k e b e s c h e r m e r s. D i t i s é é n b e s c h e r m e r p e r p r o p e l l e r. D e a n d e r e m o g e l i j k h e i d i s h e t g e b r u i k m a k e n v a n é é n g r o t e b e s c h e r m e r v o or d e h e l e d r o n e w a a r b ij a l l e p r opellers i n éé n k e e r w o r d e n b e s c h e r m d. ( a f b e e l d i n g f i g u u r 10.) F i g u u r 11 H u b s a n X 4 L p r o p e l l e r b e s c h e r m e r ( E i g e n d r o n e. n l ) 2.1.4.2 PROPELLER KOOI E e n a n d e r e o p l o s s i n g i s e e n p r o p e l l e r k o o i. D e p r o p e l l e r s b e v i nd e n z i c h i n e e n k o o i d i e z o w e l v a n b o v e n a l s v a n o n d e r i s a f g e s l o t e n. D i t i s wel e e n i e t s d u u r d e r e o p l o s s i n g. V o o r v i e r k ooien b e t a a l j e a l g a u w 146. V o o r lo p i g z i j n e r e n k e l p r o p e l l e r k o o i e n o p d e m a r k t v o o r d e t o e s t e l l e n v a n D J I. D e z e k o o i e n z i j n d a n o o k a a n g e p a s t a a n d e m o d e l l e n v a n d ez e f i r m a e n n i e t c o m p a t i b e l m e t a n d e r e t o e s t e l l e n. H e t g r o t e n a d e e l v a n d e z e k o o i e n i s d a t d e v l i e g d u u r d r a s t i s c h d a a l t do o r h e t g e w i c h t. D e v l i e g d u u r w o r d t gereduceerd m e t 1 2 m i n u t e n. F i g u u r 12 M a v i c p r o p e l l e r k o o i ( W i e b e d e J a g e r ) 2.1.4.3 ELIOS E l i o s i s e e n d r o n e v an h e t m e r k F l y a b i l i t y. Z i j g e b r u i k e n e e n z e e r r e v o l u t i o n a i r e m a n i e r v a n b e s c h e r m e n. D e d r o n e z i t n a m e l i j k v o l l e d i g i n e e n b e s c h e r m e n d e k o o i. D e o n t w i k k e l a a r s v a n d e d r o n e z i j n g e s t a r t v a n u i t e e n a n d e r e i n v a l s h o e k. I n p l a a t s v a n d e d r o ne u i t t e r u s t e n m e t s e n s o r e n d i e o b s t a k e l s o n t w i j k e n h e b b e n z e e r v o or gezorgd dat de drone tegen het obstakel kan aanvli e g e n. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 19

D e kooi maakt het mogelijk dat de dro n e o n g est o o r d k a n verder v l i e g e n n a a a n r a k i n g m e t e e n a n d e r v oorwerp. M e t d e k o o i d r o n e i s h e t m o g e l i j k o m p r o b l e e m l o o s v e r d e r t e v l i e g e n n a e e n b o t s i n g. D i t m e t e e n s n e l h e i d v a n 1 5 k m / u. H e t voo r d ee l i s d a t d e k o o i o n g e a c h t d e v l i e g r i c h t i n g k a n b e w e g e n. H e t i s d a a r o m o o k m o g e l i j k o m e e n r o l l e n d e b e w e g i n g t e m a k e n o v e r d e g r o n d. D e g a t e n i n d e k o o i z i j n w e l z o d a n i g g e m a a k t d a t h e t m o g e l i j k b l i j f t F i g u u r 13 E l i o s c a g e p r o t e c t e d d r o n e ( F l y a b i l i t y ) o m o p e e n r e l a t i e f s n e l l e m a n i e r d e b a t t e r i j o f a n d e r e o n d e r d e l e n t e v e r v a n g e n. 2.1.5 IS EEN DRONE BESCHERMD TEGEN HOGE TEMPERATUREN? A a n g e z i e n h e t d e b e d o e l i n g i s o m d e d r o n e b i n n e n t e k u n n e n i n z e t t e n m o e t e r o o k g e d a c h t w o r d en a a n d e m a x i m u m t e m p e r a t u u r w a a r e e n d r o n e k a n i n f u n c t i o n e r e n. V o o r de m e e s t e d r o n e s l i g g e n d i e m a x i m u m w a a r d e n o p o n g e v e e r 45-50 C. B i j e e n b i nnenbrand z i j n d e r u imtes e e r d e r b e p e r k t i n v o l u m e e n z i j n s t e r k g e ï s o l e e r d. D i t z o r g t e r vo o r d a t d e t e m p e r a t u u r a l s n e l o p l o o p t to t 6 00 C. T o t o p v a n d a a g i s e r n o g g e e n m o g e l i j k h e i d o p d e t o e g e s t a n e m a x i m u m t e m p e r a t u r e n v a n e e n d r o n e t e v e r h o g e n. E e n m o g e l i j k e o p l o s s i n g z o u e e n b e s c h e r m e n d e c o a t i n g k u n n e n z i j n o f e e n s p e c i a l e g e ï s o l e e r d e c a s e d i e d e w a r m t e t e g e n h o u d t. 2.2 VISUALISATIE VAN GEMETEN DATA N a a s t d e d r o n e z e l f i s v i s u a l i s a t i e o o k e e n b e l a n g r i j k e p i j l e r i n h e t k a d e r v a n m i j n o n d e r z o e k. D i t m o e t e r v o o r z o r g e n d a t e r i n é é n o o go pslag e e n c o r r e c t b e e l d k a n g e t o o n d w o r d e n. A a n g e z i e n e r i n d e e n q u ê t e t w e e d e s i g n s d u i d e l i j k n a a r v o o r k w a m e n z a l i k m i j v e r d e r b a s e r e n o p d ez e m o d e l l e n. H e t i s t e v e n s d e b e d o e l i n g d a t d e i n deling v a n d e a p p l i c a t ie m i n i e m w i j z i g t z o d at j e v oortdurend o v e r r e l e v a n t e d a t a b e s c h i k t. 2.2.1 DE VERSCHILLENDE SDK S M e t d e z e s o f t w a r e d e v e l o p m e n t k i t s k a n j e j e e i g e n m o b il e a p p m a k e n. Z o kan je d e a p p l i c a t i e volledig naar eigen wens programmeren. Er z i j n heel wat v e r s c h i l l e n d e S D K s d i e m e e s t a l d r o n e - g e b o n d e n z i j n. H e t m o b i l e a p p g e d e e l t e i s m e e s t a l m a a r e e n o n d e r d e e l v a n d e v o l l e d i g e S D K. D e k e u z e v o o r e e n bepaalde S D K i s d u s st e r k a f h a n k e l i j k v a n d a t g e n e w a a r v o o r j e d e d r o n e i n s c h a k e l t. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 20

2.2.1.1 DRONEKIT D e d r o n e k i t S D K i s e e n k i t g e m a a k t v o o r d r o n e s d i e g e b r u i k m a k e n v a n d e o p e n - s o u r c e A r d u P i l o t f l i g h t c o n t r o l s o f t w a r e. D e d r o n e k i t S D K b e s t a a t u i t d r i e g r o t e o n d e r d e l e n : H e t c l oud o n d e r d e e l, h e t on - b o a r d c o m p u t i n g o n d e r d e e l e n h e t m o b i l e c o n t r o l o n d e rdeel. H e t i s m o g e l i j k o m a l l e d r i e d e o n d e r d e l e n s a m e n t e g e b r u i k e n o f e n k e l t w e e o n d e r d e l e n a f z o n d e r l i j k t e g e b r u i k e n. H e t c l o u d o n d e r d e e l m a a k t h e t m o g e l i j k o m v i d e o e n a n d e r e data r e c h t s t r e e k s n a a r h e t i n t e r n e t t e s t u r e n. M e t d e o n - b o a r d c o m p u t i n g p r o g r a m m e e r j e extra l o g i c a o p d e d r o n e. Z o k a n d e d r o n e z e l f a n t i c i p e r e n o p v ooraf i n g e s t e l d e p a t r o n e n, b i j v o o r b ee l d a u t o m a t i s c h l a n d e n o p e e n r o d e s t i p. H e t m o b i l e c o n t r o l o n d e r d e e l m a a k t h e t m o g e l i j k o m z e l f a p p l i c a t i e s t e s c h r i j v e n o m j e d r o n e t e b e s tu r e n. H e t i s m o g e l ij k o m a p p l i c a t i e s t e s c h r i j v e n vo o r A n d r o i d, l a p t o p s, e m b e d d e d c o m p u t e r s e n w e b t o e p a s s i n g e n. H i e r v o o r m a a k j e g e b r u i k v a n P y t h o n bibliotheek. 2.2.1.2 DJI DJI h e e f t d r i e v e r s c h i l l e n d e S D K s : d e M o b i l e S D K, d e O n -b o a r d S D K e n d e G u i d a n c e S D K. D e m o b i l e S D K m a a k t h e t m o g e l i j k o m a p p s te s c h r i j v e n v oor Android e n I O S. M e t e e n o n - b o a r d S K D programmeer j e r e c h t s t r e e k s d e d r o n e z o d a t d e z e r e c h t s t r e e k s g e s t u u r d k a n w o r d e n. D e G u i d a n c e S D K z o r g t e r v o o r d a t j e h e t G u i d a n c e s y s t e e m v a n D J I k u n t p r o g r a m m e r e n. M e t d i t s y s t e e m k a n j e d e drone u i t r u s t e n m e t 5 s e n s o r e n d i e d e a f s t a n d m e t e n t o t e e n b e p a a l d o b j e c t. Z o i s h e t m o g e l i j k o m b o t s i n g e n t e v e r m i j d e n m a a r o o k e e n f o l l o w - m e f u n c t i e t e p r o g r a m m e r e n. 2.2.1.3 PARROT SDK 3 D e z e S D K z o r g t e r v oor dat je a p p l i c a t i e s k a n p r o g r a m m e r e n v o o r A n droid, IO S e n U n i x s y s t e m e n. D e P a r r o t S D K i s c o m p a t i b e l m e t e e n a a n t a l d r o n e s. D e z e S D K h e e f t w e l m i n d e r f u n c t i e s d a n d e v o r ig e t w e e S D K s. H e t i s u i t e r a a r d w e l m o g e l i j k o m d e d r o n e t e b e s t u r e n e n v i d e o b e e l d e n t e s t r e a m e n. 2.2.2 HET WEERGEVEN VAN NUTTIGE DATA O m d a t d a t a o o k v a a k i n t e r v e n t i e g e b o n d e n i s m o e t e r z e k e r e e n m o g e l i j k h e i d b e s t a a n o m t e k i e z e n w e l k e d a t a e r w e e r g e v e n w o r d t. Z o i s e r me e r p l a a t s o m d e n u t t i g e d a t a t e t o n en. D i t k a n g a a n over b i j vo o r b e e l d n u c l ea i r e s t r a l i n g d i e v o o r a l a a n w e z i g i s b i j e e n i n t e r v e n t i e i n e e n k e r n c e n t r a l e o f e e n c h e m i s c h b e d r i j f. H e t s p r e e k t v o o r z ich d a t d e z e d a t a m i n d e r r e l e v a n t i s b i j e e n s t a n d a a r d b i n n e n b r a n d. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 21

D e v i s u e l e w e e r g a v e v a n d a t a b e v o r d e r t d e l e e s b a a r h e i d e n z o r g t e r v o o r d a t e r s n e l e e n c o n c l u s i e k a n g e n o m e n w o r d e n u i t d e v e r z a m e l d e d a t a. E e n e e n v o u d i g e m a n i e r o m d a t a w e e r t e g e v e n i s h e t g e b r u i k m a k e n v a n g r a f i e k e n. I n d i e n e r t e v e e l d a t a i n e e n g r a f i e k s t a a t w o r d t d e l e e s b a a r h e i d a l h e e l w a t m i n d e r. D a a r o m m o e t e r g e k o z e n w o r d e n v o o r e e n g u l d e n m i d d e n w e g. D e m o g e l i j k h e i d o m d e g e b r u i k e r z e l f t e l a t e n k i e z e n w e l k e d a t a h i j w i l v i s u a l i s e r e n k a n e r v o o r z o r g e n d a t e n k e l n u t t i g e e n r e l e v a n t e d a t a w e e r g e v e n w o r d t e n dat d e g e b r u i k e r b i j g e v o l g t e v r e d e n i s o v e r d a t g e n e w a t h i j v e r z a m e l t. 2.2.3 VISUALISATIE TOESTELLEN Z o a l s i n h oofdstuk 1. 1.5 w e r d a a n g e h a a l d b l i j k t u i t d e e n q u ê t e d a t d e t a b l e t v e r k o z e n w o r d t a l s m e e s t g e s c h i k t e o p l ossing. U i t e r a a r d m o e t d e z e t a b l e t w e l b e s t a n d z i j n t e g e n s c h o k k e n e n w a t e r s p a t t e n. D e n i e u w e m o d e r n e a u t o p o m p e n e n c o m m a n d o w a g e n s z u l l e n vo o r t a a n ook u i t g e r u s t w o r d e n me t g e l i j k a a r d i g e t a b l e t s. I n d i e n w e v o o r d e v i s u a l i s a t i e d e z e l f d e t a b l e t s g e b r u i k e n i s d i t e e n g r o o t v o o r d e e l o p h e t v l a k van opleiding. Z o k a n d e o n d e r o f f i c i e r d i e d e l e i d i n g h e e f t o v e r e e n a u t o p o m p ook de drone - b e e l d e n o p v r a g e n. D e t a b l e t m o e t i n d i t k a d e r d a n o o k n i e t a a n g e p a s t w o r d e n. D e e n i g e v e r e i s t e d i e d e z e t a b l e t m o e t h e b b e n i s d e m o g e l i j k o m m e t W i f i o f e e n m o b i e l n e t w e r k v e r b o n d e n t e w o r d e n. 2.3 CONNECTIE TUSSEN DRONE EN VISUALISATIE 2.3.1 DE DATAVERBINDING H e t i s n a t u u r l i j k o ok b e l a n g r i j k d a t d e d r o n e s n e l e n c o r r ec t z i j n d a t a k a n v e r s t u r e n. Ook i n d i e n h e t n e t w e r k f a a l t d o o r o v e r b e l a s t i n g m o e t d e d r o n e n o g i n z e t b a a r b l i j v e n. H e t k a n e v e n t u e e l n u t t i g z i j n d a t n i e t e n k e l d e o f f i c i e r e n t e r p l a a t s e d e d a t a k u n n e n r a a d p l e g e n m a a r o o k d e d i s p a t c h o f e e n C P - O p s. 2.3.1.1 TETHERED DRONE I n d i e n j e g e b r u i k m a a k t v a n e e n t e t h e r e d d r o n e k a n j e d e b e k a b e l i n g g e b r u i k e n v o o r h e t v e r s t u r e n v an d a t a e n b e s t u r i n g. D i t z o r g t vo o r e e n s t a b i e l e e n g o e d e v e r b i n d i n g. E e n g r o ot v o o r d e e l i s d a t d e i n v l o e d v a n a n d e r e s i g n a l e n m i n i m a a l b l i j f t b l i j f t e n d a t h e t t o e s t e l o n g e s t o o r d z i j n w e r k k a n v e r r i c h t e n. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 22

Z o h e b j e v e r s c h i l l e n d e m o g e l i j k h e d e n. E e n g o e d e o p l o s s i n g v i n d i k d e S a f e - T v a n E l i s t a i r. D e z e b o x i s v o o rz i e n v a n e e n v o l l e d i g e g e a u t o m a t i s e e r d e l i e r z o d a t d e k a b e l n i e t v e r s t r i k t g e r a a k t. Z i j n e e n v oudige m a a r s t e v i g e u i t v o e r i n g i s e e n p l u s p u n t. D e s a f e - T i s c o m p a t i b e l m e t v e r s c h i l l e n d e d r o n e s. F i g u u r 14 S a f e - T v a n E l i s t a i r ( E l i s t a i r ) 2.3.1.2 EEN DRAADLOZE VERBINDING I n v o l g e n d e t a b e l s t a a n e n k e l e v a n d e m e e s t g e b r u i k t e d r a a d l o z e p r o t o c o l l e n. A f s t a n d D a t a t h r o u g h p u t K o s t p r i j s n e t w e r k o p e n l u c h t ( m ) ( M b p s ) p e r m a a n d ( ) B l u e t o o t h ( B L E ) 50 0. 2 7 G r a t i s M o b i e l n e t w e r k / 3-15 M o b i l e V i k i n g s : 12 P r o x i m u s : 1 5 O r a n g e : 15 B l u e L i g h t M o b i l e / 3-15 1 0. 7 4 Wifi 100-250 7 ( b ), 2 5 ( g ), 1 50(n) G r a t i s R a d i o f r e q u e n t i e 800-1000 0.57 G r a t i s T a b e l 1 O v e r z i c h t v a n d r a a d l o z e p r o t o c o l l e n v o o r h e t v e r s t u r e n v a n d a t a I n b o v e n s t a a n d e t a b e l h e b i k g e e n a a n d a c h t b e s t e e d a a n p r o t o c o l l e n d i e n i e t g e s c h i k t z i j n v o o r g r o t e a f s t a n d e n o f h e t v e r s t u r e n v a n v id e o b e e l d e n. P r o t o c o l l e n a l s L o R a e n S i g f o x z i j n d u s n i e t g e s c h i k t v o o r d e z e t o e p a s s i n g. D i t v o oral d o or de l a g e s n e l h e i d e n k l e i n e b a n d b r e e d t e. R a d i o f r e q u e n t i e i s o o k n i e t g e s c h i k t v o o r h e t v e r s t u r e n v a n d a t a m a a r i s w e l e e n g o e d e t e c h n o l o g i e v o o r h e t a a n s t u r e n v a n d e d r o n e. B l u e L i g h t M o b i l e i s h e t m o b i e l n e t w e r k v a n A s t r i d. A s t r i d i s h e t r a d i o c o m m u n i c a t i e n e t w e r k v a n d e h u l p d i e n s ten i n B e l g i ë. H e t v o o r d e e l v a n d i t m o b i e l n e t w e r k i s d a t h e t n i e t g e b o n d e n i s a a n é é n m a a r v e r d e e l d i s o v e r d r i e p r o v i d e r s. Z o k a n A s tr i d e e n g o e d e d e k k i n g v oorzien e n e e n z e k e r h e i d b i e d e n b i j g r o t e r a m p e n. H e t n e t w e r k i s b e v e i l i g d e n k r i j g t v o o r r a n g o p a n d e r m o b i e l v e r k e e r. D e p r i j z e n vo o r het m o b i e l n e t w e r k e n B l u e L i g h t M o b i l e z i j n b e i d e n v o o r e e n d a ta- o n l y s i m k a a r t en met e e n t o e g e l a t e n v e r b r u i k v a n 2 G B. M o m e n t e e l l i j k t B l u e L i g h t M o b i l e w e l d e beste o p l o s s i n g. D e a nd e r e p r o t o c o l l e n s c h i e t e n t e k o r t o p a fstand, zoals wifi e n bluetooth, e n o p s n e l heid. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 23

2.3.1.3 DJI LIGHTBRIDGE E e n a n d e r e o p t i e i s g e b r u i k m a k e n v a n d e D J I L i g h t b r i d g e. D i t i s de c o m b i n a t i e v a n e e n a f s t a n d s b e d i e n i n g e n e e n t o e s t e l o m o p de d r o n e te plaatsen. Dit toestel z o r g t voor het v e r s t u r e n v a n d e b e e l d e n d i e d e d r o n e m a a k t. V o l g e n s d e w e b s i t e i s h e t m o g e l i j k o m e e n a f s t a n d t e h a l e n v a n 3. 5 k m i n o p en g e b i e d e n z o n d e r s t oring. D e v i d e o o u t p u t i s b e s c h i k b a a r v i a v i e r v e r s c h i l l e n d e a a n s l u i t i n g e n : H D M I, m i n i - H D M I, 3 G - S D I e n U SB. H e t i s m o g e l i j k om F i g u u r 15 D J I L i g h t b r i d g e 2 ( D J I ) m e e r d e r e a f s t a n d s b e d i e n i n g e n i n m a s t e r - s l a v e m o d u s t e z e t t e n z o d a t d e v i d e o b e e l d e n n a a r m e e r d e r e m e n s e n g e s t r e a m d k a n w o r d e n. S i m u l t a a n s t u r e n m e t t w e e c a m e r a s b e h o o r t o o k t o t de m o g e l i j k h e d e n. Z o k a n d e p i lo o t z i c h f o c ussen o p h e t b e e l d v an d e F P V - c a m e r a t e r w i j l z i j n c o l l e g a h e t b e e l d v a n d e h o o f d c a m e r a o n d e r c o n t r o l e h o u d t. D e z e s a m e n w e r k i n g z o r g t e r v oor d a t d e officier o n a f h a n k e l i j k d e c a m e r a b e w e e g t t e r w i j l d e p i l o o t z i c h focust op de vliegrich t i n g. D e L i g h t B r i d g e i s c o m p a t i b e l m e t d e D J I S D K. H e t b e e l d e n d e b e s t u r i n g i n e e n e i g e n o n t w i k k e l d e a p p g e b r u i k e n b e s t a a t t o t d e m o g e l i j k h e d e n. D i t i s w e l e e n d ur e o p l o s s i n g. E e n c o m b i n a t i e v a n a f s t a n d s b e d i e n i n g e n a i r - system k o s t o n g e v e e r 9 2 5 e u r o. H i e r b i j ho u d e n w e d a n n o g geen r e k e n i n g m e t d e e x t r a a f s t a n d s b e d i e n i n g v o o r de leidinggevende. Z o n d e r s c h e r m e n b e t a a l j e a l g a u w 1 4 3 4 eu r o. N a d e l i g i s d a t d i t t o e s t e l e n k e l d e c a m e r a b e e l d e n v e r s t u u r t. B i j k o m e n d e d a t a d i e v e r z a m e l d w o r d t d o o r a n d e r e s e n s o r e n w o r d t n i e t v e r s t u u r d. 2.3.1.4 DE GOPRO HEROCAST D e H e r o C a s t i s d e b r o a d c a s t o p l o s s i n g v a n GoPro. I k d e n k e c h t e r n i e t d a t d i t e e n w a a r d i g e c o n c u r r e n t i s v o o r h i e r b o v e n v o o r g e s t e l d e o p l o s s i n g e n. D e H e r o C a s t h e e f t e e n k o s t e n p l a a t j e v a n o n g e v e e r 7 0 0 0 e u r o ( z o n d e r c a m e r a ) e D i t t o e s t e l m a a k t g e b r u i k v a n e e n H. 2 6 4 c o d e r i n g, D i t m a a k t h e t b r o a d c a s t e n v a n d e HD-beelden m o g e l i j k. N a a s t d i e 7 0 0 0 e u r o m o e t e r o o k n og e e n o n t v a n g e r a a n g e k o c h t w o r d e n v a n 1 1 5 00 e u r o. D e o n t v a n g e r v oorzien v a n e e n d i s p l a y v r a a g t d a n o o k w e e r e e n m e e r p r i j s. H e t i s d u s e e n z e e r d u r e o p l o s s i n g. E e n v o o r d e e l i s w e l d a t d e G o P r o e n H e r o C a s t i n e e n w a t e r d i c h t e b e h u i z i n g k a n g e p l a a t s t w o r d e n. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 24

2.3.2 DE PLAATS VAN DATAVERWERKING H e t i s d e b e d o e l i n g om de v e r k r e g e n d a t a t e v e r w e r k e n z o d a t d e s e n s o r m e t i n g e n o p t i m a a l g e b r u i k t k u n n e n w o r d e n. O o k d e o p s l a g v a n d e z e d a t a i s b e l a n g r i j k. D e d a t a k a n a c h t e r a f g e b r u i k t w o r d e n v oor ev a l u a t i e e n t i j d e n s l e s m o m e n t e n. D e t w e e m o g e l i j k e o p l o s s i n g e n d i e i k i n d i t ho o f d s t u k b e h a n d e l s t a a n s c h e m a t i s c h a f g e b e e l d a l s b i j l a g e v i e r e n v i j f. 2.3.2.1 VERWERKING IN DE ZONALE DISPATCHING D e d i s p a t c h i n g, ( p l a a t s w a a r u i t a l l e i n t e r v e n t i e s v a n e e n b r a n d w e e r p o s t o f z o n e a a n g e s t u u r d w o r d e n ) is u i t g e r u s t m e t e e n s e r v e r. Deze w o r d t g e b r u i k t v o o r h u n a l a r m e r i n g s t e r m i n a l, h e t b i j h o u d e n v a n i n t e r v e n t i e v e r s l a g e n e n z o v e r d e r. D e z e s e r v e r k a n d u s p e r f e c t g e b r u i k t w o r d e n v o o r d e v e r w e r k i n g v a n d e d a t a v e r k r e g e n d o o r drones. D i t i s een financiël e m e e v a l l e r. H e t g r o t e n a d e e l i s e c h t e r d a t d e d a t a v a n d e d r o n e e e r s t n a a r d e s e r v e r m o e t g e s t u u r d w o r d e n o m d a a r n a t e r u g n a a r d e p l a a t s v a n i n t e r v e n t i e g e s t u u r d t e w o r d e n ( t w e e r i c h t i n g s v e r k e e r ). D i t i s n a t u u r l i j k n i e t o p t i m a a l. D e g r o o t s t e b o t t l e n e c k b i j h e t v e r w e r k e n v a n d e d a t a i s h e t v e r s t u r e n. D e v o o r e n n a d e l e n : V e e l r e k e n k r a c h t F i n a n c i e e l v o o r d e l i g W e i n i g b e p e r k i n g b i j o p s l a g D a t a m o e t t e r u g v e r s t u u r d w o r d e n n a a r d e b e v e l v o e r d e r 2.3.2.2 VERWERKING OP DE PLAATS VAN INTERVENTIE D o o r een deel van d e verwerking o p de plaats van interventi e te doen moet niet a l l e s v e r s t u u r d w o r d en n a a r d e s e r v e r i n d e d i s p a t c h. H e t i s e c h t e r n i e t n o d i g o m e e n z w a r e s e r v e r t e r p l a a t s e t e h e b b e n. M e t e e n d e s k t o p o f e e n s i n g l e b o a r d p c k u n n e n a l h e e l w a t b e r e k e n i n g e n g e d a a n w o r d e n. H e t g r o t e v oordeel i s d a t d e b e v e l v o e r d e r d e g e g e v e n s a l k a n b e k i j k e n z o n d e r z e e x t e r n t e m o e t e n g a a n r a a d p l e g e n. D a t a b l i j f t t e r p l a a t s e b e s c h i k b a a r I n d i e n d a t a n i e t e x t e r n n o d i g i s k a n d i t a c h t e r w e g e w o r d e n g e l a t e n U i t g e b r e i d e r e i n f r a s t r u c t u u r E x t r a k o s t D i t z o r g t w e l vo o r e e n u i t g e b r e i d e r e i n f r a s t r u c t u u r. H e t g r o t e v o o rdeel i s d a t p e r o n d e r d e e l i n d e k e t t i n g d e j u i s t e e n m e e s t g e s c h i k t e t e c h n o l o g i e g e b r u i k t k a n w o r d e n. Z o m o e t e r n i e t g e k o z e n w o rden v o o r e e n g l o b a l e t e c h n o l o g i e. O m e e n v o o r b e e l d t e k r i jg e n v a n d e z e i n fr a s t r u c t u u r v e r w i j z e n w e g r a a g n a a r h e t h o o f d s t u k 2.5.3. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 25

2.3.3 VERWERKING OP PLAATS VAN INTERVENTIE I n d i e n e r v o o r g e k oz e n w o r d t o m d e v er w e r k i n g t e d o e n o p d e p l a a t s v a n i n t e r v e n t i e m o e t e r e e n k l e i n e s e r v e r a a n w e z i g z i j n. D i t k a n u it g e v o e r d w o r d e n d o o r e e n s i n g l e - b o a r d p c o f e e n k l e i n e d e s k t o p p c. E r z i j n w e l e n k e l e v e r e i s t e n, z o m o e t e n d e p c e e n v i d e o i n g a n g h e bben, n e t w e r k t o e g a n g e n d e p c m o e t k r a c h t i g g e n o e g z i j n o m e e n w e b s e r v e r o p t e d r a a i e n. 2.3.3.1 DESKTOP PC H e t v o o r d e e l v a n e e n d e s k t o p pc i s d a t h i j v o l l e d i g o p m a a t k a n g e m a a k t w o r d e n. D a a r d o o r k a n j e d e pc p r e c i e s a f s t e l l e n o p d e n o d e n v a n h e t w er k v e l d. Z o z i j n e r g e e n b e p e r k i n g e n o p v l a k v a n p r o c e s s o r e n R A M. O o k v i d e o i np u t i s g e e n e n k e l p r o b l e e m. Een nadeel is dat de desktop pc m e e r plaats in neemt dan een single - b o a r d p c. 2.3.3.2 RASPBERRY PI 3 D i t i s w a a r s c h i j n l i j k d e m e e s t g e k e n d e e n p o p u l a i r e s i n g l e - b o a r d p c. O o k e e n g r o o t v o ordeel i s d e e n o r m e c o m m u n i t y v a n d e R a s p b e r r y P i. D e m e e s t r e c e n t e v e r s i e o p d i t m o m e n t i s h e t m o d e l 3 b. D i t m o d e l i s u i t g e r u s t m e t e e n 6 4 - b i t q u a d - c o r e A R M v 8 p ro c e s s o r. D e z e i s g o e d v o o r e e n s n e l h e i d v a n 1, 2 G H z. H i j h e e f t o o k e e n i n g e b ouwde w i f i m o d u l e e n e e n b l u e t o o t h 4.1 m o dule. D e b l u e t o o t h k a n o o k g e b r u i k t w o rden in Low energy mode. D a a r n a a s t i s d e R a s p b e r r y P i o o k u i t g e r u s t m e t 1 G B R A M, 4 USB-poorten, 4 0 G P I O p i n n e n, H D M I - p o o r t e n e e n E t h e r n e t p o o r t. D o o r d e v e r s c h i l l e n d e USB-poorten en d e 4 0 G P I O - p i n n e n i s d e R a s p b e r r y P i u i t e r m a t e g e s c h i k t v o o r h e t t o e v o e g e n v a n e x t r a m o d u l e s. H e t i s n i e t m o g e l i j k o m d e H D M I - p o o r t t e g e b r u i k e n a l s i n p u t. D i t k a n w e l o p g e l o s t w o r d e n m e t e e n H D M I n a a r USB-omvormer. D i t g a a t w e l t e n k o s t e v a n d e b e e l d k w a l i t e i t. H e t i s n i e t m o g e l i j k om naast een SD kaart een extra harde schijf t o e t e v o e g e n. D a a r d o o r b l i j f t d e o pslagcapacite i t e e r d e r b e p e r k t. 2.3.3.3 VENTANA GW5400 D i t i s s i n g l e - b o a r d pc d i e u i t s t e k e n d i s v oor h e t v e r w e r k e n v a n v i d e o - o p n a m e s. H i j i s u i t g e r u s t m e t z o w e l e e n i n g a n g e n u i t g a n g v o o r H D M I - v i d e o e n c o m p o s i e t v i d e o. D e p r o c e s s o r i s e e n 1 G H z q u a d - c o r e p r o c e s s o r. S t a n d a a r d i s h i j u i t g e r u s t m e t 1 G B RA M, m a a r d i t k a n u it g e b r e i d w o r d e n to t 4 G B. H e t i s ook m o g e l i j k o m v i a één v a n d e z e s m i n i - P C I e s o c k e t s e x t r a o p s l a g c a p a c i t e i t t o e t e v o e g e n. E r i s ook een RTC voorz i e n m e t e e n b a c k - u p b a t t e r i j. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 26

2.4 BRANDWEERDRONES, EEN UITZONDERING OP DE WETGEVING N a a s t h e t t o e s t e l e n d e v i s u a l i s a t i e i s o o k w e t g e v i n g e e n b e l a n g r i j k p u n t. I n B e l g i ë z i j n d r o n e s i n g e d e e l d i n d r i e v e r s c h i l l e n d e c a t e g o r i e ë n. D e c a t e g o r i e ë n z i j n r e c r e a t i e f, k l a s s e 2 e n k l a s s e 1. D ro nes d i e i n d e r e c r e a t i e v e k l a s s e v a l l e n m o g e n n i e t m e e r d a n 1 k g w e g e n e n e r m a g n i e t h o g e r d a n 1 0 m g e v l o g e n w o r d e n. K l a s s e 2 d r o n e s z i j n d r o n e s d i e m a x i m a a l 5 k g o p s t i j g m a s s a m o g e n h e b b e n e n t o t o p 45m h o o g t e m o g e n v l i e g e n. K l a s s e 1 d r o n e s m o g e n v l i e g e n t o t o p 9 0 m e n t o t 1 5 0 k g w e g e n. K l a s s e 1 i s o n d e r v e r d e e l d i n t w e e s u b k l a s s e n, k l a s s e 1 a e n 1 b r e s p e c t i e v e l i j k v o o r ho o g r i s i c o v l u c h t e n e n m a t i g e r i s i c o v l u c h t e n. I n a r t i k e l 3 v a n h e t K o n i n k l i j k b e s l u i t m e t b e t r e k k i n g t o t h e t g e b r u i k v a n op a f s t a n d b e s t u u r d e l u c h t v a a r t u i g e n i n h e t B e l g i s c h l u c h t r u i m s t a a t d a t e r e e n u i t z o n d e r i n g g e m a a k t w o r d t v o o r p o l i t i e, b r a n d w e e r d i e n s t e n e n d e f e n s i e. D i t w i l z e g g e n d a t d e b r a n d w e e r e e n d r o n e m a g g e b r u i k e n b i j b r a n d b e s t r i j d i n g e n d i t z o n d e r e n i g e w e t g e v i n g. E r i s w e l e e n b e p e r k i n g : d e d r o n e m a g n i e t m e e r w e g e n d a n 1 5 0 k g e n m o e t b e s t u u r d w o r d e n v a n a f e e n g r o n d c o n t r o l e s t a t i o n. D i t l a a t s t e i s u i t e r a a r d g e e n p r o b l e e m. D i t K B w a s e e n z e e r s l u i t e n d s y s t e e m v o o r d e l u c h t v a a r t, m a a r d o o r d e k o m s t v a n d e d r o n e i s d i t v e r an d e r d. V ro e g e r b e s c h i k t e n e n k e l d e f e n s i e e n p o l i t i e o v e r h e l i k o p t e r s e n w a r e n h e t e n k e l z i j d i e o nd e r h e v i g w a r e n a a n d i e u i t z o n d e r i n g. D o o r d e k o m s t v a n d r o n e s i s e r e e n g r i j z e z o n e o n t s t a a n. Z o m o e t e e n p e r s o o n d i e c o m m e r c i e e l m e t e e n k l a s s e A drone w i l v l i e g e n aa n e e n h e l e b o e l v o o r w a a r d e n v o l do e n. I n d i e n d i e z e l f d e p e r s o o n i n h e t k a d e r van d e b r a n d w e e r m e t e e n g e l i j k e d r o n e w i l v l i e g e n k a n d i t z o n d e r e n i g e r e g e l g e v i n g. D a a r o m z o u e r g e w e r k t w o r d e n a a n e e n n i e u w K B d i e e r v o o r z o r g t d a t d e z e g r i j z e z o n e o o k d u i d e l i j k e r b e s c h r e v e n s t a a t. 2.5 EEN VOORBEELD VAN MOGELIJKE CONFIGURATIE A a n g e z i e n h e t n i e t h a a l b a a r w a s o m z e l f e e n d r o n e s a m e n t e s t e l l e n h e b i k e r v o o r g e k o z e n o m e e n t h e o r e t i s c h o n t w e r p t e m a k e n. D i t o n t w e r p i s e e n v a n d e m o g e l i j k e o p l o s s i n g e n, e n z e k e r n i e t d e en i g e o p t i e. D i t h a n g t v ooral a f v a n d e s p e c i f i e k e n o d e n v a n d e g e b r u i k e r. I k h e b ook d e e x t r a k o s t e n o p g e s o m d om e e n t o t a a l b e e l d t e k r i j g e n v a n d e m o g e l i j k e k o s t e n d i e v e r b o n d e n z i j n a a n h e t g e b r u i k e n e n i n z e t t e n v a n e e n d r o n e. D i t g a a t o v e r geld v o o r o p l e i d i n g e n, a a n s c h a f f e n v a n e e n t a b l e t e n a n d e r e k o s t e n. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 27

2.5.1 DE DRONE P e r s o o n l i j k v i n d i k d e d r o n e s v a n h e t m e r k D J I z e e r g o e d e t o e s t e l l e n, z o w e l o p v l a k v a n h a r d w a r e a l s s o f t w a r e. H e t g ro t e v o o r d e e l v a n d i t m e r k i s d a t z e z o w e l e e n o p l o s s i n g h e b b e n v o o r d e h a r d w a r e, de communic a t i e e n d e s o f t w a r e. O p b a s i s v a n d e r e s u l t a t e n u i t d e e n q u ê t e z o u i k o p t e r e n o m t w e e v e r s c h i l l e n d e d r o n e s a a n t e s c h a f f e n. E e n k l e i n e r e e n k e l u i t g e r u s t m e t e n k e l e e n c a m e r a e n e e n g r o t e r m o d e l d i e u i t g e r u s t i s m e t m e e r d e r e s e n s o r e n. D e k l e i n e d r o n e z o u b i n n e n i n g e z e t k u n n e n w o r d e n. D e t w e e d e, g r o t e r e drone, z o u uitgerust z i j n m e t o n d e r a n d e r e e e n w a r m t e b e e l d c a m e r a. V o o r b e i d e v e r k i e s i k d r o n e s v a n h e t m e r k D J I. I k v e r k i e s d e z e d r o n e s o m d a t e r e e n b r e e d g a m m a i s aan v e r s c h i l l e n d e d r o n e s e n a c c e s s o i r e s d i e c o m p a t i b e l z i j n m e t d e v e r s c h i l l e n d e d r o n e s i n h u n g a m m a. M o m e n t e e l z o u i k n o g g e e n e x t r a s e n s o r e n a a n d e d r o n e h a n g e n, m e t u i t z o n d e r i n g v a n d e c a m e r a s. D e v l i e g d u u r v e r m i n d e r t e n o r m i n d i e n e r e x t r a t o e s t e l l e n g e k o p p e l d w o r d e n. D o o r d a t d e v l i e g d u u r o p vandaag n o g n i e t o p t i m a a l i s z o u d e d ro n e t e v a a k m o e t e n l a n d e n o m d e b a t t e r i j t e v e r v a n g e n. 2.5.1.1 INDOOR VERSIE D e d r o n e d i e i k v e r k ies v o o r h e t w e r k e n b in n e n i s d e P h a n t o m 4 p ro v a n D J I. M e t z i j n a f m e t i n g v a n 3 5 c m i s h i j u i t er s t g e s c h i k t v o o r i nd o o r a c t i v i t e i t e n. D e drone is o o k uitgerust met een i n f r a r o o d c o l l i s i o n a v o i d a n c e s y s t e e m. Z o v e r m i n d e r t d e k a n s o p bo t s i n g e n d r a s t i s c h. D o o r g e b r u i k t e m a k e n v a n d i t i n f r a r o o d systeem i s d e d r o n e h o r i z o n t a a l o p 30cm n a u w k e u r i g e n v e r t i c a a l o p 1 0 c m. H e t i s o o k F i g u u r 16 D J I P h a n t o m 4 P R O ( D J I ) m o g e l i j k o m p r o p el l e r b e s c h e r m e r s a a n t e k o p e n. S t a n d a a r d i s d e z e d r o n e u i t g e r u s t m e t d e D J I L i g h t b r i dge. D e d r o n e z o u i n o p t i m a l e o m s t a n d i g h e d e n b e s t u u r b a a r z i j n t o t o p 7 k m a f s t a n d. D i t i s e c h t e r i n o p e n v e l d e n z o n der s t o r i n g. I nd i e n d e d r o n e b i n n e n i n g e z e t z a l wo r d e n z a l d i e a f s t a n d s e r i e u s v e r m i n d e r e n. D e c a m e r a i s e e n 2 0 m e g a p i x e l c a m e r a d i e i n s t a a t i s o m 4 K video b e e l d e n t e m a k e n. D e z e d r o n e i s n i e t g e schikt v o o r i n d oor g e b r u i k b i j h o g e t e m p e r a t u r e n. E e n m o g e l i j k h e i d z o u z i j n om d e z e d r o n e t e g e b r u i k e n o m e e n gerichtere n a b l u s s i n g t e do e n, z o k u n n e n w a r m e p l a a t s e n e e n v o u d i g o n t d e k t w o r d e n. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 28

2.5.1.2 OUTDOOR VERSIE I k zou kiezen vo o r d e M a t r i c e 100 v a n DJI. D i t is wat z i j noemen de ideale drone v o o r d e v e l o p e r s. D e z e d r o n e k a n u i t g e r u s t w o r d e n m e t v e r s c h i l l e n d e s e n s o r e n. H e t i s o o k m o g e l i j k o m t w e e v e r s c h i l l e n d e c a m e r a s t e m o n t e r e n. D i t i s e e n g r o o t v o o r d e e l, z o h e e f t d e p i l o o t e e n c a m e r a w a a r h i j d e d r o n e m e e k a n b e s t u r e n i n d i e n h i j n i e t z i c h t b a a r i s. D e b e v e l v o e r d e r k a n d e a n d e r e ( w a r m t e b e e l d ) c a m e r a g e b r u i k e n v o o r d e v e r k e n n i n g. D e z e d r o n e z o u u i t g e r u s t z i j n me t d e Z e n m u s e X T w a r m t e b e e l d c a m e r a. D e m a t r i c e 1 0 0 k a n 3 5 m i n u t e n i n d e l u c h t b l i j v e n h o v e r e n i n d i e n e n k e l d e w a r m t e b e e l d c a m e r a g e c o n n e c t e e r d i s e n i n d i e n h i j u i t g e r u s t i s m e t t w e e b a t t e r i j e n. I n d i e n d e o m g e v i n g h e t t o e l a a t k a n e r o o k g e k e k e n w o r d e n o m g e b r u i k t e m a k e n v a n e e n e x t e r n e b a t t e r i j, z o c r e ë e r j e e e n t e t h e r e d d r o n e d i e o n e i n d i g l a n g i n d e l u c h t k a n b l i j v e n. D e d r o n e z o u n e t a l s d e i n d o o r d r o n e i n o p t i m a l e o m s t a n d i g h e d e n b e s t u u r b a a r z i j n t o t o p 7 k m a f s t a n d. 2.5.2 DE VISUALISATIE OP DE PLAATS VAN INTERVENTIE D e v i s u a l i s a t i e z a l g e b e u r e n o p e e n i n d u s t r i ë l e t a b l e t. E n k e l e m i n i m u m v e r e i s t e n z i j n d a t d e c a m e r a b e e l d e n v a n d e b e i d e d r o n e s o p h e t z e l f d e m o m e n t k u n n e n g e v i s u a l i s e e r d w o r d e n. H e t o nz i c h t b a a r m a k e n v a n o n n u t t i g e in f o r m a t i e i s e e n b e l a n g r i j k e v e r e i s t e. D o o r d e g e b r u i k e r z e l f t e l a t e n b e s l i s s e n w e l k e d a t a e r w e e r g e g e v e n w o r d t o p d e g r a f i e k k a n d i t e e n v o u d i g a a n g e p a s t w o r d e n t i j d e n s d e i n t e r v e n t i e. D i t k a n g e d a a n w o r d e n d o o r d e w a a r d e n r e a l - t i m e t e t o n e n. D o o r h e t a a n k l i k k e n v a n e e n b e p a a l d e w a a r d e k a n d e z e g e v i s u a l i s e e r d w o r d e n o p d e g r a f i e k. D e D J I M o b i l e S D K m a a k t h e t m o g e l i j k o m e e n m o b i e l e a p p l i c a t i e t e p r o g r a m m e r e n d i e h e t m o g e l i j k m a a k t d e d r o n e t e b e s t u r e n, v i d e o b e e l d e n t e t o n e n e n a n d e r e gegevens t e g e b r u i k e n. H e t i s ook m ogelijk o m t w e e v e r s c h i l l e n d e a p p l i c a t i e s t e m a k e n. E e n a p p l i c a t i e v o o r d e p i lo o t w a a r m e e h i j z i c h t h e e f t o p d e v i deobeelden, d e b a t t e r i j s t a t u s e n e v t. a n d e re i n f o r m a t i e. D e a n d e r e applicati e is v o o r de bevelvoerder die g e e n a a n d a c h t m o e t besteden aan d e b a t t e r i j s t a t u s m a a r z i c h zo m e e r k a n f o c u s s e n o p d e v e r k r e g e n d a t a. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 29

2.5.3 EEN HYBRIDE OPLOSSING VOOR DE DATAVERBINDING E e n v o o r s t e l v a n e e n m o g e l i j k e i n f r a s t r u c t u u r w o r d t v i s u e e l v oorgesteld i n f i g u u r 1 6. F i g u u r 17 M o g e l i j k e c o m m u n i c a t i e o p s t e l l i n g D i t z o u e e n m o g e l i j k e o p l o s s i n g z i j n. D e s e r v e r v e r w e r k t d e d a t a d i e h i j r e c h t s t r e e k s v a n d e d r o n e k r i j g t. H i j b e waart d e z e d a t a op e e n b e p e r k t e h a r d e s c h i j f. D i e d a t a m a a k t h i j b e s c h i k b a a r v i a W i f i n a a r d e b e v e l v o e r d e r. V i a e e n m o b i e l n e t w e r k, b i j v o o r b e e l d B l u e L i g h t M o b i l e, g a a t d e i n f o n a a r d e e x t e r n e d i s p a t c h. E é n v a n d e g r o o t s t e k n e l p u n t e n i s h e t m o b i e l n e t w e r k. H i e r h e b j e g e e n c o n t r o l e o v e r. D a a r o m i s d e z e o p s t e l l i n g u i t e r m a t e g e s c h i k t. I n d i e n h e t m o b i e l n e t w e r k w e g v a l t d a n b l i j f t d e v e rb i n d i n g m e t d e b e v e l v o e r d e r o p e r a t i o n e e l. I n d i e n h e t o v e r e e n b e p e r k t e i n t e r v e n t i e g a a t k a n h e t m o b i e l n e t w e r k e v e n t u e e l u i t g e s c h a k e l d w o r d e n. D e d a t a k a n d a n n a d e i n t e r v e n t i e o v e r g e z e t w o r d e n o p d e s e r v e r v a n d e d i s p a t c h i n g. I n o n d e r s t a a n d e o p s o m m i n g g e b r u i k i k d e z e l f d e t e c h n o l o g i e v o o r d e c o n n e c t i e t u s s e n d e p i l o o t e n d e d r o n e a l s v o o r d e c o n n e c t i e t u s s e n d e d r o n e e n d e s e r v e r. O p d i e m a n i e r k u n n e n w e d e d r o n e u i t r u s t e n m e t é é n c o m m u n i c a t i e m i d d e l e n b e p e r k e n w e o p d i e m a n i e r h e t e n e r g i e v e r b r u i k. A l s s e r v e r z o u i k k i e z e n v o o r e e n d e s k t o p p c. D i t o m d a t e r g e e n p l a a t s b e p e r k i n g i s. Z o i s h e t m o g e l i j k o m d i e p c u i t te r u s t e n m e t g e n o e g g e h e u g e n e n o p s l a g c a p a c i t e i t. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 30

2.5.4 KOSTENRAMING D i t i s e e n r u w e k o s t e n r a m i n g g e b a s e e r d o p b ovenstaande c o n f i g u r a t i e. D e p r i j z e n z i j n g e b a s e e r d o p d e p r i j z e n v a n v e r d e l e r s o f d e p r o ducent. E r i s g e e n r e k e n i n g g e h o u d e n m e t e v e n t u e l e o p l e i d i n g e n e n a b o n n e m e n t s k o s t e n v o o r d e d a t a v e r b i n d i n g. Drone 13 760 Indoor drone 1 412 P h a n t o m 4 P r o 1412 Outdoor drone 12 348 M a t r i c e 1 0 0 3107 T B 4 8 D b a t t e r i j 4 x 187 B a t t e r i j c o m p a r t i m e n t 130 Z e n m u s e Z 3 C a m e r a 846 Z e n m u s e Z 3 c o n n e c t o r 46 Z e n m u s e X T 3 3 6 9 H Z 7405 P r o p e l l e r b e s c h e r m i n g 36 H e r a e u s 32206105 t e m p e r a t u u r s e n s o r 30 Visualisatie 4 010 A d v a n t e c h ( P W S - 870-3S6G6E5F0E ) 4010 Communicatie 2 598 + Maandelijks 10.74 D e s k t o p P C 1500 E x t r a L i g h t b r i d g e c o ntroller 2 x 509 D r a a d l o z e r o u t e r 7 0 B l u e L i g h t M o b i l e (2 GB ) d a t a E e n m a l i g e a c t i v e r i n g : 1 0 a b o n n e m e n t M a a n d e l i j k s e k o s t : 1 0. 7 4 T a b e l 2 K o s t e n r a m i n g v a n v o o r b e e l d c o n f i g u r a t i e D i t k o m t o p e e n t o taal b e d r a g v a n 2 0 368. H i e r b i j h o u d e n w e g e e n r e k e n i n g m e t h e r s t e l l i n g e n e n o n d e r h o u d s k o s t e n. D e a a n k o o p v a n e e n d r o n e i s d u s z e k e r e e n g r o t e i n v e s t e r i n g. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 31

Case study V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 32

3 CASE STUDY O m e e n c o n c r e t e r b e e l d t e k u n n e n v o r m e n v a n h o e e e n d r o n e kan ingezet w o r d e n e n h o e g r oot de meerwaarde is, onderzoek ik dit op r e ë l e i n t e r v e n t i e s. O n d e r s t a a n d e i n t e r v e n t i e s z i j n r e c e n t g e b e u r d e i n t e r v e n t i e s. D e g e g e v e n s z i j n v e r k r e g e n v i a h u l p v e r l e n i n g s z o n e F l u v i a. 3.1 BRAND IN UNILIN WIELSBEKE 6 SEPTEMBER 2016 D e e e r s t e i n t e r v e n t i e is e e n i n d u s t r i e b r a n d i n d e B o s p a n - f a b r iek v a n U n i l i n t e W i e l s b e k e. D i t i s e e n f i r m a d i e z o w e l v e r s h o u t, r e c y c l a g e h o u t a l s s p a a n p l a a t p r o d u c t e n v e r w e r k t. D e s i t e b e v a t d u s h e e l v e e l b r a n d g e v o e l i g m a t e r i a a l. D o o r v o n ken in de s p a a n d e r a f d e l i n g i s e r e e n k e t t i n g r e a c t i e o n t s t a a n d i e u i t e i n d e l i j k g e z o r g d h e e f t v o o r e e n o ntploffing in een schakelkast. D e o p r o e p k w a m b i n n e n o p d i n s d a g 6 s e p t e m b e r 2 0 1 6 o m 1 9u53 i n d e 1 1 2 - c e n t r a l e i n B r u g g e. O m 1 9 u 5 6 w e r d e n d e e e r s t e b r a n d w e e r m a n n e n g e a l a r m e e r d. D e p o s t e n W a r e g e m e n B e v e r e n - L e i e k w a m e n a l s e e r s t e a a n o p d e p l a a t s v a n i n t e r v e n t i e. D i t w a s o m s t r e e k s 2 0 u 0 6. D o o r d e v e l e b r a n d h a a r d e n e n h e t n i e t b e s c h i k b a a r z i j n v a n water w e r d e n er om 2 0 u 3 4 e x t r a m a n s c h a p p e n o p g e r o e p e n. E e n e x t r a a u t o p o m p e n v i e r t a n k w a g e n s v e r v o e g d e n d e i n t e r v e n t i e. D e b r a n d w a s p a s o n d e r c o n tro l e o m s t r e e k s 2 3 u 3 0. D i t k w a m o m d a t e r m e e r d e r e g r o t e b r a n d e n e n v e r s c h e i d e n e k l e i n e r e b r a n d h a a r d e n o n t s t a a n w a r e n o p d e s i t e. D e i n t e r v e n t i e w e r d o v e r g e l a t e n a a n d e b e d r i j f s b r a n d w e e r o m s t r e e k s 1 u 3 0. De m o e i l i j k h e i d b i j d e z e i n t e r v e n t i e w a s d e a a n w e z i g h e i d van v e l e k l e i n e r e b r a n d h a a r d e n. H e t w a s z e e r m o e i l i j k o m d e z e o p e e n s n e l l e e n e e n v o u d i g e m a n i e r o p t e s p o r e n. D i t omdat z e z e e r v e r s p r e i d w a r e n o v e r h e t f ab r i e k s g e b o u w e n e v e n e e n s o m d a t d e b r a n d h a a r d e n z i c h b in n e n b e v o n d e n. Z o had h e t g e e n n u t o m e e n l a d d e r w a g e n m e t w a r m t e b e e l d c a m e r a o p t e s t e l l e n. E e n d r o n e m e t w a r m t e b e e l d c a m e r a z o u w e l e e n m o g e l i j k e o p l o s s i n g g e w e e s t z i j n. D i t o m d a t d e z e w e l b i n n e n i n g e z e t k a n w o r d e n i n d e grote fabriekshallen. V o o r d e z e c a s e g a i k e r v a n u i t d a t e r g e ko z e n w ordt o m e e n d r o n e op z o n a a l n i v e a u a a n t e k o p e n e n d a t d e d r o n e g e s t a t i o n e e r d i s i n p o s t K o r t r i j k. I n d i e n e r t i j d e n s h e t o p s c h a l e n, o m s t r e e k s 2 0 u 3 4, e e n d r o n e t e r p l a a t s e w e r d g e v r a a g d z o u d e z e t e r p l a a t s e g e w e e s t z i j n o m 2 1 u 0 1. D i t i s g e b a s e e r d o p d e a a n r i j t i j d e n v a n d e t a n k w a g e n van K o r t r i j k d i e o o k o p d e z e i n t e r v e n t ie a a n w e z i g w a s. R e k e n i n g h o u d e n d m e t d e o p s t a r t t i j d v a n e e n d r o n e, d i e o n g e veer 5 à 1 0 m i n u t e n b e d r a a g t, i s d e d r o n e o p e r a t i o n e e l 2 1 u 1 1. Dit is 37 minuten na de oproep. B i j d i t vo o r b e e l d i s dit w e l n o g e e n r u i m e t i j d v o o rdat d e b r a n d o n d e r c o n t r o l e w a s. D o o r h e t g e b r u i k v a n e e n d r o n e z o u e r e e n b e t e r ( e n s n e l l e r ) b e e l d g e v o r m d k u n n e n w o r d e n v a n d e v e r s c h i l l e n d e b r a n d h a a r d e n d i e v e r s p r e i d l a g e n o v e r h e t t e r r e i n. Z o z o u d e n d e b r a n d w e e r m a n n e n s n e l l e r d e v u u r h a a r d e n k u n n e n o p s p o r e n e n b l u s s e n. D o o r d e e x p l o s i e v an d e m e t e r k a s t w a s e r o o k e e n d e e l i n s t a b i l i t e i t. D o o r gebruik te maken van een drone kon gecontro l e e r d worden o f h e t g e b o u w n o g v o ld o e n d e s t a b i e l w a s o m b r a n d w e e r m a n n e n n a a r b i n n e n t e V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 33

s t u r e n. B i j d e z e so o r t i n t e r v e n t i e s z o u e e n d r o n e d u s e f f e c t i e f e e n m e e r w a a r d e z i j n. 3.2 BRAND BIJ SLAGERIJ IN AVELGEM 23 SEPTEMBER 2016 O p v r i j d a g 2 3 s e p t e m b e r b r a k e r b r a n d u i t i n d e w e r k p l a a t s v a n e e n k e u r s l a g e r i n A v e l g e m. E r w a s v an a f h e t b e g i n e e n f e l l e b r a n d t e r h o ogte v an d e k o e l c e l l e n. D e z e w e r d t e g e n g e h o u d e n d o o r d e v e r b in d i n g s r u i m t e n a a r d e w i n k e l. D e b r a n d g i n g t e g e l i j k e r t i j d g e p a a r d m e t g r o t e r o o k o n t w i k k e l i n g. V e r s c h e i d e n e buurtbewoners w e r d e n g e ë v a c u e e r d. N a a s t d e w e r k p l a a t s b e v i n d e n z i c h s t a l l i n g e n m e t s t r o d i e z o r g e n vo o r e e n v er h o o g d risico. D e m e l d i n g w e r d o m 1 2 u 3 6 d o o r g e g e v e n aa n d e b r a n d w e e r. D e e e r s t e v o e r t u i g e n v a n p o s t A v e l g e m w a r e n t e r p l a a t s e o m 1 2 u 4 1. H e t f e i t d a t d e b randweerkazerne g e l e g e n i s i n d e s t r a a t v a n d e s l a g e r i j z o r gt n a t u u r l i j k v o o r d e z e k o r t e a a n r i j t i j d.. O m 1 3 u 0 9 w e r d e e n e x t r a o f f i c i e r g e v r aa g d. E r w e r d e n e x t ra m a n s c h a p p e n o p g e r o e p e n o m d e z e i n t e r v e n t i e v l o t t e laten v e r l o p e n. D e b rand w a s o n d e r c o n t r o l e o m s t r e e k s 1 3 u 5 2. E e n v a n d e g r o o t s t e p r o b l e m e n w a s d a t h e t z e e r m o e i l i j k w a s v o o r d e b e v e l v o e r d e r s o m d e g r o o t t e v a n d e w e r k p l a a t s i n t e s c h a t t e n. O m t o c h e e n c o r r e c t b e e l d t e k r i j g e n v a n d e s i t u a t i e w e r d e r g e o p t e e r d o m d e o f f i c i e r e n v i a e e n l a d d e r w a g e n t o c h e e n t i j d e l i j k b e e l d v a n u i t d e l u c h t t e g e v e n. D a a r o n t d e k t e n z e d a t d e werkplaats k l e i n e r w a s d a n g e d a c h t. I n d i e n d i t g e w e t e n w a s a a n h e t b e g i n v a n d e i n t e r v e n t i e k o n d e b e v e l v o e r d e r e v e n t u e e l z i j n b r a n d b e s t r i j d i n g a n d e r s s t a r t e n. I n d i e n w e e r n e t a l s i n h e t v o r i g e v o o r b e e l d v a n u i t g a a n d a t d e d r o n e g e s t a t i o n e e r d i s i n K o r t r i j k d a n d u u r t h e t 2 2 m i n u t e n v o or a l e e r d e d r o n e a a n w e z i g i s. I n d i e n de d r o n e g e v r a a g d w ordt o p h e t z e l f d e m oment a l s d e e x t r a o f f i c i e r k o m t d e z e a an o m 13u31. V e r vo l gens i s h i j o p e r a t i o n e e l o m 1 3 u4 1. D it i s b i j n a 1 u u r n a d e oproep. B i j d e z e i n t e r v e n t i e z o u d e d r o n e e n k e l e e n m e e r w a a r d e z i j n i n d i e n d e z e s n e l t e r p l a a t s t e k o n k o m e n o f d i r e c t m e e g e s t u u r d w a s b i j d e e e r s t e oproep. D e drone z o u e e n m e e r w a a r d e g e w e e s t z i j n o m e e n o v e r z i c h t t e k r i j g e n van d e w e r k p l a a t s. H e t i s e c h t e r n i e t f i n a n c i e e l h a a l b a a r o m b i j i e d e r e b r a n d i n t e r v e n t i e e e n d r o n e m e e t e s t u r e n. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 34

4 BESLUIT N a d i t o n d e rz o e k ku n n e n w e b e s l u i t e n d a t h e t g e b r u i k v a n e e n d r o n e e e n m e e r w a a r d e i s b i j b r a n d b e s t r i j d i n g. A l l e e n i s d e z e m e e r w a a r d e e e r d e r b e p e r k t t o t h e t b i e d e n v a n e e n v o g e l p e r s p e c t i e f. A a n g e z i e n e r v e r s c h i l l e n d e b r a n d w e e r p o s t e n o f z o n e s een drone h e b b e n aang e k o c h t o f plannen hebben o m e e n d r o n e a a n t e k o p e n i s d i t z e k e r e e n p i s t e d i e s t e r k z a l e v o l u e r e n. H e t w e r k v e l d i s e r v a n o v e r t u i g d d a t d e d r o n e z e k e r e e n m e e r w a a r d e k a n z i j n. V o o r a l b i j g r o t e i n t e r v e n t i e s z o a l s i n d u s t r i e b r a n d, b o s b r a n d, h e i d e b r a n d, k a n e e n d r o n e z i j n n u t b e w i j z e n. D e d r o n e i s u i t e r s t g e s c h i k t v o o r h e t b i e d e n v a n e e n o v e r z i c h t. D i t k a n z o w e l m e t e e n g e w o n e c a m e r a a l s m e t e e n w a r m t e b e e l d c a m e r a. H e t v o o r d e e l v a n e e n w a r m t e b e e l d c a m e r a i s d a t d e b r a n d h a a r d ev e n t u e e l a l v a n b u i t e n a f g e l o k a l i s e e r d k a n w o r d e n. H e t i n ka a r t b r e n g e n v a n d e o m v a n g v a n d e p l a a ts v a n i n t e r v e n t i e i s e e n z e e r g r o o t v oordeel, z e k e r v o o r de p l a a t s e n w a a r g e e n i n t e r v e n t i e p l a n a a n w e z i g i s. D e n a d e l e n z i j n d e b e p e r k t e v l i e g d u u r d i e a l s m a a r k l e i n e r w o r d t n a a r m a t e e r m e e r s e n s o r e n o p b e v e s t i g d w o r d e n. Z o i s h e t n o g n i e t o p t i m a a l o m d e d r o n e u i t t e r usten m e t e x t r a s e n s o r e n z o a l s e e n C O - m e t e r o f e e n e x p l o s i e m e t e r. O o k d e m a x i m a l e w e r k i n g s t e m p e r a t u u r i s b e p e r k t. O p v a n d a a g z i j n e r g e e n d r o n es d i e b e s t a n d z i j n t e g e n t e m p e r a t u r e n v a n 6 5 0 C, d e t e m p e r a t u r e n d i e g a n g b a a r z i j n b i j e e n b i n n e n b r a n d. D o o r d e z e b e p e r k i n g i s h e t d a n o o k n i e t m o g e l i j k o m e e n d r o n e b i n n e n i n t e z e t t e n. D i t i s z e k e r e e n f a c t o r w a a r d o o r d e m e e r w a a r d e v e r k l e i n t. O p h e t v l a k v a n v i s u a l i s a t i e w e r d d e t a b l e t a l s b e s t e o p t i e g e k o z e n. Z i j n c o m p a c t e o m v a n g m a a r t o c h vo l d o e n d e v i s u a l i s a t i e z i j n d o o r s l a g g e v e nd b i j d e k e u z e. E e n a n d e r e v o o r d e e l v a n d e t a b l e t i s d a t d e m o d e r n e a u t o p o m p e n e n c o m m a n d o w a g e n s a l z u l l e n u i t g e r u s t z i j n m e t z o n t o e s t e l. D o o r d e d r o n e b e e l d e n te koppelen a a n deze terminal h e e f t i e d e r e bevelvoerder toegang tot deze data. V o o r c o m m u n i c a t i e z i j n e r v e r s c h i l l e n d e o p s t e l l i n g e n m e t e l k h u n v o o r - e n n a d e l e n. V e e l h a n g t a f v a n d e p e r s o o n l i j ke keuze en voorkeuren. O o k e n k e l e e x t e r n e f a c t o r e n s p e l e n e e n r o l i n d e z e k e u z e. H ierbij d e n k e n w e a a n d e m o g e l i j k h e i d v a n d a t a v e r w e r k i n g i n d i s p a t c h e n d e k o s t p r i j s. V o o r d e c o n n e c t i e m e t d e d r o n e b e s t a a n e r o o k v e r s c h i l l e n d e o p t i e s. J e k a n k i e z e n u i t d e m e r k g e b o n d e n o p t i e, b i j v o o r b e e l d L i g h t b r i d g e 2 v a n D J I o f v o or e e n o n a f h a n k e l i j k e t e c h n o l o g i e z o a l s b l u e t o o t h, w i f i o f m o b i e l n e t w e r k. O o k d i t i s a f h a n k e l i j k v a n e x t e r n e f a c t o r e n. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 35

5 GRAFIEKENLIJST G r a f i e k 1 O v e r z i c h t van de bevraagde zones... 6 G r a f i e k 2 W e l k e d a t a m o e t b e s c h i k b a a r z i j n t i j d e n s e e n i n t e r v e n t i e?... 7 G r a f i e k 3 D e p r i o r i t e i t v a n d e g e m e t e n d a t a... 8 G r a f i e k 4 D e m a x i m a l e o p s t a r t t i j d v a n e e n d r o n e... 9 G r a f i e k 5 Z o u u b e r oep doen op een drone mocht de inzettijd 30min. zijn?... 10 G r a f i e k 6 M o g e l i j k e i n d e l i n g v a n d e v i s u a l i s a t i e... 11 6 FIGURENLIJST F i g u u r 1 Politiedrone (Marnik Aerts, 2015)... 4 F i g u u r 2 Drone met insecticid e v o o r g e w a s b e s p r o e i i n g ( G o n z a lo P e r e z, 2 0 1 6 ). 4 F i g u u r 3 Drone van DH L v o o r p a k k e t l e v e r i n g ( A n d r e a s R e n t z )... 4 F i g u u r 4 Warmtebeel d g e m a a k t d o o r e e n d r o n e ( D J I )... 7 F i g u u r 5 De drone van d e C i v i e l e B e s c h e r m i n g ( G w e n n C o r b i s i e r, 2 0 1 6 )... 11 F i g u u r 6 Drone van FDNY (Courtesy)... 12 F i g u u r 7 Skyfire brandweer drone (skyfire)... 13 F i g u u r 8 Coaxiale propellers (Michael Frey, 2 0 1 6 )... 15 F i g u u r 9 Een voorbeeld van een tethered drone (Elistair)... 16 F i g u u r 10 Voorbeeld van een gimbal ca m e r a ( c o p t e r l a b. c o m )... 17 F i g u u r 11 Hubsan X4L p r o p e l l e r b e s c h e r m e r ( E i g e n d r o n e. n l )... 19 F i g u u r 12 Mavic propeller kooi (Wiebe de Jager)... 19 F i g u u r 13 Elios cage protected drone (Flyability)... 20 F i g u u r 14 Safe-T van Elistair (Elistair)... 23 F i g u u r 15 DJI Lightbrid g e 2 ( D J I )... 24 F i g u u r 16 DJI Phantom 4 PRO (DJI)... 28 F i g u u r 17 Mogelijke communica t i e o p s t e l l i n g... 30 7 TABELLENLIJST T a b e l 1 O v e r z i c h t v a n d r a a d l o z e p ro t o c o l l e n v o o r h e t v e r s t u r e n v a n d a t a... 23 T a b e l 2 K o s t e n r a m i n g v a n v oorbeeld config u r a t i e... 31 V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 36

8 VERKLARENDE WOORDENLIJST B a s i s k a d e r M i d d e n k a d e r D i t z i j n d e m e n s e n b i n n e n d e b r a n d w e e r m e t d e g r a a d b r a n d w e e r m a n e n k o r p o r a a l. D i t i s e e n v e r z a m e l n a a m v o o r d e o n d e r o f f icieren b i n n e n d e b r a n d w e e r : S e r g e a n t e n A d j u d a n t. H o g e r k a d e r O f f i c i e r e n b i n n e n d e b r a n d w e e r : L u i t e n a n t, K a p i t e i n, M a j o o r e n K o lo n e l. CP- O p s H y d r a n t T e t h e r e d d r o n e RED- S p e c i a l i s t e n O p e r a t i o n e l e c o m m a n d o p o s t w a a r d e a ct i v i t e i t e n v a n d e h u l p d i e n s t e n w o r d e n g e c o ö r d i n e e r d. H y d r a n t o f b r a n d k r a an i s e e n p u n t w a a r d e b r a n d w e e r w a t e r k a n a f t a p p e n v a n h e t w a t e r n e t. D i t i s e e n d r o n e d i e v i a e e n k a b e l v e r bonden i s m e t e e n b a s i s s t a t i o n o p d e grond. V i a d i e k a b e l w o r d t d e drone v o o rz i e n v a n v o e d i n g. D i t i s e e n t e a m v a n d e b r a n d w e e r d i e i n s t a a t v o o r r e d d i n g e n o p h oogte of o p m o e i l i j k b e r e i k b a r e p l a a t s e n. 9 AFKORTINGEN U S A R U r b a n S e a r c h & R e s c u e. D i t i s e e n t e a m d i e i n s t a a t v o o r r e d d i n g s a c t i e s b i j i n g e s t o r t e g e b o u w e n. D i t t e a m w o r d t w e r e l d w i j d i n g e z e t b i j o n d e r a n d e r e a a r d b e v i n g e n, o n t p l o f f i n g e n e n d e rgelijke. F O D F e d e r a l e o v e r h e i d s d i e n s t F D N Y D J I HD R T C S D K H D M I S D I F P V F L IR F i r e D e p a r t m e n t N e w Y o r k. D e b r a n d w e e r van New Y o r k ( V e r e n i g d e S t a t e n ) Dà- J i ā n g I n n o v a t i o n s Science and Technolo g y C o., E e n c h i n e e s t e c h n o l o g i e b e d r i j f. H i g h D e f i n i t i o n, v i d e o b e e l d v a n h o g e k waliteit R e a l T i m e C l o c k S o f t ware Deve l o p m e n t K it H i g h - D e f i n i t i o n M u l t i m e d i a I n t e r f a c e S e r i a l d i g i t a l i n t e r f a c e F i r s t - p e rs o n v i e w F L I R I n t e l l i g e n t T r a n s p o r t a t i o n S ys t e m s i s d e m ark l e i d e r i n warm t e b e e l d c am e ra s. FLIR staat voor Forward Look i n g I n f r a r e d. V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 37

10 REFERENTIELIJST 10.1 WEBPAGINA [ 1 ] A g r i c u l t u r a l D r o nes: What Farmers Need to Know Agribotix. ( z. d. ). G e r a a d p l e e g d 3 m a a r t 2 0 1 7 van http://agribotix.com/whitepaper s / f a r m e r s - n e e d - k n o w - a g r i c u l t u r a l - d r o n e s / [ 2 ] W e g p o l i t i e k r i j g t drones om ongevallen in kaart te brengen: Snel l e, s c h e r p e v a s t s t e l l i n g e n e n k o r t e r e f i l e s. ( 2 0 1 7, j a n u a r i 18). Geraa d p l e e g d 3 m a a r t 2 0 1 7, v a n h t t p : / / w w w. h l n. b e / h l n / n l / 9 5 7 / B i n n e n l a n d / a r t i c l e / d e t a i l / 3 0 5 7 7 9 9 / 2 0 1 7 / 0 1 / 1 8 / W e g p o l i t i e - k r i j g t - d r o n e s - om-ongevallen-in-kaart-te-brengen-snelle-scherpe- v a s t s t e l l i n g e n - en-kortere-files. d h t m l [ 3 ] M a r i ë n, M. ( 2 0 16, septe m b e r 2 6 ). E e r s t e r e d d i n g s o e f e n i n g a a n k u s t m e t d r o n e s g o e d v e r l o p en. G e r a a d p l e e g d 3 m a a r t 2 0 1 7, van h t t p : / / w w w. h l n. b e / h l n / n l / 9 5 7 / B i n n e n l a n d / a r t i c l e / d e t a i l / 2 8 8 6 4 2 9 / 2 0 1 6 / 0 9 / 2 6 / E e r s t e - r e d d i n g s o e f e n i n g - aan-kust-met-drones-goed-verlopen. d h t m l [ 4 ] G e n t s e b r a n d w e e r t e s t d r o n e b o v e n F e e s t e n z o n e. ( 2 0 1 6, j u l i 1 9 ). G e r a a d p l e e g d 3 m a a r t 2 0 1 7, v a n h t t p : / / w w w. h l n. b e / h l n / n l / 2 / R e i z e n / a r t i c l e / d e t a i l / 2 7 9 9 5 7 8 / 2 0 1 6/07/19/Gentse - b r a n d w e e r - t e s t - d r o n e - b o v e n - F e e s t e n z o n e. d h t m l [ 5 ] i l. ( n. d. ). Z w a r e b rand op vrachtschip in A n t w e r p e n. G e r a a d p l e e g d o p 7 m e i 2 0 1 7, v a n h t t p : / / w w w. s t a n d a a r d. b e / c n t / d m f 2 0 1 6 1020_02529475 [6] C i v i e l e B e s c h e r m i n g o n t v a n g t d r o n e o m b e t e r z i c h t t e h e b b e n o p z w a r e i n c i d e n t e n C i v i e l e V e i l i g h e i d. ( z. d. ). G e r a a d p l e e g d 1 5 m a a r t 2 0 1 7, v a n h t t p s : / / w w w. c i v i e l e v e i l i g h e i d. b e / n l / n e w s / p r o t e c t i o n - c i v i l e / c i v i e l e - b e s c h e r m i n g - o n t v a n g t - d r o n e - om-beter-zicht-te-hebben-op-zware-incident [7] D r o n e l i v e s t r e a m : d e U S A R - s p e c i a l i s t e n g e z i e n v a n u i t d e l ucht Civiele V e i l i g h e i d. ( z. d. ). G e raadpleegd 15 maart 2017, van h t t p s : / / w w w. c i v i e l e v e i l i g h e i d. b e / n l / n e w s / p r o t e c t i o n - c i v i l e / d r o n e - l i v e - s t r e a m - de-usar-specialisten-gezien-vanuit-de-lucht [8] F D N Y L a u n c h e s D r o n e F o r T h e F i r s t T i m e T o R e s p o n d t o F i r e In The Bronx. ( 2 0 1 7, m a a r t 7 ). G e r aa d p l e e g d 9 m a a r t 2 0 1 7, v a n h t t p : / / w w w 1. n y c. g o v / s i t e / f d n y / n e w s / f a 1 5 1 7 / f d n y - l a u n c h e s - d r o n e - t h e - f i r s t - t i m e - r e s p o n d - f i r e - t h e - b r o n x # / 0 V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 38

10.2 AFBEELDINGEN A n d r e a s R e n t z. D ro ne van DHL voor p a k k e t l e v e r i n g. G e r a a d p l e e g d o p 1 5 m a a r t 2 0 1 7, v a n h t t p ://www.theepochtimes. c o m / n 3 / 1 3 3 1 4 1 8 - a n o t h e r - e u r o p e a n - c o u n t r y - is-experimenting-with-drone-delivery / c o p t e r l a b. c o m ( 2 0 1 7 ). P i c t u r e o f S t u d i o F X B l a c k M a g i c C i n e m a C a m e r a G i m b a l. G e r a a d p l e e g d o p 7 m e i 2 0 1 7, van h t t p s : / / w w w. p i n t e r e s t. c o m / p i n / 3 4 5 6 5 1 3 4 0 129270170/ C o u r t e s y. D r o n e v a n F D N Y. G e r a a d p l e e g d o p 8 m a a r t 2 0 17, van h t t p s : / / w w w. g a n n e t t - c d n. c o m / - mm- / c 8 c b 3 b 8 5 6 e f d c 2 4 d f 5519cc0e2dc7310facb2321/c=46-0 - 754-5 3 2 & r = x 4 0 4 & c = 5 3 4 x4 0 1 / l o c a l / - / m e d i a / 2 0 1 7 / 0 3 / 0 8 / U S A T O D A Y / U S A T O D A Y / 6 3 6 2 4 5 722346794625 - f d n y - d r o n e. j p g D J I. D J I L i g h t b r i d g e 2, Geraadpleegd op 4 april 2017, v a n h t t p : / / a s s e t 1. d j i c d n. c o m / u p l o a d s / p r o d u c t _ s t o r e _ p h o t o / i m a g e / 6 8 1 1 / m e d i u m _ p 1. j p g D J I. D J I P h a n t o m 4 P R O. G e r a a d p l e e g d o p 1 5 a p r i l 2 0 17, van h t t p : / / w w w 1. d j i c d n. c o m / a s s e t s / i m a g e s / p r o d u c t s / p h a n t o m - 4 - p r o / s 1 / e - 3 - a b e c 9 d a 5 8 e e d 5 e 2 f a 8 f f e 6 8 8 0 6 c 4 9 4 6 c. p ng D J I. W a r m t e b e e l d g e m a a k t d o o r d r o n e. Geraadpleegd op 15 maart 2017, van h t t p : / / w w w. m i c r o c o n t r o l s. o r g / d j i - z e n m u s e - xt-drone-camera-with-temperature- s e n s o r / E i g e n d r o n e. n l. H u b s a n X 4 L p ro p e l l e r b e s c h e r m e r. G e r a a d p l e e g d o p 1 7 maart 2 0 1 7, van https://www.eigendrone.nl/product/hubsan - h 1 0 7 c - propeller- b e s c h e r m i n g E l i s t a i r. E e n v o o rb e e l d v a n e e n t e t h e r e d d r o n e. G e r a a d p l e e g d o p 2 3 m a a r t 2 0 1 7, van http://elistair.com/wp - c o n t e n t / u p l o a d s / 2 0 1 6 / 0 4 / H i g ht - t e t h e r e d - s t a t i o n - d r o n e - f o r - s u r v e i l l a n c e. p n g E l i s t a i r. S a f e - T v a n E l i s t a i r. G e r a a d p l e e g d o p 4 a pril 2017, van h t t p : / / e l i s t a i r. c o m / w p - c o n t e n t / u p l o a d s / 2 0 1 5 / 0 5 / S A F E - T - E l i s t a i r - 3-1. j p g F l y a b i l i t y. E l i o s c a g e p r o t e c t e d d r o n e. G e r a a d p l e e g d o p 1 7 m a a r t 2 0 1 7, van h t t p s : / / w w w. z w o m p. d e / w p - c o n t e n t / u p l o a d s / 2 0 1 6 / 1 0 / F l y a b i l i t y - E l i o s - 7. p n g G o n z a l o P e r e z ( 2 016). D r o n e m e t i n s e c t i c i d e v o o r gewas besproeiing. G e r a a d p l e e g d o p 1 5 maart 2017, van h t t p ://www.directoriofruta.cl/wp - c o n t e n t / u p l o a d s / 2 0 1 7 / 0 1 / d r o n - u s o s - a g r i c u l t u r a. j p g G w e n n C o r b i s i e r ( 2 0 16). De drone van de Ci v i e l e B e s c h e r m i n g. G e r a a d p l e e g d o p 1 7 m a a r t 2 0 1 7, v a n h t t p s : / / w w w. c i v i e l e v e i l i g h e i d. b e / s i t e s / d e f a u l t / f i l e s / s t y l e s / g a l l e r y f o r m a t t e r _ s l i d e / p u b l i c / g c o 2 0 1 5-1 _ 0. j p g? i t o k = p H F P z y - 7 V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 39

M a r n i k A e r t s ( 2 0 15). Politiedrone. Geraad p l e e g d o p 1 5 m a a r t 2017, van h t t p s : / / p b s. t w i m g. c o m / m e d i a / C W 6 A j C b U k A A k W _ k. j p g M i c h a e l F r e y ( 2 0 1 6 ). Coaxiale propellers. Geraadpleegd op 8 april 2017, van h t t p s : / / e n. w i k i p e d i a. o r g / w i k i / C o a x i a l _ r o t o r s # / m e d i a / F i l e : C o a x i a l _ r o t o r s. g i f S k y F i r e C o n s u l t i n g. S k y f i r e b r a n d w e e r d r o n e. G e r a a d p l e e g d o p 2 5 m e i 2 0 1 7, van h t t p s : / / s t a t i c 1. s q u a r e s p a c e. c o m / s t a t i c / 5 8 9 e 2 0 c 9 1 9 7 a e a 0 4 1 5 f 0 e9 3 0 / t / 5 8 a d e 6 d a 2 9 6 8 7 f 0 e 6 4 f8 f 9 7 8 / 1487791999412/dro n e + program+purchase?format=750w W i e b e d e J a g e r ( 2 0 1 7). Mavic propeller k o o i. G e r a a d p l e e g d o p 17 maart 2017, v a n h t t p s : / / w w w. d r o n e w a t c h. n l / w p - c o n t e n t / u p l o a d s / 2 0 1 7 / 0 2 / D J I - M a v i c - P r o - p r o p e l l e r - c a g e - 7 6 8 x 5 1 2. j p g V e r k a e m e r S a n d e r D e m e e r w a a r d e v a n dron e s b i j d e b r a n d w e e r P a g i n a 40

11 BIJLAGEN 11.1 BIJLAGE 1 MOCKUP VAN VISUALISATIE (OPTIE 1)

11.2 BIJLAGE 2 MOCKUP VAN VISUALISATIE (OPTIE 2)

11.3 BIJLAGE 3 MOCKUP VAN VISUALISATIE (OPTIE 3)

11.4 BIJLAGE 4 DATA CHAIN VAN VERWERKING IN DISPATCH

11.5 BIJLAGE 5 DATA CHAIN VAN VERWERKING OP PLAATS VAN INTERVENTIE