Integrale Vroeghulp Noord-Holland-Noord Jaarverslag 2017 Jaarverslag 2017 Integrale Vroeghulp Noord-Holland-Noord 1/7
Voorwoord Met dit jaarverslag informeren wij u over de ontwikkeling en resultaten van Integrale Vroeghulp van het afgelopen jaar. We hebben dit jaar duidelijk gemerkt dat investeren in nog meer bekendheid geven aan Integrale Vroeghulp zijn vruchten heeft afgeworpen. Het resultaat is dat ouders en verwijzers ons nog beter weten te vinden met vragen over de ontwikkeling van het jonge kind. Belangrijkste ontwikkelingen 2017 Vanaf mei 2017 is de functie van coördinator uitgebreid van een naar twee coördinatoren. Er is een coördinator voor de regio West-Friesland en een coördinator voor de regio s Kop van Noord-Holland en Noord-Kennemerland. In 2017 zijn er 163 aanmeldingen binnengekomen; een stijging van 63% in vergelijking met 2016 (toen 100 aanmeldingen). In de regio Noord Kennemerland is de grootste stijging in aanmeldingen te zien in Alkmaar (van 18 naar 43). Heerhugowaard laat ook nog steeds een stijging zien in aanmeldingen. In de regio Kop van Noord-Holland zijn de aanmeldingen ook gestegen waaronder in Den Helder. Voor de ambulante observatiedienst zijn 7 aanmeldingen binnengekomen waardoor de aanmeldingen in Den Helder toegenomen zijn van 8 in 2016 naar 17 in 2017. In de regio West-Friesland is er in iedere gemeente een stijging te zien. De grootste stijging is in Medemblik (van 7 naar 12) en in Enkhuizen (van 2 naar 6). Een hele positieve ontwikkeling is dat de samenwerking met de gemeente Hollands Kroon steeds beter vorm begint te krijgen en dat we het afgelopen jaar 6 aanmeldingen vanuit deze gemeente gekregen hebben. De administratieve druk is nog steeds groot. Het kost veel tijd om de aanmeldingen per gemeente, met ieder zijn eigen werkwijze, te verwerken. Doordat er nu twee coördinatoren zijn is het werk echter een stuk overzichtelijker. Daarnaast loopt de samenwerking met de diverse aanmeldteams van verschillende gemeenten soepel zodat het werkproces efficiënt en prettig verloopt. In 2017 werden 163 kinderen aangemeld. De grootste groep kinderen was tussen de twee en vier jaar. Daarvan waren er 123 jongens en 40 meisjes. Missie Ook het komende jaar willen we vroegsignalering verder ontwikkelen en onze zichtbaarheid vergroten. Waar nodig willen we aansluiten bij de plaatselijke zorgstructuur en gemeentelijke teams. Onze missie is dan ook om vroegsignalering verder uit te dragen, te verstevigen en te optimaliseren. 1 maart 2018 Marije Verdonk, coördinator Integrale Vroeghulp West-Friesland Marga Bakker, coördinator Integrale Vroeghulp Kop van Noord-Holland en Noord Kennemerland Over Integrale Vroeghulp Integrale Vroeghulp Noord-Holland-Noord ondersteunt, begeleidt en adviseert ouders met jonge kinderen met een complexe vraag rond de ontwikkeling. Wij richten ons op kinderen van nul tot en met zeven jaar met een (vermoedelijke) ontwikkelingsachterstand en/of gedragsproblemen. Wij proberen de vragen die ouders hebben over de ontwikkeling en/of het gedrag van hun kinderen te beantwoorden en bieden ouders daarbij specifieke deskundigheid. Wij staan naast de ouders en werken samen met een netwerk van deskundigen, dat betrokken is bij de ontwikkeling van jonge kinderen. Preventieve aanpak Integrale Vroeghulp heeft een preventieve aanpak: wanneer er een achterstand in de ontwikkeling van een kind wordt gesignaleerd, wordt beoogd deze te verkleinen en opschaling van specialistische zorg te voorkomen. 2/7
Verdeling aanmelding naar leeftijd Vragen van ouders De meeste vragen van ouders gingen in 2017 over de ontwikkelingsstimulering of de opvoeding. Ouders willen niet alleen weten wat er aan de hand is met hun kind, maar vooral ook hoe hun kind het beste ondersteund en begeleid kan worden. Coördinatie In de regio s Noord-Kennemerland, West- Friesland en Kop van Noord-Holland valt de uitvoering van onze taken onder regie van de gemeenten en van MEE & de Wering. De aansturing gebeurt door de coördinator Integrale Vroeghulp. De coördinatie van Integrale Vroeghulp is door bijna alle gemeenten in 2017 ingekocht. Met een gemeente zijn hierover aparte afspraken gemaakt. Hierdoor blijven wij in staat onze expertise aan te bieden en ons netwerk te versterken. Doel is zichtbaar zijn voor ouders en hen de ondersteuning en expertise bieden die er gevraagd wordt. Wij werken vraag- en vindplaatsgericht waarbij ouders de verantwoordelijkheid behouden en zelf de strategie bepalen. We brengen in kaart wat de vraag van ouders is, hoe zij de ontwikkeling van hun kind ervaren en waar het kind (of de ouders) ondersteuning bij nodig heeft. We komen bij de ouders thuis maar ook bij de kinderopvang of onderwijs waar een observatie wordt afgenomen. Er worden gegevens opgevraagd en desgewenst wordt een ontwikkelingsonderzoek verricht door een gedragswetenschapper. Consulenten De consulenten Integrale Vroeghulp zijn in dienst van MEE & de Wering of van gemeenten. Niet alleen in de gemeenten Alkmaar, Heerhugowaard, Langedijk en Drechterland; ook in de gemeente Opmeer zijn onze consulenten inmiddels opgenomen in het jeugd- en gezinsteam, gebiedsteam of sociale wijkteam. Het komt voor dat binnen deze gemeentelijke teams een te lange wachttijd is om te starten. Dan kan -in goede afstemming met de gemeente- een consulent Integrale Vroeghulp vanuit MEE & de Wering ingezet worden. In 2017 zijn een aantal nieuwe consulenten ingewerkt, zowel bij de gemeenten als bij MEE & de Wering. Eind 2017 waren er 20 consulenten beschikbaar voor 18 gemeenten. Verdeling aanmeldingen naar gemeenten 2017 Het werkproces Het is belangrijk om zo vroeg mogelijk een ontwikkelingsachterstand bij een kind te signaleren met als doel deze zoveel mogelijk te beperken en tegemoet te komen aan de ondersteuningsbehoeften. We zijn gericht op preventie. 3/7
Kernteambespreking Wanneer alle informatie rondom de beeldvorming van het kind verzameld is organiseren we een kernteambespreking. Dit is een multidisciplinair overleg waarbij altijd de ouders, de consulent, de coördinator en de gedragswetenschapper van Integrale Vroeghulp aanwezig zijn. Daarnaast worden altijd deskundigen op het gebied van de spraak-taalontwikkeling, motorische ontwikkeling en de prikkelverwerking geraadpleegd. Zij kunnen, wanneer ouders dit willen, aanschuiven bij het overleg en/of meelezen. In West-Friesland kan desgewenst een beroep gedaan worden op een orthopedagoog vanuit cluster 2-onderwijs (voor kinderen met spraaktaalproblemen). Tevens kan er, sinds dit jaar, een beroep worden gedaan op een jeugdarts van de GGD. Wanneer gewenst kan een kernteam in overleg met de kinderarts op locatie in het Westfriesgasthuis plaatsvinden. De samenwerking met Triversum, de NSDSK (de Ster) en paramedici van verschillende praktijken uit de regio (een logopedist, kinderfysiotherapeuten en ergotherapeuten) is gecontinueerd. Bovendien zijn in alle regio s de afspraken over het deelnemen van medewerkers van het Passend Onderwijs aan het kernteam gecontinueerd. Afhankelijk van de betrokkenheid van beroepskrachten en de vragen van ouders wordt het team daarnaast aangevuld met andere betrokken deskundigen zoals leerkrachten, kinderartsen of pedagogisch medewerkers vanuit de kinderopvang. Waar passend bij de vragen en wensen van ouders, worden medewerkers uit de gemeentelijke jeugdteams bij de kernteambesprekingen betrokken. Er ontstaat op deze manier een bundeling van krachten en het maakt mogelijk dat er multidisciplinair advies kan worden gegeven. Er is afstemming tussen ouders en hulpverleners en instellingen onderling, waardoor er concrete afspraken kunnen worden gemaakt en iedereen goed wordt geïnformeerd. De consulent begeleidt de ouders bij het realiseren van eventueel gekozen vervolgondersteuning. Indien gewenst kan de consulent kortdurend opvoedingsondersteuning en/of ontwikkelingsstimulering bieden, zowel thuis als binnen de kinderopvang en het onderwijs. Aantal aanmeldingen per aanleiding De meeste kinderen worden aangemeld met vragen op het gebied van spraaktaalontwikkeling (37%) en/of vragen over het gedrag (37%). Meestal is er sprake van vragen op meerdere ontwikkelingsgebieden. Ook liggen er vaak vragen op het gebied van opvoeding en schoolkeuze. Aantal kernteambesprekingen In totaal hebben zijn in 2017 109 kinderen besproken in een kernteam in de regio Noord-Holland Noord. Daarvan waren er 74 in Noord-Kennemerland en Kop van Noord-Holland en 35 in West-Friesland (een deel betreft nog de aanmeldingen van 2016). Verdeling naar adviesverwijzing 4/7
Vaak zijn er meerdere adviezen per kind gegeven. Adviezen die geregeld gegeven worden zijn plaatsing op het Centrum voor Daghulp/IKEC of ambulante begeleiding op het regulier onderwijs. Ook advies voor paramedische zorg en medisch onderzoek worden geregeld gegeven. We hebben een aantal keren verwezen naar organisaties die specifiek gericht zijn op de spraaktaal ontwikkeling. Dit is zowel de locatie zelf geweest als ambulante ondersteuning binnen het reguliere onderwijs. Verwijzers (aantallen per verwijzer) Integrale Vroeghulp levert in deze samenwerking een bijdrage in de ouderondersteuning en onderzoek & diagnostiek. Onderwijs Integrale Vroeghulp heeft regelmatig overleg met de samenwerkingsverbanden. Onderwijsexperts/trajectbegeleiders passend onderwijs en/of intern begeleiders van de basisscholen sluiten aan bij de kernteambespreking van Integrale Vroeghulp. Dit wanneer ouders vragen hebben over de onderwijsbehoeften van hun kind. De coördinator heeft dit jaar meerdere presentaties gegeven voor de medewerkers van het Passend Onderwijs en/of interne begeleiders. Overig Integrale Vroeghulp sluit aan bij de lokale zorgstructuur en voorschoolse voorzieningen in de regio Noord-Holland Noord. Veel IVH-consulenten die bij gemeenten werken zijn tevens de vaste contactpersonen voor peuterspeelzalen en scholen vanuit de gemeente. Er is overleg geweest met medewerkers van de jeugd-ggz en het audiologisch centrum. Samenwerking Klankbordgroep Aan Integrale Vroeghulp Noord-Holland-Noord is een klankbordgroep verbonden, die bestaat uit vertegenwoordigers van MEE & de Wering De Waerden Esdégé-Reigersdaal NSDSK Revalidatieafdeling van een regionaal ziekenhuis GGD Hollands Noorden GGZ-jeugd West-Friesland Parlan. Netwerkoverleg Integrale Vroeghulp is in 2017 regelmatig vertegenwoordigd tijdens structurele en incidentele bijeenkomsten: Beleidsgroep Jeugd, 0-23-jarigen, van de gemeente Heerhugowaard. Deelname aan de regio bijeenkomst van PACT Noord-Holland. Landelijk en regionaal coördinatorenoverleg Integrale Vroeghulp. Vergadering Klankbordgroep Integrale Vroeghulp. Overleg over Observatiedienst (met Parlan). Netwerk Integrale Kindzorg Deze klankbordgroep denkt mee over het beleid en ontwikkelingen en zorgt voor een breed draagvlak voor vroegsignalering in de regio. Observatiedienst Parlan en Integrale Vroeghulp zetten met de observatiedienst hun samenwerking voort in Den Helder. Financiering De gemeenten in Noord-Holland Noord verstrekken subsidie voor de coördinatie van Integrale Vroeghulp. MEE & de Wering is kassier voor deze subsidiegelden en stelt de werkplek en faciliteiten voor de coördinator beschikbaar. 5/7
Consulenten Consulenten Integrale Vroeghulp zijn trajectbegeleiders die de gezinnen ondersteunen. Zij zijn deels werkzaam bij MEE & De Wering en deels bij de jeugd- en gezinsteams, gebiedsteams of wijkteams uit de gemeenten in de regio. De werkzaamheden van de consulenten werkzaam bij MEE & de Wering worden gefinancierd vanuit de bekostigingssystematiek van MEE & de Wering of middels een beschikking die is afgegeven door de desbetreffende gemeente. Dat betekent dat MEE & de Wering per afgeronde dienst betaald wordt. Om die reden worden de werkzaamheden van consulenten Integrale Vroeghulp geregistreerd in het registratiesysteem van MEE & de Wering. De werkzaamheden van de consulenten die werkzaam zijn bij de gemeenten worden betaald door de betreffende gemeente. Kostenbesparend Als problemen bij kinderen niet vroeg gesignaleerd en aangepakt worden, kan er van alles misgaan. De ontwikkeling van een kind kan stagneren, het kan gedragsproblemen vertonen en uiteindelijk zonder diploma van school gaan. Kinderen kunnen in verkeerde circuits belanden en later wellicht geen werk vinden. Door te investeren in vroege herkenning van problemen worden ouders en kinderen geholpen en kunnen gemeenten op langere tijd veel kosten besparen. Gedragswetenschappers De gedragswetenschappers die in dienst zijn van MEE & de Wering, zijn beschikbaar om ontwikkelingsonderzoek en/of observaties te doen. Zij leveren een belangrijke bijdrage aan de advisering door onder andere deelname aan de kernteams. Ook hun aandeel wordt gefinancierd vanuit de dienstverlening van MEE & de Wering of op basis van een beschikking van de gemeente. Leden klankbordgroep en kernteams De leden van de klankbordgroep en de externe deelnemers aan de kernteams bieden hun diensten om niet aan. De subsidie voorziet niet in financiering hiervan. In 2016 is geprobeerd om voor de externe kernteamleden financiering te regelen via de gemeenten. Bij de gemeenten in Noord-Kennemerland wordt onderkend dat een financiële tegemoetkoming redelijk is, alleen dit heeft zich nog niet vertaald in daadwerkelijke financiering. Ook in 2017 was dit nog steeds een onderwerp van gesprek. Gevolg hiervan is dat de jeugdarts heeft aangegeven in 2018 niet meer te kunnen deelnemen aan de kernteams vanwege de financiering. Uiteraard proberen we hier in overleg met de gemeenten uit te komen. 6/7
Integrale Vroeghulp voor verwijzers Kinderen met een (dreigende) ontwikkelingsachterstand zijn geholpen als hun problematiek zo snel mogelijk wordt gesignaleerd. Tegelijk geldt dat die problematiek in een vroeg stadium nog diffuus is en vaak meervoudig. Kinderen en ouders lopen gevaar van de ene deskundige naar de andere deskundige instantie te worden doorgestuurd. Vragen blijven onbeantwoord, antwoorden ongrijpbaar. Integrale Vroeghulp bundelt kennis en ervaring van alle professionals binnen de keten van zorg en onderwijs. In die multidisciplinaire aanpak komen we sneller tot oplossingen: Handelingsgerichte diagnostiek op hulpvraag van ouders. Ouders krijgen begeleiding en ondersteuning. De ontwikkeling van kinderen wordt gestimuleerd met gerichte, bewezen succesvolle programma s. Eén samenhangend plan voor het hele gezin. Gedragsproblemen kunnen zo worden voorkomen. Integrale Vroeghulp Noord-Holland Noord Bij zorgen over de ontwikkeling of het gedrag van jonge kinderen T 088 6 522 666 www.integralevroeghulp.nl www.meewering.nl/ivh 7/7